if» 299
Dinsdag 2% September 19315
S9e Jaargang
Buitenland.
Biimeiilaiiu.
SViijnhardfs
Salmiak
it de Provincie.
Drukkers-Exploitanten
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorsistraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
2Ie Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
A b o n n e m e n t s p rijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3)
Losse nummers f0.05
P r i{ s d e r A d v e r t e n t i n
1—4 regeis fl.20, elke rege! meer 30 cL
Bij abonnement belangrijke korting.
Zij, die zich met 1 October op „de
Zeeuw" abonneercn, ontvangen. de nog in
September verschijnende nummers gratis.
Een afscheid.
Mr Troelstra is Zaterdagmiddag door een
schare van vijftienduizend getrouwen in
den Dierentuin in Den Haag gehuldigd
geworden, en heeft met een klankvolle
toespraak afscheid genomen van zijn taak
en arbeid, van de politiek en het publieke
leven.
Er ligt iets tragisch in dit betrekke
lijk vroege heengaan van dezen partijlei
der, die het beste deel zijns levens stelde
in den dienst van het proletariaat en
voor menig lid der Tweede Kamer een
voorbeeld was van werkkracht en ijver..
Bij het heengaan van dezen grooten
man' nemen ook wij eerbiedig de pet af.
Vanuit het standpunt van Gods Woord
gezien, is het optreden van dezen staats
man in menig opzicht een vergissing,
erger nog: een misleiding geweest. Voor
namelijk door zijn volgelingen van het
socialisme het onjuiste toekomstbeeld van
een volmaakt geluk hier op aarde en
alleen hier op aarde voor te houden,
beeft hij vele jonge menschen in hun
.aangewaaid ongeloof versterkt, of ver
vreemd van de oude-paden-
Wij duiden dit echter dezen idealist
niet ten kwade. Gelijk allen die buiten
de basis der Schrift zijn geraakt of gebo
ren, was ook hij tc goeder trouw. Zijn.
liefdo lot het misdeelde volksdeel dreef
en het geloof in zijn ideaal sterkte hem,
in den strijd voor hetgeen hij het aller
beste voor zijn volk achtte.
In de parlementaire geschiedenis zal
deze figuur naast die van Kuyper en
Lobman blijven schitteren, al zullen velen
het blijven betreuren, dat hij niet gelijk
deze beiden het standpunt koos, van waar
uit men in de eerste plaats d^., eere
Gods en vervolgens het heil van den
naaste bedoelt.
Tot nadenken.
Het betreurenswaardig optreden der lin
kerzijde in de Eerste Kamer moet sommi
gen toch wel tot nadenken stemmen.
Daar zijn or dio, hoewel zich stellend
op den bodem der Christelijke beginselen
toch zich koeren tegen de samenwerking
der Christelijke partijen.
Zij zijn van oordeel, dat onder geen
beding gemeenschappelijk mag worden ge
arbeid met de Roomscli-Katholieke Staats
partij.
Voor dezulken in het bijzonder heeft
het pijnlijk incident va.n enkele dagen
geleden iets te zeggen.
Wie coalitie met de Roomsch-Katho-
lieken verwerpelijk acht, zegge thans eens
duidelijk mot welke groep men dan wel
verkiest in-zee te gaan.
Er blijft geen andere keuze over dan
zich te wenden tot een van de partijen,
dié het thans weer eens ronduit hebben
verklaard, van de toepassing der Christe
lijke beginselen in ons staatsbestuur niet
te willen weten.
En niet alleen dat men zich aldus uitte,
men achtte de zaak van genoeg belang
om met felheid een politiek incident to
veroorzaken, dat in de annalen der Eerste
Kamer zijn weerga niet kent.
Deze gebeurtenis toont zonneklaar aan,
welke groote vraag de scheidslijn tusschen
de partijen trekt.
Het moge hen, die nog prijs stellen
op de doorwerking der Christelijke begin
selen, tot nadenken stemmen.
Allen, die tegenover het brute optreden
der linkerzijde den gemeenschappelijken
eisch der Christelijke beginselen stellen,
zijn onmiskenbaar op samenwerking aan
gewezen.
Indrukwekkend.
Het afscheidswoord van den heer Troel
stra van de socialistische arbeidersbewe
ging op j.l. Zaterdag was bij sommige
«ogenblikken bepaald indrukwekkend.
(Wat zegt ge bijvoorbeeld van onder
staand gedeelte zijner toespraak, hetwelk
wij aan het verslag van onze „Nieuwe
Leidsche" ontleenen
„Mij was een zware taak, maar te
vens een groot geluk, te beurt geval
len in mijn leven. ITet was de stem
van mijn verontrust geweten die mij
daartoe riep. Eens, toen ik in een hef
tige discussie was gewikkeld met m'n
Tader, die een beroep deed op mijn
Trouw en kinderen om miji te weer
houden, drong het woord mij naar de
'joel, dat beslissend was: ik moet, liet
mijn roeping. Langzamerhand ben
'h beter gaan beseffen,welke 'n winst
Toor mijn zedelijke vorming en de
Trtbeldering van mijn denken mijn
'Gissing is geweest. Er was destijds
groot vertrouwen in de arbeiders
°°dig, om alles, toekomst, het lot van
vrouw en kinderen, dc ganschc per
soonlijkheid op ééne kaart te zotten.
Ik bon in dat vertrouwen niet teleur
gesteld want ik kan getuigen: mijn
levenservaring is een bevestiging van mijn
geloof aan de menschheid. IJit de ellende
licb ik het arbeidersgeslacht zien om-
hoogstreven. En ik heb het onuitspreke
lijk geluk beleefd in het proces van in-
tellectueele, sociale en zedelijke weder
geboorte mijn klein ik te zien opgaan en
mijzelf' in den strijd to verliezen (tranen
verstikten de stem va.n den spreker). De
zaak, waaraan ik mijn leven wijdde, is
zoo grootsch, dat de persoonlijkheid er
door wegvalt. Met groote dankbaarheid
ben ik vervuld jegens die beide vrouwen,
(Mr Troelstra is van zijn eerste vrouw
gescheiden), die, elk in een andere pe-
riode van mijn leven, elk naar eigen
krachten mijn idealisme hebben gedeeld,
zich offers hebben getroost, en mij moed
hebben gegeven, mijn werk te doen. Aan
die vrouwen (snikkend) van mijn kant
mijn hulde,"
Men. kan begrijpen dat een partij van
een leider, met zoo groote liefde jegens
haar bezield, moeilijk scheiden kan, ja
dat de band dio hen samensnoert, onver
brekelijk blijft.
Hoe jammer toch dat de- uitnemende
kwaliteiten aan dezen man geschonken,
zijn vurige geest, zijn ondoofbaar idealis
me, zijn zin voor recht, zijn liefde tot
zijn broederen, zijn machtig plichtsgevoel,
niet verbruikt zijn geworden in den dienst
van een hooger, het hoogste, het Christe
lijke ideaal.
Pietcr .Telles en Lutze Wagenaar wa
ren in hun jongelingsjaren door innige
vriendschap verhonden.
Drie punten.
Over den landbouw wordt in de Troon
rede gezwegen.
Toch kan daaruit niet worden afge
leid, dat in de komende regeeringsperiode
hervormingen achterwege zouden blijven.
Op ingrijpende maatregelen mag wor
den gehoopt.
Al zal de herziening van de pachtrege-
ling veel minder radicaal kunnen wezen
dan door onderscheidenen wordt ver
wacht, moet toch op wegneming van de
ernstigste misbruiken worden aange
stuurd.
Dan is uitbreiding van den Nederland-
sclien cultuurbodem een programpunt van
do eerste orde.
En eindelijk eischt de regeling van het
landbouwonderwijs herziening, waarbij
met name de rechtszekerheid en ont
plooiing va.n het bijzonder landbouwonder
wijs op den voorgrond staan.
(Wij twijfelen niet of in de jaren die
komen zal de nieuwe bewindsman aan
dit drietal punten volle aandacht schen
ken. (Rotterdammer.)
De Schelde-tentoonsteiling te Antwerpen.
Zaterdag is deze tentoonstelling ge
opend- Onder de talrijke aanwezigen wer
den .opgemerkt de consul-generaal der Ne
derlanden, de heer Ruys, de burgemeester
van Vlissingen de heer van Woelderen,
en de hoeren 'Bisschop, Laernoos en
Harts, resp. secretaris en wethouders van
Vlissingen-
Scbepene Lebon, dienstdoend burge
meester, en minister Huismans voerden
't woord. De laatste richtte eenige har
telijke woorden aan het gemeentebestuur
van Vlissingen, de stad, welke 'door den
Schelde-stroom zoo nauw aan Antwerpen
gebonden is en waar, zoo merkte hij
lachend op, het Schelde-water nog 50
procent Belgisch is-
Ten slotte' sprak de heer van Woelde
ren, de burgemeester van Vlissingen. Uit
erkentelijkheid hebben wij, zegt spr., het
een en ander uit Vlissingen gezonden, dat
in het kader dezer expositie past- Voor
een komende gelegenheid kunt u steeds
op onze medewerking rekenen. Wij toch
zijn. van oordeel dat. de vriendschappelijke
verhoudingen tusschen België en Neder
land niet krachtig genoeg kunnen zijn.
In den nood leert men zijn vrienden ken
nen. Dit blijkt thans door uwe hulp aaii
geteisterd Nederland en dat trad ook aan
den dag in 'de droeve dagen van 1914,
toen wij zoo vele uwer landgenooten her
bergden.
Vlissingen heeft de grootste Belgische,
kolonie, welke steeds in de beste har
monie leefde met de Vlissingers.
Korte berichten.
Naar de N. R. C. meldt heeft de
onthulling van het monument op het graf
van dr Hippoliet Meert, den te Middelburg
gestorven maar te Gent begraven stich
ter van het Alg. Ned. Verbond, 25 Octo
ber a.s. plaats. Het Vlaaansch-nationalis
tisch comité stelt zich voor, aan de plech
tigheid op de Gentsche begraafplaats, een
Vlaamsch-Nationalistisch en Groot-Neder-
landsch karakter te geven.
Op een ontvangavond voor journalis
ten ter core van de Tapansche vliegers
heeft de Aero Lloyd meegedeeld, dat zij
voornemens is het volgend jaar een vas
ten vliegdienst. tusschen Duitschland en
Japan te openen.
Volgens berichten uit Skoetari be
staat er sterke gisting in vele plaatsen
van Albanië. In do laatste acht dagen zijn
herhaaldelijk oproeren ui (gebroken en men
vreest, dat de onlusten zicli over het ge-
heele land zullen uitbreiden-
Wegens ernstige ziekte onder 't vee,
welke onrustbarende afmetingen aan
neemt, is men in Perziö voornemens in
den landbouw de ossen le vervangen door
motor-tractors. Zoowel in Europa als in
Amerika zullen groote orders worden ge
plaatst-
Uit Weenen wordt gemeld, dat rar
Zimmerman zijn woning te Weenen zou
hebben opgezegd, omdat hij, na 1 Januari
1926 van zijn post js ontheven.
De ambtenaren bij de telegraafcen-
trale te Parijs hebben, in verband met een
salariskwestie, besloten twee uren in pro
teststaking te gaan- Het telegraaf- en tele
foonverkeer in Parijs was gisteren van
11 lot 1 uur onderbroken.
M r T r o e 1 s t ra go h u 1 d i g d.
Zaterdagmiddag en -avond is Den Haag
er getuige van geweest hoe de S-1). A. P.
en het Ncd- Vakverbond den afgetreden
leider, mr P. J. Troelstra, hebben gehul
digd. In do groote Dierentuinzaal, die fees
telijk versierd was, kwamen te samen
de leiders en de volgelingen uit alle oor
den des lands.
De heer E. Kupers, 2e voorz. van het
N. V. V., opende het congres, dat door
1100 afgevaardigden was bezocht- Tegen
2 uur, toen de heer J. ÏT. Schaper de
leiding van het congres had overgenomen,
kwam de heer Troelstra ter vergadering
met uitbundige geestdrift ontvangen. De
lieer Schaper heette hem met het vriend
schappelijke ,,jc" en „jij" welkom en daar
na sprak in denzelfden geest do heer Vlie
gen, die Troelstra schetste als den poli-
tieken strijder, den politicus van het pro
letariaat. Hij verzekerde den leider, dat
hij gerust kon gaan rusten; op zijn werk
kan werden voortgebouwd.
Namens de Internationale voerde de
lieer Fr. Adier kortelijk het woord, waarna
de heer Stenhuis het woord verkreeg,
om den gigantischen strijder te huldigen,
en hem het ontwerp van het Troelstra-
oord aan te bieden-
Een geestdriftig oogenblik volgde daar
op, waarbij de heer Albarda den leider
vriendschappelijk op de schouders klopte-
De A. J. C.-ers, de jonge strijders, die
heel den dag in de eerste gelederen zich
bevonden, zwaaiden nu met hun vlaggen.
En dan spreekt de lieer Troelstra. Nog
eens weer de oude Troelstra. Hij herin
nerde aan zijn eerste optreden, dat in zijn
omstandigheden als een krankzinnigheid
werd beschouwd, dankte voor de aanbie
ding van het Troelstra-oord, stelde aan
zijn opvolger, den heer Albarda, den eisch
dat hij zichzelf gelijk zou blijven en wees
op de groote verbeteringen die in de ar
beidstoestanden zijn gekomen. De rede
eindigde met een geestdriftige peroratie,
en werd herhaaldelijk door applaus on
derbroken- Onder gezang ging men ten
slotte uiteen.
Des avonds werd een optocht gehouden
om mr Troelstra te zijnen huize nogmaals
hulde te brengen- Op verschillende afstan
den tusschen de betoogers, gingen muziek
korpsen, die marschen en strijdliederen
speelden. Tallooze vaandels en vlaggen
werden in groepen meegedragen.
Voor het huis van den heer Troelstri
wees een. igroote rood© lamp den weg;
op het balcon stond de voormalige lei
der der S. D. A. P. met zijn gezin en eenige
vrienden.
Het duurde wel 1%' 2 uur voordat
de rnenschenslang zich voorhij had ge
kronkeld, en bijna al dien tijd bleef de
heer Troelstra staande het schouwspel
volgen. Toen een groep voorbij ging, die
den 8-urenmarsch zong, zong hij geest
driftig mede-
Een gemeente gedagvaard.
In het jaar 1924 logeerde te Hoevelaken
in het pension Heine een zekeren heer De
Boer uit Haarlem. Op zekeren dag had
deze het ongeluk zijn been te breken. Of
schoon onmiddellijk geneeskundige hulp
aanwezig was, liet de patient zich per
auto op eigen kosten naar Haarlem ver
voeren. Daar is de Boer geruimen tijd ver
pleegd in het Elisabethgasthuis. Regenten
van genoemd gesticht vorderen nu van
de gemeente Hoevelaken de betaling van
Oen bedrag van f472, zijnde de verplceg-
kosten, gerekend naar f4 per dag. Regen
ten geven voor dat de Boer armlastig is
en beroepen zich op art. 30 van dc Ar
menwet, volgens hetwelk dc gemeente
waar het ongeluk gebeurt, de kosten moet
dragen. Daar betaling geweigerd is, is de
gemeente nu gedagvaard. De gemeente
heeft zich inmiddels van rechtskundigen
bijstand verzekerd- De Raad heeft in zijn
vergadering van gisteren besloten zich'
verweer te stellen en hierop de machti
ging van Ged. Staten van Gelderland arm
te vragen.
De' vroedvrouwenschool te
II e c r 1 o n.
Naar de „Crt." uit goede bron ver
neemt, ligt het in de bedoeling van den
Minister van Arbeid, een voorstel aan
de Staten-Generaal te doen, strekkende tot
het instandhouden van de vroedvrouwen
school te Heerlen. Het zou in de lijn lig
gen van dit voorstel, dat de eigendom der
gebouwen, overging op den Staat.
Het woning-vraagstuk.
Onderstaand adres werd door het Chr.
Nat. Vakverbond aan den Raad van Mi
nisters gezonden-
Ondergetekenden, Voorzitter en Secre
taris van bet. Christelijk Nationaal Vak
verbond in Nederland, uitvoering gevende
aan het besluit van de vergadering van
het Algemeen Bestuur van genoemd Ver
bond, gehouden op 31. Juli 1925; verzoe
ken Uwen Raad beleefd, ter bevordering
eener oplossing van het moeilijke vraag
stuk der huren van de met Rijksvoor
schot gebouwde woningen, onderstaande
maatregelen ernstig in overweging te wil
len nemen:
a. 'den rentevoet der nieuw te ver
strekken voorschotten te bepalen op ten
hoogsljlq 5 pet. en dc rente voor de feeds
verleende voorschotten te verlagen van
6 pet- op ten hoogste 5 pet.;
b- den steun in den. vorm van bijslag
op do huur, voorzoover dit als gevolg van'
crisisomstandigheden noodzakelijk is, te
doen voortduren;
c- te bevorderen, dat voor de met
Rijksvoorschot gebouwde arbeiderswonin
gen do huren zoodanig worden verlaagd,
dat in het algemeen geen hoogere huur
verschuldigd is dan een bedrag gelijk aan
1/6 a 1/7 van het gemiddeld inkomen
der arbeiders;
zij, deelen mede, dat naar hun meening
het onder c gewenschte zou kunnen wor
den bereikt door de boekwaarde der wo
ningen door afschrijving te verminderen'
tot het peil der tegenwoordige waarde,
door taxatie te bepalen, en door den
rentevoet der blijvende voorschotten tot
een normaal peil te brengen, en de lasten
daaruit voortvloeiende tot 75 pet. ten laste
van 's Rijks schatkist te brengen en 25
pet. ten laste der betreffende gemeenten.
Verlaagd tarief buiten-
landschc briefkaarten.
Uiterlijk tot 30 September a.s. kunnen
briefkaarten ad 12i/s cent, welke men
vóór 1 October niet kan opgebruiken
zooals men zich herinnert wordt het port
der buitenlandsche briefkaarten met in
gang van 1 October teruggebracht tot 10
cent óp de postkantoren ingeleverd.
\vorden. Deze worden dan aldaar tegen
ontvangbewijs overgenomen en op 1 Octo
ber weder uitgereikt, tegen intrekking van
het ontvangbewijs en onder uitbetaling
van 2i/2 cent per briefkaart.
Minister Welter in Den Haag
aangekomen.
Gistermiddag is de heer Ch. J. I. M.
Welter, die is aangezocht om als Minis
ter van Koloniën in het tegenwoordige,
kabinet op te treden, aan het Staatsspoor
station te Den Haag aangekomen- Op het
perron waren ter begroefing aanwezig me
vrouw Weiter mét zoons en dochter, en
eenige vrienden van den heer Welter, ver
der Zijn Exc- de Minister-president H.
Colijn, ad interim Minister van Koloniën',
en enkele ambtenaren.
De heer Welter zag er welvarend uit
en maakte een prettigen en jovialen in
druk. Na door zijn familie begroet te zijn,
had hij een kort onderhoud met den
Minister-president, waarna ook de aanwe
zige departements-ambtenaren hem ver
welkomden.
Uitbreiding postdienst ten
plattel and e-
De stationhouders voor den postdienst
en de bestellers in de buitenwijken zijn
voortaan ook belast met het overnemen
van ongevals-, bedrijfs- en stakingsaan
giften ingevolge de Ongevallenwet 1921 en
de Land- en Tuinbouwon gevallen wet 1922,
alsmede van loonlijsten. Ook stortingen,
ingevolge de Ongevallenwetten zullen in
het vervolg door de stationhouders en be-
tabletten. Rond M&del
Bij Verkoudheid aangenaam en genees
krachtig. Flacons 40 en 60 cent. Bij Apothl
en Drogisten-
stellers in de buitenwijken in ontvangst
genomen worden-
De kruiser „Java".
II. M. de Koningin zal morgenochtend,
vergezeld van Prinses Juliana, uit den
Haag naar Amsterdam vertrekken tot het
brengen van het voorgenomen bezoek aan'
Hr Ms kruiser „Java", dat tusschen 11.
en 12 uur zal plaats hebben. Het bezoek
van een zes ii zevental Ministers aan den'
kruiser te Amsterdam is thans vastge
steld op Vrijdag 25 dezer.
Allerlei.
De hoofdinspecteur van den arbeid ir-
L. A. Fruytier is, te rekenen van 13
September 1925, toegevoegd aan den di
recteur-generaal van den arbeid, tor stand
plaats 's-Gravenhage.
Overleden is te Rotterdam dhr B- Rich
ters Bz-, lid van den Gemeenteraad, ac
countant, en commissaris van het dagblad
„de Rotterdammer".
De weg Goes—Bergen op
Zoo m. In de Memorie van Toelichting
hij de Waterstaatsbegrooting voor 1926
treffen 'wc het volgende aan betreffend©
den aanleg van een weg van Zeeland
naar Noordbrabant:
De verwachting in de toelichting van
dp desbetreffende post in de begrooting
voor 1925 geuit, dat de administratieve
voorbereiding voor den aanleg van dezen
nieuwen hoofdverkeersweg van Goes naar
Borgen op Zoom in 1925 wel zoover zou
zijn gevorderd, dat in dat jaar een begin
van uitvoering aan het werk zou kunnen
worden gegeven, is niet verwezenlijkt. De
onderhandelingen met de gemeentebestu
ren, van welke gedeelten weg. in beheer
en onderhoud zullen worden overgeno
men, waardoor vermindering van den on-
derhoudslast voor die gemeenten het ge
volg zal zijn, zijn nog gaande. Vóórdat
dit overleg definitief zijn beslag heeft
gekregen, kan met de uitvoering der
werken niet worden begonnen en kunnen
dus ook geen gelden voor dit doel wor
den aangevraagd.
Ten einde intusschen met de voorbe
reiding der plannen te kunnen voortgaan,
wordt een post van f5000 uitgetrokken.
Een door de provincie Zeeland uit
gegeven geldleening van f2.500.000 is ge
gund aan de Rijkspostspaarbank tegen
een rente van 41/2 pet. en een koers
van 973/4.
Goes. De harmonie „Hosanna" is voor
nemens, a.s. Donderdagavond een con
cert te geven op de Groote Malkt alhier.
De groote belangstelling door de burgerij
voor het concert op j.l. Zaterdagavond
en de minder gunstige weersgesteldheid
waaronder dat concert werd gegeven,
waardoor de muziek niet tot haar recht
kwam en de hoorders niet rustig konden
luisteren, deed Hosanna besluiten een
extra concert te geven in de hoop dat het
a.s. Donderdagavond schoon weder is.
Bij gunstig weder hoopt de har
monie „Euphonia" een volksconcert te
geven op a.s. 'Vrijdag 25_ Sept. des
avonds je 8 uur in de 'tent op de
Groote Markt, waarvan het programma
luidt:
1. „Le Retour d'Ath", march©, L. Lang-
lois- 2. Ouverture Symphonique Poême
do France", L. Reynaud. 3. „TesoroMio",
Grande Valse, E. Becucci. 4. Une Nuit
a Grenade, Fantaisi brillant sur l'opé-
ra, C. Kreutzer. 5. Ouverture „Rêve
Guerrier", E. Marsal; 6. „Le Sheik" Fox
trot Oriental, T. Snijder. 7. Grosse Fanta
sie über die Komische myth oper „Diie
Schone Galathé", F- van Suppé. 8. Fi
nale.
Hansweert. Gistermiddag is bijl het uit
varen van de haven de provinciale boot
„Schouwen" aan den grond gevaren. Daar
het over den vloed was kon het schijn
eenigen tijd later op eigen kracht vlot ko
men, en de reis naar Walsoorden voort
zetten.
Het schip „Nautilus 4", schipper
v. d. Zande, 'ledig van Antwerpen naar
Duitschland, is bij het invaren van de
sluis op "de sluismuur gevaren, waardoor
het anker door het schip ging en een groot
gat ontstond. Daar het boven water Was
kon het schip de reis voortzetten.
De sluismuur werd niet noemenswaar
dig beschadigd.
