Mo
Dinsdag 27October ÜI3I5
40e Jaargang
EERSTE BLAD.
Buitenland.
It ie Provincie.
Binnenland.
Öit nummer bestaat uit twee bladen
Drukkers-Exploitanten:
300STERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraai 6870, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.t
Losse nummersf 0.05
Prijs der Advertentie n:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
De Bond overtroefd.
Het Neder landsche Onderwijzersgenoot
schap pleegt in waardigheid boven den
rooden Bond van onderwijzers te staan,
schrijft de Rotterdammer.
Ook zijn orgaan onderscheidt zich gun
stig van het bondsblad.
Op dien regel maakt echter het laatste
nummer van het orgaan van het genoot
schap, „Het Schoolblad", een droeve uit
zondering. Einde dezer week verscheen
het nummer waarin een artikel over de
drie millioen, geschreven vóór de behan
deling in de Tweede Kamer, maar daarna
uitkomend.
Dit onwaardige opstel eindigt met deze
schandtaal:
„Inderdaad de geschiedenis 19201924
van het Koninklijk woord door toedoen
van Minister Colijn gebroken, herhaalt
zich, maar nu over een korter spanne
tijds (MeiOktober 1925 met het minis-
terieele woord des heren Colijn.
Behoort woordbreuk, schending van het
gegeven woord in Gereformeerde kringen
tot de Christelijke deugden?
Wij weigeren het te geloven.
In de Kerk des heren Colijn wordt
thans aller aandacht bezig gehouden door
het vraagstuk van de zuiverheid in de
leer van een der predikanten. Het zoude
allicht niet ongeschikt zijn, zo daar ook
eens aan de orde kwam, of de gedragin
gen van de staatsman Colijn wel geheel
zuiver zijn ten aanzien van het punt der
Christelijke beginselen.
Wij betwijfelen of zonder slangkronke
lingen daarop een bevestigend antwoord
zou kunnen worden gegeven.
Wij twijfelen er daarentegen niet aan,
(men leze slechts de kritiek in de onder
wijzersbladen van Protestants-Ghristelike
richting er op na) of ook bij zijn geest
verwanten leeft het besef, dat de houding
des heren Colijn tegenover ambtenaren
en onderwijzers niet Christelik, maar grof
materialisties is."
Kan het vileiner?
Waarlijk hier is de Bond overtroefd I
Als het genootschap op eerbiediging
van Christelijke en maatschappelijke
deugden prijsstelt, dan zal na de bespre
king in de Tweede Kamer deze beschul
diging van woordbreuk moeten worden te
ruggenomen.
Crisis in Duitschland.
Zooals gisteren onder telegrammen
reeds is gemeld, hebben de Duitsch-n,ati-
onalisten (de monarchisten) zich tegen
het verdr.ag van Locarno verklaard en
hebben drie ministers van die richting
hun ontslag ingediend.
Men kan er wel zeker van zijn, dat de
Duitsch nationale ministers tot het laat
ste oogenblik getracht hebben, hun partij-
genooten Rijksdagleden te bekeeren.
Maar het mocht niet gelukken. Hetgeen
gebeurde kan buitengewoon vérstrekken
de gevolgen hebben, zoowel voor Duitsch
land zelf als voor geheel Europa- Wani
nu komt het mooie resultaat, dat te Lo
carno werd bereikt, weer wankel te staan
en is het de vraag, of de Engelschrij
en Fransche regeeringen de beloften zul
len inlossen inzake bezetting, controle en
zoovoorts. welke ze aan Luther en Stre-
semarm hebben gedaan-
Hoe de toestand zich verder zal ont
wikkelen ,is op het oogenblik nog niet
te voorzien. Waarschijnlijk zal Luther de
drie opengevallen plaatsen door staats
secretarissen -of door vak-ministers be
zetten en daarna rustig verder regeeren
zonder steun van de Duitsch-nationalen,
alsof er niets gebeurd is.
Ook schijnt het niet in het plan te
liggen, den rijksdag vroeger bijeen te
roepen- Blijkbaar rekent, de regeering er
óp, het verdrag aangenomen te krijgen,
steunende^ op het centrum, de volkspartij
de socialisten en de democraten- Ech
ter worden democraten en socialisten niet
moede er op te wijzen, dat zij liet ver
drag zouden afstemmen, tenzij de Duitsch
nationalen zich er eerst voor uitgesproken
hebben. In dat geval wordt het natuur
lijk verworpen en zullen er nieuwe rijks
dagverkiezingen moeten plaats hebben on
der het parool: vóór of tegen Locarno.
Intusschen heeft het kabinet vergaderd
en is tot de volgende slotsom gekomen:
Het rijkskabinet acht het zijn van zelf
sprekenden plicht op den te Locarno
ingeslagen, weg voort te gaan, om den
Rijksdag tijdig, dus vóór 1 D'ec. (den dag
waarop de onderteekening der te Locarno
geparafeerde verdragen is 'bepaald) het
geheele resultaat van de conferentie te
kunnen voorleggen. Om deze overweging
acht de rijksregeering het geboden, van
aftreding af te zien en de rijkszaken te
blijven behartigen.
De rijkspresident heeft de verzoeken
om ontslag van de rijksministers Neu-
haus, Schiele en v. Schlieber ingewil
ligd en, onder goedkeuring van het ka
binetsbesluit om de rijkszaken te blijven
behartigen, dr Luther opgedragen tijdelijk
de portefeuille van financiën te nemen;
dr Gessier neemt tijdelijk de portefeuille
van binnenlandsche zaken en dr Krohne
die van economische zaken.
Het Grieksch-Bulgaarsch conflict.
De Balkan-correspondent van de „Ma-
tin" meldt, d,at de Grieksche troepen de
Bulgaarsche stellingen weer hevig be
schieten. Het dorpje Spantsjeve is in
brand geschoten- De Bulgaarsche artil
lerie heeft het Grieksche vuur niet beant
woord.
De wegen achter het front zijn met
10.000 vluchtelingen overstroomd. Vele
gemeenten zijn door de bevolking verlaten.
7 daarvan zijn door de Grieken bezet,
terwijl drie andere gemeenten onmiddel
lijk achter het front liggen-
De Grieksche troepen maken zich aan
gruwelen schuldig- Een vrouw, die met
haar 21-jarigen zoon door de Grieken
gevangen was genomen, moest het aan
zien, dat haar zoon doodgeschoten werd
en een 50-jarige vrouw werden de oogen
uitgestoken, terwijl andere Bulgaren ver
minkt werden.
Inmiddels is gisteren de raad van den
volkenbond te Parijis bijeengekomen tot
bijlegging van het Grieksch-Bulgaarsch ge
schil. Bij het diner, dat aan de bijeen
komst voorafging, was BriantJ niet aan
wezig wegens neusbloedingen.
Briand, die de vergadering leidde, ver
zocht vervolgens den vertegenwoordigers
van Bulgarije en Griekenland, n.l. hun
gezanten te Parijs, plaats te nemen en
stelde hun voor de vraag, of de uitnoodi-
ging, die aan hen gericht was geworden
om de vijandelijkheden te staken en de
troepen achter de grenzen te brengen,
was uitgevoerd.
De Bulgaarsche gezant zeide daarop,
dat ook 'Bulgarije bij voorbaat de uit
spraak van den raad zal accepteeren,
doch aangezien Bulgarije niet de aanval
lende partij was en niet de Grieken had
aangevallen op hun gebied, zij ook dat
gebied niet konden verlaten.
De Grieksche minister legde voor wat
het eerste 'gedeelte betreft een gelijke
verklaring af, maar wat het terugtrekken)
van de Grieksche troepen van het Bul
gaarsche gebied aangaat zeide hij', dat
zulks zou gebeuren, onmiddellijk nadat de
Bulgaren de Grieksche posten zouden
hebben ontruimd.
Die verklaringen stonden dus lijinrecht
tegenover elkaar en de raad ging daarop
in geheime zitting.
Na heropening van dè zitting werd het
ontruimingsbevel herhaald in een reso
lutie, door Chamberlain voorgesteld en
met algemeene stemmen aangenomen
door den raad en waarbij geëischt werd,
op straffe van sancties, dat beide piar-
tijfen binnen vier en twintig uur bevel
moeten geven- tot terugkeer achter hun
grenzen en dat die bevelen binnen zes
tig uur moéten zijln uitgevoerd.
Bolschewistische bedrijvigheid onder
Amerikaansche negers.
De New-Yorkscbe correspondent van de
„Daily Mail" seint, dat de Amerikaansche
arbeidersfederatie een poging heeft ont
dekt, om de Amerikaansche negers in
de communistische organisatie te lokken-
De agitatie bereikte het hoogtepunt in
de afgeloopen weken, in afwachting van
de opening van het Amerikaansche neger
arbeiderscongres te Chicago. Strooibiljet
ten waren onder de negers door het ge
heele land verspreid, onderteekend door
een zekeren Whiteman, die een neger-
gedelegeerde zou-zijn bij de derde inter
nationale en die de negers opriep tot re
volutionair bewustzijn.
Berichten uit Chicago zeggen, dat geen
geheim wordt gemaakt van het feit, dat
het congres door Moskou gefinancierd
wordt en ongewone pogingen worden aan
gewend om de Amerikaansche negers voor
de zaak van het bolschewisme te winnen-
De verkiezingen in Zwitserland.
Ofschoon de volledige uitslag van de
Zwitsersche parlementaire verkiezingen
nog niet bekend is, toonen de tot dusverre
geopenbaarde uitslagen reeds voldoende
aan, dat de tegenwoordige burgerlijke
meerderheid in den nationalen raad ge
handhaafd blijft, ofschoon de socialisten
een grooteren vooruitgang hebben verkre
gen dan men tevoren had aangenomen.
De socialisten hebben zetels gewonnen in
de kantons Zurich, St. Gallen, Wallis,
Lausanne en Neuchatel, terwijl de com
munisten in het kanton Schaffhausen een
zetel wonnen. Waarschijnlijk zullen de
socialisten thans 49 van de 198 zetels be
zetten, terwijl bovendien drie communis
ten deel van den nationalen raad zullen
uitmaken. De vrijzinnig-democratische
partij zal ongeveer op gelijke kracht blij
ven en zich als de sterkste partij gehand
haafd hebben. De winst der socialisten
heeft voornamelijk plaats gehad op kos
ten der liberalen, katholieken en boeren,
die als de meest rechtsstaande partijen
kunnen beschouwd worden.
De gemeenteraadsverkiezingen te Berlijn.
Het voorloopige resultaat van de gehou
den verkiezingen voor den Berlijlnschen
gemeenteraad is: sociaal-democraten 73
zetels, Duitsch-nationalen 47, commu
nisten 42, democraten 21, Duitsche volks
partij 13, economische partij 9, centrum 7,
onafh. socialisten 3, volkschen 3, D'uitsch-
socialen 3, Evangelische bond 2. Slechts
63 pet. der kiezers hebben aan de stem
ming deelgenomen. De burgerlijke meer
derheid in den Berlijlnschen gemeente-
raad, die over 115 stemmen van de 225
beschikte, is minderheid geworden.
De toestjand in de voormalige frontstreek.
Blijkens een officieel rapport van den
arrondissementscommissaris te Dixmui-
den is de toestand in de voormalige ver
woeste frontstreek van Nieuwp'oort tot
ten Zuiden van Ieperen, voor wat de be
volkingscijfers betreft, weer nagenoeg nor
maal geworden.
In den loop van 1924 overtrof, in bijna
al de gemeenten van de arrondissemen
ten Dixmuiden en Ieperen, het cijfer
der geboorten dat der sterfgevallen.
Vooral in het arrondissement Dixmuiden
is het bevolkingsaccres zeer aanzienlijk.
Op economisch gebied is het echter
heel wat slechter gesteld. Het aantal
werkloozen en behoeftigen neemt ziender-
oogen toe 'nu het herstel van de ver
woeste dorpen zoo goed als geheel vol
tooid is, terwijl de visschers, die hunne
booten tijldens den oorlog hebben verlo
ren, het leger der werkloozen nog zijln
komen aanvullen, daar de vergoeding,
welke ziji bekwamen, niet voldoende was
om den aankoop van nieuwe schepen mo
gelijk te maken.
Korte Berichten.
In Baden ,waar slechts 50 a 55 pCt
van de stemgerechtigden aan de landdag-
verkiezingen deelnamen, bracht de stem
bus geen belangrijke wijziging in den toe
stand.
Generaal Piastiras, de revolutionaire
leider, is uit Griekenland gezet aan
boord van den torpedojager Lean, die
hem naar Brindisi zal brengen.
Op de stedelijke begraafplaats te
Gent is een monument onthuld voor wij
len prof. dr Hippoliet Meert, den stich
ter van het Algemeen Nederlandsch Ver
bond en gewezen hoogleeraar aan de
tijdens den oorlog vernederlandschte uni
versiteit te Gent- Uit alle hoeken van'
het Vlaamsche land waren deelnemers
met rouw omfloerste Leeuwenvaandels op
gekomen. j
De republikeinen schijnen in geheel
Griekenland de meerderheid te behalen
bij de gemeenteraadsverkiezingen. Er
heerscht volmaakte rust.
tegen heeechheid
Di e stand b Ij P i e t S m i t.
Gistermorgen was het aantal werkwilli
gen biji Piet Smit Jr., wederom met
30 man uitgebreid, zoodat een 650 man
aan den arbeid waren.
Die houding van de stakers tegenover
de werkwilligen, welke ook de vorige
week herhaalde malen een dreigend ka
rakter vertoonde, getuigde gisteren van
nog grooter verbittering. Deze uitte zich
in heftige scheldpartijen en het moles-
teeren der werkwilligen door groepen
van 50 a 60 stakers. Ook door huisbe
zoek heeft men getracht vele werkwillig'en
te dwingen niet aan den arbeid te gaan.
Gevolg was, dat verschillende werkwil
ligen, die vorigte week gewerkt hadden,
gisteren buiten de fabriek zijn gebleven,
terwijl werklieden, die vorige week niet
aan iden arbeid waren, gistermorgenin
de fabriek zijn gekomen.
Ook onder de stakers zelve schijnt
groote verbittering te heerschen over de
leiding van de bestuurders.
De toestanden op Tuindorp en Feyen-
oord zijn er gedurende den vrijen Zondag
niet op verbeterd. Van directe mishande
ling zijln bij de politie geen klachten)
binnengekomen, maar het aantal klachten
over scheldpartijen, duwen en stompen is
toegenomen, en het bedreigen van de
vrouwen der werkwilligen wordt meestal
per geniepige anonyme brieven voortge
zet. Een paar communisten lieten in hun
voortuintjes opschriften plaatsen, waarin
leveranciers aangemaand worden, te wei
geren om die gezinnen der „onderkruip
pers" melk, brood en de voornaamste le
vensmiddelen te leveren) Die politie, die
ook in dit stadsgedeelte met grooten
tact optreedt, is den toestand op dit
oogenblik nog meester, maar de spanning
neemt van dag tot dag toe.
Niet ontvankelijk.
Naar de Avondst. verneemt, is de
klacht door dhr Verlinden, te Bergen
op Zoom, ingesteld tegen dhr Wialder,
naar aanleiding dat de 'tweede hem „in
een koffiehuis „schurk" heeft betiteld,
door de Justitie te Breda niet ontvanke
lijk voor verdere behandeling verklaard.
Bezuiniging bijde Spoorwegen.
Namens de directie der Nederl. Spoor
wegen hebben landbouwers in de ge
meente Apeldoorn, wier eigendommen
grenzen aan of doorsneden worden door
spoorbanen, het verzoek ontvangen op
te geven tegfen welken prijs zij de aan
de spoorwegen behoorende omheiningen
langs hun eigendommen wenschen over
te nemen. Worden die hekken, enz. niet
aangekocht, dan zullen zij' door de Ned.
Spoorwegen worden opgeruimd, daar
deze zich niet langer met het onderhoud
ervan wil belasten.
1 Oproeping miliciens in
o o g s 11 ijl d.
Naar aanleiding van een klacht van
eenige bij het Koninklijk Nederl. Land-
bouw-comité aangesloten provinciale land
bouworganisaties beeft dit comité beslo
ten bij den betrokken minister erop aan
te dringen, dat het oproepen onder de
wapenen van de miliciens niet meer
geschiedt juist in het drukke oogstsei-
zoen, maar na afloop daarvan.
De D'uitsche invoerrechten.
Gemeld wordt, dat als gevolg van de
besprekingen in Berlijn de Diuitsche in
voerrechten voor sommige van onze
tuinbouwproducten belangrijk minder zul
len worden dan oorspronkelijk was vast
gesteld- Zoo zal de bloemkool niet met
'20 mark, doch met slechts 5 mark per
100 K.G. worden belast, en voor de sluit-
kool zal een invoerrecht van 2 a 2,5
mark (thans 4 mark) worden geheven.
„Het Volk" schrijft o.a. over het
nieuwe Dluitsche tarief:
Gelijtk bekend is, gaan er ieder jaar
geweldige hoeveelheden kool (duizenden
wagons) naar het buitenland. En het
grootste gedeelte is bestemd voor Duitsch
land. In het eerste halfjaar van 1925 werd
er 34 millioen K.G. witte en savoijle
kool uitgevoerd, waarvan 27 millioen K.G.
naar Duitschland ging. In denzelfden tijd
ging er in totaal 27 millioen K.G. roode
kool over de grens, waarvan 23 millioen
K.G. naar on?.e Oosterburen. En van
de 14 millioen K.G. bloemkool ging' er
13 millioen naar Duitschland. Het is dus
duidelijk, dat de koolbouw tegen den
grond ligt, wanneer de uitvoer naar
Duitschland onmogelijk' wordt gemaakt.
Wanneer in dezen tijG een wagon
(10.000 K.G.) roode of savoijle kool óver
de grens 'gaat, dan is daarvan de gemid
delde waarde £200. Aan de grens wordt
op, dien Wagon een invoerrecht gelegd
van f 240dat is meer dan 10O pet.
"Wanneer een wagon witte kool, Waar
van de waarde ruim f 100 is, naar het
Oosten wordt uitgevoerd, dan heft de
Dluitsche fiscus eveneens f 240dat
is 240 pet. Het is duidelijk, dat op
deze wijize de uitvoer onmogelijk wordt
gemaakt. Er gaat dan ook op| dit oogen
blik geen enkele wagon witte kool naar
Duitschland.
De salarieering der rijks-
ambtenaren.
De Tel. verneemt, dat de volgende week
de wijziging van liet bezoldigingsbesluit
voor burgerlijke rijksambtenaren 1925 in
de centrale commissie voor georganiseerd
overleg in Ambtenaarszaken zal worden
behandeld. De belangrijkste voorgestelde
wijzigingen zijn wel de volgende:
In de eerste salarisklasse zullen de ge
meenten Assen, Dordrecht, Helder, Hil
versum, Leeuwarden, Vlaardingen wor
den opgenomen.
In de tweede klasse worden Ambt Har-
denberg, Anloo, Havelte, Hindeloopen,
Hoogeveen, Krimpen a. d. IJsel, Munten
dam, Odoorn, Oostzaan, Oude Pekela,
Sleen, Spijkenisse, Steenwijk en Zuidwol-
de gebracht.
Alle wijzigingen worden van kracht met
ingang van 1 Januari 1926.
Een referendaris ter departemente ge
noot tot dusver een bezoldiging van f 4500
tot f 5400 met 3 tweejaarlijksche verhoo
gingen van f 300. Thans wordt voorge
steld dit salaris te brengen op f 4600 tot
f 5600 met 5 jaarlijksche verhoogingen
van f 200.
Een hoofdcommies zal f 3500 tot f 4500
verkrijgen met 5 tweejaarlijksche verhoo
gingen van f 200.
Een commies komt op f 2500 tot f 3400
met 3 tweejaarlijksche verhoogingen van
f 200 en 3 tweejaarlijksche verhoogingen'
van f 100. Een klerk behoudt f 1100 tot
f2000, echter met 4 jaarlijksche verhoo
gingen van f 100 en 5 tweejaarlijksche
verhoogingen van f 100.
De schrijver le klasse krijgt f 1600 tot
f 2100 met 5 tweejaarlijksche verhoogin
gen van f 100; de 2e klasse krijgt f 1000
tot f 1500 met twee jaarlijksche verhoo
gingen van f 100 en drie tweejaarlijksche
verhoogingen van f100. De machineschrij
ver ontvangt f 500 tot f 900 met vier
jaarlijksche verhoogingen van f 100 zon
der jeugdaftrek.
De eisch, dat de ambtenaar ten minste
twee dienstjaren moet hebben om in het
bezit van de huwelijkstoelage te kunnen
worden gesteld, wordt niet langer gehand
haafd.
(Men lette er op, hoe voorbarig dit be
richt is. De vergadering moet nog gehou
den worden en naar ons bekend is
wordt er door de organisaties ijverig ge
werkt om de leemten en onbillijkheden in
het salarisbesluit op te sporen en te trach
ten te verbeteren. En nu reeds komt de
Tel. met bovenstaand bericht, dat waar
schijnlijk alleen de voorstellen van deze
of gene organisatie bevat, waarvan een
of ander bestuurder een extraatje bij de
Tel .wou verdienen. Red. Z.)
Uit de Communistische Part'ij.
Prof. G. Mannoury neemt in de Tri
bune van gisteravond een dichterlijk af
scheid van den partijleider van gister,
den heer D. J. Wijnkoop, dat hij Berouw
genoemd heeft:
Aan mijn medekommunist
D. J. Wijnkoop.
Ik heb berouw, dat ik de tiende Mei
Niet uit uw hand de hamer heb gerukt.
Ik zie het helder nu: het was mijn plicht,
Die ik verzaakt heb uit een laf beraad.
Ik eer u en bewonder u. Gij hebt een wil,.
Die zonder vragen: heb ik recht of niet,
En zonder omzien naar een oer-begin
Eén lijn wijst j
Die ge volgt. "-'l
En vraagt niet naar het loon.
Uw weg voert van ons af: gij zijt een
vijand nu
Van wie in diepste grond niet anders zijn
dan gij.
Haathelper werdt ge, door het licht ver
blind,
Dat gij vooruit zaagt, en uw voet gleed uit.
Ik zweer u strijd. Vaarwel. Ik heb be
rouw.
Een bisschop per 'vis-
schersboot deScheldeover. Vrijf
dagnamiddag arriveerde te Breskens Mgr
Cahier, bisschop van Haarlem, vergezeld
van zijn secretaris. Z.D'.H. was op terug
reis uit België, waar hiji het gouden pries
terfeest van zijn broer in het klooster te
Eecloo had bijgewoond. De bisschop
meende te vier uur per boot van Breskens
naar Vlissingen te kunnen vertrekken om
dan den trein van 5 uur 12 te nemen,
maar deze boot .is sinds kort uit de
dienstregeling vervallen en zoo stond
Z.D'.H. voor den breeden waterplas van
de Scheldemonding. Dank ziji echter het
initiatief van den heer S. M. dei Vuist,
hotelhouder, kon Z.D'.H. toch nog bijtijds
Vlissingen bereiken. Door zijne bemidde
ling werd onmiddellijk de motorvisschers-
boot van de gebroeders van den Heuvel
gereed gemaakt, waarin Z.D'.H. met zijn-
secretaris plaats nam. Er was nog sleehts
een half uur tijds en full speed ging het
op Vlissingen af. Na een recordreis be
reikte Z.D'.H. twee minuten voor het ver
trek van den trein den overkant.
Te Vlissingen is een Rotterdammer
aangehouden, die in zijfn woonplaats en
nu ook te Middelburg en Vlissingen Sich
onder een valschen naam aan oplichting
schuldig maakte.
Zeeuwsche Reizigersver-
e en i g i n g. Op verzoek vestigen wijf de
aandacht van handelsreizigers in onze
provincie op eene annonce in) dit num
mer, waarin een vergadering! op Zaterdag
a.s. wordt aangekondigd. Da bedoeling
van deze vereeniging hebben wijl reeds
eerder in een berichtje medegedeeld).
Tevens verzoekt men ons mede te
deelen, dat zij', die verhinderd zijn ter ver
gadering te komen, en 'toch met de opt-
richting sympathiseeren, zich kunnen aan
melden bij het voorloopig secretariaat,
Hoogstraat 128 te Middelburg. j
