Ho 88
Donderdag 14 Januari 1936
40e Jaargang
rjïih®i geneest,
Mesland.
winlmhandm - Wmi&imeh-n
scfi/iaie Xififwi'ïiwte huid:.
Getrouw tot in den dood.
Overspannen Zenuwen
Brukkers-Exploilanten:
OOSTKRBAAN LE C01NTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraai 68—70, Goes
Tel.: Resiasiie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 360GQ.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 25S
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.
Losse nummersfO.I
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 36 et.
Bij abonnement belangrijke korting.
HET EERSTE SOCIAAL CONGRES.
Een 10en November van het vorige
jaar was het 35 jaar geleden aat te Am-
sterdam in een voor-vergadering van de
tien-ac jaarvergadering van het ''Neder
landse!» Werkliedenverbond „Patrimo
nium" besloten «werd om als punt 1 der
voorstellen op het program ter behande
ling ep genoemde jaarvergadering te
plaatsen: Een sociaal program.
Aandrang hiertoe was uitgegaan van
Friesche broederen, met name van
<3e afdeeling Leeuwarden, in welker ver
gadering ds J. van Anndol dit onderwerp
bet «eist had ter sprake gebracht.
Na een bespreking met dr A. Kuyper
werd besloten zich in verbinding te stel
len met het Centraal Comité van Antire
volutionaire Kiesverenigingen met 't ver
zoek dat dit Comité in overleg met Patri
monium een Christelijk Sociaal Congres'
z-pu bijeenroepen.
Het Centraal Comité ging op dit verzoek
in en besloot saamwerking te zoeken,
«iet alken met Patrimonium, maar ook
o.a. smet den Chr. Volksbond.
He torste vergadering der Regelingls1-
commissi© voor dit Chr. sociaal congres
had plaats te Amsterdam. In die Com
missie hadden zitting: Voor het Centraal
Comité: dr Kuyper, H. Waller en J. A.
Wornaser; voor Patrimonium K- Kater,
Pi .van Vliet en glegt; voor den Chr.
Volksbond: dr F. van Gheel Gildenieester;
voor de A. R- Kamerclub de hoeren Van
Alpha*, Van Kempen Van Löhen Seis.
i Vmicht van deze samenwerking was dat
hetgeen toen nog mogelijk was het
Congres bijleen kwam en uit leden be
stond, uit allé bekende kerkfaimaties.
Hervorm Jen, Doleerenden, Chr. Gerefor
meerden, Bv. Lutherschen, Hersteld Ev.
Lutbarschen, Broeders 'Dprbisten, elk le-
verdo zijn contingent.
Wjj herhalen: dit kon toen nog ge
schieden.
Tegenwoordig, niettegenstaande de tij
de» zooveel ernstiger werden, zou dit al
licht *iet meer mogelijk zijh. Onbegrijpelijk
toch, terwijl alle Glu'istenen elkander zoo
noodtg hebben.
Besloten werd het Congres te openen
met «an rede van den voorzitter op 31
Maart; en daarna drie dagen achtereen
zitting te houden, en wel zoo dat 's mor
gens «en godsdienstige wijding zou zijn,
daarna sectie-vergadering ter bespreking
der in druk te geven referaten der ver
schillende sprekers, en des avonds alge
meen© vergadering.
Aan de pers werd vrije toegang Ver
leend.
Et zouden drie sectiën zijn. De eer
ste sectie zou gewijd zijn aan: .de sociale
kwestie en haar verhouding tot de Chr.
religie. De tweede aan: de Sociale kwestie
en het particulier initiatief. De derde
aan; de Sociale kwestie en de overheid.
Uk dezer onderwerpen waren weer on
derverdeeld.
A. De Sociale kwestie en de Chr. re
ligie bevatte de volgende vijf punten.
1«. Welke algemeen© beginselen be-
beerscben volgens de H- Schrift, de op
lossing der Sociale kwestie, en welke
vingerwijzing voor die oplossing ligt in
de cwncretc toepassing, wc-lke deze begin
selen voor Israël in het Mozaïsch recht
gevonden hebben?
2*. Welke beginselen stelt de Heilige
Schrift voor het bezit van goed en de
bcteekenis van den Arbeid?
3«. Welke van het huisgezin en zijn
onderscheidene leden, met het oog op
den Arbeid.
FEUILLETON.
Sefref8 uit de Russische revolutie.
2)
Geen middel was het tweetal te laag om
den dokter het leven te vergallen. .Toen
verdachtmaking en laster niet hielpen, om
hem van zijn post te doen heengaan, wer
den krasser methoden toegepast. Men
poogde hen, die den ketter bezochten of
ontboden, in hun bestaan te treffen. De
winkeliers, die de hulp van den dokter
inriepen, zagen hun klanten verdwijnen;
de ambtenaren, die hem raadpleegden,
warden bevit en ontslagen; den boeren, in
wier huis Dr Brenzilof was geweest, werd
de markt onder allerlei voorwendsels ver
boden.
Weliswaar werd de stroom van patiën
ten door deze schandelijke practijken der
geestelijke en militaire overheid niet ge
stuit; doch de toestand werd voor den
dokter hoogst onaangenaam en zelfs on
houdbaar. Overtuigd, dat schriftelijke
klachten de regeering niet bereiken zou
den, besloot Dr Brenzilof persoonlijk naar
Moakow te gaan en den betrokken minis
ter verslag te doen.
Het was een onderneming, waarmee een
4o. Welke voor de roepinng der Kerk
tegenover de sociale nooden?
5o. Welke voor den Dienst der Barm
hartigheid
B- De Sociale kwestie en het particulier
initiatief beantwoordde de volgende vijf
vragen:
lo. wat vermag heit particulier initia
tief ter bestrijding van do sociale volks
zonden Particuliere Philantropie.
2o. Wat, om door vrijle corporaties het
organisch verband ook op het 'terrein
van den arbeid te herstellen? Vereenigin-
gen van patroons. Idem van arbeiders.
Recht van werkstaking.
3o. Wat, in bot belang van den klein
handel, de lagere ambtenaren, klerken
en dienstboden?
4o. Wat tot sterking van dein nationa-
len arbeid, door verhooguig van den
kunstzin, verbetering van het 'leerlingen-
stelsel, het openen van wedstrijden en het
handhaven van het nationaal karakter
'ook in den arbeid!
De sociale kwestie en de Overheid pre
senteerde de volgende vijf onderwerpen.
lo. Welke houding moet onzerzijds Aan
genomen tegenover de vraagstukken van
burgerlijk recht, die invloed oefenen op
de sociale verhoudingen? Eigendomsrecht,
erfrecht, landbezit, huwelijk.
2o. Kamers van Arbeid. Arbeidscon
tract. Gilden.
3o. Wat vermag de Staat om do so
ciale misstanden op 'het gebied van den
Landbouw weg te nemen?
4o. De Regeeripgszorg voor den arbei
der. Duur van den Arbeid. Vrouwen-
en kinderarbeid. Verzekering tegen on
gelukken. Arbeiderspensioenen. Staats
armenzorg, Rustdagen.
5o. Die wetgeving voor het belasting
wezen en de heffing van accijnzen en in
voerrechten.
Tevens werden aan hot Bestuur van het
Verbond „Patrimonium" tal van vragen
gezonden, om die door de afcleelingien
te doen beantwoorden.
Men ziet, dat in de 35 jaren die se
dert deze samenkomsten zijn voorbijge
gaan, verschillende vraagstukken op het
congres gesteld, zijn opgelost, zoodat her
innering aan de hierover gehouden be
sprekingen geen zin meer heeft.
Ook gaan wij de verschillende vóór
vergaderingen, die destijds zijn noodi'g ge
weest om dit eerste G'hr. C|ongres-plan
op Deernen te zetten, voorbij.
Alleen herinneren wij er aan, dat op
verzoek van» Patrimonium het „Congres
werd verzet naar het najaar; da,t het
gehouden is op 9 November 1891
en volgende dagen; en dat de eerste
algemeen© zitting van het congres gehou
den werd des avonds 8 uur onder voor
zitterschap van dr H. Pierson. De ver
gadering zong: „De llgoedo God zij ons
genadig", enz.
Daarna het ernstig openingswoord van
den voorzitter, en als goede Christenen,
die hun Overheid eeren, een telegram ver-
vijftal dagen gemoeid zou zijn; maar het
was het eenige, wat er op zat.
"Weinig vermoedde de arts, toen hij op
den morgen van zijn vertrek zijn vrouw in
de armen sloot, dat hij haar hier beneden
niet levend zou wederzien.
De ontvangst bij den minister was koel
en voor den arts zeer teleurstellend. Er
werd een onderzoek toegezegd; echter op
zulk een toon,' dat Dr Brenzilof aan de
uitvoering twijfelde en er, mocht het al
worden ingesteld, niets van verwachtte.
In 'n neerslachtige stemming, vervuld van
droefheid en verontwaardiging over het
weinig belovend resultaat der audiëntie,
dat zulk een treurig licht wierp op de
toestanden in zijn vaderland, aanvaardde
hij de terugreis, eerst per trein, daarna
per tarantasse.
Dr Brenzilof had haast om thuis te ko
men. Waarom?
Hij zou het zelf niet hebben kunnen zeg
gen. Maar er was iets, dat hem tot spoed
aandreef, dat hem joeg, dat hem deed
smachten naar huis.
Binnen tien minuten, na het verlaten
van den trein, had de dokter afgerekend
met den waard van het logementje, waar
hij zijn paarden en zijn tarantasse had
gestald, en zat hij in het plompe, sterke
voertuig. Hij lei de zweep over de dieren
en met de vaart van den wolf, die het
spoor van zijn prooi afrent? schoten de
zonden aan H. M- de Koningin Regentes;
daarna ging dr Pierson voor in gebed.
Hierop sprak dr Kuyper zijn bekende
magistrale openingsrede uit, onvergetelijk
voor wie haar hoorden, en aan het eind
geestdriftvol toegejuicht.
Dr Pierson vertolkte aller gevoelen,
toen hij 'den spreker dankte voor zijn
„met grobtc belangstelling en vaak met
diepe aandoening gehoorde" woord.
Slechte tijd voor den scheepsbouwer.
Uit de opgaven van Lloyd's Register over
het laatste kwartaal van 1925 blijkt, dat
er andermaal een vermindering heeft
plaats gevonden in den nieuwen aan
bouw van schepen in Groot-Brittannic
en Ierland. De geheele in aanbouw zijnde
scheepsruimte bedroeg 885.013 ton, het
geen lager is dan sedert September 1909
het geval is geweest-
De tonnage, die in andere landen op
stapel staat, bedraagt 1.187.532 ton, waar
van in Italië 309.578 ton, Duitschland
234.145, in Frankrijk 167.256, in Neder
land 108.894, en in de Vereenigde Staten
105.211 ton. Voor de eerste maal staat
Italië, na Engeland', vooraan in de rij
van de schepenbouwend e landen.
De tonnage van schepen in aanbouw
met machines tot inwendige verbranding
bedraagt thans over de geheele wereld
1.007.381 ton. tegen 1.041.119 ton aan
schepen met stoomvermogen. De ton
nage in Denemarken, Duitschland, Ne
derland. Italië cn Zweden in aanbouw
zijnde motorschepen overtreft die der
stoomschepen aanzienlijk.
De activiteit van den Vesuvius.
De vulcanische uitbarsting van den
Vesuvius dreigt een ernstiger karakter
te zullen aannemen, dan men aanvanke
lijk vermoedde, ofschoon de omliggende
plaatsen nog geenszins gevaar loopen-
Professor Malladra, directeur van hel
Vesuvius-observatorium, heeft nu enkele
inlichtingen gegeven over de nieuwe ac
tiviteit van den beroemden vuurspuwen-
den berg. Volgens Malladra is het ver
schijnsel der huidige erupties een nor»
maal 'iets, dat als een teeken van „goede
gezondheid" van den vulcaan moet be
schouwd worden. Deze uitbarstingen van
den kiemen krater komen vrij geregeld!
voor, soms tot twee of driemaal per jaar.
Hef was nu verontrustend, dat geen erup
tie meer was geregistreerd sinds April
van het vorige jaar. Het uitwerpen dor
lava zooals Jiet thans gebeurt is een
veilig teeken, dat de berg goed functi
oneert. Met zekerheid mag derhalve wor
den aangenomen, dat elk gevaar voor
het zich openen van nieuwe kraters af
wezig is.
Sneeuwstormen in Amerika-
In de Ooststaten van Noord-Amerika
heeft een geweldige sneeuwstorm ge
woed, waarvan in de stad New-York
4 en in New-Engeland 10 personen het
slachtoffer zijn geworden. Vermoed wordt
echter, dat het aantal dooden nog groo-
ter zal zijn. Volgens de „Chicago Tri
bune" zijn verscheidene telefoon- en tele-
graafleidingen vernield. Oókj het spoor
wegverkeer op de groote lijnen zou groo-
tendeels zijn lam gelegd.
De „Ango!a"-zaak.
Ejr is ©en bevel tot arrestatie uitge
vaardigd tegen den gewezen 'Poitugee-
lenige rossen over den langen, rechten
steppenweg vooruit.
Het werd herfst. De dos der boomen
van het woud, waaraan de tarantasse
voorbijjoeg, werd gelig en sober, terwijl
de steppe reeds het bruine kleed van den
ouderdom droeg, dat straks door het witte
van den winter zou vervangen worden.
De eenzaamheid greep Dr Brenzilof aan.
Ze drukte hem. Ze was in volkomen har
monie met het stervensschoon der natuur
om hem heen, maar 't was de harmonie
van een klaagzang, beklemmend in haar
schoonheid.
Geen sterveling vertoonde zich op de
vlakte of in de wouden. Slechts vloog van
tijd tot tijd met schorren kreet een kraai
op en kruiste een verschrikte haas den
weg der tarantasse.
Eindelijk werden in de verte de roode
daken der huizen en de drie of vier to
renspitsen van het stadje zichtbaar. Nog
een half uur, dan zou Dr Brenzilof thuis
zijn.
't Was vreemd; maar naarmate hij
dichter bij huis kwam, klom zijn onrust.
Uit één der eerste huizen van het stadje,
een armoedige woning, met stroo gedekt,
kwam een man naar buiten en hief de
armen op, ten teeken aan den arts om zijn
span in te houden. De dokter kende dien
man. 't Was Tanowitsj, een moujik (boer)
die jaren onder de verdenking had geleefd
schen minister van handel, Nuna Simoes,
daar hij betrokken moet zijn in de af
faire van de Angola-Bank.
Naar wij vernemen, zal de chef der
justitieel© afdeeling van de politie in
Portugal, dia «enigen tijd in Den Haag
heeft Vertoefd in verband met de Portu-
geesche bankbi jetten-kwestie, eerstdaags
ons land weer verlaten. Hij zal nog aan
enkele groote buitonlamdsche hoofdsteden
een bezoek brengen, om ook daar een
onderzoek in te stellen naar mogelijke
'vertakkingen van 'het complot, dat men
ontdekt zou hebben.
Men verwacht, dat ook in deze bank
biljetbenzaak nog vel© opzienbarende ar
restaties in het buitenland en onthullingen
zullen volgen.
Nog kan gemald worden, dat do bank
biljetten ter waarde van 12Vz millioen
gulden, welke in Portugal in beslag geno
men zijd, door den heer Mnrang bij! het
gezantschap van Venezuela te Lissabon
waren in bewaring1 gegeven.
Als contra-prestatie daarvoor zouden
door den heer M- verschillende geschen
ken aan personen in Portugal gegeven
zijn. zeer waarschijnlijk zal de beer Ma-
rang voor den Hollandschen rechter te
recht staan.
Korte Berichten
De Duilsche kabinetsformateur, dr
Luther, is gisteren zijn besprekingen be
gonnen met de partijleiders. De democra
ten hebben besloten, aan de regeering deel
te nemen; het centrum zal heden een
definitieve beslissing nemen.
In verband met een regeeringsbesluit
in België betreffende den militairen dienst
tijd wordt het aftreden van tien minister
van landsverdediging, Kestens, verwacht-
vragen een Kalmecrend en Zenuwsterkend
middel. Mifnhardt's Zenuwtabletten beant
woorden volkomen aan dit doel- Glazen
buisje 75 et. Bij Apothekers cn Drogisten.
Binnenland.
(Een militair fascist- p a r t ij.
De Residentiebode verneemt, dat eind
van dqze maand te 's-Gravenhage de op
richtingsvergadering zal plaats hebben
van de Militair Fascistische Partij- Deze
Partij staat geheel afzijdig van het Ver
bond van Actualisten.
Gouverneu r-G en. Fock treedt
in 't h u we 1 ijk.
Naar het Haagsche Aneta-kantoor ver
neemt, zal de Gouverneur-Generaal van
Ned- Indië, Mr D. Fock, zich in het hu
welijk begeven met mevr. A. F. Diemont
vroeger de echtgenoote van den gepen-
sionneerden generaal-majoor Mollinger te
Medan. Thans vertoeft zij hier te lande
en zal zij zich einde Maart a-s. naar
Indië begeven.
Opkomst van dienstplichtigen.
De dienstplichtigen, wier opkomst in
verband met den watersnood voorloopig
tot 15 Januari is uitgesteld, moeten op
Maandag 18 Januari, in werkelijken dienst
komen, behalve degenen, wier opkomst
naar hot oordeel van den burgemeester
in verband met den watersnood alsnog
overwegende bezwaren oplevert. Aan deze
laatsten wordt verlenging van uitstel varf
opkomst verleend tot 1 Februari.
Tot laatstgenoemden datum wordt ook
nihilist (anarchist) te zijn. Hij had in be
stendig gevaar verkeerd, gearresteerd en
naar Siberië verbannen te worden. Dat dit
niet gebeurd was, had hij te danken, naar
men zei, aan de omstandigheid, dat hij
groenten kon kweeken als geen ander en
de tafels van den gouverneur en de popes
(priesters) geregeld van zijn gezochte pro
ducten voorzag. Véél meer dan het behoud
van zijn vrijheid oogstte Tanowitsj niet
met zijn bekwaamheid; want de priesters
betaalden slecht en de gouverneur in 't
geheel niet, terwijl den anderen stedelin
gen door de machtige heeren duidelijk te
verstaan was gegeven, dat het hun kwalijk
genomen zou worden, indien ze van Tano
witsj kochten. Hij genoot dus de twijfel
achtige eer, privé-kweekei' van den gou
verneur en de geestelijken te zijn.
Eenige jaren geleden was de man plot
seling' ernstig ziek geworden. De kwak
zalverskunsten van den zoon van den gou
verneur hadden tegen de ziekte niets ver
mocht. De kranke scheen verloren.Toen
in den uitersten nood, had zijn vrouw de
hulp van Dr Brenzilof ingeroepen en een
onmiddellijk uitgevoerde operatie had Ta
nowitsj gered. Doch dat niet alleen; maar
de samensprekingen met den arts hadden
de oogen van den moujik geopend voor- de
ziekte zijner ziel en hem uitgedreven naar
den Grooten Heelmeester van gebroken
harten. Een der zeven kinderen van Tano-
Vasellne 23 Chesebrough
Onmisbaar in tal van gevallen: voor gevoe
lige huid van Babies: om schrammen, snij-
en brandwonden te verzachten en te genezen,
om de huid tegen scherpen wind en verbran
dingdoor de zon te beschermen. Voor roode
en ruwe handen na het dageiijksche werk.
uitgesteld de opkomst van dienstplichtige*,
die in het tijdvak van 1531 Januari
moeten opkomen ter inlijving of in wer
kelijken dienst voor eerste oefening, voor:
herhalingsoefeningen of voor andere re
den, voor zoover ook hun opkomst naai
het oordeel van den burgemeester in ver
band met den watersnood overwegende
bezwaren oplevert.
Posterijen en Telegrafie-
Naar men meldt, staat het thans vast,,
dat voor het Staatsbedrijf der P. T. T.
een directorium, bestaande i^it 3 personal
ingesteld zal worden. Het betrekkelijk
Kon. besluit is binnen zeer korten tijd
te verwachten.
Het feest van Patrimonium.
Ter gelegenheid van het gouden jubi
leum van het Chr. Werkliedenverbond!
Patrimonium, of bever van de Amster-
damsche afdeeling, de moederafdeeling,
werd gisteren een druk bezochte recep
tie gehouden- In de met palmen en bloe
men versierde zaal ontving het Bestuur da
talrijke gelukwenschen. Ook de burge
meester en vijf wethouders kwamen tel
receptie. De burgemeester hield een harte
lijke toespraak en reikte de jubileerenda
vereeniging de groote zilveren medaille
van de stad Amsterdam over.
's Avonds werd in het Concertgebouw
een groote feestvergadering gehouden-
De groote zaal was tot de laatste plaat»
bezet; aan do bestuurstafel had ook plaats
genomen de burgemeester van Amsterdaral
de lieer W. de Vlugt
De bijeenkomst is geopend met orgel
spel van den heer A- van der Horst, D«
voorzitter, de heer J- Douwes, zeide daar
na dat een telegram was ingekomen vam'
minister H. Colijn, waarin deze mede
deelde, tot zijn leedwezen verhinderd t«
zijn in deze vergadering het woord te
komen voeren- In gedachte zoo seinde
de heer Colijn ben ik in uw midde*
en in den gebede beu ik uwe vereeniging
indachtig geweest.
In de plaats van den minister trad als
feestredenaar op de heer C. Smeenk, re
dacteur van Patrimonium. Hij herinnerde
er aan, dat de stichters van Patrimonium!
nu een halve eeuw geleden leefden ondeii
andere verhoudingen dan de huidige. Maal
hun werk was, aldus spr-, gebaseerd op
het geloof, dat zij met ons gemeen heb
ben- De positie der arbeiders is thans
veel beter geworden, is stoffelijk vooruit
gegaan, gelijk de positie van het christe
lijk volk in het algemeen- Groote dinge*
heeft God in ons land gedaan; de chris
tenen in de geheele wereld gewagen meK
jaloezie van wat'hier tot stand gekome*
is op het gebied van christelijk onderwijl
vrijheid in geestelijke dingen en verbete
ringen op maatschappelijk gebied-
Het geheim daarvan' is geweest, dat hef
wits, een veertienjarige jongen, kon een
weinig lezen en wist den inhoud der
blaadjes van den dokter en van een door
dezen aan de familie geschonken Nieuw-
Testament te ontcijferen. Deze lectuur was
ook de vrouw ten zegen geworden. Ook zij
had den vrede gevonden, die in het wijde
Rusland zoo weinig wordt gekend, en die
toch alle verstand verre te boven gaat.
Tanowitsj had openlijk beleden, het ni
hilisme te zijn toegedaan geweest, maar
zijn dwaling te hebben ingezien. Hij was
echter van den eenen boozen geest ver
lost, om door den anderen in bezit geno
men te worden, beweerden de priesters.
Ze betaalden hem nog kariger dan voor
heen. En de „privé-kweefeer" der popes
kon er niets tegen doen; want het minste
protest had hem een verbanning naar de
mijnen van Siberië kunnen kosten.
't Werd een zware strijd om het bestaan
voor hem. 't Zou een t e zware strijd ge
worden zijn, ware de dokter niet te hulp
gekomen, door den'14-jarigen Iwan tegen
een hoog loon in dienst te nemen als loop
jongen. De dokter had namelijk zijn apo
theek aan huis en Catharina bereidde
daar onder zijn toezicht de recepten. Yoor
zoover de geneesmiddelen bezorgd moes
ten worden, deed nu Iwan Tanowitsj dit.
(Wordt vervolgd.)
,i L. I 1 -a! l.il
