F. Q. C. d@n Hollander
Heerencostuums naar Maat
Mo 89
Zaterdag 14 November 19$5
40e Jaargang
BEISRIOE 8 Go's Bankiers- en BBecienknnleor
Bank voor Zeeland
ille Bank- en lectaaken.
HET ADRES
A. WILKING
EERSTE BLAD.
MagdaBenastraat 7 GOES Telefoon 15
vanaf f 42.50
Buitenland.
3if nummer bestaat uit twee bladen
SPECIALE AANBIEDING
Da heer M. DEN BOER i« NIET als reiziger aan onze firma verbonden.
Inlevering van DUITSCHE FONDSÈN
GOES.
lerseke, Kapel Ie, 's-Heerenhoek
GOES
HULST
Drukkers-Exploitanten:
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
1Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Bureaux: Lange Vorststraat 6870, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36009.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersf0.05
Bijkantoor te Middelburg-
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel no. 259
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 cL
Bij abonnement belangrijke korting.
WAARSCHUWENDE CIJFERS.
Door den heer Alharda, den nieuwen
leider van de S. D. A. P., werd de vorige
week in de Tweede Kamer een breede be
schouwing gewijd aan den uitslag van de
verkiezingen, die, naar hij betoogde, niet
het optreden van een Kabinet uit de recht
sche partijen wettigen.
Hij kon wel niet anders dan toegeven,
-dat de drie groote rechtsche partijen te sa-
öien een meerderheid hebben verworven,
maar hij wees er tevens op wat op
zichzelf volkomen juist is dat in ver
band met de herhaalde wijziging van de
Kieswet, vergelijking van het aantal ze
tels dat verkregen werd, geen goeden
grondslag voor beoordeeling vormt.
Daarom is noodig vergelijking van de
stemmencijfers.
En dan blijkt, dat de drie rechtsche par
tijen, die in 1922 te samen 1.595 691 stem
men behaalden, op 1 Juli 1.1. niet meer
•dan 1.566.346 stemmen verwierven, wat
oen achteruitgang beteekent van 29.000
«temmen. De meerderheid, die in 1922
nog 130.906 bedroeg, was nu slechts
63.415 stemmen.
Terwijl de R.-K. Staatspartij een voor
uitgang had te boeken van 8588 stemmen,
liep het stemmental van de Ghristelijk-
Historischen met 15000 terug, terwijl de
Anti-Revolutionaire partij zelfs een ver-
'dies van 25000 stemmen had te boeken.
Deze cijfers, hoe belangrijk ook, geven
echter nog geen zuiver beeld van de wer
kelijke verhoudingen, daar geen rekening
is gehouden met het feit, dat het aantal
-uitgebrachte stemmen in 1925 nog 5.33
ipct. hooger was dan in 1922.
Partijen die hunne positie in den lande
wilden behouden, hadden dus ook hun
•stemmencijfer met tenminste datzelfde
•percentage moeten zien stijgen. Zij zouden
dan nog in 't geheel geen winst hebben
gehad, maar nog slechts behouden wat
reeds in 1922 was bereikt.
En hierin nu is geen van de partijen der
rechterzijde geslaagd.
In procenten gerekend daalde het aan
deel van de Anti-Revolutionaire partij van
13.73 op 12.23 pet.; dat van de Ghristelijk-
Historische Unie van 10.87 op 9.9 pet. en
dat van de R.-K. Staatspartij van 29.85
pet. tot 28.62 pet.
Deze proeentsgewijze daling beteekent
voor de drie rechtsche partijen een stem
menverlies van 114000 stemmen. In een
verhoudingscijfer uitgedrukt behaalden zij
slechts te samen 50.75 pet. van het totaal
aantal uitgebrachte stemmen.
Zulk een kleine meerderheid zoo be
toogde nu de sociaal-democratische spre
ker zou voor het oogenbllk bevredigend
•en zelfs verblijdend kunnen zijn voor een
jong politiek bondgenootschap, dat in de
jaren van zijn wasdom verkeert. Als zulk
een combinatie voor de eerste maal met
haar hakken over de sloot kwam, zou dat
de verwachting wekken, dat zij den vol
genden keer royaal den vasten wal aan
den overkant zou bereiken.
Maar als een oude combinatie, iemand
•op leeftijd zooals de coalitie, die reeds zulk
•een machtige positie in Nederland heeft
ingenomen, zulk een ongelukkigen sprong
maakt, dat zij namelijk met de hakken
over de sloot komt, dan is er geen plaats
voor een andere verwachting dan deze
dat zij hij de volgende gelegenheid midden
in de sloot terecht komt en met een nat
pak voor het volk zal staan.
Deze beschouwing is niet geheel juist.
Regel is toch, dat een partij of een com
binatie van partijen, die eenigen tijd de
regeenngsverantwoordelijkheid heeft ge
dragen, de nadeelige gevolgen daarvan bij
de stembus ondervindt.
Zoo was het in 1901 toen de linkerzijde
in de minderheid werd gebracht; zoo was
het in 1905 toen de rechterzijde geklopt
werd; zoo was het in 1909 toen de recht
sche partijen een groote overwinning be
haalden en in 1913 toen het aan de op
positie gelukte een meerderheid te ver
krijgen.
In 1919 echter sloeg de schaal weer
over naar de rechterzijde en in 1922 wist
zij van de 100 zetels er 59 te bezetten.
Maar nu, in 1925, was er dan ook alle
reden om een nederlaag te verwachten.
Het Kabinet was de laatste jaren ge
noodzaakt diep ingrijpende maatregelen
te nemen, die in breede kringen ontstem
ming wekten, van welke stemming door de
linkerzijde een meer handig dan edel ge
bruik werd gemaakt. En daarbij kwam
nan nog van rechts de scherpe actie van
de H. G. S. en de Staatk. Gereformeerden.
Er was dus alle reden om ditmaal voor
de rechterzijde een vernietigende neder-
aag te voorspellen en de socialisten sta-
*en het dan ook niet onder stoelen of ban-
"en, dat zij op zulk een uitslag met stel
ligheid rekenden.
■yf '".i- v.'
Centraal Kleeding Magazijn
Maar ondanks dat alles kwamen de
rechtsche partijen niet in de sloot terecht,
doch wisten zij opnieuw een flinke meer
derheid te verkrijgen.
Op zichzelf is dat geheel anders dan
de heer Albarda hef voorstelde een
verrassende uitkomst, verrassend zoowel
voor de oppositie als voor de rechtsche
partijen.
Dit neemt echter niet weg, en wij slui
ten daarvoor dan ook geen oogenblik de
oogen, dat met name de Anti-Revolutio
naire partij, belangrijke verliezen had te
boeken in dezen kieskring.
In 1922 werden in den kieskring Mid
delburg uitgebracht 105.011 stemmen,
waarvan de A.-R. partij 21.159 stemmen
verkreeg. In 1925,steeg het totaal aantal
uitgebrachte stemmen tot 105.721, maar
daarentegen daalde het stemmencijfer van
de A.-R. partij tot 20.401, wat een verlies
van 758 stemmen beteekent, terwijl het
percentage daalde van 20.1 tot 19.3.
Gezien de hetze van verschillende kan
ten tegen onze partij ontwikkeld, zijn deze
cijfers niet onrustbarend.
Maar .wel is er reden om van waar
schuwende cijfers te spreken en
wel mogen alle krachten worden inge
spannen om verder verlies te voorkomen
en terug te winnen wat verloren werd.
deren terug en wat voor de krachten van
één teveel bleek, werd verricht door allen,
de buit werd met vereende krachten naar
de daarvoor bestemde plaats gebracht. De
mieren zijn een onsterk volk, nochtans
verstaan zij de macht van organisatie,
vulde ik aan. Dadelijk bracht ik dit voor
val in verband met onzen arbeid voor
Patrimonium. Ge weet uit eigen ervaring
hoe dikwijls reeds is getracht om het leger
van medehelpers uit te breiden, doch ook
hoe menigmaal het een ploegen op rot
sen sqheen te zijn. Zeker, men staat niet
afkeerig tegenover het werk, doch men
ontziet de moeite, spant zich niet gaarne
in, en laat het werken liever aan anderen
over. Uit gemakzucht neemt men alléén
genoegen met bevrediging van eigen be
hoeften en verlangens, doch om mede te
helpen om met vereende krachten voor
sociale verheffing in christelijken geest te
werken, voelt men niets. Een tegenhanger
van deze gedachte was voor mij het een
drachtig saamwerken der mieren. „Een
dracht maakt macht". „Vele handen ma
ken licht werk". Dit toonde mij duidelijk
de arbeid der mieren. Of deze beide ook
gevonden worden bij de menschen, daar
over een volgend maal.
Als steeds de uwe,
G. O. Z. P.
Beestenmarkt 8 GOES Tel 249 2 lijnen
Pir. J. LAPOBT
tot uiterlijk einde November,
waarmede wij ons gaarne belasten.
EFFECTEN COUPONS ASSURANTIËN
SAFE DEPOSIT
i'.M
DirectieMr. ANT. Ui BERCKEl, JOS VELTHÜIJSE.
Kantoor Groote Harkt 21. Talefoon 74 (2 lijnen).
Vraagt gratia toezending wan
ons wekelijfcaeh Beursowerzicht
Correspondentschappen
Aan een vriend van „Patrimonium".
Waarde Vriend,
Eén der genoegens van den zomer is
om op een mooien dag naar buiten
te gaan en in een rustige omgeving de be-,
slommeringen van den dagelijkschen ar
beid even te vergeten, doch meer nog om
zich te verlustigen in Gods Schepping.
Zoo treffend zegt het onze Nederl. Ge
loofsbelijdenis, dat deze is „als een schoon
boek, in hetwelk alle schepselen, groote en
kleine, als letters zijn, die ons de onzien
lijke dingen Gods te aanschouwen geven".
Wanneer men zich eenigermate kan op
werken tot de hoogte als de saamsteller
dezer belijdenis deed, dan is verpoozing
in Gods Schepping een dubbel genot Jam
mer genoeg kent onze tijd van lawaaiende
motorfietsen en razend vliegende auto's
dit genot niet. Het schijnt meer een jach
ten om de schoonheden te ontvlieden dan
deze op te zoeken.
Vergaat het u zooals mij, en ik weet
dat ge met mij daarin overeenstemt, dan
is juist de aanschouwing van het gescha
pene het ware genot. Bovendien kan me
nige wijze les worden getrokken uit wat
de natuur te aanschouwen geeft.
Zoo trof mij onlangs de arbeid der mie
ren. Met inspanning van alle beschikbare
krachten trachtte één hunner den door
haar gevonden buit in veiligheid te bren
gen. Nu eens duwend, dan weer trekkend
werd deze langs een zandigen bodem
voortbewogen, totdat ten slotte de krach
ten tekort schoten. Mijn belangstelling was
gaande gemaakt. Zou al de aangewende
arbeid op niets uitloopen? Ijlings was de
mier verdwenen, doch slechts na zeer kor
ten tijd kwam hij in gezelschap van meer
Adtlo voor de Chr. Vakbeweging.
In het koft maakten wijl reeds melding
van de krachtige actie, die door het
Chr. Nat. Vakverbond, met medewerking
van de Chr. Besturenbonden deze maand
over 't geheels land zal ontwikkeld wor
den. Wij: ontvingen thans 'n overzicht van
de te houden propaganda-vergaderingen,
waaruit ons bleek, dat in de weken
van 1627 November, 74 propaganda-
vergaderingen worden gehouden; o.a. op
Dinsdag 24 November 15 vergaderingen
op één hvond. De meeste van deze ver
gaderingen worden opgeluisterd door mu
ziek of zang, terwijl in vele gevallen
een plaatselijk predikant een openings-
of slotwoord spreekt.
Op elke vergadering treden een tweetal
sprekers uit den kring der Christelijke
vakbeweging op, met de onderwerpen
„Moedig voorwaarts 1" en „Er op uit!"
Ook zond men vanwege het C. N. V.
een circulaire aan de rechtzinnige ker
keraden, predikanten en godsdienstonder
wijzers, van de verschillende kerkelijke
gezindten, en waarin de aandacht geves
tigd wordt op de groote beteekenis der
Chr. vakbeweging en de kerkeraden en
predikanten worden verzocht bijl hun
ambtelijk werk daarmede rekening te hou
den en wanneer zich de gelegenheid voor
doet, daarop de aandacht der gemeente te
vestigen, en ook in het gebed der ge
meente de zaak der Christelijke vakbe
weging te gedenken.
Voor wat Zeeland betreft,
worden op 27 Nov. vergaderin-
gen gehouden te Middelburg,
Souburg en Vlissingen en op
30 Nor. te Goes.
Het zal niet noodig zijh, voor onze
lezers het hooge belang „dezer zaak in
den breede aan te toonen.
De noodzakelijkheid van „organisatie
onder eigen banier" van de Christelijke
arbeiders, ambtenaren, technici, kantoor-
en handelsbedienden enz., zal zeker door
allen worden onderschreven. Meer dan
ooit, is de aaneensluiting der Christelijke
arbeiders, ambtenaren, technici, kantoor-
en handelsbedienden enz., thans gebo
den.
De Christelijke vakbeweging wil temid
den van de verwarring van dezen tijd,
Op sociaal economisch gebied, de banier
van de beginselen van het Woord van
God hoog houden. Zij1 heeft tot taak,
in het maatschappelijk leven op te komen
voor recht en gerechtigheid, speciaal om
haar invloed aan te wenden om de ver-
bonding tusschen werkgevers en werkne-
iïïéf'g 200 to doen worden, dat deze
beantwdöivit aan ctefl jïisch der beginselen
van Gods ''W.&oté.
Tegenover het fclasëehstrijld-priiicipe der
sociaal-democraten eehefzijds eii het oud-
liberale beginsel dat arbeid koopwaar is,
anderzijds, plaatst de Christelijke vak
beweging zich met het door haar beledèn
beginsel, dat patroons en arbeiders bei
den van Godswege een taak hebben ont
vangen, elk een .éigen plaats in "het be
drijfsleven hebben gekregen, en dat zij
in dat bedrijfsleven op elkaar zijn aange
wezen en daar gemeenschappelijk hebben
te arbeiden. Onder wederzijdsche er
kenning van eikaars rechten en plichten,
moet er samenwerking zijn tusschen
werkgevers en werknemers, naar den
eisch der beginselen van het Woord van
God, om gemeenschappelijk heel de sa
menleving te dienen.
De Christelijke valt organisatie wil zijn,
orgaan yoor overleg en samenwerking.
En zij wil in dat overleg zijn een schild
voor de zwakken.
Bij het arbeiden voor, en het propa-
geeren van haar ideaal, ondervindt zijl
echter grooten tegenstand. Grooten tegen
stand van hen, die het oud-liberale stand-
punt in het bedrijfsleven innemen en die
van oordeel zijn in elk geval' 'komt
het in de praktijk daarop1 neer dat
de arbeider in het bedrijfsleven een
gansch rechtlooze positie moet innemen.
Behalve dezen tegenstand, vindt de
Christelijke vakbeweging ook vooral be
strijding van de socialistische vakbewe
ging. Deze vakbeweging stelt, vooral den
laatsten tijd, alles in het werk om "Se
Christelijke vakbeweging afbreuk te doen,
zoo het mogelijk ware deze te vernietigen.
De vijandschap van hen die geen rekening
willen houden met Gods geboden, open-
haart zich hier wel zeer scherp.
Tegenover deze bestrijding moest staan,
een hartelijk meeleven van alle belijders
ran den Christus
Hoever zijin we daarvan echter nog
verwijderd
Hoevelen uit den Christelijken "kring die
nog wantrouwend tegenover de Chris
telijke vakbeweging staan, haar eer tegen
werken dan bevorderen.
Hoevele Christelijke arbeiders ook, die
nog steeds ongeorganiseerd zijd; hoe
vele Christelijke ambtenaren, technici,
kantoorbedienden, die óf ongeorgani
seerd, óf lid zjjh van een z.g. neutrale
vakorganisatie, van organisaties dus, die
op het standpunt staan, dat de Chris
telijke beginselen geen invloed op het
werk der vakorganisatie mogen uitoefe
nen.
Met het oog op dit alles, is de groote
propaganda-campagne van veel belang.
voor Manufacturen
Dames- en Kinderconfectie
Tapijten - Gordijnen
Bedden - Ledikanten en
aanverwante artikelen ia
Londen—Kaapstad door de lucht
Maandag vroeg in den morgen is Alan
Cohbam, de bekende vlieger, voornemen»
van het vliegpark Doware nabij Londen
te vertrekken, om naar Kaapstad te vlie-
1 gen. Het is nog slechts korten tijd ge
i leden, dat hij het vliegtuig heeft bestuurd,
J waarmede Sir Sefton Brancker, de lucht-
maarschalk, naar Indië en terug is gevlo-
gen. Bij zijn nieuwen toéM- zal hij doof
i 2 personen worden vergezeld een mé-
canicien en een film-operateur. ïriécaMh
Gien «^zelfde 2*jS, die hem, Vergezelde
J bij zijn vlucht naar" lïldië. Maandag hoopl'
hij Lyon te bereiken in een enkele vlucht
zonder landing. Vandaar wil hij over land
naar Kaïro gaan. Alsdan zal het belang
en de opwinding van den tocht aanvangen,
want Cobham wil oversteken, wat fei
telijk, van uit luchtstandpunt beschouwd;,
maagdelijk land is. Van Kaïro naar de
Kaap is Cobham voornemens den weg
te volgen, die in 1919 door het ministerie
van Luchtvaart in kaart gebracht en voor
bereid is. Hij verwacht geen moeilijkheden
betreffende de landingsterreinen, want
volgens een regeling met bet ministerie
van Luchtvaart zijn inboorlingen aan het
werk gesteld, om de landingsterreinen zui
ver te houden. Er is echter in de vlieg-
parken geen gelegenheid om het vliegtuig
desnachts onder de brengen, en Cobham
neemt een toestel mede, waarmede de
machine kan worden vastgestoken.
Be machine, welke voor den tocht
zal worden aangewend, is een gewone
Havilland 50, toegerust met een motor
van 385 P.K. Benzinevoorraden en en
kele onderdeelen zijn op de vereischte
tusschenruimten opgelegd. De vliegers
nemen noodrantsoenen mede, een geweer,
en een jachtgeweer, door middel waar
van de rantsoenen zoo noodig kunnen
worden aangevuld. Zij zijn voorbereid op
onfortuinlijke ervaringen, inzonderheid in
geval eener noodlanding. Een lichte kamp
uitrusting wordt medegenomen en ook
een medicijnkist. Daar de weg van Kaïro
naar Kaapstad zal gaan over een dichte
wildernis1, hebben zij specialen medischen
raad ontvangen, hoe te handelen in geval
van slangenbeten en onaangename gebeur
tenissen, als steken van insecten en der-
gelijke.
De weg volgt den Nijl van Kaïro tot
Wadi Haifa, vandaar den spoorweg tot
Sjereik, van welke plaats de loop vaa
