No HO Maandag 0 Februari 19S& 39e Jaargang VERVOLGD Efl GERED. BaitenlaMl. Biiniami. FEUILLETONS. Drukkers-Exploitmlen OOSTERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorsts'.raat 68—70, Goes Tel.: Redactie no. 11; Administratie n«.58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 1Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. A bon netn en ts p rijs: Per 3 maanden, franco per post, f 3.— Losse nummers ftf.OS Prijs der Advertentiën: 1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct. Bij abonnement belangrijke korting. LANDSVERDEDIGING EN LANDS VERDEDIGERS. III. Art. 17 doet echter de moreele, de gees telijke zijde van het verdedigingsvraagstuk aan de militaire zijde voorafgaan. Terecht. Eerst dan, zégt de geleerde toelichten van het. arljikel, kunt ge aan de militaire, defensie toekomen, als weer uw defensie in rechten verziekerd is, en ge als natie bij uw defensie weer rekenen durft op uw volk en op uw God. Van daar die opsomming: bevordering van kennis onzer historie; bevestiging onzer volksvrijheden; versterking van het nationaal rechtsbesef. De Landshistorie is niet een verhaal van Wat in vroegere eeuwen zekere oude, lang vergeten voorvaderen deden, maar de nog natrillende uiting van dat ©ene! zelfde leven, dat zich thans in de Neder landen van nu u&t, maar toen, met den- zelfden ademtocht, in het destijds levend geslacht zich uitsprak, naar uitwijzen der historie. (Dr Kuypor.) Zij is dus niet een dorre opsomming van jaartallen, van'geboorten van vor sten, en van veldslagenmaar een tableau, waarop geschilderd zijn de heldenfiguren op 't terrein van Kerk en Staat, van We tenschap en Kunst, van Handel en Scheep vaart, 'tafercelen van Lijden en Strijd, van Nederlaag en Overwinning, van Opkomst, Bloei en Verval, en door dat alles heen geweven de draad der Goddelijke Liefde en der Wilsbeschikking, do kracht van een leven naar Gods Woord, terwijl de vruchten van do vreeze Gods en de na tionale ongehoorzaamheid uitkomen. Wordt zoo de geschiedenis van ons volk aan onze jeugd verteld, dan komt er weer geestdrift voior onze Vaderlandsche Ge schiedenis. Zoo opgevat, geeft de kennis onzer Landshistorie een gezond rechts besef. De onderwijzer heeft de schoone taak om dit rechtsbesef te koesteren en te sterken; en de Overheid om 't door een rechtvaardig bestuur in de aldus tof staatsburgers gerijpte jeugd te volmaken. De Regeering zorge daarbij voor een ervarene, en door de Volksvertegenwoor diging voorzichtiglijk gecontroleerde di plomatie. Bekwame gezanten te hebben in het Buitenland is voor een volk een! groot voorrecht. Zij kunnen invloed uit oefenen op de behartiging van de natio nale en internationale belangen. Natuurlijk heeft de gezant van een klein land weinig te zeggen in het koor der grootmachtige diplomaten. Toch kan hij, indien hij 't ta lent heeft, voor deze taak noodzakelijk, en zijn taak met takt vervult, veel invloed ten goede uitoefenen. Diplomaten als in vroeger tijd de Witt en de Groot; en zoo als ons land er nu nog meerdere kan! aanwijzen, kunnen als vertegenwoordigers van oen klein volk voor dat volk heel wat presteeren. Nu klaagt men dat men er zoo weinig van hoort. Maar men zal toch niet willen dat deze staatslieden van hunne plan nen en voornemens openhaar opening geven of verslag doen van de uitkomsten. Vooral wat het eerste aangaat, mag men toch vooral niet te veeleischend zijn. De Diplomatie dient geheim te blijven. Vooral in -de laatste jaren, na 't plotseling uit breken van den oorlog is men er, ook ten onzent, van meer dan één kant, sterk op gaan aandringen, dat men het Parlement meer invloed zal gunnen op het diploma tiek beleid. Er zijn er zelfs die nog verder: willen gaan, en het volk zelf oproepen, 30) o— Tot op dit oogenblik had de jonge Beijers de schaduw der hoornen gehouden; maar tusschen de laatste boomen en de rictbosschen bevond zicli een open strook, van ongeveer- twintig meter breed. Daar was wegschuilen een onmogelijkheid. Het cenige wat er op zat, was, de bloot© ruimte gebukt en in snellen gang over te steken. Ben gevaarlijke onderneming, omdat tusschen hot watergewas de misdaad kon loeren; maar een onvermijdelijke onder neming voor degene, die geroepen was, de misdaad te vervolgen, waar ze ook schuil iging, zelfs tot in den rietgordel om het Ottergat. Vreemd, weer schoot Willem de naam Franz Holz te binnen! Wiat was het toch1, dat hem op dit spannend© moment aan zijn vriend van vroeger en zijn vijand van thans deed denken? Was het één van die wondere waar schuwingen die den rpenschj door de Voor zienigheid kunnen worden toegezonden in uren van gevaar? Die jeugdige jachtopziener zou op deze vraag geen antwo ord hebben kunnen ge- yen; maar hij hield rekening met de stem in zijn ziel. Ongerijmd was de veronder- om zich meer dan tot dusver te mengen in wat op diplomatiek terrein verkaveld wordt. Doch tegen dit laatste kwam al dadelijk, en terecht, onzerzijds verzet. lm- pners een uiting van het volk op straat en plein mist eiken zedelijken waarborg. Men bedenke toch hoe het met de ver- öordeeling van den Christus, nu twintig eeuwen geleden, gegaan is. De stadhouder verklaarde hem onschuldig, doch het volle verklaarde hem eenstemmig en zeer be slist. „des doods schuldig", totdat ten leste Pilatus oordeelde „dat hun wensch geschieden zoude". Aa:n de geschiedenis der laatste jaren zijn verschillende gegevens ontleend dat het, volk, zelfs de arbeiders- en soldaten- regeering geen rechtvaardig, laat staan deskundig, oordeel kan vellen. De sociaal democraten willen hiervan niet hoor en, toch hebben Athene, Moseou, Milaan en Turijn 't wel bewezen. Moet er con'tjrole zijn, dan zij ze een voorzichtige en dan uitgeoefend, ja, door het volk, maar in z.ijn wettige organen: de heide Kamers der Staten-Generaal. Zelfs is de Regeering in de laatste jaren aan die klacht tegemoet gekomen door het Senioren-instituut. Uit iedere partij in de Tweede Kamer is een vertegenwoor diger aangewezen die tot liet Senioren Convent beliooren en kennis krijgen van hetgeen door deze diplomaten kan wor den losgelaten in verband met verschil lende belangrijk© omstandigheden. Toch verwach te men van dergelijke con trole niet te veel. Als 't gaat nijpen, slaan ook de volks vertegenwoordigingen om. Dit heeft de Oorlog ons nu wel geleerd. Reeds voor jaren beeft ook dr Kuyper ge protesteerd tegen het te ver gedreven di plomatieke geheim. En dit kan ook geschieden door de di plomatieke commissie, die steeds op de jioogte wordt gehouden en daarbij ook zorgt dat de Diplomatie haar op de hoogte houdt. Men behoeft niet ongerust te wezen dat de Senioren, van welke wij hierboven spraken, hier niet voor zorgen zullen. In zoover is op dit punt aan een be langrijken wensch van dit artikel voldaan. Wat het militaire deel onzer defensie aangaat, spreekt 't van zelf dat de oefe- ningep onzer landszonen niet strekken mogen om hen voor te bereiden voor 't voeren van oorlog; doch alleen tot het voeren zoo noodig van de verdediging onzer landgrenzen, gelijk dit tijdens d© mobilisatie is geschied. D,och waar wij de noodzakelijkheid van den dienstplicht toegeven, handhaven wij met ons Program den eisch „dat ook in hot scheeps- en kazerneleven voorzien zij in de verzorging der geestelijke behoeften en gewaakt worde tegen het voortwoeke ren van zedelijke gevaren voor wie den lande dient". Kazerne en oorlogsschip zijn de plaat sen der kwade sam en sprekingen die de goede zeden bederven. Zooveel mogelijk behoort hiertegen gewaakt te worden. On zedelijkheid, vooral onder onze vlotelin gen moet ernstig worden tegengegaan. Nimmer mag van de autoriteiten gezegd kunnen worden dat zij voor de schepelin gen de gelegenheden tot het plegen van ontucht vergemakkelijken. Ook zorge de Overheid dat de Christen- Jongelingen bij de Marine niet bloot staan aan vervolging van de zijde hunner meer paganistisch of revolutionair gezinde ka- anMTVMcata stelling zeker niet, dat Holz gevaarlijke kerels had omgekocht, om Willem, die zooveel van hem wist en binnen enkele dagen voor de rechtbank als getuige tegen hem zou optieden, onschadelijk te maken. De schoten hadden kunnen dienen om den jongen Beijers naar buiten en naar 'het Ottergat te lokken, tot vóór de loopen dor geweren van gewetenlooze schurken. Met de mogelijkheid van zulle ©en toe leg had Willem in elk geval te rekenen; en daarom wierp hij, alvorens op het riet toe te sluipen, het zware geweer over den schouder, "haalde de revolver te voorschijn, maalde het wapen tot on middellijk gebruik gereed en luisterde een oogenblik. Geen geluid trof zijn oor, dan het ge kwaak van eenden, een heel eind weg op het Ottergat. Toen waagde hij dein loop. Miet weinige sprongen had hij het riet bereikt. De drassige bodem siste en slorpte onder zijn voeten en ruischend bogen zich de riethalmen. Nogmaals stond Willem stil, trachtend met zijn blikken door de duisternis te horen Verbeeldde hij 't zich, of was er op eenigen afstand van hem beweging, in de dichte dunne staven? Langzaam, voetje voor voetje, sloop de jachtopziener op het geluid af. Eensklaps viel een schot, op geen tien meter van Willem af. Hij had de vlam, mcraden. In 1909 was 't. met. name op de Ileems- kerek alzoo, dat aan een jonge matroos het léven ondragelijk gemaakt werd door do oudere matrozen omdat hij „fijn" was en geen lid wenschto te worden van hun! Bond Toen .de huisvader van het Chr. Militair Tehuis te Helder voor dezen jon gen een goed woordje deed bij (waar schijnlijk) don Voorzitter en den Secre taris van den Bond van minder marine personeel, werd hjj afgescheept met: „De marine is anti-christelijk en die zich op het christelijk standpunt plaatst, heeft het aan zichzelf te wijten dat hij spot en hoon ontvangt aan boord".1) Sedert dien tijd is de toestand er niet heter op geworden. Menige moeder ziet dan ook haar kind met. angst in liet hart naar de marine: gaan, van wege de zedelijke gevaren, die hem omringen. De Overheid mag wel toe- kien dat zij vooral niet te weinig doe om: de veiligstelling van den schepeling te verzekeren. (Slot volgt). l) Dit wordt breedvoerig verhandeld in „De Nederlander" van Febr. 1913. Een interpellatie over den broodprijs. De Fransche Kamer heeft bij het debat over de interpellaties inzake de prijzen van graan 'en brood met 328 tegen 225 stemmen een motie aangenomen, w'aarin de kamer 't vertrouwen uitspreekt, dat de regeering zoodanige maatregelen zal ne men, dat de prijsstijging van het brood wOrdt gestuit en waarin de regeering Wordt uitgenoodigd, aan het parlement onverwijld' een wetsontwerp voor te leg gen, dat voorschrijft: lo. aangifte van de graanvoorraden; 2e rechtstreekschen aan koop door den staat van de inlandscho graanvoorraden en eventueelen aanleg van een voorraad! buitenlandisch© gra nen; 3e. instelling van een nationaal 'graanbureau. Do premier Herriot deelde mede, dat de regeering onmiddellijk een wetsontwerp Sn bovenbedoelden geest zal voorleggen. Korte berichten. Uit Geneve Wordt vernomen, dat ook China zich van de opiumconferentie schijnt te hebben teruggetrokken. 11 et v r ij e woord e n d e v r e e s v o o r criti ek Op 30 Januari zou een voordracht wor den gehouden over do kustverdediging, door den majoor van don general en staf Lambooy, sous-chef va,n den staf van h|et Veldleger. Wij vermelden zijn kwaliteit uitvoerig, om te doen uitkomen, dat men hier te doen had met een officier, die niet alleen tot de jaren, maar ook tot dfe we tenschap des onderscheids gekomen was, ten aanzien van hetgeen wèl en niet ge zegd mag worden. Kort voor 30 Jan. verscheen het belicht, dat de voordracht wegens bijzondere omstandigheden was rdtg'este-ld. Volgens later commentaar zou de Minister den inhoud van enkele door majoor Lambooy te verdedigen stellingen niet in 's lands belang achten. Wij ver die uit den loop spatte, even g'ezien,'recht voor zich uit. Als de doffe nagalm van een donderslag rolde de echo lover de watervlakte; doch dat geluid werd door sneden door een ander; een vreeselijke kreet uit den mond van een mensch. Hier had iets ontzettends plaats; hier Werd een moord gepleegd! Alle gevaar vergetend stormde Willem Beijers voorwaarts, met geweld zich een weg banend door het riet. Struikelend en strompelend, maar gezwind als een hert rende hff verder; meer .gevoelend dan wetend, dat iemand, die hem had ho-onon naderen, voor hem vluchtte. „Sta, of ik schiet! Sta, zeg' ik je! Voor 'tlaatst. Sta!" Het was de stem van wachtmeester Lergtean, die dit dreigend bevel uitbrulde; Willem 'herkende Waar dadelijk en be greep, dat de wachtmeester den vluchte ling in 't oog had, zeker evenals hij zelf door de schoten naai- hbt Ottergat gelokt. Met haast den rietzoom verlatend, zag Willem Beijers den wachtmeester staan, met do karabijn ,aan de wang, leunend tegen een boom; enep eenige meters af stand van hem twee mannen, waarvan één een geweer- droeg. 1 Een marechaussee, die revolver in de rechterhand gereed houdende, naderde de mannen, die aan geen verzet schenen te denken en Wet evenmin waagden, aan den haal te gaan, onder hlet bereik van de vuurwapenen der politie- hazen ons over de kortzichtigheid der Departementale heeren, die meenen in 's lands belang te handelen, door te po gen critiek op de voorbereiding der lands verdediging te smoren. Reeds do meening dat dat mogelijk zon zijn, is een vergis sing'. Integendeel, zulk ingrijpen trekt al- jgemeene aandacht en wekt Wet vermoeden dat er iets bemanteld moet worden. Nog een dergelijke poging kwam ons dezer dagen ter o-ore. Volgens dat be richt zou de Vereeniging „Volksweerbaar heid" de vermaning ontvangen Webben dat het gewone jaarlijkscWe subsidie zou worden ingetrokken indien in het orgaan der vereeniging voortaan nogarti kelen van don kapitein W- J. M. Linden werden opgenomen. De misdaad, waaraan de kapitein Lin den. zich Weeft soWuldig gemaakt is, voor zoover wij konden nagaan, het inderdaad gevaarlijk bedrijf dat hij in dat orgaan een warm gestemde verdediging deed op nemen van het in de bekend© „Stan- daa,rd"-artikeleii ontwikkelde plan. Dat plan mocht de instemming van hét Dépar tement niet venverven, dus mag het na tuurlijk ook niet aanbevolen worden. Dat is maar lastige critiek, die ge smoord moet worden. Gelukkig is er nog op het "Binnenhof in Den' Haag een in stelling, waar de critiek niet zoo gemak kelijk te smoren is, en op verantwoor ding recht kan doen gelden. (II.bid.) Solidaire raadsleden. Die „Residentiebode" meldde: Naar wij ;vernemen, is de Haagsche gemeenteraad :in een conflict betrokken, dat misschien wel modern, maar toch niet alledaagsch is. In het City-theater werd vorige week een gala-avond gegeven ten bate van het Ro-ode Kruis. Hierbij is een groot aantal autoriteiten uitgenoodigd, onder wie allo raadsleden, op één na. Voor dit éane raadslid, den heer Willy Mullens, is een uitzondering' gemaakt, wijl de directie van het City-theater niet bereid is hem toe te laten. Op advies van dr v. d. M'eulen hebben daarop alle raadsleden zich! soli dair verklaard met den heer Mullens en aan de directie van het City-theater lalen weten, dat, wanneer deze de boycot tegen over don beer Mullens handhaafde, de geheel© raad de uitnoodiging zou af wijzen. Di© directie, van Wet Ciity-théater bl-ee-f echter op Waar standpunt staan, maar do raad ook, zoodat do raadsleden op dezen gala-avond uit een solidair pro test niet aanwezig: zijn geweest. Gedrukte stukken. Voortaan mag bij gedrukte stukken, wélke tegen het voor drukwerken vast gestelde tarief worden verzonden, een al dan niet ingevuld en gefrankeerd post wissel- of stortingisformulier tot overma king van het bedrag, waarop Wet ge drukte stuk betrekking heeft, worden ge voegd. D© invulling van het postwissel- of stortingsformulier moet echter uitslui tend door middel van druk of daarmede' gelijkgestelde wijze van vermenigvuldiging geschied zijn. De malversaties bij den Rijks- go b O' u w e n d ie n s t- tiet gerechtshof te 's-Gravenhag© heeft de invrijheidstelling gelast van den ge wezen Rijksbouwmeester V-, die door de Haagsche Rechtbank is veroordeeld tot 2l/2 jaar gevangenisstraf in verband met bij het voormalig bureau van den Rijks bouwmeester voor de Onderwijsgebouwen „Geeft op je wapens!'" beval de mare- chaussée. 1 Terstond reikte de man met bet geweer dit den politiedienaar over. De tweede haalde een groot kaliber revolver voor den dag en overhandigde dit eveneens den marechaussee. D|e rest van het werk was gauw gedaan. In -minder dan twee minuten stonden de beide gevangenen met gebonden handen. Thans eerst deed Willem Beijers van zijn aanwezigheid blijken. Uit vrees, de marechaussees: te storen, door hun aandacht af te trekken en mis schien o-p deze wijze den boeven een kans op ontsnapping te geven, had hij zich de w-einige 0 ogenblikken, die het tooneel vóór hem in beslag nam om zich! af te spelen, stil gehouden. Nu echter trad jhij o-p de groep van vier mannen toe. 1 „Ei, eizei da wachtmeester, die hém terstond herkende; „dat noem ik op je zaken letten, Beijers; den eersten nacht dat je jachtopziener bent al in actie en op een warm spoor!" „Wachtmeester!'-' riep één der ares- tanten, „wie is die man?" „Bedoel je mij?" vroeg Willem; „ik ben de nieuwe jachtopziener Beijers. Maar op wien heb jullie zooeven geschoten en hem getroffen ook? Wijst ons de plaats waar wij het slachtoffer kunnen vinden. -Want dat uw schot raak was, bewees mij de kreet van den ongelukkige; wien Geestelijke en lichamelijke kracht vol gen na lijdelijk gebruik van Foster's Maag- pillen. Dit geneesmiddel regelt de gal, bevordert de spijsvertering, verschaft nor male werking der ingewanden, en helpt de lever om gezond, voedend bloed te vormen. Alle leden der familie kunnen dit welbekend huismiddel veilig toepassen. Rrijs per flacon van vijftig verstokende pillen f 0.65in apotheken en drogist zaken. (11) gepleegd© onregelmatigheden en wiens zaak dezer dagen in hooger beroep voor liet Hof is behandeld. 1 De Vrijheidsbond. Op 6 en 7 Februari werd een vergade ring gehouden van don Partijraad van den Vrijheidsbond, teneinde naai- aanlei ding van de door de afdeelingen in het geheel© land gestelde candidaten vast te stellen hot politieke advies. Ei- zal met 8 verschillende- gewestelijke lijsten worden uitgekomen, te weten: I. Dordrecht, Middelburg, Leiden, Tilburg; II. Leeuwarden, Groningen, Den Helder, Assen; III. Arnhem, Nijmegen, Den-Bosch», Maastricht; IV. Haarlem, Utrecht; V. Zwollo; VI- Amsterdam; VII. 's-Graven- hage; VIII. Rotterdam. Het politiek advies omtrent dé candi daten voor de eerste plaatsen luidt als volgt: I. .1- M;r II, Dresselhuys, 2. mej. Johtait- na Westerman, 3- prof. dr R- Dr Eerd- mans, 4. E. Mi. Teenstra; II. 1. mr. G. A. Boon, 2- dr S. E. Bierema, 3- D- de Boer (Stompetoren), 4. mevr. H. van Riet-Smeenge, 5- J. Huges; III. 1. mr. A. G. A- Ridder van Rap- pard, 2. mr. J. Gerritzen, 3. mr J. Dijck- meester; IV- 1. Prof. mr. dr. A- van Gijn, 2.' mevr. E. W. W-ijnaendts FranckenDyss-e- rinck V. 1. Dr. I. H. J. Vos, 2. A. F, Stroink; VI- 1. Mr H. G. Dresselhuys, 2. Walra ven Bo-issevain; 1 VII. 1. Mi- P- Droogl-eever Fortuyn, 2." mr. P. J. Wi H. Oo-rt van der Linden; Vlijt- 1. Mr. H. J. Knottenbelt, 2- L. de Groot. Het verdere aanvullen der lijsten werd aan het initiatief der kieskringen overge laten, Intusschen werd daarbij aan de kieskringen ernstig aanbevolen daarbij aan vrouwelijke candidaten ook verder groote aandacht te schenken. 'Aan de hoeren Abr. Staalman en II. ter Hall waren in hot aanvankelijk poli tiek advies van den. Partijraad plaatsen respectievelijk in groep VI en groep I toe gedacht, welke redelijke kansen op ver kiezing boden. Na mondeling overleg met beide heeren, bleek de wenschc-lijkheid hun candidatuur niet to-t bepaalde kies kringen te beperken, teneinde in het ge heel© land gelegenheid te bieden op hen stemmen uit te brengen. Een afzonderlijke lijst, hunne namen bevattende, al of niet met één der kieskringen verbonden, werd derhalve wenschélijk geacht. 'De minister (en de moderne P o s t b o n d. Naar aanleiding van het schrijven van den minister van Waterstaat aan het bestuur van den Centralen Bond van 'P. T. T. personeel, dat de regeering het contact met deze organisatie verbreekt, op grondi van haar houding, aangenomen inzake de voorgenomen reorganisatie van gij misschien liet leven hebt beroofd." Mét wijd opengesperde oogen stond hij, die "h-et geweer had gedragen, den jongen Beijers aan t© staren. „Kom kerel, gaap zoo niet, maar breng ons waai- de getroffene ligt!" bulderde de wachtmeester. „Vooruit, onmiddellijk!" Een duw in den rug deed den ver baasden str-ooper, of wat hij dan ook zijn mocht, tot zichzelf komen. En zonder- iets te z-eggen richtte hij da schreden naar een groep heesters, op eenige weinig© meters afstand van het riet. Nauwelijks waren de wachtmeester, B-eijers -en -de gevangene bet houtgewas binnengedrongen, of zij zagen bij het hel dere maanlicht een gestalte, roerloos, schijnbaar dood, op den grond liggien. De wachtmeester belichtte met een clectrisch zaklantaarntje het gelaat van den gevallene; -en hij en Willem, die tege lijk in het bleek© aangezicht blikten, slaakten ook -als uit één mond een kreet van verbazing. „Graaf Frederik!" „Ja, je plaatsvervanger, Beijers!" zei wachtmeester Lorgman, terwijl hij de klee ding van den jongen graaf losmaakte. De horst des ongeiukkigen was met bloed overstroomd ©n vertoonde akelige wonden, door een schot groven hagel veroorzaakt. „God zij dank; hij is niet dood!" zei Lergman; „maai hij is wel ver lileen. Kijk eens wat een bloedverlies! 'tls één bloed, al bloed." (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1925 | | pagina 1