\o «43 Donderdag 17 Juli 1924 38e Jaargang Buitenland. Binnenland. Dit de Provincie. Bij Huidjeuk en ook bij Muggenbeten geeft Het inwrijven met PUROL dadelij* verlichting. Bij Apoth. en Drogisten. FEUILLETON. EEN PORTRET VAN DEN DELFTSCHEN WONDERDOKTER. ve Zeeuw Ruslands bewapening. Door de Sorvjet-regeering zijn in Neder land, Italië en Zwitserland in totaal 530 vliegtuigen, 40 tanks en 65 duikbooten jagers gekocht. In dezelfde landen zou eveneens een groote hoeveelheid voor dit oorlogsmateriaal benoodigde munitie zijn besteld. Voorts levert een Nederlandsche firma 230 Fokker-aeroplanes, die direct naar Moskou „overgevlogen" worden. De Italiaansche firma's Savaya, Verdrechi en Ansaldo leveren 200 vliegtuigen, die ieder 2000 goudroebel kosten, alsmede belang rijke boutconcc-ssies in Noordelijk Rus land. België en de Vrede. Gisteren verscheen de eerste vrouwe lijke stenograaf in de strenge vergader zaal van den Senaat, waar zij heel wat opzien baarde. Vermoedelijk zal het voor beeld van den Senaat nu spoedig dooi de Kamer worden gevolgd. Overigens rust België van de oorlogs weeën en toont dit door den bouw of het herstel zijner monumenten, altegaar werken des vredes. Er is te Ieperen een verecniging tot stand gekomen met het doel op den top van den Kemmelberg een grootsch mo nument op te richten ter herinnering aan de duizenden geallieerde militairen, die in 1918 aldaar liet. leven lieten. Bijna da gelijks komen thans dichte drommen En- gelschea en Canadeezen de talrijke Brit- sche begraafplaatsen in den gewezen frontsector leperen bezoeken. 4 Augustus aanslaande zal lord French, burggraaf van Ieperen, zich met groot gevolg naar de weer bijna geheel opgebouwde stad begeven en in bet. puin van de hallen een krans neerleggen ter nagedachtenis van de 250.000 Britten, die voor leperen ge sneuveld zijn. Het oude, stemmige Veurne, in West- Vlaanderen, dat, trots de talrijke beschie tingen door de Duitsche artillerie, geluk kiger is geweest dan leperen en slechts gedeeltelijk is vernield, heelt thans ook weer z'n eigen, 8 meter hoogen „reus".' De oorlogsjaren waren vrij noodlottig voor de reuzen van het Yzèrgebiod; die van De Panne. Alois en Zenobie, door den bekenden Vlaamschen beeldbouwer La- gae gemaakt, evenals hun collega uil Nieuwpoort, lieten er het leven bij. Doch de traditie is taai in Wost-Vlaanderen en liet duurde dau ook' niet lang of nieuwe reuzen kwamen de gesneuvelde voorgan gers vervangen. De Veurnsche reus stelt een poorter voor, geharnast en gewapend, zegevierend ferugkeerend uit den Gulden Sporenslag. Na zijn „doop", Zondag jl., die samenviel met de herdenking van den Slag, werd een optocht gehouden van Vtaamsche vcreeniaingen uit hel Westland, waarbij ook de reuzen uit De Panne aanwezig waren. Ook is men thans bijna klaar met het herstel van het raadhuis te Oudenaarde, een der mooiste, zoo niet het mooiste van België. Het uil 1531 dagteekenende Benaissance-gebouw werd tijdens het laat ste offensief in 1918 door een paar gra naten getroffen, doch niet zoo zwaar be schadigd als de Siiite Walbnrgakerk, die eveneens reeds grootendeels is hersteld. Ook wordt thans te Wilmarsdonk, even henoorden Antwerpen, een rangeerstation aangelegd, dat liet grootste van het land moet worden en de reeds zeer uitgestrekte rangeerstations van SchaarbeekBrussel en MeirelbekeGent verre zal overtreffen. Het nieuwe slation zal 5 K.M. lang zijn en 2 K.M. breed. De sporen worden rond om het station in ovalen spiraalvorm ge legd, wat, naar men verwacht, het ran geeren heel wat zal vergemakkelijken. In bel midden wordt een bergplaats voor 360 locomotieven gebouwd. De kosten worden geraamd op ruim 200 millioen frank. Men hoopt tegen 1926 met het heele werk klaar te zijn. Maar aangezien alle vredeswerk onvol maakt is, voegen wij ook nog onderstaand bericht er aan toe: Bij de behandeling van de begrooting van nijverheid en arbeid, waaronder ook de voedselvoorziening ressorteert, zijn ernstige verwijten gericht aan den socia- listischen oud-minister Wauters, die in dertijd die afdeeling onder zijn beheer heeft gehad. De dienst van de koelhuizen heeft een aanzienlijk tekort opgeleverd. De damesschoenen, die voor honderddui zenden franken aangekocht waren, zijn met 80 percent verlies van do hand ge daan, en zoo meer. Men schat het heele verlies tengevolge Van het beleid van minister Wauters op 800 miljoen. Theu- his, aldus de rapporteur, heeft aange toond, dat van onze schuld van 50 mil jard 2 miljard op de voedselvoorziening komt. De huidige minister heeft zich voor stander verklaard van 'het ovei'doen van de diensten dezer afdeeling aan particu liere maatschappijen, onder voorbehoud van een winstaandeel voor den staat. Bij bet debat werd ook de socialist Van dervelde gegispt, die als minister te Panne een rustoord voor overheidspersoneel ge sticht heeft, dat ook al met een aanzien lijk tekort werkt. Korte berichten. President Ebert. heeft aan zijn klein zoon den naam doen geven van Ramsay naar den Engelschen premier Mac Donald. Minister Chelmsford heeft in het Engelsche Lagerhuis verklaard, dat de regecring geen aanleiding heeft om inzake de vlootbasis te Singapore van liet een maal ingenomen standpunt af te wijken. De Iersche republikeinscbe leiders De Valera en Stack zijn uit hun gevangen schap ontslagen. Te Delhi, Engelsch-ïndië, zijn zes j personen gedood en meer dan honderd. gewond bij de eergisteren plaats gehad hebbende onlusten tusschen 'Hindoes en Mohammedanen. De onlusten waren uit gelokt door de houding der laatsten. Men meldt uit CairoZaghloel Pacha verlaat morgen de kliniek, waarheen hij na den op hem gepleegden aanslag op 12 Juli j.l. was vervoerd. Wat ieder moet weten. Nog versch liggen de gevolgen van de hittegolf van liet vorige jaar in ons ge heugen. Het heeft er nu ook weer veel van, dat we weer een periode van groote hitte zullen doormaken. Vooral de werkers op het land zijn Drukkers-Exploitanten O0STERBAAN LE C0INTRE GOES Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes Tel.: Redactie no. II; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 Rijksmiddelen. De opbrengst der Rijksmiddelen was in Juni 1924 ruim een miljoen lager dan die van de gelijknamige maand van 1923. Toen was de opbrengst f 35,703,930,291/»; thans f 34,538,615,641/2- Meer hebben opgebracht: Van de di recte belastingen alleen het personeel, en wel drie en een halve ton. Van de indi recte alleen wijn, zout en bier, samen 'ruim drie ton, terwijl de tabak van 1,6 jnüjoen tot 1,9 miljoen klom. Van de verschillende rechten ging de registratie iets vooruit, en steeg de successie van 3,8 miljoen tot 4,2 miljoen, terwijl ook de statistiek een ietsje vooruit liep. De Staatsloterij bleef ongeveer op het oude peil: 170 duizend gulden. M inde r brachten opGrondbelasting een halve ton; Inkomstenbelasting bijna een miljoen; Dividend en Tantième bijna vier ton. Vermogensbelasting f70.000. Sui ker f 50.000. Gedistilleerd ruim 7 ton (vorig jaar: 4,2 miljoen; nu slechts 3,5 miljoen). Zegelrechten ruim 1 ton. Invoer rechten bijna 2 ton, terwijl de Loods gelden weer iets naar boven gingen (vo rig jaar f224 duizend, nu f262 duizend). Deze middelenstaat is derhalve v.eel minder gunstig dan de vorige, dank zij hoofdzakelijk de droeve ervaring, opge daan met Inkomstenbelasting en Dividend. De opbrengst over zes maanden is 208,9 miljoen tegen 218.6 verleden jaar. Zes twaalfden van de raming is 198i/a miljoen. Deze blijft derhalve tot nog toe nog belangrijk overschreden. Het spreekt van zelf dat hierop geen conclusies mogen gebouwd worden. Wij bevinden ons nog in de dalende lijn; dit noopt tot bescheidenheid in 't maken van gevolgtrekkingen. Zondags-eizen. Hét antwoord van Minister Van Swaay laan het Kamerlid Kersten inzake de pln- ziertreineu op Zondag is een groote te leurstelling voor een groot deel der be" volking, - Het is afdoend. Het wékt den schijn, dat de gedachte er bij heeft voorgezeten dat de vrager nu wel nooit meer terug -zal durven komen. Het is onbillijk; het bestendigt het on recht dat de Christenwerkman, die niet op Zondag, maar wel op Zaterdagmiddag fcen uitstapje maakt, aan de Staatsspoor het volle tarief moet betalen, terwijl een ander, die hiervoor den Zondag gebruikt een go dkcopere reisg F gmh' i I wordt laangeboden; zegge aangeboden. liet is een Christen-staatsman onwaar dig. Immers, de Christen is geroepen 0111 Gods Naam te verheerlijken, Gods Wil te doen, Gods Wiet en ordinantiën te eerbiedigen. Gods Dag te heiligen, en de overheid in een Christenland is geroepen om zelve' de. Zondagsrust in acht te het men en voorts te' maken, dat ook dg aan haar rekenplirhtige maatschappij van vervoer den Rustdag niet gobruike om een belangrijk volksdeel zich te doen ver strooien en haar (ambtenaren in plaats van een Rustdag een particulieren Wierkdag bij de overige werkdagen te beschikken. 'Tegen de ontheiliging van den dag des Beeren heelt de Kerk te Waken; maar de zorg voo! de rust op den Rustdag is de zedelijke roping van den Staat; liet ant woord van den minister (een minister in een rechtseh Kabinet!) getuigt niet van besef of instemming in die richting. Dit is zeer te betreuren Een redacteur van „Het Vaderland" bracht te DolfL een bezoek aan het „Hofje van Graswinckel", ook wel „Hofje van Gratie" genoemd, -eenvoudige, lage huis jes in één rij in de stille Van der Masten* straat gebouwd. Hij do-el er als volgt ver slag van.' i In een gevel is een gedenksteen aau1- gebra.clil. Links ziet men een wapen van P. van Sasbout Pz., burgemeester van Dielft en stichter van bet hofje; tusschen dat wapen staat: 1575 t Voor man en vrou zijn dees© Hofgens van gratye Gemaeckt tot een ewigp fondatie. In hei midden vindt men de wapens van de families Cornets dé Groot, Gras winckel en van Overschi-e en rechts het volgende rijmpje: Wij stonden eertijds op de Geer, ■Ses in t getal, doch nu ecu meer, Op- nieuw herbouwt, en hier gebragt, Door de twee oudste van 'tgeslagt' Onder deze verklarend? verzen staat het jaartal 1660 en de wapens van v. d. Diussen, huisvrouw van Graswinckel, en 18. v .a. Wiiel, weduwe van A. van &wid- ten. liet hofje was eertijds bestemd ,,0111 by ses paer behoeftige Oude luyden, zijnde Man en Wijf alleen, gratis bewoont te werden" en is nu beschikbaar voor zeven vrouwen, die. -er elk een slaa.pt- en een zitkamer hebben -en een eigen keukentje. Achter loopt een „beslot© Galerye (tol preservatie van de achter Noo-rdei-muyr der s-elver lluysing-en, als oock tot dienst, ge.mack, warmte en droochte van d'Iu- wo-onderen) uyt-komende op een gemeen© Thuyn", Zoo is de situatie nu nog. Die tuin staat vol vruchtboomen, Langs dc heining is de opbrengst v-oor den eigenaar van het hofje, in het midden voio-r de vrouwtjes. Elke bewoonster moet, om in het hofje opgenomen te worden 1400 storten en ontvangt daarvan een mooie rente van f 52 per jaar terug. Er hangen ©enige schilderijen, meest portretten (6 mansportretten, vier van vrouwen en 1 van een vrouw met een kind) en bovendien een waterverf-teeke- ning van het Hofje {looi' J. R. Robart '(1819) en een wapenbord van do familie van Overschie. Van deze portretten, clie, uit een oogl- punt van schilderkunst niet van bjj'zob- dere waarde zijn, al worden sommige aan vrij bekende Hollands-che schilders toegeschreven, trekken de aandacht uit een historisch Oogpunt die van Willem de Groot, een broer van Hugo, (geschil derd door Adriaan Haimeman), en van Jacob Jansz. Granwinekel, toegenaemt Boot. Deze Graswinckel is de Delftsche wonderdokter, die mevr. Boisbuoih-Tous- saint heeft geïnspireerd tot haar ro-nian van dien naam. Hoe de bekwame schrijf ster zich haar held heeft gedacht? In de inleiding voor den derden druk zegt zij van hem: „Hij was de man van het volle, de vriend van het volk, een democraat 111 den waren, edelsten zin. Hij was van de leer, dat geen land kon blo-eien zonder orde, en dat er geen orde kou zijn zonder gezag; hij predikte onderwerping aan de gestelde macht, hij eerde Beeren en Prin s-en in hun waardigheid van hun—ambt, van hun rang; maar hij1 eerde niet minder den nijveren handswerkman in zijn ar beid. Bij achtte niets ho-og dan wat waar lijk edel was, niets laag dan wat ruwheid of laagheid pleegde, al ware het het vorst of edelman, die zichzelf dus verlaagde. Bij had de leus: Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap niet in den mond, hij had zijne medeburgers veel te lief om hen door verlokkenden onzin op te zweepen uit hun rust, ontevreden te maken met hun lot, en ongeschikt voor die plichten, blootgesteld aan de kwade gevolgen van de groote warmte. Niet ieder is het bekend, dat men deze voorkomen kan op zeer eenvoudige wijze. Men k 1 e d e zich zeer luchtig, men vermijde knellende banden, wellce de ventilatie van liet lichaam verhin deren. Men zorge, dat men steeds flink transpireer t. Om dit te kun nen doen moet men veel drinken. Geen groote koude plassen tegelijk, maar voort durend kleine hoeveelheden, die niet te koud zijn. Neemt een landarbeider water mee in een fl-esch of kan, dan zal van den in houd de -ergste koude wel af zijn als de man op zijn werk is gekomen. Zij, die echter kruiken of thermosfles- schen gebruiken, die den inhoud langer op hun oorspronkelijke temperatuur la ten, moeten het water eerst een weinig op temperatuur laten komen, hoe verlei delijk de koude vloeistof ook moge zijn. liet "is te begrijpen, dat liet hart bij een dergelijk flink zweeten veel werk zal moeten doen. Ieder heeft dus nauw keurig acht te slaan op de waarschuwin gen, die van de zijde van dit allerbelang rijkst orgaan kunnen komen. Voelt men dus hartkloppingen, ziet men zeer bleek, voelt .men zich onbehaaglijk, dan mag men niet blijven doorwerken, men moet thuis rust gaan nemen, want dit zijn' de eerste symptomen, die op heel gevaarlijke gevolgen kunnen wijzen. Is de persoon in kwestie niet heel zeker, dan laat hij liever het advies van een arts inroepen, want anders zou hij ziin hart dusdanig kunnen beschadigen, dat het nooit weer volwaardig zijn werk zal kunnen doen. Een andere categorie van menschen, die zeer gevoelig voor de warmte is, zijn de zuigelingen. De zomerhitte is een van 4% mg en doorzitten bl) fietsen (zadelpijn) kunt gij gemakkelijk en dadelijk j/L verhelpen met den alom geprezen 100pen akker's kloosterbalsem do gevaarlijkste vijanden van deze kleine burgers, die door haar zoowel direct als indirect worden bedreigd. Direct kunnen zij lijden door de hitte, als zij te warm zijn gekleed, of direct aan de zon wor den blootgesteld. Men klepde hen zeer luchtig en zette hen steeds in de schaduw op een koele plaats. Indirect heeft de warmte vat op hén, doordat deze het kunstmatige voedsel zooveel spoediger lot bederf brengt. Niet goed gereinigde fles- schèn zijn dan ook een zeer groote bron van gevaar. Borstkinderen hebben in dozen tijd een grooten voorsprong op flesschenkinderen, daar hun voedsel nooit bedorven is. De flescli wordt nooit voldoende gereinigd. Vertoont in deze lijden een zuigeling Verschijnselen van voedingsstoornis, dan is het nu .pog meer dan anders strikt' noodzakelijk bet advies in te roepen van een deskundige, of zich daarvoor te wen den lot een Consultatiebureau voor Zui gelingen. Dc- Ned. Bond voor Bescherming van Zuigelingen verspreidt tegen geringe ver goeding een brochure, waarin de gevaren der warmte voor den zuigeling worden aangegeven en ook de maatregelen er tegen worden genoemd. Allerlei. De Staten van Ovcrijsel kozen tot lid van gedeputeerde staten in plaats van den heer Beersma (R.-K.) die ontslag ge- waarvan het volbrengen zeil' hun geluk zou bevorderen. Siij hield geen toespraken maar hij leeraarde eenvoudig bij exenï- pel. Hij bracht zelf in pra.cti.jkwat hij wilde, dat. and-eren doen zoutten. Allen, die tot hem kwamen o-m hulp of 0111 steun, weiden broederlijk ontvangen, on verschillig wie of wat zij waren, gered waar redding mogelijk was, en vertroost waar die ondoenlijk bleek. Zoo stichtte bij zijne jLijd- en landgenooten, die hem liefhadden en -eerden tot lang na zijn dood". Uit deze persoonsbeschrijving blijkt, al dus de schrijver, dat mevr. Bosboom dit portret gekend heeft. Immers zij schertste hem aldus. „Zijn baard en haar zijn vrij lang en met weinig; zorg geordend'/ Dan beschrijft zij een hoed, dien bij op het portret niet op- heeft en vervolgt: „De ef fen linnen halsboord over het zwart la- kensche wambuis omgeslagen, bewees, dat hij zich evenmin had laten medesleep-en door de heerschende mode der ruime en hooge rimpelkragen, -een artikel van weel de, waarin de pronkzucht zoowel van mannen als van vrouwen zich openbaar de". Inderdaad, zoo- zien we hem voor ons op het piortret. Het g-czicht is ©enigszins vermoeid, de rechterhand is gedeeltelijk in het wambuis gestoken. In de linker bovenhoek staan gegevens, die overeenko VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f3. Losse nummersf 0-05 Prijs der Advertentiën: 1—4 regels fl.20, elke regel meer 30 et Bij abonnement belangrijke korting. nomen had, den heer G. Elhorst (oud-lid. der Tweede Kamer voor Almelo) met 24 van de 45 stemmen. Het Schaepman-comité heeft in de Esch te Tubbergen een stuk grond aan gekocht, waarop het levensgroote stand beeld van dr Schaepman zal verrijzen. De Hongaarsche regeering heeft aan de Carnegie-stichting (Vredespaleis) te Den Haag roer groote vazen van aardewerk uit de fabriek van Zsolnay te Pées aange boden. Zij zijn gearriveerd. Makreel. Men schrijft aan de N. R. Ct. uit Zeeland: Zoodra er een bijzonder soort visch wordt waargenomen of gevangen, wekt dit in de meeste gevallen zeer veel be langstelling. Van tijd tot tijd komen in de Ooster-Schelde groote scholen makreel voor; sommige jaren kenmerken zich door bijzondere vangsten en ook nu is deze visch weer aanwezig. Het verdient op merking, dat deze visch, welke versch van de hand moet, in onze eigen om geving bij de consumenten niet den aftrek heeft, welke deze visch verdient. Wan neer kleinere hoeveelheden worden be- somd dan gaat het wel, maar zoodra er van rijke vangsten sprake is, dan wil men er niet aan. Die Zeeuwen, hoewel in de laatste reeks jaren van de echte Zeeuw- sche panharing gespeend door slechte be sommingen, denken waarschijnlijk te veel aan die haring 0111 de makreel te waar- deeren naar waarde. Indien het voorkomt dat geheele scholen de Schelde optrekken, dan daalt ook direct de prijs en wel zoo, dat de visch voor de leurders niet de moeite loont om aan den man te bren gen. Er is een jaar geweest, en wel in 1906, dat de overvloed van makreel zoo groot was, dat dé weervisschers, want deze krijgen ze in 'de na-campagtie van de ansjovisvangst in de fuiken, de ma kreel gewoonweg niet meer ophaalden. Die besomming was in eens zoo verbazend groot, dat er lage prijzen kwamen en men de visch eenvoudig niet kon verlcoopen en op den vischafslag partijen bleven staan tot den volgenden dag. Een gevolg van dezen toestand was, dat enkele vis- sehers niet meer naar hunne weeren gin gen om de visch te halen, en daarmede een onhebbelijke onverschilligheid aan den dag leaden, die ergernis gaf. Wel voer men naar verschillende plaatsen langs de Scheldeboorden, wat wel de moeite eerst loonde, doch ook weer door het te veel werd dit na verloop van oenige dagen weer minder. Te lerseke gebeurde het, dat een visscher met een heele partij bleef zitten en ze noodge dwongen voor een prikje overdeed aan een leurder, die er nog niet eens zijn besteed geld uit haalde. Er was zoo veel makreel in de Zeeuwsche stroomen opeens gekomen, dat men dagelijks groote scholen in de Eendracht kon waarne men, en dat ze zelfs in de havens van Tholen en Bergen op Zoom zich lieten zien. Bij den overstelpenden toevloed lieten de visschers ze maar doodgaan en te recht maakte bij de eerstvolgende ver pachting het bestuur der visscherijen op de Zeeuwsche stroomen aan deze alge meen afgekeurde handeling een einde door bij de eerstvolgende verpachting der weervisscherijen een bepaling in de over eenkomst op te nemen, dat de weervis- sclier bij elk tij dat de weer niet be- men met die van den Dplftschcn Wpn- derdokter; rechts is het wapen der Gras<- winckels aangebracht. Er is dus geen twijfel aan of het is Jacob Jansz, welke in 1624 is overleden en begraven ligt „in het Noord-Kruys van d'Oude Korck al hier (Delft), in het Grat van syn naeste Vrinden en Bloed-verwanten", waar men hem het volgende grafschrift heeft ge wijd: In dit Graf rast Jacob Jansz. Graswinckel, geseil Boot, Geboren 25 July 1536, Was Tot een Wonder Dien armen ryc Hem Selven arm Sterf X Martii anno Mi. D|G XXIV Sijns Ouclerdoms LXXXVIII. Zijn portret schijnt eerst na zijn dood (door zekeren Van der Mast) geschilderd te zijn, blijkens hetgeen men leest in de Beschryvinge der sta dl Dielft, een boek in 1767 in Delft gedrukt, waaraan hier reeds een en ander aan ontleend is: „Sooé haest by een Lyk geworden was, hebben de vrinden hem ter gedachte misse laten af conterfeyten, 't welch bij1 sijn leven van hem niet was te verkrijgen". 1 I -

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1924 | | pagina 1