ZOON
Ci.,L I No 188
Woensdag 18 Mei 1915
39e Jaargang
in a deposito
KEES HELDER
pnmarkt in Suiker
DE HEMELLOODS.
KRAKELINGENVERF
KRAKEU^GENVERF
KRAKEUNGENVERF
KRAKEimGENVERF.
Een goed portret
Bezit blijvende waarde.
EH HAAG
Buitenland.
9-15.
DEL3URG
3 pCi
'chimedesstraat 64,
en Knecht
twame Dienstbode,
ankomende Meid
Keukenmeid en een
k Werkmeisje;
FEUILLETON.
Alweer een nieuw toilet
Wel neen, man, ik heb met
mijn oude NiEUW gemaakt.
A
IN DE SCHOONMAAKTIJD
is alles als NIEUW te maken
met
A
Alle mogelijke Kleedingstukken
FOTOGRAAF
Langedelft I 34 - Middelburg
Tel. 45103.46294.
Amsterdamsche Liqnj
jc door haar geregistreerd
Tons (500 Zakken) «j
inclusief zak.
erd Zaterdags) aan de*
2.15 uur opgemaakt.
)öt van f 7 50.
en verkoop afzonderlek
R te 's-Heer Arendskerl»
3V2
vereen te komen
J zelf of Uw kindereig
de
genbosch. 1
rtegenwoordigers gezocht
voor timmer- en metsel'!
PASSENIER,
St. Laurens,
gevraagd
en 20 jaar, met hul)
aschvrouw. Brieven fr|
|fAN ELSACKER,
Krabbendtjke,
)ber
die melken kan, b!
Vrouwepolder.
Iedigste gevraagd in
.Effatha" te Dordrecht
at I
getuigen voorzien.
Met October
Meid benoodigd,
BROUWER, Serooij
Ictober
d of aankomende Meid
bij J. MOENS, Kouds'
Ictober
een Meid Q(i
bij J, WOUTERSE, bIl
Drukkers-Exploitanten
00STERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorstelraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 25»
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAC.
Groen van Prinsterer en de School.
„De Wederlander" ontleent aan Groens
„Nederlandsche Gedachten" diens ver
klaring: „ten onrechte wordt van mij be
weerd dat ik aan het bijzonder onderwijs
boven het openbare de voorkeur geef
Ik wensch het openbaar onderwijs tot
dien toestand van ware voortreffelijkheid
te zien brengen dat men voor de concur
rentie der bijzondere inrichtingen niet be
ducht zij".
Er staat, geen jaartal bij, doch vermoe
delijk is deze verklaring er eene van zeer
ouden datum.
Ilct is toch bekend, dat Groen van
Prinsterer in de eerste periode sedert
1840 van zijne staatkundige bemoeiing
op het Pruisische standpunt stond: vrij
heid van onderwijs, met Staatsbemoeiing
•ii facultatieve splitsing.
Dit was zoo onder den invloed van
Stahl.
Doch onder den invloed van het Re
veil werd dit anders. Ia de Statuten der
door Groen gestichte Vereen, voor Chr.
Nationaal Schoolonderwijs komt de grond
idee vaa 't Reveil scherp uit. In 1869
werd liet dan ook: „Die vrije school
regel en de Staatsschool aanvulling". Het
zelfde wat Van der Brugghen, eer hij Mi
nister werd, rnet zooveel warmte tegen
hem bad voorgestaan; doch welke leus
deze oorspronkelijk zoo trouwe voorvech
ter foor de vrije school op zijn beurt
in 1857 weer inruilde voor „de neu
trale gemengde school".
Afwezigheid.
B(j de stemming, over het met een stem
meerderheid aangenomen amendement-
Smeetnk, waren van. Rechte j.l. Vrjjjdag
28 loden afwezig, terwijl van de 31 aan
wezigen nog een twaalftal het niet eens
bloken met den minister, die het gewij
zigde amendement bereids had afgewezen,
wijl het zou leddon tot totale ontwrichting
van het bakkers - gr oo te) l»ed rij f
Zooals 't nu liep is het een groote
teleurstelling geweest voor de kleine bak
kers in onze steden, die nu weer voor
wie weet hoe lang blijven blootgesteld
aan 't gevaar voor gevangenisstraf, wan
neer hjj .noodgedwongen in overtreding
is van het onredelijk dwanggebod van
niet vóór 6 uur bakken.
Bijgeloof acht Vrijdag een ongeluksdag'.
Het zij zoo. Maar doze Vrijdag, was er
c«n. Ook hierom, dewijl hij den tegenstan
der Winer ©ens de gelegenheid bood uit
te pokken over het rochtsche ministerie,
dat v«n akeligheid en sukkelachtigheid
uit elkaar valt, terwijl hot niet het ka
binet ie, hetwelk uiteenvalt, maai' de
rochteche meerderheid die uit den band
springt, of uitmunt door traagheid in 't
benaarstigen.
Ben knecht die honderd gulden 's weeks
verdient, en niet geregeld bjj zijn werk
blijft, of voor ieder wissewasje thuis blijft
ziedaar lvet beeld waaronder wij een
volksvertegenwoordiging meeneu te zien,
die do»r haar absenteïsme de verbetering
omzec wetgeving belemmert.
Bij ie communisten.
De bladen hebben lange verslagen ge-
geve* va» de „besprekingen" op het
Congres der .Communistische Partij.
Roze „besprekingen" waren blijkens die
verslage» meer hatelijk dan zakelijk. De
verslage» zijn als het ware doorzaaid
van stoute uitdrukkingen, als „dat lieg
li®". hegt, gemeeno kerel", „je liegt
bewust", en van verzet of instemming,
welke eioh herhaaldelijk uitten in gejoel,
a in, ,.i> I... i n ii I,.,,.
Een verhaal uil het Verre Westen.
(Nadruk verbod»».)
2.) __o_
Ik lag dus atil on luisterde, en de
verhalen, van dien avond zjjn saamge-
smdten met de warme luehtschakee-
nnge», de vriendelijke sterren, en met
gedachten aan thuis, die het weder
zien va* mijn neef scheen op te wekken.
De* volgenden morgen vroeg, nog voor
kot aanlichten van den dag, hadden wij
het kamp opgebroken en waren gereed
o»zen vijftig mijlen langen rit te be
ginne». Het motregende, en ofschoon Jo-
iia» zelf onverschillig was voor weer en
"knd, stónd hij er op, dat ik mijn regen-
J94 zou aantrekken. De jas was spik
splinternieuw en voorzien van een pele
rine, die ritselde toon ik mijn hit na
derde. Het was een kittig beestje; met
moer wil in zijn flikkerende oogen, dan
üef was. Hij beviel mij eigenlijk maar
Matig ik hem kla-arbljjkelijk ook «iet,
gebrul, hoongelach, geweldig spektakel,
geweldig geschreeuw, hoongeroepen van
scheldwoorden als „verrader", specu
lant", „leugenaar" en dergelijke; terwijl
zelfs een enkel verwijt van de zwaarst
denkbare vloeken vergezeld ging.
Van een der sprekers wordt verhaald
dat "hij de zaal in „bulkte", van de
hoorders dat zij; er tegen in „krijschten",
en van den voorzitter dat hij werkte
met „hamergebeuk".
Eigenaardig is dat dezen .laatste ver
weten werd dat hij in den rechtschen
hoek zat, terwijl hij Wijnkoop juist
uit de S. D. A. P. gezet was omdat hij
te veel linksch was! Zoo marcheeren de
denkbeelden. Wie twaalfjaar geleden
revolutionair was, heet nu gematigd.
In 1903 werd van een zekere nachtver
gadering door sociaal-democraten ge
klaagd, dat het „een hel" was.
Doch deze vergadering: van 9 Mei was
blijkbaar weinig beter.
En nu was men daar nog onder vrien
den.
Hoe schrikkelijk zou 't wel zijn ge-
woest, wanneer hier de heerschappij ware
losgelaten geweest over politieke tegen
standers.
Ook Olympisch.
Het afwijzend votum der Tweede Ka
mer nopens de subsidie voor de Olym
piade heeft schrik en verontwaardiging
gewekt in de linksche gelederen.
Menigeen is totaal de kluts kwijt.
Zelfs dreigt voor een enkele het niet ge
heel denkbeeldige gevaar om min of meer
uit het lood te zakken.
Dc heer Boon, die reeds bij de Dage-
raadskwestie angstige bezorgdheid toonde
omtrent het behoud der Nederlandsche
vrijheid,, is weer niet van zenuwachtigheid
vrij te pleiten.
In lichtelijk overspannen stemming wer
den een drietal vragen tot den Minister
van Justitie gericht.
Met kostelijke ironie en een keur van
Heemskerkiana wordt het lid van den
Vrijheidsbond echter fijntjes op zijn voor
barigheid gewezen.
De niet onbedenkelijke warmbloedigheid
van den heer Boon vond haar tegenpool
in 's Ministers bezonnenheid.
Olympische hartstocht werd door Olym
pische kalmte gestuit.
En Boontje kwam om zijn loontje!
Nog niet wat je noemt.
Met de Partij van den lieer Wjjnkoop
wil het nog maar "niet.
Dat bleek nu weer op het te Amsterdam
gehouden Congres.
Het woord „communisme" mag naar
een staat van gemeenschap en broeder
zijn heenwijzen, met de verwerkelij
king van dit ideaal is het voorshands
nog niet al te best gesteld.
Gansch het. Congres was dan ook niet
anders dan een dagenlange scheld- en
twistpartij der leden onderling.
Verdachtmaking en beleediging, laster
en geschimp werden rijkelijk aan de deel
nemers toebeschikt.
Toen de heer Bouwman (lid der oppo-
want toen ik hem bij den teugel nam,
snoof hij onheilspellend, 'sprong onver
hoeds opzij, plantte zijn hoeven stevig
vast, en keek mij uitdagend aan, alsof
hij van plan was iedere tegemoetko
ming beslist af te wijzen. Ik trachtte hem
te naderen met vriendelijke woorden
tevergeefs; hij week halsstarrig achteruit,
en daar ïk evenmin toegaf, werd mijn
arm bijna uit het lid getrokken. Eer het
echter zoover was, kwam Johan mij te
hulp, vatte de hit van de andere zijde
bij' den teugel en hield hem vast, tot
dat ik kon opstijgen. Den zadelknop grij
pende sprong ik op zijn rug. Het vol
gende oogenblik vloog ik over zijn hoofd
op den grond. Mijn eenige gewaarwording
was die van verbazing, 't ging alles zoo
ongeloofelijk snel. Ik verbeeldde mij een
geoefend ruiter te zijn, daar ik vrijwat on
dervinding had opgedaan met verschil
lende boerenveulens, maar dit was iets
geheel nieuws. Johan glimlachte, de Mes
ties stond belangstellend toe te kijken, en
zijn zoon schaterde het uit van pTet.
„Ik zal den hit wel nemen", zei Jo
han, maar die grinnikende jongen prik
kelde mij tot verzet, en hoewel mijn stem
beefde, antwoordde ik zoo luchthartig
mogelijk„Neen, neen, ik zal hem wel
klein krijge*."
(sitie) zeide het Partijbestuur te beschul
digen van knoeierij, plaatste leider Wijn
koop de niet minder vriendelijke opmer
king: „Voor onze doodsvijanden wijken
wij niet".
Is het wonder, dat ten slotte de heer
Ceton in arren moede uitriep: „Wij heb
ben geen partij meer, wij hebben slechts
woordige oonstitutioneele leven.
Ook te dezer plaatse verklaar ik nog
eens uitdrukkelijk, dat ik met bijzondere
toewjjding mij op de taak van rereeniging
van ons volk wil toeleggen."
President Loebe riep daarop: „Leve het
Duitsche lijk en hot in de Duifsche re
publiek vereenigde Duitsche volk!"
De Rijksdag stemde in met een drie
werf hoog en stroomde leeg.
Bij gelegenheid van zijn ambtsaanvaar
ding heeft Hindenburg een proclamatie tot
het Duitsche volk gericht, waarin hij her
innert aan den eed, dien hij heeft afgelegd
en het geheele Duitsche volk tot mede
werking oproept. Hij verzekert in deze
proclamatie opnieuw, dat zijn streven
de oude en de nieuwe oppositie; wij
zijn geworden een samengeraapt zoodje
van communisten!"
Een vernietigend oordeel uit eigen kring
dezer wereldhervormers.
Een partij, die iets wil tot stand bren
gen, kan met afbrekende critiek niet vol
staan, ze zal moeten bouwen-
Ook innerlijk, aan eigen organisatie
moeten bouwen en saambinden.
Doch daarvoor is meer noodig dan ver
gaderen in de „Harmonie"!
De eedsaflegging van president
Hindenburg.
De eigenlijke plechtigheid van de eeds
aflegging van Hindenburg ging gisteren
zeer eenvoudig in zijn werk. Meer dan
2000 menschen waren in de zaal en op
de tribunes aanwezig. Alle partijen wa
ren, met inbegrip van de communisten,
haast voltallig tegenwoordig.
Even over twaalf kwam Loebe, de pre
sident, door de deur rechts, gelijktijdig
Hindenburg door de deur links de zaal
binnen. Alle aanwezigen verhieven zich
van hun zetel. De communisten met roode
rozen in hun knoopsgat riepen: „Weg met
de monarchie! leve de radenrepubliek".
Daarop verlieten ze de zaal.
Hierop sprak rijksdagpresident Loebe
de volgende verwelkoming uit.
Veldmaarschalk: „Het Duitsche volk
heeft u op 26 April tot president van het
rijk gekozen en u daarmede op de hoogste
plaats van de republiek geroepen". Loebe
verzocht daarop Hindenburg in overeen
stemming met art. 42 van de grondwet
den voorgeschreven eed af te leggen.
Hindenburg las daarop de eedsformule
en voegde er aan toe„zoo waarlijk helpe
mij God".
President Loebe liield daarop een korte
toespraak.
Hindenburg nam vervolgens een papier
en begon een kort antwoord met schorre,
maar toch niet onduidelijke stem voor te
lezen.
„Mijnheer de president!-Aanvaard mijn
hartelijken dank voor de welkomstwoor
den, die ge zooeven in naam van de Duit
sche volksvertegenwoordiging hebt ge
sproken, nadat ik overeenkomstig de re
publikeinse he grondwet van 11
Augustus 1919 den eed als rijkspresident
heb afgelegd- Rijksdag en rijkspresident
behooren te zamen, want ze zijn beide
uit de verkiezing van het Duitsche volk
voortgekomen. Alleen aan dezen gemeen-
schappelijken grondslag ontleenen zij hun
macht. Beide te zamen vormen ze de be
lichaming van de volkssouvereiniteit, die
den grondslag vormt van ons heele tegen-
Nogmaals sprong ik in liet zadel,
het volgende oogenblik ging het dier
als een bal omhoog in de lucht, spande
bij het neerkomen zijn rug zoo rond als
een boog, de vier beenen strak bijeen, en
kwam met zulk een smak op den grond
terecht, dat mijn tanden tegen elkander
sloegen. Dat was tmijn eersto kennis
making met den hoogen-rug-sprong.
Nu zette de hit zich ernstig aan het
werk om het ritselende, wapperende ding
af te werpen. Eerst ging hij bedaard
een paar passen achteruit, schoot toen
als een wervelwind vooruit, bleef plotse
ling staan alsof hij versteend was, en
herhaalde den sprong in de lucht, om
weer neer te komen met gekromden rug,
en beenen stijf als een stok. Toen dat niet
hielp ging hij op zijn achterbeenen loo-
pen, trok vervolgens bliksemsnel aan den
linkerkant zijn lende in, om dan weer
onverdroten van voren af aan te begin
nen met zijn dwaze sprongen.
„Houd je taai!" riep Johan, tusschen
zijn lachbuien door. „Hij zal er eindelijk
wel misselijk door worden."
Jawel, dacht ik, als zijn binnenste niet
heel wat fijner is dan zijn uiterlijk, is
de kans al heel gering', dat die kleine
woesteling het slachtoffer zal worden van
onpasselijkheid.
0! Mevrouw! WAT PRACHTIG
verft die
Met geen enkele andere verf bereikte
ik dit resultaat.
niet ten gunste van 'n enkelen stand of
een enkele partij zal zijn, doch ten gunste
van hot geheele Duitsche volk in al zijn
gelederen.
Hij vertrouwt op den bijstand van God,
op het roemrijke verleden en de onsterfe
lijke levenskracht van de Duitsche natie,
die juist in deze zeer zware tijden zoo
gebleken is, cn vertrouwt, dat iedereen er
naar zal streven om het Duitsche volk
weder een waardige plaats in de wereld
te verschaffen.
In het bijzonder richt hij zich tot het
arbeidende Duitschland, dat in deze tijden
wel het meest te lijden heeft en waarvan
meer dan anders wordt gevraagd.
Amerika's aandringen bij Frankrijk.
De. algemeene indruk te Washington Js,
dat do regeering der Vereenigde Staten
den laatstea tijd op verscheidene manie
ren, zij liet officieus, toenemenden druk
op Frankrijk heeft uitgeoefend om een
regeling van zijn schulden aan Amerika
te bewerken.
Het blijkt thans, dat de Fransche mi
nisters met wie Winston, ondersecreta
ris van do schatkist, bij zijn jongste
bezoek aan Frankrijk heeft geconfereerd,
duidelijk vernomen hebben, dat de regee
ring der Aereenigde Staten wenscht, dat
zoo spoedig mogelijk een Fransche fun-
deeringscommissie naar Washington zal
worden gezonden om de regeling van de
schulden met een Amerikaansche com
missie te bespreken.
Medegedeeld is dat de door Frankrijk
voorgestelde methode van liquidatie om
do betalingen afhankelijk te stellen ran
de sommen welke Frankrijk van Duitsch
land ontvangt, voor Washington niet be
vredigend is.
Gemoedelijk.
't Kan op een dorp zoo gemoedelijk
toegaan!
Dat is hier zoo en overal.
In Duitschland stemt men op Zondag,
en in een Beiersch boerendorp zat het
stembureau in de gelagzaal van denboer-
herbergier, die met zijn gansche gezin
naar de kerk was.
De consumptie had hij klaar gezet
Achter, in den stal, stond het vee.
Plotseling bleek den boeren-stemop-
nemers, allen deskundigen op dit gebied,
dat het daar niet pluis was en 't bleek
bij onderzoek: een koe, die volgens den
eigenaar nog niet „uitgeteld" was, ver
keerde desniettemin in barensnood.
Goede raad was duur.
Wat de zaak nog erger maakte was,
dat een bijzonder hooge sprong de pele
rine van mijn jas over mijn hoofd deed
vliegen, zoodat ik niet meer kon zien.
Thans had de hit mij. in zijn macht
en hij leende geen erbarmen. Hij sloeg
•en trapte, steigerde, zette een hoogen
rug, stond nu op de voorbeenen, dan
op de achterbeenen, of lag op de knie-
en, terwijl ik, arme blindeman, mij slechts
kon vastklemmen aan den zadelknop. Ge
lukkig woei eindelijk mijn pelerine een
weinig op en bemerkte ik, dat het zadel
op zij zakte. Zoodra de hit dus weer de
knieën boog, sprong ik er af. Ik stel
er prijs op dit neer te schrijven, want
de uitgelaten vroolijkheid van den knaap
en zijn ophemelen van den hit toonden
maar al te duidelijk, dat hij mij over
wonnen waande. Zelfs na mijn afstijgen
girig het dier voort met zijin malle bok-
kesprongen, alsof hij een uurwerk in zijn
buik had, 'dat afloopen moest, voordat
hij tot stilstand kon komen.
Ik voelde mij heel onpleizierig en ze
nuwachtig, maar het jubelen van den
jongen en het meewarig lachen van Jo
han en den Mesties maakten mij bijna
dol. Ik rukte mijn pelerine los, slingerde
z© weg, liet het zadel weer goed leggen,
greep Johans rijzweep, sprong, zonder mij
Abonnementsprijs:
Pee 3 maanden, franoa per past, ft
Losse nummertf 0.05
Pr|t dtr Advertenties:
1—4 rtjelt f 1.20, elke regel meer C» et.
Bij abonnement belangrijks korfing.
'n Boer laat geen vee in den stoet.
Het stembureau werd eenvoudig tijde
lijk opgeheven en gesloten; zjjn lede*
deden wat des boer-eigenaars was e*
eerst, toen 't kalfje geboren en alle» in
orde was, werd de stemming voortgezet:
Hindenburg of Marxl (Fr. D.)
Korte berichten.
Die instruetie tegen de gebroeders
Barmat en in de zaak Kutisker to Berlijn
is thans geëindigd. In beide zake* heeft
het openbaar ministerie aanleiding ge
vonden tot het verwijzen naar do terecht
zitting. Het verzoek om ontslag uit de
voorloopige hechtenis van Kutisker is
definitief van do hand gewezen.
In hot procos wegens den aanslag-
op den Koning van Bulgarije en op de
kathedraal is uitspraak gedaan. D© koster
Zagorski, Friedmann, Obadsowski en Kok
zijn ter dood veroordeeld, Diaskolof tot
zes jaar en Kambenof tot 3 jaar gevan
genisstraf. Alleen Abarjof, Dimitrof,
Gautsganof, Betrini en Kossowska zijn bij
verstek veroordeeld.
kan tnes thans gemakkelijk verven,
door het gebruik van
Verkrijgbaar bij alle Drogisten.
In Alberta (Canada) he°R een
groote brand te Mayo aanzienlijke schade
aangericht. Een hotel, .een magazijn e*
andere groote gebouwen zijn verwoest.
In het gedrang te Berlijn zijn Maan
dag ongeveer 20 vrouwen en kinderen
flauw gevallen. Een zeventigjarig arbei
der kreeg op straat een beroerte; toen
hij werd opgenomen, was hij reeds dood.
levensgevaarlijk. In Weensche kringen
^levensgevaarlijk. In Weensche kringe*
heerscht groote bezorgdheid over haar
ziekte. Zooals bekend, is ex-keizerin Zita
lijdende aan longontsteking.
Te Oporto heeft tijdens een verga
dering der radicale republikeinsche partij
een relletje plaats gehad. Een der aan
wezigen werd door stokslagen gewond,
waarop hij een revolver voor den dag
haalde en zijn aanvaller door 8 schoten
doodde. De moordenaar werd gearres
teerd-
In het Rjjnsch-Westfaalscbe gebied
is in de bouwbedrijven de algemeen©
staking afgekondigd.
Volgens een bericht uit Sofia is de
terechtstelling van Zagerski uitgesteld,
vermoedelijk naar aanleiding van zijn ver
zoek om hem tijd te laten voor berouw.
Koeff en Friedmann zullen Donderdag
of Vrijdag in het openbaar worden te
rechtgesteld, vermoedelijk voor het front
van de kathedraal, waar de aanslag is
gepleegd.
aan zijn welgemeende waarschuwingen
te storen, nogmaals op mijn ros, en
ranselde hem, voordat hij zijn verdere
gedragslijn kon vaststellen, zoo duchtig
af, dat "hij als een razende Roland met
mij wegrende. Vijf minuten later keerde
hjj gedwee naar het kamp terug, tot
groote teleurstelling van zijn jeugdigen
bewonderaar, en tot mijn eigen niet min
der groote verbazing.
Johan toonde zich uiterst voldaan, en
zelfs het strakke gezicht van den Mesties
ontplooide zich.
„Je moet niet denken, dat ik er je
heb willen doen inloopen", zei mijn
neef. „Het kwam door die pelerine. Daar
is hij niet aan gewend. Maar "het was
een kranig stukje. Je zoudt er in een
circus vijf dollar per dag mee kunnen
verdienen." x
„Ja, ja," bevestigde de Mesties, ,,'t
Was mooi, prachtig mooi."
Dat hing, dacht ik, eenigszins af van
het oogpunt waaruit men de zaak be
schouwde; maar ik knikte toestemmend,
overgelukkig dat ik zegevierend uit den
strijd was gekomen.
(Wordt vervolgd.)
