mus ros us ISTER m 27 Zaterdag 31 October 1925 40e Jaargang Elke lepel helpt ïlste, illustratie 10, Baarn. SPAARBANK, luis met Tuin lfvaars te koop, EERSTE BLAD. Sn 's levens branding. HET ADRES A. WILKIN® Akker's Abdijsiroop Klooster balsem, en Maagpillen en iet 5 procent kor- t, MIDDELBURG, 'artaal. iwe jaargang. [aagt omgaand de iat D 5!, Middelburg. >op of in ruil nette Dienstbode. Dit nummer bestaat uit twee bladen FEUILLETON. GOES HULST om Uw ontstoken keel te verzachten en die afmattende hoestprikkel weg te nemen bij het Nederlandse!* aarbank-Bureau. geopend van 101 nm. gs van 10—12 uur en en Zaterdagavond ,ur. fCiivan één tot 100Q0 r dag berekend. ren gelegenheid tot be- lelasting door tusschen- Spaarbank. ;en hieromtrent en om- busjes worden gaarne HET BESTUUR. »p of te huur |e, aan den straatweg, sweest door den heer bevat beneden 4 ka- iuken en boven 3 kamers i is voorzien van water» kan terstond betrokken bezichtiging vervoege linsdags, Woensdags of bij dhr. S. DE REGT. j;en te bekomen bi} jAAR te Goes. re Menwagen. ngwagen. fietskar en Rijtuig» J. ABRAHAMSE, Ovezand. )ERHOUD, Westkapelle. Nov. of aankomende IHeid j lij B. KOOLE, Souburg. Met Mei ieid-Huishoudster bij J. DE KROO Jz.l [ULDER—VAN Melle, 33, Goes, vraagt Drukkers-Exploitanten: OOSTERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorstsfraat 6870, Goes Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f3.—. Losse nummersf O.Oj Prijs der Advertentie n: 14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct. Bij abonnement belangrijke korting. DE HERVORMINGSDAG. De 31e October blijft in de geschiedenis der Chr. Kerk en in de Wereldgeschief den is een der meest gedenkwaardige data. Niet omdat op dien dag in het jaar 1517 doctor Maarten Luther zijn 1J5 stel lingen aan dé deur der Slotkapel te Wiit- tenburg aanplakte. Een dergelijk feit toch was in die dagen niet opvallend. Noch te Wittenberg, noch elders was dit iets nieuws. Luther volgde slechts een oud gebruik. Ulrich Zwingli deed het jaren vóór dezen ook reeds te Zurich. Geen van beiden had destijds de ge dachte iets bijzonders, iets groots te doen. Ook Luther niet, al waren zijine stel lingen voornamelijk tegen den aflaat ge richt. En nog veel minder kwam in den hoogleeraar van .Wittenberg de gedachte op aat hij! een wereldgebeurtenis ging voorbereiden. Ook was het er hem niet om 'doen de Roomsche Kerk te ver laten, veel minder nog om een nieuwen godsdienst te stichten. Hiermede vervalt dan ook het groota argument van Roomsch-Katholieke zijde steeds naar voren gebracht, om het Pro testantisme te bestrijden, dat God toch wel niet tot de zeventiende eeuw zou heb ben gewacht om den menschen Zijn waar heid te openbaren. Evenmin kan de oudheid of ouder dom van een godsdienst dienst doen als bewijs voor hare echtheid of onaantast baarheid .Ware dit zoo, dan zou geen enkele zendeling tot de heidenen hebben mogen gaan, en zou ook de zending onder de Joden daarmede veroordeeld zijfa, want zoowel de Heidensche gods diensten als de godsdienst van Israel zijh ouder dan 'de Christelijke. Wat Luther, en na hem andere Hervor mers bedoelden, was zuivering der Chris telijke kerk en haar terug te brengen tot de gehoorzaamheid der eerste Chris tenen, en tot de zuiverheid en den een voud van het eerste Christendom. Trou wens het woord Hervorming of Reforma tie zegt al voldoende dat het niet ging om iets nieuws, maar om hervorming (let wel 'hervorming) van het oude. De Hervorming is een daad geweest waaraan geen afspraak is voorafgegaan. Zij is spontaan opgekomen. In Duitsch- land was het Luther, in Zwitserland Zwingli, in Zwitserland en Frankrijk Cal vijn, in Schotland Knox, van wie het initiatief uitging, onbewust van de ge volgen. „Ziende in het gebod, blind in de toekomst", maar dan ook het woord in den letterlijken zin opgevat, in een gansch anderen zin als de vader der Afschei ding in 1834 het eenmaal zou uitspreken. Genoemde geleerden hebben dit werk ook niet van elkander afgezien. Niet al leen afspraak, maar ook afzien en nadoen waren uitgesloten. Elk hunner trad zelf standig op, in elks optreden was oor spronkelijkheid. Van nature waren ziji schuchtere men schen, doch de Geest Gods bezielde hen en zoo bleken zij!, toen het er op aan kwam helden, moedig en strijdvaardig als leeuwen. Maar schuchterheid is geen karakter loosheid. Hun daad was tegelijk ook een bewij's van hun karakter. Zij waren hoogst bekwame geleerden, talentvolle redenaars, en eerste-rangs schrijvers. Wetenschappe lijke aanleg "kenmerkte Calvijn, zin voor 18) o— Een modern humorist heeft gezegd„Als ge twijfelt, spreek dan de waarheid." Maar Douglas was geen humorist, en eer de dag ten einde was, had hij feitelijk het tegenovergestelde besluit genomen. „Ik kan geen goed doen, door mij met de zaak te bemoeien", zeide hij op bitte ren toon tot zichzelf. „Ik zou haar willen redden als ik kon, maar'ik kan niet. Ver achtelijk als de ellendeling is, zou zij mis schien gelukkiger met hem dan zonder hem zijn. Hij zou zich zelf met liefde heb ben opgeofferd, indien hij daardoor Floss Gresham had kunnen redden, maar aan gezien daar niet de minste kans op scheen te bestaan, sloeg hij den eenigen weg in, die voor hem open scheen. Zoo gingen twee of drie weken voor bij, gedurende welken tijd hij wanhopige pogingen aanwendde zijn liefde voor Floss Gresham te overwinnen en zijn hart te verharden. Het was over het algemeen een hopelooze taak. Daarenboven gaf juist het gevaar, waax- taalvorsching Luther. Mannen van de stu deercel. Doch de Heilige Geest werkte in op heel hun persoonlijkheid, stevigde hun karakter en vormde hen als op een maal tot .Zijn instrument om Zijn Naam te dragen. Niet hun geleerdheid, maar hun ka rakter deed hen naar voren komen. Zie het verschil tusschen Luther op den Rijksdag te Worms en den weife lenden Erasmus in zijn geschriften. Mr. .Verkouteren schreef eenige jaren geleden omtrent laatstgenoemde: „Door zijn groote geleerdheid en vooral door zijhe Griekscbe studiën, heeft hij de Hervorming voorbereid, maar hij miste den moed zijner overtuiging. Hij weigerde de geschriften van Luther te lezen, uit angst dat hij anders partij zou moeten kiezen, en hij wilde niet krachtig ingrijpen uit vrees zijne vele machtige bescher mers te verliezen." Zoo ooit dan bleek wel bij de Her vorming de meerderheid van het karakter hoven het talent. Maar dit laatste vormt zich dan ook in de stilte; het karakter wordt gevormd in de groote wereld'. In Germaansche en Keltische landen als D'uitschland, Engeland, Schotland en Nederland heeft de Hervorming het krach tigst wortel geschoten. In de Latijinsche en Slavische landen daarentegen als Frank rijk, Spanje, Italië en Oostenrijk heeft zij zich niet kunnen handhaven. Daar heeft over 't algemeen de Romaansche, in D'uitschland en ons land de Germaansche geest gezegevierd. In Engeland is de, schoon niet algebeele, mislukking der Reformatie een gevolg geweest van de vervolgingen onder Hendrik VIII, den ko ninklijken wellusteling die alleen brak met den Paus, onidat deze zjjn zondigen wandel weerstond, doch het oude geloof handhaafde en zichzelf tot hoofd eener nieuwe kerkgemeenschap verklaarde. Doch in Schotland en de Nederlanden en later in het uit de geloovigen uit Engeland opgekomen Amerika heeft zich Kfe Hervorming het krachtigst voortge plant, niet echter, gelijk in Duitschland, in den gemoedelijk-Lutherschen, maar in den actief-Calvinistischen geest. De invloed der Hervorming is ontzaglijk geweest. In den goeden zin geldt hier het wbord van den Apostel Jacobus: „Zie een klein vuur, hoe grooten hoop hout het aansteekt". Het steentje door Luther op 31 October aan het rollen gebracht is tot een lawine aangegroeid en deze wordt, ook weer in den goeden zin, steeds grooter. Niet alleen op het gebied der Kerk blijft deze wereldinvloed groot, maar ook op dat van wetenschap en kunst, van! staatkunde en den godsdienst, van het onderwijs, het recht, de maatschappelijke verhoudingen en de zeden. Wat hebben Luther en Calvijn, alleen reeds door hun ne geschriften, voor alle eeuwen, ook en niet het minst voor onzen tijd, al nieti veel gepresteerd. Luther's Bijbelvertaling, een meesterstuk van taalkneding, en Cal- vijn's nooit volprezen Institutie worden nog steeds door miljoenen gelezen en be studeerd. Mr Verkouteren wij mogen hem nog eenmaal aanhalen eert hen ook als wetenschappelijke mannen- „Luther was een voortreffelijk dichter. Hij gaf aan de nationale taal de haar toekomende plaats bij den openbaren eeredienst, en Calvijn geldt als een der grondleggers van bet Fransche proza. Voor de studie van het Grieksch hebben de Hervormers ^ich zeer verdienstelijk ge maakt. De vrijheid der wetenschap hebben in zij verkeerde, voedsel aan de vlam zij ner hartstocht. Hij stelde haar zich voort durend voor blindelings haar verderf tege moet snellend, terwijl hij niet bij machte was haar te redden. Iedere week bracht haar nader bijl den gevreesden trouwdag, en "hoe 'dreigender het gevaar werd, des te grooter scheen zijn liefde te worden, en des te Vuriger zijh Megeerte, haar te kunnen redden. Dies Zaterdags, als het kantoor vroeg werd gesloten, maakte hij lange wan delingen naar het andere einde der stad, m de "hoop, dat hij! haar zien zou. Hij was overtuigd, dat dit bijna het onzinnig ste was, wat hij doen kon dat hij, indien hij zijn liefde voor baar overwin nen wilde, zich zoo ver mogelijk van haar verwijderd zou moeten houden en toch wandelde hij opzettelijk in de richting van Newlands, in de hoop, dat hij haar door het een of ander toeval mocht tegenkomen, maar slechts ééns werd zijln bede verhoord. Het was op Nieuwjaars dag, dat zij zich plotseling van aangezicht tot aangezicht tegenover elkander bevon- pen zonder haar te herkennen, want hij had haar nog nooit met haar mantel en bont om en met een hoed op gezien, en zij zag er heel anders uit dan in buis. „Goeden middag, mijnheer Wyburn, veel zij bevorderd:, voor het onderwijs deden zij veel. De overmacht der scholastiek hebben zij gebroken. Zij hebben gezorgd, dat intelluctueele ontwikkeling niet langer het privilegie bleef der geestelijken. De kloof tusschen geestelijken en leeken heb ben zij gedempt. Het coelibaat hebben zij afgeschaft, het huwelijksrecht gewij zigd, het volkenrecht geschapen. De zoo genaamde "constitutioneele instellingen, die op zoo schoone wijze de eischen van gezag en vrijheid met elkander verzoe nen, zijn een vrucht der Hervorming- Het groote beginsel der godsdienstvrijheid! heeft door de Hervorming gezegevierd- De renaissance, die door het humanisme tot het heidendom dreigde terug te voe ren, werd door de Hervorming, die zij had helpen voorbereiden, binnen de per ken gehouden. Calvijn vooral heeft door zijn strijd tegen de libertijnen van Geneve en door zijn instelling van een kerke- raad, als een soort zede-rechtbank, de zedeloosheid helpen beteugelen, die voor een groot deel tot de Hervorming aan leiding had gegeven." En wij stemmen in met de zeer juiste conclusie, die men wel op eiken Hervor mingsdag diende te herhalen, van ge noemd Chr-Historisch Eerste Kamerlid: „De Hervorming is dus een wereldge beurtenis geweest van den eersten rang- De 31ste October mag dus nooit onopge merkt voorbij gaan; maar daarbij mag ook nooit worden vergeten, da't de Room- schen en Protestanten nog steeds gemeen schappelijke geestelijke goederen hebben, die zij gemeenschappelijk hebben te be waren." voor Manufacturen Dames- en Kindercenfectie Tapijten - Gordijnen Bedden - Ledikanten eat aanverwante artikelen is Aan het Zoeklicht. De „N. Leidsche" maakt de volgende opmerking „Poëzie is overal, overal m'n vrin- iden" heeft een bekend dichter gezegd. De vraag' is maar of men de poëzie weet te vinden. Zoo las ik in een verslag, van een door Dt De Har tog gehouden lezing, dat deze wijsgeer betoogde, dat de re delijkheid ons tot de al-betrekking: der dingen brengt. Deze redelijkheid, zoo ging hij' ver der, is toe te passen in een kruiden niorszaak, waar men een grootboek heeft, dat als een zon stralen uitgiet, door journaal en kasboeken. Als het niet een groot wijsgeer was, die dit vertelde, dan zou ik zeggen, dat deze vergelijking toch wel een beetje mank gaat en dat dit zinnetje aardig rammelt. Dat durf ik nu niet zeggen. Liever neem ik aan, dat Dr De Har- tog het goed zag en zei, en spreek ik de hoop uit, dat onze meer zakelijk aangelegde winkeliers, die het allicht heil en zegen in het nieuwe jaar]" Hij schrikte, alsof een kogel hem trof en toen bloosde hij als een schoolmeisje. Hij herkende haar stem onmiddellijk. „Goeden middag, juffrouw Gresham, dit is een onverwacht genoegen", en zij druk ten elkander de hand en het was Dou glas, alsof zijn "hart een oogenblik stil stond- „Waaijt u op weg naar Newlands? Zoo ja, dan ga ik met u 'terug- We hebben al iederen dag naar een bezoek van u uitgezien. Hoe verkeerd ik had bijna gezégd wreed van! u ons zoo plotseling en onverwacht te verlaten!" „Ik verlangde weer aan 'twerk te gaan en u bedierf mij door al te veel vriendelijkheid." „Ep u 'izijt weer naar uw kantoor terug gekeerd?" „Ja, en het werken doet mjj goéd." „U ziet er ook best uit; maar nu gaat u toch naar Newlands nu u zoo dicht bij zijt, nietwaar? Het zal mijn oom veel genoegen doen u te zien.' „Dank n. Ik had geen plan een bezoek op Newlands te brengen. Ik had geep ander doel dan een kleine wandeling." „Enfin, het doet er niet toe, wat u van plan waart" zeide zij met een vroolijken lach. „Daar u zonder verlof zijt heen anders zeggen de dingen toch ook zoo mogen zien Het grootboek als een stralende zon! Maar hoe komt het dan dat zoovelen met zoo'n zorgentrek op het gezicht hun grootboek bestudeeren De belastingen. Aan het voorloopig verslag der Tweede Kamer over Hoofdstuk VII B der Staats- begrooting 1926 is het volgende ont leend: Inkomstenbelasting. Men meende te weten, dat een zeer belangrijk deel van' het totaal belastbaar inkomen nog altijd niet in den aanslag begrepen is, en dat ook nog een niet onaanzienlijk deel van de aanslagen onbetaald zijn. Gaarne zou men het oordeel van 'den' minister vernemen, over de instelling van een staatscommissie, welke de werkmg van de wet op de inkomstenbelasting in deze opzichten zou hebben na te gaan. Sommige leden wenschten in het bijzon der te worden ingelicht over den stand der invordering te Amsterdam, Den Haag en Utrecht. Volgens de door de besturen dier gemeenten gepubliceerde cijfers moet rond een zesde deel van het totaal der gezamenlijke aanslagen als oninbaar wor den afgeschreven. Accijns op het gedistilleerd. Men wees op de steeds teruggaande opbrengst van den accijns, en gaf als zijn meening te kennen, dat, indien niet tot verlaging van den accijns wordt overgegaan, de op brengst dteedis minder zal worden, ten gevolge van het toenemen van de fraude.' Rijwielbelasting. Verscheidene leden drongen aan op opheffing van deze zoo impopulaire belasting- Nu de middelen ruimer vloeien, behoeft niet tot 1930 met de afschaffing te worden gewacht, In elk geval wordt het huidige bedrag van' f3 te hoog geacht- Werkwijze van den Pensioenraad. Door vele leden werd zeer ernstig geklaagd over de bijzonder langzame wijze, waar op door den Pensioenraad wordt gewerkt. Menig gepensioneerde is gestor ven voordat zijn pensioen behoorlijk ge regeld was- Inkomsten uit reclame. Bedenking werd geuit tegen de wijze, waarop tegenwoor dig ten bate van de schatkist voordeden worden getrokken uit het maken van re clame- Dit geschiedt volgens de hier aan het woord zijnde leden, veelal op een wijze, den Staat onwaardig. Staatsloterij. Aangedrongen werd weder op onmiddellijke algeheel© afschaffing van de Staatsloterij, terwijl anderzijds voor het behoud dier instelling werd gepleit. Hi 11 en in de politiek? De firma Hillen geeft de Delftscha Post uit, een neutraal blaadje, maar dat in het October-nommer een stukje poli tiek bevat dat niet door den beugel kan. De schrijver van de Brabantsche brie ven een vloeker op 'tkantje af! schrijft daar over het ontwerp' Bioscoop- wet onder meer .„As die wet nou aangenomen wordt, mot ik dan alles wat ik schrijf eerst aan Kelijn opsturen om er het aorigste uit to laten schrappen? Want, naar ik' boor, slaat die nieuwe wet die Kelijln wil aan laten nemen ook op de pers. Dus as ik is lekker op 'm wil vitten dan schrapt ie zelf deur? Ok 'n menier van doen. En de films? Keurt ie die nouw allemaal veui ze openlijk vertoond worden? As de helft maar waar is van wa ze zeggen, dan zie g,et 'r belaaitafeld- uit! gegaan, m-oet u onder geleide terugkee- ren". „Ik zou u voor niets ter wereld in uw plannen willen storen", wierp hij tegen. „U waart op weg in de tegenoverge stelde richting." „Ik heb igeen enkele afspraak, die er op aankomt", antwoordde zij, Bedenk dus als het u belieft geen bezwaren meer, of ik zal gaan denken, dat u iets tegen; ons heeft." Douglas wendde geen pogingen' meer; aan, haar te weerstreven. Hij had' een' wonderlijk gevoel van machteloosheid in haar bijzijn. Hij wist, dat hij alles zou doen, wat zij vroeg,, zonder zich er tegen te verzetten, en dat het hem een genot zou zijn, het te doen. Z;ij liepen samen naar Newlands, en hij had een gevoel alsof de lucht hem droeg, ofschoon hij wist, dat hij straks weder in de woestijn zou zijn, dat hij! voor deze korte straal van: zonneschijn duur zou moeten' betalen- Hij was weder de dwaze mug, die wordt aangetrokken door het licht; later zou hij zuchten over de pijnlijk gezengde vleugels. Maar dat was hem thans onverschillig. Smart in de toekomst was niets, vergeleken bij tegenwoordig geluk. Als men zoo weinig Akker's Abdijsiroop dankt haar snel werkende geneeskrachtige eigenschappen aan de kruiden- extracten in haar samenstelling. Stilt als bij tooverslag de hevigste hoestbuien en verruimt de borst! Overal per koker £1.50 £2.75 £4.50 Sjuust clie aarige wefkes op d'n films mee d'r sjieke twaletjes, is 't zout van da flauwe liefdes-romannekes die ze afdraai en. As ge die kindren nauw ga steken in 'ne wollen hansop dan wordt de soep te flauw amieo en verlopt de bioscoop as 'ne kreupele kruiwagen. Gaan z' in de pers alles schrappen wa ze willen, dan zal er nie veul anders overblijven as de rubriek „gemengd nieuws" en 'n feuil leton waar ze mekaar nie en nooit krij gen. Maar dan zouweh ze op de plots van 't hoofdartikel b.v .de kerkdiensten oven heel 'tLand op kunnen nemen onder den titel „van heinde en ver". As dit wetje lukt, dan is 'teind nie te zien! Dan woE volgende week het electrisch licht en hef gas verbojen en gaan we petroleum branden!En is het ouwe, vrije Ne derland ok in 't bezit van 'ne Moeselinie, Ne Napoleon hebben we nie op kunnen leveren; dan maar 'ne Moeselinie. Beter wa-d-as niks! Amico ik schei d'r af. Ik zeg 'r nie meer "van, veur de wet verworpen is; want da d-is d'n eenige goeie kant aan da wetje, da-d-et nie aangenomen wordt. sf» j|» -i- Wat is die soep flauw, welke Hillen hier opdischt. Dlie „Kelijn", die „petro leum", die „Moeselinie", 't lijkt wel mop(- pige politiek. Neen, de eerste proeve valt niet mee. Zou Hillen er maar niet mee ophouden? Lief dad ig hei d-s par as i eten. Wij lezen in „D|e Speurder": Wij hebben meermalen in ons 'blad ge schreven, dat wij sléchts zakèn zullen vreugde had als hij, was het dwaasheid) er niet van te genieten, als zij hem werdi aangeboden. Hij opende dus zijn hart voor den vreemden en zinbekorenden in vloed, die zich van hem meester maakte- Voor het oogenblik was hij de gelukkigste mart van de wereld. Floss was zoo vriendelijk en vrij en' gezellig, als het haar aard was te zijn> Zij had zichzelve geheel uit het hoofd gepraat, dat hij ooit verliefd op haaE was geweest. „Het w-a^ alles mijn ijdelheid", zeide zij later tot zichzelve- „Hij gaf er niets -om, en deed mij geen enkele vraag over de zaak." Echt meisjesachtig, was zij een weinig beleedigd over zijn schijnbare onverschil ligheid- Daarenboven had zij zïchzelvei nooit tontkend, dat hij bepaald zeer be langwekkend was. Het was niet alleen!,; dat hij een bijzonder knappe jonge mart was, maar hij had zooveel gelezen err was zoo goed op de hoogte van alle vragen van den dag, en dan kwam' hier nog bij, dat beiden, zij en de dokter tot de overtuiging waren gekomen, dat hij, niettegenstaande de omstandigheden', in welke hij verkeerde, een beschaafd man was. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1925 | | pagina 1