So 2 Maandag 10 Augustus 1915 SHe «laargang Buitenland. Binnenland. it de Provincie. Drukkers-Exploitanten OOSTERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes jel,: Redactie no. 11; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: firma 'F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f3. Losse nummers f0.05 Prijs der Advertentiën: 1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct Bij abonnement belangrijke korting. In dit nummer wordt een begin ge- ^kt met de plaatsing van een nieuw feuilleton, getiteld: Een doornig pad. roosje zonder doornen. In „De Vrijheid", het blad van den Vjjjleidsbond, heeft mi' ,T, J. Belinfante aan het nieuwe kabinet een bloemetje aangeboden, docli 't is geen „roosje zon der doornen". Alles bijeengenomen is er vooralsnog voor ons geen reden om dit Kabinet on welwillend tegemoet .te treden. Wanneer het geen agressieve partijpolitiek voert en niet neigt naar staatssocialisme, wanneer het blijft beseffen, dat de financieele en economische toestand van ons land geenszins normaal is en dat het er de tijd waarlijk niet naar is, inet hef geld van den Staat weder "te gaan gooien gelijk in de jaren 1914 1920 is geschied, dan zal het op onzen steun kunnen rekenen. Maar het blijve ons van het lijf met Zondagshei liging, verbod "van lijkver branding, afschaffing der Staatsloterij, bioscoopcen- s u u r voor volwassenen en andere der gelijke z.g. C li r i s t e 1 ij k e v r ij - he id sb e per kende maatrege len; het kome niet met plaatse lijke keuze, het ga niet verder op het onheilvolle pad van de protectie; bet. verzware de belastingen niet nog meer, maar strove naar verlichting; het dringe de vrouw niet nog verder terug van 't terrein van 't publieke leven- Waar liet Kabinet mocht optreden in strijd met onze beginselen, zullen wij ons daartegen krachtig te weer stellen; maar voor altijd-maar-oppositie tegen het Kabinet bestaat voor ons geen re den; .integendeel Wie de door ons gespatieerde woordjes leest, zal ons opschrift boven dit pers citaat van harte billijken. Minister Rutgers. Er gaat zich een legende vast zetten dat mr Rutgers een fanaticus is, die de Kunst veracht en eigen opvattingen door drijft. Men heeft gezien wat dergelijke laster in 1890 kwaad gesticht heeft jegens mi nister Keuchenius en in 1905 jegens mi nister Kuyper. De laster, laat Van Lennep in een zij ner romans, tante Letje zeggen, is als de houtskool. Zij verbrandt niet, maar maakt toch zwart. Tegen dergelijke zwartmakerij nu jegens bovengenoemden dienaar der Kroon wen- schen wij op te komen. En wij beroepen ons daarbij niet op ons zelf, maar op 'twee hoogst betrouw bare getuigen: op den vrijzinnig-demo craat mr J- Limburg, oud-lid der Tweede Kamer, en op den Chr.-Historicus J. Lens, hoofd eener school. Eerstgenoemde legde in een vraaggesprek met een redacteur van de „Haarl. Crt." er nadruk op, dat z-i. wie Minister Rutgers een fanaticus noemt, dezen anti-rev. staatsman niet kent. Hij moge een militante figuur zijn van fanatisme is bij den heer Rutgers evenmin sprake als van het willen onder drukken der meeningen, welke hij niet deelt. Ook de bewering, dat mr Rutgers weinig voor kunst zou gevoelen, acht de heer Limburg onbillijk. Jarenlang aldus de Haarl. Crt., heeft mr Limburg den heer Rutgers, die met hem ..in het College van Gedeputeerden van Z.-Holland zit, kunnen „observee- ren". Ook daarom is zijn oordeel over Hen nieuwen 'Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen van zooveel heteekenis. En de heer Lens schrijft in „De School met den Bijbel": He geloof, dat er juist geen beter op volger van den heer De Visser te vinden w,as dan de heer Rutgers. Juist diens scherpheid zal nu meer dan eens noodig zijn, oin moeilijke kwesties op te lossen, want diie zijn er natuurlijk nog. De prac- Hjk brengt ze 'telkens aan den dag- En er zullen nog meerdere parlieele wijzi gingen moeten komen, eer alles zoo vlot loopt, als door de ontwerpers van de wet bedoeld js- Maar er moet rust komen. Geen geheel nieuwe schoolwet moet op stapel worden gezet. Deze moet alleen ten volle benut worden. We hebben in dat opzicht heel groote verwachtingen van den heer Rutgers. Moge het hem gegeven worden, deze wet in tweeder instantie van de uitvoering te maken tot de meest nationale wet van Nederland! En moge hij het element van de vrij heid versterken, zonder dat er van on gebondenheid sprake kome! Er is goede verwachting van dezen Minister! Geestelijke en lichamelijke kracht vol gen na tijdelijk gebruik van Foster's Maag- pillen. Dit geneesmiddel regelt de gal, bevordert de spijsvertering, verschaft nor male werking der ingewanden, en helpt de lever om gezond, voedend bloed te» vormen. Alle leden der familie kunnen dit welbekend huismiddel veilig toepas sen. Prijs per flacon van vijftig versui- kerde pillen f0.65; in apotheken en dro gistzaken. (11) Lawaai-scènes in den Rijksdag. In de rijksdagzitting; begon Zaterdag het debat over de tariefwet. Ca regeeringspartijen begonnen vooir te stallen den spreektijd op vier uur te bepalen. Dfit voorstel ontketende een woeste-n storm van .protest, waaraan de geheel© linkervleugel, met inbegrip van de democraten en de socialisten, deel namen. De oppositie .stelde daarop de verdaging van de zitting voor, maar zij1 bleef bij: een stemming in de minderheid. N'u nam de kanseher het woord, om het eigenlijke deb.a,t te leiden. Nauwelijks had hij echter de tribune bestegen, of er ontstond een oorverdoovend lawaai, waar de kreten aftreden! aftreden! Opperroo- ver! enz. maar nauwelijks bovenuit hoor baar waren. Het gelukte den president na langen tijd ©enige stilte te krijgen, waarvan Lu ther gebruik maakte ,om den rijksdag ge luk te wenscben met de wijze, waarop hij dei belastingwetten aangenomen en daarmede de kroon op de financieel© consolidatie van bet nieuwe rijk gezet had. Die voorgesteld© tariefwet heeft slechts ©en voorloopig, karakter, hetgpen niet wegneemt, dat zij een onafscheidelijk d©el van de fi-nanciëele reorganisatie Uit maakt. Toen dei kanselier de agrarische rechten nader in oogenscho-uw wilde ne men, ontstond er opnieuw een geweidigi rumoer, dat tot het 'einde dezer red© voortduurde. Eiei communisten drongen naar voren ien bedreigden den spreker met gebalde vuisten, terwijl ©en ware storm van scheldwoorden op hem neer regende. H©t lawaai werd niet geringer, toen uit den rechtervleugel de kreet (Opging de herrie makers de zaal 'uit te werpen. Et' ontstond eigenlijk pas ©enige rust, toen de kanse lier zijn plaats aan d© ministertafel weder innam. Opnieuw deed d© oppositie nu het voorstel tot verdaging' hetwelk op nieuw werd verworpen. Onder groote zenuwachtigheid werd het debat nu ©en wijl© voortgezet, totdat .de oppositie voor de derde maal op verdaging aandrong, tegelijkertijd de aanwezigheid van een voldoend aantal leden in twijfel trekkend. Bij het appel bleken inderdaad slechts 244 leden aanwezig te zijn. De zitting werd daarom uitgesteld. De onrust in Syrië. Het gaat Frankrijk de laatste weken niet voor den wind. Daar is de strijd, in Marokko, die, trots de bekende o-ver- winningsberichten, toch niet zulk een verloop heeft, als de Franschen wel wil den. Eu daar komt nu bij de Syrische kwestie. Te Parijis blijft men de gebeurtenissen dn Syrië wel als overdreven voorstellen en izich op gebrek aan inlichtingjen be roepen. Evenwel moet men voetje voor voetje de feiten toegeven, schrijft de Msb. Het heet nu reeds dat een kolonne verrast is en beeft moeten ontruimen, wegens het niet tijdig aankomen van een convooi, dat door de opstandelingen ge nomen wasOok betreurt men het, dat materiaal en kanonnen door de op standelingen genomen zijta.. De ernst van den toestand schijnt echter tusschen de verklaringen door. Men 'krijgt zeer den indruk, dat men vooral bekommerd is Sarrail te redden en de misgrepen van Herriot te bedekken. Die publieke opiuiei maakt zich echter ongerust en de bladen schenken aan de zaak reeds meer aan dacht. Zij' publiceeren waarschuwingen uit Syrië, die daar bij niet spoedig' terug roepen van Sarrail een tweede Marokko voorzien. D© „Echo de Paris" weet mede te d-eielen, dat Briiand pogingen heeft aange wend om de terugroeping van generaal Sarrail uit Syrië te verkrijgen. Evenwel is P;ainlevé tusschenbeide ge komen. Die minister-president schijpnt nog te aarzelen, om den noodzakelijken maat regel te nemen. De berichten Uit Syrië luiden onrust barend. De Drusen zijn 60.000 man sterk, en hebben het voordeel van de woestijn in den rug te hebben. De Franschen daarentegen beschikken in Syrië over geen effectieven. Volgens ©en Reuter-tetegram uit Jeru zalem bedragen, de Fiansche verliezen bij het jongste gevecht in Syrië 200 dooden en 6Ö0 gewonden. Hun verliezen aan materiaal zijn eveneens 'zeer groot. Het gewone verkeer op de lijn Damascus Semakh isJ gestaakt, daar de lijn door de militaire autoriteiten in beslag is ge nomen. i PolenDuitschland. Dte „Oherschlesische Kurier", het groot ste in Polen (verschijnende Dhitsche dag blad, is door de Poolsch© regeering; in beslag genomen wegens het publiceeren der door Stresemann in den rijksdag Uit gesproken* rede. Die rede werddoor de geheel© P'o-olscbe pers gen-egfeend. Sinds weken worden de in de Duitsciie faal in Polen verschijnende bladeh iji\ Polen stelselmatig onderdrukt. f 1 Naar de .Msb. meldt, heeft j\de'1 Pool- sc.he regeering, alle in BoIeffJ verschij nende Duitsche bladen, die Stfesemann's red© hebben afgedrukt, verboden. Y Korte berichten. Op de jongste vergadering..,Van den RJussi'seben raad van volksoo-mmissarisen is in beginsel besloten om den leerplicht voor kinderen (die in verband met de crisis welke het onderwijs gedurende de laatst© jaren doormaakte was komen te vervallen) weer in te- voeren. Streken, waar vooralsnog het scholennet zich niet heeft hersteld, zullen tijdelijk© vrijstelling van leerplicht verkrijgen. Die Oekraiën- sch© raad van volkscommissarissen heeft ©en zelfde besluit 'genomen. In d© textielfabrieken te Munchen Gladbach en omgeving is een loonge- schi'l ontstaan. Dia Werkgevers overwegpn ©en uitsluiting, di© 40.000 zou omvatten. Die staking van d© 30.000 arbeiders in de goud- |©n zilversmederijen te Pforz heim is bijgelegd. .Vandaag wordt het werk hervat. Volgens bericht uit Weenen, heeft de W-aensche politie vastgesteld, dat het Fransch© communistisch© kamerlid Dtoriot verscheidene dagen met ©en valsche pas te Weenen vertoefd heeft. HSjl had het woord willen voeren op communistisch© bijeenkomsten, maar d© politie had die bijeenkomsten verboden. De communisten hebben daar wel veel straatkabaai over gemaakt, maar Dloriot is toen snel weer vertrokken. Zaterdag heeft men te Londen de nieuwie Wiaterloo--brug, die tijdelijk zal worden gebruikt, terwijl de oude wordt hersteld, beproefd, doior 30 autobussen, met zakken zand beladen, over de brug te laten rijden, om na te gaan of deze wellicht zou doorbuigen. De proefneming had ©en volkomen bevredigend resultaat. -Dl' Zelgner, de gewezen Saksische ministerpresident, die wegens' machtsmis bruik tot driei jaar gevangenisstraf was veroordeeld, heeft thans gratie gekregen. Hij zal op 29 Augustus uit de gevangenis worden ontslagen, na de helft van zijn straft te hebben ondergaan. T© Varna (Bulgarije) is uitspraak gedaan in de Communistenprocessen. 119 personen stonden terecht, waarvan 33 ter dood ©n 77 tot gevangenisstraffen zijn veroordeeld. Naar verluidt, doen de Riffs heftige vallen op d© Spaansche posities in den sector ten Ooisten 40 K.M. Zuid-Oostelijk van Adjir (Marokko). Naar verscheidene bladen uit Dussel- dorf melden, zai deze stad ©n bijgevolg ook wel Duisburg en Ruhrort tusschen 28 en 31 Augustus ontruimd worden. Het ministerie. „De Haagsche Post" schrijft in een hoofdartikel o.m. over het ministerie- Colijn: Toen de Koningin haar eerste keuze liet vallen op den heer ColijU gaf zv voor de zooveelste maal' blijk vau haar grondig inzicht in staatszaken. Sommige bladen hadden gepoogd te betoogen dat iemand wiens partij relatief aan de stem bus het meeste bad verloren zeker niet in aanmerking zoude- kunnen komen voor formateuren wie uitsluitend oordeelt naar de yiormcn van verpolitiekte schrij vers kon inderdaad moeilijk tot eenig© andere conclusie komen. Maar het Hoofd van den 'Staat oordeelde er blijkbaar anders over; wie ons landsbestuur gaar ne zooveel mogelijk- los ziet van al het geen verpolitiekt is juicht de schijhbaax zonder aarzelen gedane keuze onvoor waardelijk toe. Het was inderdaad van geen belang rekening te houden met partij-gedoe; het was daarentegen van het allergrootste belang dat aan het hoofd van 'het Ministerie de beste man kwam die vrij is en bereid. En een ieder, die niet door .den partiji-bril kijkt, zal' toegeven, dat 'de heer 'Colij-n die man is; een krachtige, kordate, beproefde fi guur, die men opgewassen acht tegen het gWerk dat hem wacht. Die nieuwe zender aan Schevening en-haven. Naar de „Res.-bode" verneemt, is thans de nieuwe gedempte bluschvonk-zender aan het radiostation Scheveningen-Haven in gebruik genomen. Die technische dienst hoopt, dat deze bluschvonk, welke een' niooien fluittoon van 500 perioden heeft, de onaangename storingen op de 600 M. golf voor de radio-amateurs zal op heffen, welke storingen bijl den ouden gedempten bromtoon-z-euder zoo hinder lijk zijn. Dlo na 1 at i g en b ijl de stemming'. Door den "burgemeester van Sliedrecht zijn niet minder dan 900 aanschrijvingen) verzonden aan hen die nalatig waren in hun opkomstplicht biil de stemming. De nalatigen kunnen zich mondeling bijl een daartoe bevoegden ambtenaar en schriftelijk tot den burgemeester wen den om zich te verdedigen. Ook zijl die buiten de gemeente werken en verzuim den in een andere gemeente te stemmen, zonder hiervoor geldige feden op te ge ven, zullen vervolgd worden. St. Michael in de Tweede Kamer. De nieuwe Kamer zal minstens vier Michaëlisten tellen. Als Michaëlist wer den gekozen de heeren Pr Mollër en Mr Veraart. Dezer dagen berichtten wiil de toetreding van den heer J. van Rijzewijk te Tilburg en thans kan „de Morgen" melden, dat ook de heer Bulten zich bijl St. Michaël zal aansluiten of reeds heeft aangesloten. N. V. V. en S. D|. A. P. „Het Volk" bevestigt, dat er overeen stemming is verkregen inzake de aan den dag getreden meeningsverschillfen tusschen N. V.V. en S. Dl. A. P. Besloten is dat op 19, 20 en 21 September a.s. in plaats van het N.V.V.-congres een gemeenschappelijk congres zal worden be legd te Den Haag, waar o.m. de volgende inleidingen zullen worden gehouden: De algemeen© politieke situatie en de positie der arbeidersklasse door J. W. Albarda en „de algemeen© economische situatie en de positie der arbeidersklasse" door R. 'Stenhuis. Terecht weersproken. In ons vorig nommer komt 't verslag, voor ©ener redevoering" van dr J. Witlox op den Katholiekendag. Daarin komt een volzin voor, die tegenspraak uitlokte- van den beer Van Dlam van Isselt in „Het Vaderland", namelijk deze: „De Nederlandsche Katholieken bleven ook trouw in 1627; zelfs tegeno-ver den inval van den bisschop van Munster ble ven zij Nederlanders, zooals in de ver dediging van Groningen bleek. En dit, terwijl juist in Groningen de talrijke Ka tholieken aan hard© verdrukking hadden blootgestaan, -en in al de veroverde plaat sen d-e bisschop terstond den Katholieken godsdienst had hersteld." Men behoe-ft, aldus de opponent, slechts' ©enigermate bekend te zijn met de af schuwelijke- wreedheden, afpersingen, en verdere wandaden, destijds door de Fran sche en Munstersohe ;troepen hier bedreu ven, om te begrijpen, dat 'het overgroote- deel der Nederlanders, tot weikei geu zimdt© zijl took behooirden, wel dra niets van Lode-wijk XIV moesten hebben en met ,alle kracht de handen ineensloegen om- hem -dat deel van ons grondgebied, hetwelk hem niet schier voetstoots in .hand-en gevallen wa's, tar. het Uiterste te betwisten. En wat nu den bisschop van Munster 'betreft, die „in ,al de veroverde plaatsen terstond den Katholieken godsdienst had hersteld", de beruchte, alom- -gevreesde kerkprelaat- legeraanvoerder "Dhnstoffe-1 Bernard van Galen, in de wandeling om zijh moorden en branden „de zwarte bisschop" ge- hoe-ten, werd met zijh benden zoo- mogelijk nog meer gieducht dan de Fransche leger aanvoerders en hun krijgsscharcn. Het optreden van de-zen zedeloozen ge- kroonden bandiet, die zelfs zijhe „dames" naar Groningen had meegebracht, ©n den naam van Geesel Gods, de Duitsche At- tilla, waarop hij tro-tsch ging, „alleen reeds -door zijh moord-, brand- en plun dertocht van 1665 in onze Oostelijke provinciën had verdiend, die, op 28 reu gec-ringsjaren, meer dan 20 jaren telde van strijd en veldslagen, tyran van zijn onderdanen, de schrik van zijh nabuur- staten, zou' reeds 'in de 13e eeuw voor een schandaal gegolden hebb-en", zegt de Fransch© geschiedschrijver Die Segur. Van Galen vormd© de verpersoonlijkt© „foror teutonica" dier dagen, mede; om dat bij zich .steeds bezighield met zijn artillerie, welker uitwerking hij voort durend trachtte ..te verhoogen. „Niet teu vredc-n met toepassen en navolgen, ver betert hij, vindt uit, en drijft hij de me thodes om steden in asch te leggen en hun inwoners tot stof te- maken op de spits Onder het woeden van het vuur door zijn handen ontketend, onbewogen te midden van lawaai, en rook, ademt van Galen op zijn gemak, en gevoelt hij' zich zooals Mji zelf zegt, „in zijn ware ele ment". Het is te; begrijpen, dat de Roomschen in 1672 hard mee deden om dezen „hei- steller van den Katholieken godsdienst" het land uit te krijgen, gelijk zij ook in 1573 het Alva hielpen doen. Het fascism ©in Nederland. Naar Het Volk verneemt, is onder leiding van Jhr Godin de Beaufort, wo nende op het kasteel Maarsberg-en te Maarsb-eigen, een vereeniging opgericht, genaamd de Eerste Nederlandsche Fas cisten-organisatie. Diaarbiji hebben zich aangesloten de afdeelingen Rotterdam; Den Haag, Amsterdam, Bussum. Naard en, 'Alkmaar, Tilburg, Breda ©n Den Biosch van het verbond van actualisten. Slaapmiddelen. Een medic/us schrijft aan het „Hbld."; De onvermoeide strijd tegen' het alko- holmisbruik ©n de wettelijke bepalingen tot beteugeling van het kwaad der alcou bolvergiftiging hebben voor de volksge zondheid zegenrijke g|evoilgen gehad. Ook zij, die niet medegaan met de jjiveraars voor geheel-onthouding zullen dit er kennen. Wordt het -echter niet. meer dan tijd om daarnaast den strijd aan. te binden tegen een ander eUvel, dat eveneens de gezondheid van velen bedreigt en dat gelegen is in den vrijen verkoop v,an allerlei geneesmiddelen, di-e in handen van den leek, niet alleen niet onschuldig zijn, maar stelling groot gevaar op leveren? Ik vestig ondier deze slechts de aan dacht op de z.g.n. slaapmiddelen, en in het bijzonder op het D|ial Giba (Dialum) een middel veel sterker w-erkend dan het Voronal ©n -dat in apotheken en drogiste rijen ongelimiteerd aan iedereen zonder recept wordt verkocht. Veel meer me-n- schen, dan men kan begrooten, rak-en daaraan geleidelijk verslaafd. Als men onder zijn oogen ziet, hoe ■iemand door fiat stijigend gebruik zijn gezond beid verwoest, dan voelt men op nieuw de leemte in de bepalingen op den verkoop van geneesmiddelen, di© bij! overtreding zoowel den verkooper als den fcooper strafbaar moesten stellen. Tever geefs werd tot nog toe herhaaldelijk voor voorziening in deze gepleit. Die minister Aalberse had echter het voornemen om de wettelijke controle op den handel in geneesmiddelen t© ver scherpen. (Moge h-et zijin opvolger gegeven zijn, om in het belang der volksgezondheid in di© richting voort t© gaan. Allerlei, Naar wij vernemen, heeft de Staats- begrooting voor 1926 het Departement van Financiën verlaten. Zaterdagmiddag is te Lemmer door, een visscher uit zee binnen gebracht het lijk van den 27-jarigen Willem Jansen uit Terneuzen, die Maandag; bij het aanwen den van reddingspogingen voor zijn va der, die te water geraakt en eveneens verdronken is; op- zee is verdronken. Dl© overweg bijl wachtpost 19 te Rilland. Dank zij de belange- looze- medewerking van den directeur der Biatbpolders, dank zij ook de- bemoeiingen van h-et secretariaat de-r Z. L. M„ is er -eindelijk voor de pachters der domein gronden ©ein min of meer bevredigende oplossing gekomen. "Voor de bela.ngliebbtend en zullen door d-e Nederlandsche Spoorwegen vergunnin gen worden v-erstrekt tot het gebruik maken van don overweg, onder de ver plichting de hekken telkens weder op slot te- doen. Risico voor ongelukken, voortvloeiende 'uit h-et laten openstaan van de hekken, zal door i-ed-er, -di-e ©en sleutel van de N-e-d. Spoorwegen gekregen h-ee-ft, persoon lijk gedragen mo-eten worden. Bij- voor komende misbruiken zullen strenge maat regelen worden getroffen, ©n zullen de vergunningen wederom ingetrokken kun nen worden. We vertroUw-en echter, -dat deze rege ling slechts ©en voorloopige behoeft te zijn, en dat eerlang een publieke over weg in het belang van het locaal, pro vinciaal en interprovinciaal verkeer tot stand zal komen. (Z. Landb.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1925 | | pagina 1