KEES HELDER
Miikloesff
Mo 139
Zaterdag 14 Maart 1915
39e «laargang
KRAKELINGENVERF
;huis
EEftSTE BLAD,
VERGRQOTINGEN
oor 7 jaar,
ubbel gebogen
'e koop.
he Blatiwe ere
ardappelen.
os r»1erHepaard
bij J. DE KLERK,
e Woning
arsknecht of
mencij®
Dienstbode,
ienstmelsje.
Dit nummer bestaat uit twee hSaden
FEUU-LCTOM.
VERVOLGD Ei GERED.
ook naar oufle en verMeekte foto's
FOTGGHA&F
Langedelft 1 34 - Nliridelburg
Dit ile Pers.
DÜINtiT PORTWIJNEN
l A. L G. WITTE,
Wijnhandel - does
flw kind
dan moet ge er fOQral op
bedacht lijn die kleverige
taaie slijm te verwijderen.
Niets kier daarvoor dan
Akker's Abdijsiroop
Wilt gij Uw iilouse niet bederven?
Verft dan met
ïn vele pracMige kleuren.
20 cent per pakje. Bij Uw Drogist.
Kerkróaws.
ber 1-924 fot
er 1931a
3tneS 218 Roeden
Gapinge, in pacht
Abr. Dorleijn.
leveren vóór 1
tore van Notaris
Middelburg.
Veersche Sin-
urg.
e kaap, op de
een Kiieclit en
ein, Middelburg.
n Kanaris ver
ve terugbekomen
kosten bij
OM, Nieuw- en
OOP:
andere Boog-
sten, Stoeien,,
ten, Matrassen,
okbedtien, aan
rijzen. Nog te
Kruisfeest met
een staande
nd, JAN WES-
eerenhoek.
OOP:
'SE Jz., Vrouwe-
0 0 P:
ekerke.
OOP:
ids Paarden,
OOP:
ïge Hit, met zoo
Engelsch tuig en
ateniassen met
3, voor billijken
eau „De Zeeuw",
t
gd. Br. met in-
letter 0 aan het
lad te Goes.
OOP:
s met annex,
ei, Bergplaats
chuur en een
nd, groot 187l/s R-
keuring der eige-
met Bouw- en
t kunnen volgen,
ij den eigenaar
oskerke (W) A 227
TOXERIJ
n verkoop van
Grutterswaren,
roenten te koop,
kste straten van
som billijk. Brie-
handel KRIENS,
totterdam.
m, droog en voor
p de binnenscheep-
unsiig gelegen
neuzen,
dok geschikt voor
wer of rentenier.
BAK, Molenaar,
HOP, Boulevard
Vlissingen, vraagt
jaar. Klein gezin.
Meid ot aanko-
wraagd, die mei*
VISSER,
eweg, Middelburg.
LN DOORN, Mid-
traat, vraagt
an koken.
Drukkers-Exploitanten
OOST2RBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorslslraat 68—70, Goes
Tel.: Redaotie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor ie Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummers
ftkOS
Prijs der Adverteniiën:
1—4 regels ft.20, elke regel meer 30 cL
Bij abonnement belangrijke korting.
„EN HET WAS NACHT".
't Was nacht, toen de man, die den Heiland
verried,
Den kring cler getrouwe dis'ciplen verliet.
't Was licht in de zaal waar Gods heilig
heid scheen,
Maar'nacht 111 do afvallige stad om
hem heen.
Der duisternis vorst, eer do duisternis
viel,
Bezette zijn liart en bracht nacht in zijn
ziel.
De doodschaduw viel op don siddrenden
stoet
Der elven en wierp hun den schrik in
't gemoed.
Straks daalde de nacht in liet hart van
hun Heer
En wierp in het stof als een worm Hem
ter neer.
In 't duister verloor zich de schuiiiendo
slang
Gekringd tot haar sprong en gereed tot
•haar vang.
Maar toen ze in het donker den aanval
vermocht,
Was 't licht in Zijn ziel en do zege
gekocht.
Gekocht 'in een worsfling op leven en
dood,
Waar 't ondier voor beefde on het donker
voor vlood.
't Bleef licht, en die doodsstrijd herhaald?
zich niet,
Schoon zelfs aan 'net Kruis Hem Zijn
Vader verliet.
D,e slang was vermorzeld, gedood was de
nacht;
Wat licht geeft voor eeuwig, 'twas alles
volbracht. -
't Bleef nacht, ook voor eeuwig, 't bleef
nacht in diens -geest,
Die beter nooit ware geboren geweest!
Excelsior.
De tijd terug.
Door de beslissing der Tweede Kamer
is er kans dat wij van den zomertijd
af zijn en den gewonen tijd zijn gewo
nen gang gegund blijft.
Om meer dan één reden hebben wij in
dertijd bij. zijn eerste intree den zomertijd
toegejuicht. Doch allengs kwamen uit de
dorpen bezwaren los, met welke rekening-
te houden viel.
Niet alle bezwaren waren zwaarwich
tig, of ook maar zoo dat er geen door
komen aan zou geweest zijn. Maar nu
een zeer groot deel der bevolking zich
door den zomertijd gedupeerd acht, wordt
terugkeer tot den „goeden ouden tijd"
noodzakelijk.
Nog om een andere reden juichen wij
dezen stap toe.
Men stoorde zich op 't platteland niet
óf niet meer aan de wettelijke bepaling.
En ook uit dit oogpunt gezien deed de
v•itm.mwstLiiiff-iirti ii
55) o-
Ook echter predikt dit graf de lank
moedigheid Gods -en de mogelijkheid van
de bekeering ter elfder ure. Het predikt
o-ns, dat zoolang we in dit leven, zijn,
en hoe bergenhoog onze schuld ook zij1,
'sHeeren noodiging door ons mag wor
den geloofd en persoonlijk aanvaard: „de
göddelooze verlate zijn weg en do on-
gerechtige man zijn gedachten; en hij
bekeere zich tot den Heers, zoo zal Hij1
zich zijner ontfermen, -en tot onzen God,
want Hij vergeeft m-cnigvuldiglijk."
Die predikant ging daarna voor in eon
kort gebed, waarin hij vroeg, dat dit
tragisch sterven nog geheiligd mocht wor
den aan veler harte; 'toen trad hij'
terug e-n werd het somber bonzen der
aardkluiten op het deksel der kist ge
hoord.
De stoet verliet den akker der dooden
in dezelfde orde, waarin hij gekomen was
en de vrouwen -e-n de kinderen aan de
kerkhof poort verspreidden zich.
Het was gegaan, -als Gezelle zei:
„Eb de aarde gaat open en toe;
en de aarde gaat op en gaat neer,
wanneer er des putmakers geldwin-
nend' hand
een kist in legt: openen toe."
Kolommenlange verslagen der terecht-
Regeering verstandig met haar voorstel;
en daarom verblijdt 't ons dat de Twee
de Kamer dit struikelblok trouwens
ook een electoraal struikelblok voor on
geveer alle partijen loyaal heeft uit
den weg geruimd.
Men moet de natie geen wetten opleg
gen, die zij toch niet van plan is te
onderhouden, of op welker overtreding
straffen worden bedreigd, die men toch
niet kan opleggen.
Men ziet 't aan do Begrafeniswet; niet
zoodra was men begonnen deze wet te
overtreden, of de lijkverbrandingen na
men toe.
Men zag 'taan den Stemplicht; heel
mooi was deze op papier, doch in de
praktijk bleek hij oen vergissing en wat
erger is een bolaching.
En zoo was men met den Zomertijd
al evenzeer bedrogen uitgekomen.
Trouwens ahvat ook maar op eeni-
gerlei wijze aan de vrijheid raakt, er
vaart verzet.
Dan gaat het hek van den dam.
De 'Tweede Kamer heeft 't -ei' weer 'voor
gedaan. Moge de Eerste Kamer het nu
even stevig laten zitten!
Niet tegen Gods ordinantie.
Het doet ons genoegen dat hij de be
handeling van het Zomertijdvoorstel alle
sprekers de quaestie zakelijk hebben be
zien en besproken.
Tóen eenige jaren geleden met 't oog
op de behoefte 't was tijdens de mo
bilisatie tot den Zomertijd besloten
werd, gingen er in onze kringen stem
men op, als zou dit een ingaan tegen de
Goddelijke ordinanties zijn.
Een onzer lezers, een dorpsbewoner,
die zelf heel koel tegenover dien „tijd"
scheen te staan, kwam hier tegen op, met
de volgende nuchtere opmerking:
Als deze tijdsverandering een ingrijpen
in de Goddelijke ordinantie is, is ook
't rekenen naar den middelbaren tijd een
zoodanig misdrijf. Dan misdoen wij dooi
de bijna zes uren, die elk burgerlijk ge
woon jaar te kort genomen wordt, slechts
om de vier jaar in rekening te brengen.
Dan maken wij ons evenzeer schuldig aan
inbreuk op de Goddelijke ordinantiën,
wanneer wij ons in 't geheele land rege
len naar den tijd van Amsterdam, zoo
als nu geschiedt, als wanneer de gor-
deltijd ingevoerd wordt.
Men kan deze redeneering op alle toe
standen toepassen. Immers valt de ware
middag nu b.v. op 12 Febr. te 12 uur 11
(naar onze uurwerken), terwijl 4 Nov.
onze klokken 11 uur 44 wijzen, als de
zon 't hoogste staat.
zitting, waarin de zaak tegen Sch., de
Kat, enz. werd behandeld, vulden 's weeks
na rle begrafenis van graaf Frecierik de
kolommen van verschillende bladen. En
oud en jong greep met haast naar de
krant, -om toch maar te kunnen genieten
van dc sensatie, do-oi' de verhooren ge
bracht
Oj> eenmaal was dat gedaan.
Het gedeelte van het proces, 't welk
do zedelijkheid in engeren zin betrof,
werd gevoerd met gesloten deuren.
Ér lekte -echter genoeg uit, waar „copie
in zat"; en zoo hi-eld ©enige dagen lang
het gewroet in de onreinheid aan, be-
ha'lvo in -e-e-n Christelijk blad, dat van 't
begin af slechts sobere mededeel in gen
had gebracht en bij de vermelding der
uitspraak, waarbij alle beklaagden tot
langdurige gevangenisstraf werden ver
oordeeld, slechts deze korte beschouwing
ervan -gaf.
„Het is gedurende dit proces gebleken,
dat gch., bijgestaan door de Kat en
iemand, wiens naam wij hier niet noemen
willen, omdat hij- als berouwhebbend zon
daar is gestorven, in do laatste vijf jaren
ruim twintig jonge meisjes in het ver
derf heeft gevoerd. En in elko van die
twintig geschiedenissen treft men dezelfde
elementen aan; Zucht tot opschik, tot
dame zijn hij de meisjes en gebrek aan
toezicht bij de ouders. Het is opvallend,
dat zich onder de slachtoffers der bende
geen enkele bevindt, die in eenvoud en
bescheidenheid haar weg ging en trouw
was in het bezoeken van kerk en catc-
Docli de twistappel is de wereld uit,
en de Zomertijd van de baan.
Wie vroeg opstaat en zooveel moge
lijk voor werken bij zonlicht is, zal ook
op dit punt Zomertijd of niet zijn
goede gewoonte wel niet laten vuren.
Gij zult niet doodslaan.
Over dit, onderwierp schreef „Die He
raut" het volgende artikel:
„Zooals de kranten onlangs meldden,
heeft een jonge Poolsche actrice, mej.
Uminska, niet langer het schrikkelijkq
kankerlijden kunnende aanzien van haar
beminde, gemeend van dit lijden dat
ongeneeslijk was, hem te moeten ver
lossen door hem met een pistool dood
te schieten, nadat de doctoren gewei
gerd hadden aan het lijden een einde
te maken. Do Parijsclic jury, waar voor
zc terecht stond, heeft haar mei een
parigheid van stemmed vrijgesproken.
Te hard oordeelen willen we over
dit geval niet. Die lijder zelf had ge-
beden om hem door 'den dood van zijn
ondragelijke pijnen te verlossen. En ook
in den oorlog is het meermalen voor
gekomen, dat een soldaat, als zijn kame
raad met half verbrijzelde ledematen op
het slagveld lag en sterven moest, hem
uit barmhartigheid -een kogel door het
hoofd joeg, om hem langer lijden to be
sparen. Met moord staat dat zeker niet
gelijk. En w'anne-er de jury, die over
deze jonge vrouw te oordeelen had, de
lichtste straf op haai' had toegepast eu
daarna een verzoek om gratie had inge
diend, zou dit te begrijpen zijn geweest.
Maar wat wel zeer bedenkelijk was, is
dat de jury haar vrij sprak en daarmee
feitelijk zulk een „doodslag uit barm
hartigheid" 'geoorloofd verklaarde. Het
gevolg daarvan bleef dan ook niet uit.
De blad-en berichten nu, dat naar aanlei
ding van deze vrijspraak een ander©
vrouw in Frankrijk haar eigen zuster
heeft doodgeschoten, omdat deze een tu-
befculóselijderes was en niet meer ge
nezen kon. 'Zoo werkt dit kwade voor
beeld reeds door.
Terecht komt „Le XXe Siècle", een
roomscli blad in België, dan ook tegen
deze rechterlijke vrijspraak op en stelt
daartegenover het goddelijk gebod: Gij
zult niet doodslaan. Twintig eeuwen van
Christendom, zegt het blad, hebben aan
.piize wetten een christelijk karakter gege
ven, en een der grootste overwinningen
van het Evangelie op het Heidendom
is juist geweest: de eerbied voor het
leven. God heeft gezegdgij zult niet doo
den. Hij God, do Schepper van het leven,
heeft alleen het recht om over het .le
ven te beschikken. Het beginsel is ab
soluut en laat geen uitzonderingen toe,
behalve in 't geval van wettelijke zelfver
dediging. Maar liet is aan geen mensch
geoorloofd, behalve in dit, eene uitzon
deringsgeval, door God zelf aangegeven,
een einde to maken aan het leven van
zichzelf of van zijn gelijke.
Wijkt men hier eenmaal vau af, zoo
vraagt het blad, Waar is dan de grens.
Hoeveel lijders aan een doodelijke
krankheid zijn er niet, die smeeken, dat
men aan hun lijden een einde zal maken.
En dan zijn er geestelijke smarten,
chisatie. Slechts waar de hand geboden
werd aan wereldscli genot, waar bios
copen, pafé's met muziek, schouwburgen
en -dansgelegenheden werden bezocht, vie
len -de -ongel ukkigen in tie strikken d:er
spitsboeven. Eerst trad dan de verleider
op, in de gedaante van e-en meneer, die
van het meisje hield. Eu als deze haar
in zijn macht en onder zijn invloed ge
kregen had, dan werden listige kunst
grepen toiöge-past, die wij in ons blad niet
willen xschots-en, waardoor de prooi 'om
zoo te zeggen aan handen en voeten
gebonden aan haar belagers werd over
geleverd.
Bij de lichtzinnigheid der meisjes kwam
zooals gezegd, het onvoldoende toezicht
der c-uders, vooral op het platteland. Het
kwam niet in hen op om bij de Midder
nachtzending of bij een andere organi
satie to informeer-en naar de zedelijke
betrouwbaarheid der omgeving, waarin
hun dochter verkeerde. Evenmin dachten
ze er aan, zich op de hoogte te stellen
van den handel en wandel der meisjes.
Zij vertrouwden maar, dat alles wel goed
zo-u zijn. Om dan vaak plotseling to-t de
schrikkelijk© -ontdekking te komen, dat
hun kinderen van het pad der eerbaarheid
waren afgegleden. Soms kwam op liet
onverwachts de mededeeling, dat de
meisjes zich reeds in biet buitenland be
vonden. Een enkele maal was zelfs geen
spoor van een verdwenen© te vinden.
Zeggen -deze dingen ons niet, hoe noo-
dig het is, streng toezicht te houden op
onze rijpende jeugd, wanneer deze een
die nog veel erger zijn dan het lichame
lijk lijden, en die den ongelukkige den
dood doen inroepen als een verlossing.
Stem toe, dat men uit barmhartigheid
aan zulk een physiek lijden een einde
mag maken, waarom dan ook niet aan
zulk een zièlelijden
We leven in con tijd van zedelijke ver
slapping en inzinking. Die overdreven
c.ulte van den persoon en de sentimen
taliteit maken, dat men naar hetgeen
God in liet belang van het menschelijk
saamleven bepaald heeft, niet moer
vraagt, Vooral nu moest daarom de recht
bank cleze ordinantiën Gods hoog hou
den, en -een dam opwerpen tegen dit
individualisme en sentimentalisme. Maar
zo doet juist omgekeerd en spreekt den
aangeklaagde vrij. Eu ze stelt daarmede
do maatschappij bloot aau do droefste ge
varen."
We meenden deze volkomen juiste'
opmerkingen onzen lezers niet te moeten
onthouden. Ook hier blijkt weer hoe
noodig het is, dat Christelijke partijen
samenwerken om de Christelijke grond
slagen van ons staatsleven te behouden.
wan de Fss*ma
Tciefaoü 264.
r \.r tw tj l-raet-.y.lgaai
Er was groot gevaar!
Daar zijn er wol, die het doen voor
komen, alsof in 192-2-/'23 het inflatie-
gevaar niet dreigde-..
Het geroep: „pas op- voor inflatie 1"
verklaren zij -eenvoudig uit reactionaire
gezindheid.
Nu zal het wel waar zijn, dat sommi
gen de vrees vo-or inflatie poogden aan
te wakkeren, i.m daardoor maatregelen,
die zij om andere redenen w-anschelijk
achtten, te kunnen doorzetten.
Maar met dat al, er was groot gevaar 1
W-are men in dezelfde lijn voortgegaan,
had men niet bezuinigd op liet onderwijs,
op de uitgaven voor salarissen, etc., had
men geen nieuwe belastingen ingevoerd,
dan zou er inflatie zijn gekomen.
Niemand minder dan de lieer Wibaufc
beeft dat dc vorige, week in de. Eerste
hang naai' weraldgelijkvo-rmigh-eid ver
toont, in het bijzonder, wanneer dit het
geval is met -onze jöngedocht-ers, die van
de dorpen naar de groote steden gaan?
Kende men toch meer -de gevaren, die een
wuft jong meisje in een groote stad om
zweven. Deze kennis zou bijdragen tot
ben betere vervulling der roeping als
Cliristen-oiuders."
Een week na de- begrafenis van graaf
Fre-derik hield voor bat huis der familie
Beijers een rijtuig stil, met het wapen
der adellijke familie van g. .op de blin
kende- portieren.
Beijers Sr., die in zijn tuintje bezig was,
hoorde het gerat-el der wielen en het
stampen -der paarden en ging nieuws
gierig naar -den weg om ta zien wat er
gaande w,as.
Een huisknecht van den graaf sprong
van den bok-en liep op Beijers toe.
Dc man was zichtbaar bewogen en deed
zenuwachtig.
„Beijers!" zei hij, „kun je dadelijk mee
gaan naar 'tkasteel?"
Beijers zette groote oogen op.
„Meegaan naar 'tkasteel? Ik? Wat moet
ik o-p 't kasteel do-en?"
„De graaf heeft mij, o-m je gezonden.
Hij is plotseling heel naar geworden, en
wil je per sé hij zich hebben. Maar vlug,
man, vlug! 'tKon eens te laat zijn."
„Kom er in!" noodigd© de oude man;
„ik zal me zoo gauw ik kan wat aan-
kle-eden."
Kamer toegegeven. En eveneens erkende
hij ten volle, dat do inflatie een grooto
ramp zo-u zijn geweest voor ons geheele
economische leven en moor speciaal voor
do arbeiders en ambtenaren. Dat de heer
Colijn het roer li.a,d omgewend, achlto
do heer Wibaut dan ook e-en daad van
groote bcteekonis.
Die sociaal-democratische spreker had
hlle-en gewild, dat in langzamer tempo
het sluitend budget ware verkregen. M-en
bad dan minder diep- behoeven in te grij
pen in do salariëering.
Wijl zenden de-ze me-ening van den soci-
a.nl-dtnioeratiscbon redenaar stellig in
meerdere mate eerbiedigen, indien zijn
pavtijlgenooten niet Letterlijk te-gen allo
maatregel-en hadden geageerd, maar
slechts verzet hadden geboden tegen en
kele salarisverlagingen. Maar zoowel
onder Minister do Geer als onder Minister
Go-lijn heeft geen bezuinigingsmaatregel
den steun van de sociaal democraten
genoten. En dat niettegenstaande de hee-i
Wibaut thans erkende, dat ons volk door
een ernstig' gevaar werd bedreigd. Had
men naar do sociaal-democraten geluis
terd, hadden zij' het voor het zeggen
gehad, dan zou de ellende zijn gekomen.
Tenzijhuil gedraging als regeerings-
partij heel anders zou zijn geweest dan
aks oppositie. Maar het is waarschijnlijk,
dat -cok dan de kracht om door te zetten,
zou hebben ontbroken.
Een langzamer tempo- zou overigens de
schuld g'ro-oter hebben gemaakt en de
moeilijkheden in de naaste toekomst heb
ben vermeerderd.
Er zijn stellig fouten door de Regeering
gemaakt. In de nieuw© salarisre-geling-en
is veel, dat zoio spo-edig mogelijk correctie
behoeft. -
jMlaai' wie do zaak in het gro-ot ziet, wie
zich niet verliest in de-tailcritiek, jmoet
erkennen dat door het, laat het dan op
e-en -enkel punt zijn te fo-rsch, ingrijpen,
ons land op een gevaarlijk mom-ent voor
e-en ramp is bewaard.
(Patrimonium.)
Het g r o ot e werk over w ij -
Ion dr J. H. Gunning Jr. Dr J. II.
Gunning J.Hzn. te Bilthoven schrijft in
„Pniël" naar aanleiding van dit groote
work over zijn vader onder meer:
Maar ilc zelf heb er vrucht, gezegende
vrucht van geplukt. Sedert ik den dooden
vader meer van nabij heb leeren bezien
dan ik helaas den levenden ooit deed,
is het voor mij met alle droomerij ge
daan. Hij heeft mij de waarde van den
tijd, van het leven voor anderen leeren
beseffen. Be éénige oplossing, die ons
hier op de groote problemen gegeven
„Maak er maar niet te veel w-erk van",
riep de huisknecht. „De to-estand op het
kasteel is werkelijk niet zop, dat iemand
op dc kle-eding zal letten."
Hij ging echter acliter den ouden jacht
opziener na,ar binnen, den koetsier toe
roepend, dat hij met een paar minuten
terug zou zijn.
Hevig ontsteld hoorde moeder Beijers
.het sombere nieuws aan en de handen
waarmee- z-e haar man zijn Zónclagschte
pak aanreikte, beefden van aandoening.
Slechts een paar malen in haar leven
had de bejaarde vr-rauw den graaf ge
zien -en dan nog maar zooals de nederige
dienares ha,ar moeilijk genaakbaren heea*
ziet, van een afstand en nauwelijks door
den aristocraat opgemerkt. Nochtans
stond zijn beeld haar duidelijk voor oogen;
thans evenwel overschaduwd door de
vleugelen van den engel des doods,
nietig -en klein als elk menschenkind
staande voor de poorten, waardoor de
geslachten gaan, oan niet wed-er te koeren.
Niet als den voorbannen edelman, doch
als den armen zondaar zag moeder Beij
ers thans den graaf van S- En. diep mede
lijden vei-vulde haar lilart; want immers,
zjij miste allen grond om te hopen, dat
de stervende als een verloste en gehei
ligde in Christus zonder verschrikking
v,oor God zou kunnen verschijnen.
(Wordt vervolgd).
