W® 65
Maandag 15 December 1924
SSe Jaargang
Nieuwjaars-AdierteatiêB.
SllIMêiii
Dit Se Pretlra.
Uit den Goescfren Raai
CAOEAUX
voor Sedige bwssan
Drukkers-Exploitanten
•OSTERBAAN LE COINTRE
GOES
Bureaux: Lange Vorsts'.raai 6870, Goes
Tel.: Redactie no. II; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
'Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHU11 L. Burg. Tel. no. 259
Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAS.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummers f 0.05
Prijs der Advertentiën:
1—4 regels fl.20, elke regei meer 30 ci
Bij abonnement belangrijke korting.
We herinneren er aan, dat Nieuv/jaars-Ad-
vertentiëo, bij vooruitbetaling moeten worden
voldaan (voor advertentiën ter grootte van 5
regels ft.— elke regel meer f 0.20voor namen
«ader den Algemeeneu Nieuwjaarswensen
f 0.20) Advertentiën, waarvoor het öedrag niet
vooruit per postwissel of in postzegels wordt
betaald Runnen niet worden geplaatst.
DE ADMINISTRATIE.
lïoett Donderdagmiddag in den
Raad de beslissing gevallen was over
de salariskwestie, kon ieder, die nog
iets voelt voor bet prestige van den
Gemeenteraad, voor de houding van
een tweetal Raadsleden geen ander
woord vinden, danbedroevend'.
Dbr Vienings, die in de laatste we
ken nogal eens va.n „draaierigheid" is
beschuldigd, deed heel veel moeite,
om in een oratio pro domo zich van
dezen blaam te zuiveren, maar och
a,rme! Riet één steekhoudend motief
zal iemand in zijn woorden ontdekt
hebben, waarom hij in October was
vóór 10 pCt. korting, ingaande 1 Ja
nuari, en nu zich al heel gemakkelijk
kon vereenigen met bet voorstel van
B. en W., om paar niets te korten.
„Uit allerlei kringen der gemeente zijn
nu de bezwaren tegen ae salarisver
laging ingebracht". Ziedaar alles! En
moet nu een Raadslid, dat den
ambtseed heeft afgelegd, en naar
eigen, onafhankelijke overtuiging het
ware belang der gemeente heeft te
dienen, zonder iemand naar de oogen
te zien, daarvoor uit dgn weg gaan'?
Ook dhr Potter was van tegenstan
der van verlaging vóórstander gewor
den. Waarom? Omdat de Raadsleden
een vorig maal wel wat verrast wa
ren! Ei "zoo! Was niet het voorstel
der finarr. commissie om reeds met
1 November te korten, lang genoeg
van te voren gepubliceerd? Daarover
heeft ieder Raadslid dagen lang kun
nen denken! Dat was dus geen „ver
rassing!" En daarvoor stemde toch
ook dhr Potter, evenals natuurlijk
daarna voor het voorstel-Vienings, om
met 1 Januari te korten!
Wonderlijk is dus ook de houding
van den heer Potter, die trouwens
nog een andere, o.i. ongewenschte
gewoonte, in den Raad importeerde,
n.i om blanco te stemmen. Tot he
den was dit gelukkig niet gebruikelijk.
DeRaadsIeden blijven alleen buiten
stemming, als ze bij de in stemming
zijnde kwestie belang hebben. Maar
overigens meenen wij, dat een Raads
lid zelfs zijn stem. moet uitbrengen,
of zich moet verwijderen. Althans'
deze opvatting wordt in meerdere ge
meenteraden gehuldigd
Wie niet durft te stemmen, mist
o.i. een zeer belangrijke kwaliteit om
een vrij, onafhankelijk Raadslid te
zijn.
Zoo was da.n de zaak beslist. Het
gemeentepersonee! zou met Januari
geen loonsvermindering ondergaan. En
wij kunnen ons voorstellen, dat de
gemeenteambtena,ren en -werklieden
met dezen uitslag verblijd waren. Ook
al zijn er onder hen, die, als ze zich
eerlijk uitspreken, toegeven, dat er weJ
wat af kan, is het toch te begrijpen,
dat men liever de volle 100 pCt.
houdt en verschoond blijft van de
korting, waaraan het rijkspersoneel
heeft moeten gelooven. Wie zou dat
kwalijk nemen?
lntusschen heeft de Raad, op' aan
stichting van B. en W., zich opj een
gevaarlijk pad begeven. Waar is nu
de continuïteit in 's Raads beleid?
Hetzelfde spelletje kan men telkens
weer herhalen. Is een besluit met klei
ne meerderheid genomen en gelukt het
aan de belanghebbenden om eenige
Raadsleden te belezen, welnu, in een
volgende vergadering wordt het maar
ingetrokken. Het. prestige van den
Raaci heeft een gevoelige knak ge
kregen! En dat nog eens gezegd
°pl aanstichting van B. en W„ die
aan de financiëele commissie niet
eens de gelegenheid wilden geven, de
cijfers, in de adressen genoemd, te
controleeren en eenvoudig den heer
v. Bommel v. Vloten zoo ongeveer
voor leugenaar zetten, die gegevens
had, welke het tegendeel van de
adressen bewezen. En dat er ab
soluut onjuiste cijfers zijn aangevoerd,
'dijkt al direct uit de opmerking van
hen S. D. A. P.'er Buis, die eventjes
opmerkte, dat bouwvakarbeiders over
t algemeen lang geen f35 verdienen!
ie weet, wat er bij nauwgezette
controle nog meer voof den dag zou
gekomen zijn!
Opmerkelijk was, dat dhr de Looft'
in deze vergadering weer zoovele ma-
len met de S. D'. A. P.'ers mee
stemde
Men zou zoo denken, dat nu het
salarisdebat wel zou zijn afgeloopen.
Maai" neen, wonderlijk was het slot
der vergadering. Bij de rondvraag
lokte dhr v. Bommel y. Vloten den
heer v. Poelgeest ujl zijn tent. Deze
was toch de man, die aan B. en W.
nu bijna een jaar geleden gevraagd
had -een algemeene "loorisherziening,
over de geheele linie beteekenende
een loons v e r 1 a g i n g. En, zoo vroeg
dhr v. Vloten, is ooit aan die opdracht
voldaan
„Neen", zei dhr v. Poelgeest, „ab
soluut niet". En, als de kok en de
keukenmeid kijven, hoor je zoo nog es
wat. Het bleek, dat B. en W. die sa
larisherziening eigenlijk aan den lieer
v. Poelgeest had willen overdragen,
maar dat deze daarvoor lekker had
bedankt.
Nu is zulk een herziening inderdaad
heel moeilijk. En ze vereischt ook
durf. Maar of een ernstige poging in
dezen iu het nu bijna verstreken jaar
ooit door B. en W. is gewaagd, za!
wellicht deze of gene betwijfelen. B.
en ,W. hebben echter weer een half
ja,ar lijd gekregen voor hun taak, die
toch waarlijk niet onuitvoerbaar is.
Heeft ook de staatscommissie-deWil-
de niet door overleg met de organi
saties de loonen der rijkswerklieden
herzien
lntusschen zal menigeen verwon
derd. hebben gestaan over de aanne-
ming van het voorstel-v. Bommel v.
Vloten. Men zal het ons echter wel
niet euvel duiden, dat wij evenwel
na. het gebeurde van Donderdag, geen
hooggestemde verwachtingen van de
Raadsmeerderheid meer hebben.
Daar reeds des middags over de
salarissen was beslist, verliep1 de be
handeling der gemeente-begrooting in
de avonduren kalmpjes. Debrandweer
(waarvan de organisatie door de hee-
ren Labrijn en v. Poelgeest in scherpe
bewoordingen werd hecritiseerd), de
politie (die niet verder wordt ver
zwakt, maar .wier dienstregeling vol
gens den heer T_,abrijn heel wat ver
standiger kan worden ingericht), de
burgerwacht (wier subsidie gehand
haafd bleek, ondanks, dat enkele Vrij-
heidshonders met de S. Di A. P.'ers
tegenstemden veelbeteekenend ver
schijnsel!': en de woningbouwvereeni-
gingen (welke niet zoo met slechte
betalers te kampen hebben, als de Ioo-
peride geruchten het deden voorko
men), waren wel de belangrijkste za
ken, die des avonds aan de orde kwa
men. De bijzonderheden heeft men in
het verslag kunnen lezen.
De gemeentelijke inkomstenbelas
ting zal slechts zeer weinig verlaagd
worden. B. en W. willen een ruimen
post „onvoorzien", de salarissen wor
den voorloopig nietverlaagd en de
subsidie aan de Chr. bewaarschool
wordt verhoogd, zoodat de belasting
verlaging slechts weinig zal heteeke-
nen. Alleen zullen nog voor de- hoo-
gere aanslagen in de personeele belas-
fingen de opcenten wat worden ver
laagd.
Een stukje schoolstrijd werd nog
gestreden bij de subsidie aan de Chris
telijke bewaarschool. Van de zijde der
S. D. A. P. kwam men met liet oude
praatje: „gelijke rechten, gelijke ver
plichtingen", 'alsof het Christelijk on
derwijs ooit minderwaardig is geble
ken en of er met tal van (niet-Chris-
telijke) autoriteiten zijn geweest, die
dat onderwijs hebben geprezen! Is
ons Christelijk volksdeel zoo dom, zoo
onontwikkeld? Zou het de proef met
de „bewusten" uit het roode kampi
niet glansrijk doorstaan? Wat praat
men dan van waarborgen en verplich
tingen? Hoe liet zij de roode hee-
xen werden wel in het nauw gedre
ven door mr Goedbloed, maar stem
den toch èn tegen de f 25 èn tegen
de f20 subsidie en het is alleen aan
het rechtsgevoel van den heer Labrijn
te danken, dat het voorstel van f 20
een meerderheid kreeg. Links op zijn
smalst
Napleiten over de beslissing, die
over den Gasthuisverbouw is geval
len willen we liever niet. De uitvoerige
stukken van mr Goedbloed en het
Gasthuisbestuur hebben beide stand
punten duidelijk doen kennen. O.i.
stond de eerste juridisch sterk, als
hij betoogde, dat de Raad meer dan
een formeele handeling moest verrich
ten. En krachtig was zijn verdediging
van het particulier initiatief, dat van
Christelijke zijde reeds zooveel tot
stand bracht, ondanks de-minachting,
welke men voor die „amechtige Jo
den" over had. Maar de beslissing
is gevallen en ongetwijfeld zullen er
in het linksche kamp wel zijn, die
heimelijk hopen, dat nu het' Chris
telijk Ziekenhuis daardoor er niet
komt. Men heeft echter in dit blad
kunnen lezen, dat het Bestuur van
deze vereèniging den moed niet op
geeft.
Op de o.i. onhoudbare theorie door
den heer v. Melle verkondigd, zullen
we in dit overzicht riiet diep ingaan.
We zouden kunnen vragenwat is
die „algemeen-Christelijkheid" van de
gemeenschap en van de openbare in
stellingen? Het zou een onderwerp
voor een prijsvraag kunnen zijn!
En o. i. sloeg dhr Eckhardt den spij
ker op den kop, door direct de school
hierbij te noemen. Waarom draagt de
openbare schooi (toch ook „een open
bare instelling in een Christenland"?)
geen „algemeen Christelijk karakter
Waarom is dan wèl noouig een Chris
telijke school? Waarom dan geijverd
voor Christelijke verpleging van
krankzinnigen, zenuwzieken, blinden,
doofstommen en allerlei ongelukki-
gen? Waarom ook voor dezen geen
genoegen genomen met „de openbare
instellingen in ons Christenland?"
Men moet ook de consecjuentie van
eigen standpunt aandurven!
goaam SKKtzacrijrsJirtr.ixverftiT «n* a*aMOM5snr.
§su lader gezSrs, Deirmin.
Omdat Dermin zoo best is veor
Gespromgen &üuï«3
ea zeo goedkoop. Per groote doos 30 cent.
Bij Uw drogist.
Dc aardschokken in Midden-Europa.
Be aardbeving welke Vrijdagmorgen in
Zuid-Duitscli Tirol ea Salzburg werd
waargenomen, werd ook in Linz en een
keele reeks andere plaatsen van boven
Oostenrijk gevoeld. Die om half 5 's mor
gens beginnende aardbeving was van zulk
een hevigheid, dat deuren opensprongen,
en de aan de wanden hangende schilderij
en bewogen. Die uurwterk van den dom
van Linz raakte door de aardbeving on
klaar.
Aardschokken zijm gesignaleerd te Inns
bruck en geregistreerd op het observa
torium te Weenen, In Noord-Italië, vooral
in de provincie Venetië, zijn Vrijdag
krachtige aardschokken waargenomen. In
Triest brak een paniek uit. In Tolmein
ontstonden groote scheuren in de mu
ren van den dom.
Beroering in Rusland.
Volgens de „Montagmorgen" is Zater
dag Trotski naar de Krim vertrokken,
welke reis niet alleen in verband staat
met den gezondheidstoestand van Trotski,
doch ook met zijn oppositioneele houding
tegen de heerschende Sovjet-leiders. Voor
den eersten keer hebben zich te Moskou,
ondanks het uiterst strenge toezicht door
de Tsjeka, elementen der oppositie zich
op straat gewaagd. Het kwam tot ovaties
voor den vertrekkenden Trotski, welke
door de politie en'door de aanhangers*
van de regeering met heftige tegendemon-
straties werden beantwoord. De demon
straties duurden tot in de nachturen. En
het kwam in verschillende plaatsen in
Moskou en in de omgeving tot bloedige
botsingen. Officieele berichten over deze
gebeurtenissen zijn door de strenge cen
suur niet te verkrijgen.
Men meldt, dat de oorlogstoestand is
afgekondigd in de aan Letland, Polen
en 'Estland grenzende Russische gebie
den. Groote Russische troepenmassa's zijn
aan de grens geconstateerd. (Crt.)
Samuel Gompers (f
Deze bekende Amerikaansche arbeiders
leider is ernstig ziek, zoo melden de be
richten. Ën thans melden enkele bladen,
o.a. de N. R. C., dat hij is overleden,
terwijl andere bladen, o.a. de Msb., zeg
gen, geen bevestiging van deze berichten
te hebben ontvangen.
In 1850 geboren, was hij reeds op 13-
jarigen leeftijd in de Ver. Staten geko
men. Daar, te New York, werkte hij zich
in de vakorganisatie naar boven, en op
zijn tijd was hij vice-president van de
Cigar Makers Union, een machtige posi
tie. Hoewel hem toen de kans werd ge
opend een zetel te verwerven in het Huis
van Afgevaardigden te Albany en in dat
Se Washington, weigerde hij, daar hij
voelde, dat hij als louter vakvereenigings-
man een veel directer en veel blijvender
invloed kon uitoefenen.
In de jaren, dat Gompers zijn laak als
arbeidersleider begon, was de tegenstel
ling tusschen kapitaal en arbeid in do
Ver. Staten ongelooflijk scherp en fel.
Gompers moest dan ook de eerste jaren
een schijnbaar hopeloozen en bij voor
baat verloren strijd ondernemen. Hij
maakte echter front tegen de beide uiter
ste vleugels van werkgevers en werkne
mers. Hij was geen eenzijdig man. En
door zijn rusteloozc propaganda met
woord en pen wist hij de ergste botsingen
te voorkomen, en ook in de kringen dei-
werkgevers beter inzicht en meer waar
deering te wekken voor de gerechtvaar
digde wenschen en nooden van de werk
nemers.
In den oorlog steunde Gompers met
groote kracht de politiek van Wilson.
Gompers was op 21-jarigén leeftijd ge
trouwd met een meisje van 16. Het was
een heel goed huwelijk. Enkele jaren ge
leden stierf mevr. Gompers, en sindsdien
verloofde de meer dan 70-jarige zich met
een juffr. Neu schier een 38-jarige
die jarenlang zijn vertrouwde secretaresse
was geweest. 'Gompers' gezondheid was
de laatste jaren slecht, mede als gevolg
van een auto-ongeluk, dat hem overkwam.
In de arbeidersbeweging was hij een ware
paus; wat hij wilde gebeurde.
Korte Berichten.
Bij verhooging der salarissen van
het postpersoneel in de V. S. zullen alle
posttarieven verhoogd worden.
Het huis te Washington heeft de
begrooting voor landbouw, sluitende met
een bedrag van 924.000.000 dollar, waar
van S0.000.000 voor den aanleg van we
gen, goedgekeurd.
De -dreigende staking in de metaal
industrie in België, welke heden (Maan
dag zou beginnen, is een week uitgesteld
om te trachten alsnog door wederzijdscke
concessies tot overeenstemming te komen.
De „Nation Beige" meldt, dat onder
de uit Frankrijk gezétte communisten on
danks de bewaking aan de grens, zich
een zekere Delabaradoff in België bevindt.
Hij zou een der moordenaars zijn van
tsaar Nicolaas II. Delabaradoff zou nu
te Brussel vertoeven.
Volgens de bladen breidt de opstand
in xllbanië zich uit en worden er op het
oogenblik, o.a. bij Lioela, hevige gevech
ten gevoerd. De. Albaneesche regeering
heeft Dairana Isoer met het onderdruk
ken van den opstand belast en hem op
gedragen, nieuwe legioenen van vrijwil
ligers te vormen.
Op Kerstavond zal liet 300-jarig be
staan worden gevierd van. de Deensche
posterijen, opgericht door Kristiaan IV.
Naar aanleiding dezer gebeurtenis is er
een bedrag van 100.000 kr. uitgetrokken,
om postambtenaren in staat te stellen
reizen naar het buitenland te onderne
men. Voorts zullen er herinneringspost
zegels worden uitgegeven.
In Rusland bevinden zich nog 5000
Roemeensche krijgsgevangenen, die in het
vroegere Oostenrijk-IIongaarsche leger ge
diend hebben. Alle pogingen om deze
gevangenen weer naar huis gestuurd te
krijgen hadden geen gevolg. De volken
bond zal thans bemiddeling verleenen.
Als gij last krijgt van hoofdpijn, ge
druktheid en een onaangenamer! smaak
in den mond, is uw lever van streek.
Enkele doses Foster's Maagpillen hebben
een verrassende uitwerking. Zij beteren
leverstoornissen en genezen galzucht, ver
stopping en slechte spijsvertering. Trijs
per flacon van vijftig versnikerde pillen
f 0.65; in apotheken en drogistzaken. (9)
Een program van St. Michael?
„De Morgen" bevat een verlanglijstje
van de leiders van St. Michael, dat vol
gens de meening der redactie wel door
alle Michaelisten zal worden onderschre
ven. Het luidt als volgt:
le. Intrekking van de salaris- en loon-
kortingen van het overheidspersoneel en
uitvaardiging van een nieuw en billijker
bezoldigingsbesluit.
2e. Versterking van de positie van den
arbeid, van allen arbeid, hoofd en hand
arbeid, ten opzichte van de macht van
het geldbezit met name door bedrijfs
organisatie en de regeling der medezeg
genschap.
3e. Sterke bezuiniging op de militaire
uitgaven door inperking van het leger e»
de vloot.
4. Afschaffing van den stemplicht.
5e Rentelooze staatsleeningen om daar
door den grooten rentelast van de
staatsschulden van de begrooting af te
wentelen.
6e. Opheffing der lasten op volksbe
hoeften en vervanging der indirecte be
lastingen door directe behoudens indi
recte op weelde-artikelengrooter kin
deraftrek bij de directe belastingen,
7e. Geen tariefsverhooging.
Ziezoo, nu weten we, welk vleesch we
in de kuip hebben, en wat de heerea
Veraart c.s. nastreven. Een S. Di. A. P.'er
zou wellicht het geheele program kunnen
onderteekenen. De R.K. Staatspartij heeft
haar eer wel opgehouden, door met der
gelijke lieden alle samenwerking te ver
breken.
Het behalen van h e t. b e w ij s van
voorgeoefendheid.
Eenige dagen geleden is in enkele bla
den abusievelijk gemeld, dat de wer
ving voor dienstneming bijl den Land
storm voor het behalen van het bewijte
van voorgeoefendheid (vier maanden ver
korting van werkelijken dienst) met in
gang van 1 December 1924 is gesloten.
Dit is onjuist. De datum van sluiting is:
31 December 1924.
Inhalen van y e r z u i m o ji
27 December.
De Minister van Arbeid heeft besloten
aan hoofden of bestuurders van onder
nemingen in alle gemeenten in wier fa
brieken of werkplaatsen op Zaterdag 27
December geen arbeid wordt verricht,
in afwijking van het bepaalde bij de
artikelen 23 en 24 der Arbeidswet 1919
te vergunnen het aantal daardoor ver
zuimde uren in het tijdvak van 15 Decem
ber 1924 tot en met 3 Januari L925
in te halen. Bij1 het inhalen van dat
verzuim mag in geen geval langer ar
beid worden verricht dan ten hoogste
11 uren per dag en 60 uren per week
door mannen en 10 uren per dag en 55
uren per week door vrouwen en jeugdige
personen van 16 jaar of ouder. De ar
beidstijd van bedoelde arbeiders moet
in zijn geheel zijn gelegen tusschen 6
uur des voormiddags en 7 uur des na
middags, of, in gevallen waarin krachtens
het Werktijdenbesluit voor fabrieken of
werkplaatsen 1923 ruimere tijdgrenzën
zijn toegestaan, tusschen de daar aangege
ven tij'dgrenzen en alsdan met dien 'ver
stande, dat de arbeid van jeugdige per
sonen en vrouwen op twee achtereenvol
gende dagen moet zijn afgewisseld door
een rusttijd van ten minste elf uren
achtereen.
Voorts is bepaald, dat, zoolang van da
vergunning gebruik wordt gemaakt, uit
een naast de arbeidslijst opgehangen ge
schrift op duidelijke wijze de regeling
van de arbeids- en rusttijden moet blijken
en dat op de dagen, waarop1 ingevolge
deze vergunning langer dan 8R2 uur per
dag arbeid wordt verricht de arbeidstijd
van een arbeider niet na ten hoogste
U/s uur behoeft te worden afgewisseld
door een onafgebroken rusttijd van ten
minste een half uur, onder voórwahrde,
dat zijn arbeidstijd telkens na ten hoogste
472 uur wordt afgewisseld door een rust
van tenminste een kwartier en na 672 uur
na het begin van den dagelijkschen werk
tijd door een rust van ten minste een
half uur.
W aarscliuwing.
De directeur van den Rijksdienst der
Werkloosheidsverzekering en Arbeidsbe
middeling vestigt er de aandacht op,
dat Nederlandsche arbeiders, blijkens of
ficieele inlichtingen, naar het Groot-Her
togdom Luxemburg zijn gegaan om werk
te zoeken, dus zonder dat ziji vooraf
zeker waren, werk te zullen krijgen. Het
gaan daarheen moet worden ontraden.,
tenzij men van oen werkkring verze
kerd is.
Allerlei.
Tot buitengewoon gezant en gevol
machtigd minister te Caïro is benoemd
jhr mr A. v. d. Goes, thans te Lissabon.
De Alg. Ned. Typ. Bond besloot in
zijn vergadering te Amsterdam met 197
tegen 2 stemmen het nieuwe collectieve
contract in het drukkersbedrijf te aan
vaarden.
Campagne Suikerfabriek.
De werkzaamheden aan de Coöperatieve
Suikerfabriek „Zeeland,, te Bergen op
Zoom verminden! en Vrijdag door het ge
ringe aantal bieten dat nog ter verwer
king aanwezig was. Door den aanvoer
van dien nacbt kon echter Zaterdag weer
op volle kracht worden doorgewerkt. Er
blijven thans nog ongeveer 10 millioen
