*o y»
Zaterdag 3 Januari 1915 33e Jaargang
BANK-ASSOCIATIE
Bank voor Zeeland
ills Bank' en Mmlu.
BiHMhMHl
VERVOLGD EN GERED.
FEUILLETON.
KANTOOR GOES.
DEPOSITO'S - SPAARREKENING
GOES.
Irukkers-ExplMtwten
©OSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange V*rststraat 68—70, G«es
Tel.: Redactie no. II; Administratie no.58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Ffrma F. P. DHIHJ, L. Burg. Tel. no. 259
DE ©HRISTELIJKE ARBEIDERS
BEWEGING.
Het valt met dankbaarheid te con-
stateeren, dat er onder onze Chr. arfiei-
ders een opwaking komt, die veel goeds
voor de toekomst voorspellen kan.
Dat o a. het weekblad Patrimonium,
sloor een journalist van uitnemende be
kwaamheid en eerbied opdringende werk
kracht geredigeerd, daartoe het zijne bij
droeg, lijdt geen twijfel.
Jarenlang was er een zekere niet te
miskennen malaise. Na de heroieke hou
ding, eertijds door mannen als Kater
aangenomen, kreeg Patrimonium op den
duur iets weg van een spoorwagen, die
door een locomotief op gang is gebracht,
daarna op eigen kracht snel voortrolt,
maar steeds in vaart vermindert en éin
delijk stilstaat.
Tot dat stilstaan is het gelukkig nooit
gekomen.
Altijd weer waren er mannen, die hun
krachten aan de Christelijke arbeidersbe
weging gaven en het leven er in hielden.
Toch ging er niet de ware bezieling
van uit.
En dat is niet te verwanderen.
De snelle opkomst der sociaal-democra
tie, die, invallend in ons ook in geestelijk
opzicht naar alle kanten openliggend va
derland, door haar eenzijdige, maar
des te meer in 't oog vallende actie
stormenderhand duizenden harten ver
overde, werkte enkele jaren verbijsterend.
Zij toch stelde eenerzijds eischen, die
onze mannen niet mochten stellen en
bracht anderzijds het eerlijk streven naar
lotsverbetering en versterking der rechts
positie bij velen in miscrediet. Dit streven
waar het zich ook openbaarde, Werd
aanstonds door de sociaal-democratie met
politieke doeleinden te baat genomen om
eigen positie te sterken, en het gievolg
daarvan was, dat hetgeen er nobels in dit
streven school door het gewaai met het
roode dundoek onzichtbaar werd, of min
stens een revolutionaire tint kreeg.
Nu evenwel zwaait men nog wel die
vlag, maar onze oogen beginnen er aan te
wennen, en reeds nu valt het in t.e zien,
dat ook op deze snel opgegroeide partij
het classieke „opgaan, blinken en verzin
ken" toepasselijk kan blijken.
Onze mannen, een oogenblik van hun
stuk gebracht, door het rumoer en de
ongewone krijgsmuziek, herkregen hun
nuchterheid, en men ziet ze thans weer
zich werpen op de sociale kwestie, maar
dan om die te beschouwen van uit eigen
standpunt en bij het licht van Gods
Woord en de geschiedenis.
Terecht wordt tegenover het revolutio
naire streven in isolement kracht gezocht.
Misschien kon dit in prencip:ëel opzicht
nog iets scherper in het licht treden.
Vrij mogen we de roode kameraden
laten jammeren over scheiding en split
sing in de arbeiderswereld, die den „ka
pitalist" maar al te goed' te stade komt,
onze mannen laten zich daardoor niet
van hun stuk brengen. Niet z ij brachten
splitsing, maar juist de revolutionairen en
de predikers van den klassestrijd.
Alleen maar, het komt er nu op aan,
dat onze Christelijke arbeiders niet maar
uitsluitend met verbijsterende statistieken
worden van streek gebracht, maar dat zij:
inzicht leeren krijgen in de geschiedenis
der economie, opdat de historische zin
in verbandmet hun Christelijke levens
beschouwing hen wars make van alle
revolutionair optreden,'dat ten slotte juist
2) o—
Keetje had de eigenaardigheid, dat ze
steeds met den neus in de boaken zat;
niet slechts tus'schen haar bezigheden
dcorr maar ook wel tot diep in den nacht,
wanneer haar ouders meenden, dat ze
sliep. 1
't Gebeurde meermalen, dat ze 's nachts
stil een kaars aanstak en die in den hals!
van een fleschje zette, om bij dat geïm
proviseerde licht te lezen.
Willem wist het; maar op Keetjes ver
zoek verklapte hij 't niet; „als je maar
oppast, niet te lang wakker te liggen",
had hij gezegd.
Wat voor boeken waren het, die Keetje
las Vader en moeder hadden er geen
i'deé van. i
Ïïj lazen geen boeken, behalve den
Bijbel, Bunyan's „Christenreize", ©en 2-
tal preekenbundels en de „Lofzangen"
van Groenewegen.
Die nieuwe hoeken konden hun niemen
dal schelen.
En wat Willem betreft, die hield in 't
geheel niet van lezen; hij knutselde lie
ver, of ging met vader het jachtveld
In om op de stroopers te passion en
schadelijk gedierte te schieten.
Fraatz Holz had heter kunnen zeggen,
wat voox lectuur Keetje zoo boeide; want
altijd weer op het nadeel van den ar
beider zeM uitloopt.
Nergens kon het optreden der arbeiders
meer bewerken dan in Engeland, en juisi
in Engeland hield men zich tot voor kor
ten tijd van revolutionaire invloeden vrij.
Door een diep besef van verantwoorde
lijkheid moeten onze arbeiders het ver
trouwen winnen der ganscbe burgerij'.
Onverzettelijk in hun pogen om misstan
den te openbaren en te bestrijden, moe
ten ze tevens blijk geven van inzicht
in het maatschappelijk samenstel, en hun
nut doen met de erkenning der waarheid
dat de natuur niet van schokken en
sprongen houdt doch van een gestadige
ontwikkeling.
Tegen een gezonde, voor Gods ordinan
tiën zich buigende arbeidersbeweging, kan
door tjiemand eenig steekhoudend be
zwaar worden ingebracht, leder streeft
naar lotsverbetering. Waarom zouden zij,
wier lot vaak het meest minderwaardig
is, het niet mogen doen?
En, wij mogen dit zeggen, w'ant
wij bedoelen er niets anders mede, dan
Gods Woord te laten spreken laten
onze arbeiders toch vooral oog houden
voor het geestelijke. Wij zeggen niet,
dat ze het niet doen. Integendeel. Het
feit dat de Kerk des Heeren misschien'
voor 9 tiende deel uit de eenvoudigen des
volks bestaat, toont wel aan dat juist
in 't algemeen onder dezen het geestelijke
meer in eere is dan onder de mannen
van het kapitaal. God gaf daarin, vaak te
midden van bitter lijden, een zegen, die
alle schatten der wereld te boven gaat.
Indien de arbeidersbeweging dien
schat aan onze mannen ontnemen moest,
ware het w'enschelijk dat zij dood liep.
Maar het hoeft zoo niet te zijn. En het
zal ook zoo niet zijn, indien onze Chris
telijke arbeiders in hun vakvereeniging
en in hun strijd hun oog op God ge
vestigd houden, op Hem, die het recht
liefheeft, ook op sociaal gebied.
Nog altijd zijn er velen, ook in ons
midden, die met onverholen afkeer het
werk der Christelijke .arbeiders op het
gebied van het vereenigingsleven aan-
scfhioufwen. Dat mag zoo niet blijven.
Er moet vertrouwen komen.
Indien er eens een misstap wordt be
gaan, moet deze niet aanstonds als een
symptoom van bederf worden aangewe
zen. Wij struikelen allen in vele.
Laat ieder zich indenken in den moei
lijken strijd onzer Christelijke werklieden-
vereenigingen, het waardeeren, dat haar
leden, ondanks het gefluit van den vo
gelaar, zich onder eigen banier organi
seerden, en 'erkennen het goed recht dier
mannen om met gepaste middelen in het
midden der samenleving eigen existentie
te verhoogen.
GR00TE MARKT 24. TELEFOON No. 41.
OfiitBnlaad.
Maatregelen tegen de pers en de oppositie
in Italië.
De fascisten in Italië nemen weer eens
de meeste boeken waren cadeautjes van
hem. Hij kocht ze in de stad. En hij'
liet zich bij die keuze voorlichten door
©en 'jongmensch, dat de H.B.S- met drie
jarigen cursus had afgeloopen en voorts
niets deed..
Dtat jongmens ch behoefde niets te doen,
aangezien zijn vader een drukke practijk
had als notaris en veel geld verdiende.
Het heette, dat Jo Nordens te zwak
was om te studeeren; hij zag er bleek
en lijdend uit. Geen flauw vonkje energie
smeulde in zijh fletse oogen.
Zij, die hem gadesloegen en zijn doen
en laten kenden, begrepen echter niét,
hoe die Jo Nordens van den nacht een
dag maken kon,, als hij zulk een wankele
gezondheid had. Ongezonde jongemen-
schen behooren vroeg naar bed te gaan.
Zij moeten lange nachten maken.
Mlaar niet alleen kwam Jo Nordens:
laat thuis; hij kwam ook dikwijls thuis
in beschonken toestand. Dan sloop hij
door de achterdeur naar binnen en tracht
te zijn slaapkamer te bereiken zonder
dat iemand der huisgenooten er iets van
merkte. I
Soms lukte 'dit, soans ook niet. i
- In 't laatste geval was een scène, een
ruzietooneel tusschen vader en zoon oor
zaak, dat de nachtelijke rust van het
personeel, twee meiden en een knecht,
verstoord werd. Wakker geworden, luis
terden de drie naar de driftige woorden
van den notaris.
tot paardenmiddelen de toevlucht, om de
oppositie aan te pakken. Met algemeene
instemming van den ministerraad heeft
Mussolini weer een reeks van maatregelen
genomen, vooral tegen dagbladen. Tal van
dagbladen zijn in beslag genomen.
De bladen, die hebben kunnen verschijn
nen, maken melding van een reeks huis
zoekingen, door de politie ondernomen:
bij personen van de oppositie in lokalen,
waar oppositie-partijen hun zetel hebben,
te Milaan, Monza, Turijn, Verona, Parma.
Ook zijn, volgens berichten van de Itali-
aansche grens op last van Mussolini 19
prefecten van hun post ontheven. Te
Florence zijn 'n aantal zwarthemden naar
'het bureau van een blad getrokken, heb
ben de politie weggedrongen, de machi
nes vernield en het gebouw in brand ge
stoken. Het personeel moest zich over
het dak redden. De prefect van Turijn
heeft er in toegestemd, dat de Stampa
weder verschijnt, nadat een artikel, dat
over den binnenlandschen toestand van
Italië handelde, vervangen was door een
artikel overChina.
DirectieMr. ANT. VAN BERCKEL, IDS VELTHUIJSE.
Kantoor Grooto Markt 21- Telefoon 74 (2 lijnen).
Te IERSEKEG. D. VAN OOSTEN,
Lepelstraat, Telefoon 28.
Te KAPELLEi. A. MOL Pzn.,
Nieuweweg. Tehfoon 13.
Een rumoerig Oudejaar!
De laatste dag van het jaar is in de
Fransche Kamer geen dag van inkeer en
ernst geweest. Men heeft elkaar n.l. ge-
ducht uitgescholden en is al vechtende
van elkaar gegaan! De behandeling van
het wetsontwerp op de amnestie was dan
■ook niet bepaald geschikt om de gemoe
deren tot rust te brengen. Het ontwerp,
was door den Senaat in gewijzigden vorm
baar de Kamer teruggezonden om daar
opnieuw te worden behandeld. De com-
imunist Berthon, die het eerst het woord
voerde, zette de boel aanstonds op stelten
door te vragen hoeveel rechtsvervolgin
gen er zijn ingesteld tegen hoofdofficie
ren of generaals wegens het verkeerd lei
den van offensieven of wegens gevallen
zooals de ten onrechte gefusilleerde sol
daten van Vingré, Er ontstond een heftige
woordenwisseling, waarin de rechtsche af
gevaardigde Balanant den uiterst-linkscben
Reynaud toeriep: „Je bent een held om
generaals te beleedigen!" Reynaud snelde
op Balanant toe, wilde hem een kaak
slag toedienen, die deze echter afweerde,
waarbij Reynaud een tand uitgeslagen
werd.
Het financieel schandaal te Berlijn.
Op Nieuwjaarsdag zijn in verband met
het financieele Berlijnsche schandaal nog
vijftien personen in hechtenis genomen,
nadat nog op Oudejaarsavond Isaac Bar-
,,'t Haalt toch niets uit", bromden ze;
'„morgenochtend is Jo toch weer het lieve'
zoontje en krijgt hij' weer een nieuwen
voorraad zakgeld."
En ze hadden gelijk.
Notaris Nordens ha.d maar één kind.
Hij was 'een zeer modern man en mo
derne menschen houden niet van groot©
gezinnen.
Eén „stamhouder" is hun in vele ge
vallen voldoende. Als die 'er is, heeft hun
leven ©en doel en weten ze, voor wien
ze werken. Meer kinderen beteekent: méér
'erfgenamen, verbrokkeling van fortuin en
dus afbreken met de ©ene Land van wat
men opbouwt met de andere.
Zulke moderne menschen vergeten ech
ter, dat het leven nooit een rekensom is
en niet alleen door materieel© factoren
wordt beheerscht.
Hun met opzet „eenig" gehouden zoon
tjes worden zelden pronkjnweelen in de
samenleving. Ze zijn doorgaans bedorve-
lingen. Onaangenaam in den omgang,
veeleischend en tot niets anders in staat,
aan tot het opmaken van hun geërfd of
nog niet eens geërfd vermogen.
M©t dit laatste was Jo Nordensl reieds op
zijn twintigste jaar volijverig bezig.
Een trouwen helper vond hij in Frans
Holz.
Tractearde deze gewoonlijk als hij in
't gezelschap van boerenjongens was
met Jo Nordens uit zjjnde liet hij zich
meestal tracteeren. Eu 'twas geen zeld-
mat, toen hij van een jachtuitstapje terug
keerde, bij het betreden van zijn woning
te Berlijn gearresteerd was. De sensatie
neelste arrestaties waren wel die van
twee hooggeplaatste regeeringsambtena-
ren..n.l- van ministraldirektor von Hellwig
en van ministraldirektor Kautz. De naam
van Hellwig is reeds vroeger in verband
met deze affaire herhaaldelijk genoemd.
Hellwig bekleedde nog enkele maanden
geleden een belangrijke functie bij de
Pruisische staatsbank. De arrestatie van
Hellwig volgde nadat gebleken was dat hij
evenals de reeds vroeger gearresteerde
Rühe als bemiddelaar in credietzaken voor
de staatsbank en de firma Barmat was
opgetreden. Von Hellwig vertoefde met
Kerstvacantie te Kassei, en is daar inge
rekend, aangezien men hem zoo spoedig
mogelijk in hechtenis wilde nemen en men
vreesde dat hij zich anders door de vlucht
aan de vervolging zou onttrekken. Hellwig
werd per vliegtuig naar Berlijn terugge
bracht en in de gevangenis van Moabit op
gesloten.
Ministerialdirektor Kautz staat bekend
als een zeer bekwaam financier en jurist.
Toen de agenten Woensdagavond in zijn
woning verschenen troffen zij niet den ge
zochte, maar wel Salomon Barmat, de vijf
de broeder van de familie, aan. Kautz
had namelijk zijn woning sinds eenigen
tijd aan Salomon Barmat verhuurd zon
der dat deze laatste zich bij de politie
had aangemeld. In een villa in het Westen
waar hij thans woonde is Kautz toen ont
dekt. Hij kan onmogelijk in hechtenis wor
den genomen, daar hij Nieuwjaarsnacht
al te goed scheen te hebben gevierd,
en ongesteld te bed lag. Een paar agenten
bleven in zijn woning achter. Toen Kautz
opgeknapt was werd hij naar het huis van
bewaring overgebracht.
In verschillende tot het Barmat-kon-
zern behoorende fabrieken zijn nog huis
zoekingen gehouden. Ook vond een huis
zoeking plaats in de villa van Julius Bar
mat. Bij deze gelegenheid werden de fa-
miliejuweelen in beslag genomen.
De ontruiming der Keulsche zöne.
De Belgische regeering heeft gisteren
aan haar gezant te Beriijn een nota ge
zonden, waarin zij de Duitsche regeering
mededeelt, dat zij ingevolge het besluit
der jongste gezantenoonferentie de zóne
van Keulen niet tegen 10 Januari a.s. zal
ontruimen omdat het 'h. i. is bewezen,
dat Duitschland zijn ontwapeningsplicht
niet heeft nageleefd. Deze tekortkomingen
zullen in een tweede nog te zenden nota
nader worden gestipuleerd.
Korte Berichten.
De Ze it, het orgaan van Strese-
mann, zegt in een beschouwing over de
regeeringscrisis in Duitschland, dat alle
partijen hun eenmaal ingenomen stand
punt handhaven, zoodat de vorming van
een kabinet uit een partijrcoalitie uiterst
moeilijk, zooal niet onmogelijk is. Mits
dien acht het blad de vorming van ©en
boven de partijen staand1 burgerlijk kabi
net, dat niet op bepaalde groepen in den
Rijksdag steunt, waarschijnlijk.
De Oudejaarsavond is ditmaal te
Berlijn wij hebben het reeds vermeld
heel „vroolijk" gevierd'. Als symptoom
van die vroolijkheid geeft de draadlooze
dienst de bijzonderheid ten beste dat 253
menschen door de politie zijn ingerekend.
De drukte heeft aanleiding gegeven tot
enkele straatongevallen.
zaamheid, dat de notariszoon qp één
'.avond van plezier met Frans zoo'n twin
tig gulden liet zitten aan bittertjes, een
dinétje, en
Waar de beide boemelende jongelui
bleven, als ze 's a.vonds in de „Jacht
hoorn" gezeten hadden, wist men niet.
Soms bezochten ze den schouwburg of de
bioscoop. Die duurden echter niet langer
dan tot elf uur; en het was wel twee,
drie unr, voor Jo en Frans thuis kwamen.
Er waren wel menschen, die 't hadden
kunnen zeggen.
De agenten van politie bijvoorbeeld.
In bijna elke stad en zeker in iedere
igroote stad vindt men huizen, die zich in
tweeërlei opzicht van 'andere onderschei
den: ten eerste, doordat het er 's nachts le
vendiger is dan overdag; en ten tweede,
doordat er 's nachts de deur op een kier
staat.
Zulke huizen pn zulke deuren genieten
de bijzondere aandacht der politie en
van de Middernachtzending.
Er bestond echter in de sta!d, waar
notaris Nordens woonde, geen a [doeling
Middernachtzending; en daarom trok het
eenige huis, waarvan de deur 's nachts
„aan" stond, alleen de spiedende blikken
der politie tot zich en wist alleen de po
litie, 'dat Jo Nordens en Frans Holz tot
de bezoekers behoorden.
Br was iets afgesproken tusschen Frans
Holz en Keetje Beijers.
Iets, waarmee ze niet zooi dadelijk bij
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Ab on nemen is prijs:
Per 3 maanden, franco per post, f*-T-
Losse nummers flMH»
Prijs der Adverteniiën:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 3D et
Bij abonnement belangrijke korfing.
Gemeld wordt, dat Schulz en Til-
lesen, de moordenaars van Erzberger, die
uit Hongarije de Roemeensche grens wil
den oversteken om zie hnaar Turkije te
begeven, door de Roemeensche overheid
zijn teruggestuurd. Duitsche politieman
nen, die de vluchtelingen nagingen, kon
den hen niet arresteeren, daar zij het
Hongaarsche grondgebied niet verheten.
Telegrammen uit Londen behelzen
dat de storm over het land nog maar
steeds aanhoudt. De telefonische en tele
grafische verbindingen zijn gestoord'. De
wind was zoo sterk, dat te Londen de
voetgangers op straat van de voet gingen.
Vele schoorsteenen zijn omgewaaid.
D© Duitsche rijkskanselier zal heden
opnieuw met de verschillende partijleiders
in overleg treden over de vorming eener
nieuwe regeering.
D© koning van België heeft van
zijn voorgenomen en herhaaldelijk aan
gekondigde .Rahara-reis afgezien.
SLIJMHOEST?
CARUSOL, SO cent per doosje.
DE TOOVEBPASTILLE.
Bij Uw Drogist.
Bezoldigingsbesluit Militair
Personeel bij de Landmacht.
De bezoldigingsschaal voor
o f i c i e re n, uitgezonderd die, behoo
rende tot het wapen der genie en tot het
personeel van den geneeskundigen, den
pliarmaceutischen en den veterinairen
dienst, geeft de volgende bezoldigingen
aan:
Tweede luitenant met minder dan 2
jaren dienst als officier f1850; na 2
jaren dienst als officier f2000. Voor eer-
ste-luitenant is het minimum gesteld op
f 2100 na 2 jaren dienst als officier.
Na 4, 6, 8, 10, 12, 14 en 16 jaren
dienst als officier wordt de bezoldiging
verhoogd tot resp. f2400, f2700, f3000,
f3200, f3400, f3600 en f3800 (maximum!-
bezoldiging voor eerste-luitenant). Voor
kapitein bedraagt het minimif.ii f3200.
dat ontvangen wordt bij 8 dienstjaren
'als officier. Voor elke 2 jaren meer dienst
als officier wordt dit bedrag verhoogd
met f200, tot een maximum van f5000
bij 26 dienstjaren. Deze verhooging van
f 200 voor efke 2 dienstjaren als offi
cier boven het aantal, waarbij het mini
mum wordt toegekend, geldt ook voor
de volgende rangen.
Voor majoor f3800 tot f5600 bij 30
dienstjaren; voor luit.-kolonel f4300 tot
f6100 bij 32 dienstjaren; enz.
Voor officieren van gezondheid zijn de
'bezoldigingen: officier van gezondheid 2e
klasse: met minder dan 2 dienstjaren
als officier van gezondheid f3000; bij 2
dienstjaren f3300; bij 4 dienstjaren
f3600 en bij '6 dienstjaren f3900. offi
cier van gezondheid le kl.f 4200 tot
f 5800 enz.
Militaire apotheker of paardenarts 2e
kl. met minder dan 2 dienstjaren als mil.
apotheker of paardenarts f2700; bij 2
dienstjaren f3000; bij 4 dienstjaren
f3300; bjj 6 dienstjaren f3600 en bij
8 dienstjaren f3900; le kl. f4200 tot
f 5800, enz.
De algemeene schaal voor
de ouders van bet meisje voor den dag
durfden komen; doch dat ze den ouden
menschen behoedzaam, eerst in vragem-
uen, daarna in adviseerenden vorm', be
kend maakten.
Keetje moest „iets worden''.
25e kón immers „iets worden?"
Ze had er immers de bekwaamheid toe?
Waarom dan die bekwaamheid ver
waarloosd? i
Ja, van haar bekwaamheden niet
in de huishouding, aan moeders zij
maar om te studeeren, om „iets te wor
den", was Keetje zelf overtuigd. i
Ze had er de bewijzen van in haar
schoolrapporten.
En dat het zonde zou zijn, als ze niets
„werd" dat geloofde ze ook.
'Achter den rug van Beij'ers en zijn
vrouw om, hadden Frans en Keetje dus
uitgemaakt, dat de bo se hwachter sdochter
studeeren zou.
Ze zou ©en kweekschool voor onder
wijzers en onderwijzeressen in de stad
bezoeken; ©en openbare; de eenige,
die er in 't stadje was.
Er bestond ook wel een Christelijke
normaalschool; maar die „deugde" niet.
Frans wist dat héél wel, want stadsvrien-
den, bestudeerde lui, volkomen tot oorde©-
len bevoegd, hadden het hem verzekerd.
i (Wordt vervolgd.)
-v&ïïi -T f r i11 '.v? t- i i
