No 204
Woensdag 16 September IÖ2&
S9e tfaargaug
^EERSTE BLAD,
Staten-Generaal.
Buitenland.
Binnenland.
Bit ie Provincie.
dit nummer bestaat uit twee foiate
Drukkers-Exploitanten
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorslstraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. If; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P- DHUIJ, L- Burg. Tel. no. 259
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
A b o n neme n ts p rijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentiën:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct
Bij abonnement belangrijke korting.
Zij, die zich met 1 October op „de
Zeeuw" abonneeren, ontvangen de nog in
September verschijnende nummers gratis-
DE PERS EN DE TROONREDE.
Wij zullen niet veel aanhalingen uit tie
bladen voor onze lezers gereed maken; en
alleen den algemeenen indruk weergeven-
Die is aan links: teleurstelling; aan
reclits: ingenomenheid; aan beide zijden
natuurlijk in trappen en graden-
Wat de rechtsche pers aangaat citee-
ren wij:
Uit „De Standaard":
Een in goeden zin vooruitstrevend pro
gram, dat op den grondslag van de Chris
telijke beginselen is opgetrokken.
Uit de Rotterdammer":
Het „reactie wil hier niemand" is door
alle regelen te lezen. Dit blijk van gezon
den bervormingszin geeft aan de Troon
rede een bijzondere bekoring, die ver
sterkt wordt door het beslist principieel
uitkomen voor de Christelijke levensge
dachten.
Uit „De Nieuwe Prov. Gron. Crt.":
Wij zijn dankbaar voor «Jit staatsstuk-
Uit „De Nederlander":
Zoo laat de geheele Troonrede den in
druk na van juist inzicht in den ernst
der taak, die Regeering en Volksvertegen
woordiging wacht, maar tevens van den
blijden moed, waarmee die taak, van de
zijde der Regeering wordt aanvaard.
Uit „De Maasbode":
Bevrediging van alle belangstelling en
nieuwsgierigheid biedt de Troonredeniet.
Hoe dieper men in dit staatsstuk door
dringt, des te meer vragen rijzen. Kloek
beleid werd algemeen verwacht en de
Regeering beschaamt die verwachting wel
niet, maar geeft met deze Troonrede op
haar voornemens niet den vollen kijk-
Uit „Het Centrum":
Alles saamgenomen opent de Troon
rede goede vooruitzichten en zal d,e vol
doening, waarvan Hare Majesteit getuigde,
ha het land worden gedeeld- Er is in
derdaad voor ons volk, wanneer het zijn
lot vergelijkt me't dat van zoo menig an
der land, reden tot dankbaarheid-
Uit „Ue Tijd":
Wij troosten ons intusschen met de
overtuiging, dat de Troonrede zelden een
volledig program doch in de practijk
slechts een leidraad blijkt te bevatten,
die de richting aangeeft en de mogelijk
heid voor vele niet met name genoemde
maatregelen openlaat. Er zal dus wel ge
legenheid zijn om deze en andere leem
ten in de Troonrede aan te vullen.
Uit „De Residentiebode":
We kunnen van het thans geboden pro
gram zfg»gen, dat het zeker de lijnen be
vat, die, doorgetrokken zooals te ver
wachten is, straks bevrediging voor heel
het volk zullen brengen- Althans voor dat
gedeelte, hetwelk beseft, in welk moeilijk
tijdsgewricht wij léven en dat ook de be
kwaamste ministers vooral imzulke tijden
geen paradijs op aarde kunnen scheppen.
Hiertegenover stelle men enkele uitlatin
gen van linksche bladen-
Uit „Het Handelsblad":
Alles bijeengenomen dunkt ons deze
Troonrede meer te getuigen van invloed
der „democratische" élementen in de
rechterzijde dan wel was verluid. Men
kan het ministerie er geen verwijt van
maken, dat het heeft rekening gehouden
met wat nu eenmaal een stembusfiguur
is geweest. Maar het spreekt van zelf,
dat deze „Ruck nach Links" ons ver
trouwen in dit kabinet niet kan ver-
grooten.
Uit „'Het Vaderland":
Een al te bedachtzaam stuk, dat van
kracht van de coalitie geen blijk geeft-
Uit, „De N. Rott. Crt."
Deze Troonrede mist alle mannelijke
eigenschappen, die een regeering kunnen
sieren. Men ontwaart in deze rede geen
lijn, geen beginsel, geen zekerheid hoege
naamd, dan een beslist verlangen, geen
opening van zaken te doen-
Uit „Het Volk"
Van een vooruitstrevenden geest is in
deze Troonrede niets te bemerken- Ver
schillende harer bewpordingen duiden op
oen Ttöortzetting van de oude politiek;
het staat wel vast, dat (de sociaal-demo
cratie) door een' sterke agitatie aan het
Tolk duidelijk moet maken, hoe met zijn
helanjfe* gespeeld wordt
in de voornaamste liberale bladen speelt
overigens „teleurstelling" een groote rol.
Zoo „Het .Vaderland":
Het spijt ons te moeten beginnen met
de cans'tateei-ing dat de Troonrede een
teleurstellend stuk is.
„Nieuwe Rotterdammer"
Wij kunnen niet. anders dan verklaren
dat deze Troonrede ons een groote te
leurstelling is-
„Nieuwe Courant"':
De Troonrede brengt in zooverre een
teleurstelling, dat zij niet geeft wat
men had mogen verwachten-
Uit de Milliocnen-nota.
Hieronder volgt het voornaamste uit de
Milliocncn-Nota en de hoofdstukkon der
Staatsbegrooting 1926, een en ander gis
teren door den Minister van Financiën bijl
do Tweede Kamer ingediend.
Dienstjaar 1.924. Het tekort over
het dienstjaar 1924 blijft f33.437.698.33
beneden het aanvankelijk geraamde.
Dienstjaar 1925. Hot tekort op den
gewonen dienst 1925 was geraamd op
f6.833.783.08. Sedert de vaststelling der
begrooting zijn nog ecnige hoofdstukken
verhoogd met tezamen f 12.692.804. Daar
door zou 't tekort stijgen tot 19.526.587.08
gld. Ter vermindering van dit tekort is
do Accijns op Tabak verhoogd en de
nieuwe Tariefwet ingevoerd, die resp.
op 1 Januari en 1 Juli 1925 in werking
traden.
De meerdere opbrengst tengevolge van
deze wetten voor het jaar 1925 stellende
op f 12 a f 13 millioen, aldus de Minis
ter van Financiën, zou nog een tekort
van ongeveer f 7 millioen overblijven. De
opbrengst der Middelen over do eerste
7 maanden overschreed echter de ra
ming met rond f 18 millioen. Verw'ach t
mag dus Worden dat de toke
ning over 1925 in geen geval een
tekort, zal a a n w ij z e n.
Dienstjaar 1926, De uitgaven voor
den gew'onen dienst voor 1926 zijn ge
raamd op f 583.025.924.81de gewone
ontvangsten op f592.200.745.30. Het ba
tig saldo bedraagt dus f 9.174.820.49.
Die buitengewone uitgaven zijn geraamd
op f 61.385.340, de buitengewone ontvang
sten op f3.368.200. Het tekort bedraagt
dus hier f58.017.140.
Daar bij de ramingen geen rekening
gehouden is met de wijzigingen, welke
liet Bezoldigingsbesluit zal moeten onder
gaan, moet het totaal der uitgaven met
f3 millioen worden verhoogd. Voorts
moeten de uitgaven voor de Zuiderzee
werken, bij aanneming der ingediende!
plannen, met J 4 millioen worden ver
hoogd. Verder w'il de Minister f 2 mil
lioen van de opbrengst der Rijwielbe
lasting voor wegenverbetering besteden.
Wanneer deze f9 millioen van het over
schot van den gew'onen 'dienst afgaan,
is de begrooting sluitend.
Houdt men in het oog, dat de uit-
keering uit de rentew'inst van het Inva-
liditeitsfonds afloopend en het gewoon
accres der uitgaven voor enkele onder;
deelen zeer aanzienlijk is (zoo b.v. de
pensioenuitgaven, die vergeleken bij 1923
thans reeds f 15 millioen méér vorderen),
dan blijkt ten duidelijkste, dat bij den
tegenwoordigen stand der uitgaven het
sluitend maken van het budget in de
naaste toekomst telken jare de grootst
mogelijke zorg zal blijven vereischen-
Intusschen acht de Minister zich ver
plicht de reeds meermalen geuite Waar
schuwing te herhalen, dat een sluitend
budget, bij het tegenwoordige peil van
uitgaven, geenszins mag worden voorge
steld als een normale en gezonde fi,nan-
cieele toestand. Zooals hij reeds eerder
heeft uiteengezet, zullen de gewone uit
gaven tot een zoodanig peil moeten wor
den teruggebracht, dat de tot dekking
dier Uitgaven noodige belastingen de ka
pitaalvorming naar de behoeften van een
in aantal regelmatig toenemend volk niet
belemmeren. Eerst dan-kan de financieele
toestand van het land als geheel hersteld
worden beschouwd.
Ambtenaarssalarissen. Do sa-
larisposten zijn in de Staatsbegrooting:
voor 1926 zoodanig geraamd, dat de per
soonlijke toelagen, bedoeld in de arti
kelen 24 en 27 va.n het bi| Kon. besluit
van 27 December 1924 gewijzigde „Bezol
digingsbesluit Burgerlijke Rijksambtena
ren 1925" ook voor liet jaar 1926 zullen
blijven toegekend.
Er is even Wel nog geen rekening' ge
houden .met 'de wijzigingen, welke het
Bezoldigingsbesluit zal moeten onder
gaan, teneinde daarin gebleken onjuist
heden te herstellen. Deze wijzigingen zul
len naar de Minister van Financiën,
verklaart w'eliswaar een beperkt ka
rakter dragen, maar zullen niettemin, met
inbegrip van hetgeen de hoogere amb
tenaren, na intrekking van art. 30a van.
bet Bezuinigingsbesluit, meer zullen ont
vangen en van hetgeen aan de lede*
van de Rechterlijke Macht, den Raad van I
State on de Alg. Rekenkamer meer zal
dienen te worden toegekend, niet onbe
langrijke uitgaven meebrengen. Een juiste
raming van de aan deze maatregelen
verbonden kosten is volgens den minister
op dit oogenblik nog niet te geven, maar
op 3 millioen gulden moet, toch Wel wor
den gerekend.
Opheffing dor v o r d e .d i g i n g s-
bblasting II. Waar de gewone uit
gaven voor 1926 door de gewOne mid
delen worden, gedekt, is er van een
overschot, dat voor d" zoo- noodzakelijke
verlaging van belastingen zou kunnen
worden aangewend, indien men alleen het
oog op do gewone Staatsbegrooting ves
tigt, nog geen sprake.
Daarom zal aanvankelijk een voorloo-
pige verbetering moeten worden gezocht
in een wijziging van bet belastingstelsel
en wel in den geest van de uiteenzetting,
die de Minister van Financiën in do Me
morie van Antwoord op liet, Voorloopig
Verslag over de wetsontwerpen lol aan
vulling der Zegelwet '1911, der Succes
sie-wet enz. gegeven beeft, in het ver
trouwen, dat de vrucht van den voorzich
tig doch gestadig voorlgczctten bozuini-
gingsarbeid geleidelijk ook voor de ge
wone Staatsbegrooting oen verlaging van
belasting zal mogelijk maken. Doregee-
r i n g 1 s v o o r n e rn c n s t e b o v o r d e -
ren, dat de V e r d e'd i gi n gs b e la s -
ting II geheel wordt opgehe-
v e n m e t i n g a n g v a n 1 M e i e. k.
I n g ev oord z a. 1 worden een ma
tige b e, a. s I i n g op motorvoer
tuigen voor het wegenfonds.
Het w e g e n v r a a g s t u k. Bij de re
geering zijn plannen in voorbereiding om,
ter oplossing van het wegenvraagstuk,
den aanleg en de verbetering van de
groote verkeerswegen krachtig te bevor
deren. De daarvoor noodige middelen zul
len ten deelo gevonden moeten worden
door een van motorvoertuigen te hef
fen matige, belasting terwijl overigens ook
de rijwielbelasting geleidelijk naar het 1c
stichten wegenfonds zal moeten overgaan.
Voor 1926 wil de Minister f 2 millioen
van de opbrengst der rijwielbelasting in
dit wegenfonds storten.
De sociale verzekering. De be
grooting van Arbeid is f30.400.000 hooger
geraamd dan voor 1925, waarvan een be
drag van f 23.900.000 komt voor rekening
van de sociale verzekering. In het In-
validiteitsfonds wordt gestort f 17.623.000,
verminderd met f 8.200.000 als aandeel in
de rentewinst, blijft f9.423.000. Iti bet
Oudordomfonds wondt gestort f 31.600.000.
Totaal f41.023.000.
Het tekort, op de spoorwegen.
Het tekort op de Spoorwegen moet, naar
do thans bekende uitkomsten van 1925,
voor 1926 geraamd worden op f 4.000.000.
De vlottende schuld. Op 7 Sep
tember j.l. bedroeg de niet door tegen-
vorderingen gedekte en dus zuiver ten
behoeve van 's Rijks buishouding aan
gegane vlottende schuld rond f43.6 mil
lioen.
De reorganisatie van do Ma
rine. De regeering is naar de Minister
van Marine a.i. in de Memorie van Toe
lichting op de begrooting mededeelt, van
meening, dat de verantwoordelijkheid voor
do verdediging van Ned.-Indië in haar
geheel moet berusten bij den Minister
van Koloniën. Voor de bescheiden taak,
die de Marine bij de verdediging van de
Nederlandsche kunst heeft te vervullen
kan over het algemeen met veel een
voudiger materieel worden volstaan dan
noodig is voor den dienst in Ned.-Indië.
Er moet dus komen een afzonderlijke ma
rine voor Nederland en een voor Ned.-
Indië. De Indische onder den Minister van
Koloniën, de Nederlandsche onder het
departement van landsverdediging.
In verband met de voorgenomen uit
breiding van de taak der zeemilitie, waar
van een zoo ruim mogelijk gebruik zal
worden gemaakt voor de marine in Ne
derland, zal het wellicht noodig' blijken
den eersten oefentijd van een deel dezer
categorie te verlengen.
In beginsel zal elk der beide deelen
van 't Rijk de kosten dragen van zijn
eigen maritieme weermacht. De regeering
acht het echter noodig uit de Ned. schat
kist een bijdrage te geven in de kosten
van de marine voor Ned.-Indië.
De Minister van Marine a.i. zal moe
ten worden bijgestaan door een directeur-
generaal, die zich geheel zal wijden aan
da kwestie van den geleidelijken overgang
van het oude naar het. nieuwe stelsel.
Wanneer deze in functie treedt'komt het
ambt van secretaris-generaal te vervallen.
De regeering acht ook thans nog voor
de eigen veiligheid noodig een vloot,
waarvan de hoofdzaak ljgt. in 'n kern van
onderzeebooten gesteund door kruisers en
torpedojagers. Als eerste termijn voor den
bouw van twee jagers wordt op deze
begrooting ee« bedrag ran f 1.200.000 aan
gevraagd. Voor den aanbouw van oen
onderzeeboot: ter vervanging van de KI
wordt als eerste termijn f 700.000 aan
gevraagd. I In totaal wordt: voor nieuwen
aanbouw f 12.136.620 aangevraagd,
Subsidies II a n d e 1 s o n d e rwij s.
Voor het handelsonderwijs zullen ook in
1926 geen nieuwe subsidies worden toe
gekend.
Voor de volgende handelsscholen zal
O.a, in 1926 subsidie worden verleend:
Dagscholen, bijzondere: Hulst en Mid
delburg.
Avondscholen, bijzondere: Goes en Mid
delburg.
Het totale bedrag der subsidies is voor
1926 f20.006 lager geraamd dan voor
1925. De vermindering vindt haar oorzaak
in de opheffing van enkele dag- en avond
scholen. /j
Voor de Groote Kerk te Goes wordt
de gewone vervolgtermijn van f 10.000
uitgetrokken.
Do toren der Ned. Hew. Kerk te I.Tzen-
dijk e begint scheef te staan. De herstel
lingskosten worden op" f14350 geraamd.
Voorgesteld wordt f 5000 toe te staan
in het geheel en voor dit jaar f3000.
Eerste en Tweede Kamer.
Beide Kamers hielden gisteren, na de
vereenigde zitting, waarin de Troonrede
werd uitgesproken, nog oen vergadering.
Niettegenstaande de leden van de S. D.
A. P. dit jaar nog niet hadden kunnen
besluiten tot het bijwonen van de cere
monie in de Ridderzaal, w^ren ze later
toch zoo goed als allen aanwezig in de
Kamer.
In de Eerste Kanier sprak de weer lier-
benoemde voorzitter, baron van Voorst
tot Voorst, een korte rede uit en bracht
dank aan II. M. de Koningin voor het
vertrouwen, weer in hem gesteld. Daarna
werden de afdeelingen getrokken en tot
voorzitter dier afdeelingen benoemd de
heeren dr Franssen, v. Wassenaer v. Cat-
wijck, v. d. Maesen de Sombreff, De Vries
en Rink en tot ondervoorzitters de hee
ren Heerkens Thijs sen, De Vlugt, De Vos
v. Steenwijk, Verlieijen en Do Gijzelaar.
Besloten werd de Troonrede in een
adres van antwoord te beantwoorden.
De zitting van de Tweede Kamer duur
de maar heel kort, tot spijt. van de velen,
die een plaatsje hadden weten te bemach
tigen op de tribune, teneinde de nieuwe
Kamer eens te zien.
Voorzitter was bier de heer V- Gijn,
die den presidentszetel moest innemen,
wegens de benoeming van mr dr .Kooien
tot Minister van. Arbeid en wegens het
overlijden van den_ 2en voorzitter den
heer de Monté vér Loren.
Nadat de commissie van onderzoek der
geloofsbrieven was benoemd, bood minis
ter Colijn de staatsbegrooting voor 1926
aan, waarna de zitting werd gesloten.
Vreemd deed lief aan, verschillende
oud-ministers nu op de plaatsen van de
leden te zien zitten; zoovele jaren hebben
de heeren Ruys, Aalberse en de Visser
aan de regeeringstafel een plaats gehad.
Braat heeft als buurman den heer Sten
huis gekregen; dat. kan gezellig worden-
Ook Lou de Visser was aanwezig. In de
Ridderzaal had hij zich, 'ten spijt van de
geruchten, dat hij daar zou komen om
„leve de sovjet-republiek" te kunnen roe
pen, niet laten zien, weet de Msb- te
vertellen.
Huidkwalen zijn dikwijls zeer hardnek
kig, docli moeten steeds zwichten voor
de anti-septische en genezende eigen
schappen van Foster's Zalf- Inderdaad
>een probaat geneesmiddel- P-er tube f 1. (5)
De strijd in Marokko.
Volgens berichten uit Fez is het aan
bet geheele front nog steeds tamelijk
kalm- De Franschen versterken nog steeds
hun stellingen- Het tijdstip voor een ge
meen schappelijken opmarsch der Spaan-
scbe en Fransehe troepen is echter nabij,
daar thans voldoende reservetroepen aan
wezig zijn om het contact op alle deelen
van het front te handhaven- Het schijnt
dat het in de bedoeling ligt, den opmarsch
tot in het hart van het Riffijnsche gebied
voort te zetten.
Een dreigend conflict ïn de Antwerpsche
haven.
De havenarbeiders van Antwerpen heb
ben loonsverbooging gevraagd, waarte
gen de readers en maritieme agentschap
pen opwerpen, dat het 'hun onmogelijk
is aan dat verzoek gevolg te geven en ze
wijzen daarbij op de concurrentie van
Hamburg, Rotterdam en Duinkerken- Van
daag zal een delegatie van het ministerie
van handel en arbeid zich naar Antwer
pen begeven, om mot de arbeidersgedele
geerden te confereeren en te trachten het
dreigende conflict op minnelijke wijze te
voorkomen.
De onrust in Syrië.
Tijdens een lievig gevecht tussclien eea
Franschen troep en een stam van dui
zend Arabieren word do Fransehe kapi
tein. gedood, terwijl tevens veertien Ara
bieren gesneuveld zijn. Eenige Fransehe
kapiteins werden gewond, terwijl de Ame-
rikaansche financieele missie, welke een
bezoek bracht aan Pprzië, nauwelijks aan
den dood ontsnapte. Het gevecht had 80
mijl van Damascus plaats, en duurde meer
dan een uur.
Korte berichten.
"Ex-kroonprins Wilhelm heeft een
triomftocht gemaakt door de slagvelden;
van 1914 in Oost-Pruisen.
Dr Rakovsky, de Hongaarsche minis
ter van binnenlandsche zaken, een groot
sportman, heeft zijn zomervacantie be
steed aan een rit te paard door het groot
ste deel zijns lands. Hij heeft daarbij het
nuttige met het aangename voreenigd en'
tot in de kleinste dorpen toe zich om
trent den stand der gemeentezaken laten
inlichten. J
De Amerikaan sche krantekoning
Hearst heeft, uitsluitend op een geïl
lustreerde beschrijving in een tijdschrift
afgaande, het oude kasteel Sanct Donat
aan de kust van Wales gekocht. Dit kas-
Iteel dat; bewaard is in dert toestand, waar
in het 700 jaar geleden door verbouwing
is gebracht, geldt als een der schoonste
van geheel Europa- Het was acht eeuwen'
lang in het bez'it van dezelfde familie;
Het park is drie maal zoo groot als Hyde-
park.
Allerlei.
Mr A. baron van Wijnbergen heeft be
dankt ais voorzitter van den Alg. Bond
van R.-K. Rijkskieskringorganisaties. In
een op 7 November te houden buiten
gewone algemeen® vergadering zal een op
volger worden- gekozen, waarvoor door
het bondsbestuur Jhr. mr Cli. Ruys de
Beerenbrouck, oud-min.president, wordt
aanbevolen.
Het bestuur van den Kon- Nation. Bond
van Reddingwezen en Eerste Hulp bij On
gelukken „Het Oranje Kruis" ontving van
het Smeroefonds te Batavia een tweede
gift van f 50.000 voor de slachtoffers van'
de stoimramp.
De R.-K. Tweede Kamerclub heeft in
een gistermiddag gehouden vergadering
het bestuur als volgt samengesteldvoor
zitter Mgr. Dr W. H. Nolens; vice-presi
dent Jhr- Mr A.' F. V. van Sasse van
Yséelt; penningmeester Dr JL- N. Deckers;
eerste secretaris Mr P- J. M. Aalberse;
tweede secretaris C. J. Kuiper.
Met ingang van 16 Sept. 1925 zijn
te Middelburg (post- en telegraafkantoor)
in dienst genomen als leerling telefoniste
mej G. J. Wentzei en Mej1. J. M. Geense,
'beide va.n Middelburg.
Luit. ter zee 2e kl. der Kon. ma
rine-reserve C. Vellinga, sinds 15 Juni
geplaatst op het wachtschip te Vlissingén,
is weer in 't genot va.n onbepaald verlof
gesteld.
Bijl de belastingen is verplaatst de
ontvanger A. H. v. d. Feen, van G*oes
naar Meppel.
De heer J. Adriaanse heeft onder
veel belangstelling te Harderwijk zijn 25-
jarig jubileum ais directeur van de g!e-
meentegasfabriek gtevierd. Hem is in te
genwoordigheid van het college van B. en
W. en leden van den gemeenteraad en tal
van gemeenteambtenaren de gemeentes
medaille in goud vereerd. De heer Adri
aanse is geboortig van Zierikzee.
Vaststelling van maxi
mum aantal vergunningen. Bij
Kon. besl. is het maximum aantal ver
gunningen voor den verkoop1 van sterken
drank in het klein voor de hierna te noe
men gemeenten met ingang van 1 Januari
1926 vastgesteld op het cijfer, achter
elk dier gemeenten vermeld, te weten
voor: Tholen op 11, Wissenkerke op 10,
St. Maartensdijk op 9, Goes op 24, iWest-
kapelle op 5, Wolfaartsdijk op 5, Oost-
kapelle op 2, Arnemuiden op 6, Kloetinge
op 5, Oost- en West-Souburg op. 12,.
Hoek op 1 per 375 inwoners, Zierikzee op
18, Yerseke op 1 per 500 inw'oners,
Koudekerke op 1. per 500 inwoners,
Zaamslag op 5, "s Gravenpolder op 3,
