Oit de Pers.
Telegrammen
Laatste Berichten.
Openssare Verkopingen ge Ver-
uacMmpa.
Aanbestedingen.
Maar ik heb zooveel geld mei,
schreeuwde de onfortuinlijke zondaar.
Dian dadelijk 30 dagen hechtenis. Vol
gende zaak.
Droevig. Inzake den moord op
de tienjarige Joanna Anne, die, zooals
wij reeds bericht hebben, met verbrijzel
den schedel in een rhododendronboschje
gevonden is op geringen afstand van liaar
woonplaats Crowborough (Eng.) lieeft do
politie den vermoedelijken dader reeds
gearresteerd. Omdat uit de lijkschouwing
gebleken was, dat het kind niet aangerand
was, hechtte de politie groot gewicht aan
de verklaring van een dame, die mede
gedeeld had, da.t een jonge snuiter haar
den dag voor den moord een tail bloe
men op den openbaren weg ontrukt had
zonder ©enige naspeurlijkc reden. Na
eenig verder onderzoek in die richting
kon do politie zich beperken tot da on
middellijke omgeving van het kind en na
het vinden van een paar met bloed be
smeurde schoenen, werd George Jeffrey
een jongen van 15 jaar en 7 maanden,
gearresteerd. Hij is thuis bij' zijn ouders,
die evenals de ouders van het slachtoffer
in betrekking zijjn op het kasteel Bridge.
Hij is tuinmansjongen en misschien niet
volkomen normaal. Zijn vader had een
werkzaam aandeel genomen bij het op
sporen van het vermiste meisje en de
ouders waren als lamgeslagen toen zij1
de gevangenneming van hun zoon. ver
namen.
Een geheimzinnig geval. In
Frankrijk houdt men zich bezig met het
plotselinge overlijden va,n den 24-jarigen
graaf Gerard Guy de M.ontefiore, een be
kend sportman-millionair, te Asnfères bij
Parijs. Met zijn verloofde bracht hij een
bezoek aan zijn aanstaande schoonzuster,
die tc- Asnières woont. Den volgenden
morgen dejeuneerde hij te haren huize en
ïeed naar Parijs, waar hij met zijn oom de
lunch gebruikte. Na afloop daarvan reed
hij weer naar zijn verloofde om een auto
tocht met haar te maken. Onderweg zeide
hij tdt haar: „Ik word blind". Vóórdat
hij thuis was. was hij1 ernstig ziek en
vóórdat de doctoren kwamen, was hij
overleden.
Een der dokters verklaarde, dat do
patiënt tengevolge van hartverlamming
was overleden, maar ©en poiitiedokter,
die het lijk onderzocht, meende een
andere doodsoorzaak te moeten aannemen
Bij een post-mortem-onderzock werden nu
sporen van vergift gevonden.
Het was bekend, dat de familie van
den graaf zeer tegen zijn voorgenomen
huwelijk gekant was en deze kwestie zou
de graaf gedurende de lunch met zijn
oom bespreken. Die verloofde beweert,
dac de graaf, toen hij ging sterven, tot
haar gezegd heeft: „Wanneer ik niet met
mijn oom geluncht ha:d, zou ik zeggen,
dat iemand mij vergiftigd heeft."
Later wordt nog gemeld:
Het mysterie is een nieuwe faze inge-
ytreden en wel doordat op een grasveld
van zijn kasteel te Dompierre een geheim
zinnige vliegmachine is neergestreken, die
evenwel onmiddellijk weder vertrok toen
het nieuwsgierige dienstpersoneel kwam
toeloopen. Juist toen de ontboden ge
neesheer ter plaatse verscheen, is de
graaf overleden. Men bemerkte daarop,
dat zijn armen de sporen droegen van
injecties met verdoovende middelen, wel
ke erop schijnen te wijzen, dat de graaf
een bijzondere behandeling heeft gevolgd.
Uitlevering van Brieidée.
Gistermorgen is Bridée, directeur van de
Brusselsche Bank, uit Engeland te Hoek
van Holland aangebracht, van waar hij
naar Amsterdam werd vervoerd, waar
bij ter beschikking van de justitie wordt
gesteld.
- Kieiue oorzaken./.. In een
winkelzaak te Amsterdam was een rei
ziger op bezoek, die toen een door
hem getoonde oelluloid-kam in brand ge
raakte de brandende kam in een kist,
geheel met kammen gevuld, wierp. In
ee*n oogwenk stond de inhoud der kist
in lichte laaie. Door personeel Werd de
kist op straat gezet, waar me vlammen
meters hoog er uit oplaaiden. Een paard,
voor een goederonkar gespannen, dat zich
plotseling voor het vuur gesteld zag,
schrok hevig en trok den wagen naar den
kant der tramrails, juist op het oogenblik,
Jat een 'motorwagen kwam aanrijden.
Beide voertuigen kwamen met elkaar in
botsing. Do voerman, door den schrik
overvallen, viel op straat en moest in
ernstigen toestand naar het ziekenhuis
worden vervoerd. De vrachtkar werd ge
heel vernield en do tramwagen werd ern
stig beschadigd. Het brandje was spoe
dig gebluscht.
Moordaanslag. Dinsdagavond
omstreeks 10 uur kwam de heer F- J.
V. van een vergadering der Coöp. vereen.
De Volharding, waarvan hij secretaris is,
welke gehouden was in het gebouw der
vereeniging in Den Haag. Hij zou te voet
naar zijn woning in de Schalkburgerstraat
gaan, maar ging eerst zijn vrouw afhalen,
die een bezoek had gebracht aan hun
getrouwde dochter in de Reitzstraat no.
53- Toen hij daar had aangebeld, stond
plotseling een man voor hem, in wien
hij herkend© J. van V., de vroegere bak
kersknecht van De Volharding1. Deze man
loste a bout portant een schot op hem.
Blijkbaar was de dader den heer V. na-
gelcopen, doch deze had daarvan niets
bemerkt. Door het vallen van het schot
ontstond een tumult, waarvan de dader
gebruik maakte en den haal nam. De
getroffene zette hem nog na, doch moest
dit spoedig opgeven wegens bloedverlies.
Het bleek, dat de heer V- getroffen was
in den linkermondhoek. De kogel ging
door den mond, raakte de tong, schoot
een kies uit en zette een anderen kies
dwars op den kaak. De heer V. kon
niet spreken. Hij werd door den gemeen
telijken geneeskundigen dienst naar het
ziekenhuis gebracht, waar hij voorloopig
behandeld werd. Den nacht kon de go
treffene thuis door brengen, doch gister
morgen oordeelden de dokters zijn op
neming in het ziekenhuis noodzakelijk.
Gistermorgen kon de heer V- een weinig
spreken en werd hij gehoord door den
commissaris van politie. Voordat de re
cherche ter plaatse kon zijn, was de
dader zich reeds komen aangeven aan
het politiebureau, waai' hij binnenkwam
met in de hand zijn revolver, waarop nog
vier scherp© patronen zaten, van V., di©
■een zenuwpatiënt is, werd onmiddellijk
opgesloten'. Hij verklaarde, dat hij sinds
jaren een wrok heeft tegen den heer V-.
wegens het feit, dat 'hij ontslagen was en
onrechtvaardig, naar zijn inzien, gepen
sioneerd door de coöperatie De Volhar
ding. Iiij achtte de heer V. de oorzaak
van dit ontslag. Die dader is gehuwd en
va,der van vier kinderen.
Smokkelen. Aan de grens bij
Bellingwoilde zijd gisteren 50 schapen, die
over de grens werden gesmokkeld, door
rijksambtenaren in beslag genomen. De
vervoerder II. werd gearresteerd.
Even t el f o, neer e n. Zekere G.
te Leiden verzocht gisteren aan den heer
K- aldaar, even te zijnen kantore te mogen
telefoneeren, wat werd toegestaan. Nadat
G. vertrokken was, bemerkte de heer K.,
die zich tijdens bet telefoongesprek even
had verwijderd, dat uit een lessenaar
een portefeuille met f 145 was wegge
nomen. Hij deed hiervan aangifte bij de
politie, die G. fouilleerde en de portefeuille
met inhoud in zijn bezit vond. Tegen hem
is proces-verbaal opgemaakt.
-De kindermoord in een Neder-
landsoh gezin te Londen. Men meldt
uit LondenDe instructie in de zaak van J. L.,
den 27-jarigen Nederlander, die op 11 April
zijn vrouw overviel, zijn beide kinderen ver
moordde en vervolgens zelfmoord pleegde door
uit het venster te springen, werd Dinsdag ge
sloten. De 'jury was van oordeel, dat de man
inderdaad zijn twee kinderen vermoord en
dat zichzelf van kant gemaakt heeft, een en
ander als gevolg van een geestelijke afwijking.
Zij keurde het beleid van den politieconstabel
Edden goed. De weduwe verklaarde, dat haar
echtgenoot glasblazer was geweest en langen
tijd geen werk heeft gehad. Op 10 April had
hij zich zeer terneergeslagen getoond. Daarna
was hij in een vlaag van waanzin haar en
haar kinderen te lijf gegaan met het reeds
bekende gevolg.
Het onweer. Dinsdagmiddag sloeg
tijdens het korte onweder, dat boven Wasse
naar woedde, de bliksem in het radiostation
Meijendal aldaar. Verschillende lampen werden
stukgeslagen en schade toegebracht aan en
kele toestellen. Een begin van brand werd
terstond gebluscht.
De rattenplaag in Londen. Het
rapport van den Gezondheidsdienst van Lon
den over 1924 wijst uit, dat in het vorige
jaar weder een groote slachting onder de
ratten is aangericht. Hot gebruik van ver
schillende soorten vallen heeft tot resultaat
gehad, dat in één hotel in de afgeloopen drie
en half jaar niet minder dan 2500 ratten
slachtoffer zijn geworden. Doch ook de kat
stelt lofwaardige pogingen in het werk om
haar reputatie van erfvijand der rat -te her
winnen en te handhaven. Verscheidene fir
ma's hebben met deze rattenvangsters van
beroep goede resultaten bereikt en er zijn
firma's, die er voor de rattenvangerij 40 a 50
poesjes op nahouden. Naast Hameln heeft ook
Londen nog zijn menschelü'ke rattenvangers,
die in 1924 niet minder dan 21202 ratten
wisten buit te maken.
Slecht weer in Italië. De tem
peratuur in Italië is zeer gedaald. Te Rome
is zware regen gevallen, terwijl in Ancona
en Verona hagelbuien vielen. De Appenijneu
liggen onder sneeuw, hl Udine is het ver
keer tengevolge van het slechte weer op
talrijke plaatsen versperd. In een dorp zijn
de kerk en 2 huizen ingestort.
Vorst- en Insectenbest r ij ding.
De Zweedsche ingenieur Jernberg heeft suc
ces gehad met zijn proeven met kunstma-
tigen mist en vergjftigd gas tegen sohade-
delijke insecten. Hij heeft een uitnoodiging
ontvangen om naar Brazilië en Argentinië te
komen om met zijn uitvinding proeven te
nemen tegen de sprinkhanen en zal waar
schijnlijk dit aanbod aanvaarden.
F. H. de Menté ver Loren. f
DEN HAAG. V.D. Hedenmorgen is na
korte ongesteldheid in den ouderdom van
64 jaar overleden het A.R. Tweede Ka
merlid de heer F. H. de Montó VerLoren.
De ter aardebestelling zal Maandag a.s.
op Oud Eik en Duinen plaats hebben.
(De lieer De Monté ver Loren werd
24 Maart 1861 te Utrecht geboren. Hij be
zocht de Polytechnische school te 'Delft
en werd in 1892 adjunct-commies aan
het Departement van Waterstaat; en werd
in April 1896 tot commies, in 1901 tot
referendaris bevorderd. Na in 1903 te zijn
belast met het beheer der afdeeling
Spoorwegen, werd in 1906 benoemd tot
administrateur dier afdeeling, welke func
tie hij bleef waarnemen, tot hij door. het
district Breukelen in October 1909 naar
de Tweede Kamer werd afgevaardigd.
De heer Monté was ridder in de orde
van den Nederl. Leeuw, van Oranje Nas
sau en de Leopoldsorde van België. Hij
was ook lid van de Bezuinigingscommis
sie-Rink, in welke kwaliteit hij nog dezer
dagen in de Kamer den minister van Wa
terstaat ernstig bestrafte wegens de mis
kenning van den arbeid dier commissie.
Donderdag j.l. was hij nog in de Deputa-
tenvergadcring. Daarna, blijkens bericht
in de „Handelingen", is hij „licht onge
steld" geworden. Zijn heengaan is een
zeer groot verlies voor de A. R. partij, om
meer dan een reden.
Zijn opvolger is W. Warnaar Sr. te
Sassenheim.
De overledene was een zwager van ds
C. R. van Lelyveld, een der vroegere
Goesche predikanten.)
ROTTERDAM- V. D. Dezer dagen kwam
hier met een der groote stoomvaartlijnen
aan een zending van 7 kisten, welke
portretbusten heetten te bevatten. Het
bleek echter, dat de inhoud uit cocaïne,
morphine, etc. bestond. Een vreemdeling
die de zending in ontvangst nam, om
ze verder over zee te verzenden, en twee
medeplichtigen werden aangehouden. De
vreemdeling bleek te zijn de kantoorbe
diend© A. W. uit Zurich. De medeplich
tigen waren Canadeezen. Ze maken deel
uit van een internationaal complot,- dat
zich met den handel in verdoovingsmid-
delon bezig houdt- De in beslag genomen
partij vertegenwoordigt een waarde van
f 200.000.
PARIJS- V.D. De expres-trein Parijs-
Boulogne is bij Amiens gederailleerd.
Geen persoonlijke ongelukken. De mate
rieel© schade is groot.
LONDEN. V. D. Bij de manoeuvres te
Malta is een vliegtuig in brand gevlogen
en omloiog gestort. De bestuurder werd
gedood, twee inzittenden bekwamen ern
stige brandwonden.
Middelburg, 30 April 1925.
Op de graanmarkt was de aanvoer ge
ring. Tarwe 112f20.50. Verder geen no
teering.
Boter f 0.80, part. f 0.90, kipeieren f 5,
part. f 6, eendeieren f 5.50, part. f 6.50.
Veilingsvereen. Walcheren. Kipeieren
f5f 5.20, eendeieren f5.30, ganseieren
f 11f 15, kalkoeneieren f 8.20.
MIDDELBURG. Door het Bestuur van
den Polder Walcheren is heden aanbe
steed: a. bet uitvoeren van werken tot
verdediging van den onderzees chen oever
tusschcn de1 dijkpalen 15 e.n 19 aan de
Zuidwatering. Minste inschrijver dlir J.
de Vries te Heemstede voor f 76870-
b. 'de uitvoering der gewone onder-
houds- en vernieuwingswerken aan de
4 wateringen in 5 perceelen. Minste in
schrijvers: le perc. L. Minderhoud te
Westkapelle voor f28594, 2e perc. J.
Lindenbergh te Wemelding© voor f7670,
3e perc. A. A- de Wilde te Middelburg
voor f 6260, 4e perc. L. Minderhoud voor
f 99 80 ear 5e perceel dezelfde f 15884.
BURGH. Gisteren werd aanbesteed het
herstel van de door brand vernielde toren
spits der Herv. Kerk. Minste inschrijver
voor de massa fa Mosselman, en Korte-
weg te lOo'ltgensplaat voor f11610- Het
werk is niet gegund.
Wisselkoersen.
Amsterdam, 30 April, 2.45 u.
Berlijn 59.30—59.35
Brussel 12.6012.63
Parijs 12.99—13.01
Londen 12.073/4—12.077/8
New-York 2.492.4914
Mei.
1 Wemeldinge, inboedel, Kram.
1 Middelburg, inspan, Ittmann.
1 's-H. Arendskerke, inboedel, Pilaar.
5 Biggekerke, inboedel, Loeff.
5 en 6 Middelburg, inboedel, etc., No
tarishuis-
5/9 Goes) heerenkleeding, enz., de Kok.
5 Goes, varkens, de Wilde Heijboer.
8 Borssele, afbraak, de Wilde Heij
boer.
8 Colijnsplaat, beestiaal, diversen, Mar-
kusse.
8 Middelburg, 'inboedel, enz., Blaupot
ten Cate.
Mei
1 's-H. Arendskerke, verbouwen open
bare school, B. en W.
4 Rilland-Bath, bouwen dubbele arbei
derswoning, Arch. Nieuwdorp.
Om de vrije school.
Dat het bewaren van het pa,nd ook de
vrjje school betreft, wordt uit hetgeen
in het kamp der tegenstanders tot ons
komt, steeds duidelijker. Wij vestigden,
aldus „De Standaard", de aandacht reeds
op enkele belangrijke feiten. Zij worden
treffend belicht door verschillende uit
latingen.
Wij willen voor ditmaal wijzen op een uit
lating van een lid van den. Vrijheidsbond,
mej. Westerman, die in een vergadering in
Den Haag, volgens de verslagen in de bladen
vertelde, dat het lager onderwijs in de laatste
jaren niet ia, wat het vroeger waa.
De pacificatie heeft allerminst tevredenheid
gebracht. De schoolstrijd is thans verplaatst
naar de gemeenteraden. De Vrijheidsbond
handhaaft echter de gelijkstelling, wijl men
geen anderen weg kan inslaan. Men zal er
voorloopig niet aan tornen.
Let wel: men zal er voorloopig niet aan
tornen.
Voorloopig niet. Heelemaal juist is dit niet.
Want er is reeds aan getornd, maar zonder
succes.
Men blijft de gelijkstelling handhaven om
dat er geen andere weg is. Zoo iets ais een
zich neerleggen bij de „machtsverhoudingen".
Misschien denkt men, dat wat niet is, nog
kan worden.
En dat is ook zoo, als ter Rchterzijde de
waakzaamheid ontbreken mocht.
Niet vergeten dus: voorloopig niet....
Een waardeerend oordeel.
Het liberale „Utr. Dagblad" schrijft over
de door Minister Colijn. gehouden Deputaten-
rede
„De rede, waarmede Minister Colijn Don
derdagmorgen de deputatenvergadering der
A.-R. partij heeft geopend munt uit door
'kloekheid van bouw en kloekheid van ge
dachte. Dc heer Colijn heeft alle politiek
dilettantisme, waar ons volk beu van is,
als een waardeloos narrenpak in den hoek
geworpen, en het'eene noodige op den voor
grond gesteld: besef van den ernst van
onzen tu'd.
Deze rode wil binden. Binden aan het ge
zag, binden aan de zedewet, binden aan het
gevoel van verantwoordelijkheid.
De rede is geen rakotspel met opvattin
gen en meeningen, ze klimt stoer cn steil
omhoog uit het beginsel en ze snoert de
noodzakelijke zorg voor 's lands financiën aan
de noodzakelijke nationale zelfbeheersching.
Wie kritiek hebben op de onderdeelen van
's heeren Colijn's financieel beleid, mogen
zich afvragen of niet de vastheid van over
tuiging in dezen bewindsman, de fouten rijke
lijk ^rgoedt. Meer dan ooit hebben wij in
onze dagen de sterke vuist noodig, die re
geert.
De heer Colijn onderschat zijn taak niet.
En liü deinst er evenmin voor terug, de
waarheid onder het oog te zien.
Hoezeer wij van onze niet-leerstclligo levens
overtuiging uit, do dingen anders formulee
ren en anders zien dan de heer Colijn in
zijn rede, er zijn momenten in die rede, die
ook tot de liberale harten hebben gesproken.
UIT DJOGJA,
Het Betronella-hospitaal jubileerde
gisteren. In verband hiermee schreef
de Hoefijzerredacteur van „Het Han
delsblad" de heer Elout onderstaand
van waardeering getuigend artikel.
Be tronella?Vraag niet verder
lezer, wie Be tronella is. Ik weet het
niet en degenen, die het wèl weten,
mogen het niet zeggen. Ze is een
geheimzinnige, onbekende vrouw in
Holland en het is haa,r petekind (zeer
omvangrijk en welvarend en gevestigd
te Djogja) dat dus óók Petronella, heet,
dat dezer dagen jubelen zal. Want
op 2,9 April wordt ze 25 jaar.
Nu zonder geheimzinnigheidEen
onbekende dame in Nederland heeft,
vijf- en-twintig jaar geleden, de stich
ting van het' zendingshospitaal te
Djogja mogelijk gemaakt en naar haar
voornaam is dat ziekenhuis genoemd.
Ik ben er even geweest toen ik in
Djogja was en heb geruimen tijd met
Dr Öffringa gesproken. Wat hij mij
vertelde, doodeenvoudig en rustig,
zonder eenigen ophef, maar soms met
ontroering, als hij over zijn voorgan
gers Pruys en Scheurer sprak, heeft
een sterken indruk op mij gemaakt.
Het heeft mijn eerbied voor het prach
tige pionierswerk van Dr Scheurer
versterkt (wiens geestverwant ik al
lerminst ben, maar wiens diepe waar
achtigheid ik ook in zijn Kameradvie
zen meermalen gewaardeerd heb) en
mijn bewondering voor den medi
sch e n arbeid der zending (wier gees
telijk werk, juist in de Vorstenlanden,
ik niet gansch zonder nadeel acht)
eveneens bevestigd. Ik heb Dr Öf
fringa verzocht, mij het verhaalde op
schrift te willen brengen, hij heeft
daaraan voldaan en wat hier volgt
is aan zijn relaas ontleend. Het is
een historie, die in den aanvang klinkt
als het verhaal van een ware Jacobs-
worsteling en een geschiedenis die
doorloopend getuigt van een waar
achtige Christelijkheid, van het Chris
tendom der dienende daad.
„De oorsprong van het hospitaal", zoo
begint dr Öffringa, „dat thans zulk een
uitgestrekt terrein op Groncüiokoesoeman
beslaat, ligt op Bintaran. Daar is het,
dat zich 17 Maart 1897 vestigde de heer
J. G. Scheurer, aids. In opdracht der
Hollandsclie Gereformeerde Kerken, na
verkregen toestemming der Ilooge Regee
ring, had hij; zich uit Poerworedjo hier
heen begeven.
„Reeds in 1893 was deze edele men-
schenvriend, uitgezonden door de Ned.
Geref. Zendingsvereeniging, op Java ge
komen. Na eenigen tijd te Batavia ver
toefd te hebben, vestigde hij zich te Poer
woredjo. Van het kleine inkomen, dat de
Zendingsvereeniging kon zenden, moest
hiji daar wonen, leven met zijn gezin en
zoo goed en zoo kwaad als liet ging
polikliniek houden. Kort daarna is hij
naar Solo gegaan, teneinde in het hart
van het Javaansclie volksleven door het
werk der barmhartigheid het Evangelie
des Kruises te verkondigen. Daar' heeft
hij geleefd met zijn gezin in de kam
pong, in een Inlandershuis, daar heeft
hij hulp verleend aan zieke Javanen, daar
heeft hij soms gebrek geleden."
Dr Öffringa vermeldt dan, hoe Dr
Scheurer genoopt werd, Solo te ver
laten, omdat hij als zendeling op
trad. Aangezien echter de zending m
Solo destijds niet was toegelaten,
dunkt mij 's heeren Scheurer's ver
banning uit Solo volkomen redelijk
en kan ik dus niet het commentaar
overnemen, dat (getuigend van andere
opvatting) Dr Öffringa "er aan ver
bindt. Hij vervolgt dan evenwel:
„Scheurer ging terug naar Poerworedjo,
met een bezwaard hart. Doch blijdere
dagen volgden: In Djokja mocht hij zich
vestigen. Een onbekende dame in Holland
schonk f 10.000 voor den bouw en later
nog f 5000 voor de inrichting van een
ziekenhuis.
„Daar er aanstonds geen geschikt ter
rein voorhanden was, vestigde Scheurer
zich op Bintaran, bouwde er öp zijn erf
een eenvoudige pendoppe, waarin hij' een
polikliniek begon. In Juli 1897 ving hij
hiermee aan, toen kwamen er 10 a 15
patiënten per dag; 7 Augustus d.a.v: no
teerde hij er 100 per dag.
„In het eerste halfjaar werden er reeds
15.367 lijders behandeld, waarvan er twee
overleden. Twaalf groote operaties onder
narcose werden er verricht.
„Een waardeerend artikel van dr Grone-
man, geplaatst in „De Locomotief" van
21 Januari 1898, gaf aanleiding tot een
geestdriftig gestelden brief, gericht aan
den schrijver, van de hand van den -des
tijds zeer invloedrijken regent van Demak,
die ook tot de meest ontwikkelden van
zijn volk behoorde: R. M. A. Iladiningrat,
die Scheurer's inrichting ging bezoeken,
vervuld als hij was van het ideaal, zijne
landgenooten op die wijze te zien helpen.
„En dr Scheurer heeft, door zijn vrien-
dolijk-rustig optreden dat vertrouwen on-
voorwa.ardelijk gewonnen. Gaven de Jar
vanen hem niet den naam, den eerenaam
„Dokter Toeleng? (Dokter Toeloeng be-
toekent letterlijk: D'e dokter die helpt- Het
was bedoeld zoowel als: de offervaardige"
alsook als: de wonderdadige werker.)
Zelfs vanuit Madicen kwam men tot
hem. m
„Intnsschen had de Sultan begin 1898
een terrein op Gondhokoesoeman beschik
baar gesteld. Dit was het blijde begin
voor het zoo belangrijke werk van het
hospitaal. Het Gouvernement zegde in
dien tijd een jaariijfcsch bedrag van f 2SOO
aan medicijlnen toe. Tevoren moest de
dokter zelf zijne medicijnen bekostigen.
Dit geschiedde uit bijdragen van parti
culieren, patiënten, die iets te missen
hadden en door het belangrijke der dames-
voreeuiging „Scheurer's hospitaal" in
Holland.
Men moet dit alles eigenlijk door
Dr Öffringa hoo ren verhalen en met
voorbeelden hooren illustreeren, ter
wijl men in de eenvoudige directeurs
woning zit, om het enorme werk van
Scheurer in zich weerkaatst te vóelen.
Dr Öffringa vertelt dan verder van
de stichting van het gebouw en van
den veelzijdigen steun, dien men daar
bij ondervond (met bijzondere warm
te sprak hij over den vorigen resident
van Djogja, den heer Jonquière, hoe
wel deze geen geestverwant van hem
was)
„Zoo verrees op het terrein hoek Gond-
hokoesoeman-Klilren het Petronella-Hos-
pitaal, vij'f ziekenzalen met bijbehoorende
woningen, en gebouwen, alles van kèpang
op steenen fondament, behalve de ope
ratiezaal, die geheel van steen werd op
getrokken. De bouw werd geleid door
den ouden beer A- Stuur. Die eerste steen
werd gelegd door J. II. Scheurer op 20
Mei 1899- En in Maart 1900 kom het
Hospitaal in gebruik worden genomen.
Welk een voldoening moet dit geweest zijn
voor deti edelen Scheurer!
„Hulp uit Holland kwam opdagen, want
de taak van dr en mevrouw S- was te
zwaar, bovenmenschelijke krachtsinspan
ning hebben ze zich getroost Die dames
J. H. Kuyper, dochter- van wijlen dr A.
Kuyper, en J. C. Rutgers, dochter van
wijlen prof- Rutgers, kwamen als ver
pleegsters hen helpen. Die laatste woont
nog op Java, ze is de echtgenoote van
dr II. A. van Andel te Solo. Een 2de
geneesheer werd gezocht.
„Intusschen was het groote belang van
dezen arbeid ook der Regeering niet ont
gaan. In Eerste en Tweede Kamer werd
op suhsidie-verleening aangedrongen. Eu
met dankbaarheid kan er melding van
worden gemaakt, dat het Gouvernement
dit heeft gedaan, en, naarmate het hospi
taal groeide1, ook den steun deed toe
nemen tot op dit oogenblik toe.
„Niet alleen de Regeering steunde. We
noemden reeds den Sultan, die een terrein
schonk en ook verder steun bleef ver
kenen. De Vereeniging van Landhuur
ders, wier fabrieken het hospitaal met
giften, veeal in „natura" steunden, ber
sloot de reeds bestaande bijdragen der
ondernemingen te verdubbelen en te bren
gen op een totaal van f7000 's. ja-ars.
En ook deze krachtige steun is gebleven,
en gegroeid naar behoeften. De Ned. Ind.
Spoorwegmaatschappij verleende tot den
bouw van het hospitaal o.a. krachtigen
steun door vrij vervoer van materialen.
En vele particulieren steunden het lief
dewerk door hun sympathie en giften.
„In 1901 moest Scheurer met verlof,
jhjjtjl was op, maar 13 Maart 1903 was
Schermer weer terug en zette met moed
den arbeid voort-
„De arbeid nam steeds in omvang toe.
In 1905 werden 32709 patiënten in het
hospitaal verpleegd en 1285 thuis en zijn
78 gestorven.
„In 1906 was het met Scheurer's kracht,
gedaan. Door overspanning gesloopt,
moest hij voorgoed repatrieeren, na het
beste zijner krachten aan den lijdenden
Javaan te hebben besteed. De gedachtenis
aan hem en zijne ©chtgènoote zal in deze
landen in zegening zijn.
Het bestuur van het Hospitaal ging nu
óver op dr H. S. Pruys, tot dien tijd toe
Officier van Gezondheid. Deze heeft voort
gebouwd op het fondament, door dr
Scheurer gelegd. Wel werd er nog veel
vereischtWant wat vermag een hospitaal
met een capaciteit van 100120 bedden
voor oene bevolking va,n millioenen?
(Slot volgt.) 5
