Mo 89 Donderdag 15 Januari 19%5 39e Jaargang FEUfilLETON. Esitesiail YERYOLGB EN GERED. BiisealiBd. Ve Zeeuw don, die veel hebben gezien in de wereld, maar ook in huis. Ongebreidelde naturen, die uit kracht van voorbeeld en gewoonte geen kwaad zien in de zonde. O, wie niet met een groote dosis liefde in 'thart zich tot die taak hegeeft, hij blijve toch verre van dergelijke opvoedingsplaatsen. Alleen wie zich tot zijn arbeid biddend voorbereidt, en er al den smaad, de teleurstelling en liet ongemak alleen om Jezus' wil zich voor getroosten kan, waar toe alleen Genade bekwaamt, die kan er tot zegen zijn. Maar anders een eenigi zondaar bederft veel goeds. Er is in den vorm van een drietal schetsen uit het gestichtsleven op deze dingen indertijd gewezen door 0. Ruysch in „Stemmen des Tijds". Die uitgever Baamen te Den Haag bezorgd© onder den sprekenden titel „Conflicten", ér een her druk van. De schrijver heeft van nabij de dwaasheden gezien van do opvoeding en de onliefelijkhedcn van de tucht in dergelijke stichting(en?). Wij hopen dat deze schetsen veel gelezen en in de onderwijzerswereld besproken worden; opdat indien dit kwaad ook elders Woont, het vooral niet voorlwoekere. Nog eens: directie en onderwijzers in deze stichtingen hebben een zware taak, doch met Gods hulp is zij tot Godes eer ■en tot heil van jeugdige verlorenen te vervullen. Staatsloterij. D;e regeering heeft ingediend het toe gezegde wetsontwerp tot afschaffing der Staatsloterij. Zij prijst liet aan voornamelijk op oeco- nomische gronden. Wij sluiten ons gaarne hierbij aan, ofschoon wij 't ontwerp in 'de eerste plaats uit beginsel toejuichen. De ©economische beteekenis van het' ontwerp mag echter niet onderschat. De Antirevolutionaire pers heeft al meer malen, ook vroeger, bij het oeconomisch belang der verdwijning van deStaats loterij den vinger gelegd. Of 't er nu van komen zal? Wordt dit ontwerp aangenomen, dan zal binnen enkele jaren dit instituut!; dat naar het zoo juiste gevleugelde woord in een Tweede Kamerzitting, December 1873, door het toenmalige Anti-Revolutio nair lid voor Amersfoort nu wijlen Jhr mr J. W. van Loon gesproken, geld' slaat uit de zonde (de zonde van den hebzucht en den speelhartstocht) verdwenen zijn. De linksche pers heeft bereids verwer ping van het ontwerp toegezegd. De Ohr. protestanlsche pers valt den minister van financiën bij, en laat zich door het argu ment dat op die wijs een jaarlijksche inkomst van zes ton te loor gaat, niet' afschrikken. Die taal der Roomscho pers, voorzoover wij kennis met haar maakten, klinkt scep tisch of afwijzend. Zij voorspelde zelfs al, dat verwerping vast staat. Nu "is 't bekend, dat de Roomschen niet tegen loterijen zijn, en dat zelfs R.-K- staatslieden in de Staten-Generaal, O'.ri. mr Kolkman, de Staatsloterij hebben verdedigd, ja zelfs aangeprezen. Reeds in 1911, toen afschaffing der Staatsloterij voor de zooveelste maal op het Program van Actie der A.-R. partij stond: - trouwens in 1878 kwam het al voor in het Program van Beginselen! »35W werd aan die" zijde opgemerkt dat uit den jongeren tijd geen enkel Roomsch- Katholiek Staatsman aanwijsbaar was, die zich, zij 't slechts op oeconomischc gron den, tegen de Staatsloterij" zou hebben verklaard. Destijds heeft „De Standaard" daaren tegen er op gewezen, dat de groote leider van het Duitscbe Centrum, de Roomsch- Katholieke Staatspartij in Dtuitscbland, Dr Windhorst, in 1,884. in de Pruisische Ka mer, een pleidooi tegen de Staatsloterij heeft gehouden, en haar even heslist veroordeeld heeft, als dit sedert jaren door de A-R. partij en hare bladen is geschied. Het proces Deman. Men herinnert zich, dat verscheidene maanden geleden een Vlaming, zekere Deman, bij een relletje (waarschijnlijk uit zelfverweer) een Franschgezinden Belg doodde. Dieze zaak is nu pas dooi de rechtbank te Brussel behandeld. Bij het begin van den dorden en laat- sten dag van het proces Dieman kwamen twee politiecommissarissen verklaren, duidelijk te hebben gezien, dat de Vla mingen door fascisten, waaronder zich M'aquet bevond, werd aangevallen. Nog andere getuigen verklaarden, dat Deman niet eerder had: geschoten, dan nadat zijn vrienden en hij door de fas cisten waren aangevallen. Deman werd echter veroordeeld tot drie jaar gevangenisstraf, tot honderd francs boete voor het clragen van ver boden wapens en tot het betalen van £>0.000 francs schadevergoeding aan de burgerlijke partij. Dit strenge vonnis werd zwijgend door de aanwezigen, meest Vla mingen, aangehoord', op wie het een pijn lijken indruk maakte. De financieele commissie. Deze conferentie is geëindigd en men kan wel zeggen tot algemeene tevreden heid. Wat door velen aanvankelijk verwacht werd is uitgekomen, n.l. dat de confe rentie zich niet verder heeft uitgestrekt dan de oplossing van de onmiddellijk aan de orde zijnde kwesties. Het belang rijkste punt van do conferentie is ge weest dat de positie van den Ameri- kaansclien toeschouwer veranderd is, dat hij een volledig „medespreker" vvjerdp m.a.w. dat Amerika zich opnieuw' met de Europeesehe oorlogsliquidatïe bezig houdt, wordt algemeen als een zeer gun stig teeken beschouwd. De groote kwestie, die er op het oogen- blik is, is die van de intergeallieerdei schulden, waaraan waarschijnlijk de 30e conferentie zal gewijd zijn. De doodeniijst van den wereldoorlog. Het schijnt ons niet van belang ont bloot, aan de hand van cijfers, in her innering te brengen, welke offers de ver schillende deelnemende landen aan de Parijsche conferentie tijdens den oorlog hebben gehracht. Het getal der door alle oorlogvoerende landen gezamenlijk gemobiliseerden na dert dicht de 70 millioen (69.882.463), ftrukkers-ExpIcHanten fOSTf HBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorstslraat 68—70, Goes Tel.: Redactie no. 11Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUU, L. Burg. Tel. no. 259 DE GLINDHORST-DEBACLE. Over het gebeurde aan het opvoedings dorp „De Glindhorst" te Achterveld schrijft dr V, Hepp in „De Reformatie" het volgende „Wat van „D;e Glindhorst" aan het licht kwam, rechtvaardigt het helaas ten volle, van een schandaal te spreken. Het requisitoir, clat de minister van Justi tie in antwoord op de vragen van den so cialist JOeerekoper uitgebracht, was een voudig vernietigend. Het moet dezen be windsman pijn hebben gedaan zulke in lichtingen over een stichting, die door zijn geestverwanten in "het leven was geroepen, te verschafGfen. Maar dat hij ze gaf, zonder sparen, zonder goelijken, eeren wij in hem. aDit hij maatregelen nam, die sommigen misschien wat te kras lijken, mogen we niet andersdan volkomen billijken. Om in de toekomst een herhaling van het gebeurde te voor komen, kan niet te streng worden opga- treden. Wat er is geschied, moet vooral ons, Gereformeerden, tot schaamte strek ken. Wij mogen daarover niet heenioo- pen. Er kleeft een smet aan onzen naam. Al staan we niet persoonlijk schuldig, krachtens onze saamhoorigheid staan we het wel. En als onze tegenstanders er ons om zouden lasteren, kunnen we niet an ders doen dan het hoofd huigen. Dat zóó iets onder ons plaats grijpen kon moet ons als met sprakeloosheid slaan. Wij mogen ons van deze zaak niet af maken met een: het valt te betreuren, maar 'tis eenmaal geschied. Integendeel hebben we na te gaan, hoe zoo iets kou voorkomen en of misschien ook bij an dere instellingen van onze richting iets niet in den haak is. Die proef m'et koëdukatie (de gemengde opvoeding) is voor een stichting als „De Glindhorst" tot onze schade en schande een misluk king gebleken. Hoewel daarover een paar jaar terug de lof werd gezongen, liesft de droeve uitkomst iets anders geleerd. In hoever koëdukatie geoorloofd en wen- schelrjfc is, laten we hier onbesproken, maar in stichtingen van het karakter als „De Glindhorst" deugt ze niet. De kin deren, die daar komen, zijn niet zelden vroeg rijp. Zij zijn, hoe jong nog, mo reel soms al bedoi-ven. Ik geloof niet, dat tegen opvoedingsdorpen als zoodanig be zwaar bestaat. Maar wel degelijk drukt het bezwaar die opvoedingsdorpen, waar jongens en meisjes samen opgroeien. Ik hoop dan ook, dat op „De Glind horst" een reorganisatie in dezen zin zal worden tot stand gebracht." üfi ïj: Tot zoover de hoogleeraar. Wij zijn met hem den minister dank baar dat hij deze zweer bloot legde. Mo gen vooral de besturen van dergelijke stichtingen zich meer en meer de groote verantwoordelijkheid hunner roeping in deze» bewust worden. Naar de minister meldt is op de Glind horst ©economisch, paedagogisch en mo reel gezondigd. De taak schijnt den di recteur te zwaar te zijn gebleken. Ook paedagogisch. Men denke niet te licht over de taak der opvoeding en der tucht in dergelijke stichtingen. Daar worden kinderen ge bracht. Mie noe ©iet opgevoed zijn ge weest, die zonder tucht zijn groot gewor- 12) _o- „En wat zijt ge nu verder van plan te doen?" vroeg Holz aan den wacht meester. „Toch zeker uitzoeken wie 'de stroopers zijn?" „Probeeren ten minste, meneer Holz: probeeren. Maar dat ik ze krijg, dat ge loof ik wel, al weet ik het niet zeker- Zie je, die kerels plegen hun schurken streken altijd 'snachts bij lichte maan; Da's natuurlijk. Anders kunnen ze niet zien te schieten. Nou, 'tis nou maan na middernacht. Ik ga me dus na midder nacht deze week ergens, waai- de herten komen, verdekt opstellen en dan zult u zien, dat het niet zoo lang duurt of ik knip de beeren. Beijers, wil je van de partij zijn?" Beijers, die tot nog toe de rol van zwjjgend toehoorder had gespeeld, zuchtte. Natuurlijk riep zijn plicht hem, onder 's wachtmeesters leiding mede te werken tot het vatten der stroopers; en waar zijn plicht riep, daar placht hij te gaan. Maar Op zijn gelaat lag twijfel aan het wel slagen der onderneming te lezen. Twijfel aan het welslagen en zorg voor èe toekomst. Be Graaf zou het sneven van dit hert wijten aan de ongeschiktheid van den oude tot de verdere vervulling van zijn betrekking en hem Wellicht zijn ontslag aanzeggen. En dan? Armoe lijden bij een karig pensioentje? De wachtmeester begreep, wat er in den ouden man omging. „Nou Beijers", zei hij, om hem moed in te spreken; ,,'tzou me tegenvallen, als je no-g wéér een dooa hert vond. Help me, enwe brengen den dief heel gauw, waar hij niet graag wezen wil." „Apropos, meneer Holz", ging hij voort, zich tot Frans 'wendende, „ik ben een liefhebber van mooie wapens en zou dolgraag dat prachtige geweer van u eens zien. Hebt ge ei' oip tegen, dat ik even meeloop naar uw huis?" Weer blonk de eigenaardige glans in zijn grijze oogen, die er al mieer in ge schenen had. „Ja,, ikke, nu dadelijk ga ik niet naar huis, zie je; maar kom van avond maar." i „Best, bovenst! D|an zal ik om een uur of laat 's zien nou, om een uur of zes bij u aan 'huis komen. Ja?" „Dat kan wel", antwoordde Holz, blijk baar opgelucht. „Tot vanavond dan." Frans Holz groette den wachtmeester 'en Beijers met een hoofdknik. „Stil, koest, liggen!" Deze woorden des wachtmeesters gol den den hond, die, toen Holz weg ging, weer op hem toeschoot, met teekenen van hevige woede. „Verwanscht mormel!" bromde Holz, die alweer naar een boom gewipt was. En na een blik, die een aooavonnis in hield, op „het kereltje" geslagen te heb ben, spoedde hij zich heen. Na een kort gesprek namen ook de politiemannen afscheid. Zoodra de oude Beijers, evenals Frans Holz, uit het gezicht was, haalde de wachtmeester het gevonden lucifersdoosje uit den zak. „Max", zei hij, het den hond ander maal voorhoudende, „ruik en zoek!" 1 Weer snoof de hond aan het doosje onmiddellijk volgden krach tige rukken aan den ketting. liet dier wilde Frans Holz na. „Nee, kereltje", zei de wachtmeester, Max op den snuit tikken a met verma nende tikjes; „nee kereltje, dat is de bedoeling niet. Ginds loopt ie; dat weet ik ook wel; maar je neus moet mij ver tellen, waar ie vandaan kwam. „Kijk", ging hij voort, zijn kereltje 'onder den boom brengend, waarin Holz gezeten had; „kijk, daar heeft ie ingezeten en daar is ie langs gegleden. Ja, precies, een beste hond! Een braaf kereltje! Haal ja neusje maar op aan dien boomBen versch glijbaantje vol Hoïzgeurtjes, hé Klaar? Nou, en waar kwam ie dan non vandaan Hijgend van het Ingespannen trekken .aan den ketting en geestdriftig kwispel staartend schoot de hond vooruit. „Ja, vriend Beijersgnuifde de slimme wachtmeester; „ja, mijn beste man, ik kan je met alle recht goeden moed geven ojp den uitslag van mijn onderzoek. Ik heb mijn tweebeenig wild al in den strik Of het zit! Maar de strik is nog niet vast genoeg aangehaald, zie je. Ik moet nog; een paar dingetjes méér weten. Waarom stroopt Holz, die zelf een jachtveld heeft n.l. 15.070.000 in Rusland, 13.250.000 in Diuitschland9.000.000 in Oostenrijk- Hongarije, 7.935.000 in Frankrijk, 5.704.000 in Engeland, 5.615.000 in Italië, 4.272.000 in Amerika, enz. Wat het aantal gesneuvelden betreft, Duitschland staat met 2.000.000 dooden bovenaan; daarna volgen Rusland met 1.700.000, Oostenr.-Hong. met 1.542.000; Frankrijk met 1.400.000, Italië met 750.000, Engeland met 744.000 on Ame rika met 68.000. Die statistiek betreffende do verminkten geeft de volgende cijfers Buitschl. 1.537.000, Frankrijk 1.500.000; Engeland 900.000, Italië 800.000; Rus land 775.000, Amerika 157.000. Korte Berichten. Naar de bladen uit Konstantinopel melden heeft in den nacht van Maandag op Dinsdag een hevige aardbeving liet district Astrakan geteisterd, waar tal van menschen gedood zijn en groote verwoes tingen aangericht. In den Kaukasus heerschen reeds van voor Kerstmis af zware sneeuwstor men bij een ongewoon lage temperatuur. Tienlallen menschen zijn omgekomen, ter wijl de veestapel tengevolge der koude aanzienlijk gedund is. Het spoorwegver keer ondervindt ernstige belemmeringen; op sommige plaatsen ligt het geheel stil. Verschillende dorpen hebben te lijden ge had onder invallen van wolven en wilde zwijnen. In het district Lenkoran hebben zich zelfs leeuwen vertoond. Volgens de Vorwarts zou hij de di rectie van het filiaal van de Darmstadter Bank te Balie iets niet in orde zijn. Alle pogingen om Reich, den in nationalisti sche kringen zeer bekenden directeur van bet filiaal te spreken te krijgen, waren vruchteloos. Men had beweerd, dat Reich in een sanatorium verpleegd word, terwijl hij in werkelijkheid naar Nederland ge vlucht zou zijn. De autoriteiten hebben zijn opsporing verzocht. Wegens groote droogte is er te Wee- nen watergebrek. Van overheidswege wor den maatregelen tot inkrimping van het Watergebruik aangekondigd. In het jaarverslag der Friedrich Krupp A.G. wordt verklaard, dat ook in liet afgeloopen jaar te Essen geen oorlogsmateriaal is vervaardigd. De geal lieerde controlecommissie is nog steeds bij de firma werkzaam. Sedert den zo mer van 1918 zijn 9173 tot het bedrijf behoorende machines d.i. 44 pet. van het totaal, vernietigd. Het „Nene Wiener Journal'" meldt dat volgens de militaire controlecommis sie iler entente, die reeds sedert weken in Oostenrijk een onderzoek instelt, naar' aanleiding van een geheime mededeeling een loods te Weenen heeft bezocht en aldaar 21 nieuwe kanonnen heeft gevon den. De benoeming van Houghton, den Amerikaanschen ambassadeur te Berlijn, tot ambassadeur te Londen wordt als een groote promotie beschouwd. Hij be kleedt thans den voornaamsten. diploma- tieken post, welke een Amerikaan vervul len kan en deze promotie zou een be looning zijn voor het moeilijk werk, dat hij volbracht heeft door de vredeshtetrek- en dus geen wilddief behoeft te zijn? Da's één. Waarom heeft ie dat hert laten liggen? Dia's twee. Waarom stak ie zijn geweer weg? Da's drie. Misschien kun nen de beide laatste vragen er één wor den en past op beide hetzelfde antwoord. Ik ben nou wel geen Sherlock Holmes; maar een beetje verstand heb ik toch ook wel ouder mijn keep. Kijk 's, Holz is de strooper; daarvoor staat Max z'n neus ine borg. Het hert was nog niet lang dood; op zijn langst drie uren. Holz woont vijf kwartier van hier. 'tls onaan nemelijk, dat ie eerst naai' huis zon zijn geloopen en dan dadelijk weer terug. Een veel te groot eind: twee en een half uur flink doorstappen. Anders had ie zich thuis ook wel opgepoetst. En dat heeft ie niet gedaan; want zijn rechterknie was beslijkt en zijn linker niet. Tja, ilk had mijn oogen niet in mijn zak, toen ik met hem praatte! Hoe kwam die rechterknie zoo vuil I Wel, omdat ie knielend gescho ten heeft. Dan zit je op de rechterknie en steunt met den elleboog op den linker. Is 'tniet? Dat heeft ie gedaan en daaroan was die rechterknie bemodderd en de linker schoon. Zoo klaar als een 'klontje, wat? En had geen lucifers! Was ie thuis geweest, dan had hij, de sterk© rooker, tien tegen één een nieuw doosje lucifers genomen. Ra-ta-ta,! Hij is niet thuis geweest na het schieten van het hert! Dus heeft ie zijn geweer ■verstopt! Omdat ik dit vermoedde, vroeg ik hem, dadelijk zijn geweer te mogen zien. Als dat niet thuis was, moest ie wat verzinnen om mij af te poeieren; VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs. Per 3 maanden, franco per post, f3. Losse nummersf#.0€ Prijs der Adverteniiën: 1—4 regels f 1.20, elke regel meer 3d et Bjj abonnement belangrijke korting. kingen tussclien Amerika en Duitschland te leiden. Sinds half December neemt het aan tal werkloozen in Eugelandl snel toe en wel in hooger mate dan onder het la- hourkabinet. Het bedroeg op 5 Januari 1.307.800, dat is 33.915 meer dan oen week daarvoor en 40.125 meer dan een jaar geleden. Gedurende de eerste woken van het conservatief bewind viel er een gestadige vermindering der werkloosheid waar te nemen, zoodat het aantal werk loozen op half Diec. slechts 1.158.000 bedroeg. Sindsdien is het dus weder met 150.000 toegenomen. Vragen van Kamerleden. Van den heer Braat: Is het Zijn Excellentie hekend, dat het overgroote jneerendeel van het Neder- landsche volk verlangend uitziet naar liet, over het geheele jaar, handhaven van den Amstcrdarnschen tijd?Is Zijn Excel lentie bereid, gehoord die verlangens, bekend met de wenschen der Tweede en Eerste Kamer der Staten-Generaal, ge zien het minderheidsrapport der tijdcom- missie en de vele daarin genoemde be zwaren voor den landbouwi e.a., en ter geruststelling voor diegenen, die van den zomertijd displeizier, ongemak en schade ondervinden, mee te deelen, dat va* hem binnen voegzamen tijd' maatregelen tot afschaffing van den zomertijd te ver wachten zijn? Van den heer Schaper: Wil de minister mededeelen, met welk doel in den laatsten tijd verschillende aanbestedingen vanwege het ministerie van waterstaat plaats hebben, waarbij in- I schrijving wordt gevraagd op tweeërlei voorwaarde, n.l. a,. met inachtneming van de 48-urige, en b. met oen 55-urig© en zelfs met een '62-urige werkweek? Is de minister wellicht van oordeel, dat de concurrentie met het buitenland of gebrek aan een voldoend aantal arbeidskrachten, tot dit stelsel leiden moet? Van den heer Duymaer van Twist: Is het juist, flat voor 'het jaar 1925 de toelating tot het vooroefeningsinsti tuut is gesloten, zoodat ook het oprich ten van nieuwe klassen dit jaar "niet meer mogelijk zal zijri? Zoo deze vraag bevestigend beantwoord wordt, wordt deze maatregel dan getroffen op grond van een voorgenomen wijziging van de Dienstplichtwet, betreffende het aanne men van vrijwilligers bij de vooroefenin gen? Zoo ja, loopt in flit geval deze maatregel niet vooruit op( ,de wettelijks) voorziening, waarvan de Zekerheid ont breekt of zij vóór 1926 het Staatsblad zal hebben bereikt? Indien de wettelijke voorziening niet vóór 1926 tot. stand zal zijn gekomen, bestaat dan niet hét gevaar, dat ten gevolge van het sluiten, van de toelating, de werkzaamheden bij het -vooroefeningsinstituut uit oorzaak van gebrek aan leerlingen, in 1926 ge heel of ten deele zullen moeten worden stopgezet? De publieke kas is er goed voor. De gemeenteraad yan Amsterdam be sloot gisteren op voorstel van B. en iWi. taet do stemmen der Anti-Rev. leden te enhij deed het ook! Nee nee,, ik heet geen Sherlock Holmes. Ik heet maar platweg Lergman. Maar een beetje ver stand van clieven vangen heb ik toch' ook wel. En nou komt bij de drie ge stelde vragen een vierde, en die moet ik 'nou met behulp van Max z'n fijn neusje zien op te lossen: waar zit Holz z'n geweer? En dat moet ik dadelijk uit zoeken: want Holz vermoedt, dat j.k nog in de huurt scharrel en durft daarom het wapen niet aanstonds te halen. Boven dien is zijn spoor nu versch. Kijk, 'tgaat in een kringetje! Net als de wereld; die gaat ook in een kringetje. En net als de vlieg bij de kaars; die gaat ook in een kringetje. Ha! Ra-ta-ta-ta-ta.!" De hond stond stil en zette de voor- pooten tegen den dikken stam van een boom. i Die boom was hol! Die wachtmeester stak er de hand in en kreeg een leeren voorwerp te pakken Langzaam en voorzichtig haalde hij het te voorschijn. Een bruin-lederen geweer-foudraal Hij opende liet en bekeek het te voor schijn komende wapen nauwkeurig. Het droeg een nummer, 'twelk de po litieman dadelijk in zijn zakboekje no teerde. Bovendien maakte hij op do bin nenzijde van het foudraal een nauwe lijks zichtbaar streepje met zijn vulpen. Vervolgens deed hij het geweer weer in het étui en liet alles in zijn schuilplaats terug zakken. 1 „Wel te rusten!" zei hij. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1925 | | pagina 1