m
Vrydag 12 September 19
3Se Jaargang
Buitenland.
De ballingen van iuGerna.
Binnenland
FEUILLETON.
Drukkers-Exploitanten
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Te!.: Redactie no. It; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
„Bartiméus".
Met hartelijken dank ontvangen voor
bovengenoemde stichting: uit Goes: dhr
Kok Sr. f 10, dhr H. f 5, familie O. f 3,
mej. D. f2.50, mej. S. f 1, dames de
f2, N. N. f5; uit Nieuwdorp van A. v.
A. Sz. f3.
Wij zijn dankbaar en blijven de stichting
aapbevelen. De nood is grootI Denk er
s.v. p. aan: het is voor blinde kin
deren. J. DONNER Sr.
Van een aanslag.
Wij hebben kort geleden melding ge
maakt van het bericht over oen mislukten
aanslag tegen den president van de Pool-
sche Republiek bij zijn bezoek aan Lom-
berg bij gelegenheid van de jaarbeurs
aldaar. Een zekere Steiger was daarbij in
hechtenis genomen. Een nader onderzoek
dezer zaak heeft aangetoond, dat er in
liet geheel geen wenselijke aanslag ge
pleegd is. Er was wel gegooid met een
voorwerp, dat niet van het rijtuig van,
den president .gevallen was, maar het
bleek een doos met aarde te zijn. Men
weet nog niet met zekerheid of hier
eenige politieke manifestatie mee be
doeld is, maar van een aanslag kan niet
gesproken worden. De gearresteerde Stei
ger schijnt met de daad niets te maken
te hebben.
De Spanjaarden in Marokko.
Een officieele mededeeling uit Madrid
spreekt van een Spaansch succes in de
buurt van Kala. De vijand leed ernstige
verliezen. De Spanjaarden hadden 30 doo-
den en gewonden. Naar de Matin uit
Madrid verneemt, hebben de Spanjaar
den getracht Kalaa, dat, dicht bij Tetoean
ligt, te ontzetten. Drie afdeelingen in
boorlingen, 2 bataljons van het vreemden
legioen, 1 bataljon infanterie en artillerie
namen aan den uitval deel. De gevechten
zijn nog aan den gang.
Verlaging spoortarieven.
In verband met de aanstaande daling
der steenkolenprijzen overweegt het de
partement van spoorwegen in België de
mogelijkheid om de spoorwegtarieven bin
nenkort te verlagen. Deze verlaging zou
ten minste 10 procent bedragen.
Onlusten in Britsch-Indië.
Er hebben den 9den onlusten plaats
gehad tusscben Hindoes en Mahomedanen
te Kohat. Op verschillende plaatsen werd
van de vuurwapenen gebruik gemaakt. De
troepen grepen ten slotte in en de nacht
verliep kalm; 's anderen daags echter be
gonnen de schietpartijen en brandstichting
opnieuw. Bijzonderheden ontbreken. Er
Eijn meer dan 20 gewonden. De Hindoes,
die zwaar geleden hebben, verlieten de
stad.
Korte Berichten.
Niettegenstaande de thee-accijns dit
jaar verlaagd is, trekt het de aandacht
dat in Engeland de thee thans twee stui
ver per pond duurder is geworden dan
daarvoor. De Daily Herald heeft, daar
schande over gesproken en Chandler, oen
belanghebbende bij theeplantages, betoogt
nu dat de verhooging noodig is, om de
verliezen van vorige jaren voor de aan
deelhouders goed te maken, daarmee er
kennende dat er een trust achter moet
zitten.
Gisterochtend om tien uur begon te
Weenen de staking der metaalarbeiders.
38).
En iedere Wialdens spitst de ooren,
terwijl de afgezant voortgaat: „Die ko
ning van Frankrijk, die trotsche en
beerschzuchtige tiran, die de oorzaak is
geweest van al uw lijden en van al het
kwaad, dat u ten deel viel; hij, die uwe
valleien met bloed heeft gedrenkt,
heeft nu uw wettigen heer en souverein,
den hertog van Savoye. den oorlog ver
klaard. De legers van Lodewijk XIV zijn
i eeds gereed onze landpalen over te trek
ken en de veiligheid van onzen vorst in
gevaar^ té brengen. Nu is het de wensch
van zijn hertogelijke hoogheid, aan alle
vervolgde Waklenzen vergiffenis te schen
ken, hun bezittingen terug te geven; hun
kerken te herstellen en hun de vrije uit
oefening van hun godsdienst toe te staan,
op voorwaarde, dat zij zich in deze ure
des gevaars rondom hem scharen en hem
helpen den overweldiger te keer te gaan."
Daar raakt de schare Waldenzen in
onbeschrijfelijke geestdrift. Wie had dat
ook durven verwachten I Wat in geens
menscben hart was opgekomen, dat had
<iod gedaan!
„01" roepen zij allen om strijd, „geeft
't Aantal slakers wordt op 120.000 geschat.
De stemming is niettemin rustig, daar de
burgemeester van Weenen zijn pogingen
tot bemiddeling blijft voortzetten.
De sowjet-regeering heeft het aan
tal toelagen aan onbemiddelde studenten
aanzienlijk ingekrompen. In plaats van
7500 zullen tot nu toe in geheel Rusland
slechts 300 studenten zulk een toelage
ontvangen, terwijl de toelage zelf ver
minderd wordt.
Volgens een bericht uit Londen heb
ben eergisteren 160.000 personen de ten
toonstelling van Wembley .bezocht. Het
totaal-aantal bezoekers bedraagt thans
dertien millioen drie honderd duizend.
Het schijnt niet uitgesloten, dat de
oud-rninister Smuts zal worden uitgenoo-
digd als hooge commissaris van Zuid-
Afrika te Londen op te treden.
Volgens de laatste berichten zon
den in Georgië de opstandelingen mees
ter zijn van den toestand. Zij zouden Tiflis
en Koetain bezet hebben en Batoem zou
door hen worden bedreigd.
De Volkenbondsvergadering verklaar
de zich voldaan over het tot dusver in
Hongarije verrichte werk.
Duitscbland stortte den tweeden ter
mijn van 20 miljoen goudmark op de vcr-
goedingsrekening.
De Belgische regeering zal een wets
ontwerp indienen tot ratificatie van de
conventie van Washington inzake den
aciiturigen werkdag, doch wil deze al
leen toepassen als zulks algemeen en
stipt geschiedt.
De Zeppelin voor Amerika heeft gis
teren eindelijk zijn proefvlucht boven
Zwitserland, die. al twee dagen achtereen
wegens het ongustige weer uitgesteld was,
kunnen ondernemen. Gravin Brandenstein,
Zeppelin's dochter, maakte den tocht mee.
Als deze proefvlucht het gewensclite re
sultaat oplevert, vertrekt de Z.R. Ill van
daag of morgen op zijn grooten proeftocht
over Noord-Duitscbland en Skandinavië.
Bij den tocht van gisteren vloog de Z.R.
III op geringe hoogte in twee prachtige
kringen over Bazel. Het werd door twee
vliegtuigen vergezeld.
Het Chileenscbe ministerie is afge
treden. Er is een militair driemanschap
gevormd, dat besloten heeft de Kamers
te ontbinden.
De geallieerde militaire controle
commissie in Hongarije heeft in het yer-
beteringsgesticht te Csegeld opnieuw, wa-
penvoorrnden ontdekt, "die daar verbor
gen waren. Zij waren voldoende ter be
wapening van een bataljon en omvatten
onder meer 12 machinegeweren.
D' e Br oe k h u ij s-a f f a i r e.
De lieer Kiessel, die beslag heeft laten
leggen op den inboedel van het Broek-
huijs-gebouw heeft thans een verklaring
hiervan gegeven. Die firma deed een of
ferte voor liet leveren van kantoormeube
len voor bedoeld gebouw, waar het
hoofdkantoor van de Sneeuwbal-affaire
werd gevestigd. Er werd voor f 13000
geleverd, op voorwaarde, dat f 6000 op
op 1 Sept. moest zijn betaald. Op dien
datum werd het geld echter niet ont
vangen, daar men mededeelde, dat de
heer Rroekhuijs buitenslands was. Toen
hij Zaterdag j.l. wel thuis was, vervoeg-
gij ons onzen Bijbel, onze godsdienst
vrijheid, onze kerken en onze eigendom
men terug, dan beloven wij u plech
tig niet alleen onzen wettigen souverein
in het bestrijden van den gemeenschappe-
lijken vijand bij te staan; maar meer nog
wij zullen de eersten wezen bij eiken
aanval, en de laatsten bij eiken terug
tocht; de voorsten in ieder gevecht, dé
laatsten op ieder slagveld!"
„Het is genoeg, het is genoeg," zegt de
afgezant, „gij zijt brave lieden en getrouwe
onderdanen. Ik zal uw antwoord aan het
hof overbrengen, binnen weinige dagen
komen wij weder om den vrede te tee
kenen."
Dit zeggende buigen zij zich en ver
trekken. De oogen der Waldenzen volgen
hen in stilte tot hun laatste schim in
het gebergte wegduikt. Het is hun, alsof
zij zoo pas ontwaakt zijn uit een van
die krijgsman sdroomen, die de beide
schoone tweelingzusters schilderkunst en
poëzie meermalen zoo gevoelvol hebben
belichaamd; die droomen van een tehuis,
zoo liefelijk en welkom na den al te lan
gen en al te hangen strijd. Evenwel met
dit verschil, dat in andere gevallen de
rauwe alarmtrom met een enkelen roffel
al hun bekoorlijkheden uitwischt en hen
doet ontwaken in een bivak aan deD
vóóravond van een bloedig gevecht, en
den zich de beide firmanten aan het
weelderig ingerichte huis aan den Heem
raadsingel, met het verzoek om betaling.
De heeren kregen geen geld, doch wer
den na een lievige woordenwisseling de
deur uitgegooid. D'e heer Broekhuijs
schijnt dit evenwel wat al te kras te heb
ben gevonden, tenminste hij zond een
deurwaarder met f2800, die hij in de
haast had bijeengekregen. D'e firmanten
weigerden echter dit bedrag aan te ne
men, daar zij dan hun recht op de f 6000
zouden hebben laten varen. De firmanten
Kiessel belastten mr Sasburg Jieslag te
doen leggen op den inboedel. Deze vond
zooveel medewerking bij de justitie, dat
daar nog denzelfden dag toe kon worden
overgegaan. Die beslaglegging geschiedde
zonder verzet, daar voldoende polities
hulp aanwezig was.
Di e p er s g e w e i g er d.
In het Utrechtsch Dagblad van 9 dezer
lezen wij het volgende:
Wij ontvingen ter onzer redactie de af-
ficieele mededeeling, dat hedenochtend te
10 uur de Bond van Melkveehouders
in de Landbouwbeurs in vergadering bij
een zou komen ter bespreking van den
melkprijs. Met het oog op het groote
belang van deze vergadering ging een
onzer verslaggevers hedenmorgen naar
die vergadering toe, doch kreeg daar
van de bestuurstafel te hooren dat geen
pers bij deze bespreking werd toegelaten,
„aangezien de pers altoos verdraaide ver
slagen publiceerde van deze vergaderin
gen, alles zóó voorstelde zooals zij het
zelf beliefde, altijd in die verslagen partij
trok vóór het publiek en tegen de vee
houders, in één woord de pers gaf zulke
onjuiste verslagen, dat men geen verslag
gevers meer wenschte toe te laten. De
heeren konden om half een, na afloop
der vergadering, wel een communiqué
komen halen. Dan wisten de veehouders
tenminste dat er een juist bericht van
de vergadering in de pers zou verschij
nen."
Met deze boodschap mochten wij heen
gaan.
Wij stellen na deze mededeeling aan de
pers, natuurlijk geen prijs meer op een
communiqué van de melkveehouders. Als
de veehouders aangaande den melkprijs
eenig b,ericht wenschen opgenomen te
zien, bestemd voor het publiek, zullen
zij een anderen weg hebben in te slaan
dan thans gevolgd is. Die JJtrechtsche
pers is niet van zins zich bovenaange
haalde beschuldiging te laten aanleunen,
om dan eenige uren later als .een bood
schappenjongen met het hoedje in de
hand te komen vragen om een commu
niqué.
Het betalen me t afgepast geld
aan de stations.
De Nederlandsche Spoorwegen hebben
hier die aanminnige droom werkelijkheid,
volle werkelijkheid is!
Arnaud breekt het eerst het stilzwijgen
af. Geen woord van hem zeiven komt
van zijn lippen, maar in zijn hart klinkt
en uit zijn mond wordt gehoord het tref
fende "Psalmvers, dat in onzen bundel
aldus luidt:
Geen geval, geen zorg, geen list,
Oost, noch west, noch zandwoestijn,
Doet ons meer of minder zijn;
,God is rechter, die 't beslist;
Die als aller Oppervoogd,
Deez' vernedert, dien verhoogt.
Langzamherhand matigt zich hun blijd
schap eenigszins, als zij beginnen te be
denken, dat zij een vijand, die hen reeds
zoo menigmalen bedrogen heeft, ook thans
moeten wantrouwen. Daarom zijn sommi
gen van oordeel, dat er ijverig voort
gebouwd moet worden aan de horst
weringen en niet één verdedigingsmiddel
verzuimd. Ook willen zij hun waakzaam
heid verdubbelen en zoo den dag afwach
ten, waarop het goede woord van daar
straks zich bevestigen zal. Arnaud ver
zet zich daar niet tegen; maar hij voor
zich heeft den vijand uit het oog ver
loren. Noch op den afgezant, noch op
zijn zender vestigt zich de dankbare blik
zijns geloofs. Hij ziet Gods vinger; hij
de volgende instructie aan het stations-
personeel uitgevaardigd
ln den laatsten tijd wordt door het pu
bliek herhaaldelijk er over geklaagd, dat
personeel van reizigers- en bagageloket
ten kortweg betaling eischt in afgepast
geld en ook indien de reiziger daartoe
niet bij machte is weigert zelfs ronde
bedragen als tien cents, één gulden, enz.
terug te geven. Ernstig vermoeden be
staat, dat in vele gevallen de weigering
niet voortspruit uit gebrek aan de noo-
dige betaalmiddelen.
Het personeel mag zeer zeker bevorde
ren, dat het publiek in afgepast geld
betaalt, maar is de reiziger klaarblijkelijk
hiertoe niet in staat, en is in de kas
het voor cle terugbetaling noodige geld
aanwezig, dan mag het recht, om betaling
in afgepast geld te eischen, niet uitge
oefend worden.
Van de reizigers kan niet gevorderd
worden, dat zij steeds het door hen te
betalen bedrag vooraf nauwkeurig bereke
nen, wat hun trouwens in vele gevallen
niet mogelijk zou zijn, eu het personeel
moet hun dan ook bij de door hen te
verrichten betalingen zooveel mogelijk ter
wille zijn en tegemoetkomen.
Ned. Bond van J.V. op G. G.
Te Utrecht werd gisteren een buiten
gewone huishoudelijke vergadering gehou
den van den Bond van .Tongelingsveree-
ni gingen op Geref. grondslag.
Na de bekende „Uitbouw"-actie en nu
de Bond in een ander stadium van ont
wikkeling is gekomen, werd besloten hij
wijze van proef een dergelijke vergadering
te beleggen, als werkvergadering, waarin
in den meer beperkten kring van afge
vaardigden meer in 't bijzonder organi
satorische zaken zouden kunnen worden
besproken. En die proef is wèl-, zeer wel
geslaagd.
Te half elf werd de vergadering geopend
door den voorzitter den hoor A. Zijlstra,
lid van de Tweede Kamer, uit Groningen.
Aanwezig waren ongeveer 600 jongelin
gen, afgevaardigden van 291 vereenigin-
gen. Gezongen werd Ps. 252, waarna
de voorzitter voorging in gebed en het
eerste gedeelte van Psalm 119 voorlas. Uit
den bijzonderen aard der huishoudelijke
vergadering vloeide voort, dat de voor
zitter geen breed-uilgewerkte openings
rede hield, maar alleen kort het doel der
vergadering uiteenzette.
Een telegram van gelukwensch werd
verzonden aan dr B. Wielenga, raadsman
van den Bond, die dezer dagen zijn zil
veren ambtsjubileum vierde. De grijze
voorlrekker Jac. van Oversteeg, secretaris
van den Bond, moest helaas wegens
voortdurenden wankelen gezondheidstoe
stand afwezig blijven. Hem werd een har
telijk telegram met heilbede gezonden.
Breedvoerig werd gediscussieerd over
een viertal voorstellen van de jongelings-
vereenigingen Maasland, Rotterdam (De
Zaaier), Oegstgeest en De Krim.
Het voorstel van de beide eerste ver-
eenigingen: „Minstens 4 weken voor de
jaarvergadering plaatst het Bondsbestuur
in het orgaan een overzicht van de in
gekomen voorstellen en voegt daaraan
zijn advies toe", werd aangenomen. Op
aandrang van Oegstgeest werd besloten,
de prijzen der leidraden (bondsuitgaven)
te herzien en waar noodig te verlagen,
terwijl het Bondsbestuur con amore mee
ging met het voorstel van De Krim
om een commissie voor beoordeeling van
lectuur in te stellen.
In de middagvergadering hield de 2e
secretaris van den Bond, de heer J.
voelt Gods hand, en hij vertrouwt zich
aan diens leiding geheel.
En hij werd niet beschaamd. Op den
bestemden dag verscheen Bertin met zijn
gevolg op dezelfde plaats. In zijn hand
hield deze het vredesverdrag door den
vorst zelf onderteekend. De voorwaarden
waren eervol in ieder opzicht. De meest
Onverzoenlijke vijand kon zijn hulde niet
weigeren aan zooveel dapperheid, aan zoo
moedige volharding. En toen Amedeus
door den machtigsten vijand van geheel
Europa in het nauw werd gebracht, zag
hij er het gewicht van in aan deze al-
gemeene vergiffenis nog onderscheidene
gunsten toe te voegen, die hem de dien
sten verzekerden van lieden, die, vol
gens zijn eigen woorden, nooit ontrouw
waren geweest aan hem of zijn huis, dan
alleen wanneer zij door oifderdrukking tot
opstand genoodzaakt werden.
Men moge zich verbeelden, welke ge
voelens de Waldenzen bezielden bij zoo
heuchelijken ommekeer, beschrijven kun
nen wij het niet, oim den indruk daardoor
niet te verzwakken, die deze treffende ta-
fereelen op ons hebben gemaakt. Deugen
achtereen werden de kerkers van Pië-
mont, waarin honderden lijders jaren lang
ter nauwernood enkele zonnestralen had
den kunnen .op'vangen, geheel geledigd.
En de gevangenen, die jarenlang gezucht
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs;
Per 3 maanden, franco per post, f 3.
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentiën:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 cL
Bij abonnement belangrijke korting.
Hoed U bijtijds.
Kou, tocht, griep, koorts enz. veroorza
ken tal van nieraandoeningen. De nieren
moeten dan den bijstand missen van de
andere bloedreinigende organen: de huid
poriën, longen en ingewanden. Bij' de
dubbele inspanning en vaak verwaar
loosd is het geen wonder, dat de nie
ren het afleggen. Dan is het tijd om
een niergeneesmiddel te gebruiken om de
nieren op te wekken en te versterken.
Spoedig gebruik van Foster's Rugpijn
Nieren Pillen kan ernstige gevolgen als
rheumathiek, ischias, spit, bliasontste-
king, nierzand, nierwaterzucht, niersteen
voorkomen.
Doe wat gij kunt om uw' levenskracht
op peil te houden, oefen uw ledematen
en spieren, en zorg voor een goede
bloedsomloop. Leef op verstandige wijze.
Foster's Pillen geven betrouwbare hulp.
Zij werken alleen op de nieren en blaas
maar dit doen zij goed en terdege.
Verkrijgbaar in apotheken en drogist
zaken a f 1.75 per flacon (geel etiket met
zwarten opdruk).
Wijnbeek, van Zwolle, een keurig gesty-
leerd, historisch georiënteerd en oor
spronkelijk geformuleerd referaat over
het onderwerp: „Verhouding van den
Bond tot de provinciale afdeelingen".
Spr. behandelde de volgende stellin
gen:
1. De rechtsgrond voor onze Bondsor-
ganisatie was en is nog steeds, de plaat
selijke Jongelingsvereenigingen in de ge
legenheid te stellen aan hare roeping te
beantwoorden.
2. De organisatie in provinciale afdee
lingen is alleen ingevoerd, ten einde de
organisatie beter 'te doen werken en de
vereenigingen meer vruchten te doen
plukken van den gemeenschappelijken ar
beid.
3. Die arbeid der provinciale afdeelin
gen heeft derhalve, ook organisatorisch,
een natuurlijke begrenzing.
4. De Bond heeft ten opzichte der
afdeelingen tweeërlei taak, een preven
tieve, zich uitend in het geven van lei
ding en een repressieve, zich uitend
in het houden van toezicht op den ar
beid der afdeelingen.
5. De dubbele taak van den Bond wordt
vergemakkelijkt door de samenstelling
van het Bondsbestuur, zooals ons Bonds-
recht die kent; het is echter onjuist, te
beweren, dat de provinciale afdeelingen
in het Bondsbestuur zijn „vertegenwoor
digd"
Niet minder dan 12 debaters namen
aan de bespreking deel. Referent verde
digde op overtuigende wijze zijn stellin
gen.
Het geestdriftig opwekkend slotwoord
door ds H. A. Munnik, van Zwolle,
droeg tot titel: „Individueel of Sociaal".
Spr. bedoelde deze woorden niet in po-
litieken, maar in algemeen principieelen
zin met het oog op de Geref. Jongelings-
vereeniging. Bond, afdeelingen en ring
zijn er om de vereeniging. De vereeniging
is er om de jongelingen.
De vergadering werd te 5 uur gesloten,
nadat Ds Munnik was voorgegaan in
dankgebed.
Allerlei.
Naar „Het Volk" meldt, zal minister
Co'ijn de voorgestelde verhooging Van do
belasting op sigaren terugnemen.
Het Ned. Weekblad voor handel in
kruidenierswaren meldt, dat in de afgeloo
pen week, 1.398.000 eieren 'uit ons land
naar Engeland zijn verscheept.
hadden naar de „reine lucht" in het
Hemelsche Vaderland, als de eenig denk
bare verlossing uit den pestwalm der
kerkerholen, keerden naar hun velden
en haardsteden weder. Ook hun gold het:
„Toen de Heere de gevangenen Zions
wederbracht, waren wij als degenen, die
droomen". Hoe zielverheffend zoet was
het hun, de lucht hunner eigen, geliefde
bergen weder in te ademen, en te wan
delen te midden der hoogten, door de
dierbaarste herinneringen geheiligd. Eeni-
gen hunner werden naar de Zwitsersch©
kantons gezonden om de vrouwlijke bal
lingen en haar kinderen weder te halen.
Nooit, neen nooit, zal St Marino en La-
cerna hem vergeten, dien avond, waarop)
verguld dooi' de stralen der ondergaande
zon, de lange optocht dier uitgewekenen
binnen haar valleien terugkeerde. Dlat
was een tooneel, evenmin voor beschrijf
ving vatbaar, niet zoozeer om hetgeen
men met de oogen zag, dan wel om het
geen men niet zag, maar er omging in
de harten van allen. Banden, die men
gemeend had, voor altijd gebroken te zijn,
nu nog bindend, vaster dan ooit; vrou
wen teruggegeven aan de omarming hun
ner mannen, kinderen aan hun ouders,
broeders aan zusters en zusters aan
broeders; vrienden aan vrienden; allen
a,an allen hergeven I (W|ordt vervolgd).
