ilonderdag II Juni 1015 89e Jaargang 27 No H. COL IJ N. DE HEMELLOODS. Buitenland. ROOSENDAAL. Dus No. 1 van lijst 27. FEUILLETON. Vrees geen Examen Ve Zeeuw (Slot.) Tot slot van deze serie annonces onder bovenstaande titel, maken wij de lezers er op attent dat wij naast de speciaal vermelde soorten nog een 25-tal andere melanges en merken voeren. Ofschoon wij uitsluitend door bemid deling van H.H. Winkeliers leveren, zal het ons steeds een genoegen zijn, onze verbruikers met advies te dienen 'ndien deze speciale verlangens betref fende snede melange of anderszins heb ben en worden op verzoek gaarne monsters toegezonden. U gelieve bij Uw verzoek echter gelijktijdig op te geven door welken winkelier U wenscht te betrekken. datzelfde cogenblik oen bode om een Bijbel zond; en ook dat Teding van Berk hout door dozen minister in het ootje genomen word bij! diens smadelijke- ver wijzing na,ar het gedrag van enkele Bij- hc-l heiligen. Ook Saaymans Vader werd niet zelden met zichtbare verveling aan gehoord. In die dagen was de Anti-Rev. partij in de Kamer metterdaad in de verdrukking, ge'ijjk ook onze partij bui ten de Kamer, vooral in de liberale pers den smaad van het Christen-zijn had te dragen. Int'usschen was Kuyper, die met Bichon van IJsselmonde zitting voor Goiuda had, in 1877, door den liberaal Palijn vervangen. i De smaad verminderde niet, toen in 1879 het driemanschap Keuohenius, Lob man, v. d. Hoop met A. baron van Dedem zijn intrede in de Kamer gedaan had. Vooral K-eUchenius trad met groote fier heid in het krijt. Het liberale kabinet- Kappeyne was door het kabinet-Van Lyn- den, een van Groens Oude medestanders, .vervangen. Toch waren er nog vele nobele- libe rale geesten in de Kamer, die men met genoegen hoorde, wanne# zij met onzen onvergctelijken De Savomin Lobman den degen kruisten. De jaren 18791886 waren jaren van zware-n strijd, menige zitting ging voorbij-, 'waarin onze voormannen, inzonderheid Lobman, bijzonder op hun qui vivo moes ten zijn. De- strijd was te meer onaangenaam, omdat bij toen ging tegen vroegere- mede standers en tegen hen, die op kerkelijk 'gebied rechtzinnig warm, doch op poli tiek gebied de exclusief-liberale vaan Volgden Wij behoeven in dit verband slechts den naam Six in herinnering te brengen, die later, bij een Kamercandidatuur, in 1887, door de Go-esche liberalen met een „dc-leert niet doch bleef zijn kerk ge trouw" tegen onzen aftredenden Lohman w-e-rd uitgespeeld. Na 1888 de Tweede Kamer was teen, dank zij de Uitbreiding van het Kies recht, omgegaan kwam er verademing. De Anti-Revolutionaire partij! klom sterk in ledental: 25 h 30. Jonge krachten als o.a. Heemskerk, Lucasse, Oknra, v. d. Velde, Rngelbcrts, e.a. kwamen haar ver sterken. De strijd verloor veel van haar scherpte, al werden nog telkens verschil punten naar voren gebracht. Vooral tus schen 1895 en 1905, toen dr Kuyper voorzitter, eerst van onze Kamerclub,' daarna van den ministerraad was, werd menig princ'picel debat gevoerd. Wij1 her inneren alleen maar aan het benoemingen- debat Kuyp rBcrgesiiis; het beg'nselèn- debat KuyperTroelstra 1900 en Kuyper Schaper 1901het Doodstraf debat Lu casseLoeff. Doch dit alles zal, als zijnde van' jon geren datum, ook onzen jongeren wel' vol doende bekend zijn. Docjh wat de eerste jaren van het op treden onzer jeugdige partij' aangaat, het is te verstaan dat onder onze ouderen nog wel eens een zeker heimwee naar deze voorbij'e jaren tot uiting komt. Maar toch deze tijden mogen wij en zouden wij- ook niet gaarne terug wenschen. Heeft niet reeds de Spreukendichter der Oudheid, dertig eeuwen geleden, ons ge leerd: „Zeg niet, wat is er dat de vo rige dagen beter geweest zijn, want gij zoudt naar zulks niet uit wijsheid vra gen". (Pred. 710.) Tegen misverstand gewaarschuwd. Het is al enkele malen hier en daar voorgekomen, dat onze huisbezoekers in Christelijke gezinnen kwamen o-m no. 1 van de Anti-revolut'"onaire lijst aan te bov-elen, de stemgerechtigde hu is gen co- ten verbaasd o-pkeken, dat zulk -een „af gescheiden" of „doleerende" huisbezoeker van ©en Hervormd echtpaar de stem vroeg voor e-en Anti-revolUticnaire lijst, in plaats van voor een Christelijk-His- torisch-e. De gcdachtengang is in die kringen: Wie Hervormd is, stemt Ohr.-Historisch en wie Gereformeerd is stemt Anti-Revo lutionair. Hierin nu is tweeërlei misverstand. Het eerste misverstand is dat men niet weet dat Hervormd en Gereformeerd hetzelfde is, z-co in naam als in grondslag en, zij dit laatste met ve-l-e Uitzonderingen, ook in belijdenis. 0n het tweed© misverstand is de waan, dat men -om Anti-Revol'utio- nair te zijln, instemmen moet met al wat in de Do-rdtsche Formulieren beleden wordt. Wat nu dit laatste aangaat, blijve voor al herinnerd dat onze partij niet is, en nooit geweest is een uitsluitend Gerefor meerde partij!. Nooit geweest is. Groen van Prinsterer had zijn politieke geestverwanten niet alleen onder Gereformeerden (Hervorm den), maar ook onder Doopsgezinden, Lutherschen, Afgescheidenen, Broeders (Darbisten). Nog ne-c-mt de A.-R- partij gaarne ieder een op, die haar program van begin selen beaamt, ook al is hij Baptist of Ethisch of Doopsgezind van gevoelens. En wat het eerste aangaat, duizenden led-en der Hervormde kerk zijln leden van A.-R. Kifisvcreenigingen of stemmen g|e re-geld op onze candidaten. In het Centraal Clomité zitten de Her vormde De Veer en de Doopsgezinde Hofstede heel broederlijk naast de Gere formeerde Co-lijn. En in de Tweede Kamer zijn zoowel de Hervormden Reumer en Visscher -en DUymaer van Twist, als de Gereformeerden Rutgers en Schouten en de Wilde de gewilden. Van ouds heeft dr Kuyper ons geleerd Drukkers-Exploitanten OOSTERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58 Posfrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 houden wij van nu af muurvast in onze gedachten. Dit is het nummer onzer anti revolutionaire lijst. Als nummer 1 staat op de lijst de naam Het blokje vóór dien naam make men Woensdag 1 Juli dicht met het roode potlood dat in het stemhokje hangt. ONTROUW IN POLITIEK BELIJDEN? Van Staatkundig Gereformeerde zijde beschuldigt men onze voormannen van beginselverloocHening. In een deel der pers wedt op deze onware aantijging de aandacht gevestigd tn daarbij gewaagd van een in onze kringen, inzonderheid bij de ouderen onder ons noz wel eens tot 'uiting komend heimwee naar vroeger dagen, dagen van strijd, o-ok in 's lands vergaderzaal, door leefd. bij de herinnering waarvan geliefde namen naar voren komen van reeds lang ontslapen anti-revo'utionaire volksverte genwoordigers, mannen, klein in getal en met kleine kracht, doch die sterk' waren door hun geloof, in den zwanen strijd tegen het onge'oof dier dagen, hetwelk destijds ook in de Tweede Kamer door de besten en bekwaamsten uit de toen machtige liberale partij! mot zoo groo- ten overmoed wc-rd vertolkt. Schrijver de-zes heeft, silicon hij Groen van Prinsterer neig van aanzien heeft gekend, dezen geliefden staatsman natuur lijk niet als Kamerlid gekend. Van zijn zware-n strijd een strijd van een tegen allenheeft hij alleen uit diens ge schriften kennis gekregen. Maai' hij heeft wel zijh volgelingen in de Tweede Kamer Van de publieke tribune- beluisterd. Van Van Loon hce't bij slechts een vage her innering bewaard. Doch de anderen heeft hg meermalen met belangstelling gehoord Messchert van Vollenhoven, Teding van Berkhout, Van Wassenaer van Catwijck, Van den Berch van Heemstede (deze laatste in 1880, eerst door Blout, later door Donner vervangen) waren in de ja ren 1875 to-t 1877 met dr Kuyper (doch deze laatste was to-en wegens ernstig ze nuwlijden buitenslands) de mannen aan wi-c het hart hing van het Christenvolk. Eerstgenoemde trad al spoedig van het Staatstf one©], doch in zijn plaats trad voor 'een ander district (Deventer) A. baron Schimmelpeiminck v. d. Oye (1873) naar voren, terwijl in 1875 A. baron Mackay Van Leon voor Amersfoort ver ving en Jhr J. L. de Jonge voor Middel burg, Jhr M. M- van Asch van Wijck, •ook voor Amersfoort, en F. J- J- baro-n Van Heemstra voor Haarlemmermeer hun intrede in de Kamer deden. Het was in de gloriedagen van Kappeyne van de Cappello, toen de liberale par'ÜI 111 het zenith stond van haai' macht en haar kracht, doch de worm reeds knaagde aan haar lev©nswca.'tel. Zij was begonnen Thor- becke te verloochenen. Met mannenmoed hebben de genoemden geworsteld om het behoud van de Chris telijke grondslagen van ons volksleven; en zij zijn in dien strijd gesmaad ge worden. Wij waren er getuige van, dat Jhr de Jonge door mr Daan van Eek en andere liberalen bij de behandeling van Kappeyne's school-wetsontwerp^ bij de verdediging tegenover den minister van het reehtvaardigmakend geloof, waarbij hij hem Schriftonderzoek aanbeval, werd uitgelachen; vooral toen Kappeyne op Een verhaal uit hel Verre Westen. (Nadruk verboden.) 19) oi „Zij kan rijden! Zij is ©en echte waag hals! is 'tniet Bill?" Bill knikte toestem mend. „Dan kan zij het vee bijeendrijven en een stier van de kudde afzonderen zoo goed als de beste van ons." „Zoo? En hoe groot is ze wel?" „Groot? Wel, 'tis nog een kind! De grootte heeft er niets mee te maken, maar 't zit hem in haar koelbloedigheid. Zij is net zoo koelbloedig als ik en Bill; waar Bill?" Wederom knikte Bill toestemmend. „Weet je nog toen zij dien stier dood schoot, Bdl?" vervolgde Ili. „Wat was dat?" vraagde ik vol ver langen om te hooren hoe dat in zijn werk was gegaan. „O, niks niemendal", zei Bill. „Niks niemendal?" herhaalde Hi. „Een aardige groote niemandal!" „Wat dan?" drong ik aan. „Wel, Bill had een mooi stukje uitge voerd op de hoeve van den ouden Mere dith, maar hij spreekt er liever niet o-ver. Dan wordt hij verlegen", grinnikte hij. „Hè, schei er toch mee uit. Ik weet niet waarom je daar nog over moet zeuren", zei Bill gemelijk. Ili liet zich dadebjK gezeggen, maar zoodoende heb ik nooit het fijne van de zaak vernomen. Zooveel kwam ik toch nog te weten, dat Bil! op gevaar van zijn leven den Prins had weggetrokken tusschen de pooten van een dollen stier en dat de kleine Gwen doodbedaard was komen aan rijden o-p haar pony en door het afzenden van twee goedgemikte kogels in den kop van den stier, hen beiden uit een groot gevaar had gered, misschien wel van den dood, daar de heel© kudde kwam aan- loopen. Natuurlijk was Bill nooit te spre ken over zijn eigen aandeel in dezen. Een echte prairiebewoner zal u met pleizier vertellen wat hij zou kunnen doen, maar over .hetgeen hij gedaan heeft, spreekt hij niet licht. H-e-t ©enige wat Hi no-g losliet over Gwen was dat zij, als de gelegenheid het meebracht, in woede kon ontsteken. „Weet jo no-g, Bill, toen met Bertie Hill?" Bill wist het nog. „Heeft zij er hem toten niet danig van langs gegeven? Verdiende loon!" „Wat deed zij dan?" vroeg ik. „Striemde hem met haar zweep over zijn schouders. Flink raak". „Waaro-m?" „Omdat hij haar Indiaanschcn jongen -een oorvijg gaf." Deze knaap, Joe, was, zooals ik later vernam, Ponka's zoon, en Gwen met hart en ziel toegedaan. „Ja, ja, zij is lang niet malsch". „Neen", stemde Bill toe, „zij is een beetje heethoofdig." 'Toen, als vreesde hij haar te kort te hebben gedaan, voegde hij er haastig bij; „Maar zij is een bovenste beste! Net wat jo zoudt wenschen." De Prins gaf mijl nog een ander kijkje op haar karakter. 'tls een merkwaardig kind", zei hij een paar dagen later. „Wild en schuw als een ongetemde pony; maar onver saagd. Het woordje vrees bestaal niet voor haar, en hartstochtelijk iszij in ho-oge mate. Meredith, gij weet wel, de Voortrekker, heeft haar altijd bij zich gehouden op de hoeve, zoover van alles af. Zij ziet niemand dan hem en Ponka's familie, de Zwartvcet-Indianen, die haar als een godin behandelen en alles doen de Anlirevolut'onaire partij vraagt van niemand, die zich aanmeldt, een Co-n- fessioneele belijdenis omlrent de leer der Voorbeschikking, het Avondmaal of wat ook. Ze is geen kerkelijke groep, maar e-en politieke bijeenvorgadering, en heeft daarom alleen te vragen naar de politieke richting, die het Calvinisme in de historie aan het leven, aan de actie en aan het bestuur der volkeren gegeven heeft. De vrije school regel. In geen land ter wereld zijn do Chris tenen zoo gelukkig, dat zij een eigen Chr. school hebben, waar Christelijk onderwijs gegeven wordt, als Nederland. Zelfs Amerika, dat in zoo menigerlei opzicht „ons vooruit" is, heeft nog niet dat schoolstelsel, waarbij de vrije Chris- te!rjke school zich kan ontplooien. In den staat Tenessee, waar als in de ove rige staten dezer groote republiek uit sluitend openb. onderwijs gegeven wordt, ligt hel stadje Davto-n, waar het den onderwijzers^ verboden i-s cm de Evo lutieleer dat zijn de theorieën van Darwin in den volksmond als „dat de mensch van de apen g,fstamt" aangeduid wordt te propageeren. Tegen een onderwijzer, die het toch deed, is nu een aanklacht ingediend. Hce wordt door deze gebeurtenis het stelsel der openbare school weer veroor deeld. Natuurlijk zullen de linkscheu wel trachten dat wetsartikel veranderd te krijlgen, en dan zal met meerderheid van stemmen nog eens moeten worden beslist, o-f op die school volgens het Woord of volgens D-arwin mag worden geleerd. Zulk systeem nu is het ónze niet. Het onze is en hierin verschillen wij van de Clhr. Historische vrienden de vrije school voor heel de natie, of, meer overeenkomstig Groen's verlangen: Vrije schco-l regel, openbare school aanvulling. Heeft de wetsverandering van 1920 ons nader aan dit ideaal gebracht? Im mers neen. Onze schoolstrijd had tweeërlei doel: de (financië-ele) gel ijk-- tel 1 ing en het recht cp de vrijheid. Nu is de gelijkstelling verkregenEn we danken God voor hetgeen verworven wcra, en we danken o-nze leiders Kuyper -en Lobman voorop vooi' wat ze tc-n goede voor ons deden. Doch nu zetten we den strijd voort voor het recht gelijk dit door onze beginselen geëisoht wordt. En we mogen niet rusten zoo lang Groen's leUze: „Vrij© school regel, openbare school aanvulling", niet ten slotte geheel het onderwijsvraagstuk be- heerscht. Het Nederlandsch-Belgisch Verdrag. Een oordeel over dit verdrag verwach ten onze lezers misschien niet van ons. Toch zal het lïun wel i-nteresseeren, wat een onzer voormannen, mr Rutgers, pre sident van de Anti-Revolutionaire Kamer- club, er van zegt. In een vergadering) eener afdeeling van de „Verceniging vcor Volkenbond en Vrede" besprak hij de algemeene strekking en de politieke be- ttekenis van het verdrag. Spreker wees er op, dat hij niet behoort tot de Kamerleden, die blijkens het voor- loopige verslag van de Tweede Kamer over den inhoud van het verdrag teleur gesteld zijU. Spr. behoort tot degenen, die van oordeel zijln, dat door het verdrag de voorwaarden zijn geschapen voor de ontwikkeling van vriendschappelijke ver houdingen met België en dankbaar g,©- om haar heelemaal te bederven. Zij kent hun taal en gewoonten, en heeft soms wel acht dagen achtere en bij hen gel oh geerd." „Watblief? Bij de Zwartvoet-Indianen?" „Ja, ja. Natuurlijk gaan Ppnka en Joe dan mee; maar ook zonder hen zou zij even veilig bij de Indianen zijn geweest, alsof een militaire lijfwacht haar om ringde. In den laatsten tijd heeft zij1 die uitstapjes er echter aan gegeven." „En thuis?" vraagde ik. „Wordt er iets aan haar opvoeding gedaan? Kan zij lezen en schrijven?" „Neen, dat kan zij niet. Zij kan haar eigen kleeren maken, koken, en de wasch behandelen, en doet dat ook, als zij -er lust in heeft. Dan is zij precies o-p de hoogte van vogels en van het vee, en van bloemen -en boomen; maar verder reikt haar kennis niet. Zij is wat men zou kunnen noemen een halve wilde." „Foei, hoe Schandelijk. Hoe oud is zij?" „O, ze is no-g een kind; veertien of vijftien denk ik. Maar in vele dingen is zij: wijs boven haar jaren." „En wat zegt haar vader er van? Kan hij haar leiden? Heeft hij macht over haar?" „Macht over haar?" riep de Prins. VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. A b o n n e m e n t s p r ij s Per 3 maanden, franco per post, f3.— Losse nummersf 0.05 Prijs der Advertentiën: 14 regels f 1.20, elke regel meer 30 et Bij abonnement belangrijke korting. stemd zijn. Spr. stelde zich hierbij o-p het standpunt van den Volkenbond, dea nieuwen staatkundigen vorm voor devre- delievenden verhouding van de Staten. Uitvoerig licht spreker toe, dat het nieuwe verdrag in overeenstemming is met de grondbepalingc-n van het Volkenbonds verdrag. Mot instemming besprak' de heer Rut gers de verschillende bepalingen van het verdrag, waarbij spr. bij het politieke deel ervan herinnerde aan de verklaring, dat bij opzettelijke schending van het Nedcrlandsche grondgebied voor Neder land een casus belli1) geschapen is- Bij de regeling van het Sehelde-rog'me en bij de nieuwe waterwegen werd uitge gaan van het beginsel „vrijheid en ge lijkheid". Het verdrag is wellicht niet volmaakt doch men is er in geslaagd, de rechten en belangen van den buurman te ontzien. Hierbij is het bewijs geleverd, hoe moei lijke vraagstukken in den geest van den Volkenbond kunnen worden aangevat en tot oplossing ge-bracht. Het geheel© verdrag ademt een geest van vertrouwen, aldus do heer Rutgers, en het is een bewijs dat beide landen de beginselen van den Volkenbond tot richtsnoer hebben genomen voor hunne practische staatkunde. 1) Een geval waar oorlog op volgen 'kan. want er is een Middel dat u geheel be vrijdt van Zenuwachtigheid, een Middel dat u Kalm maakt en Kalm houdt, ter wijl uw Geest Helder blijft. Mijnhardt's Zenuwtablelten, wetenschappelijk samen gesteld en onschadelijk, genezen u van uw Zenuwachtigheid. Glazen buisje 75 ct. Bij Apoth. en Drogisten. De veiligheidskwestie. De Engelsche minister Chamberlain heeft het noodig gevonden in een nota te waarschuwen tegen overijlde commenta ren met betrekking tot de tusschen Frankrijk en Engeland verkregen overeen stemming inzake het Duitsche aanbod tot het sluiten van een gemeenschappelijk waarborgverdrag. Chamberlain geeft deö raad met kritiek te wachten tot de publi catie, die geschieden zal, nadat de nota te Berlijn overhandigd zal zijn. Chamberlain meende reeds thans te moeten verzekeren, dat de Engelsche re geering bij de besprekingen met Frankrijk steeds den koers gevolgd heeft, dat bij zondere verdragen alleen nuttig kunne» zijn, indien zij gesloten worden tusscheö aÜe rechtstreeks er bij belanghebbende staten, onverschillig of het vroeger bond- genooten of vijanden waren. Ook Baldwin heeft in het lagerhuis te verstaan gegeven, dat de onderhandelin gen met D licschland op een voet van gelijkheid zullen worden' gevoerd. De te treffen regeling zal een streng wederkeerig karakter hebben en niet eenzijdig zijn. Baldwin zei, 'dat hij ten volle den wensch van het Lagerhuis kon begrijpen om zoo spoedig mogelijk gelegenheid te hebben over dit punt te beraadslagen. Hij wilde echter het huis vragen om geduld te oefenen, waarbij het ten volle verzekerd kan zijn, dat er nog geen veüigheidspact geteekend of gesloten zal worden, zonder dat aan het lagerhuis gelegenheid is ge geven om daarover volledig te beraad slagen. „Neen, man, niets of niemand ter we reld heeft macht over haar. Wacht tot dat ge het trotsche kleine ding haar be velen aan Joe ziet geven, het neusje in den wind, en gij zult nooit weer aan die mogelijkheid denken. Zij zou een prinses kunnen zijn, zoo hoog is zij In haar wapens. Ik heb in mijn tijd meer dan één vorstin gezien, maai geen enkele over trof Gwen in echte fierheid zoo'n kleine Lucifer." „En verdraagt haar vader al haar kuren?" vraagde ik, slechts matig in genomen met het beeld, dat de Prins ge schetst had. „Haai' vader do-et eenvoudig alles wat zij verlangt, -en aanbidt haar, zooals al len, die in haar nabijheid komen, tot haar twee honden, Wolf en Lex, toe, voor wie zij haar leven zou geven, als 't noo dig was. Toch", liet hij er na ©en «ogen blik zwijlgens op volgen, „is het, zooals gij zegt, meer dan erg. Zij behoorde iets te weten van de eischen der beschaafde wereld, waartoe zij ontegenzeggelijk be hoort en waaraan niemand zich op den duur geheel kan onttrekken." (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1925 | | pagina 1