Zaterdag 16 Januari 1926
Binnenland.
ffco öO
4<j#e Jartrjfiilig
EERSTE BLAD.
HET ADRES
A- Wi LK 8 HG
GOES HULST
arukkers-Exploilanten:
©OSTERBAAM LE CQINTRE
GOES
Bur0O«K: Lange Vorsislraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening Wo. 26Ü0Q.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. rso. 259
VJUKXWl' "V -mi
«„■ciMnraai»
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, ft.
Losse nummersf9.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct
Bij abonnement belangrijke korting.
tóaMnwwwvmoww? s
,M ■smm' Siastaat uit twee blata
EEN VERKEERDE REMEDIE.
In het Novembcr-nummer van „Vragen
des Tijds" heeft Mr W- F. Treub een,
artikel geschreven (we vestigden gisteren
er de aandacht bereids op in ons Pers
overzicht), dat in breede kringen de aan
dacht heeft getrokken-
Hij wijst er allereerst op, (lat nu de
zwakte van het democratisch parlemen
tarisme. door hem gekarakteriseerd .als
oogendienarij voor „Koning Kiezer"
steeds duidelijker aan het licht treedt,
velen beginnen te» vragen om een dictato
raal bewind- Deze remedie acht hij erger
dan de kwaal, omdat onder het dictator
schap de staatsburgerlijke vrijheid ten:
gronde gaat-
Tegelijkertijd echter is hij van meening,
dat het parlementarisme grondig moet
worden herzien, omdat er bij de depar
tementen een neiging is om mede te re-
geeren en zich met allerlei kleinigheden te
bemoeien, inplaats van zich te bepalen
tot haar eigenlijke taak, het oefenen van
controle op de regeeringen-
Verwacht mag z-i. worden, dat het Ne.-
üerlandsche parlement uit eigen bewe
ging tot een grondige herziening van zijn
werkwijze zal komen. Is dat evenwel niet
het geval, dan zal de Regeering in het
welbegrepen landsbelang verplicht zijn in
te grijpen en met voorstellen te komen,
die de Kamer zullen dwingen, binnen
fle perken van de liaar in een gezond par
lementair stelsel toekomende taak te blij
ven-
Mocht een poging in deze richting niet
het gewensebte gevolg hebben en dat
is. nu de verkiezingen geheel staan in het
teeken der partij-politiek en de meeste
partijleiders die aan het euvel mede debet
■zijn in de Kanier zitting hebben, zeer waar
schijnlijk dan kan de Regeering op de
sympathie van het volk rekenen, wan
neer zij niet terugschrikt van buitenge
wone maatregelen.
„Dekt in den uitersten „nood, een
staatsgreep", vraagt Mr Treub? Eu
het antwoord luidt
„Als het niet anders kan, zal dit van
twee kwaden het minste zijn. Zooals het
nu gaat in de meeste parlementen tan
Europa en speciaal in onze Kamer, gaat
het niet langer- Het landsbelang wordt
onder het eindeloos gepraat over allerlei
futiliteiten bedolven- Het zou getuigen van
«en jammerlijk gebrek aan wezenlijke
volkskracht, indien het land een Regeering
welke den moed had hieraan een einde
te maken, nie tzou steunen- No-geens,
het is te hopen, dat het tot dit ultimum,
"(«medium niet zal behoeven te komen.
Maar indien dit toch onvermijdelijk mocht
blijken, dan zou de schuld niet liggen bij
de Regeering, die er ten einde raad toe.
overging, doch bij het parlement, dat haar
■er toe dwong."
Mr Treub zou dus niet terugdeinzen,
voor een, met terzijdestelling van de
Grondwet, plotselinge en gewelddadige
staatshervorming.
Ontkend kan niet worden, dat de heer
Treub hier duidelijk heeft uitgesproken,
wat in veler harten meer of minder be
wust leeft-
Ook in onze kringen worden soms
JXJI1 WJHWwnai— I mi
-FEtiattCTTm
Getrouw tot in den dood.
Schets uit tie Russische revolutie.
4) —o
Bleek als de dooden en alsof hij vreesde,
"deze wakker te maken, sloop Tanowitsj
de kamer binnen.
„Tanowitsj", zei de arts, „loop wat je
kunt naar zuster Olga, je weet wel, de
verpleegster aan 't eind van de straat, en
zend haar met spoed hierheen. Ga vervol
gens naar den gouverneur en deel hem
mee, dat hier een meervoudige moord is
•gepleegd. Huur daarna het beste stel
paarden, dat je krijgen kunt, en haal den
detective Petrof uit Penza. Zeg, dat het
voor mij is, dan komt hij zonder mankee-
ren mee. Haast je nu!"
Weg ijlde Tanawitsj en tien minuten la
ter stond reeds zuster Olga naast den
dokter.
Nadat de dokter een half uur met het
kind was bezig geweest, begon dit zacht
te kreunen. Voor enkele oogenblikken liet
Dr Brenzilof het aan de zorgen der zuster
over. Toen nam hij het lijk zijner vrouw
in zijn sterke armen en legde het in een
aangrenzende kamer op een bed. Hij druk
te het een kus op het bleeke voorhoofd en
haastte zich vervolgens naar de gang.
De keukenmeid, Brigitta, was dood. Bo
ris echter scheen nog te leven. Hij had,
evenals de oude Brigitta, twee dolksteken
in de borst; maar terwijl bij haar het hart
stemmen beluisterd, waaruit blijkt, dat
men aan het „parlementair gedoe" ge
noeg heeft, en dat men niet ongaarne zou
zien, dat een dictator optrad, die zonder
zich aan de volksvertegenwoordiging te
storen, die maatregelen zou nemen, die
in het belang van het land noodig worden
geacht.
Bekend-,is ook, dat onder leiding van
den heer v. d. Voor! van Zijp een soisrt
fascistische vereeniging is opgericht, die
zich ten doel stelt het nationaal besef te
versterken en alle aanslagen op het Vor
stenhuis, de persoonlijke vrijheid en de
openbare orde met. alle middelen, ook met
de daad, tegen te gaan en dat .mede een
fascistische jjlcweging onder de militairen»
tot 'uiting is gekomen-
De heer Treub vindt voor zijn denk
beelden blijkbaar veel meer aanhangers,
dan men oppervlakkig wel zou denken.
En juist daarom schijnt bet ons niet
overbodig, tegen dit revolutionair en on-
grondwettig optreden, met klem te waar
schuwen.
Er zijn zeker op het parlementaire stel
sel, vooral dat zich den laatsten tijd heeft
ontwikkeld, gegronde aanmerkingen te ma
ken, maar het hier aanbevolen remedie
schijnt ons erger dan de kwaal.
Wij mogen toch niet uit het oog ver
liezen, dat een staatsgreep als door Mr
Treub verdedigd, op precies dezelfde lijn
ligt als het optreden van Mr Troelslra.
c-s. in 1918, die ook met terzijdestelling
van de grondwet, de minderheid over de
meerderheid wilde doen heerschen-
Door theorieën als de boven aange
haalde te verkondigen, speelt men veel
meer dan men vermoedt in de kaart van
lien, die op gewelddadige omverwerping
van de bestaande maatschappelijke orde
bedacht zijn, en die nog altijd wachten op
het geschikte oogenblik om een revolu-
tionnaire omwenteling te veroorzaken.
Wat de lieer Treub verdedigt, ligt niet
minder dan de theorieën van communisten
en socialisten op de revolutionnaire lijn.
De bedoeling is, aan het drijven der
revolutionaire partijen paal en perk te
stellen, naar de middelen die men daartoe
wenscht te bezigen, dragen hetzelfde re
volutionaire karakter-
Het is een uitvloeisel van dezelfde be
ginselen, die ook door de revolutionaire
partijen worden aangeprezen en waar mo
gelijk, toegepast-
Op deze wijze wordt de deur wagen
wijd opengezet voor geweld en willekeur-
Met de burgervrijheid, die men meent
te verdedigen, loopt het zoo op een. eind-
De kracht van de Regeering, die nu be
doelt te sterken, wordt onherstelbaar ge
schokt. De positie van ons Vorstenhuis
die men meent 'te verstevigen, wordt
hopeloos ondermijnd.
Immers, niet het recht, maar het
geweld geeft den doorslag. En wan
neer het zoover mocht komen, dat een
strijd gevoerd werd, niet om het recht
maar om de macht,, dan zou het zeer
de vraag zijn of de uitslag niet een geheel
andere zal zijn, dan men meent te mogen
verwachten.
Men bedoelt de revolutie te bestrijden,
maar hoe zou dat mogelijk zijn, wanneer
men zelf revolutionaire theorieën in toe
passing brengt en zich van revolutionaire
middelen gaat bedienen!
Neen, 'de taak Van de Anti-Revoluti
onaire partij is niet om een optreden als
door Mr Treub, zij het als uiterste re-
was geraakt, bleek dit bij hem niet ge
troffen te zijn.
Nadat de dokter, bijgestaan door zuster
Olga, een verband gelegd en den knecht
in een kamertje naast de keuken op een
rustbed bezorgd had, verscheen de gou
verneur, aan het hoofd van een drietal
politiemannen.
„Wat een misdaad! Wat een ongeluk!"
riep hij uit. „Vier dooden! Zooiets is in
geen jaren in onze stad gebeurd!"
„Geen vier dooden", zei de dokter.
„Twee der slachtoffers zullen vermoedelijk
nog te redden zijn".
„Wat zegt u?"
De dokter plaatste zich vlak voor den
gouverneur en zag dezen strak aan. Het
ontging zijn scherpen blik niet, dat de
chef der politie een tint bleeker werd.
„Ja; mijn dochtertje en de knecht zullen
waarschijnlijk het leven er af brengen",
hernam Dr Brenzilof; en ik hoop, dat de
verklaringen van den laatste tot de aan
houding der moordenaars zullen leiden".
„Dathoop ik ook", stotterde de
gouverneur. „In allen geval zullen we
reeds nu het onderzoek beginnen en niets
nalaten om het tot een goed einde te bren
gen. Hebt u eenig vermoeden of eenige
aanwijzing omtrent de manier, waarop de
daders zijn binnengekomen?"
„Ja, ze zijn gekomen en weer heenge
gaan door de achterdeur".
„Is u daar zeker van?"
„Volkomen zeker! En ik voeg er bij, dat
ze de voordeur bij hun vertrek gegrendeld
medio •aanbevolen, te steunen.
Revolutie, dat is opstand tegen God.
Het is een zich keeren tegen de goddelijke
ordinantiën. Het is een verkrachten van
het recht, naar welke zijde dan ook.
En tegen die revolutie, die meer dan
in de daad, in het uitgangspunt, in de
beginselen moet worden gezocht, past
slechts één remedie: terugkeer naar hot
Woord van God, Oen buigen voor de
goddelijke wetten en een rekenen met wat
is geschied, maar boven alles, met
wat staat geschreven.
Dat aan het parlementaire stelsel, zoo
als zich dat langzamerhand heeft ont
wikkeld, ernst/go bezwaren kleven en dat
dit tot schade is van het land, kan worRen
toegegeven
Maar dat is juist oen gevolg1 van het
verlaten van het anti-revolutionaire pad,
en het huldigen van de revolutionaire
theorie van de volkssouvereiniteit waar
door de grenzen tusschen Regeering en
Parlement zijn weggedoezeld.
Om dit euvel te bestrijden, moet niel
een ander minder gevaarlijk schijnend re
volutionair pad warden ingeslagen, maar
is het noodig een anderen, don antirevolu
tionairen koers te volgen.
D'aaróm rust op ons de taak, niet het
grijpen naar ongrondwettige, revolutio
naire middelen aan te bevelen, maar on
vermoeid te pogen om de antirevolutio
naire bqghselen te propiageeren en tot
toepassing te brengen.
voor ESlaiiiifae'SurEtü
Darmes-©bi Kiirdercenfectie
Tapijten - Gordijnen
GSedden - Ledikanten en
aanverwante artikeien ie
Onrust in Roemenië.
Een telegram uit Boekarest meldt, dat
er bij da openbare meening In Roemenië
©en buitengewoon sterke ag: tatiie héerscht
wat betreft de officieel© verklaringen over
het aftreden van kroonprins Carol, zoo
zelfs, dat het tot gebeurtenissen van een
ernstig karakter is gekomen. Die laatste
dagen hebben er te Boedapest groot© de
monstraties voor den Kroonprins plaats
gehad, waarbijl krachtig geprotesteerd
werd tegen de aanvaarding van zijin ont
slag.
Ér zijn ernstige teekenen van onrust
in het leiger waargenomen, dat sterk met
kroonprins Carol sympathiseert. Die re-
goeiing heeft het noodig geoordeeld twin
tig generaals op non-activiteit te stel)
len. In verband met het dreigende en
wij 1 verspreide karakter der volksontstem
ming is de pers- de laatste week aan
strenge censuur onderworpen.
De bezetting in het Rijnland.
Het bericht uit Parijs dat de s-ubcom.
missie van den gezantenraad heeft voor-
en de achterdeur gesloten hebben. Ik heb
de voordeur eerst een kwartier geleden
ontgrendeld."
De witte snorharen van den gouverneur
trilden en hij wierp een steelschen blik op
den inspecteur naast hem.
„We moesten het onderzoek nu maar
dadelijk ter hand nemen," zei hij, zich
naar de gang begevende, gevolgd door den
inspecteur en de beide agenten. „Jij, Joes-
sof, posteert je in 't vertrek waar de
knecht ligt en verlaat dat niet, versta je?"
Joessof, een lange vent met een uiterlijk
als een galeiboef, tikte aan zijn muts en
begaf zich met langzame passen naar de
kamer, waar Boris te bed lag.
„Hem na!" fluisterde Dr Brenzilof zus
ter Olga toe, „en om niets ter wereld den
zieke met dien Joessof alleen laten."
Zuster Olga begreep den dokter.
Zij kende Joessof als een spitsboef, die
voor geen booze daad terugdeinsde, als
hij daarmee de gunst van zijn chef, den
gouverneur, meende te kunnen verwerven.
De geheele stad vreesde hem. Hij was de
uitvoerder van allerlei manoeuvres, waar
door de gouverneur zich wist te ontslaan
van mensehen, die hem tot last waren.
Sluipmoord en valsche aanklachten, ge
volgd door de veroordeeling der onschul-
digen, waren de gewone en steeds doel
treffende middelen, waarvan Joessof, ge-
ruggesteund door zijn lastgever, zich be
diende. Het spreekt vanzelf, dat de macht
van Joessof daardoor groot was; hij wist
zóó veel en zou, als 't in zijn kraam te pas
geer,ril ne sterkte van de bezettingstroe
pen in de tweede en derde Rijn', and zone
op 75.000 man te bepalen (60 000 Fran-
schen, 8000 Eigelschen en 7000 Belgen)
baart in Du'tichiand heel wat opzien. Dta
pers trekt er "tegen van leer en herinnert
aan de verzekering te Locarno a,an do
Duitsch.e gedelegeerden, gegeven, dat dc
troepensterkte tot 45.000 man zou wor
den verminderd.
De Taglich© Rundschau (volkspartij!)
schrijft, dat bij' bevestiging van "liet be
richt, van een vervulling der t.e Locarno
gegeven beloften geen sprake meer is.
De Ge rman ia wijjst op de ernstige te
leurstelling, we'fcé dit besluit zou wekken.
De Duilsch-nat: onale pers ziet in het
voorstel het beste bewijs voor de juist
heid van bet verzet tegen Locarno.
Over Oostenrijk.
Mr. Zimmerman, de Vo.kenbondscom-
missaris voor Oostenrijk, heeft te Praag
een rede gehouden over: „Drie jaar sa
neering van Oostenrijk".
Het verklaarde, dat do grondgedachte
van het saneeringisplan z.i.. niet in vollen
omvang is bereikt. Wel is waar Zijn tot
dusver 80 000 ambtenaren ontslagen, doch
bezuinigingen zijn hierdoor niet verkre
gen, daar do salarissen verhoogd, en de
pensioenen en wachtgelden in Oostenrijk
zeer hoog zijn. Ook thans bezit Oostenrijk
nog een te groot aantal ambtenaren. Do
■uitgaven voor het leger daarentegen zijln
slechts gering. Diank zij zijn van nature
guTistige ligging voor het handels- en
bankbedrijf in Oost-, Ziuid-oost- en Midden
Europa is Oostenrijk ook na den oorlog
een centraal punt va.n groot economisch
belang gebleven. Aan dit feit is het te
danken, ,dat de tjegrooting' in evenwicht
kon worden gebracht. Zoolang echter de
productiekosten niet worden verlaagd, kan
van een werkelijken wederopbouw van
Oostenrijk niet worden gesproken.
De schadeloosstelling van de Fransche
Kamerleden.
Die tijl'd, do g;oede oud© tijd van vóór
den oorlog, dat de Kamerleden jaarlijks
©en schadeloosstelling genoten van 15-000
frank, ligt lang achter ons en het
dure leven, niet waar? de jaarwedde
der afgevaardigden is inmiddels tot 27-000
frank verhoogd. Men kan niet ontkennen
dat de duurte echter aanhoudt en zoo
heeft de commissie uit de Kamer voor
de comptabiliteit, ondanks het drukke be
schrijf en gepraat "6<ver bezuiniging, met
op twee na algeraoene stemmen een wets
ontwerp goedgekeurd, waarbijl de schade
loosstelling dar Kamerleden wordt gelijk
gesteld met de jaarwedde van 'de staats
raden. Dieze bedraagt 40000 frank, maar
de Action Francaisa beweert, dat ze bin
nenkort tot 42.000 frank zal worden ver
hoogd. (N. R. Ct.)
Korte berichten.
Naar uit Moskou wordt gemeld, ver
trekt van daar dezer dagen een delegatie
uit de vakbonden naar Londen, om al
daar met de Rritsche vakbewegingsleiders
de mogelijkheid van samengaan te over
wegen. Na Londen zal de commissie met
hetzelfde doel Nederland en Duitschland
bezoeken.
-- Dezer dagen is ©en overval gedaan
op het bijkantoor der Russische staats
bank to Clbarkof, dia evenwel m'slukt is.
Twee deelnemers aan den overval werden
gWCWOH—I— Hi 11 f,n»-K fc» f ■JTJf'l WBjM IWII Ml i
kwam, zóó veel tegen den gouyerneur kun
nen bewijzen, dat deze hem tot eiken prijs
te vriend moest houden. En hierin lag de
verklaring van het verschijnsel, dat de
lange politieagent een veel mooier huis
kon bewonen dan zijn collega's en zich
uitgaven kon veroorloven, waarover on-
ingewijden zich zouden verbaasd hebben.
Joessof keerde zich, in het vertrekje van
Boris gekomen, met de langzaamheid die
al zijn bewegingen kenmerkte, om, om de
deur te sluiten.
Tot zijn verbazing schoof juist zuster
Olga het vertrek binnen.
„Wat moet dat?" bromde Joessof haar
toe. „Heeft de gouverneur u vergunning
gegeven, hier binnen te komen?"
„De dokter heeft het mij bevolen", ant
woordde de zuster; en die staat in dit ge
val boven den gouverneur".
„Zou u dat denken?"
„Zeker denk ik dat. En al gebood de
gouverneur het me tienmaal, dan ging ik
hier nog niet vandaan Dat doe ik alleen
op last van den dokter".
Joessofs vuisten balden zich, terwijl hij
de zuster, die zich over den zieke heen-
boog, een woedenden blik nagaf.
Die blik van 's gouverneurs handlanger
zou menigeen hebben doen huiveren; zus
ter Olga zag hem echter niet; want haar
aandacht was niet op Joessof, maar op
den gewonde gevestigd. Doch ze had niet
gesidderd, al had ze den politiedienaar in
de oogen gezien. Er was iets, wat zuster
Olga beschermde; en dat was de gunst
gewond en één gedood. Volgens de sovjet
bladen droeg deze overval een „politiek"
karakter; men wild© namelijk geld rooven,
teneinde daarmede een 'anti-bolsjewisti
sche actie te financieren.
In verband met de houding der com
missie van financiën in Frankrijk ten op
zichte van de plannen van Deurnar is de
positie der regeering zeer critiefc. Mogelijk
zal reeds heden het debat over de finan
cieel© voorstellen van Doumer in 'de
Franscbe Kamer een aanvang nemen.
E'e to estand van kardinaal Merci ar
bleef ook gisteren zorgwekkend. In de om
geving van den kardinaal heeft men wei
nig hoop op herstel. j
i De kabinetscrisis.
Naar de „N. R. Ct." verneemt, is de
kans op den terugkeer van het kabinet-
Colijn inderdaad niet bijster groot. Dit
kabinet zou 'in den gedachtengang van
den formateur, Dr De Visser, optreden
als een zelfstandig rechtscji kabinet. Het
feit echter, dat de ministers, met welke
dr De Visser uitsluitend in geregelde ver
binding stond, contact gezocht hebben
met diverse rechtsche fracties, wijst er
reeds op, dat de figuur van een „zelf
standig" ministerie, los van de partijen,
aan den ministerraad niet bijzonder sym
pathiek was.
Dit bracht raadpleging van de Kamer-
clubs mede, van welke die der anti-revo
lutionairen en katholieken onlangs, gelijk
men' weet, zijn bijeengeweest. (In een
vorig stadium haddon de christelijk-histo-
rischen driemaal vergaderd). Mede in ver
band met die jongste bijeenkomsten van
een tweetal fracties schijnen waarborgen
gevraagd te zijn, die vermoedelijk niet
te verkrijgen zijn. Onder die omstandig
heden mo<et het geenszins onwaarschijn
lijk worden geacht, dat dr De Visser
in andere richting gaat zoeken, wellicht
zelfs reeds zoekende is. Hij zou thans
een extra-parlementair kabinet, geheel of
grootendeels uit niet-politieke personen
bestaande, op het oog hebben.
De crisis is dus nog geenszins opge
lost. Zelfs hoorden wij een bekend Kamer
lid verzuchten: „Wij zijn nog even ver
als op 11 November 1925".
van de voornaamste kringen der stad. De
gouverneur had groote macht, maar hij
kon niet alles doen, wat hij wilde. In
Penza woonden rechters en deze waren
zijn meerderen. Sommige families in de
stad waren aan die rechters verwant en
juist in deze families maakte men van de
diensten van zuster Olga gaarne gebruik.
Men zou er ook met kracht zijn opgeko
men tegen een haar aangedane geweld
pleging. De gouverneur wist dit en Joes
sof wist het, en ze namen zich uit vrees
voor het verzet van het bovenste publiek in
acht tegenover zuster Olga en tegenover
Dr Brenzilof. Want ook de dokter had
door zijn toewijding en bekwaamheid per
sonen van invloed aan zich verplicht, die
niet aarzelen zouden voor hem in de bres
te springen, indien het ging tusschen hem
en het hoofd der politie. Men moest Dr
Brenzilof op zoodanige wijze het verblijf
in de kleine stad onmogelijk maken, zoo
had de gouverneur zijn handlanger in
't oor gefluisterd, dat de publieke opinie
zich niet tegen de politie kon keeren, wan
neer hij verdween. En Joessof had ge
grijnsd met een Satanischen grijns.
Zuster Olga zag den zieke tot bewust
zijn komen. Ze wist, dat zijn eerste woord
een vraag om water zou zijn en ze keerde
zich om, naar een tafeltje achter haar,
waarop een karaf met water en een glas
stonden.
(Wordt vervolgd.)
