No 290 Woensdag 10 September 1924 38e Jaargang De ballingen van Lucerna. ButaSaii, Dfukkers-ExploitantBn OOSTERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes Te!.: Redactie no. 11; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 Kerkeiijxe politiek. Over dit onderwerp lezen wij in de „Nederlander" Zoowel „De Standaard" als „De Rot terdammer" geven een uitvoerig bericht omtrent een samenkomst van leden der Christelijk-Gereformeerde Kerk, op 30 Sep tember a.s. te Utrecht, ten einde te be spreken de houding, door de leden dezer Kerk aan te nemen tegenover de verschil lende politieke stroomingen in ons vader land. De leider der Anti-revolutionaire partij, de heer H. Colijn, hoopt in die ver gadering als spreker op te treden. Nadrukkelijk wordt er de aandacht op gevestigd, dat deze vergadering alleen toe gankelijk is voor leden van de Christelijk- Geref. Kerk. Dat zij, die godsdienstig en kerkelijk geestverwant zijn, in deze ernstige tijden onderling overleg wenschen te plegen, .ook over politieke onderwerpen, is te verstaan. Dat de heer Colijn, wiens politieke groep blijkbaar zich zelve en bovenal haren leider tot inzet van den komenden stembusstrijd wil maken, gaarne een ge boden gelegenheid aangrijpt tot uitbrei ding zijner invloedssfeer ook dit is te verstaan. Wij zouden op de te houden vergadering dan ook niet bijzonder de aandacht vesti gen, ware niet voorzoo ver wij ons her inneren een dergelijk zuiver kerkelijk samenkomen met politieke bedoeling, sen fceer zeldzaam, zoo niet geheel nieuw ver schijnsel in Nederland. En het verschijn sel iijkt. ons niet van gunstigen aard. Het is niet te ontkennen, dat zeer vsle Nederlanders meer gevoelen voor kerke lijke dan voor staatkundige vraagstuk ken. Ook is het waar, dat dezelfde die pere problemen, die op staatkundig ge bied de scheiding aangeven tusschen Ohristelijk-historischen en Anti-revolutio nairen, op kerkelijk gebied teruggevonden worden bij het uiteen gaan van Neder land sch-Hervormd en en „De Gereformeer den". Zoolang Nederland „Nederland" blijft zal het dan ook onmogelijk zijn de staatkundige verschillen geheel te ver staan^ zonder tevens kennis te nemen van hetgeen op kerkelijk gebied de gees ten beweegt. Maar dit alles neemt niet weg, dat zoo wel de theorie van Dr Kuyper, als theo rie en praktijk van den heer De Savornin Lohman zich altijd verzet hebben tegen bet beheerschen van staatkundige hou ding door kerkelijk belang en tegen bet bereiken van een staatkundig doel door kerkelijken invloed. Een rede, gelijk door professor H. Visscber in 1923 meermalen gehouden: „Hervormd en daarom Anti- Revolutionair", was zeker met deze theo rie in lijnrechten strijd. Moge omtrent mogelijkheid en waarde «ener Volkskerk, verschil yan inzicht be- staan hebben tusschen De Savornin Loh man eenerzijds en De Visser en Schokking anrlererzijds ook De Visser en Schok king verwerpen de in-den-grond Roomsche gedachte van het samenvallen der grenzen van kerkelijk en staatkundig streven. Van hoe groote beteekenis de bloei der Protes- fantsche Volkskerk in ons vaderland moge zijn voor de handhaving van het Christe- lijk-historisch karakter van het Nederland- sc.he volk nimmer mogen plaats of be lang van eenige kerk overheerschend zijn bij het bepalen onzer houding omtrent staatkundige vraagstukken. Dit was en bleef een der vaste gevolgtrekkingen van het protesiantsch Christelijk-historisch be ginsel. Dat thans de leden eener bepaalde kerk- FEUILLETOfÜ. 36). Op zekeren avond, tegen het einde der Meimaand lagen ziij gekampeerd op de hoogte van Agrogna. Die vermoeide krij gers hadden zich groopisgewijze neerge vlijd onder de schaduw va,n hun p!rach- tige kastanje- en walnotenboiomen; ieder met zijn musket naast zich om sptoodig gereed te zijn bij ©en of andere overrom peling. Die wachten, die beurtelings uit gezet weiden, losten elkander af en wa- ren gereed het alarmsein te geven, zoo dra een vijandige bende zich mocht ver- Vertoonen Sedert ©en week hadden zij rast gehad van hun drijvers, en die maak ten zij zich ten nutte om de kranken te verplegen, en van hun vermoeienissen uit te rusten. Voor de welbekende rots kloven, die tot hosp'.talen dienden, wer den onophoudelijk vuren gebrand om de vochtigheid van den nachtelijken dauw te verminderen. Wiji zien daar Arnaud, leunende op zijn zwaard te midden zijner dap'pero landslieden. Hij is in diep' gepeins ver zonken. Nog eenmaal laat hij1 de wonder- Voile gebeurtenissen der laa,tste maanden gemeenschap, op grond van hun lidmaat schap dier kerk, samenkomen om, als het ware, met, den leider der Anti-Revolutio naire Staatspartij te onderhandelen, dit lijkt ons èn voor het kerkelijk leven, èn voor het staatkundig leven, geen gunstig verschijnsel. Waar kerkelijke gedachten het staatkundig leven gaan beheerschen komt de vrijheid in het gedrang. Waar /politieke overwegingen gaan medespreken in het kerkelijk leven kan het geloof wor den geschaad. Tegen beide moet wor den gewaakt." Onze Nieuwe Leidsche teekent hierbij aan Veel van wat de „Nederlander" later opmerkt kunnen wij onderschrijven en wij hebben genoeg vertrouwen in den beer Colijn om te verwachten dat ook hij er voor zal waken, dat de kerkelijke en staatkundige zaken niet met elkaar zul len worden verward. Groole omzichtigheid is hier inderdaad geboden. En het verheugt ons, dat het iuist de Nederlander is, die hierop zoo sterk den nadruk legt en dat het Christeliik Historisch hoofdorgaan zich nogeens krachtig verzet tegen het beheer- schen van staatkundige hou ding door kerkelijk belang, dat het verwerpt de in den grond Roomsche gedachte van het samenvallen dei- grenzen van k e r k e 1 ij k en sta al le u n d i g strove n en dat het nadrukke lijk constateert dat nimmer plaats of belang van eenige kerk ov er- lieerschend mag z ij n b ij li el b e- p a le n onzer houding omtrent staatkundige vraagstukken. Waar juist van Christelijk Historische zijde gepoogd werd de staatkundige hou ding door kerkelijk belang te laten be heerschen en de grenzen van kerkelijk en staatkundig streven te doen samenvallen, daar is wat hier door hot Christelijk Historische hoofdorgaan wordt betoogd, een moedgevend leeken. De vernietigde oogst in Zu!d- en West- Duitschland. Men schrijft,aan de N. R. C. uit Zuid- Duitschland Als men met den sneltrein van Berlijn naar Frankfort a. d. Main spoort, begin nen na het passeeren van de Thüringer bergen de korenscliooven op de velden te verschijnen. Men stelle zich voor wat dit beteekent! Nu nog, 6 September, de ko renscliooven op de akkers. Het is een el lende. Regen en steeds maar weer regen lieten het koren niet drogen en door weekte de akkers en wegen dusdanig, dat er aan het binnenhalen, ook van den doornatten korenoogst, niet te denken viel. Sedert half Juli hebben wij hier nog geen drogen dag beleefd. En hoe heeft het geregend! De eene wolkbreuk werd door de andere opgevolgd. Doorweekt heeft d,e oogst in het dikwijls zoo zwoele weer nu al bijna 6 weken op de akkers gestaan. Dikwijls, ook nu nog, ziet men op de laag gelegen akkers de schooven in het water staan. Het gevolg is verschrikkelijk. Dezer dagen nam mij een heerenboer óp een bezichtiging van zijn velden méde. Daarbij heb ik als leek eerst een begrip gekregen, van wat er eigenlijk gebeurd is. Uit den. trein ziet men wel, dat hel koren grijs en zwart is geworden, maar ziet men den toestand der schooven en voor zijn geest voorbijgaan Zijii hart, vloeit over van dankbaarheid voor al wat Cod in het verleden voor zijn arm verdrukt volk heeft .gedaan en toch, daar is in zijn binnenste iets, dat wel wat gelijkt op een twijfel, of zij wel ooit weder In het rustig bezit hunner bergen en dalen gullen hersteld worden. Diat hij- niet held haftig is, de man, die zooveel dappere wapenfeiten heeft volbracht, dat hij geen geloof heeft getoond en geen man des geheels genoemd kan worden, wie zal 'het durven beweren? Maar ziet, nu zijn alle dingen tegen hem. Als een veldhoen op de bergen voortgejaagd en opgezweept moeten zij ieder plekje gronds bevechten en verdedigen, en als de ruwheden van een Alpenwinter hen zoo slecht gekam peerd on zoo' schaarsch beschut vinden, is deze stellig ©en getrouwe bondgenoot hunner vijanden. Vreesetij'fce lawinen en een nijpend gebrek zullen weldra het reeds begonnen werk der verdelging' vol tooien. Zelden stond de dappere krijger voor Gods volk en zaak zoo moedeloos maar ook nog nooit was hun toestand zóó hachelijk als thans. En dit is juist de wondervolle leiding Gods, dat zijn hulp het naaste bij is als alle uitkomst voor liet menschenoog' beneveld is. Rijj het lijk van vader Bernard heeft deze zelfdo Arnaud gezegd, dat God dikwijils de men- aren van dichtbij, dan begrijpt men eerst duidelijk, welken omvang deze .ramp voor geheel Westelijk en Zuid-Duitschland ge- kiegen heeft. De graankorrels zijn in de halmen weer aan liet kiemen gegaan, zoo- dat. zoo'n bundel schooven door de groene kiemen van boven totaal groen geworden is. Van graan, dat gemalen kan worden, kan dan natuurlijk niet meer ge sproken worden. Met een dergelijken oogst kan men ten hoogste nog vee voederen. Ook liet stroo is vrijwel onbruikbaaar en kan b.v. moeilijk geperst worden. Zijn de graankorrels nog niet aan liet kie men, dan zijn ze toch niet meer geschikt voor het maken van meel voor brood. De kern der graankorrels is te week gewor den, het meel zou muf worden. Ook voor zaaikoren -voor het wintergraan is dit graan niet te gebruiken. Dan heeft een groot gedeelte dei' aren reeds al de graankorrels verloren. Roven iederen bundel korenscliooven kan men de leege aren bij bosjes zien wuiven. De korrels zijn er door de musschen uit gepikt of door den wind uitgeblazen. De korrels zitten nu natuurlijk los in de aren. Komt er ten lange leste eindelijk zon en. droog weer, dan is het gevaar weer zeer groot, dat de korrels bij het opladen der korenscliooven op de wagens uit de aren vallen, zoodat ook de oogst van voeder- graan slechts heel klein kan worden. Op vele akkers is bet graan zelfs nog niet gemaaid. Hier is liet natuurlijk te rijp geworden en zijn de korrels uit de aren gevallen en dus ook verloren. Dat nu de velden nog met den oogst vol staan, heeft verder het groote nadeel, dal. de velden niet met winterkoren be zaaid. kunnen worden. In normale tijden zou dit winterkoren nu reeds weer een groen dons over de velden gelegd hebben. Én nu nog geen veld geploegd, dé oogst zelfs nog niet binnen en, wat ook een groot gevaar is, geen geld voor den boer uit den oogst en geen zaaikoren! Is liet te verwonderen, dat de boeren nu reeds overal aan liet. vergaderen zijn en deputaties naar Berlijn lieginnon ie sturen om hulp te gaan vragen. Die boe- Ten zijn er sedert het ophouden van de inflatie niet op vooruitgegaan. De prijzen der landbouwproducten zakten onder de wereldmarktprijzen, terwijl zeer hooge be lastingen vooral op liet grondbezit ge heven en met groote strengheid ook ge- ind werden. Waar moeten de boeren nu het geld vandaan halen om zandgoed en meststoffen te koopen? Vooral de kleine boeren klagen steen en been. Wat dit volslagen misgewas voor het land beteekent, is niet moeilijk in te zien. Niet alleen, dat honderdduizenden ton nen graan om niet te zeggen mill! oenen tonnen, n.u ingevoerd moeten worden, wat voor het verarmde land al weer een zeer zware belasting beteekent, maar er moe ten om te beginnen reeds spoedig even eens honderdduizenden tonnen zaadgocd ingevoerd worden. Dat de landbouw deze groote hoeveelheden zal kunnen betalen, nu de oogst vernietigd is en, zooals in normale jaren, geen geld ontvangen wordt voor het verkochte graan, is volslagen onmogelijk. Daarom eisclien de boeren dan ook van de regeering, dat er groote en langdurige credieten aan den land bouw voor den koop van zaaigraan en meststoffen zullen worden gegeven. Deze mislukte oogst in geheel Westelijk Duitschland zoowel als ook hier in het Zuiden zal volgens de meening van groote graanhandelaren stellig een grooten in voer van graan over Rotterdam ten ge- schelijke overwinnaars van ons neemt opdat Hij zelf en Hij alleen de eer ont- vange. Diit woord van voor weinige we ken zal hij' thans bewaarheid vinden, opdat niet de moed der waldenzen, noch de volharding van Arnaud, noch de 'sterkte der rotsvesting de eere krijg©, maar Hij en Hij alleen. Zóó lief heeft Arnaud do zij'nen, dat hij deze sombere voorgevoelens en zijn vrees voor de toekomst zorgvuldig ver bergt, en slechts met zeer enkelen in ver trouwelijke ©ogenblikken daarvan een woordje rept. Diaar komt er juist een aan, die zijn bijzonder vertrouwen geni-et, en pas afgelost is va,n zijn nachtpo;st. Aan hem wil de hoofdman alles .mededeelen wat er in zijn binnenste omgaat; maaï ziet, deze verbreekt zelf het stilzwijgen en brengt aan den hoofdman woorden van troost. Hoort wat hij zegt: „Ik zag daar zooeven rondom mij op' al die mannen, in gerusten slaap' nedeiiiggende, en dacht hij' mij zeiven: hoevelen hunner zullen do bladeren, waaronder zij sluimeren nooit meer gyoen zien worden? En toch", voegt hij er bij, alsof hij zich schaamt over zijn zorg voor de toekomst. „Uwe sterkte zal zijn gelijk uwe dagen. In de ure waarin het nooidig' is, zal God het ons geven, en Hij1 zal ons verlossen, Die het beloofd heeft, is getrouw. volge moeten hebben. De groote meel fabrieken aan den Rijn zullen in de ver ste verte niet in staat zijn ook maar een klein gedeelte van de hoeveelheden graan, .die zij voor de verzorging der bevolking met meel noodig hebben, in Duitschland zelf te koopen. Hoe zwaar deze beproe ving juist op het oogenblik weegt, is waarlijk niet moeilijk in te zien. Een nieuw type van Engelsche arbuders- huizen. Een nieuwe methode om huizen te bou wen trekt zeer de aandacht van het pu bliek evenals van de commissie die na het debat in liet Hoogerhuis over de wo ningwet is benoemd. In de buurt van Glasgow wordt een model stalen huis onder persoonlijk toe zicht van Lord VVeir gebouwd. Het buis is van het bubgalow-type met drie ver trekken met een badkamer en keuken en de kosten worden geraamd op honderd pond sterling, waarbij dan .nog komt de aanleg van den weg en de rioleering. De Daily Herald zegt dat liet groote voordeel bestaat in den snellen bouw uit materiaal en onderdeelen, die op groote schaal kun nen worden vervaardigd. Deze stalen, bui zen kunnen in verschillende modellen worden gebouwd en aan de duurzaam heid wordt niet getwijfeld. Het zal nog moeten blijken of het stalen huis voor het familieleven geschikt en gerieflijk is, maar, zegt de Daily Herald, het kan niet worden ontkend dat zij zich leenen voor artistieke en hygiënische bewerking even zoo goed als andere huizen. Gemeld wordt dat de minister van volksgezondheid groot belang in de proefneming stelt mi hij be loofd heeft, met dit stelsel rekening te zullen houden. De Spanjaarden worden teruggedreven. De Spanjaarden hebben Zinat. in Ma rokko ontruimd. Zij sloegen verschillende aanvallen der Riffs af. Uit Tanger wordt gemeld, dat de geheel-e situatie het punt bereikt heeft, wgar de beslissing moet vallen. De Spaansche troepen nabij Te- toean zijn geheel afgesneden. De kogels vallen in de stad Tetoean. Do families van voorname Spaan sche autoriteiten vertrek ken naar Spanje. Algemeen wordt aange nomen dat de Spanjaarden teruggedre ven zullen worden tot Ceuta en Mélilla. Een bericht van de zijde der inboorlingen voorspelt een overeenkomst met den lei der der Riffs, waardoor deze de werke lijke lieersclier over de geheele Spaan- sche zone zal worden met uitzondering van bet gebied om Ceuta en Melilla. Verbouwing van Constantinope!. De nieuwe prefect van Constanii/iopel, die ten zeerste verlangt om zijn stad te verbeteren, heeft in de plaatselijke bla den een advertentie geplaatst, waarin hij 1000 Turksche ponds aanbiedt voor het beste plan om Constantinopel te recon- strueeren. De prefect heeft echter de be volking verontrust door zijn verklaring, dat hij plannen koestert om de historische dubbele muren van Justinianus en Theo- dosius welke Stamboel omgeven te laten wegnemen. Hij wenscht slechts liet ge deelte, bekend onder den naam van de „zeven torens" te behouden. Onderwijl onderhandelen Amerikaansche en Duit- sche groepen om de bouw-concessie in handen te krijgen. Dawes en zijn pijp. Aan ieder, die Dawes ontmoet, vertelt een Duitsch blad, zal zijn pijp opvallen. D'e Dawes-pijp is met geen andere te ver gelijken; ae breed uitgeholde kon met Die zoo spreekt is Herbert Vinson,, jeug dig wel is waar, maar op1 dit oogenblik grooter held dan de aanvoerder Arnaud „Gij hebt gelijk, mijn jonge vriend, wij moeten doen, wat onze band vindt om te doen, de uitslag is in Gods hand. Wij zullen .op' den ingeslagen weg voortgaan, al ware ook alles vruchteloos. Wiat mij betreft, ik ben tot alles bereid: te ster ven of te leven, zoo als God wil. Ik dank Hem, dat ik verwaardigd hen, ©en verdediger der Verdrukten tc mogen _zij:n Ook kan ik niet denken, dat Hij, na zooveel wonderen zijner voorzienigheid, het werk zijner handen zal laten varen. Onze zaak is de zijne; in dat vaste ver trouwen zal ik blijven, al ware ik de laatste man". Zoo spreekt Arnaud nu, en gjji bemerkt, dat hij zich opnieuw in God gesterkt heeft. Herbert antwoordt hem; „Wij kunnen geen anderen en ook geen beteren troost vinden dan die overtuiging. Evenals gij heb ik reeds te veel van de moeite der aarde gezien, om mijn leven dierbaar te vinden voor mij zeiven. Mijn eenige keus is, het te besteden in den dienst van mijn hemelseben Meester. Wanneer ik omzie naar den top va,n de La Croix, en hier vooruitblik naar deze rotsgevaarten, die Pignerol voor mijn oog verbergen, zou ik er toe kunnen 'komen, hartelijk te ver- VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs; Per 3 maanden, franco per post, f 3. Losse nummersf0.05 Prijs der Advertentiën: 14 regeis f 1.20, elke regel meer 30 ct« Bij abonnement belangrijke korting. De jeuk en ontsteking van alle jeu kende huidaandoeningen als gordelroos dauwworm, eczeem, enz. moeten spoe dig zwichten voor de antiseptische en genezende eigenschappen van Foster's Zalf. Inderdaad een probaat geneesmid del. Per tube f 1.7 het aan den bovenrand ingevoegde mond stuk, 't is werkelijk een apart model. Dieze pijp heeft een geschiedenis. Een arbeider te Chicago, Lyon genaamd, mo lenbouwer van beroep, had bij een on geluk zijn rechterarm verloren, zoodat hij zijn betrekking niet meer kon waar nemen. D'e man legde zicli toe op het pijpen snijden. Op oen goeden dag, zoo verhaalt Lvon zelf, zag ik generaal Dawes' portret in een krant. Het akelige rnjpje, dat hij tusschen de tanden liield, beviel mij in 't geheel niet. Ik zond den generaal een van door mij vervaardigde pijpen. Als monster! En sedert dien heelt hij altijd zijn pijpen bij mij besteld. Bi.j dozijnen tegelijk. Dawes was met 't model Lyon zoo in genomen, dat hij al zijn vrienden zulk een pijp schonk. En toen bij als chef van de commissie der deskundigen naar Eu ropa kwam, bracht hij voor de Diuitsche, Engelsche en Fransche staatslieden even eens pijpen van Lyon uit Chicago mee. Zoo werd de Lyon-pijp populair. Do vervaardiger zit in een bescheiden kleine werkplaats in een yoorstad van Chicago en weet nauwelijks hoe hij aan de op drachten moet voldoen. Wanneer Lyon stevig doorwerkt., levert liij 1000 pijpen per maand. Maar er zijn er reeds 75.000 besteld en nog met geleverd. Korte Berichten. Te Moskou zijn dezer dagen uit En geland 24 autobussen aangekomen, waar mede een stadspassagiersdienst, voorloo- pig over drie lijnen, zal worden georga niseerd. Uit Warschau wordt gemeld, dat dezer dagen een uitwisseling van eenige honderden gevangenen tusschen Polen en sowjet-Rusland zal plaats hebben. Aartshertogin Maria Valeria, dochter van keizer Frans Josef, is in haar kasteel Amstetten in Opper-Oostenrijk overleden, in den ouderdom van 56 jaren. Uit Helsingfors wordt gemeld, dat toen de staat van beleg geproclameerd werd over Petersburg, en als gevolg daar van de staking uitbrak, de roode soldaten weigerden de bevelen uit te voeren tegen de stakers. Mr Zimmerman is te Genève aan gekomen om aan de beraadslagingen over Oostenrijk's herstel deel te nemen. De groote mogendheden honden be raadslagingen om orde en rust in China te herstellen. Een gemeenschappelijke no ta zou aan de regeering te Peking ge zonden zijn. In den nacht van Maandag op Dins dag zijn de Fransche douanekantoren aan de Oostgrens van het bezette gebied zon der opzien opgeheven. Nu de douane- grens vervallen is, is er dadelijijk een geweldige handel over en weer begonnen. Het goederenvervoer is zelfs plotseling zoo groot, dat men vreest, dat de spoor wegen liet de eerste dagen niet aan zul len kunnen. Maandag is het militaire toezicht der geallieerden in verschillende deelen van Duitschland hervat. Tot dusver zijn botsingen vermeden. langen, dat ik ook maanden geleden in de graven der martelaren mocht zijn neer gedaald". Diaar 'komt iets sombers in Herberts fiere trekken bij deze woorden. Maar Arnaud antwoordt met een traan in het oog,: „Onze tijden zijn in betere handen, mijn lieve vriend, weinige korte jaren zullen elk spbor van onze tegen woordige smarten en zorgen uitwisschen. Wiat zeg, ik? 'korte jaren? neen, één oogenblik der eeuwigheid heeft alle bit terheid des tijds voor immer uitgewischt. Diaar is ook hereenig'ing met al onze dierbarenMaar kom aan, laat bus niet in het verledene terugzien, noch ook haar de toekomstige heerlijkheid ziekelijk en weemoedig verlangen. Laat ons den ken a,ah hetgeen wij thans te doen hebben. Hebt giji ooit in. uw jeugd de spelonk Gastelluzzo gezien?" „Ik ben er geweest", was het antwoord; „Et herinner mij zeer goed, hoe een stem, die nu is weggestorven, er behagen in schiep, mij de schoone echo tusschen die rotswanden te laten hooren. Et speelde er dikwijls in kinderlijk dartelheid met mijn kameraadjes soldaatje, ik vermoed reeds, wat uw plan is, heer Arnaud". (Wiordt vervolgd) 1 i I i f i J

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1924 | | pagina 1