pax
35
Maandag' I© November I8S64
WONDERLIJK GELEID.
Buitenland.
39e Jaargang
iJiiiigniasii.
Rheumatiek, Influenza, Gevatte Koude, Kiespijn
FEUIULETOR.
VeZeeuw
Geen feptfr middel" hierHcen dan BfSijjnha* s§t's Sanapirin-table%ten
Brukkers-Expleita riten
0OSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorsistraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. II; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Te!, no. 259
STAATSBEGROOTING VOOR 1925.
Financiëele vooruitzichten.
Bezuiniging.
Verschenen is de memorie van ant
woord op het voorloopig verslag van
de Tweede Kamer nopens de begroo-
ling van financiën voor 1925.
Inderdaad zijn dedonker e v o or-
uitzichten, aldus de memorie, wel
ke zich bij de indiening der begrooting
voor 1924 openden, in meer dan één
opzicht lichter geworden, al moet
hieraan reeds aanstonds gelijk ook
reeds in de laatste Millioenennota is
geschied met allen nadruk wor
den toegevoegd, dat uit het feit, dat
thans de gewone uitgaven weder uit
de gewone middelen kunnen worden
bestreden (als althans de Tariefwet
en de Tabakswet worden aangeno-
meh) allerminst mag worden afgeleid,
dat thans weder een normale toestand
in 's lands financiën zou zijn terug
gekeerd.
Een vergelijking van de gewone uit
gaven in de aren 1913/1914 en 1925,
die in deze ruim 10-jarige periode
stegen van f 220 a 1230 tot ongeveer
f610 millioen, terwijl in dat tijdperk
de algemeene volkswelvaart niet noe
menswaard is toegenomen, is reeds
een afdoend bewijs van het tegendeel.
De minister herinnert er voorts aan,
dat hij reeds in de memorie van ant
woord op Hoofdstuk I der Staatsbe-
arooting voor 1924 op heeft gewezen,
aat van de f30 millioen, welke ten
slotte als netto resultaat uit een reor
ganisatie van den Staatsdienst verkre
gen zouden moeten worden, in de
naaste toekomst niet meer ,dan f 10
millioen te verwezenlijken zouden zijn.
Overigens is het ter weerlegging
van verdere opmerkingen noodzake
lijk eenigszins uitvoeriger in een ver
gelijking te treden tusschen de begroo-
ting voor 1924 en die voor het ko
mende jaar.
De ontwerp-begrooting voor 1924
raamde aanvankelijk de gewone uitga
ven op f646.8 millioen en de gewone
middelen op f 548.6 millioen en had
derhalve een tekort van f98.2 mil
lioen, welk tekort later door een hoo-
gere raming der inkomstenbelasting
tot f88.2 millioen kon worden ver
minderd. De storting voor de Vrij
willige Ouderdomsverzekering ad f12
millioen en de overbrenging der cri
sis uitgaven naar den gewonen dienst
ad plm. f6 millioen, op welke beide
uitgaven voor 1925 in elk geval moest
worden gerekend, deden dit tekort tot
f 106 millioen stijgen, terwijl voorts
op een verder accres der uitgaven
van f24 millioen gerekend moest wor
den, waardoor net tekort op f 130
millioen zou worden gebracht.
Dat dit accres vair f 24 millioen
geenszins te hoog was gesteld, moge
reeds blijken uit het enkele feit, dat
de dienst der Nationale Schuld voor
1925 met niet minder dan f14 mil
lioen moest worden verhoogd, terwijl
alleen het bedrag benoodigd voor pen
sioenen met f5 millioen steeg. Deze
beide posten saam leveren dus reeds
f 19 millioen van de 24, waarmede
naar des tijds berekend werd
het tekort van f 106 millioen wegens
stijging der uitgaven zou worden ver
groot. En voorts zitten er in de di
verse hoofdstukken verschillende klei
nere vérhoogingen, die het overscliie-
30). v
Hij stamelde wooiden van dank en er
kentelijkheid, maar zou nog het liefst van
blijdschap een paar luchtsprongen heb
ben gemaakt.
„Wij zijn het/al spoedig eens geworden"
zei de de heer Van de Velde. „Als gij
lust hebt, zal ik u de geheele drukkerij
eens laten zien- In oude tijden, eer
Laurens Janszoon Koster van Haarlem
het mensehdom had verrijkt met de ge
zegende uitvinding der boekdrukkunst,
aus voor het jaar 1440, moesten allo
hoeken afgeschreven worden. Wat Duitsch
land betreft, van Johann Gutenberg uit
Mainz weet gij, hoe hij te zarnen met den
goudsmid Fust, die het geld voorschoot,
en den boekenschrijver Peter Schöffer, op 't
voetspoor van Laurens Koster de boek
drukkunst in praktijk bracht, zoodat in
1456 een Latijlnsche Bijbel reeds zeer
bevredigend gedrukt kon worden. Vóór
dien tijd werd een Bijbel wel eens met
1000 goudstukken betaald. Diewijl de boe
ken destijds zoo kostbaar waren, legde
men ze veiligheidshalve dikwijls met ket-
tingem vast. De houtsnijkunst, waarbij
met ftekttlp va* uitgesneden bonte» plan
tende verschil van f 5 millioen ver
klaren.
Het bovengenoemd tekort van f 88.2
millioen was intusschen berekend op
grond van een totaal aan uitgaven
voor den dienst 1924 van 1646.8 mil
lioen, het eindcijfer der begrootingeu/s-
zooals zij waren ingediend. Door
schrapping van de uitkeering van
f 18.5 millioen aan het Invaliditeits-
fonds daalde dit tekort tot f70 mil
lioen en moest er voor het jaar 1925
dus voorzien worden in de dekking
van: f70 millioen gewoon tekort; 6
millioen overbrenging crisidienst
naar gewoon; 12 millioen V.O.V.24
millioen wegens te verwachten ac-cres
der uitgaventotaal derhalve f 112
millioen.
Terwijl dan tegelijker tij a maatrege
len genomen moesten worden om t.z.t.
de storting in het Jnvaliditeitsfonds
ad f 18.5 millioen weer te kunnen her
vatten, zonder dat zulks tot verhoo-
ging van het eindcijfer der uitgaven
zou" leiden, rii.a.w. tegenover het be
drag van die storting moest, op het
tijdstip der hervatting, een equivalente
verlaging van andere uitgaven verkre
gen zijn.
De bovengenoemde 1' 112 millioen
vermeerderde met de later te hervat
ten storting in het Invaliditeitsfonds
vormen de f 130 millioen, waarvoor
dekking gezocht moest worden.
Hieruit blijkt derhalve, dat de mee
ning dier leden, welke van oordeel
waren, dat de toestand ten vorigen
jare te donker was voorgesteld "onge
grond moet worden geacht.
De uitkomst heeft integendeel die
voorstelling volkomen gerechtvaar
digd.
Dat de dekking van het tekort ver
gemakkelijkt is geworden door het rui
mer vloeien der middelen, is juist,
maar de invloed daarvan is geringer
geweest dan de léden, die op, bla,dz. 2
van het voorloopig verslag ,aan het
wooru zijn, verondersteld hebben.
Daar toch wordt aangenomen, dat de
bestaande middelen f 30 millioen zijn
meegevallen, terwijl liet juiste cijfer
daarentegen f 19 millioen is. De leden,
die de daar opgenomen becijfering
maakten,, hebben klaarblijkelijk over
het hoofd .gezien, dat in de hoogere
raming der middelen voor 1925, tot
een bedrag van f31 millioen f 12 mil
lioen begrepen is wegens nieuwe hef
fingen (bier, thee, rijwielen), welke
deel uitmaken van het algemeene ctek-
kingsplan.
Trekt men dezen meevaller van i"19
millioen van de hierboven genoemde
f 112 millioen af, dan is de toestand
in 1925 ten gevolge van allerlei ge
troffen maatregelen effectief met f93
millioen verbeterd, terwijl wettelijke
voorzieningen om de uitgaven nog
verder te verlagen, met het bedrag,
dat noodig zal zijn om de storting
der f 18.5 millioen in het Invaliditeits
fonds weer te kunnen hervatten, be
reids tot stand kwamen.
nl die f 93 millioen zullen dan phm.
f 32. millioen aan nieuwe belastingen
schuilen, zoodat de verbetering in den
toestand voor f61 millioen is toe te
schrijven aan verlaging der uitgaven,
als gevolg van diverse besparingen,
verlaging van salarissen en loonen
en verlaging der bedrijfstekorten.
De nieuwe heffingen ten bedrage
van f32 millioen of f34 millioen, als
men de hoogere opbrengst der rijwiel
ken, platen afgedrukt werden, zal mis
schien een veertig jaar jonger zijn dan de
boekdrukkunst, ofschoon Chineezen en
Indiërs haar reeds lang vóór het jaar
1400 kenden, In ltuteirbergs dagen moes
ten de letters, waarmede gedrukt zou
ivorden, met veel moeite uit hout gé-
sneden worden. Tegenwoordig helpen ma
chines ons over al die zwarigheden heen.
Voor gegoten letters en cijfers heeft men
de gietmachine. Voor het drukken zelf
gebruikte men vroeger de handpers,, daar
na de snelpers met spoorbaan- of met
cirkelbeweging; eindelijk de dubbele snel
pers, en nog altijd worden aan die werk
tuigen nieuwe verbeteringen aange
bracht."
Reeds deed zich van- verre een dof ge
dreun en geblaas hooren.
Ce heer Van Velde opende een deur,
en men bevond zich in de machinezaal
der boekdrukkerij. In de hoogte draai
den ijzeren raderen tusschen breede le
deren riemen rusteloos en met groote
snelheid rond, terwijl de geheele opper
vlakte der zaal door de machines zelf
en het arbeidende personeel was ingeno
men.
De boekhandelaar verklaarde den op-
merkzamen knaap de geheele grootsche
inricht inn en had er niet weinig vermaak
in, dat deze zoo verstandig en belangstel
belasting meetell, vertegenwoordigen
ongeveer 30 pet. van het totaal van
het tekort' dat werkelijk gedekt moest
worden (n.l. 130 millioen minus 19
millioen meevallers) hetgeen niet on
belangrijk verschilt van de 40 pot. in
het voorloopig verslag vermeld.
De minister ontkent niet, dat inder
daad de omstandigheden zich sedert
verleden jaar eenigermate in gunsti-
gen zjn nebben gewijzigd, doch hij
acht zich ook thans nog verplicht te
gen alle overdrijving in deze richting
ernstig te waarschuwen. De hoogere
raming der middelen ad f 31.394263
komt voor een bedrag van f 12.389263
op rekening van inkomsten, die een
volslagen wisselvallig karakter dragen
en in geen enkel opzicht als bewijs
van eene opleving mogen dienen. De-
óverige middelen, de eigenlijke belas
tingen, zijn weliswaar f 19 millioen
hooger .geraamd, maar daarvan zijn
f 12 millioen nieuwe heffingen, zoodat
vobr de stijging slechts f 7 millioen
overblijft, waaronder f 1.5 millioen we
gens registratierechten. Alleen de f.5
millioen hoogere raming van de in
komstenbelasting zou dus als bewijs
voor de economische opleving over
blijven, maar ook met dit cijfer zij
men uiterst voorzichtig; immers een
deel 'daarvan moet op rekening van
een verscherpt toezicht worden ge
steld.
B e z u i n, i ging.
De meening dat op het gebied der
bezuiniging tot dusver nog slechts be-
Serkte resultaten zijn verkregen, wordt
oor den Minister gedeeld. Ook hij is
van oordeel, dat een eigenlijke reor
ganisatie van den dienst nog slechts
in enkele onderdeelën der uitgebreide
Staathuishouding heeft laats gehad en
dat deze belahgrijke aangelegenheid
iu de naaste toekomst de aandacht
der regeering moet blijven vragen.
Na verschillende werkmethoden te
hebben beroefd is het der regeering
ten slotte gebleken, dat op het ge
bied der reorganisatie de beste resul
taten worden verkregen indien bepaal
de onderdeden ter bestudeering wor
den opgedragen aan niet te groote
commissies,samengesteld uit een of
meer bezuinigings-inspecteurs, een of
meer leidende ambtenaren van het
betrokken dienstvak en, waar ge-
wenseht, een of meer buiten ambtelijk
verband staande deskundigen; deze
commissies behooren dan, teneinde
het onderling verband te bewaren en
op grond van het bezuinigingsdoel,
waarvoor zij zijn ingesteld, voeling
te houden met het departement van
financiën. Verschillende dezer com
missies- zijn reeds sedert korter of
langer tijd werkzaam; liet ligt in de
bedoeling hun aantal geleidelijk naar
behoefte uit te breiden.
De regeering. zou het waardeeren in
dien de arbeid dezer commissies met
dien der Bezuinigingscommissie Rink
in verband kon worden gebracht.
Daartoe zouden de rapporten door
deze speciale commissies, met name
voor zoover zij liggen op het terrein
der commissie-Rink, door den minis
ter aan wien zij worden uitgebracht,
voor zooveel daartoe aanleiding be
staat, om advies in 'handen van la,atst-
lend toeluisterde.
.Wouter vertrok in de gelukkigste en
dankbaarste stemming. Die boeken onder
zijn arm en hij had er zich zoo veel
laten geven, als hij met zijn éénen arm
omvatten kon, w.aren voor hem een
onwedersprekelijk bewijs, dat hij niet ge
droomd had en dat hij ook niet droomde,
wanneer hij met meer hoop dan vroeger
de toekomst inzag. Voor omstandigheden
als de zijne was het van belang dat hij,
behalve zijn courantendebiet, dagelijks
een of twee van die "boeken kon verkoo-
pen, of wel meer misschien. Zijn vader
moest en zou hem dan wel met andere,
oogen aanzien als tot dusver. Hij kon
het zijne tot .de huishouding bijdragen.
Te huis had reeds vóór zijn komst
de blijdschap haar intocht gehouden, al
was zij dan ook met een bitteren drop-
piel vermengd.
Wouter vond zijn vader bij zijn moeder
aan tafel zitten. Zij had tranen in de
oogen, hoewel het geluk, dat zij hem
weder in het midden der zijnen zag,
op haar gelaat te lezen stond. Die man
zag er bedrukt uit, ofschoon hij terstond
Wouters „God zij gedankt, lieve vader,
dat gij vrij en weder bij ons zijtmet
een „Goddank, het is toch een ander le
ven in de vrijheid dan in zulk een gat!"
beantwoordde.
genoemde commissie gesteld kunnen
worden.
De regeering hoopt over dezen op
zet nader met de commissie-Rink in
overleg te treden.
CAOEAUX
voor ledige potjes
De toestand in Spanje.
Ongeveer twintig Spanjaarden zijn te
Perpignan gearresteerd. Zij waren allen in
het bezit van brownings. Een der gear
resteerden bekende, dat zij op weg warent
naar Spanje, om daar deel te nemen aan
een complot tegen het directoire.
Sinds eenige dagen heerscht er een
ernstige agitatie in Spaansche kringen van
dit departement. Sinds Zondag zijn tal
rijke Spanjaarden te Perpignan aangeko
men, vanwaar zij zich naar Parijs, Bor
deaux, Marseille, St. Etienne enz. bege
ven. Andere groepen lieten zich in auto's
naar de grens vervoeren, waar zij in de
Spaansche kolonie thans verblijf houden.
Men spreekt openlijk van ©en complot
tegen de regeering van Madrid.
Onlusten te Barcelona.
Uit Madrid wordt gemeld, dat er te
Barcelona ernstige gebeurtenissen hebben
plaats gehad. Het viel de politie op, dat
zich talrijke kleine- groepjes menschen in
de richting van het arsenaal en de ka
zerne begaven. Op een dier groepjes dat
werd aangehouden, vond men handgra
naten en andere wapens. Er werden toen
ook andere personen aangehouden, die.
eveneens voorzien bleken te zijn van dy
namiet en werp granaten. Een groep, die
eveneens gesommeerd werd zich de laten
onderzoeken, verzette zich met revolver
schoten, waarop een straatgevecht ont
stond. Er vielen ongeveer honderd scho
ten. Het is echter niet duidelijk, of men
hier te doen heeft, met een aclie van ge
wone misdadigers of met een politiek
opzet, daar de arrestanten alle inlichtingen
weigeren.
De spoorwegstaking in Oostenrijk.
De staking onder de Oostenrijksche
spoorwegmannen is algemeen. Het verkeer
is in alle deelen van het land Zaterdag
nacht stopgezet. Het stakingsparool is zon
der uitzondering opgevolgd.
Men 'zal vermoedelijk probeeren den na-
tionalen raad bijeen te roepen, maar in
alle geval kan deze niet vóór morgen uit
komst brengen.
De stakers hebben alle stations bezet.
^Zij schijnen bereid te zijn, een nood-
verkeer toe te laten voor de verzorging
van melk en levensmiddelen, welke aan
bederf onderhevig zijn. In de richting van
Presburg is een autodienst ingesteld, ten
einde het verkeer met tiet buitenland een
weinig ïn leven te houden, terwijl ook de
luchtdienst verdubbeld is, dit laatste voor
al met het oog op dringende post. De
diensten van post en telegrafie function-
neeren nog, maar dreigen met svmpathie-
„Ik vind, dat Wouter er jonger en
toch mardijker of althans flinker uitziet
dan vroeger", zeide hij tot zijn vrouw.
„Hij is gelukkig geweest: de Heere heeft
hem gezegend' en hij1 beeft zich met de
borst op zijn werk toegelegd", antwoord
de zij.
„Vader", sprak de jongeu schertsend,
„waarom noemt gij mij niet Eenarm, zoo
als anders altijd? Het hindert mij niet
en het schijnt bijna alsof „den Eenarm"
een bijzonder geluk beschoren was,
zie maar eens naar deze boeken!"
Hij verhaalde zijn vader nu zijn ge
heele wedervaren en rekende hem voor,
hoeveel beter in het vervolg zijne ver
diensten' zouden wezen.
„Zijn de boeken wel nauwkeurig op
geschreven?" vroeg vader Reek, „anders
heet het per slot van rekening weer:
gestolen!"
W outer voelde een pijn, alsof hij: een
steek door het hart kreeg.
„Ja", voegde zijn vader er bij, „sedert
zij ons tweemaal tot dieven gemaakt heb
ben, vertrouw ik niets meer!"
Een der drukst bezochte Hamburgsche
feesten is de zoogenaamde Lammeravond
op Zaterdag vóór Pinksteren. Hij be
hoort eigenlijk geheel aan het volk. Wou
ter wae als kind zeer dikwijls met de
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentiën:
1—4 regets f 1.20, elke regel meer 30 cf.
Bij abonnement belangrijke korting.
stakingen, wanneer hef spoorwegpersoneel
niet spoedig zijn zin zal krijgen. Volgens
een bericht van den Duitschen draadloo-
zen dienst verwacht men, dat de staking
van langen duur zal wezen. Het Duitsche
transito-verkeer naar Italië wordt over
Zwitserland geleid.
Uit München wordt gemeld: Ingevolge
de spoorwegstaking in Oostenrijk rijden
de Duitsche treinen slechts tot aaii de
grensstations. De Orient-expres loopt
slechts tusschen Parijs en Salzburg.
Korte berichten.
Volgens de „Daily Chron." is er
sprake van, dat Hughes het Amerikaan-
'sche kabinet zal verlaten. President Coo-
lidge zou hem gaarne als staatssecretaris
behouden, doch Hughes zelf wenscht zich
uit het openbaar leven terug te trekken.
Hoover, die levensmiddelendictator was
tijdens den oorlog en'thans het departe
ment van handel beheert, zal hem op
volgen.
Do „Voss. Zeitung" verneemt uit
Washington, dat Coolidge op grond der
groote door hem verkregen meerderheid
voornemens .zou zijn het congres niet bij
een te roepen, dan in Decembej' van het
volgend jaar, zoodat dus Amerika een
jaar lang politiek vacantie zou hebben.
Minister Zeigner, de vroegere Sak
sische minister-president, is naar de ge
vangenis in Bauzen overgebracht om daar
zijn straf te ondergaan.
De Beiersche premier heeft in een
.•schrijven aan de intergeallieerde militaire
controle-commissie zijn leedwezen uitge
sproken over de onheusche bejegening, die
eenige leden dier commissie van de zijde
der bevolking in Ingolstadt hebben onder
vonden.
Do Saksische Landdag heeft met 50
tegen 43 stemmen het voorstel tot ont
binding verworpen. Een communistische
motie van wantrouwen Werd verworpen
met alleen de communistische stemmen
voor. D|e Landdag komt 10 December
weer bijeen.
Zaterdagochtend is een deel van de
bemanning van de Z- R. ITT te Bremen
teruggekeerd. Dit' Eekener, die het bevel
over het luchtschip heeft gevoerd, vertrekt
Zaterdag uit New York.
Een flacon Foster's Maagpiilen bevat
een maand gezondheid voor een familie.
Zij zijn een uitstekend laxeermiddel, en
beteren maagpijn, galzucht, het zuur,
slechte spijsvertering, een beslagen tong,
schele hoofdpijn en verstopping. Foster's
Maagpiilen dienen in elk huis aanwezig te
zijn. Prijs per flacon van vijftig versui-
kerde pillen f0,65: in apotheken en dro
gistzaken'. (10)
De actie in deR.K. Staatspartij.
Het bestuur van den Algemeenen Bond
der R. K. Rijkskieskring-organisaties in
Nederland vergaderde Vrijdagavond ter
bespreking van de houding, in te nemen
ten aanzien van de oprichting van het
z.g. democratisch 'Verbond „St. Michael".
Eerst werd besproken de houding van
Prof. Veraart in deze actie. Het bestuur
achtte het eenstemmig onjuist, dat prof.
Veraart, zijnde zelf lid van 'tBondsbe-
stuur, ''de plannen, die hij ten aanzien
der „S't. MiehaeF'-organisatie had. niet
van te voren in dat bestuur tot een
zijnen op de groene feestweiden geweest,
die, buiten de Steenen poort gelegen,
de verzamelplaats van alle mogelijke uit
spanningen zijn, die bij zulke volksfeesten
meestal voorkomen. Een ander bekend
Hamburgsch feest is het „Weezengroen".
Dlaarbij vormen de weeskinderen van het
stadsweeshuis het middenpunt. Die over
heden en alle stamden wedijveren om-
hun belangstelling aan den dag' te leggen.
Op den Lammeravond wordt als 't ware
het geheele volk weer kinderen. Nadat
zij de woningen met groene kransen heb
ben gesierd, begeven zij zich in troepjes
naar het groene feestterrein buiten de
Steenen poort. Als zij 's avonds terug-
keeren, dragen de kleinen tot aandenken
aan den vroolijken namiddag gesneden
lammetjes in de hand.
De Lammeravond viel spoedig na het
lentefeest te Uhlenhorst in, dat Wouter
had bijgewoond. In de laatste jaren was
hij daar niet geweest, maar ditmaal was
hij er voor zijn kleinen handel. Den ver
koop van couranten, platen en bladwijzers
had hij laten varen. De handel met de
boeken uit den winkel van den heer
Van Velde loonde zich beter.
Als een eigenaardig, bontgekleurd pron
te boek zagen de feestweiden er uit
(Wordt vervolgd).
