DE ZEEUW»
Gemengd Nieuws.
TWEEDE BLAD.
Dit de Pers.
KONING WILLEM II.
Buitenland.
FEUILLETON.
woiiden geacht, vooral ook, omdat bij
de samenstelling van de salarisverorder
ning daarmede rekening: is gehouden. Die
nieuw aangestelden zullen in totaal 8V2
pet moeten betalen.
Dezelfde overweging gold ook bij' het
nemen van het besluit om op de in de
dienst zijnde ambtenaren geen verhaal
toe te passen wegens het betalen van in-
fcoopsommen. Zij' genoten premievrij' pen
sioen en moeten dat blijven genieten.
iVoior den polder bleef de toestand theo
retisch dezelfde, wel betaalt de polder
bijdragen aan het rijk, doch voor het ver
volg is hij ontslagen van het betalen'
van pensioen. Volgens de wet moeten
Ged. Staten als een besluit zou geno
men worden, dit goedkeuren, en 't wil het
dagelijksch' bestuur voorkomen, dat zulk
een besluit bezwaarlijk de goedkeuring
van dit college zou erlangen.
Vaststelling Dijkgescïmt
,'Ter vaststelling van het Dijkgeschot
heeft 'het perg, Bestuur de jaarlijkscha
voorloopige raming opgemaakt. Daarbij is
voor de gewone werken aan de vier wa
teringen uitgetrokken f 190.500, tegen
f 199-180,27 uitgegeven Th 1923 en
f 183 OOO geraamd voor 1924. Onder het
bedrag voor 1925 zijn opgenomen de vol
gende sommen voor belangrijke werken;
aan de Noordwatering1 f 50-000, Oostwa
tering f 4500; Zuidwatering! f 6000' en
Westwatcring f8300- Br blijft alzoO' voor
gewoon onderhoud -f 121-700, waaronder
voor de Noordwatering: alleen f90000,
voor 1924- was geraamd rep. f 132.000
en f 97-000. Voor -stormschade is ge
raamd f 19-500- Voor rente en aflossing
is noodig f 113.511,50. O'p 1 Jan. 1925
zal de 'schuldenlast va.n den polder be
dragen f862.800, waarvan f72.150 zal
moeten worden afgelost in 1925-
Het onvoorzien wordt geraamd op
f 2562,871/2, tegen voor 1923 en 1924
resp. f4151,05 en £5260,97.
De totale uitgaven worden geraamd op
f 400.957,251/2, de ontvangsten buiten het
dijkgeschot en met inbegrip van een goed
slot ad f 30.363,651/a over 1923, zijn
f 40.940,641/2, zijnde e en tekort van
f 360.018,60.
Voorgesteld wordt te heffen van 15438
II.A. schotbaar land f22 per II.A. dijkge
schot, zijnde dus f 339.636 en van 1477
H.A. vrijland £13,80 per H.A. is f 20.382,60,
samen dus f 360.018,60. De te heffen be
dragen zijn dus gelijk aan verleden jaar.
Geldleening.
Voor buitengewone werken aan den
Westkapelschen Zeedijk en voor de ver
hooging van den duinoever nabij het
voormalige fort den Haak aan de Oost
watering moet nog worden geleend
f45000. Het dag. bestuur stelt voor dit
te doen zijn een 5 pet. leening, af te
lossen in 10 jaar, te beginnen in 1926.
Aankoop plantrecht en boomen.
Bij den door de ambachtsheeren van
St. Laurens (Popkensburg) gehouden ver
koop van rechten, aan die heerlijkheid
verbonden, heeft het dagelijksch bestuur
van den polder aangekocht het plantrecht
op gedeelten van den Noordweg en een
paar andere wegen en de daarop staande
hoornen voor resp. f 500 en f 5980, omdat
het in het belang van den polder geacht
wordt, dat die het plantrecht op de wo
gen van den polder heeft. Thans vraagt
het dag. bestuur goedkeuring van dien
aankoop.
Rekening 1923.
Ter goedkeuring werd overgelegd de
rekening van den Polder over 1923, aan
wijzende in ontvangst f 638.314,661/2 en
in uitgaaf f 606.875,42, alzoo een voor-
deelig saldo van f 31.439,24i/2, waaron
der van de zand- en straatwegen een
bedrag van f 1075,59. Het dijkgeschot
bracht op f 410.733,3U/2-
Onder de uitgaven troffen wij aan een
nadeelig slot van 1921, groot f4846,50
en verder voor gewoon onderhoud voor
de Noordwatering f l44.609,82i/2, Oost
watering f 12.935,68V2, Zuidwatering
f 13.730,821/2 en Westwatering f 27.903,925,
samen f 199.180,27.
De buitengewone werken kosten aan
de Noordwatering f57.180,47 en aan de
Zuidwatering f 75.147,31, samen een be
drag van f 132.327,781/2- Voor herstel van
stormschade werd betaald voor de Noord
watering f 12.470,80 en voor de West
watering f 141,50, totaal' f 12.912,30. Aan
aflossingen werd besteed f 116.750 en aan
rente f 111.078,33.
Verharding van een weg onder
Ritthem.
Van de commissie tot verharding van
©enige wegen onder de gemeente Ritthem
is ingekomen een adres om uit de pol-
derkas voor dat doel een subsidie toe
te kennen. Deze verbetering zal een ver
harding tot stand doen komen vanaf het
dorp Ritthem tot aan den zeedijk be
noorden het fort Rammekens. Het dag.
bestuur acht dit van belang voor den
polder met het oog op den aanvoer van
materialen ten behoeve van den zeedijk.
Alhoewel in normale gevallen die aan
voer over het wat§r plaats heeft, zouden
daarentegen bij een eventueele calamiteit
ongetwijfeld de noodige materialen zoo
spoedig mogelijk over land moeten wor
den aangebracht. Het ligt voor de hand,
dat dit vervoer langs een verharden weg
belangrijk vlugger zal kunnen plaats heb-
den dan langs een onbestraten landweg,
die gemeenlijk in den winter vrijwel on
berijdbaar is. Het dag. bestuur stelt dan
ook voor f250 subsidie te geven voor
deze verharding.
Wijziging Polderreglement.
De minister van Waterstaat heeft niet
kunnen "besluiten de wijziging van het
reglement voor den polder, zooals die
door de Prov. Staten is vastgesteld, ter
goedkeuring voor te dragen, voorname
lijk piet, omdat hij bezwaren had tegen
het zonder meer bepalen, dat ook voor
gebouwde eigendommen dijkgeschot moet
worden betaald en geen rechten voor die
zoo tot belastingschuldig gemaakte per
sonen ijj. het reglement zijn opgenomen.
In verhand met de opmerkingen van
den minister worden o.a. de volgende
wijzigingen voorgesteld:
Het bestuur van den polder, dat nu
bestaat uit 4 raden en 18 commissaris
sen, zal in het vervolg bestaan uit 4
raden en 24 commissarissen, van wie
18. gekozen door eigenaren van onge
bouwde en 6 door eigenaren van gebouw
de eigendommen. Om de twee jaar
treedt van iedere categorie een derde
af. Om tot commissaris gekozen te wor
den voor de eigenaars van ongebouwd
'moet men ten minste 8 H.A. grond be
zitten en voor commissaris van de eige
naars van gebouwd minstens huizen heb
ben met een belastbare opbrengst inge
volge de grondbelasting van ten minste
f 424. Men kan niet tegelijk commissaris
zijn namens de eigenaars van ongebouwd
en die van gebouwd. Om stemgerechtigd
te zijn voor de eerste categorie is het
bezit van 2 H.A. grond vereischt en voor
de tweede categorie van eigendommen
met ten minste f 106 opbrengst. Inzake
het te betalen dijkgeschot wordt bepaald,
dat do gewone uitgaven blijven voor re-
koning van de eigenaars van ongebouwd,
en dat de buitengewone uitgaven voor
de helft op ieder der genoemde cate-
goriën rusten. Ook de helft van rente en
aflossing van leeningen, aangegaan voor
buitengewone werken na 1 Januari 1914,
komen voor gelijke verdeeling tusschen
beide groepen van belastingschuldigen in
aanmerking.
Verbetering wegskromming bij
St. Laurens.
Het gemeentebestuur van St. Laurens,
dat gronden aankocht van de Ambachts
heerlijkheid, o.a. met het doel te ko
men tot bebouwing en straataanleg van
de dorpsstraat naar den Noordweg, we
tende, dat het polderbestuur eenigen tijd
geleden een bocht in den Noordweg om
legde en een plan tot verbetering van
de bocht in dien weg, onmiddellijk gren
zende aan het perceel, bestemd voor
'bebouwing en wegaanleg door de ge
meente, deed opmaken, noodigt met het
oog op vaststelling van de rooilijn het
polderbestuur uit van hen een zekere
oppervlakte van dat perceel, noodig voor
de omlegging van de bocht te koopen
voor 70 et. per vierk. M.
Alhoewel het Dag. Bestuur de verbete
ring van de betrokken bocht ter bevor
dering van de veiligheid van het steeds
drukker wordende verkeer al reeds wen-
schelijk achtte, is het nu, gelet op de
groote waarschijnlijkheid, dat het terrein
ten westzijde van de bocht binnen afzien-
b:aren tijd bebouwd Wordt en het vrij»
uitzicht over den weg daardoor geheel be
lemmerd' zal worden, van meening, dat
deze verbetering noodzakelijk is ge
worden.
Het acht echter 50 cent per vierk. M.
voldoende, gezien" het belang, dat de
gemeente zelve heeft bij de wegs ver
betering. Verder stelt hei Dag. Bestuur
\£por de oude steenen voor f 15 per 1000
stuks aan de gemeente te verkoopen.
De kosten van het werk zijn begroot
op f 3800, de opbrengst van steen en
puin op £500, blijft alzoo £3300. Noo
dig zal zijn 2313 vierk. M. grond van
het aan de gemeente belioorende perceel
en 237 vierk. M. van het aangrenzende
perceel, 'dat aan een particulier toebe
hoort.
Het gemeentebestuur van St. Laurens
vroeg in zijn schrijven ook nog bii ge
deelten vernieuwing van de bestrating
van den weg, die loopt van den Noordweg
naar het dorp.
Afwijzend beschikken.
Die heer L. Krijger te Biggekerke ver
zoekt ontheven te worden van zijn toe
zegging om f 25 per jaar bij te dragen ten
behoeve van de terugbetaling van het
Provinciale rentelooze voorschot voor den
Straatweg BiggekerkeMeliskerke, omdat
adressant zijn landerijen verkocht heeft.
Het Diag. Bestuur meent, dat waar K.
vrijwillig voor 20 jaar die bijdrage toe-
zegde, er geen reden bestaat hem van
dio verplichting te ontslaan, wat een be
denkelijk precedent zou scheppen.
..Verzoek om toelage.
Mej. de wed. Stroo-Geldof te Vlissingen
vraagt weder een toelage uit de .polder-
kas te mogen ontvangen.
In ons volgend nummer komen wij
op de discussies en de beslissingen terug.
Gezegend oord! Op het besluit
van den dorpspolder te Dreumel om aan
geërfden in dien polder het bedrag hun
ner grondbelasting terug te betalen, is
de goedkeuring van Gedep. Staten van
Gelderland verkregen.
Aanranding. De mijnwerker M.
S., uit Spekholzerheide, is op den Kerk-
rader Steenweg door twee onbekende
mannen aangevallen. Hij: werd met een
gummislang tegen den grond geslagen en
kreeg verschillende messteken in het
hoofd
Overval op een trein. Een
telegram uit Warschau meldt, dat ban
dieten een ontploffing veroorzaakten in
den laatsten wagon van den trein uit
Pinsk, nabij Kuninice. Toen de trein stop
te, verschenen 40 gewapende personen
met machinegeweren. Een passagier werd
gedood en velen gewond. De bandieten
namen, optredende voor de Roetheensche
revolutionaire commissie, bezit van waar
den, welke met den trein werden Ver»
voerd.
Gerechtelijke dwaling? Te
Chicago heerscht groote belangstelling
voor het lot van den 19-jarigen Bernard
Grant, die op het oogenblik in afwach
ting verkeert van de uitvoering van zijn
doodvonnis. Hij is namelijk veroordeeld
om opgehangen te worden. Grant had
met een anderen jongen in December
1922 diefstal gepleegd en een politie
man doodgeschoten. De getuigen-verkla-
ringen, waarop Grant was veroordeeld,
werden als zeer onbetrouwbaar be
schouwd, doch hij werd schuldig bevon
den en veroordeeld om op 17 October
opgehangen te worden.
Sinds zijn veroordeeling heeft de an
dere jongen, bij de misdaad betrokken,
een verklaring afgelegd, welke van zoo-
danigen aard was, dat uitstel van execu
tie werd toegestaan tot 16 Januari.
Intusschen gaan er onder het publiek
meer en meer stemmen op om het heele
strafgeding te heropenen, teneinde een
gerechtelijke dwaling te voorkomen. Wan
neer, zoo wordt beweerd, Grant wordt
opgehangen, nadat Leopold en Loeb, de
zoons van millionnairs, voor een veel er
ger misdaad niet ter dood veroordeeld
werden, zullen vele menschen van mee
ning zijn, dat er een afzonderlijke wet is
voor de rijken en een andere voor de
armen.
VAN
ZATERDAG 27 SEPT. 1924. No. 305
De S. D. A. P. en de bezuiniging.
De heer Schaper schrijft in „Het Volk"
onder meer het volgende:
Niemand zal ontkennen, dat de heer Co-
lijn als Minister van Financiën een zware
taak heeft. Geen verstandig mensch zal willens
en wetens de voorstelling wekken, dat.
Colijn dat bezuinigde geld maar in zijn
zak steekt of bespaart uit eigenbelang. De
waarheid is, dat door allerlei oorzaken na
den wereldoorlog de zaken van den Staat
zóó staan, dat bezuiniging dringend geboden
is. Wtj zouden wij er anders voorstaan, als do
Christelijke politiek vroeger beter financieel
beleid had getoond het is bier herhaaldelijk
aangetoond, doch ook daarmede waren wij
thans niet gered geweest.
Wiji kunnen gerust vaststellen, dat iedere
regeering, welke ook, zou moeten bezuinigen-,
en dat met een bezuiniging op leger en vloot
van 60 millioen die taak niet afgeloopen- zou
zijn. Men kan zich hiervan gemakkelijk afma
ken, doch wie rekenen, kan en erkennen moet,
dat nog altijd twee maal twee vier is, ont
komt niet aan deze conclusie.
Dal, zulk een regoering welke ook
hier en daar ergernis moet wekken, is on
ontkoombaar.
Wanneer bijv. kan worden vastgesteld, dat
tegenover de loonon, in de particuliere nij
verheid verdiend, de ambtenaren en werklie
den in dienst der Overheid onevenredig hoogo
inkomsten hebben, dan is herziening dier in
komsten geboden. Dit is geen ontkenning van
den klassenstrijd, doch van edn kastestrjjd.
Zelfs de armste arbeider moet belasting be
talen voor de salarissen en loonen, besteed
bü' de openbare besturen. Van een man, dio
25 gulden,loon per week voor zwaren arbeid
verdient, te vergen, dat hiji belasting opbrengt
voor bet. loon van f35 van eeh- man, die
veel minder vakbekwaamheid heeft dan hij
en wellicht minder presteert, dat gaat niet
aan.
Dat de loonen in openbaren dienst moeten
.worden verlaagd, is voor deze medemenschen
zeer onaangenaam; te veel hebben zij ook
Ihans niet 1 Doch de arbeiders en employees in
particulieren dienst ondergaan- dit lot even
min met genoegen en bet is van hen niet te
vergen, dat zij van dit verlaagde inkomen on
evenredig veel offeren voor hun lotgenooten
in openbaren dienst.
.Er is trouwens meer. Het gebeurde in De
venter, dezer dagen, toonde het wederom aan..
Indien een uitkeeringsstelsel aan werkloozen
er toe leidt, dat deze werkloozen met- ver
zaking van hun plicht geen moeite doen
om werk te vinden en liefst teren op den steun
der gemeenschap, dan is ingrijpen plicht, wie
ook de bestuurders of regeerders zijn.
Men kan zich bij dit alles 'er niet afmaken
met den dooddoener, dat de arbeidersklasse
voor deze gemeenschap niets gevoelt, omdat
zij niet, in den waren zin een gemeenschap
is. Wij leven nu eenmaal samen, in één slaats-
of gemeenteverband, en ook de meest gewone
proletariër moet zijn belastingpenningen offe
ren van zijn schrale verdienste. Van het in
flatie-gevaar dat intusschen niet denk
beeldig is! ziji nu: maar gezwegen; het is
meer dan bekend.
Indien de heer Schaper het hierbij had
gelaten, zou men kunnen getuigen, dat
hij een verstandig artikel had geschreven.
Maai- ier vo.lgt nog wat:
v,Nu dit alles is toegegeven, herbalen, wijl:
en toch is van de sociaal-democratie niet te
vergen, dat zij', mede sanctioneert de bezuini-
gingspolitiek van Colijn. Op leger en vloot kan
véél meer bezuinigd worden, en dat gaat vóór.
De ambtenaren zijn ruw behandeld en hun sa
laris is met grove hand ingeperkt. Er wordt
bezuinigd op zaken, waarop niet bezuinigd
mag worden. Hot geld wordt pok gehaald vol
gens een stelsel, dat niet democratisch is. %n
niet getolereerd kan worden, al geven wij; toe,
dat ook op dit gebied door iedere regeering
wel onaangename dingen zouden- moeten wor
den gedaan.
Al' wordt dus dezerzijds, erkend, dat er nood
dwang is tot bezuiniging en dat iedere regee-
2). (Slot).
Te L-oïrtlen heeft Prins Willem nog
pogingen gedaan -om langs diplomatieke»
weg' iets te bereiken. Maar ook daar was
geen succes te halen. Intusschen w.a,s men
in 't Noorden den kroonprins meer en
meer voor een Belg gaan houden, en het
woioixl B'elg had in -dien tijd voor vele
Hollanders een allesbehalve vriendelijke
beteekenis. Maar weldra zou er oen her
haling komen, van wat er na Quatre-
Bras was gebeurd. In de Augustusdagen
van 1831 kreeg men den Tiendaagischen
Veldtocht. Nederland gaf blijk ook zelf
nog een mogendheid te zijn. Die prins
bleek een goed veldheer. Het volk was
'verheugd en dankbaar. 1
"Dlan Komen er editer weet' lang© pijn
lijke jaren van wachten. Die prins blijft
bijl het leger te velde in Noord-Brabant.
Het lange wachten bederft den geest on
der -de mannen. Die prins zelf traicht. zijn
drang naai' daden te stillen door einde-
loozie tochten te paard. Maar 'die doel-
loioz© beweging maakt den rustelooze no-g
rusteLopzer. Daarbij komen nieuwe wrijf
vingen tusschen vader en zoon. Tenslotte
ring en iedere bestuurder tot dit zware werk
is gedwongen, de verantwoordelijkheid voor de
politiek van Colijn wordt door ons met kracht
afgewezen. Het stelsel deugt niet."
Het is het oude liedje. Er moet bezui
nigd wordende „nooddwang" wordt er
kend, maarhet stelsel deugt niet.
Weet de heer Schaper een beter stel
sel, waarmede financieel hetzelfde resul
taat wordt bereikt?
Laat hij ermede voor den dag komen.
De aardschokken in Genua.
Uit de beschrijvingen in de bladen blijkt,
dat de zes vrij heftige aardschokken, die
Zondagmiddag Genua hebben geteisterd,
een zeer ernstige paniek hebben veroor
zaakt. De eerste schok werd om half drie
gevoeld, de daarop volgende met tus-
schenpoozen van een kwartier. Het talrijke
publiek, dat de straten, de koffiehuizen
en de plaatsen van vermaak vulde, werd
door schrik bevangen en snelde naar open
gelegen terreinen. D'e koffiehuizen, die
op dat uur geheel gevuld waren, liepen
leeg en de bezoekers wierpen in hun
haast tafels en stoelen omver. De be
woners in de volksbuurten renden de
straat op; vrouwen vielen op haar knieën
en 'richtten gebeden ten hemel.
Nauwelijks was men eenigermate van
den eersten schrik bekomen of d© tweede
schok deed zich gevoelen, die' de opwin
ding weer deed toenemen. Het publiek,
dat een feest van het Groene Kruis bij
woonde, baande zich een weg naar de
nabijgelegen straten, waarbij velen onder
den voet geraakten. De paniek bedaarde
eenigszins toen het orkest bleef doorspe
len. Bij eiken schok echter nam do angst
der bevolking toe en een ieder maakte
zich gereed om den nacht buitenshuis
door te brengen.
's Avonds om acht en negen uur her
haalden zich de schokken, waarop de
paniek haar hoogtepunt bereikte. -Do
schokken echter waren hevig, maar had
den een golvende beweging, zonder 'hef
tige rukken, zoodat er nergens huizen
zijn ingestort. Doch zij waren voldoende
om de half millioen Genueezen dei-mate
te verschrikken, dat bij het ochtendgloren
do straten en pleinen nog met een ang
stige menigte waren gevuld.
Polder Walcheren.
Hedenmorgen werd onde-r voorzitter
schap van dhr mrv H. F. Landsheer de-
najaarsvergadering va.n den polder Wal
cheren .gehouden in het Polderhuis in de
'Abdij, i
De geloofsbrieven -der herkozen en ge
kozen commissarissen, de heeren K- Al-
la,art te Ritthem, L- Simonse en G. Pol
derman, beiden to Biggekerke; P- Melis
te Seroioskerke, A, P. Koster te Grij'ps-
k-erke en mr P. J. van der Fleem te Dom
burg, werden door een daartoe benoemde
commissie aangezien en op liaar advies
werd tot toelating der 6 genoemde hee
ren besloten.
Pensioienreg'el ing-
D|oior den commissaris Wisse werd in
de voorjaarsvergadering gevraagd, of er
geen aanleiding, bestaat een gedeelte', of
althans een grooter gedeelte dan thans van
-de pensioenbijdrage, welke de polder ver
plicht is te betalen, op de ambtenaren
van de polders te verhalen. Het dage
lijksch bestuur kan hierop geen gunstig
antwoord geven. Dien 21sten April 192-3
besloot de vergadering op de in dienst
zijnde -ambtenaren voor bijdrage voor e-i-
ige-n pensioen niets te verhalen; v-oor bij
drag© aan weduwe- en weezenpensio-en
voor een pensioengrondslag, beneden de
f 1500 niets, van f 1500f 2500 2 pet
en daarboven 3 pet. Voorts van nieuw aan
te stellen ambtenaren voor eigen pen
sioen 3 en voor weduwe- en w-eezen-
pensioien 5Va pet te vorderen, zulks zijnde
Do overweging, welke toen gold, is
D|e overweging, welke toen gold, in
nog voortdurend van kra.cht. .Die in dienst
zijnde -ambtenaren betaalden ook voor
de invoering1 der Pensioenwet 1923 geen
andere bijdrage, als thans bij! het boven
staande besluit, is bepaald. Zijl genoten
vrijwel premievrij' pensioien en genieten
dat -ook nog thans, hetgeen billijk moet
het familie-drama; de koningin is ge
storven -en de koning, die met zooveel
energie het gr-oote gewild heeft voor zijn
volk, maar onder dein zwaren last der
teleurstellingen gebukt gaat, zoekt troost
bij -een fijn beschaafde hofdame. Maar een
Belgischeen een Roamsche! Thans wre-v
ken zich allen, die jarenlang in hun bin
nenste geprotesteerd hebben tegen het
feit, dat da vorst te 'groot was voor zijn
burglerij. Die prins kan uit de ramen van
zijn paleis zien, dat zijn vader niet meer
gegroet wordt -door tal va-n deftige hoe
ren. Zal hij zichzelf en de dynastie in
het verderf stelten? Die koning komt voor
die keuze te staan: afstand te doen van
den troon of een einde te malc-en aan den
troostrijken -omgang met de barones
d'Oultremont. Hij kiest het laatste; na
'alles wat -er gebeurd is, na de lange jaren
van -onverpoosden arbeid voor de groot
heid van het land, meent hiji reciht te heb
ben op wat hiji nog 'aan geluk genietere
kan. 1
Na dit bittere Koningsdrama bestijgt
■Willem II den troon. Toen hij; in October
1840 vop-r de eerste maal de Staten-Gene-
raal open-de, verscheen hij te paard, als
'een koning-bevelvoerder. Onmiddellijk wa
ren er tal van heeren, die dit militaire
'vertoon betreurenswaardig' achttenHun
leuze was: leve de koning, 'die do-et wat
wij willen. Er is toie-n -een nieuwe pijn
lijke strijd heg-o-nnen. Aan den ©enen kant
-de koning zonder bepaald politiek stelsel
'hij was allerminst 'een man van stel
sels 1 maar met een ongetwijfeld ver
heven opvatting van zij'n vorstenplicht
'en een vast geloof in de heiligheid zijner
rechten. 'Aan den anderen kant de in-
tellectuieele burgerij, het „nationaal ver-,
stand" uit die dagen, verstandig, zeer
zeker, maar tegenover vele kostbare le
vensvoorwaarden al te v-erstandig, zon
der fantasie en zonder zin voor wat meer
dan verstandig is. 'Aan het hoofd' di-er
burgerij stond Thorb-eoke, een man van
gezag, maar in die jaren tusschen '40
ten '48 het gezag opeischend vo-or den
stand, waartoe hijzelf behoorde.
In '48 dan was het voorbeeld van bui
ten 'beslissend voor den omvang der
Grondwetsherziening. Op de Parij'sche Fe
bruari omwenteling volgden de Ma-art-
sch-e buien in Holland. In den strijd o-rn
de Grondwetsherziening hadden de yrij1-
zinnigen de persoon des Koniregs niet
ontzien. Die vervreemding tusschen de
burgerij ©n den vorst w-erd steedis grooter.
In de buurt van Tilburg, onder de een
voudige Noord-Brabanders voelde hij zich
nog 'tbest thuis. Diaar was 'hiji ook popu
lair -en in zijn rusteloozen geest had hij
allerlei plannen ontworpen tot economi-
mis-ch'e ontwikkeling van dit gewest.
Intusschen was de hartkwaal steeds
erger geworden. De ©moties van den
politiefcen -strijd; de verbittering o-ver d-e
persoonlijke aanvallen; de smart van zijn
groptheidswil, die zich steeds aan klein
heid stootte (ook aan -de kleinheid van
zijn eigen werkvermogen) ondermijnden
zijn 'gestel. Te midden der Maartgebeurte-
nissen van 1848 w-as ook nog het be
richt gekomen van Prins Alexander's -over
lijden op Madeira,.2) Het was een slecht
jaar vopr den Koning'.
'Toen hij in M*.art 1849 weer naar het
Zuiden trok, kreeg hij te Rotterdam een
ernstig toeval, de oude kwaal- Maar hij:
vermande zich. Nadat men 'h-em weer
op de been geholpen had, wilde hij voort
loop en alsof er niets -gebeurd was. Zoo-
als steeds wilde hij oiok toen de grenzen
van zij'n kunnen Overschrijden. Als een
afgemat, ziek man kwam hij te Tilburg
aan -om er Zaterdag 17 Maart te sterven.3)
Hij was slechts 56 jaar en na de
heerlijke -dagen v,a,n Spanje heeft hij1 waar
schijnlijk wel niet veel gelukkige jaren
meer gehad. Een 'gelukkige koning is hiji
zeker niet geweest. Evenals zij'n vader
'heeft hij; met, vurig verlangen de groot
heid 'en den. room van zijln land gewild.
•Maar hij- beiden was -die wil in zekeren
zin te groot voor den wil van het volk.
Die 'eerste helft der XIX© eeuw was geen
groote tijd voor Nederland. Door Quatre
Bras en door den 'Ticndaagschen Veld
tocht heeft Willem II er ten minste ©eni
gen Juister van de overwinning en van
do militaire plichtsvervulling aan bijge
zet. Daarom is het goed, dat wij
ho© nuchter wijl ook zijln mogen de
nagedachtenis van dien meest romanti-
schen -onder alle Nederlandsche vorsten
blijven ©eren. 1 -
Barones, lees gravin. Hij trad in 1843
met haar in 't huwelijk. Zijn eerste vrouw, de
beminnelijke Prinses Frederika Louisa Wilhel-
mina van Pruisen, was in 1837 gestorven. Kin
deren: Willem, Frederik en Marianne. Red.
„Zeeuw".
2) Alexander, tweede zoon van Koning Wil
lem II, geb. 1818, overl. 1847. Zijn oudste
zoon Willem, geb. 1817, was onze latere Ko
ning Willem III, zijn derde of jongste zoon,
was Hendrik, geb. 1820, wiens eerste vrouw
Amalia Augusta da Gloria, dochter van den uit
den tiendaagschen veldtocht bekenden (en be
roemden) Bernhard, hertog van Saxen Wei-
mar, stierf in 1872; zijn tweede vrouw Marie,
dochter van Prins Frederik Karei van Pruisen^
den held uit den oorlog van '70, overleefde
hem en. stierf na een kortstondig huwelijk met,
den graaf van Altenburg in 1884. Red. Zeeuw.
3) Zijn lijk werd 4 April daaraanvolgende
in den Koninklijken grafkelder te Delft bij
gezet. Red. Zeeuw.
i
