40e Jaargang
iV© 8 Vrijdag 9 October lil»
I*—SÊB0
Buitenland.
Binnenland.
Uit de Provincie.
C. M. VOORHOEVE S Co, De» Haag.
KENT U
HENSEL'S TONICUM?
Brukkers-Exploitauten: jBBSfÈS&*vsa&B&hi. JVQKw
009TER1AAN LE ©OINTRE - SOES WT JgÊT
Bureaux: Lange Vorsfstraat 68—70, Soes 4^8^ Jjzffl jttg jdj H 4M ||r jéÊ H m jm|' JËBê Sm SL
Tel.: Redactie no. 11Administratie no. 56 BB B^^^BM& r\TÊ jjP^ Bf fB Bf
Postrekening No. 36000. JÊBMp JB M
Bijkantoor te Middelburg: jfffiPss
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 jp|p|^pF «ggSr WgB& WSSBB ffjfffiPjr vÊÊSr^ËÊr
Hoe «ven de kiezers voorlicht.
„Die Banier", het officieel orgaan der
Staatkundig Geref. Partijf, gaat. voort, ook
iia do stembus, met bijfeonderljjk den aan
val te roeren tegen de A. R. Partij.
Na Prof. Fabius is het thans Prof. L.
Lindeboom, uit wiens geschriften wape
nen worden gesmeed. Wie de geschiede
nis der A. R. Partij kent, weet, dat
Prof. Lindeboom voor 'n halve eeuw
ernstige grieven had tegen de leiding
-en die niet onder stoelen en banken
heeft gestoken, 'tls dus al heel gemak
kelijk om uit zijn publicaties een regel
of wat schrift op te diepen en dat,
uit zijtn historisch verband losgerukt,
voor min kundige lezers uit te stallen.
Wij! hebben ons tot Prof. Lindeboom
zelf gewend en Z .11 .Gel. gevraagd, of
het zijn instemming heeft, dat op deze
wijze met het geen hij vroeger schreef,
wordt gewerkt; of Wat hij! in 1876 publi
ceerde, vandaag zonder meer mag worden
aangevoerd ter bestrijding van de A. R.
politiek.
Da heer Lindeboom was zoo vriendelijk
ons onmiddellijk te antwoorden en mach
tigde ons tot .deze verklaring:
„h et spreekt vanzelf, dat
■eene beschouwing en critiek
betreffende eenen leider, bij1-
n a een halve eeuw geleden, als
zoodanig niet dienen kan tot
bestrijding van eene partij in
dezen tijd."
R. A. d. 0.
Geen vaste lijn.
In de plaatsing van artikelen schijnt
het Vrijheidsbondsche blad „De Vrijheid"
de vaste lijn te missen.
Tenminste 't trok de aandacht dat op1 de
plaats van 't hoofdartikel beurtelings uit
spraken van diverse soort voorkomen
mooie en leelijke.
Een staaltje van elk moge hier volgen.
Men herinnert zich, dat bij de behan
deling van het Adres van Antwoord in de
Eerste Kamer de roode leden wegliepen
■om een stemming tegen te houden.
De roode leden, maar ook de vrij
zinnig democraten en de vrijheidsbonder
Smeenge begingen deze onhebbelijkheid.
Alleen oud-minister Rink bleef zitten.
Dit bedrijf van Links wordt door den
heer Hans in „De Vrijheid" als een daad
van ongeoorloofde obstructie gehekeld.
„Hoe dit alles zij: daar heeft nu het
Adres van Antwoord in de Eerste Kamer
aanleiding gegeven tot obstructie. Ten
onrechte. Want zooals een kleine jon
gen wel speelt met vaders hoogen hoed
■en niet weet wat hij er mee moet be
ginnen en hoc hij 'm houden moet, tot
hij er 'tenslotte op gaat zitten, zoo heeft
men nu in de Eerste Kamer, voor
het eerst met obstructie gewerkt, maar
heelemaal te onpas en zonder reden.
Want al was het voorstel van den heer
De Vos van Steenwijk nog zoo ontactisch,
hij had er volkomen recht toe en ob
structie is alleen gewettigd, wanneer de
(rechten der minderheid willens en wetens
worden geschonden. Do heer Rink had
■dan ook schoon gelijk dat hij bleef.
Obstructie. Wegloopen. En dat waar
de Koningin op het Adres zat te wachten,
zoodat onze brave voorzitter zelfs in
vol ornaat op zijn zetel zat.
O, gij ouden en voornamen, gij deftigen
■en luisterrijken van vroegere geslachten,
W. zuh hebben omgedraaid in uw graven.
Gij van PaJlandt van Waardenburg en
Neerijnen, gij Thomassen a Thuessink van
der Hoop van Slodderen, gij Schimmel-
penninck van der Oye van Nijenbeek, gij
■van Heeckeren van Enghuizen, gij Taets
van Amerongen tot Natewitsch, gij de
Dieu Fontein Verschuur van Heilo, gij.
Mackay van Ophemert en Zennewijnen,
gij Dumarchie van Voorthuijsen, gij van
-der Heim van Duijvendijke, gij Neder-
meijer ridder van Rosenthal en hoe gij
meer heettet, prijst u gelukkig dat gij
'deze decadence niet hebt meegemaakt.
Do Eerste Kamer in obstructie
Grootmoeder met een jongenskop, en een
fox-trott dansend. Afschuwelijk."
Do door den hoer Hans naar voren
-gebrachte namen zeggen niet veel. Wij
waren zoo vrij er enkele van te verbe
teren. Geen van de door hem genoemden
den is ooit lid van de Eerste Kamer
.geweest dan alleen de eerstgenoemde in
deze adellijke reeks.
D'Ocli de bedoeling met deze opsom
ming is zuiver. De heer Hans laat het
verschil goed uitkonlen tusschen de kwa
liteiten van de vroegere en de heden-
daagsche senatoren. Dit verdient in ieder
geval een „uitmuntend".
Vooral hierom, dewijl hij, natuurlijk
misschien onbedoeld, in zijn critiek doet
■uitkomen de onmiskenbare familietrek
tusschen rood en liberaal, welke hij die.
obstructie uitkwam.
Wanneer toch de regeering aan de
volksvertegenwoordiging confessie doet
van haar overtuiging, dat het Christen
dom haar richtsnoer moet zijn in haar
beheer, dan plaatsen zich de meer ge
matigde elementen naast de vooruitstre-
vers in den strijd tegen het Christendom,
links van de scheidingslijn; de antithese!
Zoo pot. zoo pollepel.
Dat is de beteekenis van het goede
woord van den heer Hans, waaraan „De
Vrijheid" zulk een goede plaats gaf.
Maar nu de tegenhanger.
In een volgend nommer van ditzelfde
hoofdorgaan van den Vrijheidsbond komt
op deze zelfde plaats van het hoofdarti
kel oen stukske voor van een zich noe
mend oud-schoolhoofd, dus niet van den
eersten den hesten kwajongen.
Naai' aanleiding van het vlugschrift
van dr v. d. Vaart Smit, waarop wij
onlangs de aandacht vastigden, merkt
deze oud-paedagoog op
„Sedert Groen en Kiiyper hun werk
zaamheden tegen de openbare school aan
vingen hebben tal van lasterende politieke
dominéés en onderwijzers de campagne
voortgezet en de geesten, die zij ontke
tend hebben, raken ze nu niet meer
kwijt. Zij, en daaronder staan ds Van dei-
Vaart Smit en zijn collega's op de eer
ste rij, hebben niet opgehouden te pro-
clameeren, dat zij' verdrukt werden ten
koste van een paganistische school, die
ter helle voerde wie er zich aan toever
trouwen. En nu meent ieder schismatieke
turfboer voor zijn kinderen een aparte
school te moeten hebben en als hij 'n
school der Herv. Kerk in zijn buurt
heeft, dan eischt hij een school van een
kerk van A, R of C of hoe zij verder
lieeten, of hij schreeuwt over verdrukking.
„Daar en nergens anders ligt de
schuld."
„Zou het, zoo vervolgt de schrijver,
niet vrij wat mooier zijn, als roomsch
en onroomscli, geloovig en niet geloo-
vig op dezelfde schoolbanken naast el
kaar zaten zooals dat in de meeste lan
den van Europa het geval is? Zou het
niet vrij wat goedkooper zijn als in klei
ne plaatsen, in plaats van onderwijs in
6 scholen van 80, 90, 103, 60, 60, 70
leerlingen te geven, er één school met
450 kinderen bestond, waai' allen hetzelf
de degelijke onderwijs kregen, terwijl de
pastoor en de dominéé N. H. of Geref.
A, B, C dan maar het dogmatische ge
deelte voor huil rekening moeten nemen,
zooals dat in de meeste landen van
Europa het geval is?"
Tegen dergelijk geschrijf valt niet te
praten. Het spreekt voor zichzelf.
Het levert slechts een klein staaltje
van wat ons te wachten staat, Wanneer
mettertijd een rood-liberale meerderheid
de gelegenheid krijgt de onderwijkskwes-
lie in haar geest op te lossen.
Maar wat te zoggen van een blad
dat zichzelf eert en toch in zijn redac
tioneel gedeelte dergelijken onbekookten
kost aan zijtn lezers voorzet.
En dan die tegenstelling!
In het doen uitvliegen van vogels van
zoo diverse pluimage ontbreekt naar onze
bescheiden meening de vaste lijn.
De Russische graanoogst
Uit Washington wordt aan de En-
gelsche bladen gemeld, dat uit officieele
onderzoekingen blijkt, dat het tarwesur-
plus in Rusland uit dezen oogst waar
schijnlijk tusschen 40 en 75 millioen
bushels zal bedragen inplaats van 300
millioen bushels, zooals eerdei' uit Russi
sche bron gemeld werd. In dezen geest
heeft ook Sokolnikoff zich uitgelaten, toen
hij, sprekend over de graanexportpositie,
zeide, dat de optimistische zienswijze die
vroeger heerschte, thans plaats moest ma
ken voor een ernstig pessimisme. Het
schijnt dan ook, dat het slechte weder
den bodem heeft ingeslagen aan vroegere
gunstige verwachtingen. Voorts legt de
Russische hoer, het communisme ten
spijt, een commercieele houding aan den
dag, zoodat hij slechts tegen hooge prij
zen wenscht te verkoopen. De situatie
is thans zoo, dat er niet zooveel graan
naar de Russische uitvoerhavens is aan
gevoerd als wel werd verwacht.
De conferentie te Locarno.
In de vierde zitting van de conferentie
van Locamo is gisteren beraadslaagd over
Duitschlands toetreding tot den volken
bond. Een besluit werd niet genomen.
Heden zal geen plenumzitting plaats heb
ben; men lioopt door persoonlijke bespre
kingen tusschen de delegatie-leiders de
nog bestaande moeilijkheden uit den weg
te ruimen. De stemming ter conferentie,
vooral in geallieerde kringen, is onver
anderd gunstig. Het verluidt zelfs, dat
Woensdag of Donderdag a.s. wellicht
reeds de definitieve overeenkomst tot
stand zal komen.
Korte Berichten.
Reizigers uit Florence melden, dat er
een ware terreur heersclit in de stad
Florence. De censuur is scherp doch dc
fascisten doen huis aan huis huiszoekin
gen. Hun actie is voornamelijk gericht
tegen de vrijmetselaars. Reeds zouden
18 dood en te betreuren zijn.
Van de gearresteerde communisten
te Boedapest zijn drie een hongerstaking
begonnen, welke evenwel mislukte, omdat
de gevangenisautoriteiten door artsen de
gevangenen kunstmatig lieten voeden.
Men verwacht, dat spoedig de slotbe-
handelingder communistische affaire zal
plaats hebben.
Volgens bericht uit Parijs heeft de
Fransche minister van openbare werken
goedgekeurd, dat op de Fransche spoor
wegen de 8-urige werkdag zal worden
ingevoerd voor machinisten en stokers.
De eerste sneeuw in West-Canada
is gevallen.
Heffing van belastingen.
Ingediend is een ontwerp van wet,
houdende nadere voorzieningen ten aan
zien van de heffing van de vermogensbe
lasting, de verdedigingsbelasting, I en de
inkomstenbelasting.
Blijkens de Memorie van Toelichting
heeft dit wetsontwerp tweeërlei doel.
Vooreerst beoogt het, de heffing van de
vermogensbelasting en van de verdedi
gingsbelasting I op te dragen aan het
dienstvak der directe belastingen in de
plaats van, zooals tot dusver, aan dat der
registratie. En vervolgens zijn er in be
lichaamd eenige wijzigingen in de wet op
de inkomstenbelasting', die, zonder aan de
beginselen van die belasting te raken de
heffing er van zullen vereenvoudigen.
Hot verslag, uitgebracht door de daar
toe ingestelde commissie over de vraag,
in hoeverre er reden bestond om de
dienstvakken der directe belastingen, in
voerrechten en accijnzen en der registra
tie en domeinen met elkander samen te
smelten, heeft den Minister aanleiding
gegeven tot ampele overweging. Hij is
daarbij tot de overtuiging gekomen, dat
stappen in de door de commissie aange
wezen richting inderdaad aanbeveling
verdienen. Tevens echter is hem gebleken,
dat, zelfs indien men een volledige fusie
der beide dienstvakken als ideaal stelt,
liet zeer af te keuren zou zijn, indien men
in deze materie anders te werk ging dan
hoogst geleidelijk.
Als eerste wijziging, die naar de mee
ning van den Minister moet tot stand
worden gebracht, komt in aanmerking de
opdracht van de heffing der vermogens
belasting en van de daarmede nauw ver
wante verdedigingsbelasting I aan het
dienstvak der directe belastingen. Dat de
toepassing van die belasting met die van
de inkomstenbelasting in een hand wordt
gelegd, is voor het behoorlijk betrachten
van zuinigheid noodzakelijk.
Betaling pensioenen.
Naar gemeld wordt, zal, in verband met
de betaling van pensioen door den Post-
chècpie- en Girodienst, het afgeven van
attestatiën de vita voor de inning van het
pensioen komen te vervallen. Het desbe
treffend K. B., regelende afgifte van at
testatiën, zal dus worden ingetrokken. Al
leen voor de in het buitenland verblijven
de gepensionneei'den zal nog een attesta
tie de vita vereischt worden. (Rsb.)
Uit het officieel communiqué omtrent
de vergadering der Contact-Commissie
blijkt, dat de mijndirecties de loonsverla
ging van 5 pet. alleen wenschen prijs te
geven wanneer de wijziging van den Za-
terdagschen dienst wordt aanvaard.
Ingediend is een wetsvoorstel betref
fende de instandhouding van de Kweek
school voor Vroedvrouwen te Heerlen.
Bij wetsontwerp wordt voorgesteld den
termijn, genoemd in artikel 88a der Ta
bakswet, te verlengen tot 1 Januari 1927.
De Radio-'omroep.
Door den Minister van Waterstaat is
ingesteld een commissie met de opdracht:
de vraag te overwegen welke taak de
Staat ten aanzien van den radio-omroep
(broadcasting) heeft te vervullen; ter vol
ledige regeling van het broadcasting-
vraagstuk, voorzoover de Staat daarbij
betrokken is, de Regeering van advies te
dienen en ter zake voorstellen te doen;
de tijdelijke maatregelen aan te geven,
welke noodig zullen zijn om, in afwach
ting van de totstandkoming van de defi
nitieve regeling, den radio-omroep in Ne
derland te kunnen uitvoeren.
Als leden van die Commissie zijn aan
wezen: Jhr. Mr. Ch. J. M. Ruys de
Beeronbrouck, oud-minister van Binnen-
landsclie Zaken, tevens voorzitter; J. J. C.
van Dijk, oud-minister van Oorlog; niej.
Dr N. A. Draining, secretaresse van de
Centrale Commissie voor het Vrijzinnig
Protestantisme te 's Gravenhage; Mr A.
van der Deur©, voorzitter van de Ned.
Christ. Radio-Vereen, te Rennekom; dr.
W. G. J. van Koeverden, gedelegeerde van
den R. K. Radiohond te Culemborg; L.
H. 'Pcrquin, gedelegeerde van den R. K.
Radiohond te Amsterdam; Jhr dr J. W.
H. Rutgers van Rozenburg, lid der Twee
de Kamer; G. baron Tindal, voorzitter
van den Hilversumschen Draadloozen
Omroep ie Laren (N.H.); A- Veder, voor
zitter van de Ned. Vereen, voor Radio-
telegrafie te Rotterdam; C. Werkhoven,
secretaris van het Partijbestuur der S. D1.
A. P. 'i
Ter voorlichting op technisch gebied
is aan de commissie ter beschikking ge
steld een afzonderlijke commissie van
bijstand.
Als leden van de Commissie van RijL
stand zijn aangewezenA. Dubois, direc
teur van de Nederlandsch© Seintoestellen-
fabriek te Hilversum; dr B. v. d. Pol,
natuurkundige te Eindhoven; Jhr A. S. G.
Stoop, hoofdingenieur Siemens en Halske
filiale Den Haag te 's Gravenhage, L. W.
Velu, directeur der Rell Telephone Mfg.
Co. afd. Nederland en Koloniën, te 's Gra
venhage; W. Voogt, secretaris van den
Hilversumschen Draadloozen Omroep te
Hilversum.
I n d e x c ij f e r s groothandels-
p r ij z e n.
In September is zoowel hel algemeen
indexcijfer als dat der voedingsmiddelen,
in vergelijking met de daaraan vooraf
gaande maand, nagenoeg gelijk gebleven.
Wat het algemeen indexcijfer betreft staat
n.l. tegenover een prijsstijging van 16
artikelen met in totaal 184 punten, een
prijsdaling van 19 artikelen met in to
taal 144 punten.
Met 10 of meer punten stegen de arti
kelen: peper 22, kalfsvleesch 14, eie
ren 14, melk 18, terpentijn 23, paarde-
huiden 10, en hars 50 punten; daaren
tegen daalden met 10 of meer punten:
rogge 18, gerst 12, haver 13, mais 15,
en aardappelen 23 punten.
Niebopgeven van tantièmes.
Naar verluidt, zou de dienst der directe
belastingen te Kerkrade er achter geko
men zijn, dat een aantal hoofdambtenaren
in dienst der mijn „Laura en Vereeni-
ging", gedurende verscheidene jaren ver
zuimd heeft de tantièmes, welke deze
ambtenaren van genoemde mijn ontvin
gen, op te geven. Daardoor hebben zij lan
gen tijd te weinig belasting betaald. Bij
het onderzoek dat de inspectie der directe
belastingen aangaande hun salarissen en
tantièmes instelde, weigerden de betrok
kenen inlichtingen te geven, en werkten
zij het onderzoek zooveel mogelijk tegen.
De inspecteur der directe belastingen
heeft toen een aanklacht ingediend. Ten
gevolge daarvan heeft de Officier van
Justitie te Maastricht, vergezeld van den
directeur der directe belastingen en den
inspecteur een nader onderzoek ingesteld
op de mijln zelf, waarbij o.a. de boekhou
ding werd nagegaan. Enkele quitanties
van ontvangen gelden door de betrokken
hoofdambtenaren, werden daarbij in. be
slag genomen. Naar wij' vernemen zullen
de bedoelde hoofdambtenaren gerechtelijk
vervolgd worden. Het is bereids uitgeko
men, dat door verschillende hunner ja
renlang groote bedragen aan tantièmes
te weinig of in het geheel niet zijn op
gegeven. Voor enkelen bedraagt dit een
jaarbedrag van niet minder dan f 10.003.
(Tel.)
Christ. Nat. Vakverbond.
Ia een gisteren gehouden vergadering
van het Christelijk Nationaal Vakverbond,
werd besproken de propaganda voor den
komenden winter. Door den heer J. Hof
man, 2e voorzitter van het C.N.V. werd
dit onderwerp ingeleid. Door het C. N.V.
zullen in een achttal plaatsen, o.a. in Mid
delburg, districtsvergaderingen gehouden
worden met de Besturenbonden.
Op deze vergaderingen zal, behalve het
vraagstuk der woninghuren, waarover
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnemenlsprijs:
Per 3 maanden, .franco per post, f3.—
Loss* nummers f0.05
Prijs der Advertentie n:
1—4 regeis fl.20, elke regel meer SO cL
Bij abonnement belangrijke korting.
door het C. N. V. een adres is gericht
aan den Raad van Ministers, en in welke
actie de Besturenbonden zullen werden
betrokken, gespreken worden over de
propaganda voor de versterking der Chr.
vakbeweging in den komenden winter.
Het plan is om in de maand November
in een tweetal weken als inzet voor deze
actie ongeveer 100 propagandavergade-
riiigen in verschillende plaatsen te hou
den, zoodat deze actie tegelijk over bet
gcheele land wordt ingezet. Daarna zal
de huisbezoek-propaganda worden aange
vat, waarvoor propagand^blaadjes zullen
worden beschikbaar gesteld. Een circu
laire, waarschijnlijk vergezeld van een
brochure, zal aan alle rechtzinnige predi
kanten worden gezonden, .waarin deze ge
wezen zullen worden op de beteekenis
van het werk der Christelijke vakbewe
ging als een deel van den arbeid voor
het kpninkrijk Gods. Zeer waarschijnlijk
zal een extra nummer van „De Gids",
het orgaan van het C. N. V., in groote
oplaag verschijnen, teir verspreiding voor
de propaganda.
Allerlei.
Die staking te Borculo is reeds ge
ëindigd. De opzichter van de Heide-Mij.
had den stakers aangezegd, dat zij het
werk moesten hervatten óf de keet ver
laten. Een aantal heeft nu het werk her
vat, en de anderen hebben Borculo ver
laten. .Gisteren kwamen er al weer nieu
we werkkrachten uit Drenthe zich aan
melden.
Op de Nederlandsche Spoorwegen kal
van 18 tot en met 25 dezer een telling
plaats hebben van alle reizigers, die aau
de stations, halten en stopplaatsen in- en
uitstappen.
De „Resb."- zegt uit de meest bevoegde
bron te vernemen, dat 1 Januari het
nieuwe Wetboek voor Strafvordering in
werking treedt. De voorbereiding der in
voering is in vollen gang ©n op eenige
uitvoeringsbesluiten na gereed.
De bietencampagne- Ook bjj
de Coöperatieve Suikerfabriek „Zeeland"
te Bergen op Zoom is de campagne met
succes aangevangen- In den loop dezer
week komt ook de witsuikerinstallatie in
werking- Gehalte en opbrengst der bie
ten vallen erg mee-
Een nieuwe dij k. De pasgelegde
Scheldedijk ter afsluiting van den nieu
wen Hellegatpolder onder Boschkapelte (Z.
VI.) is een flink stuk werk, dat tegen!
een stevigen stoot stellig wel bestand zal
zijn- En dat mag ook wel! Bij een vliegen
den Noordwester kan hij heel wat te
verduren hebben- Over de geheele lengte
wordt hij van een zware steenen beglooi-
ing voorzien. Hij heeft een lengte van
ruim 1300 M- Zijne hoogte bedraagt 4.5
M-, terwijl zijn voetaanleg plus minus 35
M. meet en zijne kruinbreedte 2 M. telt.
(Zei.)
Middelburg. Gisterenmiddag vergaderde
ten Stadhuize de afdeeling Middelburg van
de vereeniging het Nederlandsch Roode
Kruis onder voorzitterschap van den heer
Mr Baron Tlioe Schwartzenberg en Hohe-
lansberg. Ingekomen was een bericht van
den heer W. Barends, dat hij zijn functie
als bestuurslid en penningmeester neer
legt. De heer tmr G. J. Sprenger verklaarde
zich bereid tijdelijk het penningmeester
schap te behartigen, tot in de bestuurs
functie is voorzien- Ter inzage waren
aanwezig een tweetal foto's van den zol
der van het Weeshuis, waar een 'berg
plaats is ingericht voor de 125 bedden
de pakken met toebehooren (dekens, la
kens, enz.) en 63 beckletafeltjes, alles van
den kring Zeeland maar waarop de a'fd-
het toezicht heeft- Netjes en practisch is
dit alles hier ondergebracht- terwijl ook
de eigendommen der afdeeling als bran
cards, enz- die thans aan de Stadsschuur
zijn ondergebracht, er heen worden over
gebracht- Dit alles ligt hier om gereed te
De van ouds geroemde, frisch smakende
STAALLIMONADE.
Vele homoeopathische artsen
schrijven het geregeld voor.
Er zijn weinig staal preparaten, zo®
aangenaam te nemen als dit.
Prijzen f 0.60, f 0 90, f 1.60 en f3.00.
Voor Zuid-Beveland bij
W. F. DEN HERDER, Groote Kade 44,
GOES.
