No 169
Zaterdag 16 Augustus 1914
ü§e Jaargang
Bmenlaiul.
Bank voor Zeeland
9jt nummer bestaat uit twee bladen
EERSTE BLAD.
Wonden
Klooster balsem
GOES.
Effecten - Coupons
Prolongafiën
Vreemd Ge!d
it ie PrcröRk
Bronchitis i
i Abdijsiroop
Drukkers-Exploitanten
«OSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraaf 6870, Goes
Tel.: Redactie no. II; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
üjkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
'De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3,
Losse nummers
f 0.08
Prijs der Advertentiën:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 et
Bij abonnement belangrijke korting.
SONDAGH.
Is 't Sabbath-dagh, mijn Ziel, of Sondagh?
geen van tweeën,
De Sabbath is voorbij met sijne dienst-
baerlieden
En de Son die iele sie scheen gisteren als
heden;
Maer, die ick niet en sie en schijnt niet
soo se scheen.
Son, die ick niet en sie als door mijn
sonden heen,
Soon Gods, die dezen dagli het aerdtrijck
weer betreedden,
Fier als een Bruvdegom ter loop-baen in
gereden,
'k Sie Sondagh sonder eind door Dijne
wonden heen.
't Zij dan oock Sondagh nu, men mogh 't
Gods Soon-dagh noemen,
Ja, en Gods Soen-dagh toe. Maar, laet ick
ons verdoemen,
;Waer ick van drijen gae, ick vind ons in
de schuld.
God Son, God Soon, God Soen, hoe langh
duurt Dijn geduld?
Hoe lange lijdt Ghij, Heer, Dijn' Soon-
dagh, Soen-dagh, Sondagh,
Ondanckbaerlick verspilt, verspeelt, ver-,
spelt in Sond-dagh?
CONSTANTYN IHIYGENS.
jyWSCSSailWW
De conferentie te Londen.
De Duitsche delegatie heeft gisteren aan
Btac Donald het door haar ontvangen
antwoord uit Berlijn overhandigd in zake
de ontruiming van het Roergebied. De in
houd van dit antwoord is niet bekend
gemaakt.. Alleen weet men, dat het vrij
omvangrijk is. Inmiddels kan worden ge
zegd, dat men niet pessimistisch is.
ïn welingelichte kringen verneemt men,
dat. het besluit van Ebert en het Duitsche
kabinet de mogelijkheid openlaat voor een
regeling. Duitschland zou zich ten slotte
neerleggen bij een duidelijk gedefinieerd
uitstel der ontruiming, indien 't van de
conferentie de gewaarborgde toezegging
verkrijgt, dat die ontruiming dan ook wer
kelijk binnen den vastgestelden tijd zal
plaats hebben of zooveel vroeger als daar
op de Duitsche prestaties recht zouden
geven. Voorts zou Duitschland voor zijn
toezegging de voorwaarde stellen, dat niet
de commissie van herstel, doch een on
partijdig lichaam, zal hebben te beslissen
of en in hoeverre er te eeniger tijd sprake
kan zijn van een in gebreke blijven.
De Duitsche, Fransche en 'Belgische af
gevaardigden hebben gisteravond bespre
kingen gevoerd, welke twee uren geduurd
hebben. Er is, naar gemeld wordt, nog
geen overeenstemming bereikt. De onder
handelingen zullen vandaag worden voort
gezet en men verwacht een gunstigen af
loop.
Men verkeert te Berlijn nog altijd in
de grootste consternatie en is zeer onder
den indruk, dat achtereenvolgens Enge
land, Amerika, de bankiers, Italië en zelfs
Japan zich aan de Fransche zijde ge
schaard hebben.
De „Zeit" verwondert zich erover, dat
■al deze landen zjch zoo bezorgd maken
over 'het preitige en het nationale ge
voel van Frankrijk, maar de aanwezigheid
van soortgelijke sentimenten bij de Duit-
schers niet eens schijnen te veronder
stellen.
De moordenaar van Erzberger ontdekt?
Het Boedapester blad „Esti Kurir" be
vat het opzienbarende "bericht, dat de
moordenaars van Erzberger, Schulz en
Tilleden, op het landgoed van den rechts-
radicalen afgevaardigde Goemboes als
tuinlieden arbeiden. De redactie van het
blad heeft op eigen initiatief een onder
zoek ingesteld en geconstateerd, dat de
verdachte tuinlieden ontwijfelbaar de
moordenaars van Erzberger zijn. Het
landgoed van Goemboes ligt nabij Boe
dapest in Tetenny.
Een Wolff-telegram uit Boedapest
meldt: De politie-autoriteiten alhier heb
ben in Boedapest en omstreken een on
derzoek ingesteld naar de moordenaars
van Erzberger. Bij dit onderzoek heeft
men in Budafok bij Boedapest een man
van Duitsche nationaliteit gearresteerd,
die zich niet voldoende kon legitimeeren.
Hij werd ter beschikking van de justitie
gesteld. i
Hoi vreemdelingenverkeer in Duitschland.
De jaren der inflatie waren voor
Duitschland, wat het aantal buitenland-
sche reizigers betreft, record-jaren. Men
herinnere^ zich slechts, hoe overvol in
1922 en 23 de hotels en pensions in de
hadplaatsen en „Sommerfrischen" waren.
Toen nu in November een einrle gemaakt
werd aan de inflatie van de mark, en
toen in het begin van dit jaar al gauw
duidelijk werd, dat deze stabilisatie ook
werkelijk duurzaam zou blijven, werd het
Voor hen, die een beetje verder zagen,
dan hun neus lang was, duidelijk ge
noeg, dat er gedurende dezen zomer van
een stroom van buitenlanders niets zou
komen. De Duitsche hoteleigenaars za
ten in het begin van dit jaar op de bui
tenlanders te wachten met hooge prij
zen; met verschillende soorten belastin
gen en zooals trouwens nu nog met
hooge kosten voor het visum. Men moest
er nog wat voor betalen om geplukt te
worden 1
Dat de gevolgen van een dergelijke po
litiek voor het vreemdelingenverkeer en
voor het geheele hotelbedrijf rampspoedig
moesten zijn, was niet moeilijk te voor
zien! Eerst toen het te laat was, is men
begonnen met de moeilijkheden, die men
den vreemdelingen in den weg wilde leg
gen, weer op te ruimen. In den loop der
laatste maanden en weken is men er in
veroorzaakt door branden, snij de
of stooten, builen eo insectenbeten
dadelijk behandelen met AKKER's
bijna alle steden toe overgegaan om de
belastingen, die den reiziger troffen, weer
in te trekken, zoodat men als vreemde
ling meestal nog maar ééne verhooging
van de hotelrekening vindt, n.l. de 10
pet. voor de bediening
Ook de hotelprijzen zijn, vooral in de
laatste weken, veel goedkooper geworden.
Men kan nu weer in de gewone doorsnee
„Sommerfrischen" voor M. 5 volledig pen
sion krijgen. Dé groote eerste klas hotels
verlaagden hun prijzen van 20 en meer
tot 10 Mark per dag. Maar de verlaging
der prijzen is, wat dit seizoen aangaat,
Veel te laat gekomen. De buitenlanders,
die toch meestal op zijn laatst in Mei
hun vacantielogies bestellen, hebben er
toen niet aan gedacht, om naaf Duitsch
land te gaan. En de Duitschers zelve?
Zij, die het maar eenigszins konden, heb
ben direct na de opheffing van het besluit,
dat M. 500 van iederen Duitschen reiziger
naar het buitenland eischte, plaatsen in
de buitenlandsche hotels besproken. Niet
alleen, omdat zij na lange jaren weer eens
naar het buitenland wilden om daar fris-
sche indrukken op te doen, maar ook om
de zeer eenvoudige reden, dat het in
het. buitenland in werkelijkheid goedkoo
per en veel beter was. Toen! Nu niet
meer. Deze uittocht was zoo groot, dat
in een stad van ca. 400.000 inwoners
in de eerste drie dagen na de opheffing
van het 500 Mark-besluit eenige duizen
den visa naar het buitenland werden af
gegeven. Het gevolg van deze geheele
geschiedenis \is dan ook geweest, dat alle
landen om Duitschland vol vreemdelin
gen zitten; dat de hotels in de badplaat
sen van Nederland, Zwitserland, Tsjecho-
Slowakije, enz., overbezet zijn en dat in.
Duitschland de hotels en pensions leeg
staan. Met enkele uitzonderingen wordt
er verschrikkelijk geklaagd.
Voor de hoteliers en pensionhezitters,
die het van eenige zomermaanden moe
ten hebben, is het een strop van je welste.
Geen buitenlanders; de beste Duitsche
gasten naar het buitenland en de gasten,
die er overblijven, zoo gering mogelijk.
Bij zulke toestanden is het niet te ver
wonderen, dat men hoort van hotels, die
nu reeds hun winterslaap willen begin
nen. Of dat men hoort van groote hotels
met veel meèr personeel dan gasten. Zelfs
hoorde ik dezer dagen van een groot ho
tel, dat reeds 4 weken geleden had wil
len sluiten, maar waar het personeel,
dat voor het geheele seizoen was aan
genomen, het openhouden van het hotel
had afgedwongen met de bedreiging al
les kort en klein te slaan, als men hel;
hotel mocht sluiten. Voor vele der ho
teliers en pensions zal het door den zoo
slechten gang van zaken in dezen zomer
een moeilijke en droevige winter wor
den. (N. R. C.)
Korte Berichten.
*n een regiment van Boven-Oosten-
rijk is een onderofficier in hechtenis ge
nomen wegens spionnage voor Hongarije.
Dit is het eerste geval van dien aard se
dert het oplossen van het oude leger en
de oprichting van een nieuwe weermacht.
De Hongaarsche regeering heeft zich
met eischen tot schadevergoeding tot de
Roemeensche regeering gewend. Zjj
Wenscht betaling voor de opvorderingen,
der Roemenen tijdens hun bezetting van
Boedapest. De Roemeensche regeering
heeft hierop met een weigering geant
woord, betoogend, dat deze requisites
geschied zijn volgens het oorlogsrecht.
L ot e r ij e n en
sneeuwbalsystemen.
Wij meldden gisteren reeds, dat Broek-
huys een aanklacht heeft ingediend o.a.
tegen Fa. Buijten en Schippersheijn te
Amsterdam wegens smaadschrift. Bij deze
firma is n.l. in brochure-vorm versche
nen „De Obligatie-zwendel" door „Insi
der". De ongenoemde schrijver zegt in
de voorrede zijn uitgevers te machtigen
zijn naam bij de aanbieding van een
exemplaar der brochure aan den minis
ter van justitie mede te deelen. Zijn
doel is aan te toonen, „hoe en op wel
ke geraffineerde wijzen gedurende eenige
jaren het goedgeloovig publiek uitgekleed
werd en wordt, en hoe er gezwendeld en
■misleid is.
De schrijver vertelt clan de geschiede-
aenis van de Rotterdamsche Handels- en
Landbouwbank en van zijn oprichter, den
Rotter dam schen practizijn Willem Broek-
buys. Daarbij mededeelingen over „wat
den rechters niet bekend was", „een
administratieve chaos", „een zeer slap
pe en onvoldoende controle", „hoe er
getrokken werd!", „veel beloven en wei
nig geven", „hoe er met geld werd om
gesprongen bij andere obligatie-maat
schappen" (de N. V. Gebouw voor Kun
sten en Wetenschappen), „hoe er bij trek
kingen geknoeid werd", „andere listige
en bedriegelijke systemen", „de onfeil
bare machines" enz. Dan volgt een hoofd
stuk „Het Nationaal Sportpaleis" met
aanhalingen uit een brochure van den op
richter der Rotterdamsche Handels- en
Landbouwbank „over deze „schoone" in
stelling". Ten slotte een scherpe kritiek
op „Bro-ekhuys' Sneeuwbal-systeem". Aan
het openbaar ministerie wordt in over
weging' gegeven, den opzet en de boek
houding van het bedrijf te toetsen aan
art. 326 van het Wetboek van Straf
recht („door listige kunstgrepen" of „door
een samenweefsel van verdichtsels"
iemand bewegen tot de afgifte van eenig
goed). 1
DirectieMr. ANT. VAN BERCKEL, JOS VELTHUIJSE.
Kantoor Groote Markt 21. Telefoon 74 en 204.
883
De Raden van Arbeid.
Wij hebben een bericht overgenomen
uit „De Grondwet" over vermindering
van het aantal Raden van Arbeid. Het
blad zegt, dat er 8 zullen worden op
geruimd.
Dat de mechanische administratie in
gevoerd zal worden staat geenszins vast,
al is het wel waarschijnlijk, zegt de N.
R. C. Vanzelf kan er in dit stadium dus
nog in 't geheel niet gezegd worden of
er raden van arbeid opgeruimd zullen
moeten worden. Dhr Keulemans acht het
evenwel niet uit de school geklapt, als
hij schrijft, dat de zaken ongeveer voor
elkaar zijn als „de Grondwet" schrijft.
V erkoo.p van oude oorlog s-
schenen
Bij openbare inschrijving zullen Woens
dag 7 Augustus op 's Rijkswerf te .Wil
lemsoord worden verkocht het pantser
schip „Die Ruyter" en het pantserdek-
sehip „Zeeland", welke bodems reeds
geruimen tijd uit de sterkte waren afge
voerd, meldt de „Tel.".
De „Zeeland" behoort tot de" groep
van zes pantserdekschepen, die in de ia-
ren 1895'98 werden gebouwd. Hun wa
terverplaatsing was plm. 4000 ton. Van
deze schepen is de „Gelderland" nog in
dienst voor de opleiding van kanonniers.
De „Noord-Brabant" werd verbouwd tot
tuchtschip, doch is als zoodanig nog niet
in gebruik genomen. De overige schepen
„Holland", „Friesland" en „Utrecht" vie
len reeds eerder in sloopershanden.
Van de pantserschepen zijn thans nog
in dienst de „Heemskerck" (1906) de
„Tromp" (19041 en „De Zeven Prorin-
cicn" (1909). De „Hertog Hendrik" (1902)
is reeds uit de sterkte afgevoerd en zal
eveneens wel spotd'e voor sloooing ver
kocht worden. De „De Ruvter".. welke
bodem thans verkocht wordt,, werd in
1901 te water gelaten en heeft een water-
verplaatsing van 5080 ton.
Onderscheidingen. Hare Ma
jesteit de Koningin heeft benoemd in de
Huisorde van Oranje tot officier de heer
P. C. Labrijn te Goes, voorzitter van het
Zeeuwsch Huldigingscomité 1924 en tot
ridder 2e klasse dhr J. de Kraker, land
bouwer te Zaamslag.
W'ater 1 eiding Tholen. In de
Donderdag gehouden vergadering van den
raad van Eeheer der N-V- Waterleiding
maatschappij Tholen werd afscheid ge-
nomen van den afgetreden administra
teur, dhr Avé. De voorz., Jhr Van Vr-e-
denburgh, herinnerde aan het langdurig
tijdperk 1.911 tot 1924, waarin dhr Avé
zijn krachten voor de go-ede zaak ten
beste gaf. Zeer geruimen tijd, toen schijn
baar géén hoop' op bouwen bestond, bleef
hij geheel belangloos de go-ede zaak ge
trouw. Namens -den Raad van Beheer
bood den voorz. daarna dhr Avé een
fraai en inktkoker aan, als blijk van groote
waardeering, die hij dhr Avé toedraagt.
Hij vo-egde er den wensch aan toe, dat liet
en andere borstaandoeningen
.genezen met AKKER's
hem en zijn echtgeno-ots in hun nieuwe
woonplaats goed moge gaan. Dhr Van
Niftrik sloot zich voor zijp persoon, als
lid van den Raad van Beheer geheel bij1
de woorden van den voorz. aan, maar
wilde bovendien namens de Pro-v. Staten
van Zeeland hulde brengen aan de ver
diensten van dhr Avé, gedurende zoo-vele
jaren bewezen. Ook dhr Wiagtho, direc
teur, voerde nog het woord. Verheugde
bet hem aan den eenen kant, dat dhr Avé
zijn welverdiende rust kon genieten, aan
den anderen kant speet het hem, diens
steun en vriendschap te moeten missen.
De samenwerking van meer dan een jaar
was steeds even aangenaam geweest.
Alle overige leden sloten zich bij' deze
hulde aan.
Dhr Avé beantwoordde de verschillende
sprekers, dankte voor het steeds in zoo
ruime mate genoten vertrouwen en de
vriendschap, hem steeds betoond. Hij- was
erkentelijk voor het fraaie cadeau hem
vereerd en sprak de beste wensch-en uit
voor de feden van het bestuur en voor
den bloei der Vennootschap.
Tot boekhouder der vennootschap werd
benoemd dhr J. Jansen Hz. te Poort
vliet i
Daarna kwam ter sprake, hetgeen door
het Statenlid, dhr W;. Mo-elker, in d©
vergadering -der Pravinciale Staten in
zake de Thoo-lsche Waterleiding is meege
deeld. Algemeen wordt betreurd, dat een
voorstelling van zaken is gegeven, die
geenszins met de werkelijkheid overeen
komt. Die waterleiding op Th-olen is po
pulair. Slechts in één gemeente moest de
verordening op de verplichte aansluiting
met eenigen dwang worden doorgevoerd.
In de andere gemeenten heeft men vrij'-
willig dooreen reeds zeventig procent der
aansluitingen in zes maanden exploitatie
bereikt, een resultaat dat nergens is ver
kregen. Hieruit blijkt wel zonneklaar, dat
de menschen gaarne de leiding hebben,
en ho-e de overgroote meerderheid der be
volking er over denkt. Vooral omdat de
woorden van dhr Moelker in andere stre
ken, waar men de toestanden op Tholen
niet kent, zouden doen gelooven, dat de
Waterleiding -o-p Tholen onsympathiek is,
acht de raad van Beheer bet noodig, tegen
deze verkeerde voorstelling van. zaken
met kracht te protesteeren. Na eenige huis
houdelijke zaken behandeld te hebben,
werd de vergadering gesloten.
Voor de slachtoffers van de vis-
schersramp is ontvangen:
Van de burgemeesters van Axel
f 725,31; Domburg f 1287,50; Oostkapelle
'f516,80; Philippine f228,44; Serooskerke
(Wi.) f370,25; Vrouwepo-lder f309-
D.e Nederlandsche padvin
ders in Engeland. De padvinders
uit verschillende plaatsen in Nederland,
die deze week een kamp bii Folkestone
hebben betrokken, zijn Vrijdag met een
der mailbooten der Maatschappij Zeeland,
aan boord waarvan in alle opzichten voor
de jongens uitstekend is gezorgd, in het
land teruggekeerd. Het leven in het kamp
is uitstekend geweest, ziekte kwam niet
voor en op den terugweg is geen der
jongens zeeziek geweest, wat op den
heenweg met verschillende wel het ge
val was.
Verschillende der troepen hebben mei
goedkoope reisgelegenheden Londen be
zocht, 'terwijl o.a. de Middelburgsche en
Terneuzensche padvinders naar -Canter
bury gingen, waar zij de stad en ook
de beroemde kathedraal bezichtigden, zij
hadden er echter maar twee uur den
tijd, dus net voldoende om -een algemee-
nen indruk te krijgen. De prachtige weg er
heen was echter reeds den tocht volko
men waard.
Een vertegenwoordiger van het hoofd
bestuur der Engelsche padvinders kwam
uit Londen over om het kamp te bezoe
ken. De bevolking van Kent gaf blijk
van de groote belangstelling in de jon
gens en was hen dan ook zeer tor wille.
Donderdagavond is in het kamp een
afscheidsfeest gegeven, waarbij een
400-tal Engelsche en Nederlandsche pad
vinders rond het kampvuur zaten alle
door een. De hopman der Middelburg
sche padvinders, de heer Bosdijk, had
algcmcene leiding. Vele omwonenden ga
ven blijk van belangstelling in het feest.
Het kamp was verdeeld in verschillende
kampiementen, die ieder waren gelegten
op een ander plateau aan den voet van
de 225 M- ho-oge krijtrotsen. Die vele
kleurige vlaggen en de vele tenten bo
den een levendigen aanblik. Zooveel mo
gelijk werd vrijaf gegeven aan de jongens
om volop' van alles, wat de omgeving
bood, „te kunnen genieten. Over het al
gemeen was het "bijzonder goed weer.
Zooals beleend beoefent een deel der
padvinders ook de muziek en ook daar
van hebben zij hun kunnen getoond, 'een
doo-r velen bijgewoond concert werd ge
geven in een park, maar ook werd ge
speeld voor een aantal weeskinderen, en
deze toonden hun blijdschap en dank
baarheid daarvoor, door bij de boot af
scheid te komen nem-en en aan ieder
der padvinders een Engelsch vlaggetje
aan te bieden, op de steeltjes waarvan de
namen der schenkers voorkwamen.
Dat het leven in het kamp gezond was,
bewezen wel de verbruinde gezichten bij
terugkeer in het vaderland. Br is volop
genoten.
Goes. Gisteravond laat brachten we
nog een bezoek aa,n het stationsemplace
ment ten westen van den Poelweg. Aldaar
was men met een kleine 50 mah, belicht
door drie carbidlampen, druk aan den
arbeid. Diezen nacht toch moest het
'hoofdspoor VlissingenGoes, over een
lengte van plm. 200 M- opgebroken wor
den en vervangen doo-r nieuw spoor van
deze lengte, waarin twee Engelsche wis
sels en 1 gewoon wissel. D|it stuk nieuw
spo-o-r lag reeds geheel naast de oude
spoorbaan klaar en moest langs ijzeren
staven, die als glijbaan dienst deden, op
de nieuwe baan, die 1.20 M- meer
zuidelijk ligt dan de oude gebracht
worden. Om kwart voor 9, toen de goede
rentrein uit Vlissingen gepasseerd was,
was men met het werk begonnen en een
go-ed half uur later was de oude spoor
baan over de bedoelde 200 M- al bijna
opgebroken. Dat ging vlug!
Aan weerszijden van het nieuwe baaii-
gedeelte moet de spoorbaan nog over
een lengte van 300 M- ruim 1 M- meer
zuideljjk worden gelegd, teneinde met een
S-boo-g op de hoofdlijn aan te sluiten.
Dit alles moest in één nacht geschieden
zoodat de eerste trein uit Vlissingen van
morgen over de nieuwe baan het station
Goes kon binnenrijden. 'Maar alles was
berekend, zoo verzekerde men ons en liet
zou sfagen. 1 y1
Later krijigt men eenzelfde werk hier ook
hog eens te doen aan het spoor Goes
Vlissingen, terwijl dan een zelfde dubbel
werk ook nog wacht aan den overweg
bij den Klo-etingschen weg'.
Hedenmorgen vernamen wij, dat het
werk dezen nacht normaal is verloop-en,
zoodat de treinenloop geen vertraging on
dervond. - i
De G. Crt. meldt, dat de kaarten-
verkoop voor de uitvoering van het Zuid-
Bevelandsch a Capellakoor (waarvoor wij
geen uitnoodiging ontvingen) bedroeg
f100 en de collecte f'63.95, alles voor de
slachtoffers van de visschersramp.
Vlissingen. In de kolenvoorraad van een
in de binnenhaven liggend schip is gister
ochtend brand uitgebroken. De kolen
werden gelost ©n de brandweer bleef toe
zicht houden, om, indien er gevaar dreig
de, de kolen nat te spuiten.
Borssele. Gisterenmiddag vergaderde
het bestuur van den Calamiteuzenpolder
Borssele. De rekening der ontvangsten en
uitgaven over 1923/24 bedroeg: ontvang-,
sten f 85791,68, uitgaven f 79050,801/2»
goed slot f 6740,871/2Nog wordt mede
gedeeld, dat dhr P. Dekker is herbe
noemd tot voorzitter der Waterkeering.
Bruinisse. Donderdagmorgen toen de
landbouwer Hendrik Okkerse een paard
voor den wagen wilde spannen, kreeg
hij een klap van het paard tegen zijn
hoofd, zoodat hij in zorgwekkenden toe
stand opgenomen werd. (M. ,Ct.Y
Ellemset. Wij- meldden reeds kort, dat
het lijk van een meisje, afkomstig uit
deze gemeente, in zee gevonden is. Het
blijkt -Mat dit door visschers op de Zee
hondenplaat gevonden lijk is van de 19-
jarige jonge dame, die hier logeerde,
rich 2 Augs. begeven had naar het strand'
