puüoL
41
Dinsdag- 17 November
40e Jaargang
Hit de Pers.
Bsitealand.
Biuealanl.
Bij Ruw®.
SchraleHuid
FEUILLETON
In 's Sevens branding,
van Handen en Gelaat
Doos30-60-90ct,
Drukkers-Exploitanten:
QOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaus: Lange Vorststraat 8870, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening Ma. 28000.
Bijkantoor ie Middelburg:
Firma F. P. DHUiJ, L. Burg. Tel. no. 259
*De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Verantwoordelijkheden.
„De Standaard" schrijft:
Wie naar de verantwoordelijkheid vraagt
voor de thans ontstane ministeriëele, par
lementaire en politieke crisis, stellig een
van de belangrijkste in onze parlementaire
historie, in elk geval de meest verwarde,
moet naar verschillenden kant gaan- Wij
spraken daarom van verantwoordelijk
heden.
Wij schakelen de voorstellers van het
amendement uit- Zij wilden het gezant
schap doen vervallen en, als het kon,
ook wel de samenwerking der drie Chris
telijke partijen verbreken. Aan hun recht
deze meening te koesteren en hun voor
stellen te doen, raken wij niet- Alleen mag
met den heer Heemskerk de vraag tot hen
gericht, of zij denken, dat in hun weg
beter dan door dien welken Dr Kuyper
aanwees, de doorwerking der revoluti
onaire gedachte zal kunnen worden ge
keerd en de Christelijke grondslagen van
het leven gehandhaafd.
Zij konden de mijn leggen, die, als zij
^sprong, het Kabinet en de meerderheid in
levensgevaar bracht; maar de mijn doen
springen, dat moesten anderen doen-
En zoo moet. in de eerste plaats op de
verantwoordelijkheid der Christel ij k-
Historisclien worden gewezen. Hun
bedoeling kon het niet zijn, om Kabinet
of rechtsche samenwerking naar het leven
te staan. Integendeel, pas hadden zij er
aan medegewerkt een Christelijk kabinet
tot stand te brengen en er van bun beste
mannen voor gegeven.
Zij 'konden weten, welke de gevolgen
waren van bun stem voor het amende
ment.
Dit was immers van te voren duidelijk
gezegd. Er kan dus geen twijfel beslaan,
of heel de situatie lag voor hen open.'
De bedoelingen van de voorstellers waren
duidelijk, de gevolgen der aanneming ook
en de Linkerzijde lag op den loer om
haar slag te slaan-
Eigenaardig is ook, dat zij telkens van
hun beste mannen 'in de kabinetten had
den, die de gezantschapspost, door een li
beraal Kabinet voorgesteld, mee voor hun
verantwoordelijkheid namen. De „Neder
lander" wijst daar zelf op, waar zij in een
noot op haar artikel over de crisis zeg-t:
„de afwezigheid van Dr de Visser bij de
stemming moet hieruit worden verklaard,
dat deze, na in de jaren van zijn minister
schap mede een zekere verantwoordelijk
heid voor den post te hebben aanvaard
gelijk op dit oogenhlik met de Ministers
Schokking en De Geer hei geval is, het
niet oorbaar achtte nu eensklaps om te
keeren en voor het amendement te stem
men."
Eerst aanvaardde dus de heer De Vis
ser een „zekere verantwoordelijkheid", die
hem belette, zich tegen den gezantschaps
post te verklaren. Daarna aanvaardde de
'heer Schokking die een vorig jaar de
afschaffing nog verdedigde en ook voor
stelde, een „zekere verantwoordelijkheid"
die hem stellig, als hij het Ministerschap
voor het Kamerlidmaatschap had verwis
seld, terwijl alsnog de post op de begroo
ting was gebleven en opnieuw in stem
ming kwam, er toe had moeten leiden
eenzelfde houding aan te nemen.
Op die wijze zou de- houding van de
Cliristelijk-Hisèorische Kamerclub lid voor
lid een wijziging hebben kunnen onder
gaan, langs den weg van het Mi
nisterschap, wanneer de post het
lang genoeg had uitgehouden.
Dit feit nu wijst er op, dat in het wezen
29) -o-
„Dat deed hij. En ik verlangde op
dit punt gerustgesteld te worden."
„Vreeselijk! Wat een ellendige leuge
naar is hij. Dat had ik nooit van hem
gedacht. Het is goed,_dat u mij ingelicht
beeft. Nu moet hij mij verlaten. Hp1 w?et
niets van mijn klanten af, evenmin als ik
iets van Üien miitnheer afweet. Lieve tiid.
als hij dergelijke leugens rondstrooit, zal
hij mij ruïneeren."
„Dus er is geen woord waar, van
belgeen hij beweert?"
„Waar? Het zijh leugens van het begin
tot het eind. Alles leugens alles."
„Dank u." De dokter was zeer ingeno
men met de schijnbare oprechtheid van
den Jood, en, na hem een glas wijln
te hebben opgedrongen, liet hij hem gaan
onder vele dankbetuigingen en veront
schuldigingen.
Gedurende het overige gedeelte van
den avond was de dokter zichzelf we
der. Hij was overtuigd, dat hij den Jood
.zulke slimme strikvragen had gesteld,
der zaak de Christelijk-Historischen geen
andere houding hadden behoeven aan te
nemen, dan de Anti-revolutionairen.
Zij hadden in dit geval, .met handhaving
ook van hun standpunt, met handhaving
van huin bezwaren, hun stem tegen het
amendement zeer goed kunnen verdedigen
door te verklaren, dat zij niet meededen
om de mijn, die gelegd werd zooals zij
werd gelegd, te doen ontploffen.
Zij hoorden immers waarom de Linker
zijde met het voorstel meeginglouter
om de samenwerking der drie rechtsche
partijen te verbreken- Zij hadden heel goed
het standpunt kunnen innemen, dat zij er
voor bedankten, om aan zulk vernielwerk
mee te doen, en dat op zulk een wijze,'
Dat zij desniettemin toch wel meede
den, wijst er op, dat zij de verantwoorde
lijkheid voor het gebeurde niet van zich
kunnen afschuiven.
In de tweede plaats valt de aandacht
op den heer Marchant, den leider der
V r ij z. Democraten. Deze stemden
steeds voor den gezantschapspost en ver
klaarden ook thans de zaak op zichzelf
van geen groot belang te achten.
Maar ietwat anders dan de sociaal
democraten stelde de heer Marchant het
politiek moment zoo scherp mogelijk op
den voorgrond. De sociaal-democraten zul
len voor hun houding ook ongeveer de
zelfde motieven hebben gehad als hij. Het
valt af te leiden uit hun gejuich na de
gebeurtenis- Maar zij trachtten naar het
uiterlijke in de zakelijke sfeer te blijven-
Zij zeiden: wij zien hel nut van den post
niet in. De Roomsclien verklaarden, niets
uit onze hand te willen ontvangen, wij
stemmen dus voor het amendement-
Alleen de lieer Marchant maakte van
het 'geval een en al politiek en zoo stelde
hij zich aan het hoofd van het politiek
concern, dat de rechtsche meerderheid
wilde verbreken. Een liberaal blad sprak
zelfs van een dolksteek in den rug.
Nu zO(U men kunnen denken, dat hij
kans zag, om, waar hij de meerderheid
een doodelijken stoot wilde toebrengen,
zelf voor een andere meerderheid te zor
gen. Maar dit was voor hem thans uitge
sloten, daar de verklaring van den leider
der R.-Kath. Staatspartij er lag, dat deze
Partij geen Kabinet zal steunen, waarin
groepen vertegenwoordigd zijn, die mee
gewerkt hebben aan het wegnemen van
den gezantschapspost-
De heer Marchant, zoo bezorgd voor het
parlementaire stelsel, gaf dit stelsel een
duw, zooals het nog niet eer ontving.'
En hij stelde zich daarvoor geheel ver
antwoordelijk. Of hij er lang roem op zal
willen dragen, betwijfelen wij zeer.
In de derde plaats mag gevraagd, of
ook de R. Kath. Partij niet zelf een
deel der verantwoordelijkheid draagt-
Er zijn er, die haar de volle verantJ
woordelijkheid willen toeschuiven-
De Christelijk-Historischen doen alzoo,
en ook van liberale zijde tracht men het
aldus te beredeneeren.
Nu verstaan wij het. dat de buitenstaan
der zegt: maar was deze zaak, ook al
begrijpen wij de gevoeligheid van de R.-
Kath- Partij op dit punt volkomen, nu
wel zoo belangrijk, dat de samenwerking
der drie Christelijke partijen er op moest
afstuiten en het Kabinet, waarin men
van zijn bekwaamste mannen deed op
treden, het slachtoffer moest worden?
Wij kunnen ons levendig voorstellen,
dat 'deze vraag zelfs in R--Katholieken
kring gesteld kan worden.
De Antirevolutionair staat tegenover het
gezantschap bij het Valicaan anders dan
de Roomsch-Katholiek. Een van de Room-
sche bladen noemde het gezantschap geen
beginsel, maar een belang. En een libe
raal blad schreef toen aanstonds: juist,
daar erkent ge het, een Roomsc.h belang.
Dit was op de grens van valsch citeeren-
Want de bedoeling van het Roomsche
blad kon niet anders zijn: het is een nati
onaal belang. Zooals het ook steeds van
Roomsche zijde werd verdedigd.
Wij stelden reeds in het licht, dat onze
Partij de vraag, of er hier al dan niet een
nationaal belang aanwezig was, geheel liet
afhangen van de meening der Regeering,
die tietvbest kan beoordeelen, wat zulk
een luisterpost waard is.
Verder ging ons oordeel niet en verdere
strekking, pen ieder wist het, had onze
stem ook niet- Staande voor een door
de Regeering aangewezen nationaal be
lang, stemden de Antirevolutionairen voor
naar hun gewoonte, zich niet latende lei
den door het gevaar van misverstand of
wat dan ook.
En zoo zouden wij geneigd zijn te mee-
nen, dat thans de gevoeli'gheid bij de
R.-Katliolieke Partij verder ging dan het
zakelijk wegen van het belang, dat hier
naar hun meening aanwezig was.
In dien zin kan men van een verant
woordelijkheid ook voor de R.-Kath. Partij
spreken. Maar zoo is het voor den huiten-
staander en wij spreken dus hier geen
oordeel uit. Wie volkomen objectief, als
wij in dit geval steeds zijn geweest, den
loop der dingen gadeslaat, die begrijpt,
welke moeilijkheid er hier voor de R.-
Katbolieke Partij rees-
Met dat al, de dingen zijn thans zooals
zij zijn.
Wij herhalen, wat wij reeds opmerkten
onze Partij treft geenerlei verantwoorde
lijkheid- En wij hechten daaraan, omdat
wij de samenwerking der drie Christelijke
partijen alsnog van groot belang voor
ons land achten.
De toekomst zal dit bewijzen, hoe ook
de gang van zaken wordt.
Wat in al het rumoer over de crisis,
rustig stemt, is de wetenschap, dat al
mocht voor korteren of langoren lijd een
samenwerking, zooals die zoo langen tijd
tot rijken zegen voor ons volk mocht be
staan, uitgesloten zijn, de grond, waarop
zij berustte, blijft- De Christelijke poli
tieke .beginselen zijn blijvend, wat de vij
and -ook zeggen moge-
Niet de Coalitie was onze kracht- Zij
scheen ons den weg, waarlangs in dezen
tijd liet revolutie-beginsel het best kon
worden gekeerd en waarin wel lang niet
alles, maar toch veel voor de toepassing
van onze antirevolutionaire beginselen op
het leven was te doen-
Maar al had de Coalitie haar waarde,
de beginselen staan bij ons steeds
voorop. En ook in ons isolement zullen
wij er den strijd voor kunnen voeren,
met, zoo God het wil, ongebroken kracht-
dat hijl zich ongetwijfeld had moeten ver
raden, indien er eenige waarheid geweest
was in de beweringen van denjieer W|y-
bum. Dientengevolge bevredigde de uit
komst hem volkomen.
Maar Floss bleef over het geval tobben.
De blik in Douglas Wyburn's oogen
toen zijl hem verzocht het huis te ver
laten, vervolgde haar. Zij' kon nog steeds
niet gelooven, dat hij* de slechte man
wa.s, die hij volgens anderen wezen
moest.
HOOFDSTUK XII.
Zonder betrekking-
Eer de week ten einde was had Dou
glas zijn betrekking verloren. Maar ge
durende die weinige dagen had Mozes
kans gezien hem het werk van minstens
twee weken te laten doen. David was
niet tevreden met den reeds behaalden
triomf. Hij was vast besloten, Douglas
zoo mogelijk de stad uit te drijven- Hij
zag in hem een gevaarlijk vijand. De
klerk van den geldschieter wist genoeg
om hem nieuwsgierig te doen zijn naar
meer; daarom moest hij uit den weg ge
ruimd worden, hoe eerder, hoe beter,
of er konden in de toekomst wel eens
allerlei moeilijkheden komen.
De verkiezingen in Australië.
De algemeene verkiezingen in Au
stralië zijn geëindigd met een overwinning
der regeering in het huis van afgevaar
digden. Hoewel de volledige uitslagen
nog niet bekend zijn, kan thans feeds ge
meld worden, dat de nationalisten en
agrariërs 46 zetels veroverd hebben en
de arbeiderspartij 27, 'zoodat nog twee
zetels bekend moeten worden. Het is
waarschijnlijk, dat een hiervan veroverd
zal worden 'door een nationalisten de
andere door 'een onafhankelijken candi-
——n—————tars
Er waren niet veel argumenten toe
noodig, om Mozes de zaak uit hetzelfde
oogpunt te doen bezien. Hij verlangde
even vurig als David zelf, het huwelijk
veilig achter den rug "te hebben, en hij
was slim genoeg, om te begrijpen, dat
indien zij niet zeer omzichtig te werk
gingen, Douglas, al hun plannen in dui
gen zou doen vallen. Het speet hem,,
Douglas te moeten ontslaan, want hij
was een goed klerk gebleken. Maar hier
stonden belangrijke zaken op het spel,
en van twee kwaden koos hij het beste-
Douglas was in het minst niet verbaasd,
toen hij zijn ontslag kreeg- Doch toen
Mozes het hem gaf, verloor deze zijn
gewone voorzichtigheid uit het oog. Hij
liet Dpuglas in zjrjn kaarten zien.
„Ge hebt u slecht gedragen", zeide
hij tot Douglas op droeven verwijtenden
toon. Ge hebt leugens verteld. Ge hebt
mij bijna in moeilijkheden gebracht. Ge
zijt een dwaas geweest een groote
dwaas. En ge zult in Deeping geen be
trekking krijgen. Ik zou u geen getuig
schrift kunnen geven o neen, onmo
gelijk. Ge moet hier van daan gaan
dadelijk. Ge moet naar Londen gaan
de beste plaats van de wereld. Ik zou
u een getuigschrift voor Londen kunnen
daat. Da uitslag van de senaatsverkiezing
is nog 'niet bekend, doch de regeering
zal waarschijnlijk een kleine meerder
heid verwerven.
De verkiezingen in Tsjecho-Slowakije.
Volgens de gistermorgen bekende uit
slagen der verkiezingen, die overal kalm
verliepen, zijn de sociaal-democraten en
nationaal-democraten zeer verzwakt uit
den slag gekomen. Da sociaal-democrati
sche verliezen komen over het algemeen
den communisten ten goede. Die natio-
naal-socialisten, de partij' van Denes, de
katholieke volkspartij en de partij der
kleine handwerkslieden hebben winsten
te boeken. De agrariërspartij, waarvan
de premier Svehla de leider is, heeft in
vele districten vorderingen behaald. Be
lies is met verpletterende meerderheid
gekozen.
De voorloopige conclusie dezer verkie
zingen is, dat het regeer ingscoalilie-bloc
een weinig verzwakt uit deze verkiezingen
te voorschijn treedt, maar toch nog een
zekere meerderheid behoudt. Alle mi
nisters zijn herkozen
Minister-president Svehla heeft namens
de geheele regeering der republiek zijn
ontslag ingediend.
Korte berichten.
Generaal Sarrail, de gewezen com
missaris-generaal in Syrië, is Zondag
ochtend te Parijs aangekomen, waar met
vertegenwoordigers van den minister-pre
sident en 'de ministers van buitenlandschel
zaken, oorlog en marine, de Jouvenel, die
hem als burgerlijk gouverneur zal' op
volgen, aan het station aanwezig waren
om hem af te halen. Na een gesprek,
dat geen prettig karakter moet hebben
gedragen, heeft de generaal zijn. opvolger
het onderhoud toegestaan, waar deze om
gevraagd had.
In Newcastle, in Australië, is een
auto, die aan een wedstrijd deelnam en
een snelheid van 110 K.M. in het uur
had, op de menigte ingereden. Een per
soon werd op slag gedood, vijf en twintig
anderen gekwetst, van wie negen zw'aar.
Naar vernomen wordt is de Italiaan-
sche r egeering, nu een overeenkomst voor
de regeling der schuld tusschen
Italië en de Ver. Staten tot stand is
gekomen van plan, binnen kort vertegen
woordigers naar Londen te zenden om te
onderhandelen over de regeling van Ita-
lië's schuld aan Engeland.
In liet Engelsehe lagerhuis heeft
Baldwin de indiening van een wetsont
werp tot het heffen van "invoerrechten!
op zekere goederen aangekondigd. De
woordvoerders der labourpartijl en der
liberalen verklaarden namens hun frac
ties, dat deze het ontwerp zouden bestrij'-
den.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertenfiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
DE CRISIS.
In verband met den parlementairen:
toestand heeft de Koningin gisteren ten
Paleize Het Loo de voorzitters van de
Eerste en de Tweede Kamer en den
vice-president van den Raad van State ter
conferentie ontvangen. Dte heeren mr
D'resselhuys, mr Marchant en Albarda
gaan Woensdag naar Het Loo, om Se
Koningin van advies te dienen.
H. M. de Koningin zal heden de
voorzitters der drie rechtsche Kamerfrac
ties, dr de Visser, mgr. Nolens en mr.
Heemskerk ten Paleize Het Loo ter con
ferentie ontvangen.
Met het oog op den parlementairen en
WHBOWWBBWBB—W—O)—BW—BB——W—B—W
geven, maar niet voor hier."
,,Dank u" zeide Douglas- „Maar zoudl
u mij dat getuigschrift nu al niet willen
geven?"
„Wat?" om hier te kunnen gebrui
ken?" Waar houdt u mij voor? Ik ontsla
u, omdat u leugens hebt verteld len
dan zou ik u een getuigschrift geven,
dat u betrouwbaar zijt! hoe bedenkt u
het?" En hij trok zijn schouders op tot
aan zijn ooren, en zag den jongen man
minachtend aan.
„Ik zeide niet, dat ik het hier gebrui
ken zou."
„Ach neen, maar ik vertrouw u niet-
Als u naar Londen gaat, en mij een
brief schrijft, zal ik u een goed zeer
goed getuigschrift zenden.
„Ik geloof, dat u mij beter kunt ver
trouwen dan ik u vertrouwen kan",
antwoordde Douglas hem. „Maar u
behoeft u geen moeite te geven,
want ik ben niet van plan naar Londen
te gaan. Ik zal voorloopig hier blijven."
De korte Januari-dag was ten einde.
De lucht was guur en vochtig, de slecht
verlichte straten waren met een laag van
modder bedekt, waar men tót aan de
enkels inzakte- De vorst was- geheel ver
dwenen, en de klamme, doordringende
politieken toestand zullen de club van
Kamerleden van den vrijheidsbond he
den voormiddag en de club van vrijlzinnig-
democratische Kamerleden hedenavond
bijeenkomen.
Ontslag bij dè Rotterdamschö
Bankvereeniging.
De directie van de Rotterdainsclie
Bankvereeniging bevestigde aan de „TeL"
de juistheid van het bericht, dat aan
68 kantoorbedienden, onder wie eenige
aankomende bedienden, met ingang van
1 Januari a.s. ontslag is aangezegd. Deze
employé's zijh allen werkzaam aan het
hoofdkantoor Boompjes te Rotterdam. Al
len kregen eind September een extra
maand salaris, benevens, bij wijze van
wachtgeld, gedurende drie maanden het
gewone salaris. De gehuwden krijgen
daarna gedurende drie maanden nog' een
halve maand salaris.
Do extra maand salaris, die de Rotter-
damsche Bankvereeniging gewoonlijk
eind December aan alle leden van het
personeel uitbetaalde, zal' na 1925 niet
meer worden verstrekt.
Wees voorzichtig met informa-
tie-bu r e a u x.
Het is den wnd. Directeur-Generaal
van den Landbouw gebleken, dat een te
Velp gevestigd informatiebureau zijn
diensten aanbiedt voor het verstrekken
van inlichtingen, de emigratie van Neder-
landsche landbouwers naar Frankrijk be
treffende, alsmede voor "het pachten of
koopen van bedrijlven in genoemd land,
waarhij onder meer wordt medegedeeld,
dat de vreemde taal voor de emigranten
geen bezwaar zou opleveren en waarbij
voorwaarden worden genoemd Waaronder
hofsteden met inventaris kunnen worden
overgenomen. Aan allen, die emigratie
naar Frankrijk overwegen, wordt aange
raden om, alvorens op die aanbieding
in 'je gaan, inlichtingen in te winnen
bij de Directie van den Landbouw.
Voorzoover noodig zijl er nogmaals op
gewezen, dat a.s. emigranten voor het ver
krijgen van inlichtingen den Franschen
landbouw en emigratie naar Frankrijk
betreffende zich kunnen wenden tot den
Rijkslandbouwconsulent A. Sevenster, 85
Ruo de Grenelle te 'Parijs.
Rechtspositie van gezanten.
Heeft een gezant ook zoo iets als ee*
„rechtspositie", gelijk de eerste de beste
straatveger in Nederland? Men zou haast
zeggen van niet. Den heer Van Nispen,
onzen gezant bij den Paus, is nu immers
tegen 1 Januari de dienst opgezegd, door
dien er voor dat gezantschap na dien
datum geen geld meer op de begrooting
zal staan. Hij heeft dus „de zes weken"
gekregen, net als een dienstbode. Maar
dat is louter toeval. Ware de begrooting
van Buitenlandsche Zaken b.v. even vóór
Kerstmis behandeld, dan zou de opzeg
gingstermijn niet eens veertien dagen zijn
geweest.
Het komt ons voor dat de heeren, die
vóór het amendement-Kersten hebben ge
stemd, 'in hun politieken ijver weinig
of niet hebben gedacht aan wat fatsoenlijk
heeten mag en 'dat zij, om het gezant
schap, den gezant hebben vergeten. Zij
mist, deed zijn tegenwoordigheid overal
voelen. De fabrieken waren nog niet ge
sloten. Het geratel der weefgetouwen en
het gedreun der machines vervulde de
lucht-
„Ik wou, dat ik voor wever of pak
huisknecht was groot gebracht", zeide
Douglas bij zichzelf, terwijl hij voort
liep over het modderig plaveisel- „Ik zou
dan het gevoel hebben, dat ik van eenig
nut was op de wereld, en ik zou dan
in staat zijn mijn brood in vrede te ver
dienen. Zooals het nu is, ben ik een
nutteloos stuk wrakhout, dat dobbert op
een onstuimige zee. Het zal mij be
nieuwen, hoe het nog met mij afloopt!"
Hij had geen haast zijn kamers te
bereiken, hij liep dus langs de voor
naamste straten, naar de buitenwijken der
stad. Hij lette er ternauwernood op, waar
hij liep. Het raadsel waar hij van leven
moest, hield hem weder bezig.
Plotseling op den hoek eener straat
liep hij tegen een dame aan, en wel
met zooveel kracht, dat zij gevallen: zou
zijn. indien hij haar niet had vastge
grepen. Het was echter zijn schuld niet,
en de dame wist dat-
(Wordt vervolgd.)
