Mo 165
Donderdag 16 April 1615
36e Jaargang
Staten-Generaal.
Buitenland.
Binnenland.
Ve Zeeuw
Brukkers Exploitanten
OOSTEKBAAN LE COINTRE GOES
Bur»ftUx: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Tel.: Rtfëaotie no. 11; Administratie no. 58
v Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
De S. D. A. P. en de Ontwapening.
Het voorstel van de S.D.A.P. inzake
ontwapening komt neer op afschaffing
van het leger met behoud van een politie-
leger, sterk drie duizend man; terwijl
voor de zeemacht naar een overgang
wordt gezocht.
Indien dit voorstel ingang vond
wat wel niet geschieden zal, wijl het ook
de Vrijz. Democratischen Bond te ver gaat
zou Nederland weerloos staan in do
groote worsteling tusschen de groote mo
gendheden, of tegen de wereldrevolutie,
die vanuit Rusland wordt voorbereid.
Want dat een zoodanige worsteling in
de toekomst mogelijk blijft, zal wel nie
mand durven ontkennen.
Toch deinst de S.B.A.P. voor een der
gelijk voorstel niet terug. En dat terwijl
zij weet, dat haar partijgenooten in andere
lande» «iet alleen geen ontwapening wil
len, maar zelfs hun weermacht nog willen
versterken.
Denemarken, op welk land men zich
aan (He zijde beroept, ofschoon er een
ontwapeningsvoorstel is ingediend, kwam
nog niet verder dan tot een besluit om
het ontwerp in studie te nemen. Zweden
ontwapent ook niet, de sociaal-democrati
sche minister Branting is er nog ver van
daaa, in een zoodanig voorstel te tre
den. I® nu hebben juist in deze Noorsche
lande* ie sociaal-democraten in regeering
en volksvertegenwoordiging de meerder
heid.
Ba boe deden de sociaal-democraten
in Psaakrijk en Engeland?
In Engeland werd door de socialistische
rogaemag, nog onder Mac Ronalds be
wind» bet Aantal vliegtuigen uitgebreid,
waaM*ee de weermacht in de lucht nog
meer wordt versterkt. En in Frankrijk
hebtwaï de sociaal-democraten in de Ka
mer nog kort geleden gestemd tegen een
voorstel dor communisten om het leger
met honderdduizend man te verminderen.
Een hunner voormannen, Boncourt, zeide
dat deze vermindering van 600 op 500
duizend man een groot gevaar zou op
leveren.
Terecht werd hun bij die gelegenheid
door do communisten voorgehouden dat
zij bij de verkiezingen in hun program
aan de kiezers beloofd hadden voor bezui
niging op het leger te zullen stemmen.
lote dergelijks gaat nu straks ook ten
onzent gebeuren.
De socialisten zullen ontwapening pre-
dikeu* doch indien ze, met hunne naaste
vrienden de vrijzinnig-democraten de
meerderheid behalen, zal er van inlossing
dezer belofte niets komen.
Wij zouden dit natuurlijk niet betreu
ren. Ontwapening in den door hen be
doelden geest,, zou Nederland weerloos
maken en derhalve een misdaad zijn.
Doch daarom moeten dan ook deze
weerloosheids-predikers straks bij de ver
kiezingen met alle macht worden weer
staan.
Ook nog om andere redenen; doch
deze is er alvast een van.
Saam aan een kapitalistisch feest
Met dit opschrift wordt niet bedoeld
een tegenstelling tusschen kapitalistisch
on socialistisch, want er zijn zeer vele
kapitalisten, die tevens rooa zijn. Neder-
landsche namen zullen wij maar niet
noemen; maar onder de bnitenlandscho
zoeken wij alleen don naam Rarmat uit,
die o.m. 50 duizend gulden aan het Rot
terdam scho sociaal democratisch partij-
Wad Voorwaarts cadeau deed.
Maar kapitalistisch worde hier gedacht
in de beteekenis, niet van rood, maar
van groot, groot in macht en groot in
rijkdom.
Het. feest ging uit van de'Great Western
Railway, een der grootste spoorwegmaat
schappijen van Engeland en onder de
aanzittenden waren Baldwin, de tegen
woordige -premier en J. H. Thomas, een
Labourman, die minister van koloniën
is geweest in Mac Donald's arbeiders
kabinet.
Er werden ook toespraken afgestoken
onder anderen een door evengenoemden
minister Baldwin.
Deze zeide, dat èn hij èn „zijn vriend
■thn Thomas" op de Great Western geboren
en getogen waren. Thomas, zoo bracht
de premier in herinnering, was stoker
geweest bij deze spoorwegmaatschappij
en had zich in de pogen van de heele
wereld onderscheiden als minister va.n ko-
ionign, in welke hoedanigheid, aldus de
hoer Baldwin, Bij ons allen met trots
en voldoening heeft vervuld-
Toen stond de soc.-dem. oud-minister
gewezen stoker Thomas op, stelde een
dronk in op commissarissen van de Great
Western en hun voorzitter en zeide daar
bij, dat er tegenwoordig heel veel gepraat
werd over klasse-verbittering, klassen
haat en superioriteit van een bepaalde
klasse. Niet alleen dat hij zich van die
leuze losmaakte, maar hij bond er ook
den strijd tegen aan. De bijeenkomst
Waarop hij hier tegenwoordig was, gaf
V( Igens hem voldoende antwoord. Thomas
herinnerde er verder aan, dat Baldwin
als commissaris begonnen was hij! de
Great Western en hij, Thomas, als poetser
op zeven shilling per Week. Het was
volkomen Waar, dat hij eens een staking
geleid had, niet voor meer loon, maar
omdat men de poetsers drie ons talk
toestond om de machines schoon te
maken, terwijl hij meende dat vier otns
het vereischte minimum was.
Over den premier sprekend, zeide Tho
mas, dat hoezeer ook Baldwin en hij
het mot elkaar op politiek gebied ineens
zijn, hij met den premier van gevoelen
is, dat Engeland niet alleen een moei
lijk, maar ook een gevaarlijk stadium
doormaakt.
Ik weet, zoo liet Thomas, zeker aan
het adres zijner Engelsche en bnitenland
scho ook Nederlandsche vrienden,
■er op volgen, dat mijn aanwezigheid hier
critiek zal uitlokken. !Velen mijner vrien
den zullen haar uitleggen als een aan
wijzing dat ik de klasse in den steek heb
gelaten, waartoe ik behoor. Ik weiger
te gele oven, da.t hersens de gave zijn
van een bepaalde klasse of levensop
vatting. Ik Weiger .te gelooven, dat deugd
het monopolie is van een bepaalde groep.
Er is goed en kwaad hij alle groepen,
maar helaas zijn er te veel menschen
die altijd naar het kwado in plaats van
naar het goede kijken. Thomas eindigde
met de verklaring dat hij geen grooter
mensch had dan door het nageslacht,
te worden geacht als iemand van wien
gezegd wordt: „Wij beschouwen en ken
nen hein als een eerlijk man."
Nu, wij willen gaarne toegeven, tus
schen dezen Brit en den Duitscher Bar-
mat gaapt. Wat eerlijkheid aangaat een
breede klove.
Va.n Thomas naar Barmat loopt men
niet in één dag.
Maar hun staatkundig beleid en be
doelen is toch hetzelfde, spijt de mooiste
feost-speeches.
Maai- dit kan zoomin de Conservatieve
als de socialistische staatsman in een
toast zoo zeggen.
Eerste Kamer.
Gisteren vergaderde deze Kamer in korte,
openbare zitting. In behandeling kwam het
verzoek van den heer Stenhuis tot het rich
ten van vragen in zake de werkverschaffing.
Do voorzitter stelt voor, het verzoek toe to
staan en de interpellatie te houden op een
nader te bepalen dag. Aldus besloten.
Verschillende wetsontwerpen werden daar
na aangenomen, oa de Wijziging van de wet
op de dividend- en tantième-belasting 1917
en herziening van do regelen voo-r de heffing
van opcenten ten behoeve van de gemeenten
op de dividend- en tantième-belasting.
De Kamer ging daarna in de afdeelingen.
De vergadering werd tot nadere bijeenroe
ping verdaagd.
De afdeelingen hebben benoemd tot rappor
teurs
Ie. Over de wetsontwerpen tot wijziging
van de Kieswettot bevordering van een
richtige heffing der directe belastingendo
psychopatheu-wet en do wettelijke regeling
opnieuw der Coöperatieve Vereeuigingendo
heeren Janssen, Dobbelmann, Diepenhorst,
Briët en Anema.
2e. Over het wetsontwerp tot wijziging van
het Indisch Regecrings-reglementde heeren
Slingenberg, De Veer, Haazevoet, Cramer en
Rink.
3e. Over de wetsontwerpen tot wijziging
van do Pensioenwettot wijziging van de
Lager Onderwijswet; tot wijziging van do wet
betreffende 't Hooger Landbouw- en Veeart-
senijkundig Onderwijs en tot wjjziging der Re-
roepswet: de heeren Biomjous, van der Mae-
sen de Sombreff, Wittert van Hoogland, van
den Bergh en Ossendorp.
De candidatuur van Hindenburg.
De candidaatstelling van Hindenburg
voor het presidentschap der Duitsche re
publiek heeft in de Engelsche pers vrij
groote beroering verwekt. Bijna alle bla
den berekenen zijn kansen en vooral de
anti-Duitsche organen zijn tot de conclusie
gekomen, dat deze niet zoo ongunstig
zijn als men op grond van het aantal
stemmen, dat Jarres bij eerste stemming
op zich vereenigde, zou gelooven.'
Verschillende bladen hebben er den na
druk op gelegd, dat Marx en Hindenburg
tegenover elkaar staan als de vertegen
woordigers der republiek en der monar
chie en dat de verkiezing van den veld
maarschalk het herstel der Hohenzollern
binnen korter of langer tijd zal betee-
kenen.
Juist die organen, welke gewoon zijn
alles, wat in Duitschland geschiedt, zeer
welwillend te beoordeelen, zijn alleen
over het feit, dat de candidatuur-Hin-
Idenhurg kon gesteld worden, reeds zoo
teleurgesteld, dat zij de somberste voor
spellingen hebben gedaan voor het geval
hij gekozen mocht worden.
Een ander blad verneemt uit neutrale
diplomatieke bron te Berlijn, dat achter
de schermen krachtige pogingen worden
aangewend, om namens, het kabinet Hin
denburg te vragen, zijn candidatuur in
te trekken. Twee zijner vrienden, die
nauwe betrekkingen onderhouden met
•Stresemann's volkspartij, zouden hem te
dien einde hebben opgezocht of zullèn
hem binnenkort opzoeken.
De Regeeringscrisis in Frankrijk.
Nadat de socialistische groep beloofd
had c-en door Painlevé gevormd kabinet
te steunen heeft Painlevé president Dpu-
mergue medegedeeld, dat hij do opdracht
om een ministerie te vormen aanvaardt.
Volgens de „Oeuvre", zal het minis
terie waarschijnlijk de volgende samen
stelling hebben; Painlevé, minister-presi
dent en minister van oorlog; Rriand, mi
nister van bnitenlandscho zaken; de M'.on-
zie financiën; Loucheur, handel en Oail-
laux, minister van arbeid.
Cailleux, die zich op zijn landgoed, bij
Mhmcrs bevindt, is "dcor Painlevé opge
beld, en verzocht terstond naar Parijs te
komen.
Dit bericht heeft in parlementaire krin
gen veel spnsatie verwekt, maar over
het algemeen zijn vrienden en tegen
standers van den gewezen veroordeelde
het er over eens, dat hij een uiterst com
petent man is.
Een Grieksch-Turksch vergelijk.
Griekenland en Turkije zijn tot over
eenstemming gekomen inzake het ver-
blijfs- en eigendomsrecht van de Grieken
te Konstantinopel en de Turken in West
Tracië. Volgens dit vergelijk zullen do
Grieken, die tot on met 1922 met vreemde
passen Konstantinopel verlaten 'hebben,
daar niet mogen terugkeeren, doch nog
vier jaar 'lang recht op hun bezittingen
hebben. 20.000 Grieken, voor wie bijzon
dere omstandigheden gelden, mogen te
rugkeeren; aan de anderen is alleen het
bezoek aan Konstantinopel toegestaan. Het
eigendom van de Turken, die vóór 1
October 1922 Griekenland verlaten heb
ben, zal geschat en vergoed worden. Beide
overeenkomsten zullen aan het eind van
de week geteekend worden.
De patriarchaatskwestie wórdt zoo op
gelost, dat do synode te Konstantinopel
een nieuwen patriarch zal kiezen.
Korte berichten.
Terwijl men den president der re
publiek afwezig waande, smeedden eenige
officieren van het landleger te Bogota
(Columbië) een samenzwering, die ten
doel had de regeering omver te werpen.
De president was echter teruggekeerd vóór
het gevaar ernstig was geworden, drukte
de beweging den kop in en ljet de samen
zweerders in de gevangenis zetten.
De hoofddirecteur Naucke van de
celstoffabrieken te Aschaffenburg (bij
Frankfort a. d. M.) is gisteren door den
rechtskundigen raadsman der fabriek
doodgeschoten. De dader heefi. vervolgens
zelfmoord gepleegd.
Naar uit Washington wordt gemeld,
zullen over 14 dagen de grootste marine-
manoeuvres worden gehouden, die ooit
hebben plaats gevonden en waaraan 900
oorlogsschepen zullen deelnemen. 97
schepen onder leiding van 9 admiralen
zullen trachten de Hawai-eilanden en Ho-
nolulu-eilanden te „veroveren".
De Grieksche nationale vergadering
heeft de nieuwe krijgswet aangenomen>
krachtens welke de militaire diensttijd in
Griekenland van twee jaren op achttien
maanden wordt teruggebracht.
In verhand met andersluidende be
richten deelt het Rulgaarsche gezant
schap te Berlin mede, dat koning Boris
bij den aanslag op zijn auto totaal on-
gewond is gebleven.
De rijjksdagoomm. voor het onder
zoeken van de Barmat-affaire is nu zoo
ver gevorderd ,dat Julius Barmat Vrijdag
en Zaterdag a.s. in openbare zitting in
de gevangeniszaal van Moabit verhoord
kan worden.
C h r. Hist. Unie.
Gisteren is te Utrecht de algemeene
vergadering der Chr. Hist. Unie geopend
door den vice-voorzitter prof. dr J. R.
Slotemaker de Bruine. De voorzitter, mr
Schokking is, zooals bekend, reeds lan
gen tijd ongesteld. In zijn openingsrede
behandelde Prof. Slotemaker de vraag,
hoe de Unie staat tegenover de a.s.
Tweede Kamerverkiezingen.
Spr. achtte de gestie van de Nationale
Unie weinig taktvol. Ook behandelde de
voorzitter de actie der Herv. Gerefor
meerden. In den kring dezer partij be
staat veel verzet tegen den invloed der
Roomschen, doch wanneer 4 of 5 groep
jes Protestanten naast 30 Katholieken
staan, dan wordt deze invloed niet ver
minderd. Spr. ziet in het optreden dezer
partij slechts politieke kortzichtigheid.
Besloten werd een telegram van aan
hankelijkheid te verzenden aan H. M. de
Koningin, alsmede een telegram van deel
neming aan den voorzitter dr J. Schok
king, die wegens ongesteldheid de verga
dering niet kon leiden.
De uitgaven en inkomsten 1924 be
droegen f7553,10; het saldo op 1 Januari
1924 bedroeg f2233,12; onder uitgaven
was een saldo-post genoteerd van
f 5967,66. De periodiek aftredende hoofd
bestuursleden mr J. Schokking, J. ter
Haar en mej. mr C. F. Katz, werden, daar
geen andere candidaten waren opgegeven,
bij acclamatie herkozen.
Vervolgens kwam in behandeling het
concept-verkiezingsmanifest met de amen
dementen.
Bij 1 werd o.a. door de afd. Texel
sterk aangedrongen op „afschaffing van.
het gezantschap bij den Paus", hetwelk
een schandvlek voor onze Regeering werd
genoemd. De voorzitter verzocht derge
lijke woorden niet te gebruiken, waarop
spr. het gezantschap een „vlek" noemde,
welke rectificatie door de vergadering on
der groote hilariteit werd begroet. De
voorzitter meende, dat niet speciaal in
het concept behoefde opgenomen te wor
den: „poging tot afschaffing van het ge
zantschap" omdat mr Schokking in 1923
met het amendement voldoende heeft la
ten weten wat de Chr.-Hist. Unie in de
zen wil. Spr. meende bovendien, dat deze
vergadering van afgevaardigden der kfes-
vereenigingen niet het recht heeft iets
dergelijks in het concept vast te stellen.
Het amendement werd ingetrokken. Na
mens het H.B. werd o.m. verklaard, dat
de Kamerfractie steeds in de Kamer zal
blijven ijveren voor afschaffing van het
Gezantschap.
De afd. Schoten handhaafde het amen
dement
„Gestreefd worde naar de afschaffing
van het Gezantschap bij het Vaticaan".
Het amendement werd met meerderheid
van stemmen aangenomen.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnehiefl is prijs:
Per 3 maanden, franco per p®9f, fï.—
Losse nummers fOtÖi
Prijs der Adverientiën
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 3# et
Bij abonnement belangrijke korting.
Door eenige aanwezigen werd teleur
stelling uitgesproken over hetgeen in de
Eerste Kamer is geschied bij de behan
deling der Plaatselijke Keuze. De
heer de Vos van Steenwijk zette hierop,
uiteen dat het ging tegen de waardigheid
der Eerste Kamer, om zoo kort nadat een
ontwerp was gevallen, weder misbruik te
maken van het initiatief door opnieuw
zulk een ontwerp aanhangig te maken.
Spr. verklaarde C.-H. te zijn vau top tot
teen, doch zelfstandig te willen zijn te
vens en niet als spreekbuis te willen
dienen. Bij de wijze waarop hij zgn be
ginselen zal uitwerken wil hij te rade
gaan bij zijn eigen geweten. Spr. is over
tuigd, dat als de vroegere voorzitter der
Unie, de Savornin Lohman, nog leefde,
de kiesvereenigingen met hare moties
spoedig op haar plaats zouden zijn gezet
en spr. twijfelt er aan of in de Unie te
genwoordig nog wel plaats is voor den
mooien, ruimen geest van haar overleden
voorzitter.
Aangenomen werd een motie-Lichten
voorde, volgens welke de vergadering zich
uitspreekt, gelijk zij deed in de vergade
ring van 1920, vóór de invoering van
plaatselijke keuze, met dien verstande,
dat de beslissing in handen blijve van de
overheid.
Tenslotte verklaarde de voorzitter na
mens het Hoofdbestuur dat dit het zeer.
zou betreuren, als waar mocht bljjken
Wat in de bladen stond, nl. dat een
Katholiek zou zijn voorgedragen als Com
missaris der Koningin in Overijssel. Daar
na ging de vergadering uiteen.
Reclame op de stations.
Naar „Het Volk" meldt, heeft de directie
der Spoorwegen besloten, de reclame van
een zeepmaatschappij op de wagentje^
der Posterijen niet meer op de perrons
toe te laten, daar dit in strijd wordt ge
acht met de belangen der maatschappij
in verband met de gewone perronreclame.
Rusland koopt graan in
N ederland.
Eenonverkochte partij Amerikaansche
rogge groot 20.000 ton, welke gedurende
langen tijd in Rotterdam lag opgeslagen,
is thans door Rusland aangekocht. Even
eens zijn er cognossementen over een
partij rogge, welke van Rotterdam naai
Mannheim getransporteerd was, om in
Duitschland verkocht te worden, door
Rusland aangekocht. Dientengevolge is de
rogge weer langs den Rijn naar Rotterdam
terug getransporteerd en overgeladen- Op
