PRO LIBERTATE (Voor de Vrijheid)
EiSCMs
1.f.10Ei!Eliill ZOKEÜ, UITGEVERS, SHEER
KANTOORBOEKEN
MONDIUS ZOON
Kerknieuws.
Dit de Pers.
DEKKER ZOON - Giststraat - MüMelburg
W ÏJ N Q R O C
\l
32 OLMEBOOMEN,
OOSTERBAAN LE COIHTRE
Eos uitkomst voor velen op Wakkeren
47 Canadaboomen.
v. JU FEIT» 1? 1BU
Kassiers en Commissionairs in Effecten
zware donkere liüaskarawijn
Denever© Frères
TE KOOP
Bij inschrijving te koop,
Een verhaal uit den tijd der Watergeuzen
91» Vijftig jaren in de Kerk van Rome.
Ell O® Nichtjes van den Commandeur,
SV. De Schrik des groeten Oceaans,
M
HANDELSDRUKKERIJ - TEL. No. 58, GOES.
LEVERING VN ALLE SOORTEN
PRIMA AFWERKING. BILLIJKE PRIJZEN.
Vlasmarkt K145 Middelburg.
Koopen en Verkoopen Cheques en Vreemd Bankpapier teyen
voordeelige koersen.
Openen Rekening-Courant met rentevergoeding.
Ontvangen gelden in deposito met een dag opzegging 3
met een maand opzegging 31/, voor langere termijnen
op nader overeen te komen voorwaarden.
van Legner den laatsten brief van haar
zoon. Sindsdien heeft zij niets meer van
hem gehoord. Zij vreesde wel, dat er iets
met hem was gebeurd, maar steeds weer
kreeg zij bezoek van volksche kennissen
'van haar zoon, die haar zeiden, dat zij
Willy te Frankfort aan de Oder hadden
gezien. Andere volkscben verklaarden al
leen: Uw zoon maakt het goed. Wij mogen
u 'echter niet zoggen, waar hij zich be
vindt.
Vrijwel iedere week ontving de moeder
bezoek van een zekeren Apitz, die liaar
stéeds weer geruststellende berichten
bracht. Apitz vertelde, dat hij Legner had
on'lin'oet, dat hij het, goed maakte en veel
geld verdiende; over vijf jaar wel als rijk
.man naar huis zou tcrugkeeren. Apitz
zelf vertrok onverwachts naar Amerika.
Mij was, toen hij Duitschland verliet, in
hei bezit van veel geld.
twoe commissarissen van de Berlijn-
■sutfe politie hebben nu te Frankfort a. d.
Oder dé zaak nader onderzocht. Zij zijn
tot de conclusie gekomen, dat Legner ver
moord is en in den omtrpk van Döberitz
begraven ligt. De groote koude heeft het
tot'nu toe onmogelijk gemaakt, te graven
op. de plaats waar het lijk vermoedelijk
is .verborgen. Uit liet onderzoek is verder
gebleken, dat de zuster van Legner, die te
Eberswalde woont, een week of zes gele
den bezoek kreeg van twee mannen, die
verklaarden, te hebben vernomen, dat zij
poogde iets naders omtrent haar broeder
te weten te komen. Uw broeder maakt het
goed, beiden zij. Wij waarschuwen u ech
ter. Gij moet uw onderzoek staken, an
ders zal het uen uw kinderen slecht gaan.
De moeder van Legner heeft onlangs nog
geschreven aan het commando van de
schietschool der artillerie te Jüterbog,
waar haar zoon het laatst was onderge
bracht. Men antwoordde haar d.d. 11 De
cember, niefs te weten omtrent het verblijf
van haar zoon. Dit antwoord was op de
schrijfmachine geschreven. De handleeke-
ning was onleesbaar. Met inkt had echter
nog iemand aan den brief toegevoegd, dat
Legner in Februari 1923 gedetacheerd
was bij het derde arbeidscommando te
Berlijn onder leiding van luitenant Scliulz.
Dez,e Scliulz zit thans opgesloten in de
gevangenis te Landsberg aan de Warte,
daar hij bij verschillende veemgerichten
betrokken is geweest. De leider van de
cantine der schietschool te Jüterborg heeft
nog verklaard, dat hij zich kon herinne
ren, dat Legner op een avond door een
luitenant en twee manschappen met een
auto is afgehaald. Hij zou zich aan knoeie
rijen met levensmiddelen hebben schuldig
gemaakt en werd deswege ter verant
woording geroepen.
Lloyd George peet van een
Italiaanse hen boerenzoon-
Lloyd George heeft Maandag te Rome
vertoefd in gezelschap van twee Engel-
sche liberale parlementsleden en zijn
secretaris- Alle pogingen van de Itali-
aansche-reporters om hem te interviewen
waren vergeefsch- Hij verklaarde uitdruk
kelijk niets van politiek te willen weten
én alleen naar Italië te zijn gekomen
om de zon te zoeken- Kort voor hij
zijn réis naar Sicilië zou voortzetten,
werd hij bij een bezoek aati de St. Pie
terskerk tegen wil en dank peet van een
boerenzoon, die juist gedoopt werd Do
vader van den zuigeling had den Engel-
schen staatsman, wiens portret hij vaak
in de courant had gezien, herkend eq
smeekte net zoolang tot Lloyd Georgp
zich bereid verklaarde het peetschap te
aanvaarden.
Ruiten ingooien? We hebben
onlangs kunnen lezen, zegt de „Waar
heidsvriend", dat de volgelingen van Ds
Gravemeij'er en Ds Lingbeek in Steen-
wijk „eigen" candidaten hebben gesteld
bij1 de verkiezing van gemachtigden voor
het kiescollege. De H. G. S.-beWeging
(Hoort Gods Stem) dus overgebracht van
het politiek terrein op het terrein van de
kerk. In Steenwijk. zijn de gewone confes-
siöneelen nu niet meer confessioneel. Al
leen de 'H.G.S.-menschen zijn de ware
broeders. Daarom ook die afzonderlijke
beweging in den kerkelijken strijd.
Toch is er bij! die mensclien geen sepa
ratisme, zelfs niet, wanneer ze zich af
scheiden van de Antirevolutionairen, van
do Chr. Historischen, van de gewone
Confessioneelen ook; van alle separatisme
zijn ze vrij
Gelukkig hebben ze het ia Steenwijk,
waar Dis Gravemeijer en Ds Lingbeek
predikant waren, bij1 de stembus verlo
ren. Maar het feit is er "dan toch.
Nu komt Arnhem, wiaar 'Ds Roskam
Abbing staat en ook Ds van Leeuwen,
z'n zwager en mede-partij'genoot in de
Il.G.S.-politiek.
Ook daar een afzonderlijke H.G.S.-
actie in de kerkelijke politiek. Eerst bij
de 'notabelenverkiezing. Nu bij' de •stem
ming voor het kiescollege. Met gevolg,
dat de Vrijzinnigen tenslotte nog gewon
nen hebben bij de Notabelen-verkiezing
en dat de vrijzinnigen bij de verkiezing
voor gemachtigden bijna in herstemming
kwamen.
""Wil men ook hier het spelletje van
ruiten ingooien gaan spelen?
En dan tegelijk nog den volke bekend
maken, dat ifieh een aartsvijand is van
separatisme.
Er zijn vroeger wiel oens helden ge
weest, die geen helden waren.
De H.G.S.-mannen schijnen van het
zelfde hout te zijn gesneden.
Intusschen kan deze beweging nog heel
wat ellende brengen als het zóó door
moot gaan.
'We willen voor deze mensclien nog
eens ernstig waarschuwen, want waar
ze maar oven kans zien, zijn ze be
reid om alles in de war te sturen.
Een Atheïst op den kansel.
Es J. A. de Vries, geref. predikant te
Zaandam, schrijft in N.-Holl. Kerkblad een
stukje over diep-treurige kerkelijke toe
standen.
„Er is zoo schrijft hij reden tot
diepe droefheid biji het vernemen van
toestanden ,dié zóó in-treurig zijn, dat
men zichzelven afvraagtIs nu al het fijne
goud in de Ned.-Herv. Kerk verdonkerd;
zijn er dan geen getrouwen meer in
don lande, i die uitroepen, ja uitschreeu
wen vanwege al deze ongerechtigheden?
Zoo ook nu. Mij is bekend na
men zal ik nog maar niet noemen, daar
anderen wiel zullen begrijlpen, die ik be
doel mijl is bekend een predikant in de
buurt van Alkmaar, die een beroep naar
een andere gemeente, niet ver van zijn
tegenwoordige gelegen, aannam en dus
weldra gaat Vertrekken. Deze predikant
komt er eerlijk voor uit en steekt dit ge
voelen volstrekt niet onder stoelen of
banken, dat hij
le. niet gelooft in liet bestaan van een
persoonlijk God;
2e. niet gelooft, dat Jezus inderdaad
ooit heeft geleefd. De voorstelling van
Zijn persoon is voortgevloeid uit een
oude zonnemythe;
3e. niet gelooft in hemel en hel als
plaatsen van eeuwige zaligheid en eeu
wige rampzaligheid.
Deze gevoelens druischen lijnrecht in
togen de meest elementaire grondslagen
van het 'Christendom. Ik wil vragen:
Kan het erger? Een atheïst op den kan
sel van de Kerk der Vaderen, wier al
oude belijdenis der 3 formulieren van
eenigheid nimmer wettig is afgeschaft!
O gewis, ik weet het: dit geval is niet
hot eenige. In deze provincie zijn er
meer voorbeelden van.
Een predikant, die in de Herv. Kerk
zijn ambt aanvaardt, moet toch beloven,
dat hij de belangen van liet Godsrijk
zal bevorderen en een die van standplaats
verwisselt, zal vertrekken niet een loffe
lijk getuigschrift als een dienaar van
Jezus Christus. Hoe is dat alles nu met
elkaar te rijmen? Hoe kan deze leugen
voortbestaan? Zeker, liet is honderden
malen gevraagd.
Maar daarom kan ik toch niet nalaten
er eens hier de aandacht op te vestigen
en ik wilde in allen ernst eens vragen:
Is er 'dan onder onze Ned. Herv. Broe
ders én Zusters, die Wij! als medegeloovi-
gen hartelijk liefhebben, is er "dan -onder
het aantal predikanten in de Ned. Herv.
Kerk. die de Waarheid belijden, niemand,
die ontgloeit, die opvlamt, voor de eer
van onzen God en van den dierbaren!
Zaligmaker, die voor ons geleden heeft
aan het kruis om o-ns te verlossen van
zonde, haar schuld en haar macht en ons
te maken tot koningen en priesteren
Gode?
Laat er zijn een Weren van do wolven
uit, de schaapskooi van Christus! Laat het
verstaan worden wat eens 1'a.ulus schreef
aan Titus van den ketterschen mensch:
„Verwerpt hem na de eerste en twee
de vermaning". (Titus 3:10.)
Hierna beter!
Wij lezen in „De Standaard":
We hebben al eenige dagen op den uit
kijk gestaan-
Of het nog niet kwam.
De betichting, n.l. dat ten slotte de
A.-R. de schuld droegen. Zooal niet aan
de crisis zelf, dan toch ,aan den langen
duur ervan. Dat toch de crisis niet zou
eindigen zonder een poging daartoe, stond
wel vast.
De vraag was alleen maar: wanneer
en hoe?
Thans is het antwoord er-
Nadat de N. R. Crt. eerst haren lezers
de overtuiging had trachten bij te bren
gen, dat C.-H. en A.-R. verplicht waren
saam een minderheidskabinet te
vormen, met de R.-K. en de rest. der Ka
mer in oppositie, komt het blad nu met
de mededeeling dat de C.-H. dien wijzen-
raad hadden willen volgen, maar dat hel
pogen van Dr de Visser afgestuit is op
verzet der Antirevolutionairen. Indien
dit bericht juist ware, zou ons hot ant
woord door de A.-R. gegeven, zeer ver
standig voorkomen- In overeenstemming
met ons eigen inzicht-
Intusschen behoeven we ons niet op
te maken om dit z.g. besluit der A.-R.
te verdedigen- Wa,nt de mededeeling, dat
ür de Visser eene oplo-ssing, als dooit
de N. R. Crt. bedoeld, zou hebben b e -
pro-efd is voor zoover onze inlich
tingen reiken uit de lucht gegrepen.
Den verantwoordelijken leiders der A.-R.
is althans, zoo werd ons meegedeeld,
van zdlk een poging niets bekend. Zij
behoefden zich daartegen dus ook niet te
verzetten.
De eerste poging om den langen duur
der crisis op den rug van onze partij te
leggen, is dus niet geslaagd.
Hierna beter!
is het, dat vanaf heden een onzer U komt bezoeken tot het repareeren
van uw Naaimachine en hst leveren van Qnderdeelen.
Geven tevens inlichtingen over de door ons vertegenwoordigde mer
ken Naaimachines, zooalsPfaff,Vesta,Veritas,Winselmann en Haid Neu.
Beleefd aanbevelend;
Drinkt nu 's avonds
en dan alleen van
ónze geïmporteerde
der Fransch-Afrikaansche kolonie.
Ook een zeer geschikte zachte
TAFELWIJN
per flesch slechts f t,
Alleen verkrijgbbij de Importeurs
i^iddsSbasrg.
op een welvarend dorp op Zuid-
Beveland, een g&ed belrtante
Brieven onder No. 50, Bureau
van dit Blad te Goes.
..Kerkvoogden der Ned. Herv.
Gemeente van Kleetinge, wen-
schen bij inschrijving
a eontani te verkeoiten
staande op perceel sectie B no. 429,
aan den Tervatenweg, alhier.
Biljetten in te leveren vóór of
op Dinsdag 29 December a.s. bij
den Pres. Kerkv. dhr. C. DEKKER
Lz., in de „Groe", die desgewenscht
nadere inlichtingen verstrekt.
van Mej Ja. Da. NDSSEN:
staande in 'tbosch in het Vroonland,
Inlichtingen en prijsopgaaf inge
wacht vóór 30 Dec. a,s. door H. A.
NIJSSEN te Kapelle.
Voorts nog'in voorraad 1000 droge
Boschmufsaards en iOOO groene idem.
Het is dit jaar 400 jaren geleden, dat de eerste Martelaren hun goed
en hun leven gaven voor de zaak des geloofs en der vrijheid. Aller-
wege wordt die bange tijd der vervolging in herinnering gebracht. Op
uitnemende wijze hebben de schrijvers Walshe en Sargent het boven
genoemde, aandoenlijke prachtverhaal uit die dsgeD, aan de vergetel
heid ontrukt. PRO LIBERTATEDat was het opschrift van de Geuzen
penning. En onder dat opschrift wordt in dit keurige verhaal een ju
weeltje van eenvoudige vertelkunst gegeven, dat u geheel mee doet
leven met de geloofshelden en heldinnen, die veel moesten lijden, maar
het geloof hebben behouden. Ziehier een greep uit den inhoud: De
torenwachter van Gent De Bjjbel verborgen in den toren Door
een monnik bespied In 't geheim naar de Hagepreek. De Weduwe
van den Martelaar Onder de prediking van Herman Strijker de
vroegere monnik De Watergeuzen „In de wereld zult gij ver
drukking hebben" De Bijbel uit den toren verdwenen Onder ver
denking Ternauwernood ontkomen. De Schuilplaats van den
Hageprediker. De vlucht naar Rotterdam Beeldenstorm der Geuzen
in Antwerpen's hoofdkerk De „gesneden beelden" tot puin geslagen
Pater Adriaan en zijn heiligenbeeldjes De beeldenstorm gestraft
Vervolging De ontsnapping van den prediker Twee martelaren
bevrijd „De geest gewillig, het vleesch zwak" De kracht des
geloofs De zitting van den bloedraad De Watergeuzen komen
In bangen nood De dag der bevrijding Op Gods tijd. Ziehier
slechts een greep. Prachtboek, royale letter. In het groote formaat, 27G
bladz. druks.
Door Vader Chinique, afvallig Roomsch priester. Voor dit boek, dat
wij nog maar pas op magazijn hebben, is enorme belangstelling. De
inhoud is zóó breed en zóó veelszins interessant dat we die zelfs in
kort bestek niet kunnen weergeven. Hier is de man aan het woord die
in 50 jaar onnoemelijk veel heeft aanschouwd en beleefd. Om een blik
iu deu inhoud te geven noemen wij een paar hoofdstukkenDe priester
en de Bijbel Schooljaren te St. Thomas De monnik en het celibaat
De priester, het vagevuur en de koe van de arme weduwe Het
„feest" in de pastorie De handel in missen De biecht Mijn
begeerte om Gods Woord te lezen Een Allerheiligendag Een
reeks treffende gebeurtenissen Mijn bekeering Gevaren en uit
reddingen Aan het eind der woestijnreis, enz. enz. enz. Groot werk,
fraai omslag. 320 bladz. druks.
door J. F. v. O. Prachtig historisch verhaal uit de jaren 1652—56. Hoofd
persoon is de bekende Jan van Riebeek. die in een klein schip met
zijn gezin en beide nichtjes de zeereis naar de Kaap ondernam en er
een nederzetting stichtte, waaruit later de Boerenrepublieken zich ont
wikkelden. Wat een reis vol gevaren. Wat een zorgen in dit eertijds
onherbergzaam oord, het land der wilden van Afrika. Vooral het
wedervaren der nichtjes is mooi verteld. Een kleine greep uit den
inhoud: Vaartwel! Hollands duinen! De zeereis In de Tafelbaai
De strandloopers Als de nood op 't hoogst is Het schelmstuk
van Harry Een flinke jonge Kapenaar De eerste bruiloft in Zuid-
Afrika De scheiding Oude liefde roest niet, enz. enz. Met fraaie
platen, 218 bladz.*, in keurigen prachtband.
door H. Alkema. Het leven van Michiel Adr. de Ruijter, Neerlands
grootsten Zeeheld. Een altijd weer mooi verhaal voor joDg en oud, o.a.
De Ruijter aan het touwslagerswiel In den toren van Viissingen
Naar zeeIn 's lands dienst De Duinkerker kapers Een zeeslag
De Ruijter als christen De Algerijnsche rooverschepen Zee
oorlogen „Dat is onze man!" De Ruijter gewond Zijn dood en
begrafenis. Prachtig! 120 bladz., met 2S platen.
Oorlogsboek 1914. In fraai geïll. omslag. Interessanti
ÏTifirist»lrnnnoiii»iie f Q A1? woor al deze 5 boeken MBM mooie,
UilVCl mJUjJdJJi yö I d.ftd nieuwe boeken. Keurige lectuur. Een
prijs alleen mogelijk door massa-inkoopen. Wil men no 1 in
fraaien band er bij dan is de prijs f 3.90. Zend postwissel of giro
No.|31769 van f 3.45 of f 3.90. Er bijmeiden„Voor aanbod Pro Libertate".
Wacht niet te lang, want de aanvraag zal gróót zijn!
