m 66 Éietling Woensdag 16 December 1 40e Jaargana mmm I BABY DEN HAAftfl OP TERMIJN !n 's levens branding. BnttenlaBl peelgoed voedsel lerikaari'9 EMBER deeling" ■ooter. t. Emlllon 75 cent, nt. scatel 85 cent. te Wyn 95 ct. f 1.20. !le flescb. enz. enz. GOEDEREN. itels. s en. Kinderpakjes. ïaf f3.50, f5.90, z. vanaf f 2.90. 3.90, f5.90, f9.50, anaf f 2.25. ,f 5.90, f7.50 enz. anaf f3.90. ,naf f 8.90. 45 cent. B9 cent. anaf 99 cent. raag vanaf f 10.90- Kerk - Middelburg. Archimedesstraat 64j Roodhuyzen c°" Heer Arendsk0','ie FEUILLETON. r" J .V» ^- Pijnen van allerlei aard Korte Berichten. nkoop een zuiwer literst lagen piijs. jjpcourant: Kindermeel wordt ge' aanwijzing op de ver- eft U geen last van m diarhee, van spuwen Omdat Molenaar'a menschen. 40 [en-brochure aan Co., Westzaan soo©see®©®s i U zelf of Uw kinder"1 bij de ertogenbosch. s vertegenwoordigers 45103—41979. 13—48294. iamsche Bear®, eland a Drukkers-Exploitanten: OOSTERBAAN LE COiNTRE GOES Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Türma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 1Zeeuw Winterstilte. Be grond is wit, de nevel wit: De wolken, waar nog sneeuw in zit, Zijn wit, dat zacht vergrijzelt, Het fijngetakt geboomte zit Met witten rijp beijzeld. De wind houdt zich behoedzaam stil, Dat niet het minste takgetril 't Kristallen kunstwerk breke, De klank zelfs van mijn schreden wil Zich in de sneeuw versteken. De grond is wit, de nevel wit, Wat zwijgend tooverland is dit? Wat hemel loop ik onder? Ik vouw de handen en aanbid Dit grootsche, stille wonder. JAQUELINE E. VAN DER WAALS. (Uit: „Nieuwe Verzen". G. F. Callen- iach, Nijkerk.) De Gasfabriek in verband met electri- ficatie. De electrioiteitsvoorziening van uit in tercommunale centrales is voor buiten gemeenten in het algemeen de meest eco nomische wijze van electrificatie te ach ten, zij het dan ook, dat het voordeel, ver kregen door de massaproductie aan een groote centrale, voor een deel wordt inge boet tengevolge van de kosten, verbonden aan het transport van stroom over dik wijls groote afstanden. Voor eene Gemeen te met eigen gasbedrijf is het vorenstaande niet zonder meer te aanvaarden. Teneinde voor belangstellende ingezete nen in het licht te plaatsen, wat er gaat gebeuren, wanneer stroom van een z.g. overlandsche centrale wordt betrokken en wel zulks, terwijl er een gemeente-gasbe drijf aanwezig is, moge het navolgende dienen: Vooraf ga de mededeeling, dat door o.g. in zijne hoedanigheid van tech- nisch-econoom het noodige werd verricht, om bij de colleges van B. en W. in ver schillende Gemeenten zijn denkbeeld in gang te doen vinden omtrent den grond slag, waarop de electrificatie in een van overheidswege door gas bestreken gebied, gebaseerd behoort te zijn, t. w.bij klei nere Gemeenten stroomproductie door middel van gasmotorische beweegkracht. Dit beginsel, hoe eenvoudig ook, vond voor zooveel bekend van overheids wege nog nergens toepassing, dat wordt toegeschreven aan de omstandigheid, dat algemeen electro-technici in eersten aan leg steeds van advies hadden te dienen. Ondanks hare geweldige grootheid be hoort de techniek dienstbaar te zijn aan de economie, welke laatste in wezen een voud is. Echter onderschikken wenscht men liever dan zich te onderschikken en is het dus psychologisch verklaarbaar, dat de overheids electriciteit door toedoen van electrotechnische adviseurs zich onttrok aan de economie, neergelegd in de com binatie gas-electriciteit. Wat er algemeen op het gebied van electrificatie van over heidswege te aanschouwen valt, komt fei telijk hierop neer: de electro-techniek ba kende haar eigen weg af, geheel afgewend van het oyerheids-gas, en maakte daarbij de overheid dienstbaar aan zich zelf, ter verwezenlijking van hare aspiratiën, on der het etiket: economie. Bij een particulier bedrijf gebeurt zoo iets niet, daar staat men niet ambtenaar- lijk tegenover de zaak, die men heeft te dienen. Gaslicht staat, wat betreft lichtsterkte, gemak, hygiëne en veiligheid verre achter bij electrisoh licht en is het dus een eisch van. den tijd, dat tot electrificatie wordt overgegaan. Deze verbetering vraagt een offer; het streven zal er vooral in deze tijden op gericht moeten zijn om dit offer tot de geringste afmetingen terug te brengen. Door nuttig gebruik te maken van een bestaande eigen lichtfabriek, zal zulks te bereiken zijn. Het standpunt, dat algemeen van elec- trische zijde t. o. v. het gasbedrijf wordt ingenomen, brengt in herinnering de his torische uitdrukking: L'état c'est moi„ im mers men is daar van gevoelen, dat dit bedrijf, ten behoeve van de electriciteit, zich het verlies van lichtgasdebiet heeft te laten welgevallen en vergoeding moet zoeken door verruiming van afzet aan gas voor kook- en andere verwarmingsdoel einden. Dit standpunt zou gerechtvaardigd zijn, zoo de gasfabriek tot geen prestatie in zake electriciteitsproductie in staat was; dit laatste inderdaad wel het geval zijnde, is evenbedoeld. standpunt aan vechtbaar. Volgens proefnemingen, verricht ter vergelijking, van de lichtsterkte van gas- met electrisch liclit, stelt het verbruik van 1 K.W.U. gemiddeld evenveel licht ter be schikking als dat van 2,3 kub. M. gas. Dit resultaat stemt bijzonder goed overeen met de vermindering van 2,25 kub. M. lichtgasverbruik, waarmede naar het oordeel van den Directeur van het. electri- ficatiebureau der Vereeniging van Neder- landsche Gemeenten het verbruik van 1 licht K.W.U. gepaard gaat, als dit in de plaats is getreden van gaslicht. Natuur lijk zal per licht K.W.U. afgegeven dooi de gasfabriek, ook ongeveer 2,25 kub. M. vermindering van lichtgasdebiet worden veroorzaakt, doch deze concurrent is als zoodanig toch aannemelijker dan die van buiten. Want wat is het geval? De kostprijs van gas bestaat uit 2 dee- len, n.l. een hoofdbestanddeel aan vaste kosten als: rente, aflossing, directie, ad ministratie, bediening, enz., waarvan de grootte afhankelijk is van het debiet en een bijkomstig deel, t. w. de kostprijs van 1 kub. M. zg. overgas, welk bestand deel onafhankelijk is van het ver bruik. Het eerstbedoelde vormt het over wegend gedeelte van den gasprijs, deze voor het tegenwoordige omstreeks f0.10 zijnde, dan is hiervan f 0.08 aan vaste bedrijfskosten, zoodat de kostprijs van 1 kub. M. overgas ongeveer fO.10 f0 08 f 0.02 wordt. Omdat de vaste bedrijfs kosten onverminderd doorgaan, zal onder uitschakeling van winst per licht K.W.U. verbruikt door voor malige lichtverbruikers, door hot gasbe drijf 2,25 X f 0.10 minder worden ont vangen, waartegenover staat een mindere uitgave slechts van 2,25 X f 0.02 (over gas), alzoo in totaal minder aan ontvang sten 2,25 X f 0.08. Per licht K.W.U., dat in de plaats is getreden van gaslicht, ontstaat er dus een nadeclige factor, waarmede aan eenzijdig- electrischen kant geen rekening wordt ge houden als gevolg van het standpunt t.o.v. gas. Bij stroominkoop wordt de feitelijke d. i. gemeentelijke lichtprijs derhalve zoo veel meer dan den inkoopsprijs als die nadeelige factor bedraagt in dat stelsel: electriciteit los van gas. Bij stroomopwek king' aan de gasfabriek wordt de nadeelige factor gunstig beïnvloed, omdat het z.g. gasK.W.U. tevens als gas-verbruiker fungeert. Het is zeer voor de hand liggend, dat het electrisch licht, 't welk zich ten koste van het gas gaat ontwikkelen, zijn aandeel 49.) _0_ Op do trappen viel hij bijna over een der reporters van het blad, die op weg was naar het kantoor van don: redacteur, om een gerucht te gaan mede- eel on, dat juist in de stad de ronde begon to doen. Men vertelde namelijk, dat n paar jongens, die vroeg in den morgen voorbij de fabriek waren geko men, daar vreemde steunende en klagen de geluiden en gillen uit hadden hoo ien voortkomen. De jongens Waren ver schrikt naar huis geloopen en hadden hun wedervaren aan hun moeders verteld, do moeders w'eder aan haar buurvrouwen, deze weder aan anderen en zoo was het verhaal eindelijk aan een der reporters ter oore gekomen, die met het nieuws naar zijn chef was gesneld. John Sugden luisterde zwijlgend, tot de geschiedenis uit was, en zeide toen: »Zi)t gij iemand op de trappen tegen gekomen, toen ge naar boven kwaamt?" „Ja, een oudaehtigen mijWieer, met een langen grijzen knevel." „Loop hem na en roep hem terug. Hij is naaf het hotel „Station" gegaan." Een .paar minuten later was de ma joor weder terug in de kamer van den, redacteur, buiten adem en hijgend. John Sugden verhaalde in weinig woor den, hetgeen ham zooeven w'as medege deeld. „Gegil en gesteun komt niet uit stee- nen", zeide de majoor. „Het mag Dou glas niet zijn, dan is het toch iemand: anders, als ten minste de geheele geschie denis geen verzinsel is". „Ik beken, dat ik niet erg 'hecht aan zulken kinderpraat," zeide John. „Naar alle waarschijnlijkheid hebben de jongens niets ergers gehoord, dan het krassen van een uil. Maar voor 'toogen- blik kunnen we niets onbeproefd laten, wat maar met mogelijkheid tot het vinden van Wyburn zou kunnen leiden. „Wie weet den weg?" „Ik", zeide Duncan, de reporter. „Best, wij! drieën gullen gaan", zeide John. „Maar we zullen lantaarns moeten meenamen, w'ant het zal donker zijn eer we daar aankomen." Een half uur later zaten de drie hee- ren in 'n vigelanto en reden snel door de stad in -de richting van de fabriek van Diggles. HOOFDSTUK XX. Het geheim van de fabriek. Het w'as geheel donker tegen den tijd, dat de majoor, John Sugden, en D-uncan, de reporter bij de fabriek aankwamen. krijgt in het dragen van de vaste bedrijfs kosten, die de gasexploitatie drukken en welke kosten toch onverminderd door gaan. Uiteraard is zulks op rationeele wij ze te bereiken door het electrisch licht in de positie van gasafnemer te brengen in dier voege, dat het per nuttig afgegeven K.W.U. gemiddeld 1 kub. J\t. gas tegen kostprijs gaat gebruiken in den vorm van brandstof (kraclitgas), ten behoeve van de gasmotorische beweegkracht tot opwek king van stroom. Op die wijze wordt de eigen brandstofleverancier, het gasbedrijf, niet uitgeschakeld bij de electrificatie en juist daarin ligt een kern van economie, dat men gebruik maakt van ter geschik- king staande productiemiddelen. Populair en tevens globaal gesproken komt dat tot uitdrukking door eenvoudig te zeggen: bij gebruik van gas als brandstof vliegt er a.h.w. perlicht K.W.U. 1 kub. M. gas minder de lucht in dan bij gebruik van een andere brandstof soort; omdat het gas in hoofdzaak toch betaald moet worden, uit hoofde van die vaste kosten. Indien op de zaak dieper wordt inge gaan, blijkt het voordeel inderdaad nog grooter; daarbij stelle men zich, zooals t.a.v. Boskoop geschiedde, op eene aannemelijke basis, als gemiddelde voor eene periode van 15 jaren. Door 10 pet. van de aanschaffingskosten aan rente en aflossing (annuïteit) jaarlijks ten laste van het productiebedrijf te brengen, komt de installatie ter omzetting van gas in stroom door middel van gasmotorische beweeg kracht na verloop van evengenoemd tijdvak vrij van kapitaallast en zal deze alsdan, in verband met den levensduur dér gasmotoren o.a. nog eene belangrijke residu-waarde bezitten. Voor Boskoop zou op den aangeno men grondslag en voorts,bij stroom inkoop onder gunstige leveringsvoorwaar den nl. f 80 per K.W.U. maximum jaar- belasting en overigens f 0.03 per aan bet onderstation nuttig afgeleverd K.W.U. de gemiddelde productieprijs, zonder brandstof, gelijk worden aan den door snee-inkoopsprijs t. w. f 0.13. Daarbij grondde men zich op eene begrooting, waarmede vanwege het electrificatie-bu- reau der Vereeniging van Nederlandsche Gemeenten kon wordon ingestemd, terwijl voorts de maximum jaarbelasting ten laste van het licht werd gebracht, omdat deze belasting door het licht wordt veroorzaakt. Door het gebruik van gas als brandstof zou evenwel het stelsel gas-electriciteit verre in het voordeel komen door het hoo- gere gasproductiepeil, dat het vanzelf meebrengt. Wel is waar is daarbij per licht-K.W.U f 0.02 aan grondstoffen (kostprijs van jh 3 K.G. gaskolen, vermin derd met de opbrengst der nevenproduc ten: cokes, teer, enz.) meer uitgave noodig, doch anderzijds komt er meer productie te voorschijn, dank zij het groot verbruik vanwege de electriciteit. En daardoor ver laging van den gasprijs, dientengevolge hooger verbruiksniveau dan bij electrifi catie van buiten, voorts nog een lagere na deelige factor. Een jaarverbruik van 600.000 kub. M., dat anders te Boskoop tegen f 0.08 -|- f 0.02 per nuttig afgeleverde kub. M. kon v/orden geproduceerd, zou nu voor f 0.065 -ff 0.02 per kub. M. ter beschikking van de verbruikers komen, d. i. voor f 9000 minder. Bovendien wordt de nadeelige factor 2,25 X f 0.015 minder, wat de uit gave van f0.02 per licht-K.W.U. aan grondstoffen ruimschoots dekt. Als nog nader te noemen voordeelen zijn dan nog aanwezig: le. de distributiekosten zullen als gevolg Do oude fabriek stak tegen zijn donkeren achtergrond spookachtig en huiveringwek kend af. De kille Maartsche wind klaag de en zuchtte door de bladerlooze hoo rnen, en riep angstaanjagende geluiden Wakker in de verlaten zalen der verlaten; fabriek. Gedurende eenigo oogenblikken ston den de drie mannen stil en luisterden, maar de stem van den wind was het eenig geluid, dat zij hoorden. Toen riep John Sugden verscheidene malen: „Is hier; iemand?" maar geen antwoord kwam uit do duisternis; de plaats was even stil en verlaten als een kerkhof. „Ik vrees, dat we voor niets zijn ge komen", zeide de majoor op knorrigen toon. „Hoe zou ook iemand "het in zijln hoofd halen, naar een plaats te gaan als deze." „Toch stel ik voor, nu We hier een maal zijln, de plaats grondig te onder zoeken," antwoordde John Sugden. „Stellig." Die majoor liep de trappen op, dia naar de stoep voerden. John en Dun can haastten zich hem te volgen, en een paar minuten later hadden zij hun lanlaarns aangestoken en waren zij hun onderzoek begonnen. Het was geen groote fabriek, en na een kw'artier hadden zij ieder hoekje en gaatje onderzocht. Toen gingen zij van het organisch verband tusschen het stroomopwekkingsbedrijf en den distribu- tiedienst lager uitvallen dan bij afzonder lijke distributie, o.a. zal de chef-electro- monteur, tevens hoofdmachinist, voor den technischen dienst van het distributienet zijn te gebruiken, en 2e. het onbezwaard bezit na 15 jaar van eene installatie voor stroomproduc tie, die alsdan nog een residu-waarde heeft van ten minste 40 pet. der aanschaf fingskosten. Resumeerende, zou men tenslotte naar voren willen brengen, dat, waar men reeds over een lichtfabriek beschikt, het ratio neel is te achten, om in de eerste plaats hierop de aandacht te doen gevestigd zijn. Een advies van electrotechnische zijde dienaangaande geeft geen waarborg voor een objectieve beschouwing, omdat men dan in conflict zou komen met het stand punt, waarop men zich aldaar nu een maal stelt en volgens hetwelk er geen oog bestaat voor het exploitatieverlies, dat de electrificatie onvermijdelijk voor het gas bedrijf moet veroorzaken. Dit verlies wordt in het stelsel gas-electriciteit be langrijk verminderd. Iïet gas-K.W.U. product van de electro- economie zal bij onpartijdige beschouwing de vergelijking met het licht-K.W.U. der electro-techniek met vertrouwen kunnen doorstaan. E. J. DUETZ, Gep. Majoor der Genie. bestrijdt men met - M/JNHARDT, yBuisje 75ct. Bij Apoth.eri Drogisten De Mossoelkwestie. De volkenbondsraad is tot eenstemmig heid gekomen over de beslissing inzake Mossoel. Hiermede is de beslissing inzake Mossoel gevallen, dat definitief aan Irak toegewezen is, terwijl Engeland het man daat over Irak voor 25 jaar aanvaardt en zich bereid verklaart, terstond economi sche onderhandelingen met Turkije te be ginnen, zooals de raad dit gevorderd heeft De financieele crisis in Frankrijk. De Fransche comm. v. financiën lieeft na langdurige beraadslagingen een motie aangenomen, waarin verklaard wordt, dat zij na de financieele ontwerpen aan de re geering te hebben teruggezonden en na den minister van financiën gehoord te hebben, het door haar uitgebracht votum handhaaft. Zij noodigt derhalve den mi nister van financiën uit, andere voorstel len inzake de nieuwe belastingen aan haar voor te leggen. Onmiddellijk daarna heeft de minister van financiën, Louckeur, met Briand ge confereerd. Later wordt gemeld: Louckeur heeft ontslag genomen. Deze minister van financiën is dus maar kort aan het bewind geweest. Men kan in Frankrijk maar niet uit de finan cieele impasse geraken. En intnsschen daalt de franc onrustbarend. Incidenten in den provincieraad van Luik. In den provincieraad van Luik werd na een verwarde discussie vol incidenten naar buiten en liepen er pm heen, en lieten .hun lantaarns in iederen hoekj schijnen, ©n keken in iederen kuil en staken hun stokken in iederen hoop aï- val en rommel. „Nu, Wat mij betreft, ik heb er ge noeg van", zeide de majoor, „en ik stel voor terug te keeren." „Ja, dat moesten We maar doen", antwoordde John Sugden eeriigszins aar zelend. „Het ïs een groote teleurstelling, nietsi te ontdekken", zeide de reporter. „Wlei hebben een menigte uilen en vleermuizen ontdekt", zeide de majoor boos, „en; als We hier nog veel langer blijlven, zullen we ontdekken, dat we een ver koudheid hebben opgeloopen." „U zult 'de koude dubbel voelen, daar gij zoo pas uit een warm klimaat zijt gekomen," zeide Jolin. ,,'tls hier zoo griezelig als op een kerkhof", was het antwoord, „en ik heb een gevoel alsof ik niet goed wijis ben, dat ik "hier zoo met een lantaarn tje in het donker rondscharrel. „Dan moesten we maar liever onze lichten uitdoen en terugkeeren", ant woordde John. Zij stonden onder aan de trap, die naar de oude machinekamer voerde, ge durende dit gesprek. t" John had het deurtje van zijn lan- VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f 3. Losse nummersf0.05 Prijs der Advertentiën: 14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct. Bij abonnement belangrijke korting. spreek urw .TSCMteSBRO- te*ft*edert 1869 reeds velen millioenen Mensehen groote diensten sis „Eerste-hulp" bewezen. Wfigtr namaak an neem slechts ~-*finee!e fleschjes aan, verpakt door: de begrooting met 43 tegen 42 stemmen verworpen. Katholieken en liberalen stem den tegen de socialistische meerderheid. Gedurende de vergadering ontplooiden de communisten een rood vaandel, waarop de emblemen der sovjetregeering waren afgebeeld. Toen de zitting werd gesloten riepen zij: Weg met den koning! Weg met de bourgeoisie! Leve de revolutie! en zij zongen daarbij de internationale. Het verwerpen van een begrooting is zonder precedent in de geschiedenis der provincieraden. De vijf-jaarlijksche volkstelling, op 5 November gehouden, wijst uit dat de be volking van Denemarken met 151.825 zie len is toegenomen sedert Februari 1921. De bevolking bedraagt thans 3.419.656 tegen 3.267.831 toen. Kopenhagen telt nu 729.214 inwoners tegen 700.610 in 1921. In verband met de toenemende werk loosheid in het gouvernement St.. Peters- burg en de daarmede gepaard gaande stij ging der ondersteuningskosten bestaat het p.'an om in dit gouvernement de uitkee- ringen aan werkloozen, die reeds meer dan 6 maanden steun getrokken hebben, op 50 pet. van het normale bedrag terug te brengen. Hoe reactionair! Volgens de Echo de Paris is er op den spoorweg tusschen Bedarride en Vau- cluse bij Remblai een pak dokumenten be treffende ne Fransche luchtvaart gevon den. Op de enveloppe zat een Engelsche postzegel en de dokumenten, die uit meer dan 200 bladen bestaan, zouden van groot belang zijn. Waarschijnlijk houdt deza vondst verband met de jongste spionnage- zaak. De kabinetsformateur in Duitsch- land, dr Koch, heeft met behulp van Brauns een regeeringsplan ontworpen en dit gisteren aan de fractieleiders der groo te coalitie voorgelegd. De leiders der be trokken fracties van den Duitschen rijks dag zijn het gisteren in beginsel eens ge worden over het program voor een kabi netsformatie van den democratenleider Koch. Hedenmorgen zouden zij ter eind- beraadslaging ppnieuw bijeen komen. In de provincieraden van Antwerpen en van Limburg werden moties aangeno men, waarin werd aangedrongen op het verleenen van amnestie aan politieke ge vangenen en daarmede ook op de invrij heidstelling van dr Borms. Naar het „Berl. Tagebl." uit Wa shington verneemt, moet president Goo- lidge aan senator Borah hebben verklaard dat hij persoonlijk niet ongeneigd is sov jet Rusland de jure te erkennen, mits de openbare meening in Amerika daarop vol doende voorbereid is. taarn reeds opengemaakt om het licht uit te doen, toen een zachte langgerekte! klaagtoon door hem vernomen werd', maar zóó flauw en onduidelijk, dat het even goed het fluisteren van den wind kon zijn Zonder iets tot zijn metgezellen te zeggen, sloot hij zijn lantaarn-deur We der stil en liep vlug de trappen op, en stilstaande op den drempel, luisterde hij eenige oogenblikken met groote in spanning. „Het is niets", sprak hij eindelijk bij zichzelf, „of slechts de wind, die om dit oude gebouw huilt", en hij keerde om, met het doel naar de anderen te rug te gaan. „0, daar is liet wieder!" En hij keerde zich nogmaals om, en hield zijn lan taarn zóó, dat het licht kon doordringen; in de duistere hoeken van het vertrek, „Wat is er nu te doen?" riep de ma joor van beneden. r- „Ik verbeeldde mijl, dat ik zoo iets als een klaagtoon hoorde", antwoordde John, „maar ik zie niets." „We hebben die kamer al doorzocht, is het niet?" vroeg de ftiaioor, een weinig ontstemd. „Dat is zoo, maar" En John trad over den drempel en verdween uit het gezicht van zijn metgezellen. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1925 | | pagina 1