27
No 216
Woensdag II' Juni IIIS5
39e Jaargang
H. CO LIJ fa.
Buitenland.
Binnenland.
Dus No. 1 van lijst 27.
Staaf-Tabletten .90-
Maag-Tabletten. .75
Zenuw-Tabletten ,75«.
Laxeer-Tabletten 60
Hoofdpijn-Tabletten «k*
Drukkers-Exploitanten:
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorstslraat 68 70, Goes
Tel.: Retlaeiie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentien:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 cf.
Bij abonnement belangrijke korting.
houden wg van nu af muurvast in onze
gedachten. Dit is het nummer onzer anti
revolutionaire lijst. Als nummer 1 staat
op de lijst de naam
Het blokje vóór dien naam make men
Woensdag 1 Juli dicht met het roode
potlood dat in het stemhokje hangt-
EEN BERISPELIJK STROOIBILJET.
Zaterdag verspreidde het Bestuur
der aid. Goes S. D. A. P. een strooi-,
biljet, waarin aan onze redactie lo
gen en laster werd verweten, en mi
nister Colijn als de oppercijfergo oche-
ïaar werd weggezet.
Wij! hebben Maandag in een voorloo-
pig verweer ons tegen de onjuiste be
schuldiging verzet en gisteren op de
voornaamste punten het roode mani
fest weerlegd.
Om 't belang der zaak willen wij'
nu nog eens 't geheele biljet aan een
onderzoek onderwerpen.
De heeren schrijven
Beginnen we met het stukje in het
no. van 8 Juni. Daar gaat het over
het Deensche voorbeeld inzake ont
wapening. Daarin wordt betoogd,
dat het Deensche voorstel niets an
ders inhoudt, dan vermindering d'er
oorlogsbegrooting met 7 millioen
kronen, wat later tot 700.000 kronen
is teruggebracht.' Dit is onwaar. De
schrijver van dit stukje dienlde te
weten, dat het ontwapeningsvoorstel
der socialistische regeering nog
steeds in behandeling is en dat dit
voorstel inhoudt een verlaging der
begrooting met 35 millioen kronen.
Hierop zij geantwoord, dat inder
daad mets meer effectief is bereikt
dan die vermindering met 700 dui
zend kronen. En wat dat ontwape
ningsvoorstel aangaat, dit zegt niets.
Het is nog slechts een voorstel, waar
van geldtafwachten wat er Vam komt.
De heeren schrijven verder:
Deze verdraaier der waarheid:
weet toch ook (en als hij' dat niet
weel, laat hij dan trachten eerst wat
wijzer te worden voor hij gaat
„voorlichten") dat naa,st dit ontwa
peningsvoorstel hen voorstel tot
voorloopige verlaging der oorlogs
begrooting was ingediend, welk
voorstel weer is teruggenomen om
niet vooruit te Ioopen op, de beslis
sing van het. aanhangige ontwape-
ningsontwerp.
Mis mijne heeren! 't Is niet terug
genomen; 't is door de le Kamer ver
worpen. f
Verder
Het geschrijf in „De Zeeuw" ves
tigde den indruk dat de plannen
der socialistische regeering slechts
een bezuiniging meebrachten van
700.000 kronen. Dat is verdraaien
der feiten.
Wie verdraait hier Zie boven.
Hij weet, evengoed als wij, dat
toen in Denemarken de socialisti
sche regeering optrad, de kroon
reeds op 46 cent stond. De daling
der kroon vond plaats onder bur
gerlijke regeeringen.
Dit nu juist .wisten wij' niet. Wij
missen 0p 't oogenblik de bewijzen,
doch nemen gaarne aan, dat de hee
ren dit althans beter weten. Edoch
- en dit valt niet tegen te spreken
trots het soc.-dem. bewind is de
gedaalde kroon 46 cent gebleven.
Wij' gaan verder
In „Hoe men de kiezers voor
licht IJl" maakt de kerel 't nog er
ger. Daar heet het: v„Onze christe
lijke regeering bracht de oorlogs
begrooting van 1920 op 1921 terug
van 87.2 op 74.1 millioen".
„Het eerste cijifer van 7,2 miljoen
klopt aardig goed. In 1920 werd
uitgegeven voor oorlog 51.577.238,
voor maarine 44.986.248. Totaal
96.563.486. Trek hier af ongeveer
9 miljoen voor loodswezen en be
tonning; dan blijft er voor 1920
aan oorlogsuitgaven over ongeveer
87 miljoen.""
Wr merkten gisteren reeds op, dat
wat de kerel schreef, juist is. Geen
enkel cijfer in de redeneering der hee
ren is waar. Die cijfers zijn
voor oorlog 87.159.000, voor
marine 41.149.000 (militair), totaal
128.308.000.
Zooals de heeren het voorstellen
klopt het dus niet. Wij hadden het
alleen over het cijfer van „Oorlog",
dat wais niet 5J, maar 87. De cijfers
zijn dusOorlog 1920 87.2, Marine
(mil.) 41.1; oorlog 1921: 74.1, Ma
rine (mil) 42.2.
Het is dus, gelijk wij gisteren reeds
aantoonden, geen 87 maar 128.3 mil
joen.
De heeren laten nu volgen:
Maar nu voor 1921. Uitgegeven
in dal jaar is 74.798.355 voor oor
log en 54.578.102 voor marine. To
taal 129.376.457. Weer de 9 miljoen
voor loodswezen, enz. er af. Dan
rest aan oorlogsuitgaven in 1921
ruim 120 miljoen. Onze christelijke
vrind van „De Zeeuw" beweert, dat
het in 1921 was 74.1 millioen! Wat
deed de leeperd? Zie bovenstaande
cijfers. Hij moffelde de uitgaven
voor marine weg! En zoo kwam
hij tot een vermindering der oor-
logsuitgaven van 13 millioen. Ter
wijl er een vermeerdering was van
een 30 millioen!!
Dit is heelemaal onjuist.
De cijfers zijn 74.136.000 voor oor
log en 42.285.000 voor marine (mi
litair). Totaal 116.421.000. Zoodat in
1920 een totaal uitg. wa,s van 128.3
en in 1921 van 116.4 miljoen. Dus
minder 12 miljoen (11.9).
De heeren schrijVen verder:
ln het nummer van 9 Juni vin
den we meegedeeld in„Hoe men de
kiezers voorlicht (III)", dat de oor
logsbegrooting in ons land in 19 2 0
een eindcijfer had 87.2 millioen.
In het nummer van 10 Juni
wordt ons in het stukje „Ver
gissingen" meegedeeld, dat Scha
per in de Kamer had beweerd,
dat de oorlogsbegrooting 150 mil
joen was, maa,r "dat Schaper zich
50 miljoen vergiste. Zoodat dus die
begrooting 100 miljoen is volgens
„De Zeeuw" zelf. Let op lezer. In
1920 was 't 87.2 miljoen, nu 100
miljoen. Dat is, zegt „De Zeeuw",
een vermindering sinds 1920 van
30 pCt.
Zoo> is 't ook. In 1920, Iet wel, was
het eindcijfer voor oorlog 87.2 mil
joen. In 1925 waren de militaire uit
gaven volgens Schaper 150 miljoen,
doch het was maar 100 miljoen, nog
niet. Willen de heeren de juiste cij
fers Hier zijn ze: Oorlog (in 1925)
59 miljoen; Marine 34 miljoen. To
taal 93 miljoen. (De niet-militaire uit
gaven bijna, 7 miljoen, dus bijna, 100).
Oorlog (in 1920) 87.1 miljoen; marine
41.1 miljoen: totaal 128.2 miljoen.
Trek nu die beide getallen van elkan
der af 128.2 93 en ge houdt over
35.2 miljoen; dat is dus een vermin
dering van 30 pCt. op> Oorlog en Mas
rine; maar ook op de begrooting van
oorlog alleen is het 30 procent. Im
mers 87 miljoen min 58 miljoen
wijl merkten dit Maandag reeds op.
is een vermindering van 30 pCt.
De heeren schreven ook o.a. nog
in de circulaire
Wij verzoeken „de Zeeuw" vrien
delijk onze cijfers te weerspreken
of haar „vergissing" te erkennen.
Indien ze het eerste wil trachten,
zijn we bij voorbaat benieuwd naar
de goocheltoeren, die dan vertoond
zullen worden.
Ofschoon wij in dit verzoek en de
daaraan toegevoegde opmerking niet
veel vriendelijks vonden (doch dat is
een quaestie van stijf!) meenden wij
aan Hun verzoek te moeten voldoen,
't werpt allicht een ander licht op' de
ons toegedichte „voorlieging".
Hole men de kiezers voorlicht. VI.
We komen nog even terug op de mili
taire cijfers, welke de S. D. A. P. in haar
„Stemt Rood!" gaf.
Zij zegt:
„Verbijsterend en ontstellend is het,
hoeveel geld wij desondanks aan het leger
hebben ten koste gelegd. In de oorlogs
jaren werd niets gespaard- Alleen voor
het leger werd uitgegeven:
in 1914 f 110.000.000
in 1915 - 220.000.000
in 1916 - 259.000.000
in 1917 - 282.000.000
in 1918 - 373.000.000
in 1919 - 171.0Q0.000
Samen f 1.415.000.000
in de oorlogsjaren, dus bijna anderhalf
milliard gulden, waarvan het volk nu
nog elk jaar de hooge belastingen moet
opbrengen."
Wij zeggen:
In deze bedragen zaten voor
in 1914
in 1915
inl916
inl917
in 1918
inl919
personeel
der
landmacht
f 57.186:000
- 123.565.000
-134.153.000
-136.294.000
1-173.897.999
- 75.155.000
pensioenen,
wachtgelden
en kostwinners-
vergoodingen
f 13.500.000
- 34.580.000
- 33.104.000
- 36.165.000
- 52.374.000
- 23.612.000
Samen f700.250.000 fl97.335.CO0
Van de 1415 millioen aan de dagelijk-
schë verzorging onzer gemobiliseerde mi
litairen en hun achtergelaten betrekkin
gen alléén bijna 900 millioen.
Wij vragen:
Is dit eerlijke voorlichting der kiezers
in „Stemt Rood!"?
Of aanvaardt de S- D. A. P.«ook niet
meer de verantwoordelijkheid voor deze
900 millioen?
De soc.-dem. fractie stemde toch al die
jaren voor de mobilisatiecredieten?
R. A. d. O.
„Past op voor Zakkenrollers".
Zoo waarschuwt de S. D. A. P.
En dan zegt ze: Stemt Rood!
Dat is nu zoo'n echt staaltje van volks
verlakkerij.
Die „Zakkenrollers" staan Rèchls.
Altijd volgens de S. D. A. P.
't Zijn de mannen, die hebben durven
stemmen voor de kleine verhooging van
het Tarief. Want die vraagt van allen
evenveel, zonder te rekenen met het in
komen.
En dkt is nu „zakkenrollerij"!
't Woord is op zichzelf al brutaal.
Maar wordt het nog meer, als men
bedenkt, hoe de socialisten, gelijk dezer
dagen gedurig is aangetoond, lang niet
vies zijn van winst uit de b o d r ij-
v e n.
Dan kóst een tramrit de gemeente
maai' 8 cent en zij laat 10 cent betalen,
rijk en arm.
Dan gaat de waterleiding voor den
arbeider „over den meter", en hoe groo-
ter zijn gezin, hoe meer „duiten" hij in
't busje moet doen.
Dan kost de electriciteit de stad b.v.
26 cent en zij laat'30 betalen: rijk en
arm!
Zélf mag men dit alles doen:
En bij een ander, die lasten oplegt,
óók voor rijk en arm gelijk, noemt men
het „zakkenrollerij".
Het is me een fijne boel!
Maar nóg erger maakte het mr Mar-
chant, de leider der vrijzinnig-democra
ten, die al es naar z'n voeten kijkt, hoe
hem een minister-pantalon zou staan.
Die vond het woord zóó mooi:
Die nam 'tover: Zakkenrollerij.
En nu moet men iveten:
Sinds jaar en dag, sinds overouden
tijd hébben we de v ij f procent invoer
rechten gehad.
Wie hebben die destijds ingevoerd? De
vrijzinnigen.
Wie hebben ze steeds helpen handha
ven? Idem, idem.
Wie wilden 't indertijd wel van vijf op
zes brengen? De vrijzinnigen!
Wie riepen hard mee: Neen, neen!
toen min. Colijn voor enkele zaken de
vijf op nul wilde brengen? De vrijzin
nigen.
En dan durft mr Marchant nog pra
ten van zakkenrollerij! Sommige men-
schen durven alles. (Friesch Dagblad.)
De onlusten in China.
De „Times" meldt uit Shanghai: De
zeeliedenstaking blijft zich uitbreiden. Alle
kustschepen zijn opgelegd.
Naar uit Peking wordt gemeld, is maar
schalk Feng voornemens, een anti-buiten-
landsche actie te voeren.
De algemeene staking is te Swatow be
gonnen. Er is een Britsch oorlogsschip
uitgezonden.
Men begint te Londen zeer ongerust te
worden over den toestand in China. Ook
in regeeringskringen beschouwt men deze
kwestie' thans als uiterst ernstig. Naar
het schijnt, beschikt men voor de be
scherming van vreemdelingen in ver
schillende centra slechts over beperkte
krachten.
De berichten uit Sjanghai zijn niet bij
zonder hoopgevend- Volgens een telegram
aan de Times, begint men daar in te
zien dat een bevredigende regeling on
mogelijk is, die een oplossing brengt
voor de groote geschilpunten tusschen
de Chineezen en de vreemdelingen. Een
telegram aan de Telegraph meldt dat de
onderhandelingen te Sjanghai maar lang
zaam opschieten. Intusschen worden de
stakers zonder twijfel door heel China
gesteund- Zij hebben geen gebrek aan
geld en steun. De beweging groeit dage
lijks.
Stopzetting van fabrieken.
Volgens bericht uit Essen gaan aldaar
geruchten over een spoedig stopzetten
van een groot aantal fabrieken. Zelfs zou
den er op een vergadering van werkge
versbonden plannen besproken zijn, om
allo groote fabrieken in het Roergebied
en in het Rijnland begin Juli te sluiten-
De meeste bladen te Essen gelooven ech
ter niet, dat een zoo drastisch plan tot
uitvoering zal komen, wel verwacht men,
dat tot inkrimping van het aantal arbei
ders zal worden overgegaan.
Een schrijven van Hindenburg aan
Stresemann.
De Duitsche rijkspresident heeft aan
den minister van buitenlandsche zaken
een brief geschreven, waarin hij er aan
herinnert, dat hij op grond van art. 46
van de grondwet het recht heeft, de rijks
ambtenaren te benoemen. Hij wil dat recht
in het bijzonder handhaven, waar het de
benoeming van de ambtenaren voor de
buitenlandsche diensten betreft, derhalve
mag dezen ambtenaren ook geen promotie
of verplaatsing voorgespiegeld worden,
zoolang hij, de rijkspresident, zich daar
over niet uitgelaten heeft
Kort® S*erieht«».
Uit Praag wordt gemeld, dat de
Tsj echo-Slowaksche regeering een wet. in
zake de scheiding van Kerk en Staat
voorbereidt.
Daar de veldtocht in Marokko nieu
we credieten eischt, verwacht men bin
nen enkele dagen .levendige debatten in
de Fransche kamer over Marokko.
Gisteren hebben 15.000 arbeiders in
de metaalbedrijven in het land van Char
leroi den arbeid neergelegd om een loon-
geschil. Een aantal groote fabrieken zijn
tot uitsluiting overgegaan. De vuren zijn
gedoofd. Men vreest dat de staking zich
ov.er de metaal-industrie in het geheele
land zal uitbreiden.
De liberale partij in België besloot
geen deel te nemen aan de ontworpen
driepartijige regeering en verklaarde de
extra-parlementaire liberaliseerende ele
menten, die in de eventueel samen te
stellen regeering zouden treden, te be
schouwen als niet tot de partij behoo-
rend-
De feesten, op touw gezet door een
comité van Belgische vrouwen, ter gele
genheid van de zilveren bruiloft van ko
ning Albert en koningin Elisabeth, zul
len van 4 tot 12 Juli a.s. plaats hebben.
Een propagandaweek, bestaande uit bios
coopvoorstellingen, draadlooze omroepen,
historische lessen en voordrachten in de
scholen, zal er aan voorafgaan.
Uit Berlijn wordt gemeld: Door de
buitengewone droogte en de liitte van de
laatste weken zijn de oogstvooruitzich-
ten, die aanvankelijk zoo goed waren, veel
slechter geworden.
De vergeten schoolkinderen.
Op de schriftelijke vragen van den heer
Ter Hall betreffende afschaffing van de
straf van het schoolblijven van kinderen
heeft de heer De Visser, minister van
Onderwijs, het vólgende geantwoord:
De wet geeft den ondergeteekende geen
bevoegdheid can maatregelen te nemen,
waardoor gelijk wordt gevraagd een
radicaal einde gemaakt zou worden aan
toestanden, zooals in October 1924 te
Delft en in begin Mei 1925 te Dordrecht
voorkwamen, waarbij schoolgaande kin
deren, die voor straf moesten nablijven in
de school, door vergeetachtigheid van het
onderwijzend personeel in het verlaten
schoolgebouw achterbleven.
De straf van het schoolblijven behoort
tot het tuchtrecht van het hoofd der
school, en onder zijn verantwoordelijk
heid kan zij mede worden opgelegd door
den) klasse-onderwijzer(es). Het nablij
ven van leerlingen kan op zich zelf na
tuurlijk niet als een gevaarlijke straf wor
den aangemerkt, en zeker niet, indien
deze, gelijk het behoort, onder toezicht
wordt toegepast. Tot het doen afschaffen
dier straf ontbreekt den ondergeteekende
de bevoegdheid, maar hij kan er de nood
zakelijkheid ook niet van inzien. Zelfs
een wenk, dat de nablijvers steeds onder
toezicht moeten zijn, acht hij overbodig,
eenerzijds omdat deze beide betreurens
waardige gevallen een zóó zeldzame uit
zondering op het geheele aantal openbare
en bijzondere lagere scholen zijn, en an
derzijds, omdat juist die gebeurtenissen
zelf de- beste waarschuwing zullen zijn,
om het noodlge toezicht in het vervolg
MIJNHARDT's
BQ Apoth. «o Drogisftmu
ook in andere scholen niet te doen ont
breken.
De Glindhorst.
Ons volk wordt wakker over deze stich
ting. Na het schitterend voorbeeld van
Sassenheim is in Delft op één avond
f1600 ingezameld, voor de Glindhorst.
Welk bedrag wel zal groeien tot f2000.
Bovendien werd bij ds Hagen in de bus
een gift van duizend gulden gevon
den van een onbekenden gever. God zelf
maakt de beurzen los en open. Eveneens
ongevraagd uit Amsterdam een gift in
gekomen van f 100. Ook zeer veel klei
nere giften en collecten. En velen zijn
bezig om groote giften voor ons te ver
zamelen. Het is of heel ons land nu wil
gaan meewerken om onzen smaad weg
te nemen en te veranderen in eere.
Uw humeur wordt vergald, als gij last
hebt van aambeien. Foster's Zalf geeft
vanaf de eerste aanwending verlichting
en heelt uw* kwaal. Inderdaad een pro
baat geneesmiddel. Per doos f 1.75; per
tube f 1. (6)
Nijtengo te Goes.
(Vervolg.)
Stand no. 21 van D. W. HAGENAARS-
VAN SCHOOR te Bergen op Z,oom geeft
te zien wat deze firma op het gebied
van fruit- en groentekisten levert. Diverse
formaten en modellen zijn geëxposeerd',
o.a. een vervanging van ships in hout,
waarin het te verzenden artikel' meer
tegen beschadiging beveiligd is dan in de
oude modellen ships. Ook wordt de aan
dacht gevestigd op een houten vervanging
van bushels, dié meer doelmatig is en
eveneens grooter waarborg biedt voor
gave aankomst der artikelen, terwijl er
voor voldoende luchtverversching zorg
gedragen is. Ook andere soorten embal
lage en exportkisten, o.a. eierkisten, ap-
pelkisten, enz., worden door deze firma
geléverd.
Ons werd medegedeeld, dat de ervaring
van groote fruit- en groenteëxporteurs
bewezen heeft, dat met verzending in de
bovengenoemde kisten, de artikelen op
de buitenlandsche markten 5 a 10 pet.
meer opbrachten, dan bij het gebruik
van ships en bushels.
WOLDRING IDEMA, Groningen.
„Bevordering van eigen industrie voor
komt werkeloosheid" is één der opschrif
ten van den stand der firma Woldring
ldema te Groningen. Cultura-wijto. is een
product van den Nederl'andschen wijn-
bouw, welke in geen enkel opzicht be
hoeft onder te doen voor die uit het
buitenland.
Integendeel. Cultura doorstaat elke
proef van vergelijking en is bovendien
zeer billijk in prijs. Teneinde het publiek,
voor zoover nog noodig, hiervan te over
tuigen wordt Cultura aan dezen stand
gratis ter kennisname geschonken.
Een tweede opschrift: „Z(iet wat het
eigen land u biedt, en zoekt het in den
vreemde niet", is voor het publiek mede
een aansporing om met Cultura een
proef te nemen, terwijl' men bij gebruik
van dezen wijn de voldoening smaakt,
welke is vastgesteld in een derde op
schrift: „Wie Nederlandsche goederen
koopt, dient het vaderland". Niet alleen
met Cultura wordt hier geëxposeerd, doch
de firma Woldring en ldema brengt te
vens naar voren meerdere harer specia
liteitsartikelen als „Abstinent", een na
tuurwijn zonder alcohol, Limonadesiro
pen en „Roelfsema's Dubbele Likeuren",
welke door hunne prima kwaliteiten en
bijzondere eigenschappen veel aftrek ge
nieten.
Als nieuw artikel biedt de firma het
publiek een „Kallemooi", 'n Citroenschil
letje (Fladderak) met alcohol, welke in
korten tijd reeds veel opgang heeft ge
maakt.
Het artikel is luxieus verpakt in een
fraaie karaf, terwijl de prijs zeer billijk is
te noemen.
De Stand zelve ziet er keurig uit en
vormt met de etaleering een fraai be
zienswaardig geheel'.
Daar genoemde artikelen aan belang
stellenden gratis worden geschonken en
iedere kooper bovendien bij' wijze van
attractie een 'tentoonstel'lingssurprise ont
vangt, twijfelen wij niet of het zal de
firma Woldring ldema niet aan be
langstelling ontbreken.
(Wordt vervolgd..)
