EÜW"
BIGGELAAR'S
TABAK.
Mo 204
Woensdag 3 Juni I9Ü5
39e Jaargang
KEES HELDER
JACHT
Een goed portret
Bezit blijvende waarde.
Buitenland.
Bbraland.
HEEFT HET
rS WA ARDE.
ton No. 58.
Hef. No. 259.
ekerke.
een Schoolkeep,
voor dit seizoen'
tienstbode
Ie Dienstbode»
WAAROM
FOTOGRAAF
Langedelft I 34 - Middelburg
ven deze week een
u. LEIJNSE, M'burg,
at. Hoek Markt.
i a
-
•ér
land is
rezen.
|p. Terug te bezorgen
JZEREN, Aagtekerke
KOOR:
vare Koe.
|SE, Ritthem no. 6S-
KOOP:
ionie Linnenkast.
3. VAN LOO, Korte
105, Middelburg.
en omstreken, groot
H.A., in 2 perc. o!
chrijvingen in te zen*
4 Juni a. s. bg de,n
r Jachtcommissie, die
»en verstrekt;.
een klein gezin, bij
LR, Kerk weg, Waarde.
((Ginaeken) wordt ge"
i koken en werkeflt
■l maand met opsla?'
jreau van dit blad
letter T.
E KOOR: k
lekaifde stamboe"
vaars, keur uit dn t
WISSE, Meliskerk^
Jet October
aankomende g
J. M. WIJKHUI®
óstkapelle.
geven deze week w"
"au. LEIJNSE, M'burg, I
traat. Hoek Markt.
Drukkers-Exploitanten
OOSTERBAAN LE COINTRE
GOES
1Zeeuw
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Tet: Redactie no. 11; Administratie ne. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ,. L. Burg. Tel. ne. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentie»:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 et.
Bij abonnement belangrijke korting.
HET MOOIE ER AF!
De verkiezingen begonnen zich de laat
ste jaren te kenmerken door lusteloos
heid. Wel waren er menschen die men
met geen stok in een kiezersvergadering
kon krijgen; aan die zijde was anti
pathie; doch de meerderheid toonde
sympathie; en -nu I geen antipa
thie meer, maar ook geen sympathie, die
zijn zoo goed als weg; wat men nu
waarneemt is apathie. Die „a" be-
teekent „zonder" en wordt in onze taal
door „loos" vertolkt. En „loos" duidt
op iets dal weg is. Er is apathie ge
voelloosheid ten opzichte van de ver
kiezingen. Maar _de oorzaak onderzoeken
wij niet; het feit is daar, dat hetzoois.
Niet dat de menschen niet zullen gaan
stemmen. Dat komt wel terecht. Zij ko
men over het geheel nog wel stem
men, imaar zij komen niet meer luis
teren.
Er was een tijd, dat zij storm liepen,
om toch maai- een goede plaats te krij
gen wanneer een politiek spreker ran
elders hen kwam voorlichten.
Zelfs een derde- of vierde-rangsspreker
wij nemen slechts onszelf tot voor
beeld rond ten plattelande volle lo
kalen. En nu?.
De liberalen krijgen sedert jaren al
geen hoorders meer. De vrijzinnig demo
craten moeten hun populariteit nog ver
overen. De sociaal democraten zijn er
al niets beter meer aan toe.
Aan dien kant heeft men het eerst
in de straatbetoogingen gezocht, doch die
maken al sinds lange geen indruk meer.
Toen is men tot de meetings overgegaan;
doch ook deze trekken geen volk meer.
Geen Vliegen, geen Wibaut, geen Troel
stra zelfs vermocht in de laatste jaren
meer de menigte tot zich te trekken.
En evenals nu een goed koopman op
een andere verpakking voor een artikel
zint, of desnoods een nieuwe frisscho
pui voor zijn winkel zet, zoo meende
de S.D.A.P. nieuwe attracties te moe
ten uitvinden, om propaganda te maken
voor hare beginselen.
Zij begon de hoorders op concert en
variété te onthalen, en gaf er den spre
ker als iets bijkomstigs bij cadeau-
Eenige jaren geleden trad te Rotterdam
de heer Wibaut op, in plaats van den
heer 'Troelstra, die verhinderd was. Ten
einde nu te voorkomen dat deze inderdaad,
groote in zijn partij niet voor stoelen
en banken zou behoeven te praten, or
ganiseerde men van dezen spreekavond
een pretje. Men kreeg, zoo luidde het
verslag.Men kreeg tableaux-vivants,
mandolinespel van de Gebr. Gimmerveer,
pianomuziek van Jan Heykoop, en last
not least voordrachten vanden Heer
en Mevrouw SPEENHOFF.
De menschen amuseerden zich kostelijk
voor hun dubbeltje. Het was „een mag
nifieke propaganda" maar wie voelt
het stuitende van de combinatie niet
gekocht doorWibaut en Speenhoff!
Of het nu beter is?
Wjj laten de S.D.A.P. nu rusten.
Wij nemen nu den Vrijheidsbond.
Wij vonden verleden weck in onze
bus een blaadje, waarboven in reuze
letters Vrijheidsfilm!
En dan volgen in dezelfde reclame
letters
Het levende beeld in dienst der poli
tiek.
Filmbiographie in zes afdeel in gen weer
gevende de ontwikkeling der v r ij h e i d s -
gedachte!!
Wat wij Yrijheidsbonders wenschen
willen.
Ironie waarheden.
Teksten op rijm bij ernstige motieven
door Clinge Doorenbos.
Parodieën en teekeningen door Ton van
Tast.
Filmcaricaturen door Rodi Roeters.
Vrijdag a.s. 29 At ei, 's avonds 8 uur,
Schuttershof, Goes.
Entree vrij. Beleefde uitnoodigingl!
Wetenschappelijk interessant!! Ver
makelijk!! Geestig!!
Hier is 't nu niet Speenhoff, maai' het
trio Clinge-Van Tast-Roeters, die er de
muziek in brachten.
Zoo ver is 't dan met de eens zoo mach
tige Liberale partij' gekomen, de partij
van den grooten Thorbecke.
lloe deze deftige persoonlijkheid en
aristocratische geesten als de Van der
Linden's en Van der Loeff's, de Roëll's
en Fransen v. d. Putte's, leefden zij nog,
bij het aanschouwen van zoo droeve in
zinking toornen zouden.
En dan nog daarbij te moeten ervaren,
dat zelfs al die kermisachtige reclame
niet helpt.
Want er was weinig volk bij die Vrij-
heidsbondfilm.
Op Walcheren en Schouwen-Duiveland
is 't al net zoo: weinig volk, ook bij de
vrijzinnig-democraten.
(Vervolg.)
Eene goede pijp tabak moet voldoen
aan de volgend i eischen
zij moet geurig zijn, doch niet scherp;
zij moet smakelijk zijn, doch niet
flauw
zij moet pittig zijn, 'Qoch mag niet
branden op de tong
zij moet vlot branden, doch rpag niet
de pijp uitvliegen
zij moet egaal van kleur zijn, doch
niet geel, groen of onrijp.
Al die goede hoedanigheden vindt U in
Zie volgende annonce.
Wij willen echter de waarheid getrouw
blijven.
Ook de meetings der rechtsche par
tijen trekken niet meer zooveel belang
stelling als nog kort te voren.
De mindering is nog het geringst in de
Anti-Revolutionaire partij.
Daar hebben onze propagandisten, al
thans elders, nog: volle zalen. Friesland,
waar Colijn en Prof. Visscher en De
Wilde optraden, staat hier bovenaan.
Maar in onze omgeving had het stel
lig beter gekimd.
De Wilde had te Goes minder hoorders
dan te voren.
En ook het auditorium, waarvoor oud
minister De Geer voor de Chr.-Histori-
sche Unie te Goes optrad, was gering
in getal.
Gelukkig komt dit straks bij de stem
bus weer wel terecht.
Maar de feiten spieken en teekenen.
Leider.
Blijkens mededeeling van Prof. Ilepp
in „De Reformatie" ergeren zich som
mige A.-R. „broederen" aan het gebruik
van het woord „leider", wanneer wij
den naam van minister Colijn noemen.
Men wordt zelfs volgens een hunner ziek
van al het „geleider".
Wij zouden dien zieken bloed wel eens
willen zien, die er zoo naar (of moeten
wij zeggen na? de taalkundigen zijn het
hierover niet eens) aan toe is omdat onze
partijleider in de A.-R. pers wel eens
de leider wordt genoemd.
„Kuyper" zoo leest men in den
gevierdsten tijd van zijn leven is nooit
zoo dikwijls „leider" genoemd als thans
Colijn".
Wat, is die zieke man slecht op de
hoogte.
Sinds Groen in 1876 in zijn „Parlemen
taire, Schetsen" schreef; „Kuyper is de
leider", heeft de gansche A.-R. partij, ook
in haar pers, dit woord herhaaldelijk ge
bezigd en haar partijleiders geëerd.
Maar weet ge, wie van ouds tegen dat
„geleider" hebben geprotesteerd? De
Conservatieven
In De Stanaaard van April 1916 schreef
dr Kuyper:
Met het hier en daar weer opborre
lend Conservatisme komt vanzelf de
aloude bitterheid tegen de partijleiders
weer door de reten gluren.
Nu staan wiji als Antirevolutionairen
te dezer zake vrij veilig.
Elk onzer toch heugt het nog, alsof
het gisteren pas door 'tland ging, met
wat stroom van verachting en vinnige
vijandschap Groen van Prinsterer tien
tallen van jaren van Conservatieve zijde
beschimpt en gehoond is. En zulks juist
om dit ééne onduldbaar gedoe van.
dezen gemalen geest, dat hij het aan
dorst om als partijleider zich aan te
dienen.
Of eigenlijk, Groen van Prinsterer
deed nog erger.
Verbeeld u. Groen van Prinsterer
sprak niet eens van leider, maar
van 'tals veldheer ten strijde roe
ren, onder al 't verband, dat een saam
optrekken tegen den vijand met zich
brengt.
En toen Green van Prinsterer nog
verder ging, en niet zoo lang voor zijn
dood, zelfs van een opvolger spre
ken dorst, en zich niet ontzag om met
naam en plaats ook dezen aan te wij
zen, toen kende de toom tegen den
veldheer ten slotte peen grenzen meer.
Toen toch strekte Groen's aanwijzing
tot niet anders, dan om al de fiolen
van Conservatieven toorn op die slippe-
Jragers van Groen uit te gieten.
De jongeren weten hier niet meer
van, maar onder do ouderen van dagen
zijn er toch nog enkelen, die ze gelezen
hebben die bonze artikelen, die dag
in en dag uit in de Pers verschenen,
om althans die nieuwe vordering van
Groen van Prinsterer vaor altoos on
mogelijk te maken.
In geen land ter wereld heeft, men
'tzoo aangedurfd.
In elk land elders is steeds die staat
kundige, partij ei het beste aan toe, die
terdege goede partijleiders vinden kan.
Men benijdt ze er aan elkaar. Als 't kan,
poogt men ze aan elkaar te ontstelen.
Maar van een afgeven op partijleiders
als hier te lande was nergens sprake.
Destijds waren liet dus geen Anti-Revo
lutionairen, die ziek werden van al dat
„geleider", maar Conservatieven
Staatszaak?
Het Kamerlid dr Rutgers schrijft in onze
„Rotterdammer":
In de verdediging van den steun aan
de Olympische Spelen doer Minister de
Visser was opvallend, dat over de nood-
zakclijhedd van dien steun bijna geheel
werd gezwegen.
B-aar was bijvoorbeeld de vraag: Kun
nen de Spelen zonder den steun der Re
geering niet plaats hebben?
Een vraag van beteekenis, omdat, wan
neer de zaak ook zonder Regeeringssteun
mogelijk was, het aantal voorstanders van
aien steun zeker nog aanzienlijk zou zijn
afgenomen.
Op die vraag kwam intusschen niet
meer dan een ontwijkend antwoord.
Achteraf bezien, geen wonder. Want
het laat zich aanzien, dat nu de Regee
ringssteun wegvalt, de financiëcring der
spelen, toch wel mogelijk zal blijken.
Een andere vraag: behoort bevordering
van do Olympische spelen tot do taak
van den Staat? Behoort zoodanige be
vordering tot de taak van den Staat in een
land waar de belangstelling voor de sport
groot is en nog voortdurend toeneemt?
Nog ten vraag: Is een zoo- geweldige
sportmanifestatie als de Olympische spe
len voor een gezonde ontwikkeling van
het sportleven, in hot bij'zonder van het
sportleven van Nederland, noodig of ge-
wenscht?
Al zulke vragen liet de Minister lig'gen.
Hij begaf zich in uitvoerige beschouwin
gen over bezwaren ,dia in een eenigszins
theologisch kleed waren voorgedragen. Hij
gaf uiting aan de grieven, die hij niet ten
onrechte koesterde tegen uitingen, die
buiten de Kamer waren vernomen. Doch
do bovenvermelde vragen scheen de
Minister van minder belang te achten.
Ook in de persbeschouwingen over het
gevallen votum wordt op die punten
hoofdzaken toch niet of nauwelijks in
gegaan.
Wij voor óns beschouwen voorloopig
deze zes woorden als het verstandigste
wat over het wetsontwerp is geschreven;
„De Olympische Spelen zijn niet staats
zaak". In een helder oogenblik bracht de
redactie van de- „Voorwaarts" deze uit
spraak op het papier.
En wat misschien het meest verwon
dering moet wekken is, dat in de Kamer
een groep, de Vrijheidsbond, eenparig
haar stem aan het ontwerp gaf, wier
verkiezingsprogram den eisch stelt: „Ver
mindering van oveerheidsbemoeiing."
Mc-n lette wel op dat dr Rutgers dit
reeds schreef op 11 Mei .toen hij derhalve
nog niet weten kon, welk een groot bedrag
er heden, 3 Juni reeds aanwezig zou zijn.
Een bedrag, dat het Comité deed heslui
ten, dat de Olympische Spelen in 1928
te Amsterdam zullen kunnen doorgaan.
Een bedrag dat een goede aanteekening
bevat voor dat deel van het Nederland-
sche volk hetwelk voor zijn beginsel
beginsel aan in ruimen zin genomen
tconde wat, ja veel over te hebben. E(en
bedrag dat recht geeft om vast te stellen:
dat zij geüjjk hadden die gezegd hebben,
zooaIs het soc. dem. blad „Voorwaarts"
dat de Olympische spelen geen staatszaak
zijn; en niet minder gelijk hadden degenen
die zeiden, gelijk O'.a. ook onze mannen,
üat de Olympische spelen behooren te
zijn: object van particulier initiatief.
Van der Steur zestig.
„Pa" van der Steur, directeur van het
opvoedingsgesticht „Oranje Nassau" te Ma-
gelang, waarin 800 kinderen verzorging
vinden, wordt Di.V. 10 Juli e.k. 60 jaar.
Ondanks dezen leeitijd, waarop, blijkens
de bekepde vraag „Ben je zestig?" het
met de mentaliteit van den .mensch, in
Indië vooral', bedenkelijk gaat staan, is
v. d. Steur nog pienter. Hij vraagt om
een geschenk, namelijk van ieder clie dit
leest een gift van zestig cent voor zijn
snppietiefonds. En van de gezamenlijke
rijken vraagt hij een vrachtauto, die heeft
hij broodnoodig, zooals hij schrijft: lo.
voor de menage-inkoop op de passer voor
800 kinderen; 2o. om goederen van het
station te halen; 3o. om in vacantieda-
gen een paar banken op te zetten voor
bijvoorbeeld een twintigtal kinderen voor
uitstapjes; 4o. om werkstukken te halen
en thuis te brengen5o. „ik leid dan een
jongen op om te chauffeeren en als
deze jongen bekwaam is weer een ander,
zoo leert een aantal smidsjongens een
vrachtauto besturen."
Wij brengen den wcnsch van v. d. Steur
hierbij over.
Wie ons zestig cent wil' ter hand stel
len of meer die kan dit doen
aan ons bureau te Goes, dan zenden
wij alles tegelijk af. Maar dan zij men
wat vlugger dan in zake Brussel, want
hiervoor hebben wij (behalve dan 'die
eene gift) niets ontvangen. En er is toch
nog zoo veel geld op onze eilanden.
De twe^e pinksterdag te Goes en elders
heeft het weer bewezen. Toen is er met
het geld gegooid.
Een tweede herinnering!
De mogelijkheid bestaal, dat. kiezers op
1 Juli a.s. niet in de gelegenheid zijn hun
stemplicht uit te oefenen in de gemeente,
waar zij op de kiezerslijst voorkomen.
Dit kan het geval zijn met menschen
die voor zaken afwezig moeten zijn, hun
werkkring buiten hun woonplaats hebben,
vacantie genieten, handelsreizigers, fo
rensen, e.a. Voorts vallen hieronder zij,
die sinds 1 Februari naar een andere ge
meente verhuisd zijn.
De Kieswet geeft hun de gelegenheid
hun stem uit te brengen in die plaats,
waai' ze op 1 Juli zullen vertoeven. Daar
toe is noodig dat hij, die van deze be
paling wil profiteeren, zich uiterlijk 14
dagen vóór den stemmingsdag in per
soon vervoegt ter secretarie van onver
schillig welke gemeente en daar aan den
burgemeester of den plaatsvervangenden
ambtenaar mededeelt in welke gemeente
hij aan de stemming wil deelnemen. Hjtj
geeft daarbij opzijn naam en voornamen,
de dagteekening en plaats zijner geboorte,
de gemeente in welke hij op de kiezers
lijst voorkomt en een adres in de ge
meente in welke hij zijn stem wil uit
brengen.
De kiezer, die gebruik wil maken van'
de bevoegdheid, welke de wet toekent,
zorge dus, vóór half Juni zijn wenschen
daartoe te bestemder plaatse kenbaar te
maken, en verlieze tevens niet uit het
oog, dat hij dan niet meer stemmen mag
in de gemeente, op welker kiezerslijst hij
voorkomt, ook niet zoo hij dit bij nader
inzien nog zou wenschen.
Complot tegen Rakowski.
Naai' Engelsche bladen melden, zijn het
ministerie van hinnenlandsche zaken en
de hooge politieautoriteiten op de hoogte
gebracht van een complot, dat in Neder
land tegen het leven van Rakowski, den
Russischen zaakgelastigde te Lo-nden zou
beraamd zijn.
Do toedracht dezer aangelegenheid
wordt als volgt weergegeven: Een sovjet
agent in een Nededandsche stad de
naam wordt niet genoemd ving in
een café een gedeelte van een gesprek
op tusschen twee Russische emigre's, die
in het witte leger gediend hadden en op
wier hoofd de sovjet-regeering een prijs
heeft gezet. De beide mannen besproken
een aanslag op Rakowski. Toen zij het
café verlieten werden zij door den sovjet
agent nauwkeurig gevolgd, die onmiddel
lijk Rakowski van het complot kennis
gaf. Het Engelsche ministerie van hin
nenlandsche zaken werd gewaarschuwd
en .een speciale bewakingsdienst ingesteld.
De Russische emigrant, van wien men
veronderstelt, dat hij den aanslag moest
volvoeren, zou enkele dagen geleden Ne
derland hebben verlaten. Men vermoedt
dat hij onder een valschen naam Enge
land is binnengesmokkeld. Zijn portret
en echte naam zouden echter aan Scot
land Yard bekend zijn.
Korte berichten.
Volgens berichten uit Marokko gaat
de gpaansche luchtmacht voort de vij
andelijke nederzettingen te bombardeeren,
de velden in brand steken ai panieken
veroorzakend.
Alle negen beklaagden in verband
met den moord op den Sirdar van Egypte
zijn schuldig bevonden. De vonnissen over
hen zullen 7 Juni uitgesproken woelen.
Naar de Ekon. Sjisnj meldt, is de
opbrengst van den eersten oogst in de
Okraine absoluut onvoldoeilde om in de
voeding der bevolking tot atm den twee
den oogst to voorzien. Br zal dus op
nieuw graan moeten worden ingevoerd
tenzij in andere streken de oogst erg
mocht meevallen.
Tweehonderd militairen en detec-
tieven te New-York waren niet in staat
relletjes te voorkomen bij het tuighuis
van het 165ste regiment, toen de Iersche
generaal O'Duffy gisteren dit regiment
inspecteerde. Vrouwen wierpen eieren
naar den generaal en schreeuwden hem
„verrader" toe. ïfen slotte moesten twin
tig vrouwen uit de hal geworpen worden.
Naar uit Lissabon wordt gemeld, is
aldaar de bekende Hongaarsche commu
nist, Bela Kun, gearresteerd, in verband
met samenzweringen, die in Portugal ont
dekt zijn. Kun is met 17 kameraden gede
porteerd.
Betrekkingen in Indië.
„Het Christelijk Comité voor Indië" ves
tigt de aandacht van belanghebbenden
er op, dat dit jaar. enkele jongelieden
kunnen worden aangewezen om als can-
didaat-Indisch landmeter in opleiding te
worden genomen voor de betrekking van
landmeter 3de klasse bij het kadaster in
N.-I. Hiervoor komen uitsluitend in aan
merking zij, die in het bezit zijn van
dan wel dit jaar zullen verkrijgen
het einddiploma eener H.B.S. 5-j. c„ of
het getuigschrift van bekwaamheid tot
do studie aan een universiteit. Sollicitan
ten moeten op 1 Januari a.s. hun 18e jaar
zijn ingetreden en den vollen ouderdom
van 23 nog niet hebben bereikt.
Verder kunnen dit jaar hier te lande
34 jongelieden worden aangenomen als
candidaat-Indisch ambtenaar met bestem
ming voor den Indischen administratieven
dienst (bureau- en bestuursdienst). Gega
digden mogen 1 September 1925 den leef
tijd van 21 jaar nog niet hebben bereikt
en moeten voldaan hebben of dit jaar
voldoen aan het eindexamen H.B.S. 5-j. c.
of het z.g. Staatsexamen.
Nadere inlichtingen en bijzonderheden
worden gaarne verstrekt door het Infor
matiebureau van voornoemd Comité,
adresden heer J. J. Kraan, Loosduinsche
kade 111, Den Haag.
De Nieuwe Delftsche C o u ra nt.
Dit Katholieke blad jubileerde deze
week. Het werd- 1 Juni 1875 opgericht
en geeft nu bij de herdenking, bij zijn
gewone dagnommer een overdruk van zijn
eerste nommer van een halve eeuw terug
en een vijftal op kunstdrukpapier gedrukte
bladen met photo's van de oprichters,
het interieur der drukkerij enz. en tal
van artikelen ter huldiging van allen die
aan genoemd blad arbeiden en ter herden
king van wie er in hun leven aan hebben
gearbeid.
De Zuiderzee.
Verschenen zijn eenige wetsontwerpen
betreffende droogmaking van de Zuider
zee.
Met deze wetsontwerpen wordt in hoofd
zaak beoogd:
a. Krachtig ter hand nemen de uit
voering van de werken voor het maken
van een afsluitdijk voor de droogmaking
van den N.W.-polder;
b. De kosten verbonden aan het ma
ken van den afsluitdijk niet te doen druk
ken op de rekening der droogmakingswer-
ken, doch deze voor do helft te kwijten
uit de gewone middelen en voor de we
derhelft uit buitengewone middelen, te
vinden uit leeningen.
Aan de Memorie van Toelichting is
oen nota omtrent de volledige kosten van
de afsluiting en droogmaking der Zui
derzee toegevoegd, waaruit blijkt, dat d©
totale kosten van de afsluiting na heit ge
reed komen van het beperkte werkplan
1922,125 90 millioen zullen beloopen; ge
rekend wordt op een duur der uitvoering
van 8 jaar.
De kosten der te' maken werken voor
de droogmaking zijn begroot op: 37 mil
lioen voor den N.W .-polder, 101 millioen