$o 243
Zaterdag 18 Juli 1SM&5
39e Jaargang
KRAKEUNQENVERF
KRAKELI8GENVERF
it de Provlneie.
HET ADRES
A. WSLKING
Binnenland.
Fietsen
KRAKEUNOENVERF
KRAKEUNGENVERF,
GOES HULST
HOEST
Drukkers-Exploitanten
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorsts'raat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. II; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P- DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
VeZeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersf 0.05
Pr ij s der Advertent! ën:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct,
Bij abonnement belangrijke korting.
Den VVel'èdelzeergeleerden heer
I)r J. YV. Jenny Weverman,
Goes.
AVeledelzeergeleerdc Heer,
In „De Zeeuw" van 11 Juli 1.1. wor
den door U de voorstellen dei' Comtnissie-
YVelleman in zake de electrificati© der
Bevelanden besproken.
Daar ik het langste de Commissie van
advies diende en de berekeningen bijna
alle van mij zijln, terwijl ook do voor
stellen voor een groot deel door mij
geïnspireerd, en op mijn berekeningen
gegrond zijn, wil ik, met goedvinden
van den Voorzitter der Commissie, en
kele Uwer opmerkingen beantwoorden.
Ten eerste wordt niet voorgesteld een
contract met de Soci'été voor 40 jaar,
maar voor 25 jaar. Die afschrijvingen der
ondergrondsclie netten zijn in 40 jaar.
Omtrent de prijsberekening der K.AV.U.
bij betrekken uit Vlissingen of van de
P.N.E.M. bestaat, door onbekendheid met
mijn rapport, bij U verwarring.
Bij het opmaken van mijn eerste rap
port had ik als opdracht een vergelijkende
studie te maken tusschen een slrooml'e-
vering te Goes vanuit Noord-Brabant en
vanuit Vlissingen, d.w.z. de prijs te Goes
moest in beide gevallen berekend worden,
maar de levering had plaats resp. aan
de lO.OCOVoit zijd© van den 3000/10000
Volt transformator te Vlissingen en aan
de 25.000 Volt zijde van den 25.000/
10.000 Volt transformator aan de grens
van Brabant.
De verliezen in de 25000 Volt transfor
mator kwamen voor rekening van do Be
velanden; verder in beide gevallen de
verliezen in do kabels naar Goes en rente,
afschrijving en onderhoud, dier kabels,
enz.
De tarieven waren zeer verschillend in
vorm, zoodat alleen een berekening bij
verschillende veronderstellingen van
stroomafname een vergelijking mogelijk
maakte. A'ooral dat van de P.N.E.M. is
zeer ingewikkeld. Die kolenclausule ver
schilde ook en bovendien had de Société
een „loonclausule". \\rat ook door mij
als een schaduwzijde voor levering door
de P.N.E.M. werd aangemerkt, was de
herziening van het tarief om de 5 jaar.
De Directeur deelde mij mede, dat deze
onvermijdelijk was. Later schijnt Z.Ed.
toch in een eenigszins langoren duur te
hebben toegesteld, maar daaromtrent is
mij niets officieel bekend en wist ik
niets bij het opmaken mijner rapporten.
Deze herziening zoiu eventueel de Mi-
nisterieele sanctie behoeven. Mijn erva
ring van ministerieel© bescherming in dit
opzicht maakt mij niet optimistisch. De
P.N.E.M. is nog niet, wat men noemt,
een zeer bloeiend bedrijf; de aanbieding
was zeer laag, die voor z„g. grootverbruik
kers. Verschillende gemeenten in Brabant
protesteerden reeds tegen die lage tarie
ven en beweren, dat zij met hare veel'
hoogere de verliezen op de groot-industrie
geleden moeten goedmaken. Ik kan dit
niet controleeren, maar aanmoedigend is
liet niet, en het geeft reden te vreezen,
dat herziening wel eens verhooging zou
kunnen 'beteekenen. Alleshangt ervan
af welke basis voor de herziening geldt.
Ook de bedrijfszekerheid is grooter van
uit Adissingen dan vanuit Brabant. Voor
eerst levert het bovengrondsche 25000
A'olt net een extra bron van storingen,
maar bovendien aanvaardt Vlissingen
zeer zware boetebepalingen bij bedrijfs-
onderbreking, nog daargelaten, dat het
zeer veel uitgebreider net der P.N.E.M.
meer aanleiding kan geven tot bedrijfs-
onderbreking in de Centrale te Geertrui-
denberg, dan het kleine net der Société.
1 oen nu uit .de vergelijkende studie
bleek, dat bij deii ontwikkelingsgang van
het bedrijf de Société-aansluiting voor-
deeliger was, en overwegende, dat men
dien gang moest doormaken en juist in
dien tijd de verliezen het grootst zouden
zijn, terwijl bij volledige ontwikkeling op
winsten gehoopt mocht Worden, werd
door de Commissie besloten de Société
aan ,te bevelen. Wil niet uit het oog
verliezen, dat -alleen zeer globaal 'een
hoogspanningsnet was begroot en dat van
een rentabiliteitsberekening nog geen
sprake was.
U wijst op het verschil' van 6 cent
per K.AV.U. in het rapport van Februari
vergeleken met dat van November-,
Diit verschil zal U na het voorgaande
vermoedelijk 'duidelijk zijn. In November
werd die prijs verhoogd door rente, af
schrijving en onderhoud van den verbin
dingskabel VlissingenGoes,- het was de
Prijs te Goes; in Februari was het de
prijs te Vlissingen.
Voor mijn rapport in Februari heb ik
geen vergelijkende studies meer gemaakt.
Aangenomen was Vlissingen, alternatief
een Centrale te Goes.
In razend tempo moest ik toen plot
seling de rapporten maken, daartoe aan
gezet door het Provinciaal Bestuur, om
dat in April, later in Mei, een buiten-
Alweer een nieuw toilet
Wel neen, man, ik heb met
m'n oude NIEUW gemaakt.
In pakjes van 20 cent Bij Uw drogist.
gewone Statenvergadering uitsluitend aan
de electrificatie gewijd zou worden. De
vergadering had niet plaats, en het ra
zende tempo was onnoodig geweest, maar
het heeft tot gevolg gehad, dat ik hier
en daar vergissingen gemaakt heb of mij
verschreven heb.
U verlangt openbaarmaking der rap
porten mot alle cijfers, ten einde alles
te kunnen controleeren- Vergeef mij als
ik mij daartegen met alle macht zal ver
zetten- Hot is onmogelijk een project te
maken, waarop geen critiek gemaakt kan
worden.
Inzichten zullen altijd verschillen en
als ik alle critici, die de publieke opinie
willen bewerken, zou moeten verslaan,
zoo zou ik zonder twijfel te gronde gaan-
Ik heb op zijn verzoek alle gegevens,
niets uitgezonderd, alle detailcijfers, aan
het Bestuur dor P- Z. E. M. gezonden
en de heer Streefkerk heeft in rijn cri
tiek meer .eruit gehaald dan er in zat-
Z.Ed. voelt zich bedreigd en bestrijdt het
rapport zoo fel als hij kan.
AVat hij niet bestreed zal vrij zeker
onaanvechtbaar zijn.
Een „goedkoop" luchtnet boteekent niet
een luchtnet, dat niet deugdelijk is- Het
is „goedkoop" omdat de palen van hout
zijn en de kortste weg gevolgd kan wor
den, en daardoor veel lager in prijs dan
een ondergrond sch net. Het is echter vol
gens de eischen gebouwd.
Uw meening omtrent de samenwerking
der gemeenten berust op onjuiste voor
stellingen. Niettegenstaande de vergiss'ng
van f 20.000 sluit de exploitatierekening
toch toevallig zonder tekort- Toeval
lig, zeg ik, omdat ik- niet getracht heb
cijfers te flatteeren.
Zelfs als ik dit had willen doen, zoo
zou ik geen tijd daartoe gehad hebben.
Ik had eerst f20.000 overschot, eveneens
toevallig-
Ik heb de critiek van den heer Streef
kerk bestreden en hoop, dat de heer
AVelleman dit stuk zal willen publiceeren-
Ik geloof, dat ik aangetoond heb dat,
behoudens een paar vergissingen mijner
zijds, zijn critiek absoluut geen steek
houdt. Zeer merkwaardig daarentegen zijn
de cijfers, die hijzelf voor de electrifi
catie geeft-
Onderhoud- en personeelkosten moeten
zoo sterk verhoogd worden, dat van ren
tabiliteit geen sprake kan zijn. En hij
geeft geen enkel detailcijfer.
Terwijl ik mij verzetten moet tegen pu
blicatie der rapporten, omdat daaruit
slechts verkeerde gevolgen kunnen voort
vloeien, zoo ben ik toch .gaarne bereid
een loyalen belangstellende, die verstand
van dergelijke zaken heeft, alles te too-
nen en toe te lichten, want ik heb niets
te verbergen. Uw stuk maakt den indruk
geheel te goeder trouw te zijn opgemaakt
en uitsluitend het algemeen belang op
het oog te hebben. Ik ben overtuigd,
dat U, bij kennisname van alles, sléchts
opbouwende critiek zult leveren en die
kan mij alleen welkom zijn.
U begrijpt echter wel, dat de stukken
een respectabelen stapel vormen; ze U
toe te zenden zou ik niet aandurven, nog
daargelaten, dat ik ze niet missen kan,
terwijl het maken van copicën werkelijk
te omvangrijk werk zou zijn-
Indien U echter mij te Apeldoorn wilt
komen bezoeken, zoo zal het mij aange
naam zijn U volledig in te lichten.
Want, nog eens, ik heb geen stukje
papier, dat ik verbergen moet, en ,gcen
enkel cijfer is geheim.
In afwachting Uwer aangename be
richten.
Hoogachtend,
Uw dw.,
W. H. A. G. VAN ITTERSUM.
(Dr Jenny AAteijerman ontving bereids
dit stuk van den heer Van Ittersum ter
inzage, en verzoekt ons aan Z.Ed. te
berichten, dat hij ongeveer eind 'dezer
week hem hoopt te beantwoorden- Red.)
Colijn formateur.
Het is voor de A.R. partij een ©er
dat de Koningin een uit haar heeft waar
dig gekeurd een kabinet te formeeren.
Dit" is nü de vierde maal al.
Eerst in 1886 Mackay, daarna in 1901
Kuyper, vervolgens in 1908 Heemskerk
en nu weer Colijn.
Voor de A.R. partij beteekent deze
opdracht een verlies. Immers indien een
ander ministerie had kunnen optreden en
onze leider ware er buiten gebleven,
dan zou het ministerie een krachtigen
steun in den heer Colijn gehad hebben.
JJie steun dreigt nu weg te vallen, en
de club verliest een barer meest vooraan;
staande leden.
Intussclien nu onze geëerbiedigde
Arorstin het zoo wil, staat ons a.r. volle
zijn leider met liefde af.
Werp Uw oude kleeren niet weg,
maar maak ze met
als bij tooversiag spiksplinternieuw.
In pakjes van 20 cent. Bij Uw drogist.
Bij de belastingen zijn met ingang
van 1 Aug. verplaatst de kommiezen 2e
kl. A. AVairaven van Krabbeiidijke, L. J.
de Hullu en P. Geense va.n Bergen op
Zoom, alte drie naar Rotterdam.
Middelburg. II. M. de Koningin heeft
vergunning yelleend tot het voeren van
het Koninklijk wapen met den titel van
hofleverancier, aan den heer M. Peterse,
banketbakker onder de firma AV. 11. Gra-
vostein alhier.
Vlissingen. Alhier is in het St. Joseph-
ziokefthuis op 66-jarigen leeftijd overle-
Moge deze opdracht slagen. En moge
ons Christenvolk, va.ri wat richting ook,
door vertrouwen en toegenegenheid, in
zonderheid door 't gebed den heer Colijn
in zijn pogingen steunen.
Slaagt hij, dan wacht hem een zware
taak. In de Kamer, gelijk hem reeds
door Schaper beloofd is.
Maar ook daar buiten, waar hein de
demonstraties van het schellinkje dooi
de soc. dem. pers zijn in uitzicht ge
steld.
Gelukkig dat onze hulpe staat in den
Naam des Heeren HEEREN, die hemel
en aarde geschapen heeft!
voor lüanufacturen
Dames-en Kinderconfectie
Tapijten - Gordijnen
Bedden - Ledikanten en
aanverwante artikelen is
Ter Hal 1S taalman.
„Die Maasbode" verneemt dat het
hoofdbestuur van den Vrijheidsbond den
lieer Staalman 'heeft doen beteekenen
dat hij moet bedanken als lid van bedoeld
hoofdbestuur. Het is haast to kinderach
tig om waar le zijln. Omdat genoemde
lieer gekozen is op grond van een wet,
die o.a. met den steun van de Vrij-
heidsbonders haar aanzijn kreeg, en deze
benoeming heeft aangenomen, mag hij
piet meer met deze heeren vergade
ren
B e 1 g i s c h-N ederlandsch grens-
verkee r voor automobilisten.
Er zijn al vele Nederlandsche automo
bilisten de dupe geworden van eenige
nieuwe bepalingen voor "het auto-ver
keer in België. Sedert kort is aldaar
n.l. voorgeschreven, dat iedere auto moet
voorzien zijn van een spiegeltje, bevestigd,
ter linkerzijde van de auto, voor den
uitkijk op den weg achter de auto, en
dat voorts de autonummers minstens 30
c.M. boven den grond aan de auto's
bevestigd moeten zijn. Aan deze nieuwe
voorschriften wordt streng de 'hand ge
houden, met het gevolg, dat vele Neder
landsche automobilisten in België boe
ten beliepen.
De zakelijke bedrijfsbelasting.
De Hoog© Raad hoeft vernietigd de uit
spraken van den raad van beroep voor
de directe belastingen te Zwolle, waarbij
bevestigd waren de aanslagen van den
Staat der Nederlanden in de zakelijke
belasting op het bedrijf te Deventer we
gens het uitoefenen van de sociale ver
zekering door den raad van arbeid aldaar.
D© Hoog© Raad heeft geen principiëele
spraak gedaan over de vraag of de so-
cialó verzekering een bedrijf is, maar be
slist, dat in elk geval niet de Staat dit
bedrijf uitoefent, daar de Rijksverzeke
ringsbank met medewerking van de raden
'van arbeid de behartiging van de verzeke
ringen op zieh heeft genomen.
Op grond van ingewonnen rechtskundig
advies zal de gemeente Deventer nu de
Rijksverzekeringsbank in de bedrijfsbelas
ting aanslaan.
Bij Wiel- en Motorrijden heeft
men vaak veel last van schrijnen
en doorzitter der huid. Om dit
dadelijk te verzachten en spoedig
te genezen gebruikt men algemeen
30-60-90 ct. PUï€0L
0! Mevrouw! Wat prachtig verft die
Met geen enkele andere verf bereikte
ik dit resultaat.
In pakjes van 20 cent. Bij Uw drogist.
den de heer C. Dommisse C.Mzu., oud-
lid van de Kamer van Koophandel en
een dei- mode-oprichters van den Kunst
kring „Het Zuiden", in het bestuur van
welke vereeniiging de overledene nog zit
ting had. Ook dit jaar heeft hij nog een
groot aandeel gehad in do inrichting van
de permanente tentoonstelling. (M. C.)
De Hooge Raad heeft arrest gewezen
inzake liet beroep ingesteld door de ge
meente Vlissingen tegen de uitspraak
van den Raad van Beroep voor de di
recte belastingen te Middelburg, waar
bij de aanslag van het Nederlandsche
Loodswezen in de zakelijke belasting op
het bedrf te Vlissingen werd vernie
tigd. De llooge Raad heeft het besluit
van den Raad van Beroep vernietigd
en de zaak naar dien Raad teruggewe
zen, teneinde een nieifwe beslissing te
neiïïen, rekening houdende met het ar
rest van den Iloogen Raad.
Hoedekenskerke. Bij beschikking van
den Pensioenraad d.d. 16 Juni 1925 is
5aa,n Mej. Wed, G. AV. v. Dokkutn—Nak-
ken, gewezen onderwijzeres bij het ver-
vo-lg-onderwijs alhier een pensioen toe-
kend van f 32 's jaars. (Goesche Crt.)
's Gravenpolder. De burgemeester heeft
ontslag gevraagd tegen 1 Oct- a.s. als
gemeente- sècre tari s
Ellewoutstlijk. Gisteren werd door de
groote welwillendheid van mevr. M. J.
van Hattum, den kinderen der hoogste
klassen een aangename dag bezorgd, wijl
deze op haar kosten per trein een reisje
mochten maken naar Rotterdam, onder
geleide van het onderwijzend personeel-
Na des morgens van hier vertrokken te
zijn per auto's naar Goes, werd per eerste
gelegenheid de reis naar Rotterdam on
dernomen. Na aankomst volgden een be
zoek aan den dierentuin, een boottochtje
door de havens en verschillende andere
bezienswaardigheden.
Een woord van warme hulde en dank
aan deze edele weldoenster voor het vele
dat zij voor Ellewoutsdijk gedaan heeft
en nog doet is hier zeker op zijn plaats*
Moge het algemeen waardeering vinden-
Ook aan de heeren onderwijzers mag een
woord van dank niet onthouden worden-
Krabbendijke. Vrijdagavond om 7 uur
vergaderd© de raad dezer gemeente. Af
wezig waren d© heeren Krijger en AVou-
tersen. D© voorzitter opende de vergade.-
ring met gebed. De notulen werden voor
gelezen en vastgesteld. Ingekomen was
o.a. een schrijven van do bewoners van
Gawege-, met het verzoek daar 1 of 2
lantaarns te plaatsen. B. en AV. de nood
zakelijkheid hiervan inziende,, stellen voor
daartoe over te gaan. Aldus werd met
alg. stemmen besloten. Een schrijven van
dhr Otte inhoudende het verzoek de Zon
dagssluiting van café's in te trekken werd
voor kennisgeving aangenomen. Met alg.
stemmen werd aangenomen het bestuur
der Herv. school een voorschot te geven
groot f259,20 voor 45 kinderen. Mede
gedeeld werd, dat de kas van den ge
meente-ontvanger nagezien en in orde
bevonden is. Het voorstel vragende goed
keuring der rekening van het Burgerlijk
Armbestuur van Krabbendijke en Nieuw-
lande over bet jaar 1924, zijnde aan uit
gaven f 1010,835 en aa.n inkomsten
f 1032,35 werd met alg. stemmen aangeno
men. Eveneens werd met alg. stemmen
aangenomen de begrooting van het Bur
gerlijk Armbestuur zijnde aan inkomsten
en uitgaven f 1043,86, waaronder f 500
subsidie van de gemeente. In de be
grooting over 1925 werden met alg. st.
eenige wijzigingen ingebracht, waaronder
voor verbreeding Zandweg en aankoop
macadam enz. een post van f 1000. Met
alg. stemmen werden goedgekeurd de sta-
bonbon
Doos60-90ri.BijApoth.en drogisten
ten van oninbare posten op schoolgeld
en hondenbelasting. Voorgesteld werd de
geldleeningen samen groot ongeveer
i'22000 uitstaande tegen 6/4 pCt. en
6i/8 pCt. te converseeren tot zoo mogelijk
5 pCt. Aldus werd met alg. stemmen be
sloten. Tot het nazien van de gemeente-
rekening over 1924 werden benoemd de
heeren Vogelaar en AVoutersen.
Bij de rondvraag vraagt dhr Lagendijk
of op de openbare L. S. het vak j niet
meer onderwezen wordt, omdat het gym
nastieklokaal als gewoon klaslokaal ge
bruikt wordt. De voorzitter deelde mede,
dat het onderwijs in vak j buiten gegeven
wordt gedurende de zomermaanden.
Niets meer te behandelen zijnde, sluit
de voorzitter de vergadering met dank
gebed.
IN VELE PRACHTIGE KLEUREN,
is verkrijgbaar bij alle Drogisten.
In pakjes van 20 cent.
Koudekerke. Gistermorgen is alhier
overleden de heer Florus AVielemaker.
Met hem is weer één van de oude garde
heengegaan. De overledene was ,,'n
groote" op het gebied der politiek. Ook
op ander terrein was hij niet van betee-
kenis ontbloot. Zoo heeft hij in den strijd,
voor kerkberstel mee vooraangestaan,
maar zijn kracht was toch op politiek
terrein het best waar te nemen, en daar
heeft hij met onverllamvden moed gear
beid zoolang het dag voor hem was.
Ondanks zijn gevorderden leeftijd was hij
nog lid van de Propaganda-commissie,
die de voorbereiding vóór den stembus
strijd leidde, en van hem was men altijd
zeker, dat hij meer deed dan redelijker
wijze van hem verwacht werd. Zoo heeft
ook hij nog mogen meehelpen om op ons
dorp ons stemmencijfer voor groote da
ling te behoeden en zijn ziel is ver
kwikt door den gelukkigen uitslag.
Maar waar ik vooral op wilde wijzen
is niet zijn onverwoestbare belangstelling
in de hedendaagsche- politiek noch zijn
ijver waarmee hij tot het laatste toe de
A.-R. beginselen verdedigde. 'Maar dan
denk ik aan d© jaren op het laatst dor
vorige eeuw. Toen vooral was hij in
zijn kracht, in wijdon kring heeft hij toen
huis aan huis de A.-R. beginselen bin
nengedragen en het Liberalisme uitgeban
nen, er zullen maar weinig woningen
zijn op ons dorp waar „Floor" niet ge
weest is om de bewoners op te wekken
tot gehoorzaamheid aan Gods AVoord óok
op dat gebied. Tijd noch moeite heeft hij
toen ontzien en voor geen tegenstand
is hij teruggedeinsd en God de Heere
heeft zijn arbeid rijk gezegend. De geheele
streek langs de duinen tot de kom *»n
het dorp in welke streek hij destijds
woonde werd voor onze beginselen ge
wonnen, ©n, ik durf het gerust zeggen,'
dat hij in Gods hand daartoe het middel
is geweest. En toen in 1896 alhier een
A.-R. Kiesvereeniging werd opgericht, was
dat niet om van dat centrum uit te 'gaan
werken, maar om leiding te geven aan
hetgeen er reeds was. In betrekkelijk kor
ten tijd liep het ledental der Kiesvereen.
dan ook tot 125. In die vereeniging is
de heer AVielemaker stellig 20 jaar be
stuurslid geweest. Toch was hij geen lei
dend© persoonlijkheid. Op vergaderingen
sprak hij hoogst zelden. AVilde men hem
in zijn kracht- zien dan moest men hem
hooren als hij alleen met een tegenstander
te doen had of in klein gezelschap.
Later toen het oude liberalisme hier
niet. meer gevonden werd in dien vorm
voelde hij zich niet meer zoo gemakkelijk.
De verandering in de wereld der geesten
-ging sneller dan hij in staat was bij t©
houden, vandaar dat hij in later dagen
wel onze beginselen uitdroeg, maar niet
meer als voorheen, den strijd zocht.
Thans heeft de- Heere dezen strijdbaren
'man. weggenomen, en wij, die ons altijd
nog een beetje veilig- voelden achter die
oude „vuurvreters" al hadden we er
wel eens wat op aan te- merken, we
zien die rijen angstig dunnen. Op ons
komt straks de geheele verantwoordelijk
heid en ietwat onrustig zien we reeds
naar achteren of we nog reserves hebben..
De heer AVielemaker had een groote
liefde voor de waarheid, die tot het bren
gen van offers hem in staat stelde, hij
hield niet van schipperen of plooien, maar
was voor tegenstand zoo 't moest, voor
'n nederlaag niet bang.
