No 67 Donderdag 17 December 1925 40e Jaargang PUROL bij Ruwe Huid, Gesprongen Handen, Schrale Lippen EERSTE BLAD. Nieuwjaars-Advertentiën. Buitenland. ast nummer bestaat uit twee bladen Gemeenteraad van Middelburg. Drukkers-Exploitanten: OOSTERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorststraat 6870, Goes Tel.: Retlactie no. 11; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. ro. 259 Zij, die zich met 1 Januari op ons blad abonneeren, ontvangen de vóór dien da tum verschijnende nummers gratis. "We herinneren er aan, dat Nieuwjaars- Advertentiën bij vooruitbetaling moeten worden voldaan (voor advertentiën ter grootte van 5 regels f 1.elke regel meer f 0.20; voor namen onder den Algemeenen Nieuwjaarswensch f 0.20). Advertentiën, waarvoor het bedrag niet vooruit per post wissel of in postzegels wordt betaald, kun nen niet worden geplaatst. DE ADMINISTRATIE. De Rijksmiddelen. De staat der Rijksmiddelen over No vember maakt een goeden indruk, in weer wil van enkele tegenvallers. Deze laatste betreffen onder meer de invoerrechten en de successierechten, die elk ongeveer 1,3 miljoen minder opbrachten dan in No vember 1024-, het personeel dat 7, de grondbelasting die 2%, de invoerrechten •en het gedistilleerd die 2, de domeinen en de dividend- en tantièmebelasting die elk circa ton naar beneden gingen. Van f41,282,958,25 in 1924 tot f43,743,762,92 in 1925 gestegen, bleef de opbrengst ruim 9 miljoen boven een twaalfde der raming; terwijl de opbrengst in de verloopen elf maanden, die ruim 425 miljoen bedroeg, de opbrengst van het gelijknamige tijdvak, zijnde ruim 405 mil joen, met 20 miljoen overtreft. Vergeten mag echter niet worden, dat in dit accres 7 miljoen begrepen is als provenu voor de nieuwe rijwielbelasting, die verleden jaar in het najaar voor het eerst werd geheven, terwijl ook moet worden aangemerkt, dat de meerdere opbrengst mede gevolg is van nieuwe belastingen der laatste jaren, die eerst geleidelijk geheel doorwerken. Dit neemt echter niet weg, dat de cijfers •over het geheel genomen blijk geven van een'Vorder herstel in het economisch le- weifc'ltóóiers onder de middelen, die meer «pbraelitètó mogen de inkomstenbelasting worden genoemd, welker opbrengst ook reëöh'Vn Vórige maanden, met uitzonde ring van Juni, stijgende was, en nu weer ruim zeven ton boven die van November 1924 uitging; alsmede de suikeraccijns, die ruim een miljoen naar boven ging, de ta bak, die drie ton liooger bleek, de registra tierechten, die met drie kwart ton hooger meevielen, en, lest niet minst, do zegel rechten, die een accres van ver over de zeven ton vertoonden, al verlieze men niet uit het oog, dat hierin de opbrengst der Beursbelasting is begrepen, waarbij voor taan ook nota's van makelaars en com missionairs in effecten, enz. aan zegel recht onderworpen zijn. Dat met name de dividend- en tantième- belasting zooveel minder opbracht, behoeft daarbij niet te verontrusten, dewijl, o.a. met name in Juni, de cijfers dezer belas ting zoo buitengemeen hoog zijn geweest, dat zij ieders verwondering wekten. In geen enkel jaar toch was, sinds het in voeren dezer belasting in 1919 ook maar bij benadering een dergelijk bedrag ont vangen. Dat het gedistilleerd met iedere maand minder gaat opbrengen dan de gelijknami ge maanden van vorige jaren, mag daarbij als een verblijdend teeken beschouwd wor den; mits en daar leggen wij den na druk op er geen ontduikingen op groote schaal meer plaats hebben, waardoor aan de schatkist belangrijke bhten ontgaan en bovendien de moreele gevaren, die het volk door dit clandestiene verbruik bedreigen, ernstig worden vergroot. Uit de heffingen ten bate van het Lee- ningsfonds is circa 12 K miljoen ontvan gen tegen 11% miljoen in Nov. 1924; en in de elf maanden van dit jaar 93 miljoen tegen 94 miljoen in de eerste elf maanden van 1924. Politiek en Geloof. Bij de behandeling der Staatsbegrooting in de Tweede Kamer poneerde de lieer Dresselhuys de stelling, dat uit het geloof geen politieke beginselen konden voort vloeien en dat er eigenlijk maar twee po litieke beginselen zijn, die van het libera lisme en die van het Staatssocialisme. Kaartegenover plaatste de heer Heems kerk, die namens de anti-revolutionaire partij tegen deze onjuiste stelling van den hoofdman van den Vrijheidsbond opkwam, het politiek beginsel der Anti-revolutio naire partij. De Overheid, zoo betoogde hij, bestaat niet om zichzelf, maar als dienaresse Botte, voor de maatschappij, tot behoud van de maatschappij naar Gods ordenin De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f3.— Losse nummersf0.05 Prijs der Advertentiën: regels f1.20, elke regel meer 30 cL Bij abonnement belangrijke korting. gen, en heeft op geestelijk gebied het werk van de Kerk vrij te laten. Iets uitvoeriger: er zijn drie Goddelijke instellingen: de maatschappij of samenle ving, opgebouwd uit het gezin, den arbeid, den eigendom, de studie en wetenschap en schoone kunsten, naar de daarin door God gestelde ordeningen, die steeds door de zonde van den mensch blootstaan aan verbasteringen. De kerk als zelfstandig instituut, aan gewezen voor het geestelijk leven tot be houd van den mensch voor de eeuwigheid, welke zijn bestemming is, en met haar in vloed voorts tot zuivering van de in de maatschappij gevestigde ordeningen. De Overheid, met de belastingheffing, met de macht, het zwaard, natuurlijk niet voor het geestelijk leven, dat voor dwang niet vatbaar is, maar tot handhaving van de rechtsorde in de maatschappij, door handhaving van het recht, dat daar inge steld is, door rechtspraak en door wet geving en door beteugeling en straffen van daden, die tegen de rechtsorde ingaan. Hier is dus aangewezen ten eerste: de oorsprong van het gezag der Overheid. Wie regeert, regeert bij de gratie Gods, hetzij Keizer, Koning of dictator of de Overheid, uit het volk opgekomen, de de mocratie. Ten tweede: de grenzen van de Staats macht. De Overheid is er niet om zichzelf, maar om de maatschappij en vindt daarin de grenzen van haar macht. De maat schappij moet behouden, zoo noodig ge nezen worden, maar niet vernietigd of ge absorbeerd door den Staat. Ten derde: op iedere Overheid, van waar ook opgekomen, rust de plicht, het recht, dat niet uit haar is, maar door God in de samenleving is gelegd, te eerbiedigen en te handhaven. Ten vierde: de oorsprong van het recht. Het komt van God en de wetgeving is aan Gods ordeningen te toetsen. Ten vijfde: het karakter van het straf recht: kwade werken moeten worden be straft. Ten zesde: sociale wetgeving tot wegne ming van onrechtvaardige verdrukking, die vaak insluipt, maar met behoud van het organisch leven der maatschappij. Ten zevende: onthouding van ingrijpen op het terrein van het geestelijk leven, als niet aan de Overheid aangewezen en niet vatbaar voor Overheidsdwang. Ten achtste: en, natuurlijk, eerbiediging van de Kerk in haar geestelijken arbeid, zoowel van de eene onzichtbare Kerk als van ieder waarneembaar kerkelijk insti tuut. Aanwijzing voor deze beginselen is te vinden in de Heilige Schrift. Zeer verhel derend is Rom. 13 vers 16. Deze beginselen geven waarborg tegen Staatssouvereiniteit, die verdrukt met een beroep op het algemeen belang; tegen Staatssocialisme, dat de Maatschappij ab sorbeert en aan de macht van één klasse alles ondergeschikt wil maken en daarbij de geestelijke vrijheid wegcijfert. Waarborg, ook tegen het liberalisme, dat zich geen rekenschap geeft van den oorsprong van het Overheidsgezag, noch ook dien van het recht en ten aanzien van den inhoud van het recht gevaar loopt aan indifferentisme te lijden. Deze beginselen geven waarborg, ook voor geloofsvrijheid. van een hoogoren beambte, de andere, Lo- renz, de zoon van een Oberstudierat. Naar Wolff inzake dit moordcomplot nog ver neemt, had er tot dusver slechts een voor- loopige bespreking tusschen de samen zweerders plaats gehad. De financieele crisis in Frankrijk. Doumer heeft de portefeuille van finan ciën aangenomen. Dit is nu reeds de ze vende minister van financiën die optreedt sedert de jongste verkiezingen en de een na den ander gaat spoedig heen en ook de heer Doumer zal als minister van fi nanciën wellicht geen lang leven voor zich hebben. Dat Doumer de man zal zijn, die Frank rijk uit de financieele moeilijkheden zal redden, gelooft niemand. Toch is hij door de oppositie en door de gematigde ele menten van links zeer goed ontvangen. Doumer heeft den naam een krachtig wer ker te zijn en een gematigd man. 'De Mossocl-kwestie. Wie denken zou, dat de Mossoel-kWestié is opgelost, nu de Volkenbondsraad uit spraak heeft gedaan, vergist zich. Gis teren werd de slotzitting van dezen Raad gehouden, maar de Turken waren weg gebleven. Bij het begin der zitting werd een schrijven van den Turkschen minister van buitenlandsche zaken voorgelezen, die weigerde in de zitting te verschijnen en tegen een scheidsrechterlijke beslissing van den raad protesteerde! „De souve- reinie rechten van lederen staat over een gebied eindigen slechts met de nadrukke lijke toestemming van dezen staat, waar uit volgt, dat do Turksche souvereiniteit over Mossoel ten volle blijft bestaan" luidde verder het schrijven. Die stemming was dientengevolge ter zitting zeer gedrukt. Een complot tegen Stresemann. Naar de „Voss. Ztg." zegt vernomen te hebben, is een moordcomplot tegen Stre semann ontdekt. Twee jonge lieden, die tot de rechtsche kringen behooren, zijn in verband met "deze ontdekking gearres teerd. De een, zekere Kaltdorff, is de zoon In do gisteren gehouden vergadering van den gemeenteraad van Middelburg was de heer Vertregt afwezig wegens een lichte ongesteldheid. De adressen inza ke plaatsing op de monumentenlijst, waar- hij ook nog bezwaren waren gekomen van mevr. Verheijl, mej. Hildebrandt, firma Albert Heijn, den heer F. A. Boasson en "de Diaconie der Ned. Ilerv. kerk,. Worden in handen van B. en W. gesteld om prae-advies. Hetzelfde geschiedde met een verzoek van den heer Maas te Kou- dekerke, 'die indertijd een stukje grond van Vrouw'epolder kocht, waarop thans een woning is gezet en welk stukje grond later bleek aan Middelburg te hooren. Adressant vraagt nu het stuk grond van Middelburg te kunnen koopen. Na een geheime zitting werd z.li.s. besloten aan de Vereen, van Ned. Ge meenten te verzoeken haar congres in 1926 te Middelburg te houden en aan B. en W'. een blanco crediet voor de ont vangst te geven, nadat de burgemeester verzekerd had dat daarvan een zuinig gebruik zal Worden gemaakt. Tot leden van het burg. armbestuur werden herkozen de heeren J. J. Wap, A. D. Littooy en M. J. Schroevers en tot leden van het bestuur der Godshuizen de heeren 'E. H. "F. Peek'en G. Boude- wijnse, alle met algem. stemmen. Het voorstel om f235 beschikbaar te stellen van het bestuur van de Chr. Burgerschool in de Singelstr. voor het aanschaffen van meubelen, gaf den heer Paul aanlei ding te vragen dergelijke voorstellen tochl ook aan de commissie van financiën te zenden. De heer de Veer meent, dat de raad alleen medewerking heeft tq| verkenen, doet hij het niet, dan krijgt de school toch het verlangde. De heer Paul meent, dat men toch aanmerkingen kan maken. Z.h.s. wordt het voorstel goedgekeurd. Aangenomen werd het voorstel tot on bewoonbaar verklaring van 9 perceelen. Dhr v. d. Weel vraagt of er niet meer woningen in aanmerking komen. De voor zitter zegt, dat de gezondheidscommis sie voor meerdere Woningen verbetering! heeft voorgeschreven. De heer Den Hol lander vraagt of er voor de betrokkenen Woningen te vinden zijn. Men moet voor zichtig zijn. De voorz. zegt, dat een ter mijn Wordt vastgesteld, van 6 maanden^ welke termijn later verlengd kan worden. De heer ünderdijfe zegt, da.t getracht is middelen ie vinden om met steun van rijk en 'gemeente w'oningen voor deze soort mensclien te doen bouw'en en deze plannen thans berusten bij het bestuur der 'vereenigiug tot bestrijding der t.b.c. Het voorstel om het adres van den Nederlandschen Bioscoop-bond om ver laging der belasting aan te houden, wérd z.h.s. aangenomen, evenals dat tot ver hooging van het crediet voor riool-aanleg. Winkelsluiting.. Alsnu kwam aan de orde het voorstel van B. en W. naar aanleiding van de adressen inzake de Winkelsluitingsveror dening. De afdeeling vainf den Alg. Ned. Bond van Handels- en kantoorbedienden, hajd verzocht het sluitingsuur te bepalen op 7 uur, en Zaterdags op 10 uur, met geheele Zondagssluiting. Verschillen de organisaties hadden dit adres ge steund. Van een groep Winkeliers was het verzoek ingekomen dé verordening geheel op te heffen. Handelsbelang, de Hanze, do Kamer van Koophandel en Vreemdelingenverkeer verzochten evenals de R.K. en de Chr. winkelbedienden! organisaties handhaving der bestaande verordening. De minderheid van B. en Wi. zou er voor te vinden zijn, te bepalen, dat de winkels tot 8 uur open mogen zijn, maar dat de bedienden na 7 uur niet meer in de winkels mogen zij(n. De lieer v. d. Weel zegt dat de verorden nlng diep in het winkelbedrijf ingrijpt en het te begrijpen is, dat de winket liers er tegen ageeren. Maar anderzijds staat het belang' van de winkelbedienden, die nog steeds van de rijks a(beids)Wet zijn uitgesloten. Velen werken nog 60 tot 70 uur per week en van een rijks regeling is nog niets tot stand gekomen, Spr. erkent het rechtmatige van den) eisch Spr. stelt voor dat de winkels tot 8 uur open mogen zij'n, maar het personeel niet langer dan 7 uur mag werken, filiaalhouders uitgesloten. De heer v. d. Beke Callenfels kan zich met het voorstel van Bi en W. vereeni gen, maar meent, dat het idee van de minderheid en nu ook van den heer v. d. Weel maakt, dat de gemeente zich be geeft op het terrein van den rijlcsWet- gever. Spr. is voor een verordening en niet voor ieder vrij 'te laten, Want dan steekt de concurrentie het hoofd Weer op. Men moet echter niet ingrijpen in de ver houding tusschen winkelbedienden en pa troons. Dhr Mes bestrijdt het Zondags open zijn van Winkels, zij'nde in strijd met de wet ten der natuur en den godsdienst. Ten opzichte van het handhaven van de 8 uur sluiting is spr. het volkomen eens met Handelsbelang en de Hanze. Voor wat den Zaterdagavond betreft, is spr. voor een 9uur sluiting'. Hij stelt voor ta bepalen dat Zondag den geheelen dag de winkels gesloten moeten zijn en voor den Zater dag 9 uur te bepalen. D!hr Hondius zegt: Reeds 8 jaar beeft de verordening goed gewerkt, spr. wil hu niet verder gaan. Spr. had gaarne gezien, dat de sigarenwinkeliers zich ook eens over de Zondagssluiting hadden uitgespro ken. Dlat het wellicht mogelijk is meent spr. te kunnen constateeren uit 'de bar bierswinkels, die vroeger ook des Zon dags open waren en nu niet meer. Spr. wil een tusschenweg en zou bijv. willen bepaald zien, dat de winkels des Zon dags te 4 uur moeten sluiten. Spr. is volgens zijn principe voor Zondagsheili ging maar w'il eerst Zondagsrust verze keren, opdat ieder die kan besteden zoo hij wil. D'e heer Streefkerk meent dat het ge- w'ensclit is eerst te onderzoeken of de raad de bevoegdheid heeft neergelegd in het voorstel van de S.D.A.P.-frac- tio. Principieel is spr. ook voor Zondags rust, maar zou op dit gebied en ook ten opzichte van den Zaterdagavond de betrokkenen en ook de Kamer van Koop handel Willen hooren. Dbr Den Hollander zegt: Men moet tweo belangen dienen. D'e winkelbedien den hebDen zeKer recht op een gelijken arbeidstijd als andere arbeiders, maar ook het belang van het publiek mag niet uit het oog worden verloren. Er zijn dingen, die men moet koopen na den; Werktijd. De sluiting is soms moeilijk. Zondags sluiting is mogelijk voor de Siga renwinkeliers, zij hebben het zelf gewild', maar enkelen houden er zich niet aan. Het open blijven is speculeeren op de gemakzucht van het publiek. De voorzitter wil er nog eens de nadruk op leggen dat het geheele college van B. .en W. voorstelt de winkelsluiting zelve te handhaven zooals zij is. De heer Boasson meent dat winkelbe dienden en arbeiders tw'ee ongelijksoor tige groepen zijn. De arbeiders moeten steeds doorwerken, de winkelbedienden, niet. Juist de kleinere zaken zullen er bet meest last van hebben. Er is iu een Win kel nog zooveel werk buiten het helpen der klanten, het is echter geen harde ar beid. De bedienden houden nog tijd ge noeg over. Spr. wil dan ook de regeling houden zoo die bestaat. De heer Onderdijk heeft in 8 jaar veel aan den heer Boasson gewonnen want die was toen de gevreesde en ge achte tegenstander. Nu is hij voorstander van 3en bestaanden toestand, evenals de heer Hondius, die het toen ook was. Maar bij een werktijd van 60 tot 70 uur blijft er niet veel tijd over voor geestelijke ontspanning, die alleen na 8 uur kan worden verkregen. Zeker gaat bo ven het groepsbelang, het algemeen be lang en men mag slechts schoorvoetend de Winkeliers een deel van hun verdien sten ontnemen. Maar toch meent spr. dat men wel degelijk in den arbeidstijd mag ingrijpen en dat de bezwaren door het voorstel van zijin fractie opgeheven wor den. Spr. is niet tegen Zondagsrust, maar men mag niet te veel aan banden leggen, anders kan men ook de café's Wel gaan sluiten, zooals ook te Zoutelande is ge schied. Wel voelt spr. iets voor 4 uur slui ting op 'Zondag. Als de bedienden 5 avonden om 7 uur naar huis gaan, kun nen ze Zaterdags wel tot 10 uur blijven. Mevr. Weijl wil namens de V.D. zeggen, dat 'zij meenen, dat men het best op de Rijksregeling ka.n Wachten en de arbeids tijd niet moet samenkoppelen aan de slui ting. De groote zaken zouden niet kunnem openblijven als de bedienden om 7 uur weg moeten. Ook ten opzichte van kleine wijzigingen voor Zondag en vocfr den Zaterdagavond dient de handel te Worden gehoord De heer de Veer meent, dat de S.D.A.P. met haar voorstel niet zal bereiken haar doel, namelijk vermindering van den ar beidstijd, de patroons kunnen zeggen, dat de bedienden dan maar des morgen» om 7 uur moeten beginnen. De gemeente- Wet laat niet toe wat de S.D.A.P. wil. Het geldt hier niet bescherming van de openbare orde, *de zedelijkheid of de ge zondheid. Daar valt de winkelsluiting! niet 'ónder. Spr. kan begrijpen dat het personeel na de sluiting nog Werkt. Men. kan toch met twee ploegen werken en men zou een onbillijkheid scheppen te genover bet administratief personeel. Er zijn nog meer categoriën, die niet on der de Arbeidswet vallen. Vroeger is reeds voorgesteld op Zondag de sluiting op 1 uur te bepalen, maar de raad. verwierp dit toen. Tegen geheele slui ting op Zondag zijn bezwiazen in dé Zondagswet, ook komen er moeilijkheden ten opzichte der Israëlieten. De heer Mes zegt: Men kan voor den. Zondag gerust vooraf sigaren koopen en men weet wel of men bezoek zal krij gen, dus kan men ook koekjes halen. Komt èr plotseling ongewenscht bezoek, dan geeft men alleen maar thee, dan. is men bet ten spoedigste kwijt. Spr. heeft geen bezwaar zijn voorstellen in handen! van B. en Wi. te stellen pm acLvies. Do voorz. stelt voor daartoe over te gaan voor de voorstellen van de heeren! Hondius en Mes. Dhr Hondius vindt dit best, dan kunnen" ook belanghebbenden zich nog eens uit spreken. Dhr v. d. Weel heeft niet bedoeld dé za$t van den heer Boasson, hij heeft gehoord, dat de arbeidsvoorwaarden daar tamelijk goed zijn. De voorzitteru "be delt om een stem. Do heer v. d. Weel wleet, dat de heef Boasson zal stemmen volgens eer en geweten. Wachten op de Rijksregeling is wachten op St. Juttemus. Er zijn rechts geleerden, die niet beslist zeggen, dat de door spr. voorgestelde regeling niet zou kunnen Worden uitgevoerd. Ook te Hil versum Waren R. en W. daarvan niet overtuigd. 5 Dje voorzitter ziet in het voorstel-v. d. Weel een groote onbillijkheid tegenover de groote zaken. Het voorstel der S.D.A.P.-fractie Wordt verworpen met 11 tegen 5 st., die der leden van de fractie. Het voorstel van B. en W. wordt aangenomen z.h.s. Over de vöorstellen van de heeren Mes en Hon dius zullen zij nader adviseeren. Dhr Den Hollander vraagt, dit jaar dén oudejaarsavond niet te beschouwen als Zaterdag en ook van andere zijden wordt dit niet gewtenscht geacht, men kan op Nieuwjaarsdag toch overal terecht in de Winkels. De voorz. zegt ernstige overwe ging toe. i Vastgesteld Werd een suppl. kohier straatbelasting met 38 aangeslagenen op 't Zand tot een bedrag van f 336.80, waar bij de heeren Mes, Portheine en Streef kerk zich tegen verklaren. De niet ge noemde voorstellen werden aangenomen. Rondvraag. Nadat de voorzitter de dames en hee ren aangename Kerstdagen en een goeden oudejaarsavond had toegew'enscht, vroeg de heer Boasson hoe het staat met de verrekening met het Rijkskolenbureau en hoe met den Weg VlissingenMiddelburg. De voorzitter zegt, dat men nog meer zal krijgen als men dacht. Wat den Weg (betreft, men wilde die beklinkeren opi het verbreede deel, maar toen kw'am de waterstaat vertellen, dat men dacht over asphalteering en eerst toestemming moest worden gevraagd. Die toestemming is pog niet ontvangen, al liggen de klinkers er reeds. Als het nog lang duurt, zullen ze verdwenen zijn, want ze zijn geliefd speelgoed voor de kinderen. De heer Mes wijst op het toenemende aantal dancings en bepleit meer soberheid, voor al voor de jeugd beneden 18 jaar moest men die danspartijen kunnen verbieden. De voorz. kan begrijpen, dat de heer Mes geschrokken is van een advertentie in de Midd. Crt., waarin deelnemers boven 60 jaar en deelneemsters boven 50 jaar voor een dansles Werden gevraagd. (Groote hilariteit.) Spr. kan toch het

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1925 | | pagina 1