bdijsiroop Woensdag 26 November 19^4 S9e Jaargang Uw verkoudh 'PUROL m 49 WONDERLIJK GEL! FEUILLETOIRI. verergert met het uur en km ent aarden inhorstaandoemng Wacht dus niet neem dadelijk Provinciale Staten van Zeeland. Gesprongen Handen Ruwe Schrale Huid Springende Lippen en Huidwondjes Bruklcers-Expioitantcn P0STBR8AAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorsfstraaf 6870, Gees Tel.: Retlaefie no. 11; Administratie ne. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 2Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAC. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f3.— Losse nummersf&.05 Prijs der Advertentie^: 1—4 regels f 1.20, elke regel meer M ct Bij abonnement belangrijke kortinj. TEGEN DE REVOLUTIE. 'Artikel 9 van „Ons Program" van Be ginselen luidt: Het verwerpen van begrootingen om redenen, buiten deze gelegen, keurt ze (dat is de A-B. of O.-H--partij), tenzij iri zeer buitengewone omstandig heden, als machtsoverschrijding af. Dit artikel zal wel zoo geformuleerd, zijn geworden door dr Kuyper, zonder de beperking er bij1: „tenzij in zeer bui tengewone omstandigheden". Die clausu le wij weten het niet kou er wel eens tusschen gevoegd zijn op aandrang ran den een of anderen vooraanstaanden geestverwant, voor wien 't artikel zonder <leze beperkende invoeging te absoluut afwijzend luidde. Het is toch bekend, dat tot de samenstelling van „Ons Pro gram" va.n Beginselen meerdere mannen hebben medegewerkt, die nu niet zoo precies in alles gelijikdenkend waven met dr Kuyper. Wij noemen slechts namen als Bronsveld, Beelaerts, Buitendijk. Zoo heeft o.a. laatstgenoemde gezorgd- voor de formuleering van het bekende sehei- ding-van-kerk-en-staat-artifcel: artikel 20, gelijk dit nog luidt. Een ander artikel, weer onderging wijziging om baron De Geer win Jutfaas, destijds hoogfeeraar in het staatsrecht aan de universiteit te Utrecht, te winnen. En zoo is 't niet on mogelijk, dat ook art. 9 dat hierboven staat, een achterdeurtje is waardig ge keurd geworden, teneinde ook ruimte te gunnen voor de opvatting van hen, die toet. zoo tegen genoemd middel zijn om een nietegcwild-en bewindsman, niettegen staande diens begrooting in orde is, naar huis te zenden met een niet-aangenomen begroeting; een daad, waarop in den regel ontslagaanvrage en ontslag als mi nister volgen. De conservatieven in die dagen biel den nog aan de revolutionaire grond gedachte va.st, dat de volksvertegenwoor diging, d!us het volk, wel degelijk recht had de(n) minister(s) des Konings uit hun positie te stouten door zijne (of hunne) begrooting te verwerpen. En on der de antirevolutionairen waren er ook nog enkele, die or zoo geen kwaad in zagen, ook a.1 maakten zij zich liefst er niet aan schuldig. Groen van Prinste- rer ke'urde da,t. stelsel absoluut af, ter wijl El out van Soeterswoude het niet altijd even grootten weerstand bood. Ook Da Gosta immers een leerling van Bilüerdijk verdedigde op dit punt de liberale idee. Doch Kuyper on Lobman stonden met beslistheid aan Groens zij de; geen verwerping eener begrooting om redenen daar buiten gelegen. Wat er dan fout is in dit stelsel? Laat ons trachten duidelijk te maken, dat het. revolutionair is. Die Koning(in) zendt jaarlijks door de hand zijner (haver) ministers de Wet op de middelen in. Nadat achtereenvolgens de begrootmge-n van alle ministers zijn aangenomen, komt de Wet op de Mid delen aan de orde. In den regel wordt deze Wiet zonder stemming aangenomen. Natuurlijk, want die aanneming bete©- kent, dat de gelden in de verschillende begrootingen gevoteerd, uit de middelen kunnen gevonden worden. Een huisva der, die tot zijn echtgenoote zegt: je kunt alle 'uitgaven doen, die deze week noo'- dig zijn, maar ik geef: je geen weekgeld, zou door deze laatste toevoeging het zijn vrouw jojn mogelijk maken de huis- 42). Br blijft nu niets meer over dan u een blijmoedig „heil cn zogen!" toe te ro-cpen. Moge Gods zegen u in uwe zaak nooit ontbreken. En nu, mijn vrienden, noodig ik u tot onze kleine, eenvoudige feestviering uit. Daa.r in de huiskamer dampt de koffie en de koek reikhalst naar het oogenblik, dat wiij baar aansnijden". Wouter had een gevoel,alsof alles in een vreugderoes om hem heen draaide. „Hoe zal ik, dat vergelden!" was het eenige, wat bij:, overmeesterd door zijn geluk, kon uitbrengen. Zijn vader stiet herhaalde malen achter een met zijn stok op den grond, om zijn geweldige ontroering tot zwijgen te bren gen, zooals hij thuis op tafel placht te slaan, wanneer zijn aandoeningen hem te sterk werden. De anderen bewaarden, na enkele uit roepen van blijde verrassing, bet stil zwijgen. Die hoogste vreugde is gaarne sprakeloos, totdat zij zich als een stroom vrij kan lucht geven. Rondom een keurig gedekte tafel werd de familie Reek geplaatst, vader Reek in den hoek der sofa, en tusschen cl-eze gelukkigen namen do bewerkers van „het leest" plaats. ho'uding- te bestieren. Bleef de man nu ■op zijn stuk staan en deed bij zoo iedere volgende week weer, dan zou hij zijn vrouw het leven onmogelijk maken en haar noodzaken liet. bijltje er bij neer te leggen. Zoo is 'took in do huishouding van den Staat. Die regeering dient de begroo tingen in en door ze aan te nemen zegt de Volksvertegenwoordiging: 'tis in or de, je kunt je gang gaan. Maar komt dan de Wet op de 'Middelen aan de orde, bij welke de gelden tot uitvoering der begrootingen worden toegestaan, en de Kamer - de Eerste of de Tweede verwerpt die, dan zegt zij1 daarmede: maar 't benoodigclo geld krijg je niet. Door deze weigering nu maakt de Sta- ten-Generaal den Ministers, neen de Ko ningin zelf, het regecron onmogelijk. Dioor deze weigering willen zij de Ko ningin naar hun hand zetten, baar dwin gen om te regeeren, zoo-als z ij dat wil len. Wal. natuurlijk geen vorst, -die- zie-h- zelve eert, doen zal. En hierin ligt n'u de fout van de Re volutie: kinderen, die 'hun ouders dwin gen hen op to voeden, gelijk zij willen, leerlingen, -die hun. leeraars noodzaken te doceeren. naar het hun (den leerlin gen namelijk) gevalt; -een volk, dat bij monde van zijn vertegenwoordigers aan hem of haar, die over hetzelve regeert oplegt, hoe het bestuurd, wil zijn. Dat is de orde o-mkeeren, dat. is ge welddadige ommekeer, of, met een vreemd woord, revolutie. Een land, waar de vorst op -die wijze zich do wet zou laten voorschrijven, zou niet meer zijn een monarchie, -maar ©en republiek, en wel een republiek van zuiver revolutio nairen oorsprong. Dit is ook geschied den 30 Januari 1890 in en -do-or de Eerste Kamer. Mi nister van Koloniën was toen de be kende godvruchtige, alom beminde mr L -W. C. Keuchenius. Dezen minister werd het tot een misdrijf aangerekend, dat hij! Indië wilde do-en besturen in Christelijken geest. Hij noodigde o.a. de Sy nodes der kerken in Nederland uit, om den kerken in overweging te -geven den Zondag" na de uitzending van den nieuwen gouverneur-generaal, mr Pijnacker Hordijk, naar Indië, in de samenkomsten der ge meente -den ïleere om diens behoude-n cvfiikomst te sMoeken. Ook noodigde hij de Commissie voor de Pi-otestantsch-Indi- sche kerken uit te willen bevorderen de aanbeveling van rechtzinnige predikan ten om door.de Regeering te worden be noemd tot predikant in Indië. Hij stelde een anderen koers vast voor Indië, o-ok in betrekking tot de Zending. Dit en nog an dere maatregelen, zoo gansch ongewoon in een tijd, toen het liberalisme, dank zij het beperkte kiesrecht, in 't landsbestuur en dat over Indië oppermachtig was, zette kwaad bloed niet alleen, d-och deed een storm van verontwaardiging in de libe rale pers en in tal van liberate kringen onderwijs, .ambtenaren, leger, kerk, voor- zoover tiet modernisme tiaar nog over- h-eeischend was, opgaan. Geen minister voor hem, was ooit zoo gelasterd en gesmaad geword-en, en ook na h-eml is er geen staatsman meer opgestaan, - Kuyper dan uitgezonderd over wien zoo alle fiolen van haat zijn uitgegoten geworden als mr Keuclienius. Men beeft 't hem dan o-ok in de Eerste Kamer -uie destijds, in tegenstelling met -d-e Twee- Er werd niet veel gesproken, niet veel gegeten en gedronken: de harten waren te vol. Die heer Van Velde gaf Wouter zijn plan, hoe hij de zaak op de -meest winstgevende wijze- zou kunnen aanleggen, ten beste. Volksboeken, schoolboeken en kaarten, platen en bladwijzers, schrijfbehoeften -en dergelijke artikelen die iedereen noodig heeft en koopt, maken den inhoud van uwen winkel uit", sprak hij blij wijze van toelichting. „Voorwerpen van weelde heb ik er weinig of niet bijgevoegd, om dat .met het debiet -daarvan te veel tijd heengaat. Laarlo© wordt oen aanzienlijk kapitaal vereischt, dat een onzekere ren te afwerpt. Gij zijt in de stad bekend, beste Wouter, wij- zullen in de Hamburg- sch-e couranten op de opening van uwe zaak de aandacht vestigen -en u als do voormalige „courantenjongen van Ham burg" aan het publiek voorstellen. Dat zal u verbazend veel goed doen. Ik sta er u borg voor, -dat uw zaak zal bloeien Nog zeiden bad een jong beginner zulk gunstig vooruitzicht als gij. Steeds hebt gij door trouw, eerlijkheid en een or delijk gedrag nw naam rein gehouden, men acht. u en is u genegen. En daarom mag men u gerust op goede gronden toeiw.pen: „Heil en zegen I" Een nuitje later liet de heer Van Velde met de zijnen de door haar geluk over stelpte familie alleen. Vader Reek wildo uit dankbaarheid bijna voor hem nfed-er- knielen. de Kamer, liberaal was, ingepeperd, dat hij, -een Christen, een doleerende nog wel, 't gewaagd had, op den zetel te gaan zitten, waarop zoovele liberale en libe raal-conservatieve ministers voor hem ge zeteld hadden. Ingepeperd, inderdaad! Geen an-dc-r woord is mogelijk. Want, niettegenstaande de begrooting van zijn departement perfect in orde was, en. hij1 haar op alle punten bescheiden, doch krachtig en goed gedocumenteerd ver dedigd bad, werd hij door de liberale leden der Eerste Kamer op felle en per soonlijke wijze aangevallen. Niet de mi nister des Konings werd in hem gezien, maai' do man, die te veel preekte, die niet thuis behoorde in den kring dezer mocleine staatslieden, een man, die „be- tc-r dol-eeren dan gouverneeren," kon, -een lijder aan „godsdienstwaanzin", -en wat al niet meer. En hot einde was, dat zijn begrooting, hoofdstuk X tier Staatsbe-groo- tinig, met één stem meerderheid werd verworpen. Let wel, een begrooting, die als hoofdpunt bevatte de salarissen der ambtenaren; z .oiodat deze uitbetaling niet kou geschieden, tenzij -er een ander mi nister kwam om opnieuw dat hoofdstuk voor te stellen. Z-oo werd de Koning door het volk gedwongen een anderen minister te benoemen. Ziedaar door een voorbeeld aangetoond het revolutionaire van het afstemmen eener begrooting. om redenen buiten die begroeting gelegen. Ni-et -de afstemming -eener begrooting is revolutie. Wanneer daar in een Zoo-da nige begrooting posten voorkomen ter dekking van uitgaven voor maatregelen, die de Staten-Geaieraal verderfelijk of gevaarlijk achten voor het landsbelang of den landsvred-e, dan mag, ja. somwijc len moet -een begrooting verworpen wor den. Maar dan liggen hier ook d-e rede nen in de begrooting z-e-lve. D|och nimmer mag ©en begrooting worden afgestemd, wanneer geen aanmerkingen er op te maken zijln, en mle-n 't alleen zou willen doen, omdat de persoon van den minister -ons niet aangenaam is, of de 'koninklijke benoeming niet overeenkomstig onzen po litieleen smaak was, of dergelijke motiev-en meer als er buiten de begrooting uit te denken zijn. Elat is niet de koninklijke, de consti tutioneel©, maar -cle revolutionaire weg. En wij mogen dan ook met genoegen vast stellen, -dal dergelijke fout als o.p dien bewusten 30en Januari 1890 is begaan, in onze Staten-Generaal nooit weer is voorgekomen. |Maar waarom dan dit artikel 9 nog gehandhaafd in ons Program? zal men vragen. Waarom? Zou dan iets wat na 1890 niet meer gebeurd is, dan nooit meer kunnen voorkomen! Het ban nog wel degelijk voorkomen. Onze goede liberalen van toen zijn heengegaan, den weg van alle vleesch. Maar hunne -geestelijke, zonen: de man nen van den Vrijheidsbond, de Vrijzin nig democraten, de sociaal democraten, zij zijn in hun plaats getreden, en, naar de ervaring ook geleerd heeft, tol. mis kenningen van nog wel ernstiger aard in staat,. Vooral de sociaal democraten dur ven veel; November 1918 heeft 't geleerd, om van 1903 ma-ar niet te spreken.-En in de meeste gevallen, bij eiken aan val op de regeering in de Kamers ge richt, staan die goede Vrijlheadsbonders „Kom. kom", reide hiji hoofdschuddend, „wat wiji deden, geschiedde slechts om aan aen aandrang van ons hart te vol doen". Toen Wouter met do zijnen alleen was, klonken er van aller lippen juienkretem. Karei omhelsde zijn Wouter en drukte hem voi sprakelo-oze verrukking aan het hart. „Ik wist well" riep hij eindelijk uit, „zóó moest het met u afloop-en!" Vader Reek zat weder in het ho-ekj-e van de sofa en deed, alsof er in zijn groo ten koffiekop -de prachtigste- tafereel en te zien waren. Maar in werkelijkheid vielen er groote, kwalijk verborgen tra nen in. - Wouter had zijns moeders hand ge nomen en staarde dronken van vreugde in haar schitterende o-ogen; terwijl Frits door den winkel en door de kamers liep om zich te overtuigen, dat het geen droom, geen sprookje was. „Ja, ja, dat hoofd!" zei vader Reek, die weder tot zich zelve scheen te komen, „Hoofdwerk, hoofdwerk. Zuster Sophie he-eft den spijker op den kop geslagen!" „En de He-ere God heeft al onze vrees en twijfel voor goed weggeslagen!" ver beterde Frits, -die van zijn wandeling terugkwam; en meer kon hij niet zeggen, XIII Besluit. „Aan het geëerde pnbliek veroorloof ik mij, bij dezen beleefdelijk kennis te in de achterhoede. Neen, artikel 9 mag niet worden in getrokken, alvorens in do Grondwet zal zijln vastgelegd, dat de jaarlijksche stem ming over uitgaven, die bij de wet zijn vastgesteld en daarom moeten geschie den, zullen worden afgeschaft. Dan maar alles stilzwijgend toegestaan ook wanneer het landsbelang iets anders vordert? zoo vraagt gij. En ons antwoord luidt: daar zijn an dere middelen en. wegen voor. De Staton- Gcneraal kunnen o.a. ook in moties van 'goed- of afkeuring hun oordeel uitspreken omtrent handelingen van een minister. 0s*-: V. B. eri V. D. Vrijheidsbond en Vrijzinnig Democrati sche Bond zijn 't nog lang niet zoo eens, dat de natie aan de mogelijkheid yan een kabinet uit dien hoek gelooven kan. Het Kamerdebat Dresselhuijs-Marchant heeft dat gisteren weer bewezen. En de politieke redacteur van „Het 'Vaderland" verzuimt de gelegenheid nimmer om zijn v.-d. broeders liun afbrokings-politiek te verwijten. Thans noemt hij weer ten be wijze daarvan de oppositie van mr Mar- chant tegen het ministerie Cort v. d- Lin den en de persoonlijke aanvallen op zijn oud-geestverwant Treub, welke laatste „ook als wethouder door zijn eigen partij de das (is) omgedaan". Ook wij zijn van meening, dat een mi nisterie uit de linksche partijen zonder Marcbant, indien liet in 1925 kon optre den, niet gelukkig zou zijn. Eenheid en eenstemmigheid zouden ver te zoeken zijn. Foster's Zalf verdrijft onuitstaanbare kwellingen van aambeien en gaat ont steking tegen. Inderdaad een probaat ge neesmiddel. Per doos fl,75, per tube fl.-. (5) Dinsdagavond werd de eerste vergade ring van de najaarszitting van de Staten van Zeeland door den Commissaris der Koningin, den heer jhr. mr. J. W>. Quar- les van Ufford, in naam der Koningin geopend. Afwezig waren voor de geheele zitting de beer Nolson en voor deze vergadering de lieer Koster, beide met kennisgeving. Vervolgens herinnerde de voorz. aan de beide wijzigingen in de samenstelling der Staten sedert de vorige zitting. In de eerste plaats heeft de heer J. G. van Niftrik, die buiten de provincie zijn woonplaats vestigde, ontslag genomen als auBiawgggwwi w«ar»»r,aawuujw MWJWLiMngftwinaaaaawan geven, dat ik heden mijn handel in school- behoeften, papier, goede boeken en der gelijke artikelen hier ter stede in de 'Adolfstraat No. 11 geopend heb. Terwijl lik mij: aanbeveel voor een welwillende begunstiging, beloof ik bijl voorbaat een stipte en soliele bediening. Met de meeste hoogachting, WOUTER RECK, („Courantenjongen van Hamburg of Benann"). Zoo stond er den volgenden dag in den „Hamburger Anzeiger" te lezen. Diezo aankondiging 'baarde geen ge ring opzien. In de restauraties en café's in de logementen en tabakswinkels, op de markten en in de straten, vormde zij het onderwerp van het gesprek. O'p hel schoolplein, waar Wouter in vroeger tijd het touw had weggeslingerd, stonden in het tusschenuur de hoofdon derwijzer met den onderwijzer der eer ste klasse te praten. „Weet gij het groote nieuws al, colle ga?" vroeg de eerstgenoemde. „Wouter Reek, de Eenarm, heeft een zaak geopend" „Kom, wat zegt ge?" „Het moet een merkwaardig© geschie denis zijn. Dat hij' op onschuldige wijfee 'als dief gebrandmerkt werd, moet hem 'daartoe ook al behulpzaam geweest zijn." „Dus door vreemde hulp vond hij' zijn geluk?" „Natuurlijk! Ondanks zijn degelijkheid in ieder opzicht, zou hiji het uit zichzelf PUROL in Doozen 30,60.90c' Tube80c< Bij Apothekers en Drogisten lid van de Staten. De heer v. Niftrik had vanaf 1913 zitting in de Staten en maakte ook een viertal jaren deel uit van het Dagelijksch bestuur der pro vincie. Ook de heer F. L. Hensel heeft men met leedwezen zien heengaan. Vanaf 1919 was hij lid der Staten. De voorz. wijdt aan beiden eenige hartelijke w'oor den. Tot toelating van de nieuwe leden mevr. BergsmaBergsma en dhr C. J. Boogerd werd besloten en nadat de nieuwe leden in handen van den voor zitter de voorgeschreven eeden hadden afgelegd, wenschte deze hen geluk en konden zij de voor hen bestemde plaat sen innemen. Bij het ingekomen adres van den Cen- tralen Bond van Transportarbeiders in zake werktijden enz. betreffende het per soneel van den Prov. Stoombootdienst, zeide de heer Onderdijk, dat hij .teleur gesteld is dat dit adres niet onder de te behandelen punten aan de orde is ge steld. Waar o.a. een belangrijke beslissing zal worden genomen over de uitgave van f 400.000 voor een nieuwe boot, meent spr. dat het niet opgaat'deze zaak een half jaar te laten wachten. Hij, zou het adres in ieder geval naar de afdee lingen willen zenden. De voorz. zegt, dat als de lieer On derdijk gewacht had, hij zou bemerkt hebben dat ook spr. voor zou stellen liet adres naar de afdeel ingen te verzen den. Aldus werd besloten. Het adres van de Kerkvoogden en no tabelen der Ned. Herv. gemeente te IJzendijke om subsidie in de kosten van borstel van het kerkgebouw, Werd in handen van Ged. Staten gesteld om Bij de mededeelingen van Ged. Staten werd 'die tot de uitoefening van den autobusdienst tuschen Middelburg en Wolphaartsdijksclie veer op voorstel van den heer Overhoff naar de afdeelingen verwezen, die in zake den autobusdienst tusschen Kortgene en Kamperlancbsch© veer werd voor kennisgeving aangeno men. .Evenzoo die inzake het rechtsge ding over de aanvaring tusschen de „Walzoorden" en de sleepboot „Noord Holland". Jog werden naar de afdeelingen ver- \V' -li de mededeelingen inzake het aan tal vervoerde passagiers op Zondagen met de Prov. Stoombootdiensten, do fi- nancieele uitkomsten omtrent den dienst Breskens-Vlissingen, dienstregeling en de tarieven van den veerdienst V'eereKam perland; het bedrijf der Prov. Zeeuwsche Elect,rieiteits-Mij., waarbij gevoegd Werd het juist ingekomen rapport van de -com- missie-Welleman, dat wij: afzonderlijk zul len publiceeren. Al de reeds yroeger door ons gemelde voorstellen van Ged. Staten werden naar de afdeelingen verwezen. nooit zoover gebracht hebben. Er schijnt een bijzondere zegen op dien gebrekkige te rusten. Zoo wordt een zandkorreltje tot een berg!" „Wij moeten hem ondersteunen", zei de onderwijzer. „Welk soort van zaak heeft hij?" „Ben zaak, waarbij! wij hem zeer ge makkelijk een handje helpen kunnen; sehoolbehoeften en boeken". „Biat treft goed. Ik heb nooit zulk een voortrcffelijken jongen in de- klasse ge had als liij. Hij 'had een hart voor de school". „Laten wij: -dan een hart v-oor hem hebben", zei-de de heer Krahn. „Daar komen de collega's. Wij1 moeten het ijzer smeden, terwijl het heet is". Hij wenkte en was weldra door d-e onderwijzers omringd. Met belangstelling] hoorden allen wat er voorgevallen was. „In de Adolfstraat?" vroeg men; „dat is zeer goed gelegen voor ons". „Gij moet het alien in uwe klassen be kend maken", zeide de hoofdonderwijzer, „Verhaalt het een en ander van „den couranten jongen van Hamburg", vau „den Eenarm", vertelt hun iets van zijn blij moedig en onwankelbaar vertrouwen op God en van zijn voortreffelijk© eigenschap pen. Dlat prikkelt en verschaft hem tege lijkertijd een menigte klanten". „Bravo", klonk het van alle kanten. „Diat is, een prachtig denkbeeld". (Slot volgt.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1924 | | pagina 1