Maandag IS October
da ysCH0EN
rHA CREME
No II
Jaargang
Buitenlied.
WONDERLIJK GELEID.
BineMauil.
FEUILLETON.
CADEAUX
voor ledige doezen
Drukkers-Exploitanten
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie«o. tl; Administratie bo. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHU1J, L. Burg. Tel. no. 259
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersf 0.05
Pr ij s der Advertenties:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 ei
Bij abonnement belangrijke korting.
Aanpakken.
Engeland is in ieder opzicht een land
Tan flink en vlug aanpakken. Pas w.as de
*edeiiaag. der regeering in het Lagerhuis
uitgesproken, of de premier begaf zich
waar den Koning en in een uur was
de zaak beslist. Huisontbinding (Hier in
Nederland zou men zeggen: Kameront
binding). En nu, een paar dagen later
slechts, is de verkiezingsactie al begonnen
En practisch en loyaal als zij zijn, hebben
de beide (liberale en conservatieve) als
naai' gewoonte terstond besloten elkan
ders leiders niet ze zullen bestrijden,
zoodat o.a. Lloyd George, Ascjuith, Sir
John Simons en Baldwin slechts een can
didal van de Labour Party tegenover
zich ziillen vinden.
Heden begon Mac Donald zijn tournée
per auto door het geheele land. Hij zal
in totaal ongeveer honderd redevoeringen
houden. Zijn auto, die met witte heide
en met wimpels in de Schotsche kleuren
is getooid, wordt begeleid door een twee
de auto, voorzien van een geluidverster
ker, waardoor men de redevoeringen van
den premier tot op een mijl afstand kan
hoeren. i
Het heeft de aandacht getrokken, dat
een arbeidersblad („The New Statesman")
een weekblad, dat tot nu toe de Labour-
regeering steeds krachtig, heeft verdedigd,
Mac Dlonald op heftige wijize aanvalt en
hem persoonlijk verantwoordelijk stelt
voor het provooeeren van de zoo' .onpo
pulaire verkiezingen, die volgens het blad
gemakkelijk konden worden vermeden,
daar de oppositie alles heeft gedaan wat
zij maar eenigszins doen kon om den
premier het aanblijven mogelijk te ma
ken.
Mac Donald heeft op dezen aanval
onmiddellijk geantwoord met de verkla
ring, dat het weekblad onder invloed
staat van de liberale partij. Die hoofdre
dacteur van „The New Statesman", Clif
ford Sharp heeft echter deze bewering
nadrukkelijk weerlegd. In het verkiezings
manifest der liberalen wordt o.a. het
volgende gezegd:
Mac Donald heeft de verkiezingen ge
forceerd, vooreerst, omdat hij er niet op
voorbereid was een onderzoek inzake de
staking der vervolging van Campbell,
den communistischen opstoker van het
weekblad de (Workers Weekly" onder
het oog te zien en ten tweede, omdat
hij een debat in het parlement nopens het
roekelooze voorstel tot het waarborgen
eener leening aan Rusland wenschte te
vermijden.
Dit laatst Ojmag trouwens wel 'als een
handigan zet van Mac Donald geken
schetst worden.
De premier weet wel dat de liberale
kiezers voor het handelsverdrag met Rus
land zijn, hij wint daarom allicht onder
hen nog wel enkele kiezers voor zijn
partij. En ter andere zijde vindt hij ge
legenheid om uit datzelfde liberale kamp
nog meerderen tot zich te trekken, die
van ouds voelen voor de vrijheidsgedach
te, niet alleen vrije handel, maar ook de
vrijheid van geweten, persvrijheid, enz.
Het mag dan ook voorspeld dat hon
derdduizenden uit de liberale partij tot
de arbeiderspartij zullen overloopen, spijt
de uitvallen van de New Statesman.
En misschien ook nog wel enkelen uit
de -conservatieve partij.
Het verkiezingsmanifest der Arbeiders
partij geeft aanleiding tot dit vermoeden.
Het bevat toch enkele herinneringen die
aeer in 't voordeel zijn van het zittend
ministerie, terwijl het enkele voornemens,
die in zijn nadeel zouden pleiten, ver
zwijgt.
Er wordt herinnerd, dat de ver-
10).
Om die reden deed het den kruidenier
ofschoon hii overigens volgens zijn stand
een vroege verdienste hoogschatte, voor
den Eenarm eer leed dan genoegen, dat
hij door de omstandigheden op dezen
weg was geleid. Buiten de schooluren zich
verder te bekwamen en zich voor te be
reiden voor een hooger beroep, scheen
nu onmogelijk, nu het rondbrengen der cou
ranten al zijn vrijen tijd" tot aan den
avond in beslag zou nemen.
De kruidenier had bij gelegenheid met
Wouters onderwijzer ai eens over hem
gesproken en toen vernomen, dat hii
mch ook in de school als een jongen
met een helder hoofd voordeed die door
zijn voortreffelijken aanleg veel beloofde.
Dit was voor den heer Junghaus een
zeer aangename tijding. Zijn belangstel-
jmg voor den Eenarm werd door zus-
ter Sophie aangewakkerd; hij verheugds
bitterde verhouding tusschen Frankrijk en
Duitschland, welke was achtergelatendoor
het noodlottig optreden der vorige re
geeringen, is verbeterd, dat de hartelijke
betrekkingen tusschen Engeland en Frank
rijk zijn hersteld; dat te Genève belang
rijke stappen gedaan zijn op den weg naar
de veiligheid, arbitrage en algemeene ont
wapening; dat de Labourregeering heeft
geweigerd Rusland uit te sluiten van de
deelneming hieraan, omdat het in het
belang „der werkloozen en der industrie"
is den handel met Rusland te hervatten.
Gevraagd wordt, of de liberalen en
conservatieven wellicht vreezen voor een
tweede Labour-begrooting, dat zij een
voorwendsel hebben gevonden, voor de
vernietiging der Labourregeering.
Bepleit worden de nationalisatie der
mijnen met een billijke behandeling van
alle betrokken belangen, o.a. sociale her
vormingen.
En gezwegen wordt over de sta
king der vervolging van de Workers
Weekly" en liet voorstel tot het belasten
van het kapitaal, dat verleden jaar op het
Arbeidersprogram stond. Wel leep inge
pikt!
De quaestie van Mosoei.
De Engelsclie vertegenwoordiger over
handigde Donderdag aan de Turksche re
geering te Constantinopel een nota, waar
in wordt geprotesteerd tegen het conóein-
treeren der Turksche troepen en hun op
treden in het gebied van Irak en verder
wordt gezegd, dat indien Turkije niet de
maatregelen zou treffen, die noodzake
lijk zijn om aan den toestand een eind
te maken, Engeland zijn vrijheid van actie
zou hernemen en dienovereenkomstig
handelen.
De raad van commissarissen, die Za
terdag bijeenkwam, droeg haar vertegen
woordiger te Konstantinopel op, onmid
dellijk aan den Engelschen vertegenwoor
diger te verklaren, dat de op 20 Sept.
door den Volkenbond vastgestelde grens
lijn wordt geëerbiedigd en niet is over
schreden gedurende de militaire maat
regelen tegen de roovers, die sedert een
week zijn geëindigd, dat Turkije nauw
lettend de bqslissing van den Volkenbond
in acht neemt en bereid is hem alle in
lichtingen te verschaffen.
Te Angora wordt de toestand met
kalmte onder het oog gezien.
Strijdleuzen.
Die Amerikanen bézitten een ougeeve-
aaid talent voor het smeden van pittige
leuzen. Hun laatste uitvinding moet gou
verneur Alfred Smith van New York,
die opnieuw naax den. zetel in Albany
dingt, helpen zegevieren over zijn re-
publikeinschen concurrent Theodore Roo
sevelt Jr, die ongehrkkigerwijs als on
derminister van Marine in Washington
in het petroleumschandaal verstrikt raikte
Vandaar de democratische strijdkreet:
„No Oil on Al!"
Ksrte Berichten.
20 October zullen de bezettings
troepen Dortmund verlaten.
De leiders der Duitsche Volkspartij
hebben den rijkskanselier meegedeeld, dat
de D. V- P. uit de coalitie zal treden als
de Duitsch-Nationalen niet in de regeering
worden opgenomen.
Heinrich Tillessen, een der moor
denaars van Erzberger, is gearresteerd
te Pressburg, juist nadat te Budapest de
andere moordenaar van Erzberger
Schultz weer op vrije voeten was
gesteld.
Koning Alfonso, van Spanje, heeft
als Hoofd van zijn Iluis de pijnlijke be
slissing moeten nemen om Prins Louis
Ferdinand van Bourbon-Orleans te ontzet-
er zich bii voorbaat in, haar zulke goe
de berichten te kunnen mededeelen.
Hij wendde zich nu tot den onderwij-
wer met de vraag, wat hij omtrent de
toekomst van den knaap dacht en wat
er van hem te verwachten was. Die leer-
aar meende uit deze blijken van belang
stelling te mogen afleiden, dat de heer
Junghaus bereid was, met volle handen
in zijn zak te tasten, en stelde hem voor,
den jongen privaatlessen te laten nemen,
of hem, nadat hij de volksschool door-
Ioopen zou hebben, aan een hoogere
school toe te vertrouwen.
Dit was evenwel van den kruidenier,
die wel een behoorlijk inkomen had, maar
eigenlijk gezegd toch onvermogend was,
niet te verwachten. Hijl gaf dit dan ook
onbewimpeld te kennen, waarop te on
derwijzer lachend zeide, dat er zich vele
duizende begaafde 'kinderen op de scho
len bevonden, die toch óók niet bij mach
te waren, zich aan een hooger beroep
te wijden. Een goed hoofd was trou
wens in eiken stand en in eiken werk
kring een bruikbaar kapitaal.
Die weg, dien de Eenarm om spoedig
ten riit al zijn rechten als Infant van
Spanje.
De Fransche ambtenaren krijgen sa-
larisverhooging, doch ten koste van het
ontslag van 20.000 hunner.
Die Duitsch-Fransche onderhande
lingen nopens de handelsverdragen en
de Fransch-Russische, waarbij ook de er
kenning der sovjetregeering op 't program
staat, vorderen goed.
Dé kroonprins van Italië kondigt
zijn verloving aan met prinses Marie José
de dochter van den koning van België-
Hiji 'is geboren 15 Sept. 1904, op het
kasteel van Racconigi, zij 4 Aug. 1906
te Ostende.
De staking in de haven van Danzig
welke twee maanden geduurd heeft, is
opgeheven. Ook de lockout in de hout
industrie #is geëindigd.
Volgens een bericht uit Jeruzalem
zijn de Wahabis bij Uda door de troepen
van Hedjaz verslagen. Zij verloren 1500
man aan dooden en gewonden.
Ruim dertig onderwijizers en onder
wijzeressen uit het groot-hertogdom
Luxemburg zijn -door de Belgische regee
ring in de Duïtsch sprekende kantons
Eupen en St Vith en de D|uitsche gemeen
ten van het kanton Malmedy geplaatst.
Die Poolsche regeering besloot speci
ale grensbewakingstroepen te organisee-
ren om beter te kunnen optreden tegen
nerhaalde aanvallen van Russische ben
den. Die bewaking zal bestaan uit 30 ba
taljons infanterie en '30 eskaders ruiterij.
Dio bewakingstroepen zullen een eigen
staf hebben.
Die voorjaarsmanoeuvres dei- Rus
sische Oostzeevloot hebben op groot»
schaal plaats gehad. De vloot was ver
deeld in twee eskaders, waarvan het
eene een landing in de Finsche golf zou
beproeven, welke poging evenwel door
het andere eskader is afgeslagen. De
Russische pens laat zich in zeer prij
zende termen over de prestaties der vloot
uit.
(Dus de sovjet ontwapent nog niet!)
Actie po stpersoneel.
Vrijdag hebben de afdeelingen van den
Centralen Bond van post-, telegraaf- en
telefoonpersoneel en van den .Centralen
Ambtenaaxsbond een gecombineerde ver
gadering gehouden, waarin de heer Roos
een uiteenzetting gaf van het behandelde
in ,de commissie van overleg en de uit
haar midden benoemde delegatie, die ont
vangen is door den directeur-generaal,
den minister van waterstaat en den minis
ter van binnenlandsche zaken. De direc
teur-generaal gaf aan de deputaties te
kennen, dat hij reeds tot tweemaal toe,
zonder succes, aan de regeering verzocht
had. de kpriing van 5 pet. niet door te
voeren. Op .zijn advies wendde de depu
tatie zich tot den minister van water
staat, die echter antwoordde, dat alleen
de ministerraad ten deze een beslissing
kan nemen. Daarop heeft de deputatie
een onderhoud gehad met minister Ruys,
die niet geneigd bleek te voldoen aan den
eisch van het personeel. Echter gaf hij te
tot verdiensten te geraken had ingeslagen
kwam derhalve den kruidenier niet den
meest gewenschte voor, wat een verbe
terde toekomst betrof. Inplaats van ge
regeld te werken en een bepaald doel op
't oog te hebben, zou Wouter er .aan ge
woon raken, op straat rond te loopen
en zich slechts op een oogenblikkelijke
winst toe te leggen. Daarin lag een on
miskenbaar gevaar verscholen. De jon
gen kon dan ongemerkt voor zijn geheele
leven bedorven worden.
Maar de heer Junghaus was zijn vader
niet. Hij kon enkel en alleen als vriend
toezien, hoe het ging, en misschien in
geval van nood een behulpzame hand
bieden. Dien ijver van den knaap en
diens verlangen, om aan zijn vader te
bewijzen, dat hij niet geheel nutteloos
in de wereld was, billijkte hij. En dus
verklaarde hij dein ook met genoegen van
hem te hopren, dat hem de post van
couranten jongen was ten deel gevallen.
„De volgende maand begint er een
nieuw kwartaal", sprak hij. „Don zullen
we samen zaken gaan doen. Ik zeg mijn
couranten op en bestel bijl u den „Ham-
kennen, dat de minister van waterstaat
een desbetreffend voorstel kan doen, als
hij meent, dat dit noodig is (overeenkom
stig het eenstemmige advies van de pos
tale oommissie van overleg), en dat de
ministerraad dat dan in ernstige overwe
ging zal nemen. In verband hiermede is
weer een onderhoud met den minister
van waterstaat .aangevraagd.
De vergadering nam een motie aan,
waarin gezegd wordt, dat de financieele
toestand van het personeel door de sa
larisverlagingen van in totaal 18i/2' pet.,
vooral in verband met den naderenden
winter, onhoudbaar is geworden, en in
trekking van de op 1 dezer ingevoerde
salarisverlaging noodzakelijk maakt.
De vliegtocht N e d er 1 an d-I n di
De Indische dagbladen hadden Zaterdag
voor de voortzetting van den vliegtocht
Nederland-Indië reeds f 7000 ingezameld.
De directeur van het weekblad „Het
Leven", hetwelk een nieuwen motor ter
waarde van f 12,000 heeft toegezegd voor
het volbrengen van den vliegtocht Nedër-
land-Indië, op voorwaarde, dat de tocht
binnen een maand hervat zal worden,
deelt mee, dezen termijn tot 31. December
vbiiengd te hebben. Moet het uitstel tot
na dien datum duren, dan is „Het Leven"
bereid, nieuwe voorstellen te doen.
Nu nog stud, eer en?
Op de vergadering van het partijbestuur
der S. D. A. P. jl. Zaterdag is na en in
overleg met het N. V. V.-bestuur een com
missie ter bestudeering van het .militaire
vraagstuk samengesteld, waarvoor de vol
gende personen zullen worden uitgenoo-
digd: voor het N. V. V.: R. Stenhuis, E.
Kupers, P. Moltmaker, F. S. Noordhoff;
voor de partijW. Banning, F. v. d. Goes,
Suze Groeneweg, Jerome Hartog, K. ter
Laan, PothuisSmit, mr P. J. Troelstra,
W. H. Vliegen, K. Vorrink en J. van 'Za-
delhoff.
Wij kijken, zegt de „Leidsche Crt.",
niet weinig verbaasd op bij deze mededee-
ling.
Moet de S. D. A. P. het militaire vraag
stuk gaan bestudeeren En de con
clusies staan toch al vast?!
De S. D. A. P. is immers voor onmid
dellijke en absolute ontwapening "in Ne
derland! Deze conclusie is gemeen goed
van alle socialistische sprekers en pro
pagandisten I
Maar we zijn wel benieuwd naar de
toelichting, welke „wetenschappelijk" zal
moeten aantoonen, waarom de S. D. A. P.
in Nederland in deze een ander stand
punt inneemt dan de S. D. A. P. elders,
met name daar waar zij aan de regeering
deelneemtNaar de toelichting daarop
zijn we werkelijk belangstellend.
Scheuring Platte landersbond.
De scheuring is een feit geworden. De
ontevredenen hebben nu een nieuw or
gaan „De Nieuwe Plattelander" uitge
geven ónder redactie van den heer Braat.
Ook schijnen pogingen te worden gedaan
tot oprichting van een christelijke platte
landspartij, meldt het „Hbld.".
„Antirevolutionaire
Staatkund e."
Onder dezen titel verscheen hij J. H.
Kok te Kampen, het „Orgaan der Dr
Abraham Kuyperstichting", ter bevorde
ring van de studie der Antirevolutionaire
beginselen.
Het orgaan staat onder redactie van
prof. Mr. A. Anema, D|r E. J. Benmer,
H. Colijn, Mr H. A. Diambrink, Dr H.
Dooveweerd, Mr V. H. Rutgers, J. Schou
ten en Dir J. Severijn.
Als medewerkers worden genoemd: Mr.
II. Bijleveld, Mr A. v. d. Dieure, Prof.
Mr. P. A. Diepenhorst,- Mr Dlr J. Dormer,
Prof. Mr Dj. R Dl. Fabius, Mr F. Fern-
burger Anzeiger" en den „Korrespondent"
'Als ik dio twee couranten dagelijks een
paa.r uur heb, is dat voor mij: voldoende.
Maar gij moet toch een notitieboek heb
ben om uw klanten op te teekenenn?"
Die goede man stond op om een aar
dig zakboekje te halen, dat hij Wouter
met zijn beste wenschen overhandigde.
In triomf bracht Wouter zijn schat naar
huis. Het boekje, met zijn als goud
glinsterende koperen sluiting was voor
hem als een blijde profetie voor de toe
komst.
„Wouter Reek (Eienarm), Groninger
straat No. 7" schreef hij,1 binnen pp het
omslag Elk der huisgenooten moest het
notitieboek nauwkeurig bezien en bewon
derde het naar den eisch.
„Als ik dat maar eerst vol heb!" riep
Wouter opgetogen uit, „dan zullen wij
veel geld hebben. Kijk maar: een, twee,
drie", hij telde zijd ja vopr zijjdje
„vijftig bladen zij'n het- Raar gaan heel
wat namen. in".
Toen hij zich te slapen legde; vond zijn
schat een plaats onder zijn hoofdkussen.
„Precies om half zes moet ik opstaan;
Als ge geen eetlust hebt, ge u humeu
rig en terneergeslagen voelt, dient gij
Foster's Maagpillen te gebruiken. Dit ge
neesmiddel werkt rechtstreeks op de
lever, regelt de gal, helpt de spijsverte
ring en voorkomt verstopping. Het ge-
geheele gestel wordt versterkt door het
gebruik van Foster's Maagpillen. Prijs pee
flacon van vijftig versuikerde pillen f 0.65;
in apotheken en drogistzaken. (10)
hout, Prof. Dr G. II. J. W. J. Gee-
sink, Mr P. Gerbrandy, Plrof. Dr A. Gos-
linga, Ds M. v. Grieken, Mr G. H. A. Gros
heide Jr., Mr Th. Heemskerk, A. F. W.
Idenburg, Mr Tj. de Jong, P. Keulemans,
Prof. Dr H. H. Kuyper, Mej. H. S. S.
Kuyper, Mr Litaert Peelbolte, Dr J. C.
de Moor, Dr J. A. Nederbragt, Mr J. W.
Noteboom, Prof. Dr J. Ridderbos, Prof. Dr
A. A. v. Schelven, Dir J. G. Scheurer, C.
Smeenk, Prof. Dr Z. W. Sneller, Mr J.
Terpstra, Dr D'. H. Th. Vollenhaven, Mr
S. de Vries, Dr J. J. de Waal Malefijt,
H. de Wilde, Mr J. A. de Wilde, J. 0.
Wirtz Czn., en als buitenlandsche mede
werkers worden opgegevenvoor Hon
garije Prof. Dr J. Sebestyen, Ulloi utca
121, Budapest; voor Oostenrijk: Prof.
Dr B#hatec, Pyrkergasse 28, Weenen;
voor Zwitserland: D|s Rud. Grof., Sud-
strasse 120, Zurich; voor Duitschland:
Dr W. Kolfhaus, Vlotho am Weser; voor
N.-Amerika: Dr Henry Boots, Grand Ra
pids.
Dit tijdschrift zal verschijnen in maan-
delijkscheafleveringen, elk van minstens
fcw'ee vef druks.
Die inhoud van no. 1 bestaat uit: Ter
Inleiding, door H. Colijn; In den strijd
om een Christelijke Staatkunde. Proeve
eener fundeering der Calvinistische le
vens- en wereldbeschouwing in hare
wetsidee. Inleiding en Hoofstuk 1: Het
oude Probleem der Christelijke politiek,
door Dr H. Dooyeweerd; "De nieuwe
Tariefwet I, door Mr J. W. Noteboom,
en voorts uit Vraag en Antwoord. Advie-
zenrubriek.
v Aan de inleiding van den heer H. Co
lijn ontleenen We het volgende:
Wij hebben geen Groen en geen Kuy-
epr meer. Dlat is een ernstig gemis.
Hoe heeft Kuyper, precies van pas,
door zijn werk over de „Gemeene Gratie"
de oplossing van het probleem Christen
dom en Cultuur, althans in beginsel,
gegeven. Dlat is zijn verdienste op dit
terrein. En de verdienste van „onze men-
schen" Was dat zij naar hem geluisterd
hebben, toen het noodig was.
Eén enkele, waarnaar men thans even-
zoo luistert, is er niet meer. Dlat is een
ernstig gemis, zooals we reeds zeiden.
Maar het is aan den anderen kant niet
enkel nadeel, als men saam moet zoe
ken naar den juisten Weg. Die werk
wijze behoedt o.m. voor apodictische uit
spraken, die later niet altijd gehandhaafd
kunnen worden.
Het voor- en nadeel hebben we thans
echter niet tegen elkander af te wegen.
Als nuchtere Calvinisten aanvaarde*
we de feiten ook op dit gebied.
En dan ligt de zaak zoo. Eén enkele
wegwijzer, die op alle terrein gevolgd
wordt, zooals dit .bij .Kuyper het geval
was, hebben we nu eenmaal niet. Daarom
gaan we ons nu saam aangorden om
het gemeenschappelijk voort te zetten.
Die Redactie van het orgaan is zóó
saamgesteld, dat de verschillende scha
keeringen in ons partijleven er licht in
te onderkennen zijn.
Schakeeringen. Meer niet.
Het orgaan staat toch op den grond
slag der A. R. beginselen, zooais die
zijn neergelegd in het program van begin
selen van de georganiseerde R. R. partij.
Bijdragen met dien grondslag in strijd
roiep mij, toch vooral, Karei", verzocht
hij.
Zijn oogen bleven bijna den halven
nacht open. Hij had zooveel te bedenken,
te overleggen, hoe bij het aanleggen zou
om zijn taak goed te volbrengen en zich
ook eenige bijverdienste te verschaffen.
De, heer Petersen zweefde hem, toen hg
begon te droomen, als een koning voor
den geest, die zijn onderdanen gelukkig
maakt en Hendrik als een machtig minis
ter met een ridderorde. Hij zelf verbeeld
de zich voortdurend trap op trap af te
loopen, totdat hij plotseling een val
deed.
Hij werd wakker. Het was nog diep
in den nacht. Karei lag nog gerust te
slapen. t
Voorzichtig haalde hij zijn notitieboek
te voorschijn en betastte bet met genot
aan aHe kanten.
„Lief boekje, maak mij wakker", sprak
hij, „liever reeds om vijf uur, anders
koan ik te laat en wordt mijnbeer Peter
sen boos, of zegt hg misschien wel. dat hij
mij niet gebruiken kan".
(W,ardt vervolgd).
