Zaterdag 6 Juni 1915
9e Jaargang
Bank voor Zeeland
Aardige Kinderfoto's
KEES HELDER
Tweede Kamerverkiezingen.
Merk A B.
A B. - tie tabak voor kenners.
Buitenland.
MIJTEN GO 1!"
Firma J. A. L. G. WITTE
HET ADRES
A. WILKING
Binnenland.
Qit nummer bestaat uit twee bladen
Woensdag i Juli 1925.
Onze Candidates
GOES.
Effecten - Coupons
Prolongatiën
Alle Bankzaken
Moderne opvatting.
FOTOGRAAF
Langedelft I 34 - Middelburg
Bezoekt onzen Stand op
Wijnhandel - Goes.
Drukkers-Exploitanten
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorstslraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ^ L. Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnemenlsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentie n:
14 regels fl.20, elke regel meer 30 ct
Bij abonnement belangrijke korting.
1. H. COLIJN te 's-Gravenhage.
2. V. H. RUTGERS te 's-Gravenhage.
3. TH. HEEMSKERK te 's-Gravenhage.
4. J. J. C. V.AN DIJK te 's-Gravenhage.
5. L. F. DUYMAER VAN TWIST te
's-Gravenhage.
6. J. SCHOUTEN te Rotterdam.
7. E. J. BEUMER te Utrecht.
8. H. VISSCHER te Huis ter Heide.
9. J. A. DE WILDE te 's-Gravenhage.
10. C. SMEENK te Arnhem.
11. A. ZIJLSTRA te Groningen.
12. J. G. SCHEURER te Ermelo.
13. H. BIJLEVELD te 's-Gravenhage.
14. C. v. d. HEUVEL te Nieuw-Vennep
(geur. Haarlemmermeer).
15. H. A. LEENSTRA te Heerenveen.
16. T. HEUKELS te Rotterdam.
17. A. COLIJN te Nieuwer-Amstet.
18. G. HOFSTEDE te Blokzijl.
19. H. AMELINK te Utrecht.
20. H. A. DAMBRINK te Utrecht.
NIET KIEZEN?
Er zijn nog altijd menschen, die niet
meedoen aan wat zij! eenigszins kl'einee-
rend noemen de kiezerij.
Wij zijn tegenstanders van den stem-
dwang op principieele gronden; doch den
stemplicht aanvaarden wijl evenals den
dienstplicht en den belastingplicht op mo-
roele gronden. iDlit zijn plichten, ons van
wege de Overheid opgelegd, en de Over
heid hebben wij om Gods wil te eeren, en
haar te gehoorzamen, tenzij ze ons dwin
gen zou door haar te gehoorzamen onge
hoorzaamheid te plegen jegens God den
Heere.
Aangezien nu de kiesplicht ons niet in
conflict brengt met een van Gods gebo
den, aanvaarden wij ook dien plicht met
gehoorzaamheid.
Nu mag 'twaar zijn dat de Overheid
ons wel opkomstplicht kan opleggen, maar
dat zij ons niet verplichten kan om te
gaan kiezen.
Dat is zoo. Doch i waarom zouden wiil
niet kiezen. Kiezen, dat is keuze doen. Dat
hebben wij op ander terrein gl Zoo vaak
gedaan, en van menige keuze hebben wij
nimmer berouw gehad.
Heel het menschelijk leven is een altijd
weer herhaald kiezen.
Wij moeten kiezen, wien wij dienen zul
len, en velen deden dit ook,-gelijk Israël
in Jozua's dagen: Kiest u heden Wien
gij dienen zult.
WTjj kiezen en moeten kiezen tusschen
een leven naar het Woord Gods, of naar
de wetten der wereld.
Wij1 mannen kozen of wenschen met
tertijd een levensgezellin te zoeken en
te kiezen.
Wij kiezen een school' voor onze kin
deren, een vak om uit te oefenen, een
plaats voor onze woning; wiji kiezen ons
een huisdokter, ambachtslieden voor het
onderhoud van ons huis, den kruide
nier die ons zijn waren thuis brengt,
den slager en den bakker, die onze spij
zen bezorgen, onzen melkboer, den kleer
maker, die ons pak aanmeet.
Onder allerlei omstandigheid en op ve-
leilei wijze worden wij tot kiezen geroe
pen.
En bij de stemming voor de volksver
tegenwoordiging zouden wij afzijdig blij
ven en dat juist bij de vervulling eener
aak, ons door niemand minder dan de
Korungm op de hand gezet.
ij een zoodanige gelegenheid zouden
j zeggenik verkies niet te kiezen
Een onhoudbaar standpunt
'tolk" W16 Z6gt "'k verkies"> die doet
Wie zegt „ik verkies: niet te kiezen"
verkiest, die verkiest: niet te kiezen,
en daardoor (rer)kiest hij nu juist den
politieken tegenstander.
v;Ü!r\W w ltook weer in 1897 in het
kiesdistnckt Amsterdam VI?
Daar kregen onze tegenwoordige mi-
sè™ neTookrer\en de liberaal Goert-
bema elk 1225 stemmen, en toen werd
laatstgenoemde als oudste in jaren ver
kozen verklaard.
Had er toen een kiezer die niet kie
zen wilde op mr Heemskerk gestemd, dan
ware hrjl met die eene stem meer verko
zen geweest.
.En hoe ging het in datzelfde verkie
zingsjaar in het kiesdistrict Sneek?
Daar kregen deze zelfde mr Th. Heems-
o!ko 611 de ühcrale Van Gilse resp.
452- en 2453 stemmen. Die eene stem
meer bracht v„ Gilse in de Kamer en
meld onzen minister er buiten.
(Vervolg.)
Dit is de melange welke onveranderd
van geslacht op geslacht is overgegaan,
zoowel in de fabriek als bij de ver
bruikers.
Ondanks dikwijls hooge prijzen mocht
het ons tot op heden steeds gelukken
dezelfde soorten tabak hiervoor te re
serveeren als voor 100 jaar gebruikt
werden.
Zie volgende annonce.
En die eene stem door mr Heems
kerk verloren, bezorgde ons de Leerplicht
wet, welke met slechts één stem meerder
heid in 1900 werd aangenomen. Want
v. Gilse was voor die wet, en ware
niet hij maar Heemskerk verkozen ge
weest, dan was dat een voorstemmer
minder en een tegenstemmer meer ge
weest, want Heemskerk was tegen die
wet.
Maar is dat nu bij de Evenredige
Vertegenwoordiging ook nog zoo?
Nog net zoo.'
Daar is het niet sléchts één stem
die beslist, maar een halve stem, of nog
minder dan een halve stem.
Eemige jaren geleden werd te 'sHeer
Arendskerke een gemeenteraadslid geko
zen, die naar evenredigheid een zestiende
van een stem meer had dan de Roomsche
aftredende, welke daardoor uitviel.
O, het kan zoo nauw luisteren.
Laat men toch niet te lichtvaardig zeg
gen: ik doe niet moe.
Hiervan kan zooveel afhangen.
OirietiiMr. ANT. VAN BEHCKEL, JOS VELTHUIJSE.
Kantoor Groote Markt 21. Telefoon T4 (2 lijnen).
lersekeG. D. VAN OOSTEN,
Lepelstraat, Tel 28.
Kapelle: J. A. MOL Pzn.,
Nieuwe weg, Tel. 13.
Het succes van Wembley.
Er waren Dinsdag 72000 bezoekers op
de Wembleytentoonstelling, tegen 81000
op denzelfden dag in het vorig jaar. Het
was prachtig warm weer, zoodat deze
nuchtere cijfers bewijzen, dat de zaken
niet geheel naar wensch gaan, meent
de Tel.
Maar de Wembley-optimisten zien dit
over het hoofd. Liever praten zij over het
succes van den Tweeden Pinksterdag,
toen er niet minder dan 243000 menschen
op de tentoonstelling kwamen, in hoofd
zaak provincialen. Tienduizenden maak
ten het 's avonds zóó laat, dat de tal-
looze treinen en bussen tekort schoten in
hun vervoerstank, ofschoon de Metropo
litan Railway alleen op het laatste mo
ment nog een vijftigtal extra-treinen in
legde. Er waren heele menschenmassa's,
die naar Londen terugkuierden. In den
heerlijken lentenacht getroostten zij zich
blijmoedig een wandeling van een kleine
drie uur! Wembley is ongeveer vijftien
K.M. verwijderd van het Londensche sta
tion Raker Street, en de non stop-treinen
van de Metropolitan rijden er maar elf
minuten over. Die vijftig late extra's, die
tusschen 11 uur en 12.37 van Wembley
vertrokken, vervoerden intussclien nog
vijftigduizend late bezoekers! Ook liepeiï
er tweehonderd extra-motorbusdiensten.
Het tentoonstellingsbéstuur ondervond
overigens, dat zelfs een dergelijk succes
zijn schaduwzijden heeft- De 243000 be
zoekers hadden zóóveel rommel op de
tentoonstelling achtergelaten „de schil
len en de doozen" dat er elfduizend
vuilnisbakken of wel tweehonderd motor-
vrachlwagens mee gevuld hadden kun
nen worden. Tweehonderd man werkten
den anderen dag gedurende 3i/2 uur om
de tentoonstelling te reinigen, en het
werkje moet een slordigen duit aan ar
beidsloon gekost hebben.
De onlusten in China
Alle bestellers en practisch alle Chi-
neesche seiners van de Noorder- en Oos-
ter-telegraafmaatschappijen hebben het
werk gestaakt. De politie heeft een inval
gedaan in een school, waar een groote
hoeveelheid communistische geschriften
aangetroffen werd. Eenige lieden zijn in
hechtenis genomen en de school is ge
sloten.
De Japansche kruiser „Tatsoeta" is
naar Shanghai vertrokken met 200 mari
niers aan boord.
De sovjetbladcn als de „Prawda" en de
„Iswestia" houden zich op de voorpagina
bezig met de staking te Shanghai. Zij
verklaren, dat het Russische proletariaat
zich moet voorbereiden op steunverle
ning aan de gele broeders in China, die
de uitdrijving der blanken voorbereiden.
In de te Petersburg verschijnende
„Prawda" schrijft Zinovieff, dat de ge
beurtenissen in China van het oogenblik
slechts een aanwijzing zijn voor de ko
mende gebeurtenissen, welke zullen cul-
Imineeren in de revolutie in het Verre
Oosten en de vorming van .de Chineescha
sovjetrepubliek, welke zich met Moskou
zal vereenigen, ter bestrijding van de
exploitatie door het buitenland.
De staking te Shanghai wordt door de
autoriteiten aldaar gesteund. De diplo
maten te Peking hebben strenge instruc
ties gegeven aan de consulaire ambte
naren te Shanghai, dat het schieten daar
moet ophouden.
In Shanghai bleef het gisteren rustiger,
maar de staking wordt zoö streng gehand
haafd door de studenten die de leiding
hebben, dat de aanzienlijke kooplieden liet
niet wagen met de vertegenwoordigers
van den gemeenteraad te onderhandelen.
De verkeerstoren in Berlijn.
Berlijn gaat, evenals Parijs, zijn verkeer
meer en meer met verkeerstorens rege
len. Binnenkort zal 'er midden in de
Friedrichstrasse een toren opgesteld wor
den, zóó, dat de waarnemer daarin het
overzicht zal hebben zoowel over de
Friedrichstrasse als de Leipziger Strasse-
De toren zal tot het punt waar de waar
nemer staat, 5 M. hoog zijn. In den to
ren zijn geen lampen; die zijn in de straat
hoeken aangebracht en zullen vanuit den
toren bediend worden.
In den toren zal voorts een telefoon
worden geïnstalleerd met directe lijnen,
naar politie, brandweer en reddingsbriga
de. Ook zullen de waarnemers in de to
rens zich met hun collega's in de straten'
in verbinding kunnen stellen langs spreek
buizen. Het aanroepen van elkaar gebeurt
door groote ratelwekkers.
In den toren is een spiegel opgesteld,
waarin de waarnemer ook het verkeer
achter zich zal kunnen zien.
Niet de kleinste moeilijkheid voor de
bouwers van dezen toren was zijn fun
dament. Want de straatoppervlakte, waar
op de toren komt te staan, is heel dun
en daaronder is de ondergrondsche spoorr
weg. De toren is uit massief ijzer gecon
strueerd.
Nog steeds een gedrukt bedrijfsleven in
Duitschland.
Het Acht Uhr Ab- vestigt er de aan
dacht op, dat er van de verbetering van
het Duitsche bedrijfsleven, die na den
afltfop van de verschillende verkiezingen
werd verwacht, tot dusver niets te be
speuren valt. Met Pinksteren was de om
zet in den handel zeer klein. Gelukkig is
de laatste maanden het aantal faillisse
menten niet gestegen, maar men vreest,
dat dit toch wel spoedig zal geschieden.
De koopkracht van de bevolking is name
lijk nog steeds zeer gering. Nooit, beweert
men in deskundige kringen, heeft bet, pu
bliek een dergelijke dringende behoefte
aan voorwerpen van dagelijksch gebruik
gehad als thans, maar ook nooit werden
minder van deze voorwerpen gekocht dan
tegenwoordig, hoewel de prijzen van tal
van artikelen aanmerkelijk gedaald zijn.
Deze prijsdalingen leverden echter geen
resultaat op, omdat de prijzen der levens
middelen, vooral die van vleesch en
groenten, stegen. Bovendien heerscht er
nog steeds groot gebrek aan crediet.
Alleen de pandhuishouders hebben het
druk. Zij hebben in het reisseizoen wel
iswaar altijd meer dan gewoonlijk te doen,
maar de aandrang was in de vorige jaren
nooit zoo groot als thans. Zij zien zich
zelfs bij gebrek aan geld nog verplicht
bepaalde voorwerpen te her-beleenen,
zooals bijv. jjuweelen en goud. Zij geven
tevens buitengewoon lage prijzen, daar zij
anders niet in staat zouden zijn iedereen
te helpen.
99
De ontwapeningsnota der geallieerden.
De tekst der ontwapeningsnota der ge
allieerden aan Duitschland is gepubli
ceerd. De nota met haar uitvoerige op
somming der Duitsche tekortkomingen is
gisteren door de Duitsche rijksregeering,
onder presidium van Hindenburg, lang
durig besproken. De indruk in regeerings-
kringen te Berlijn is zeer pessimistisch.
Men vreest, dat de Duitsche gemoede
ren door de publicatie in beroering zullen
komen en Stresemann denkt, dat de at
mosfeer voor het garantiepact geheel en
al bedorven wordt.
Regeeringskringcn deelen de eischen
der nota voorloopig in drfe groepen in,
eerst in een deel, dat nadere verklaring
behoeft, ten tweede in een deel dat dade
lijk toegegeven kan' worden en ten derde
in een deel, dat niet met de paragrafen
van Versailles overeenstemt.
Wat dit laatste betreft, is Duitschland
vast besloten geen enkele van zijn
schaarsche rechten prijs te geven. Voor
zoover .de nota over de politie handelt,
oordeelt men, dat bij de opstelling van
dit onderdeel het verstand een woordje
meegesproken heeft, maar het militaire
deel valt de regeering tegen en bevat veel,
dat aan opzettelijke chicanes doet den
ken. De totaal-indruk is overigens, dat de
entente er op uit is, na de offensieve
kracht van Duitschland ook de defen
sieve te vernietigen.
De vernietiging of z.g. verstrooiing van
tallooze fabrieken en groote machinerieën
zal op zichzelf beschouwd al 100 mil-
lioen aan schadevergoeding kosten. Bo
vendien zou Duitschland's export er ten
ernstigste door benadeeld worden. Bij de
uitvoering van die eischen zou men in
direct conflict komen met de schuld-
eischers. Deze paragraaf doet dan pok
meer denken aan economische maatrege
len, met het doel de industrie te belem
meren, dan aan militaire voorzorgsmaat
regelen.
Geheel ontoelaatbaar wordt ook de in
menging in de Duitsche legerwet geacht.
Deze wgt is destijds door do entente goed
gekeurd en het gaat niet aan, deze nu
weer te wijzigen. Evenmin kan men in
menging toestaan in de wijze, waarop de
rijksweer afgericht wordt. De hierop be
trekking hebbende eischen zijn geheel
nieuw en op geen enkel recht gebaseerd,
kunnen derhalve ook niet overwogen
worden.
Van- zuiver chicaneuzen aard worden
sommige bemerkingen geacht, die op ma
teriaal betrekking hebben. De entente be
klaagt zich er over, 36 kanonnen gevon
den te hebben. Hiertegenover staat, dat
er 33.544 vernietigd zijn. Ook zijn er f4)
mijnwerpers gevonden, maar er zijn er
11.615 vernietigd. Hetzelfde geldt over
de hoefijzers, alsook over een geconsta
teerd teveel aan ingemaakte levensmidde
len. De geallieerden hebben dus de laat
ste jaren niets geleerd.
Korte berichten.
De oogstvooruitzichten in Rusland
waren op 15 Mei j.l. vrij ongunstig, nog
iets ongunstiger zelfs dan het vorig jaar
qp dien datum. Na 15 Mei zijn evenwel
eenige regenbuien gevallen, waardoor de
vooruitzichten "weer iets verbeterd zijn,
behalve in West-Siberië, waar een abnor
male koude heerscht en vrij strenge nacht
vorsten voorkomen, die ernstige schade
voor Manufacturen
Dames-en Kinderconfectie
Tapijten - Gordijnen
Bedden - Ledikanten en
aanverwante artikelen is
GOES HULST
aan het koren veroorzaken. In deze streek
zal de oogst waarschijnlijk ver beneden
het gemiddelde blijken. De Oekraiensche
regeering heeft van de centrale autoritei
ten machtiging ontvangen alsnog 5mil-
lioen poed graan in te voeren om in den
dringenden nood der bevolking te voor
zien.
Volgens berichten uit Boekarest heb
ben er in het parlement heftige wanorde
lijkheden plaats gehad, toen de regeering
een beperking van de redevoeringen va*
de leden der oppositie voorstelde. De op
positie ondernam een stormloop tegen de»
zetel van den voorzitter. De balustrade
werd verbroken, banken omver geworpen
en er ontstond een hevig vuistgevecht.
Verscheidene personen zijn gewond-
Uit Barcelona komen' de reizigers
melden, dat de „politie bij Barcelona een
bom ontdekt zou hebben, die den trein,
waarin koning Alfons zou voorbij komen,
in de lucht moest laten vliegen. Er zpn
veertien studenten en leden van extremis
tische Kataloonsche vereenigingen in
hechtenis genomen. Zij ontkennen iets
van het geval af te weten.
Bij het uitgaan van een vergadering
te Parijs heeft de politie 30 personen' ge
arresteerd, die in het bezit waren va»
wapenen. De politie vond in de zaal knup
pels qn revolvers, die daar achtergelaten
waren.
'De Katholieke parlementspartij in
België heeft gisteren haar vertrouwen in
Poullet uitgesproken, hetgeen een goed
keuring is van een eventueel samengaan
der katholieken en socialisten biji de ka
binetsformatie. Wel opmerkelijk!
Het gemeentebestuur van Berlij*
heeft, ondanks het verzet van de sociar
listen, besloten het huwelijksgeschenk van
do Duitsche steden aan den ex-kroonprins,
bestaande uit 1500 zilveren voorwerpen,
alsnog aan hem te overhandigen.
De uit Eupen afkomstige socialist
Weiss, die derde plaatsvervanger is op de
socialistische lijst van het arrondissement
Verviers, heeft uit naa.m van 50,000 Bel
gen uit de aan België toegekende streek
van Eupen en Malmedy tot het Belgische
parlement het verzoek gericht, dat de of-
ficieele en parlementaire documenten te
hunner dienste in het Duitsch gepubli
ceerd zullen worden. Weiss zegt, dat de
Belgische regeering dat beloofd had. Hij
voegt er aan toe, dat hiji. zelf maar één
taal kent, de Duitsche.
De Koninklijke Familie in
Kehrsiten.
Uit Zurich wordt aan de N. R. Ct.
geschreven
Kehrsiten een verbastering van den
ouden volksnaam Kirschette, dat kersen-
land beteekent is een eigenaardig-
vriendelijk gehucht aan den oever van
den Vierwaldstattersee, in de buurt van
Luzern. Behalve om zijn fraaie ligging
is het bekend als uitgangspunt voor het
bezoek van den Bürgenstock, waarheen
een tandrad-spoorweg aangelegd is.
Een bijzondere eigenaardigheid van het
dorp is, dat het een geestelijken herder
heeft, een R oom sch-Kathol'iek pastoor,
die, om te voorzien in het onderhoud van
zichzelf en in de nooden van zijn klei
ne gemeente, het heele gehucht be
staat uit weinige huizen, een paar kleine
boerderijen en enkele hooischuren
door kerk en staat gerechtigd is tot het
houden van een eenvoudige herberg. D|e
Kapelanei is tevens pension en herberg,
waar het naar den aard van den rroo-
lijken kloosterkelder-meester heel gemoe
delijk kan zijn. En men mag veilig aan
nemen, dat het gezellige bedrijf van de
Kapelanei aanleiding geweest is tot de»
bouw van het hotel' Schiller, waar de
Koninklijke Familie haar intrek heeft ge
nomen.
Dit hotel is een bescheiden, gemoedelijk
huis van ongeveer twintig kamers, va»
binnen en van buiten zeer vriendelijk
ingericht. Het ligt ongeveer vijftig meter
boven den meer-sspiegel, op een langzaam
stijgenden heuvelrug, met een prachtig
