Mo ^65
Dinsdag '3 Augustus 19S4
188e Jaargang
Buitenland.
Binneilaitó.
rn rni i i i i i 1mm
Brakkers-Exploitanten
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 6870, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
*De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—-
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 et
Bij abonnement belangrijke korting.
Voor Vlissingen en Arnemuiden.
Ontvangen van J. A. v. d. B. te Z. f6,
13. te H. f 5 en N N f 2.50, totaal met vo
rige opgave f49,50. i
UIT TWEE TONGEN.
Niet, dat de S. D. A. Pi. tegen den
oorlog en voor den eeuwigen vrede
het pleit voert in opzwiepjende rede
voeringen, wordt door ons gewraakt.
Ma;a,r wel, dat zij de ontwapeningsleus
aanheft; terwijl zij weet, dat zij daar
mee het volk bij den neus lieemt.
W;ant ontwapening is een "onmogelijk
heid.
Mr Troelstra zelf heeft in 1914 dit
schoone gevleugeld woord gesproken:
De nationale gedachte overheerscht de
nationale geschillen.
Toen de groote leider der S. D1.
A. P. ;dit zei, was hij1 de nuchtere
staatsman, die wars is van' politieke
volksmisleiding.
Maar wan neer hij nu 't gaat
naar 1925! met andere democra
ten van allerlei slag, van Van Embden
tot Van Ravesteijn om ontwapening
roept, dan misleidt hij weer de schare.
trekt er wel velen mee tot zich,
dié hem gelooven op zijn woord, en
straks stemmen zullen op de socialis
tische lijst; maar hij zaait er teleur
stelling mee, want èn zijn eigen hou
ding in 1918, èn het rumoer der vol
ken om ons heen weerspreekt de mo
gelijkheid van vrede door arbitrage,
omdat men van vrede door recht met
weten wil.
Door zoo op te treden maakt de
S. D. A. P., dat men met haar al te
doorzichtige politiek van kiezlertjesvin-
kerij een loopje neemt, of er zich
kwaad over maakt.
Wat het eerste aangaat, de „N.
Prov. (iron. Crt." vertelde dezer da
gen met iets van scherts in ha,ar
pen:
Mundus vult decipi de wereld wil
bedrogen zijn.
Vondel heeft op dit beleende woord een
aardig versje geschreven naar aanleiding
van een gebeurtenis xiit zij'n dagen. Ben
Engelsche generaal met zij'n leger in moei
lijke omstandigheden gekomen, aanvaard
de de hulp van een Schot, die hem van
den wal in de sloot hielp1. Vondel stelt den
Bngelschman voor, als lijdende aan tand
pijn en den Schot als kwakzalver, die
iden tand zal trekken.
De patiënt ging zitten en begon te gapen.
Meester Schotte nam de nieptange met
geen voorzichtig overleg,
En trok Sir het heele kaakebeene weg.
Ay, kriet Thomas, ghie trekt miene con
sciëntie te piortele.
Ba, syt gerust, zegt de Meestere, daar is
de baktand met de; wortele.
'fin al hangt het rechteroog op de linkër-
kake,
Dat sal van selve betere, 't is een lichte
sake.
Ziedaar een goed beeld voor de socia
listische kwakzalvers, die zichzelf aan
bieden als- de groe-te redders, mits men
hen natuurlijk als de heh-eerschers van
de wereld erkent.
En hun straks meerderheid in de
Kiamer en in de Regeering verzekert.
Maar ook wat het laatste aangaat,
hiervan lazen wij dezer dagen even
eens een voorbeeld.
Een jonge communist, naair aanlei
ding van dat tweetongig drijven van
FeuiLLKTOW.
Os ballinge* van Lueerna.
14).
Na een reis van vier en een halven
dag, door vele eenzame valleien en over
steile en ruwe bergpaden, waar ziji aller
lei gevaren en moeilijkheden te over
winnen hadden, die ons verhaal te uit
gebreid zouden maken, indien wij ze al
len wilden mededeelen, bereikten de drie
reizigers eindelijk een verhevenheid, dicht
onder de ruwe kruinen van het Jura-
gebergte, vanwaar men een vergezicht
heeft, dat nog heden ten dage de be
wondering van eiken reiziger trekt. De
mist, die tot nu toe het landschap ver
borgen had, trok op evenals een gordijn,
flat van onderen van den voet der bergen
ar opgerofd werd. 'De zon was reeds
hoog gestegen, en stortte eene zee van
licht uit over rotsen en weiden, vlak
ten en bergen; haar stralen schenen de
breede watervlakte, die daar in onge
rimpelde kalmte aan den voet der bergen
lag, in gesmolten goud veranderd te heb
ben, terwijl de prachtige plantsoenen aan
haar oevers zich duizendwerf in het hel
dere water spiegelden. Een prachtige Alp
verhief zich majestueus op eenigen af
stand achter het landschap, en scheen
de socialisten (en hunne naaste fa
milieleden), eerst allemaal stemmen
voor de o-orlogsbegrooting in het
belang van den oorlog in 1914,
doch in 1924 tegen die begroo-ting en
tegen den oorlog ageeren, onder de
leus ontwapening, in toorn ontstoken,
doet in het blad der communisten
„De Tribune" het volgende ver
haal
1 Augustus 1914. Voor 't eerst van
m'n leven, zou ik van zelf-verdiende
centen, gedurende een vacantieweek
de stad uitgaan.
In den trein, die mij naar m'n va-
cantie-oord Zeist, bracht, las ik in
het ochtendblad van den moord op
Jaurès. Natuurlijk werd over den oor
log gesproken. Tegenover mij zat een
S. D. A. P.'er, destijds dus een .par
tijgenoot van mij. Ik was jong, nau
welijks lid van de groote partij, hij
was een m,an van middelbaren leef
tijd en „liep al meer dan 20 jaar mee".
Toen ik, de jongere, mijn zorgen uit
sprak, stelde hij, de oudere, mij vol
komen gerust, met de verklaring:
„Jongen lief, de heeren kapitalisten
zullen zich wel tweemaal bedenken,
voordat ze oorlog maken, de sociaal-
democratie is er ook nog". En den
kende aan de groote meeting opi 't IJs
club-terrein te Amsterdam, die ik den
vorigen avond had meegemaakt, voel
de ik mij trotsch en gelukkig, dat ik
lid was van de groote en machtige
partij1.
Enkele dagen later moest ik, door
angstige brieven van thuis, mijn va-
c-antieverblijf haastig verlaten.
't Toeval, wilde, dat dezelfde S. D.
A. P.-sche partijgenoot opi het perron
te Utrecht stond. Hij stapte in mijn
coupé.
Weer las ik 't ochtendblad. „Troel-
stra's rede in de IKiamer."
„De nationale gedachte overheerscht du
nationale geschillen".
"Vragend, bijna smeekend, keek ik mijn
ouden partijgenoot, aan. 'tRsnige wat hij
antwoordde, cle man, die al meer dan 20
jaar meeliep, was: „Kalm maar, kalm
maar, Troelstra weet wel wat ie doet".
Diat is wel te denken. De leiders
onzer goede sociaal-democraten weten
zeer goed, dat men met ontwape-
ningsleuzen onder de massa, wel stem
ming maakt, maar er in de praktijk
weinig of niets mee uitricht.
Stel u maiar eens voor dat zij in
1914 deze leus hadden aangeheven.
Drie kwart der natie, ook' de beste
onder de eigen piartijgenooten had zich
tegen hen gekeerd. Doch deze lee-
perds wisten dit wel. Daarom waren
zij in 1914 voor de mobilisatiecredie-
ten, terwijl zij nu de holle leus van
„weg met de wapenen" zonder eelti
ge risico kunnen en durven aanheffen.
Een tweetongigheid, die zich echter
helaas! wreekt. Zij is koren op
den molen van het Communisme.
De Londensche Conferentie.
Het Fransche persbureau Havas meldt
uit Londen: Een groote ontspanning 'is
in conferentie-kringen merkbaar, sinds
vernamen werd, dat Frankrijk bereid is.
zijn troepen uit het Roergebied terug ,te
trekken binnen een jaar nadat begonnen is
Herbert en Alice een reus toe, waarbij
hunne bergen niet konden halen. De klok
van een kerk, wier spitsen zich in de
vallei beneden hen verhieven, deed hare
welluidende tonen over dit prachtige
landschap weergalmen, en een weinig
voortgaande bemerkten zij den rook en
vernamen het verwijderd gedruisch eener
volkrijke stad. Het was niet moeilijk te
ontdekken, dat zij de poorten van het
liefelijk Genève, de schuilplaats der Her
vormden, naderden.
„Hier moeten wij scheiden", zeide de
monnik, „mijn veiligheid verbiedt mij. ver
der te gaan; gij zult er daarentegen bin
nen gindsche poorten honderden vinden,
die u welkom zullen heeten, en u beter
raad en hulp verschaffen dan een een
voudige monnik kan doen. Vaartwel dan",
zeide hij, met tranen in de oogen
„vaartwel, moge de God uws vaders u
in vrede nabij zijnIk stel een belang
in uw welzijn, dat gij niet kent; er is een
hand tusschen u en mijne ziel, die door
niets op deze ontheiligde aarde ge
ëvenaard wordt."
De dankbare kinderen omhelsden, hun
bevrijder, en overlaadden hem met de be
tuigingen hunner oprechte en hartgron
dige dankbaarheid. Hij was juist op het
punt hen te verlaten, toen Herbert tot hem
zeide:
met de uitvoering van het Dawesplan.
Men neemt algemeen aan, dat Duitsch-
land de voorwaarde, door de Fransclien
voor deze Roer-ontruiming gesteld, zal
aanvaarden, en zich tegen een Fransch-
Duitsche handelsovereenkomst niet zal
verzetten.
Stresemann had gisterenmiddag een
langdurig onderhoud met Clementel, waar
schijnlijk om de noodige diplomatieke on
derhandelingen in te leiden over het te
sluiten handelsverdrag.
Herrie in Leipzig.
De afdeeling Leipzig van de Duitsche
communistische partij had Zondag een
openbare vergadering bijeengeroepen om
te protesteeren tegen de houding van den
president van het staatsgerechtshof in het
proces tegen de gewezen soldaten .en on
derofficieren van de rijksweerbaarheid. Re
verdedigers hebben, die zelf lid van de
communistische partij zijn, geweigerd de
beklaagden langer bij te staan, gezien het
gemis aan onpartijdigheid van den presi
dent. Een communistisch leider uit Leip
zig riep de aanwezigen Zondag op om
in optocht door de stad te trekken. De
menigte trok nu met roode vlaggen door
de straten en kwam hierbij weldra in
botsing-- met de politie. Enkele agenten
werden met stokslagen min of meer ern
stig gewond. De politie poogde den lei
der van de betooaers, Haferkorn genaamd,
in hechtenis te nemen. Haferkorn verde
digde zich hardnekkig en ging een agent
te lijf, die daarop zijn revolver trok en
hem neerschoot. Bij het transport naar
het ziekenhuis overleed deze. Nadat be
reden politie te hulp was gesneld konden
de betoogers uit elkaar worden gedreven.
Havenstaking te Havre.
De havenarbeiders te Havre hebben de
staking geproclameerd om een loons-
verhooging van vier en een halven franc
te verkrijgen. Een bende van een hon
derd stakers heeft beslag gelegd op de
schepen en de koopwaren in het water
gegooid. In den loop van gevechten me't
de politie werd een agent licht gewond.
Het aantal stakers bedraagt ongeveer
1200. "Het personeel der groote stoom
vaartmaatschappijen heeft zich niet bij de
staking aangesloten.
Nieuwe grensincidenten.
De Fransche bladen vernemen uit
Athene, dat de troebelen aan de Grieksche
en Zuidslavische grenzen ernstiger wor
den. Benden Bulgaarsche comitadji's gaan
voort de grenzen te overschrijden en
Grieksche en Zuidslavische dorpen te
plunderen en plat te branden, om daarna
zich op Bulgaarsch gebied terug te trek
ken. Volgens dè bladen heeft de Griek
sche regeering ©en ultimatum naar Sofia
gezonden, met de verklaring dat, indien
deze toestand voortduurt, Grieksche troe
pen ©en zone langs de grens op Bul
gaarsch gebied zullen bezetten. Zuid-Sla-
vië zal eveneens een nota zenden.
Korte berichten.
Uit de verschenen statistiek blijkt,
dat het aantal d ran kg el e g en he den in Bel
gië van 210.000 in 1913 gedaald is tot
117.000 op heden. Het aantal liters ge
distilleerd alcohol per persoon is thans
2.52 tegen 5 in 1913. Het verbruik van
bier is toegenomen van 138 liter in 1920
tot 202 liter in 1922 en 234 liter in 1923.
Wat >een zee van bier wordt er in België
dus jaarlijks wel verzwolgen!
Gisteren heeft er bij de Duitsche be-
trouwbaarheidsrit ©en ernstig ongeluk
„Waarde vader, uw vriendelijkheid is
in waarheid hartelijk geweest als die eens
vaders, en ik gevoel het op dezen oogen-
blik in al zijn bitterheid, dat ik een wees
ben, en het is mij alsof ik het thans voor
de tweede maal word; maar nooit zal
ik mij des nachts ter rust begeven, zon
der God te danken, dat Hij ons in u
zulk ©en weldoener beschikte, en Hem te
bidden om den eeuwigen vrede van uw
gefolterd gemoed. Uwe barmhartigheid zal
niet vergeten worden door Hem, die ge
zegd heeft: Zoo wie een van deze kleinen
te drinken geeft alleenlijk een beker koud
water, in den naam eens discipels, hij zal
zijn loon geenszins verliezen." „Hoewel
uw liefde door geen aardsche belooning
te vergoeden is," vervolgde hij, „zelfs
wanneer ik er toe in staat ware, wilde ik
uw nederige cel toch niet verlaten zon
der er een bewijs mijner liefde in achter
te Jaten. Ik was zoo gelukkig een kost
baar kleinood te bezitten, welks waarde
ik aan u overlaat te bepalen. Wanneer
gij in uw cel teruggekeerd zult zijn, neem
dan de steenen, die u tot hoofdpeluw
dienen, weg, en gij zult de paarl van
groote waarde vinden, schitterender dan
ooit op gemijterde hoofden of in vorste
lijke kronen glinsterde."
„Uw gift, mijn kind," antwoordde de
monnik, „zoudt gij beter besteed hebben
plaats gehad. De persauto van den sport
journalist Doerschlag vloog bij Zimmern
uit de bocht en sloeg om. Doerschlag
kreeg een schedelbreuk. Bock, een redac
teur van de Allgemeine Automobielzei-
tung, werd het been verbrijzeld. De auto
werd geheel vernield. Doerschlag ver
keert in levensgevaar.
Op het Bodenmeer heeft Zondag een
geweldige storm uil het westen gewoed,
die aan de Duitsche oevers over hun ge-
heele uitgestrektheid groote schade heeft
toegebracht en waarbij ook menschen-
levens te betreuren zijn.
Te Duisburg zijn twee valsche mun
ters gearresteerd, mannen, die geruimen
tijd geheel Oostfriesland en het overig
West-Duitschland onveilig maakten en
zoowel valsch bankpapier als banderoles
bij kolossale hoeveelheden aan den man
wisten te brengen.
N 'Engeland en Canada hebben een
overeenkomst gesloten, waarin de Engel-
sche regeering zich bereid verklaart haar
onderdanen, die zich in Canada vestigen,
financieelen steun te verleenen.
De rijwielbelasting1.
Het is niet uitgesloten, dat hier of
daar personen, die voorgeven belast te
zijn met de handhaving der rijwielbelas-
tingwet, zullen trachten zich meester te
maken van rijwielen, onder het voorwend
sel, dat zij- die wenschen in beslag te ne
men wegens wetsovertreding. In verband
hiermede zij men indachtig, dat uitslui
tend de ambtenaren der invoerrechten en
accijnzen en de ambtenaren van Rijks-
en gemeentepolitie op de naleving der
wet hebben toe te zien en dat eerstge
noemde ambtenaren voorzien moeten zijn
van het bewijs hunnner aanstelling, dat
zij' op verlangen moeten vertonnen.
Verwording.
Men schrijft aan de „Roti.":
Zij kwamen ('t was Woensdag 30 Juli)
van Breda terug van het Zendingsfe-est,
vol va,n het vele en goede daar genoten,
en spontaan klonk in de treincoupé's het
oude, schoone lied „Er ruischt langs de
wolken -een lieflijke Naam". Nauw was
de klank van den laatsten versregel weg
gestorven of een ander lied werd aan
geheven.
Een ander lied. Op een gansch andere
wijs. Door andere zangers.
In denzelfden wagen zat een club uit
Giessendam. Hun leider scheen een on
derwijzer te zijn. Hun clubmerk kwali
ficeerde hen als led-en van de een of
andere jeugdorganisatie. En hun lied
maakte hen kenbaar als S. D. A. P.'ers.
Zij zonden „de Internationale", het bonds
lied der roode broederschap.
Dat was nu juist niet prettig voor de
eerste zangers. Doch, als het daarbij nu
maar gebleven was, immers wij leven
in ©en vrij land. Ieder mag, op een plaats
waar zingen geoorloofd is, zingen wat
hij wil, of wat zijn beginsel hem ingeeft.
Maar het fatale komt nog. De „Inter
nationale" werd gevolgd door fragmenten
hit een vieze voordracht „Boemelpetrus",
met zinnen als „Engeltjes willen bij ons
niet zijn, want wij zijn nog niet fijn".
Erger werd bet toen de heeren, die ieders
godsdienst respecteeren aanhieven:
,',F,r is geen club in het Zuiden, die Jezus
kan verslaan."
- Nu was het geduld uit en een krachtig
aan hen, die nog verliefd zijn op het kla
tergoud der aardsche ijdelheden. De
prachtigste en kostbaarste der aardsche
edelgesteenten zijn geheel en al zonder
waarde voor hem, wiens aardsche be
geerte en verwachtingen beperkt zijn bin
nen de muren van een klooster; maar ik
begrijp en waardeer de beweegreden uwer
vriendelijkheid, en daarom zal ik dit ge
schenk om uwen-twil bewaren. Vaartwel,
vaartwel I" Na deze woorden namen zij
afscheid en gingen zij elk zijns weegs
de monnik met zijn gehoorzame rijdieren
naar de valleien van Dauphiné de
jonge Waldenzen naar de stad, die voor
zoo vele hunner gebannen landgenooten
een tijdelijke schuilplaats was.
HOOFDSTUK III.
De Vrij s t ad.
Nauwelijks een uur nadat hun vriende
lijke geleider vertrokken was, kwamen
onze jonge vluchtelingen aan de Wester
poort van Genève. Zij betraden de op
haalbrug over de diepe gracht, die haar
wateren van de Rhone ontvangt, en gin
gen voorbij den schildwacht, die een
vluchtigen blik op de vreemdelingen
wierp en Ren liet doorgaan.
Op een anderen tijd zon het gezicht
protest werd bij den leider ingediend.
Maar die onder zijn leiding stonden, be
antwoordden .dit protest met vloeken. En
de leider antwoordde, dat hij ze niet
onder zijn macht had.
Het bovenstaande is een tijdbeeld. Al
lerwegen in de steden maakt men zich op
tot den arbeid der Evangelisatie.
Op het platteland, zou daar de Evan
gelisatie overbodig zijn? Moet daar het
verlorene niet gezocht?
Giessendam was steeds een dorp, dat
uitblonk door godsdienstzin en kerkbe
zoek. Een van die dorpen, waar, zooal
niet allen belijders waren, dan toch de
godsdienst op vrijwel allen beslag legde*
Dergelijke godslasterlijke praktijken zou
men weleer daar niet bestaanbaar achten*
Zondagsarbeid.
De Raad van Ede heeft de navolgende
motie aangenomenDe Raad der gemeente
Ede, kennis nemende van het feit, dat de
N. V. Kunstzijdefabriek arbeiders Zondags
laat w-erken; overwegende, dat dit voor
het bedrijf niet noodzakelijk is gezien
de zeer gunstige resultaten door deze
fabriek de laatste jaren behaald zonder
Zon dagswerk, protesteert hiertegen met
klem en dringt er bij Z.Exc. den Minister
vanArbeid op aan deze vergunning als
nog in te trekken.
W. a a r s c h' u w i n a.
Die commissaris van politie te Velsèn
waarschuwt dringend in het algemeen
belang ge-en handelsrelaties ^an te knoet-
pen mei C- Glass, wonende in de af
deeling gantpo-ort-Rozensteyn, gemeente
Velsen; N- Zoontjes, bakker en winkelier,
wonende in de afdee-ling Velserpord Kal-
verstraat, gemeente Velsen, alvorens in
lichtingen te hebben ingewonnen bij. den
commissaris van politie, voornoemd, bu
reau van politie, gemeente Velsen.
Salarisregeling onderwijzers
en administr. ambtenaren.
Naar de „N. C." verneemt zal voor de
onderwijzers de salarisregeling als volgt
zijn
Onderwijzer, die niet de acte van be
kwaamheid bezit, bedoeld in art. 134
Lager Onderwijswet 1920, noch de acte
van bekwaamheid bedoeld in art. 77 der
wet van 17 Aug. 1878, aanvangswedde
11200.
Maximumwedde voor gehuwden (te be
reiken in 22 jaar) f 2600, voor ongehuw-
den f 2200, te bereiken in 14 jaar.
Voor den onderwijzer, die niet de acta
van .bekwaamheid bezit, bedoeld in art.
134 Lager Onderwijswet, doch in het be-
.zit is van de acte bedoeld in art. 77|
der wet van 17 Aug. 1878, aanvangs
wedde f 1400.
Maximum voor gehuwden f3100 (te be
reiken in 22 jaar) en voor ongehuwden
f2700, te bereiken in 14 jaar. Voor het
bezit van- bij-acten zal f50 per acte wor
den betaald, tot een maximum van f 200.
Wat betreft de administratie, is het vol
gende vastgesteld:
Zij die belast zijn met eenvoudigen,
min of meer werktuigelijken arbeid (rang
van schrijver) f 1000f 1500, met 5 jaar-
lijksche v-erhoogingen van f100.
eener bedrijvige stad, zoo geheel nieuw
voor hen, en dat nog wel een oord
door zoo vele heilige herinneringen ge
wijd, niet zonder diepen indruk op- Her
bert en Alice gebleven zijn. Aan den
haard in huns vaders woning gezeten,
hadden zij menigmaal zoo gretig ge
luisterd naar de verhalen van den edelen
strijd, dien Genève voor burgerlijke en
godsdienstige vrijheid doorworsteld had:
en hunne jeugdige en levendige ver
beelding had hen zoo vele malen bet ge
luk voorgespiegeld van daar te mogen ver
wijlen, waar zoo vele heldendaden voor
God en zijn rijk verricht Waren. Nu was
hun gemoed van andere en somberder ge
dachten vervuld. Zij waren vluchtende
ballingen, zij betraden een vreemd land,
gescheurd als zij waren uit de omgeving
hunner dierbaarste vrienden, met een on
heilspellende toekomst voor oogen. Met
bedrukte harten dwaalden zij .door de
straten. Een plechtige stilte heerschte
overal, en zij waren blijde te ervaren,
dat er buiten bun eigene valleien ook
nog andere plaatsen waren, Waar de God
des sabbats op den door Hemzelven ge-
heiligden dag geëerd werd.
(Wjordt vervolgd)
