ffe 81 Woensdag 6 Januari 1936 40e Jaargang
<9UW •""SS" «EB
s» -"SSL
Biuealaml.
EERSTE BLAD.
Buitenland.
uit nummer bestaat uit twee bladen
'0 o oBemmeJ u o ia
'M:: ,.-v
L/l Nü v. M/WS «n W/IA Lj
Drukkers-Exploitanten:
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 6870, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
HELPT!
"Wederom "treft ons land een groote
"ramp. De uitvoerige berichten in de pers
behoeven geen nadere toelichting. Gelde
lijke steun aan de slachtoffers van den
watersnood most zoo spoedig mogelijk
verleend worden. Onze Commissie is in
staat in den eeisten nood te voorzien,
doch haar geldmiddelen ten bedrage van
rond f 250.000 zullen, gezien den omvang
van den ramp, spoedig uitgeput zijn. Wij
doen een dringend beroep om ons in
staat te stellen, waar noodig steun te
blijven vhrleenen.
Giften zullen dankbaar in ontvangst ge
nomen worden door onzen penningmees
ter (Jhr H. M. van Loon, Keizersgracht
579—581 te Amsterdam, Rekening Alg.
Ver.-Commissie bij de hoeren Hope en Co.,
Postgiro no. 8578, Gem. Giro AA no. 491).
In het belang van een goede organisatie
en behoorlijke besteding "en verantwoor
ding der giften is het gewenscht uitslui
tend aan of voor onze'Commissie giften te
geven ten bate der slachtoffers van den
watersnood. Van H. M.' de Koningin moch-
ten wij reeds f 10.000 ontvangen als
Hoogstderzelver eeffete blijk van belang
stelling.
De Algemeene Vereenigde Commissie
lo't leniging v. rampten door Watersnood in
Nederland:
W. de Vlugt, burgemeester van
Amsterdam, voorzitter; Wairave Bois-
sevain, voorzitter van administrateu
ren van het Fonds der Commissie;
Mr A. W. Gerritzen, secretaris, Hee-
rengracht 286, Amsterdam; Jhr H.
IM. van Loon, penningmeester, Am
sterdam; Mr W. J. M. Westerwoudt;
1 J. M. Telders; Mr L. Ch-, van Eeghen;
F. J. M. van Ogtrop; Mr A. A. baron
van der Feltz; H. W. van Marle; F.
Lieftinck J.Hzn.; Paul May; Mr J. A.
van Sonsbeek.
J
Korte Berichten
Naar de „Münch. Post" meldt, heeft
het aantal werkloozen in Beieren de 30.000
overschreden, liet hoogste aantal sedert
het einde van den oorlog. Hierbij zijn de
genen, die nog een of twee dagen per week
werken, .niet inbegrepen.
Georges Valois, de leider van de
Fransche fascisten, is gisteren het slacht
offer geworden van een nogal misplaatste
grap. In den namiddag kregen alle cou
ranten het bericht, dat hij door twee revol
verschoten was doordgeschoten. Dit baar
de natuurlijk te Parijs het noodige opzien.
Later bleek, dat het heele verhaal uit de
lucht was gegrepen.
Tusschen Turkije en Zwitserland is
een vriendschapsverdrag gesloten, dat in
de eerste plaats beoogt de betrekkingen
tusschen beide landen steeds gunstiger te
maken. De duur van het verdrag is on
bepaald.
All e r 1 e i.
H. AI. de Koningin heeft bepaald, dat
do gala-soirée ten hove op 8 Januari
a.s niet doorgaat.
De heer A. J. Marcusse, hoofdcommis
saris van politie, te Amsterdam, is zoo
ver hersteld, dat hij gisteren de gere
formeerde ziekenverpleging in de Ter
Ilaarstraat kon verlaten. Ter verder her
stel gaat hiji naar Gelderland.
DE WATERSNOOD.
De toestand te Venlo. Het is aan
den directeur der electrische centrale mo
gen gelukken de straatverlichting in gang
te zetten. Aan fabripken en particulieren
werd nog geen stroom geleverd.
Naar aanleiding van de woekerprijzen,
die door sommige leveranciers van eet
waren aan de overstroomden gevraagd
worden, is door den burgemeester een
proclamatie toj de bevolking gericht,
waarin verzocht wordt alle voorkomend©
gevallen van overvraging te zijner ken
nis te brengen. D'e winkels van allen,
die zich aan "deze uitbuiting schuldig ma
ken, zullen dan gesloten en op hunne
goederen zal beslag gelegd worden.
De Maas blijft langzaam, maar gestadig
vallen.
Brood-, melk- en slagerswagens wagen
zich weer door het water, zoodat ernstig
gevaar voor de voedselvoorziening op het
oogenblik uitgesloten is. Op dit gebied
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.
Losse nummers f0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
jAprfc fl/ei&iü j 0
0Hi«i findelft kjbwqt»
o
0 Heri/cld
Uruten
f Stal p 7J}:k mrden nrtfrijrö
;£5fMneÖsT
oen'
V<jn k
töohfiihntyo&rt ~:'vO {W<$££U .r...
Negentfomireif
O O
im
"eaqiB" HrumtHit
ra 7.0,' WII Placftarea®9'' Dfiursen
^P/oTseffslen U&rsn? 0
.Me*
<T
/ilem
nel
pel
Wiïd
Marrn WI,T
DonfelCifid. forste OvarlamL
ussno oOss oerjs-êno o
>rqhetn
°Ho
\te grate]
[ajftf
mt
^flshvotrl-
ZtedstrnJ
Qefïbn
Hetschn
Uenen M*"*
Afederasjejt
«o 'vtMtJio Hejrr iX"
Kvitrious 0v«*asseJt oh% m w Pc
csmal^^
A *3
W&ttrsxQodoebiec/ tgtdib
j Illy:».&chèSi i :ioo.ooó
ii
ftiviereK/éM
Spoorwegen. -
Dorpeh. ^ehvcPter}.
doorbraak.
f/u felrode.
ZselAnd®
is veel ellende geleden; meerdere fami
lies hebben gebrek aan het noodige voed
sel gehad; zieken waren er medelijdenwek-
kend aan toe; hun vervoer naar het gast
huis was niet mogelijk. De schade die
door duizenden geleden wordt en werd,
is ontzaggelijk. De ramp die Venlo ge
troffen heeft, is ontzettend.
D e a c h t e r d ij k b ij Mill. De Msb.
schrijft
Het verder voortstroomen van het wa
ter wordt thans noig' belet door den ach-
terdijk die de dorpjes Mill en Wanroy
en het meer Zuid-Westelijk gelegen land
beschermt. D!e groote beteekenis, die
deze dijk voor de beperking van den
watersnood heeft, houdt de inwoners van
Mill dag en nacht bezig met het aanbren
gen van versterking. In den donkeren
avond zijn wij, door een goeden gids ge
leid, naar dezen dijk gegaan.
Met bewondering hebben we hier de
menschen aan het werk gezien. Dagen
aaneen is door hen met inspanning van
alle krachten .aan het versterken en ver-
hoogen van dan dijk- gewerkt. Over een
lengte van bijna 5 K.'M. hebben zij een
kistdam aangebracht. Putten in den dijk
zijn met zakken en stroo afgedamd. Plag
gen en rossen en alles waarmee het door
sijpelen kan worden tegengegaan, zijn op
de zwakke plaatsen ingestampt.
K o n i n k 1 ij k bezoek.
Waar men ook vol van is in de over
stroomde gebieden, dat is van het bezoek
van onze geliefde Koningin. De Limbur
gers, die we spraken, schrijft de „Roti",
van wat rang of stand ook, konden er
maar niet over uit. Deuitdrukkingze
stond als een moeder tusschen ons in,
hebben we, tallooze malen gehoord.
,,Als je zoo dicht hij de Koningin staat,
zei een spoorwegarbeider, dan wordt je
anders in je binnenste, dan klopt het hart
anders en luider dan gewoonlijk; en -
mijn roode kameraden zeggen het zoo
niet, maar ze zijn precies eender!
'tls waarlijk geen wonder. Hier wordt
geen belangstelling getoond als die van
hen, die in een makkelijke stoel zitten en
zeggen: 'tis toch vreeselijk in Brabant
en. Limburggeef me s.v.p. nog ©en
kopje tbee of een biertje! neen, hier
is zelfopoffering, hier is heldenmoed.
Toen ieder op Nieuwjaarsdag liefst
thuis bleef, ging onze Koningin er op
uit, weer, wind en water trotseerende.
Dansend het water in.
Jammer, dat bij een ramp als deze,
zoo weinig ernst wordt gevonden in som
mige streken, vooral in Limburg. De
„Msb." schreef, dat te midden van de
dreigende gevaren, de Limburgers in som
mige dorpen en steden, lustig Nieuwjaar
vierden. En de „Rott." schrijft:
In een dancing te Maastricht vierde
men lustig Oudejaarsavond, toen het wa
ter kwam opzetten, dat later een groot
gat in den Gronsvelderweg zou sTaan.
Laat het water wassen: men danste.
Men werd gewaarschuwdmen danste
door. Het water kwam over den drempel:
men bleef dansen. Het sijpelde door de
naden van den vloerEen geestigerd
grapte: mijn voeten worden nat en mijn
ketel is droog: geef er mij eentje en dan
verder dansen.
En men bleef dansen, tot men neer-
duizelde in den waterpoel der danszaal.
Is het niet vreeselijk?
De toestand hier en daar.
'Men meldt uit Zaltbommel:
In het naburige Gameren eu Nieuwwaal
zijn de buitendijks staande woningen alle
ontruimd. In de hooger staande huizen
zijn de bewoners naar de zolders gevlucht.
De ovens van de steenlabrieje te Heere
waarden z^jti ondergeloopen.
De Lekdijk bovendams CNoorderoever)
heeft het kwaad te verantwoorden, omdat
deze dijk grootendeels op een steenbodem
rust, die bij' dezen hoogen waterstand
als een spons werkt. Er werden wel 20
wellen en kwelputten geconstateerd.
Van Amerongen tot Vreeswijk wordt
koortsachtig gewerkt; het dijkbestuur acht
den toestand nog niet kritiek, maar vreest
ten zeerste voor opkomenden Westenwind,
die voor den dijk fataal zou zijn.
Bij Maurik gingen ruim I1/2 millioen
steenen verloren. In Wijk bij Duurstede
gingen 6 millioen steenen verloren. Hier
zijn de ovens gebluscht.
Uit Schoonhoven: De dijk bij1 Jaarsveld
staat er minder goed voor. De kwellen
veroorzaken, dat de dijk bij: Klaphek min
der goed wordt. Op den toren van de
kerk van Willigen-Langerak is de bal ge-
heschen, die de omwonende boeren waar
schuwt, dat zij op hun hoede moeten
zijn. De rijksveldwacht is naar de plaats.,
welke bedreigd wordt, ontboden. Het ka
non, dat waarschuwingsschoten zal los
sen, is in gereedheid gebracht.
Te Gorinchem: Het steeds wassende
water maakte het aanbrengen der kis
ting in de voormaliga Waterpoort noodig.
De Indische buurt is ondergeloopen, even
als de gebouwen en opslagplaatsen der
torpedisten.
Het gevaar voor de Bommelerwaard is
nog steeds niet geweken, maar toch geluk
kig veel minder geworden. Breekt de Waal
dijk door, dan is de geheele Bommeler
waard in nood. Gemeten naar den huldi
gen stand van het buitenwater, zou bij
overstrooming de geheele polder ongeveer
31/2 a 51/2 M. onder water komen te
staan.
Te Zutphen is het water ook hooger
dan in 1920. D'eze stad vertoont thans
het beeld van een eiland, rondom bespoeld
door een bijna onafzienbare waterzee. In
de stad zijn ook vele straten onderge
loopen.
Rondom Almelo ten Velp in de binnen
stad staat alles blank. Groote hoeveelhe
den aardappelen zijn verloren gegaan. D'e
straatwegen naar Borne en naar Friezen
veen zijn ondergeloopen.
Uit Markelo: Tengevolge van een door
braak van de Bolksbeek is het Zuidelijke
deel der gemeente overstroomd. Vele ge
zinnen hebben hun huizen ontruimd. Men
tracht het wee naar hooger gelegen plaat
sen te transporteeren.
De breuk van den dijk bij Pannerden
is weT ernstig, omdat ook Zevenaar dreigt
onder te loopen, maar toch niet van zoo'n
ernstigen aard, daar het hier niet den
hoofddijk, doch den binnendijk geldt. De
Commissaris der Koningin is ijlings naar
de plaats des onheils vertrokken.
Ernstig' bericht.
Uit Driel is door den burgemeester drin
gend om hulp gevraagd. Hoewel men
eerst meende den dijk te kunnen behou
den vreest men thans, dat een doorbraak
onvermijdelijk is. Oogenblikkelijk is uit
Arnhem militaire hulp verleend, terwijl
ook van gemeentewege zooveel mogelijk
werkkrachten naar het bedreigde punt ge
zonden zijn. De bevolking, die steeds ver
trouwd heeft, dat deze zware bandijk het
wel houden zou, is itu overal bezig om
nog te redden wat mogelijk is. Het vee
wordt overal op den dijk gebracht.
Indien de dijk werkelijk doorbreekt is de
ramp niet te overzien, daar dan de
geheele Over-Betuwe met z"ijn
honderden war m o ez ie r de r ij en
tusschen 'Arnhem en Nijmegen
overstroomd wordt. In Arnhem
neemt men alle maatregelen om zoowel
menschen als dieren huisvesting te kun
nen verleenen.
Volgens bij het Departement van Oorlog
gisteren ingekomen bericht, was de dijk
bij Driel nog niet doorgebroken. Hoewel
daarvoor in den afgeloopen nacht groot
'gevaar dreigde, is de toestand ©enigszins
verbeterd. Desniettemin worden te Arn
hem uitgebreide voorzorgsmaatregelen,
ook van militaire zijde, getroffen, om do
bevolking uit de Betuwe te kunnen onder
brengen en verplegen.
De Maas is tot op ongeveer haar ramp-
peil van 1924 teruggezogenlangzaam,
zeer langzaam keert de razende stroom
naar zijn normaal winderbed terug. Iedei
uur een halve centimeter val; wanneer
het in dit tempo voortgaat, kan binnen
acht dagen de ellende geleden zijn
niet de naweeën en wordt overzienbaar
wat deze catastrofe gekost heeft.
1920, 1924, 1925/26! "Watersnood moet
haast normaal gaan heeten en men zal
wellicht goed doen met een geregeld we*
derkeeren ervan, meer dan tot heden ge
schiedde, rekening te gaan houden.
We staan voor de keuze, zoo meent
de „Msb.": öf radicaler dan tevoren den
strijd tegen den waterwolf aan te gaan,
öf meer bewust hoogwaterperioden te
aanvaarden en het leven daarnaar in te
richten.
De vraag rijst, of er iets kan worden
gedaan om voor de toekomst rampen als
de nu doorstane, te voorkomen of te
verminderen. We hoorden van deskundige
zijde enkel noemen: afsnijden der vele
kronkels die de Maas maakt hij haar
gang door en langs Limburg. De afvoer
wordt dan beter, sneller ook, omdat het
verval toeneemt. De groote vraag blijft
dan: wordt de toch ook in Noord-Lim
burg, Noord-Brabant en Gelderland al zoo
hachelijke toestand dan niet nog al ge
vaarlijker?
De eerste steungelden voor de geteds-
terden komen binnen. Er dient iets te
worden gedaan. Veel zelfs, want duizen
den minder bedeelden, zich veilig wanen
de achter zwakke en in vroeger tijd on
deskundig gelegde dijken, zagen bij het
wateroffensief hun kleine bezittingen:
huisje, meubels, klein of grooter vee, te
loor gaan.
D'e toiestand te Maastricht verbetert zien-
deroogen. In Heugem staan reeds enkele
gedeelten droog.
D'e Waal blijft vallen. Uit het land
van Maas en Waal vernemen we,
dat de whs daar aanhoudt. Het water
nadert reeds de buitenwijken vau Nijme
gen. De wees-inrichting te Neerbosch staal
rondom in het water.
Vandaag zal een politie-dienst te wa
ter worden ingesteld, om ongewenschte
gasten uit de overstroomde gebieden ta
weren.
Beneden-Lee uwen en B oven-Leeuwen
staan onder water. Er is iu het land
van Maas en Waal veel vee omgekomen
en men vreest, dat ook het vee, dat zich
nog in de stallen bevindt, verloren zal
zij»-
De doorbraak bij! Pannerden.
De „Gelderl.' 'meldt
De doorbraak hij Pannerden zet de
polders tot aan den dijk van den. ouden.
Rijh onder Water, en zal hoogstwaar
schijnlijk daar worden beperkt. De polders
van Herwen en Pannerden zijn over
stroomd. De huizen komen diep in het
water te liggen. De bewoners vluchten'
naar de dijken en de zolders. Er is hulp
van marine en Rood© Kruis gevraagd.
Reeds zijfn booten en vletten ia de pol
ders gelaten, om de in de huizen in
nood verkeerende bewoners af te halen.
De ramp is daarom zoo verschrikkelijk
wijl de polders zoo diep liggen en het
water met ontzettende vaart zich in de
diepte stort. Men heeft haast geen tijd:
om zich te redden. Alles vlucht naar
den dijk eu vraagt om hulp. Het gat in
den dijk is honderd meter. Er is veel
dood vee, dat langs den wieg wordt
afgeslacht. Geen menschenlevens zijta. er
te betreuren.
Onderling hulpbetoon en
schandelijk ego ïsme. De Msb.
schrijft
Bij den ontzettenden nood, die overal is
ontstaan, doet het goed allerwegen te
kunnen opmerken, lioe groot het onder
ling hulpbetoon bijl de Brabantsche be
volking is. Dorpen in de geteisterde stre
ken, die vandaag nog droog zijn, doch
die enkele uren nadien reeds in een
waterpoel zijin herschapen, doen al het
mogelijke, om de vluchtelingen en dak-
loozen onder te brengen en liefderijk
te verzorgen. De kloosters vooral zijln da
toevluchtsoorden voor ben, die hun have
en goed door de golven zagen verzwol
gen. Boxmeer kon veel vrouwten en kin
deren sturen naar het nabijf gelegen St
Antonis. Mill herbergt de Üakloozen van
