Mo 14
Ilonderdag 16 October 1994
S9e Jaargang
Bij Hoest en Verkoudheid
Buitonland.
WONDERLIJK GELEID.
Pijn in de
ledematen
Kloosterbalsem
A
verdrijft de pijn
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Verkiezingsblaadjes.
De besturen onzer Kiesvereenigingen
hebben zeker wel een prospectus ont
vangen van den heer Haan te Groningen
in verband met diens voorgenomen uit
gave van goedkoope, eenvoudige propa-
ganda-lectuur.
Allicht hebbèn enkelen gedacht: wat
kraait 'deze JHaan vroeg. Doch dat is
mis gedacht. De heer Haan waarschuwde
juist in tijds. Het is nu haast Novem
ber, en derhalve kunnen de kiesvereeni
gingen w.eer uit hun zomerslaap ontwa
ken, en saam overleggen, hoe zij de
wintercampagne zullen inzetten.
Daarom vestigen Avij hunne aandacht
op de aankondiging dezer lectuur. Zij zal
voorloopig bestaan uit een achttal korte,
populaire geschriftjes, van de hand van
den bekwamen redacteur der „Nieuwe
Provinciale" den heer Hugo Kingmans.
Wie zich de blaadjes herinnert die deze
publicist in 1922 ook in onze omge
ving ter lezing zond, zal ons toestemmen
dat hij juist de man is om ook tegen
1925 de beste voor onze mensclien ge
schikte voorlichting te geven.
Men haaste zich daarom de geboden
gelegenheid aan te grijpen. Het is be
trekkelijk kort dag. En 't zal er spannen.
Bij 1925 vergeleken, zullen 1905 en 1913
slechts kinderspel blijken geweest te zijn.
Het protocol.
De Volkenbond heeft als resultaat van
zijn ernstige besprekingen een protocol
opgemaakt, bevattende 21 artikelen, waar
in drie groote belangen gewaarborgd zijn,
te wtetefl scheidsgericht, veiligheid en ont-
Avapening.
Scheidsgericht (arbitrage) is verplicht
en moet voor alle geschillen w'orden
aanvaard. Zij kan ten allen tijde worden
ingeroepen, ook door de eene partij, in
dien niet beide partijen tot die inroeping
besloten. En dit verzoek van de eene
partjj is reds op zichzelf voldoende om
den Volkenbond aan het werk te zetten.
De staten, die het protocol ondertee
kenden, hebben zich verbonden in ieder
geval de scheidsrechtelijke uitspraak te
aanvaarden. Zoolang de arbitrage nog
bezig is, moeten de partijen alle oor
logstoebereidselen staken.
Wordt de uitspraak door een der par
tijen niet aanvaard, dan treden alle le
den van den Volkenbond dwingend te
gen hean op. Wat AA-el niet licht zal
noodig zijn; want bij Aveigering zou de
onwillige direct geteekend zijn als de
man die den oorlog wil, alk de aanvaller.
Immers Avie zich niet houden wil aan de
bepalingen van het protocol, die is de
aanvaller.
Maar nu kan men dit wel mooi om
schrijven, doch waar is de waarborg, dat
het zoo ook geschieden zal?
Wij noemden daar reeds den maatregel
van het dwingend optreden. Hoe stelt zich
de Volkenbond voor dat deze dwang
effect zal sorteeren?
Als er een „aanvaller" is, roept de bond
alle leden, die 't protocol onderteekenden
op, om economische en militaire maat
regelen te nemen tegen dien aanvaller.
Wat dit beteekent, heeft men tijdens den
Avereldoorlog kunnen zien. Uithongeren,
zoo 'tkan, 't leven zuur maken in ieder
geval, de grenzen afsluiten, en derge
lijke.
Zoo is derhalve verkregen arbitrage en
veiligheid en is tegelijk het punt beper
king der bew'apening aan de orde geko
men.
Wat natuurlijk niet hetzelfde is als ont-
w'apening, al juichen de idealisten reeds
alsof zij die ook al Areroverd hadden.
Terecht Avaarschuwde de eerste gede
legeerde van Italië (Scialoja) tegen de il
lusie (dat men nu een afdoend genees
middel tegen den oorlog gevonden had.
Die groote bewegingen zoo drukte hij
zich uit die de geschiedenis der volken
hebben bepaald, Av'aren op zeker oogen-
blik sterker dan het Recht. 'En de ge
schillen zullen slechts kunnen worden
vermeden door een zorgvuldig contro
leeren der oorzaken van die bewegingen.
Wat echter niet w'egneemt, dat een
groote stap is gedaan in de richting
van den vrede.
Genève en Ontwapening.
Tot aanvulling van het bovenstaande
moge dienen wat hieronder door dr Rut
gers in „D;e Rotterdammer" wordt mee
gedeeld.
Op de actie voor ontwapening in Neder
land heeft het protocol van Genève een
nieuw licht 'geworpen.
.Dit protocol heeft met Cecil's garantie-
verdrag gemeen, dat het beoogt den aan
valsoorlog, dien een staat mocht onderna
men, door de andere staten gezamenlijk
te doen lceeren. De aanvalsoorlog wordt
gestempeld tot een internationaal vergrijp,
en dat vergrijp, dat onrecht verbinden
de -staten zich tesamen te lceeren.
Lijnrecht daartegenover staat het pro
gram der voorstanders van ontwapening.
Zij willen het onrecht niet lceeren. De
een acht het gebruik van geweld, ook
door den staat, verboden. Die ander deinst
terug voor het lijden dat aan oorlogvoe
ring verbonden is. Weer een ander acht
zijn land niet in staat eenige kosten
te maken voor militaire rechtshandha
ving. Maar alle voorstanders van ontwa
pening hebben gemee^, dat zij het on
recht niet door militaire middelen Avillen
keeren.
Straks, in Juni 1925, komt de „Ont
wapeningsconferentie" x) bijeen.
Zij zal aan hare leden de vraag stellen
Kunnen Avij niet, nu wij allen ons ge
reedhouden om zoo noodig het onrecht
van den aanvalsoorlog met geAveld te
keeren, ieder voor zich van onze toebe
reidselen een deel, een groot deel achter
wege laten?
Bij de bespreking van deze Arraag zou
een ontwapend land met leege handen
zitten. Het zou reeds van te voren ver
klaren niet mede te willen doen aan liet
met geweld onderdrukken, van een aan
valsoorlog. Het zou aan de beveiliging
van de Avereld niet meewerken en juist
^daardoor tot de internationale beperking
van bewapening niet bijdragen.
Duidelijk komt aldus het karakter der
ontwapening uit. Wie ontwapent ver
klaart daarmeeIk wijk voor het onrecht
voor zoover mij betreft laat ik het veld
voor het onrecht vrij. De staat, die ont-
Avapent, is een staat, waarop in den strijd
voor het recht niet behoeft gerekend
te worden.
1) )>e naam is onjuist. Zij moest heeten:
„Conferentie tot beperking van bewapening".
if vf
Waakzaamheid geboden.
Onbegrijpelijk is het dat riien nog altijd'
lieden ontmoeten kan, die volmaakt te-.
Vreden zijn met den toestand van ons
Christelijk onderwijs.
Met een geruststellend gebaar verwij
zen zij u naar de pacificatie, die im
mers vrede bracht op onderwijsgebied.
Dit argument heeft voor hen voldoende
vangen 4 maanden 100 o/0, 5 maanden
95 o/o en 3 maanden 90 o/„ van het salaris
op 31 Dec. 1923. Dat Avil dus zeggen,
dat door de gehuwden over 1924 i n
totaal 472 minder traktement zal
Avorden ontvangen dan over 1923. En
dan is dit zoo voor hen, die reeds hun
maximum salaris hebben bereikt. Voor
degenen, die eene periodieke traktements-
verhooging in het begin van dit jaar
ontvingen Avordt dit percentage verlaagd
tot ongeveer 2. Voor een juist oordeel
is het misschien niet ondienstig deze cij
fers in het geheugen te prenten, AA'ant
vooral in dezen tijd moet men de waar
heid duidelijk zien.
St.-L. v. 't H.
ran—1—na— 111— u« «yin———«■bmmhicaamme—n
Rlijvliardi's Salmiak-Tabletten 40c
Tfoermo-Tablettem 45c
Anga-Bonbons 60c
Bij Apothekers en Drogisten
De Duitsche leening in Amerika vijfmaal
overteekend.
Volgens berichten uit Nieuw-York is
het Amerikaansche gedeelte der Dawes-
leening tenminste 5 maal overteekend.
De stukken werden eerst verhandeld met
een agio van 23/g pCt 'tegen een koers
van 943/8, doch later liep deze achteruit
tot 931/2. Volgens de Times verwacht
men. dat ook het Engelsche gedeelte
spoedig overteekend zal zijn. De Times
Avijst er nog bijzonder op, dat de hooge
rentevoet uitsluitend een gevolg is van
de geldschaarschte, die er bestaat en dat
bij terugkeer van normale toestanden in
het economische leven van "Europa, de
rentevoet Aroor leeningen ongetwijfeld zal
dalen. Voorts stelt het blad de voordee-
len, die de Duitsche 'leening biedt nog
eens extra in het licht tegenover het
nadeel van de Russische leening volgens
het plan A-an Mac Donald. Teneinde ver
dere deelneming van Amerika in Euro-
peesche leeningen te bevorderen, is de
American Continental Corporation opge
richt met een aanvankelijk kapitaal van
9 millioen dollar, dat tot 22 millioen kan
worden uitgebreid.
Een Zeppelin voor Engeland?
De Berlijnsche correspondent van de
„Times" meldt, dat het jongste bezoek
van den Engelschen luchtvaart-Commis
saris Brancker aan Duitschland, in ver
band staat met de geprojecteerde Zep
pelinplannen voor Engeland. Duitschland
is bereid voor Engeland Zeppelins te bou
wen, doch is verbonden aan de bepalin
gen van het verdrag van Versailles. En
geland zou echter verzachting van deze
bepalingen Avillen voorstellen, doch men
zal dan moeten rekenen op grooten tegen
stand van Frankrijk.
De reis van de Zeppelin.
Uit nadere uit New-York ontvangen be
richten blijkt, dat de Z. R. III eenigen
tijd boven New-York vertoefd heeft. Het
schip beschreef tot vijfmaal toe een cirkel
boven de stad en vloog daarbij somwijlen
zoo laag, dat het het Woolworth-gebouw
scheen te raken. Daarna zette het zijn
reis naar Lakehurst voort.
Gisternamiddag om 3 unr 11 minuten
(M.E.T.) is de Zeppelin te Lakehurst ge
land.
Amerika is door een echte Zeppelin
koorts aangegrepen geweest. Op de kran-
tenbureaux, op de clubs, op het marine
departement en niet het minst ook in de
publieke parken en op de daken van de
huizen werd de nacht Avakende* doorge
bracht. Filmmaatschappijen en groote cou
ranten zonden een heele vloot van. al
lerlei vliegtuigen zee in, om de eerste
glimp van het naderende wonder te ver-
eeuAvigen. Op het gebouAv van de „Times"
was een reuzen transparant aangebracht,
waarop de inkomende berichten te lezen
waren. Radio-bazuinen brulden het laatste
nieuws over de verlichte stad uit en
schijnwerpers zochten zonder verpoozem
de lucht af.
Te middernacht .meldde een telegram,
dat de Zeppelin de Amerikaansche kust
bereikt had en in de richting van Boston
stevende. De enthousiaste New-Yorkers
konden daaruit opmaken, dat zij gerust
naar bed konden gaan, daar de Zeppelin
nog een paar uur noodig had om hen te
bereiken.
Bij het krieken van den dag was een
ieder weer ter been, maar de stad lag
onder een dichten nevel bedekt. Een gun
stige wind joeg dezen sluier echter tijdig
weg en meteen verlieten duizenden auto's
NeAV-York om de Zeppelin tegemoet te
ijlen. Millioenen menschen verzamelden
zich in de straten, bij voorkeur langs
den' Hudsonoever of in Batterypark, waar
het uitzicht het ruimst is. Tegen half acht
klonk een schot, ten toeken, dat de Zep
pelin in. zicht was. Tegelijk sprongen alle
ramen open en werden de daken zwart
van de menschen. De muziekkapellen be
gonnen te sp elen, de radio-bazuinen loei
den hun onverstaanbare berichten door
elkaar heen over de stad uit, de sirenes
van fabrieken en schepen begonnen te
'gillen, tAvintig vliegtuigen stoven de lucht
in om de Zeppelin te begroeten en de
spanning van de menschen had het bar
sten spunt bereikt.
Terwijl de Amerikanen als gekken met
hun armen zwaaiden, hun hoeden en stok
ken in de lucht Avierpen en zich van
enthousiasme heesch schreeuwden, zeilde
de Zeppelin met ongeëvenaarde statigheid
over het smalle Manhatten naar het vrij
heidsbeeld midden in den baai, waar het
een paar maal omheen cirkelde. Vervol
gens stevende het luchtschip weer naar
de stad terug. Bij het 59 verdiepingen
hooge Woolworth-gebouAv gekomen, daal
de het luchtschip zoo laag, dat het huis
er een heel eind bovenuit stak. Kort
daarna werd weer vol gas gegeven en ste
vende het schip in razende vaart zijn be
stemming tegemoet.
Als verdere curiositeit mag misschien
wel dienen, dat de warmte het eenige is
geweest, waarvan men onder de reis te
lijden heeft gehad. De Amerikaansche ka
pitein Steele klaagt er zelfs over, dat hij
's nachts van de hitte niet kon slapen,
maar dat de temperatuur gelukkig daalde
toen men een Noordelijker richting aan
nam.
De Zeppelin heeft 8400 K.M. in 751/2
uur afgelegd. Het bericht van goede aan
komst deed er veel korter over. Precies
zes minuten nl. nadat het schip in Lake
hurst verankerd was, Avas men daarvan te
Berlijn reeds op de hoogte.
De ontwikkeling van den Zeppelinbouw.
Vier en twintig jaren zijn er ongeveer
verloopen, sedert graaf Zeppelin, geen in
genieur, maar een oud-cavalerie-officier,
zijn eerste luchtschip heeft gebouwd. De
breedte-middellijn daarvan bedroeg 11,65,
de lengte 128 meter; zijn gasinhoud was
11,300 M3.; zijn twee motoren ontwik
kelden te zamen 30 P.K.; zijn grootste
&rukkerc-Exp!«itant»M
00STERBAAN L LE COtNTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraal 68—76, 8«es
Tel.: Redactie bo. 11; Administrate nt. 58
Postrekening No. 36006.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
FEWti-E/TCm
12).
De courantenjongen gevoelt zich met
het wcelige leven en streven, dat hier af
gespeeld wordt, als saamgeweven. Wat
zouden al die menschen zonder couran
ten beginnen? Het drukke verkeer hier
hangt door duizende en nog eens duizende
draadjes met het verkeer van andere ste
den, met den handel em wandel der ge-
heele wereld samen. Daaraan heeft hij
óók aandeel, door de couranten die hij
dagelijks bijdozijnen ronddeelt.
„Hoe zou het gaan, als ik mij eens
nP de Lombardbrug plaatste en couran
ten verkochtpeinsde hij. „Ben klein
w'nstje op ieder blad zou voldoende zijn
ik er velen van dè hand zette".
Hij peinsde en peinsde weer en over-
'cgde op allerlei Avijzem, hoe hij dat moest
aanleggen.
„Zou ik van mijnheer Petersen couran
ten koopen en mijn geluk beproeven?"
Het zou blijkbaar niet gaan, daar zijn
chef alle couranten voor de gaahonneer-
den noodig had, en als hij ze eindelijk
terug ontving, zagen ze er onoogelijk uit
en waie» ze ook oud. Want een dag
vroeger of later maakt voor een courant
in een groote stad, waar de berichten
per post en per telegraaf van alle kan
ten toestroomen, zeer veel uit.
,!ïk moest de couranten bij de uit
gevers koopen, en mij de vreemde laten
toezenden", redeneerde hij al verder.
„Doch het gaat slechts tegen contant
geld".
Hij stak de hand in zijn zak en haalde
een paar stuivers te voorschijn, die hij
om en om draaide, maar het bleven stui
vers.
„Ik zal den heer Petersen het voorstel
doen om mij eenige couranten te verstrek
ken om te verkoopen", besloot hij aan
het eind ezijner overpeinzingen.
De kerktoren sloeg vier uur.
De Eenarm 'hoorde het bedaard aar.,
keek nog eens op zijn gemak in het rond
nam het levendige tafereel in zien op
en liep eindelijk op een drafie heen.
„Had ik maar altijd zooveel tijd!" mom
pelde hij. Op de schooldagen ïs het meer
vliegen dari loopen om overal stipt op
tijd te komen".
Hij schelde aan een voornaam huis op
de Groote Bleek aan.
„De couranten jongen riep het meisje,
dat de deur opende, zoodat het door
het geheele huis weerklonk.
„Is die er alweer?" bromde iemand
kracht om thans in te slapen met een
„Vrede, vrede, en geen gevaar" op de
lippen.
Wie echter let op de talrijke uitingen
ter linkerzijde van hen, Avien de paci
ficatie berouwde, heeft voor onbezorgd
heid Weinig reden.
Daar is immers nog altijd dé felle
klacht van den Burgemeester van Epe,
die zijn bliksemen slingerde naar de voor
schriften der Lager Ondenvijswet en het
uitsprak, hoe velen van links er aldus
over dachten.
Daar is het verbijsterende amendement
Westerman, door gansch de linkerzijde
aanvaard, dat ware het aangenomen -
met één slag aan geheel de gelijkstelling
een einde zou hebben gemaakt.
Daar is nu weer de jaarlijksche ver
gadering van Volksonderwijs, Avaar het
voorstel-Westerman uitbundig werd ge
huldigd 'en eenstemmig eischen Averden
aanvaard, die de vrijhejd van onderwijs
niet anders clan aan banden zouden
leggen.
Men eischte daar dat geen bijzondere
school mag Avorden gesticht, die niet
van minstens twee leerkrachten is voor
zien.
Men eischte daar, dat Gedeputeerde
Staten samenvoeging en opheffing van
bijzondere scholen zullen kunnen bevelen.
Men eischte daar, dat van bovenaf
Wachtgelders bij het Christelijk ondenvijs
zullen kunnen wiorden aangesteld.
Wie acht geeft op deze en dergelijke
uitingen, móet AVel tot de conclusie ko
men, dat de strijd voor Vrijheid vap
ondenvijs la.ng niet is beslecht.
Noodig is, dat alle voorstanders van
Christelijk ondenvijs schouder aan schou
der staan 0111 thans te b e w a. r e n Avat
eens verkregen Averd.
In den kamp voor ons onderwijs Avas
waakzaamheid steeds geboden.
Maar zeker nu niet het minst!
Salarisvermindering.
Men kan dezer, dagen bijna geen .cou
rant in handen nemen of men leest van
protesten en demonstraties tegen de dooi
de Regeering genomen maatregelen in
zake de salarissen van ambtenaren.
Vraagt een buitenstaander, die het nog
niet mocht weten, welke de getroffen
maatregelen zijn, dan ontvangt hij meestal
het antwoord, dat ik dezer dagen las in
een van de vele courantenverslagen:
„1923 bracht 8l/2 °/o pensioenaftrek, 1924
10 o/o loonsverlaging".
Oppervlakkig beschouAvd is men dus
geneigd te denken, dat de Rijksambte
naren (en onderwijzers) over 1924 10 0/0
minder salaris ontvangen dan over 1923
en dus 1872 °/o minder dan over 1922.
Dit is echter niet het geval, omdat over
de eerste vier maanden van 1924 nog het
volle salaris van 31 Dec. 1923' werd
genoten. Op 1 Mei 1924. Averd 5 o/0 ge-
kort.voor de gehuwden (voor ongehuw-
den direct 10 o/0), 1 Oc. j.l. wederom
5 0/0 voor de gehuwden. Dit alles komt
dus hierop neer, dat in 1924 werd ont-
van boven. „Die bengel zit iemand altijd
op de hielen, geen vijf minuten over den
vastgestelden tijd kan men bij hem zijn
couranten behouden".
„Mag ik u verzoeken, mijnheer of me
vrouw?" riep hij naar boven.
„Wees maar blijde, dat men u niet de
ooren wascht, lastpost A'an een jongen!"
g'af de pruttelende beer, die in een ge-
bloemden kamerjapon en een rood ka
lotje aan de trap der eerste verdieping
verscheen, op Avrevoligen toon ten ant
woord.
Het was iets zeldzaams, dat de cou-
rantenjongen iemand van de leden van
het gezin te zien kreeg. Meestal Uad hij
slechts met de dienstboden te maken.
HetAvas voor hem genoeg, de bontge
kleurde kleeding en de gebalde vuist van
den heer des huizes te bemerken, om zich
zoo gezwind mqgelijk met zijn courant
uit de voeten te maken.
Terwijl hij zich naar het volgende huis
begaf, overlegde hij reeds bjj zichzelven
hoe hij den vertoornden courantenlezer
het best zou kunnen tevreden stellen.
Want het was nog in zijns meesters, noch'
in zijn eigen voordeel, wanneer er cou
ranten opgezegd werden.
„Als ik vroeselijk hard loop, haal ik
den verzuimden tijd weder in", sprak hij
zichzelven, „die heer zou dan in dit
geval de bladen wel een tien minuten
langer kunnen behouden".
Ir; handelstaal spreekt men van ©en
'coulante behandeling ol van een coulant
mensch. Men verstaat daaronder de eigen
schappen van bereidwilligheid, toege
vendheid, beleefdheid, inschikkelijkheid.
Onze courantenjongen was van natu
re een innemend ventje; maar hij bezat
bovendien de fijne voelhorens, waarmede
'hij vo;or zijn zaak, zooals hij het couranten
■rondbrengen trotsch betitelde, den rech
ten weg ontdekte.
„Men moet coulant zijn", luidde een
'zijner handelsprincipes.
Daartoe behoorde voor hem ook zich
„■domme jongen" en dergelijke qualifi
cation te laten aanleunen.
Wat een haak wil worden moet zich
vroeg buigen.
Het Averk ging hem tamelijk vlug van
de hand. In de meeste huizen lagen .de
bladen reeds gereed, de huisgenooten be
hoefden ze hem slechts toe te reiken;
of bij het geroep: „de courantenjongen I"
waren er dadelijk handen, die de cou
ranten bijeenzochten en ze hem brengen
'lieten- Alles ging zoo geregeld van een
leien dakje! Zoo had onze Eenarm het
't liefst. Dies te spoediger was hij met
zijn werk gereed.
Over de Ganzenmarkt keerde hij langs
A b 0 n n m e n t s'p r ij s
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentien
1—4 regels f t.20, elke regel meer 30 ct
Bij abonnement belangrijke korting.
het Alsterbassin terug.
De Nieuwe Jungfemstieg wemelde van
spelende kinderen en breiende of keu
velende kindermeiden.
Eenige kleine meisjes waren aan het
hoepelen, en sprongen lachend en schert
send haar hoepels achterna.
Het was een bekoorlijk tafereel, dat
den courantenjongen boeide. Zfju werk
Avas afgeioopen, hij kon dus eenige oogen-
blikken missen om naar de spelende kin
deren te zien.. Zij legden er evenveel
ijver bij aan doe dag, als waarmede hij
voor zijn verdienste van weinige stuivers
straat in, straat uit draafde.
Hoe keurig Avaren die kleine meisjes
gekleed, bevallig joegen zij de hoepels
voort, sprongen ze na en vingen ze op.
Plotseling vloog een hoepel, die in het
snelst van zijn vaart waarschijnlijk tegen
een steen gestooten had, in de hoogte
en rolde van den kant der gracht in
het water.
De kleine, aan Avie de hooped toebe
hoorde, ijlde in haar drift achter hem
aan. Toen hij in het bassin viel, wilde
zij hem nog grijpen en tegenhouden. Maar
zij verloor haar evenwicht en viel met
een luiden angstkreet naast den hoepel
in het hoog opspattende water.
(Wprdt vervolgd).
