PAX "was"
Maandag I September 39214
H8e Jaargang
Buitenland.
De ballingen van Lncerna.
Binnenland.
Uit de Provincie.
FEUILLETON.
Drukkers-Exploitanten
'OOSTERB AAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
Ramp Viissingen.
In dank ontvangen van J. S. te Wenief-
-dinge f 2.25.
De Volkenbond.
Heden is de vij'de Volkenbond vergade
ring geopend in tegenwoordigheid van
gedelegeerden van 52 volken. Het aspect
zal verschillend zijn van dat van vroe
gere bijeenkomsten, dewijl onder de ver
gaderden thans verscheidene m'nister-prc-
sidenten zijn, onder welke zij, die het
lot van Europa meenen in handen te
hebben. In plaats van gedelegeerden te
zenden, komen zij nu zelf. Een bewijs
van den ernst des tijds en van den
wensch, om g z imm'ijk en grmrens-hap-,
gelijk te streven naar de oplossing der
op Europa en de wereld drukkende moei
lijkheden, en ook van het verlangen der
volken naar vrede als voorwaarde voor
herstel van het oeconomisch evenwicht,
en daarbij van de welvaart Het is mooi.
maar zal 'tlakken? Wij herinnerden nog
ïn ons vorig nommer aan Da Costa's
woord: ,,'t Geheim van allen zegen
En van den menschelijken kant ge
zien, staat te vreezen, dat het vertrouwen
nog niet algemeen genoeg is doorge
drongen om veel van deze vijEde Bonds
vergadering te verwachten.
Diuitschland nam pas na heftige de
batten en ernstige dreigingen, meer knar
setandend dan gewillig, de „Dieewes"-
voorstellen aan. Engeland vreest Duitsch-
lands concurrentie, terwijl deze nog niet
eens begonnen is, en wantrouwt Frank-
rijks handelspolitiek en zijn oeconomisch
samengaan met den overwonnene.
Hier komt, nog bij. dat ïmg altijd drie
volken niet vertegenwoordigd zijn, na
melijk Amerika, die niet wil, Rusland die
niet kan, en Duitschland, die nog niet wil
toegelaten worden. Vooral de afwezigheid
van laatstgenoemd land is te betreuren,
nu op de agenda der Bondsvergadering
arbitrage, veiligheid en ontwapening de
hoofdpunten zijn; en van geen dezer
drie iets komen kan, indien niet allen
meedoen.
Wat 'tdus worden zal? Wij: weten het
niet; maar 'tzal, vreezen wij, wel uit-
loopen op nog feller bewapening', steeds
grooter overwicht, vati den een op den
ander, een .bestendiging van den toe
stand van wantrouwen, onrust en ma
laise.
Gezwegen nog van, hetgeen het voor
naamste is, de totale negeering van het
Vraagstuk der zonde, en van het Gods
bestuur, hetwelk over alles gaat, en van
de gangen Gods in de historie.
In dat licht gezien hoe gaarne wij
liet anders zouden wenschen, zijn wij
op de resultaten van deze vijfde grool-o
vergadering niet gerust.
Bezet gebied.
Overeenkomstig de verplichtingen, door
Herriot en Theunis in hun schrijven aan
Marx d.d. 16 Augustus 1924 aangegaan,
kal onverwijld order gegeven worden tot
de militaire ontruiming van de zone-
D'ortmundHoerde, en van het buiten
de Roer gelegen gebied, dat sinds 11
Januari 1923 is bezet. Deze militaire
taire ontruiming zal tegelijk met de eco
nomische ontruiming dier gebieden plaats
hebben.
Daar de termijn, in de Londensche
overeenkomst voorzien, voor de econo
mische ontruiming begint, zoodra de
commissie van herstel de aanvaarding
van de Londensche overeenkomst gecon
stateerd heeft, zal 1 September als aan-
28).
,,Het staat geheel in uw eigen macht,
jonkman,' 'zeide de bevelhebber der ci
tadel, want hij w'as „het zelf, die ft eerst
binnengetreden was, met een donderende
stem, „of gij leven dan wel sterven zult.
Doe op dit eigen oogenblik de keus tus-
schen een eerlijke gevangenschap en een
langzamen folterenden dood. Beken u zei
ven een zoon onzer heilige kerk, en ont
vang de absolutie uit de handen van
dezen heiligen vader, en een jaar
gevangenschap tusschen deze muren zal
aangemerkt worden als een voldoende
kastijding voor uwe afdwalingen. En zoo
niet: maak u dan terstond gereed tot
het ondergaan van pijnigingen, waaraan
gij vroeger nooit gedacht hebt.'k
„O, heb medelijden, heb medelijden met
mij," riep de arme jongeling, aan de
voeten zijner onderdrukkers nedervallen-
de. Uw hart kan niet dulden, dat gii deze
bedreigingen zoudt volbrengen. Hoe kunt
gij, als eenig middel om deze folteringen
te ontgaan, aandringen op het doen van
vangsdatum genomen worden. Di3 com
missie van herstel zal namelijk dien dag
de officieel? afkondiging der wetten, nood
zakelijk voor de toepassing van het Dfx-
wes-rapport', eonstateeren.
Die inning van douanerechten tusschen
bezet en onbezet gebied, zal den 9den
September ophouden.
Den 20sten zullen alle belemmeringen
tusschen het bezette en niet-bezette ge
bied zijn opgeheven.
De Liga van de Witte Vlag.
In een uitvoerig telegram uit Kartoem
geeft een EngeLsch blad de volgende
mededeelingen over den toestand in Soe
dan De Liga van de Witte Vlag is een
geheime en geheimzinnige vereenïging,
die de Kln-Klu-Klan van Egypte is ge
worden. De Soedaneesche sectie van dit
genootschap bestaat uit een groot aan
tal jonge lieden tusschen de 22 en 26
jaar, die aan het Gordon-College een E i-
gelsche opvoeding hebben genoten. Hun
leider, Ati Abdoel Latif, zit op het oogen
blik voor den 15den keer in de gevange
nis. 'Onlangs is deqe vereeniging haar
propaganda begonnen door aanplakbiljet
ten en brochures en zij1 bedreigt hen,
die Vekend staan voor hun "Btigelschs
sympathieën, met den dood. Do Liga
is het, die de jongste troebelen heeft ver
oorzaakt.
Is Marx zijn ambt moede?
Het was reeds lang bekenl, dat Rijks
kanselier Marx zijn ambt moede is er.
flat hij slechts op dringend verzoek van
zijn partij, het blijven in zijn ambt als
een gewetensplicht ver/uit. Toen Hergt
echter in het Rijksdagdebat den Rijks;
kanselier vroeg, wanneer hij' dacht af te
treden, heeft Marx hem natuurlijk niet
de minste toezegging gedaan. („Vad.")
iDe gewezen keizer en het plan-Dawes.
Volgens een telegram uit Dtoorn aan
de Chicago-Tribune, moet admiraal Von
Paschwitz, een van de huisgenooteu van
den gewezen keizer, een communiqué
hebben opgesteld, waarin de gevoelens
van Wilhelm II aangaande het plan-Da
wes zijn weergegeven. In dit communiqué
aldus „Het Vad.", zou clan staan, dat
het plan, dat gebaseerd is op de schuld
leugen, niet te aanvaarden is voor een
man van eer en zelf-respect. Engeland,
gaat het verder, zou slechts aan het plan
hebben meegewerkt uit egoïsme, winzucht
en vrees voor Frankrijk.
Korte Berichten.
De bekende anarchiste Emma Gold-
mann heeft vergunning gekregen, zich in
Engeland op te houden.
Het doodvonnis van Boris Savinkof
is veranderd in 10 jaar gevangenisstraf.
De veroordeelde had beloofd, niet langer
tegen de sovjets te zullen strijden.
Mussolini gaat niet naar Genève!
Naar uit Boedapest wordt gemeld,
zou de moordenaar van Erzberger, Til-
Jissen, over de Hongaarsche grenzen ge
vlucht zijn. Volgens een ander bericht
zouden beide moordenaars ontsnapt zijn.
De Rijnlandcommissie heeft meege
deeld, dat het uitwijzingsbevel tegen den
opperpresident van de Rijnprovincie Fuchs
ingetrokken is en 'dat Fuchs kan terug-
keeren.
Londen zal bij het in November a.s-
beginnende regeeringsjaar een katholieken
burgemeester krijgen in sir Alfred Bower.
Daar de heide sheriffs, die den lord-mayor
in zijn ambt t.er zijde staan, toevallig ook
katholiek zijn, zal Londen het volgend
jaar onder geheel katholiek bestuur ko
men. Deze combinatie is sedert de Re
formatie niet meer voorgekomen.
wat mijn geweten, de Bijbel en daarom
God zelf verbiedt? Gij zult voorzeker
medelijden hebben met
„Spreek niet van medelijden," viel de
strenge ondervrager 'hem in de rede,
„denk niet, dat uwe klachten en tranen
>mij van mijn voornemen zullen afbrengen.
Honderden van uw kettersche geloofsge-
nooten hebben dezen kerker met hun
bloed geverfd en binnen zijn muren de
vlammen gevoed; dezen hebben zich ook
maar zoo niet op eenmaal laten afmaken;
maar al hun gekerm heeft dit hart even
min kunnen bewegen, als de winden daar
buiten de rotsen, waarop de citadel ge
bouwd is."
„Indien gij dan geen medelijden met
dit mijn arme lichaam hebt," zeide de jon
geling, „zult gij dan ook geheel onge
voelig zijn voor de tranen eener eenige
zuster, die tot mij opziet, als den eenigen
vriend, dien zij op aarde bezit?"
„Houd op met die kinderachtigheden,"
Zeide de ander, een nog barscher uitdruk
king aan zijn stem gevende, „gij weet
niet wien gij deze dwaasheden vertelt.
Gij spreekt slechts nuttelooze woorden
die tot niets dienen dan het verergeren
uwer pijnigingen. Kom, zeide hij, met
een geluid, dat de echo van het kerker-
Er bestaan plannen in Amerika om
een stad Chicago in Palestina te stichten.
Het zou een stad zijn voor Joden, die
door de immigratiewetgeving niet in staat
zijn naar Amerika te verhuizen.
Er hebben te Kanton botsingen plaats
gehad tusschen de troepen van Soenjatsen
en vrijwilligers. Soenjatsen heeft gedreigd
de stad te laten beschieten.
Tusschen Zweden en Duitschland is
een arbitrageverdrag gesloten.
Groote verontwaardiging heerscht in
Parijs over de afwijzing door Duitschland
van de uitsluitende verantwoordelijkheid
voor den oorlog.
Een mededeeling van het Spaansche
directorium wijst op de buitengewoon
groote moeilijkheden, ondervonden bij de
militaire operaties in Marokko.
President Coolidge maakt bekend,
dat hij vasthoudt aan het recht van He
Ver. Staten tot elevatie van het vlooi-
geschut.
C&DEAUX
voor ledige potjss
Een slachtoffer van protectie.
„Het Vaderland" legt, naar aanleiding
van het relaas in „Het Volk" over Culem-
borg, uit dat den commissaris van politie,
den heer Blok, geen blaam treffen kan
van medeplichtigheid in de moordzaak,
of van verberging, dewijl hij daar een
veel te goedig man voor is. Dat was hij
ook in Den Haag al, waar hij inspecteur
van politie is geweest, doch er de quali-
teiten voor miste. Door protectie was hij
't geworden, en door protectie is hij ook
commissaris van politie geworden. Dat
had men niet moeten doen; want nu is
liij er het slachtoffer van.
Intusschen geeft het blad weer een an
der relaas, dat weer een ander (en beter)
licht werpt op dezen politieman.
Het is namelijk gebleken, dat het parket
van den officier van justitie te Tiet, on
der hetwelk Culemborg ressorteert, ken
nis genomen hebbende van de tegen den
commissaris van politie te Culemborg ge
plaatste artikelen, de daarin vervatte me-
mededeelingen als zinneloos en uit de
lucht gegrepen beschouwt en van oor
deel is, dat genoemde commissaris van
politie vrij uit gaat en hem geen enkel
verwijt treft.
Van andere zijde wordt nog vernomen,
dat de jongste pogingen om den commis
saris Blok in opspraak te brengen, te be
schouwen zijn als een hernieuwde voort
zetting van een reeds sedert eenige jaren
tegen dezen politiehoofdambtenaar ge
voerde hetze, welke haar hoofdoorsprong
moet vinden in het feit, dat de heer Blok
;in het jaar 1919 een socialistischen hoofd
leider in een der politieorganisaties, die
hem op het politiebureau te Culemborg
over een kwestie mét een politieagent
kwam spreken, doch zich daarbij zeer
onbehoorlijk had gedragen, niet langer te
woord wilde staan, doch verplicht was
hem de 'deur te wijzen. Bij die gelegen
heid moet genoemde lejder zich reeds
dreigend hebben uitgelaten, dat de com
missaris „nog wel eens een vuile pijp hier
zou rooken".
hol weergaf, „zeg mij zonder omwegen:
wilt gij het al te genadige aanbod aan
nemen, dat u voorgesteld is, en u laten
reinigen van alle kettersche smet met
het wijwater van dezen heiligen vader? óf
verkiest gij de nijptangen en duimschroe
ven, de .pijnbank en de vlammen?"
„Hoor nog eenmaal naar mij," zeide
Ferdinand, zijne zenuwaandoening be
dwingende. „In naam van de rechtvaardig
heid, het geweten en de menschelijkheid
vraag ik u, hoe kan de tong genood
zaakt worden te belijden wat het hart
loochent? Hier," en dit zeggende haalde
hij den Bijbel uit zijn boezem te voor
schijn, „hier, is het boek, dat wij allen
tot leidsman van ons geloof en richtsnoer
van ons leven hebben ontvangen; wijs
mij de plaats aan, die mij van dwaling
overtuigt, en ik zal niet alleen herroepen,
maar ook gewillig alle kwellingen onder
gaan, die gij mij als boete voor mijn
verwerping der waarheid zult opleggen!"
De commandant nam het boek af, echter
niet om hem van dwaling te overtuigen,
maar het verachtelijk weg te werpen te
midden der doodsbeenderen in een hoek
der gevangenis, en de beide beulen toe
sprekende gebood hij: „Ga dadelijk het
vuur aansteken; hier hebben wij het eer-
Commissaris Blok is lieden met een
hem reeds vroeger verleend gebruikelijk
jaarlijksch verlof voor een maand naar
het buitenland verlrokken.
Onze postzegels.
'Omtrent de postzegels van Jan Veth
met de beeltenis van de Koningin lezen
wij nog, dat zij aanvankelijk zullen worden
uitgegeven in de waarden van 5, 71/2, 10,
121/2, 15, 20, 25, 30, 35, 40, 50 en 60 cent.
De verstrekking zal geleidelijk plaats
vinden, naarmate de voorraad frankeer
zegels van de genoemde waarden uit
geput. raakt. Voor verstrekking zullen het
eerst in aanmerking komen zegels in de
'waarden van 10, 12i/2, 15, 30 en 40 cent.
Alle zegels van de thans in omloop zijnde
typen blijven naast die van het nieuwe
type geldig -voor de frankeering.
U it de C li r.-H i s t. Unie.
„Staat en Kerlc" deelt mede, dat zoowel
ds H. Bakker als dr P. J. Kromsigt van
Amsterdam hebben bedankt als lid der
Chr.-Hist. Unie, omdat zij in 1924 al meer
de vrije school en de vrije Kerk in onze
politiek zien triumfeeren en nog meer, hoe
de leuze van de vrije Kerk een schoone
gelegenheid is 0111 aan de Roomsche Kerk
den voorsprong te geven boven elke an
dere Kerk.
De 'Chr. Gereformeerden en de
politiek.
De Chr. Gereformeerden houden 30
September in Irene te Utrecht een ver
gadering ter bespreking van de houding,
die zij moeten aannemen, tegenover de
verschillende politieke stroomingen in ons
vaderland, 's Middags te 2 uur hoopt als
spreker op te treden Minister H. Colijn.
Er zal gelegenheid zijn om met den spre
ker van gedachten te wisselen of hem
vragen te stellen. De vergadering is alleen
toegankelijk voor leden en doopleden der
Chr. Geref. Kerk in Nederland.
De Westerse helde.
Er heeft een briefwisseling plaats gehad
tusschen de Kamer van Koophandel te
Rotterdam en die te Antwerpen, meldt
de Urusselsche correspondent van de „N.
Rott. Crt.". De Rotterdamsche Kamer had
aan de Antwerpsche Kamer een brief ge
richt, waarin zij haar gelnkwenschen zond
hij gelegenheid van den terugkeer van den
normalen toestand van de Schelde-passen.
De Antwerpsche Kamer spreekt in haar
antwoord eerst den dank uit voor de
gelukwenschen on zegt dan: „Wij hebben
zeer zeker van den beginne af aan de
moeilijkheden als 'toevallige en tijdelijke
beschouwd, die trouwens hadden moe
ten en kunnen worden vermeden en die
vlugger hadden kunnen worden bezworen,
indien alle autoriteiten, die in uw land en
in het onze gezamenlijk belast, zijn met de
handhaving van de veiligheid op de ri
vier, gehandeld hadden met dien bekwa
men spoed, die vereischt werd in zoo
emstige om stand i gh eden.
Belastingplaatjes en Spoor
wegen.
In een dienstorder van de directie van
de Nederlandsche Spoorwegen wordt in
verband met het feit, dat van aan de
spoorwegen voor vervoer toevertrouwde
rijwielen veelal belastingplaatjes worden
ontvreemd, aan liet personeel meegedeeld,
dat degeen van liet personeel, die aan
deze ontvreemding blijkt schuldig te zijn,
op staand en voet wordt ontslagen.
Allerlei.
Men meldt, dat de voorgenomen ac-
cijnsverhooging niet zal worden toegepast
op sigaren, doch alleen op sigaretten en
tabak.
De tolkantoren Esschen (station) en
ste brandhout. Zorg vooral, dat de in
strumenten goed heet zijn!"
De dienaren maakten een gehoorzame
buiging, en met een ijskoude koelbloedig
heid, die meer deed denken aan den
kok, die een stuk vleesch zal roosteren,
dan aan een menseh, die zijn evenmensch
gaat folteren, brachten zij alles ïn een
treurige gereedheid. „Is alles klaar?"
gromde de bevelhebber, na een zeer korte
pauze. Een hoofdknik Was het antwoord
en het vreeselijk oogenblik der pijniging
was daar.
„Nog eens knaap, wat wilt gij? mijn
genade op de gestelde voorwaarden of
deze gloeiende tangen, die u zóó lang het
vleesch van het lichaam zullen scheuren
tot er geen duimbreed meer op uw been
deren zal te vinden zijn, en uw geraamte
aan het ongedierte dezer gevangenis wordt
overgelaten?" Dit Was het laatste woord
van den commandant, zooals hij zeide
ten minste.
En Ferdinand? wat zou hij? ontrouw
worden? Diat nooit! Maar de gloeiende
tangen, die vreeselijke bedreiging!
„O, kunt gij," dus riep hij uit, „mij den
dood niet aandoen zonder deze ver
schrikkelijke pijnigingen? Herroepen kan
en mag ik niet. Geen doodsangsten, hoe
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentiën:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct«
Bij abonnement belangrijke korting.
Goede eetlust, goede spijsvertering, goed
bloed en een goed humeur worden ver
kregen door Foster's Maagpillen te ge
bruiken. Deze pilletjes helpen de lever,
maag en ingewanden door de vloeiing
der gal te regelen. Zij werken zeer zacht
en hebben geen nadeelige reactie. Prijs
per flacon van vijftig versuikerde pillen
f 0.65; in apotheken en drogistzaken. (9)
Esschen (dorp), Clinge (station) en Clinge
:(dorp) zijn tot nader aankondiging voor
den import uit Nederland van herkau
wers gesloten.
Wij verzuimden onder de gedeco
reerde Zeeuwen en oud-Zeeuwen of goede
kennissen in ons vorig no. den naam van
C. J. Burm te Hulst, onder-voorzitter der
St. Vincentius-vereeniging, benoemd tot
ridder in de orde van den Nederlandschen
Leeuw; ook plaatsten wij abusievelijk de
hoeren Leeuwenburg en Gillissen te Viis
singen onder de gedecoreerden in zil
ver, dat moest zijn in brons.
Door een schipper werd te Viissin
gen een Engelsche mijn, die was opge-
vïscht, aangebracht. Toen men het ge
vaarlijk voorwerp naar buiten bracht om
liet, te vernietigen, verloor men de mijn,
die bij het havenhoofd in het water ver
dween.
Het is heden 40 jaar geleden dat
de heer IJ. de Liefde directeur eener
gasfabriek werd, eerst eenigen tijd te
Goes (als waarnemer) en daarna te Kui
lenburg. De lieer De Liefde is ook lid
van Ged. Staten van Ge'dcrland.
(De vader van den heer De Liefde
de heer W. de l iefde is'iaren
directeur der gasfabriek te Goes geweest;
wij twijfelen er aan of de heer II. de
Liefde al 40 jaren in dit vak werkzaam
is. Red. Zeeuw.)
De 2e luitenant M. Goote van liet
le regiment veldartillerie wordt tot 1
Febr. gedetacheerd hij (le militaire gym
nastiek- en sportschool le Utrecht.
Verplaatst met ingang van I Sent,
a.s. de kantoorhed. 2e ki. F. I. de Kos
ter van Breskens naar Middelburg (in-
(spectiebureel).
Middelburg. Vriidag had hij ,:le Stations-
brug een botsing plaats tusschen een
auto, die uit de Stationstraat kwttm en
een motorrijwiel, komende van den. Blau-
wendijk. De motel* werd beschadigd en
de bereider en zijn echtgenoote, die op
de duo zat, bekwamen, beide kneuzingen.
De autobestuurder bracht hen huiswaarts.
Volgens een ooggetuige had geen der
loeide bestuurders signalen gegeven of de
te nemen richting aangegeven.
Weer een bewijs hoe noodzakelijk dit
is, om ongelukken te voorkomen.
Om ernstige ongelukken te voorkomen
is thans nog iets zeer gewenscht en
wel het verbeteren van de bestrating
in de Langevieie, waar deze tegen de
tramrails aanligt en cezakt is, waardoor
de rails boven de steeaea uitsteken, en
reeds verschillende wielrijders maakten
daardoor kennis met de steenen. De zeer
goede verbetering aan de rails, heeft
een bijsmaakje door het bovenstaande.
Openstelling f e 1 e f 0 0 n. Het
is ons gebleken, dat er over de uren
van openstelling van de telefoon alhier
bij verschillende personen verkeerde mee
ningen heerschen. Wij herinneren er
daarom aan, dat voor plaotseliike ge
sprekken de telefoon dag en nacht ge-
groot ook, geen wreedheden, hoe bai
baarsch ook, zullen mij doen overgeven
wat gekocht is geworden door het bloed
mijns Verlossers, en verzegeld door den
dood zijner heilige martelaren. Gij zult
mij nooit kunnen bewegen mijn hoop
voor de eeuwigheid te verruilen voor
een tijdelijke rust van aardsche kwellin
gen". En moed grijpende naarmate zijn
geloof krachtiger werd in deze beslissende
ure, richtte hij zich op eenmaal in zijn
geheele lengte op, en sprak met een
mannelijke stem, den grootsten held zijns
volks waardig: „Welnu, mijn lichaam geef
ik over, de waarheid verloochenen kan
ik niet! Doe met mij naar uw Welge
vallen, mijn Heiland zal mij niet alleen
laten. Ben ik in uw oog niet Waardig
te leven, Hij zal mij in zijn hemel eeuwig
verheerlijken!"
Ook de bevelhebber voelde zich aan
gegrepen door den geest, die thans uit
Ferdinand sprak. „Gij zijt een moedige
jongen", hernam hij, „maar uw stand
vastigheid zal den toets der pijnbank niet
doorstaan; grijpt hem, mannen, en bindt
hem stevig daarop vast."
(Wordt verviolgri).
i '1 r
