No 838 Vrijdag 11 Juli 1984 38e Jaargang
Nieiiwgesmede woorden.
Binnenland.
FEUILLETON.
SLAOLIE
Drukkers-Exploitanten
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat-6870, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 38000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentiën:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 cL
Bij abonnement belangrijke korting.
Het Tarief en de Historie.
Wij aanvaarden liet ontwerp tot wijzi
ging van liet tariei van invoerrechten
om drieërlei redenen. De eerste is dat de
nieuwe grondslag van het Tarief, gelijk
onze regeering dien wil, ons beterlijkt
dan die van het tegenwoordige. De tweede
dat de nood der schatkist dringt om ook
nog deze zee.r kleine prijs verhooging van
sommige artikelenons te getroosten. De
derde dat wij van meening zijn dat een
liberale regeering, indien zij op dit oogen-
blik het tekort op de Staatsbegrooting
dekken moest tot denzelfden maatregel
zou overgaan.
De twee eerste redenen behoeven geen
bewijs; de derde misschien wel?
Welnu, in 1897 werd bij de verkiezingen
de gewenschte herziening van het Tarief
van invoerrechten naar voren gebracht.
Van liberale zijde vond dit bestrijding.
Gevolg onder anderen hiervan er wa
ren ook nog andere oorzaken dat de
liberale partij in de meerderheid kwam
en het ministerie-Pierson het meer con-
servatief-liberale kabinet Roëll verving.
En juist dit vrijhandelskabinet diende bij
monde van minister Pierson zeiven een
ontwerp in tot wijziging van het tarief
van invoerrechten, ook op die artikelen
als o. a. tabak en petroleum, voor welke
de liberalen tegen de voorstanders dei-
herziening zoo scherpelijk het pleit had
den gevoerd.
Voorts in 1905 was er een ontwerp tot
verliooging van het tarief, hetzelfde tarief
dat we nu nog hebben, aan de orde:
het ontwerp-IIarte.
De liberalen zetten alles op stelten om
te zorgen dat dit ontwerp niet aan de
ordé zou komen. Er werd gezwaaid met
de dure petten en klompen, duur brood
en dure veekoeken, dure dit en dure dat:
gevolg was dat de Kamer om ging en het
ontwerp-Harte van de baan was. Zeer tot
genoegen van het buitenland.
Het Fransche blad „Journal des Débats"
schreef dan ook direct na den val yan
het Ministerie-Kuyper
Voor ons, buitenlanders, beteekent deze uit
slag een onbepaalde verdaging van hooger
tariei en het blijven standhouden in Neder
land van den vrijhandel. In zooverre kunnen
wij, buitenlanders niet anders, dan ons van
harte over dezen uitslag verheugen.
Nog eens, het kabinet-Kuyper trad af
en werd door het liberale ministerie-De
Meester opgevolgd, hetwelk terstond het
fel bestreden ontwerp wijziging Tariefwet
introk. Maar
Weldra, omdat er geld moest zijn, kwam
datzelfde kabinet-de Meesier dat uit de
anti-tariefwet-Actié was voorgekomen met
een ontwerp tot....
Tot herziening van bet tarief van in
voerrechten.
- Zij noemden het een technische
herziening. En het liberale blad „Houw en
trouw" kwam er eerlijk voor uit:
De schatkist moet meer gevuld, om
sociale wetgeving te kunnen betalen. Een
igedeelte van dat geld zal worden verkre
gen door een technische herzie
ning van de Tariefwet.
Een technische herziening, juist, maar
jom de schatkist te vullen.
En toen?
Het ontwerp kwam niet tot stand we
gens de ontijdige aftreding van het liberale
Het is van algemeene bekendheid, dat
beroemde personen hun naam soms
schonken aan liet een of ander klee-
dingstuk. aan een lekkernij, een soort rij
tuig.
Men spreekt b.v. van een f i et s, zon
de1' 1° weten dat Fiets te Arnhem, een
rijwielhersteller, de vader van dezen
naam is. Over eenige jaren zal men
als nu, van een ford spreken, zonder
aan den auto-fabrikant van dien naam te
denken.
Indertijd schreef „Vragen van den
Dag":
„Hoe zouden wij het ooit in 't hoofd
gekregen hebben om ronde plaatjes cho
cola flikjes te noemen, als er geen Cas
per Flick was geweest, die ze verwaar
digde? Er zouden geen Haagsche Hop
jes zijn geweest, als niet een zekere
majoor II o p, naar de overlevering zegt,
bijzonder gesteld was geweest op het
mengsel, waaruit ze bestaan. En wü ma-
ken ons el wijs, dat de kiekjes wat met
„kijken hebben uil te staan, maar ze
zouden zeker anders lieelen als een ze
kere fotograaf Kiek niet zulk een drukke
nering had gehad in het maken van
studentengroepen bij promotie- en andere
partijen.
Wij koopen een C o 1 b e r t-costuuin
zonder aan den 'Fransehen staatsman te
denken, die er den naam aan gaf) en
wellicht zijn er malières gedragen door
ministerie. Het rechtsche ministerie-
Heemskerk-Kolkman-Talma trad op; en
minister Kolkman, op voetspoor van zijn
liberale voorgangers diende een ander ta
riefwetsontwerp in op denzelfden grond
slag. Maar toen noemden de liberalen
liet weer geen technische herziening,
doch riepen luide: protectie!
Met liet gevolg dat bij de verkiezingen
weer liet tarief tot in de uiterste uithoeken
van ons land (met het Staatspensioen) als
stormram tegen het rechtsche ministerie
gebezigd werd, en met plaat en print en
'caricatuur, met pamfletten en anecdotes,
jLn proza en op rijm de goe gemeente tegen
de rechtsche partijen in 't geweer geroe
pen werd en het kabinet bij de stembus
werd weggesclire-euwd
Conclusie van dit alles is dat de vrij
zinnigen niet tegen tariefverhooging zijn,
•wanneer zij zeiven aan het roer zijn.
Reden waarom wij onze derde stelling
hierboven liebben afgedrukt:
Dat een liberale regeering, indien zij
•op dit oogenblik bet tekort op het Staats
budget dekken moest, tol den zelfden maat
regel zoude overgaan, als dien welke
nu door minister Colijn is voorgedragen.
De slag der Gulden Sporen.
Heden 11 Juli is het 622 jaar geleden
dat in den mooi'ddadigen Guldensporen
slag op den Groeninger kouter, daar ginds
in het Zuiden, onder de muren van Kort-
fijk, de vrije burgers van de vrije lage
landen aan de Noordzee, het pleit van
het „zijn of nict-zijn" van het Friso-
Nederiandsclie volk en hun taal onze
taal voor ons in gunstigen zin, althans
voorloopig, beslisten. De slag der Gulden
Sporen was geleverd, en ditmaal was de
onverzettelijke wilskracht der Vlaamsche
en Zeeuwsclie burgers en volksgezinde
edelen, onder de bezielde aanvoering van
Pieter 'de Coninck en Jan Breydel van
Brugge, opgewassen gebleken tegen de
Romaansche veroverzuclit van den Fran
schen koning Filips IV en zijn pronken
den en lioofscheii adel.
Zoo schrijft mr Schaap in „Het Vader
land". Aan zijn bezielend artikel ontlee-
rien wij het onderstaande:
Deze vaderlandsche, deze algemeen-
Nederlandsche gebeurtenis, in 1302 is niet
anders dan een episode in een steeds
doorgaanden strijd van machten, die nog,
die nu in 1924, na den bloedigsten aller
^oorlogen, nog voortduurt!
Dat gij, Nederlandsche, beschaafde, man
of trouw, tlians ingezetene zijt van het
vrije Nederland, dat gij hier te lande het
Hof van Internationale Justitie hebt, dat
'gij in staat zijt, juist als Nederlandsche
mannen en vrouwen van beschaving, te
ijveren voor een echten Volkenbond en
waren wereldvrede, ziet; dat dankt gij,
niet in de laatste plaats, aan die zelf
bewuste burgers der Zuidelijke Nederlan
den, die in 1302 hel opdringend Fransche
imperialisme, dat in 1672 nóg eens, en
onder Napoleon opnieuw, zoo onstuimig
opdrong, een gebiedend: halttoeriepen.
De .worsteling om ons Nederlandsch
(volks)bestaan was reeds in 1214 begon
nen met den slag bij Bouvines, waarin
Willem I van Holland, naast de Braban
ders en Vlamingen, streed tegen Filips II
personen die met de Fransche tooneel-
spelkunst en letterkunde op zeer gespan
nen voet stonden. En nu meene men
niet, dat deze mode om den naam van
een persoon, aan een zaak te verbinden
van dén lateren tijd isverre van daar.
Beets achtte het al noodig om in ziin
„Na vijftig Jaar" (1887) te verklaren, dat
een paardenharen S a x en-'Wleima r een
muls was, van den vorm van die, welke
Bernard van Saxen-Weimar in den tien-
daagsclien veldtocht droeg. Ook vertelt hij
van de spencer van de sentrmenteele
juffer Amelie van Brammen, waarbii.. ech
ter behoort opgemerkt te worden, dat het
eigenlijk een mannelijk kleedingstuk was,
dat door Lord Spencer onder George
IH van Engeland in zwang was gekomen.
Over den oorsprong is men het niet
eens; de een beweert dat Lord Spencer
bij een hofjacht aan een doornhaag het
eene rokspand had verloren en daarom
het andere verwijderde, om aldus in re
gelmatiger kleeding voor den Koning te
kunnen verschijnen; een ander zegt, dat
de edele Lord aan den haard in slaap
was gevallen en' dat het aftrekken der
„pandjes" een middel was om zijn onge
luk en zijn onachtzaamheid niet bekend
te maken. In elk geval was de Spencer
iets, dat bij de mannen op een heden-
daagsche smoking en bij de dames op een
blouse geleek.
De blouse heette, wanneer zij rood
was, omstreeks I860 ook een g a r i -
b a 1 d i naar het roode hemd der Garibal-
dianen; maar in enkele streken werd
ook een zekere soort van heerenhoed
met dien naam aangeduid. Beets deelt
August van Frankrijk. Ik spreek niet over
den ondienst, dien Floris V en diens neef
Jan II van Avenues, aan de üietsche zaak
bewezen. Ook niet over den doorloopen
den strijd der Boergondiërs tegen het
Fransche imperialisme. Het jaar 1672 en
Napoleon-liggen nog tè versch in onze
historische herinnering. Dan: 1830. De
Vlaamsche beweging kwam te laat, om het
Koninkrijk der Nederlanden te kunnen
redden, of althans de scheuring langs
een andere lijn te kunnen laten plaats
grijpen. Maar, de beweging kwam er! Nu
mogen we echter niet inslapen! Het besef
dringt door, dat niet België onze veilige
barrière is, tegen al te veel Fransche
genegenheid naar 't Noorden, maar wèl,
dat de Vlaamsche b e weging die
barrière kan worde n.
Maai' mocht dit besef niet groeien bij
ons, mocht de Nederlandsche beweging in
't Zuiden niet toenemen, dan ziet het er
voor ons in de toekomst bedroefd uit! De
toestand van Frankrijk en Europa is zéér
gewijzigd na den oorlog; en men zal goed
doen eens aandachtig te lezen, wat gene
raal C. J. Snijders voor de afdeeling Rot
terdam van de Algemeene Vereeniging van
Verlofsofficieren gezegd heeft op 17
Juni jl.
Maar ik wil volstrekt geen onheil-ver
kondiger zijn: we moeten vertrouwen heb
ben in den Volkenhond en in het beter-ik
der volken.
Doch dat we 'dit kunnen hebben, dat
we, voor een en ander, als Nederlandsche,
vrije burgers kunnen ijveren, daarvoor
moeten we mede Pieter de Coninck en
Jan Breydel dank weten!
In de toekomst moet 11 Juli ook in ge
heel Noord-Nederland gevierd worden.
EngelandFrankrijk.
De storm in Parijs is wat bedaard.
Waardoor? Het kan kort gezegd: Mac
Donald is den Franschen op vele punten
tegemoet gekomen. De gezamenlijke En-
gelschFransche nota zal zonder verwijl
worden verzonden aan de Italiaansche,
Belgische, Japansche, Grieksche, Roe-
meensclie, Servische en Portugeesche re
geeringen.
Mac. Donald en Herriot zijn overeen
gekomen, dat het onderwerp der a.s. be
sprekingen te Londen zal zijn: het in
toepassing brengen van het expertenplan.
ons verder wat mee omtrent den ondoor
dringbaar gemaakten Macintosh, een
regenjas, zoo genoemd naar den Brit-
sclien uitvinder Charles Macintosh (1760
1843) en omtrent den A Imaviv a,
een wijden mantel, die tot aan de voeten
reikte; de graaf Almaviva, naar wien
hij genoemd werd, was een der hoofdper
sonen uit Beaumarchais' „Mariage de
Figaro". Wij zouden nog uit de toelich
ting van Beets op de Camera Obscura
kunnen aanteekenen, dat de f e r r o-
n i r e, die een der dames draagt, een
diamant of edelsteen was, die door def
tige vrouwen aan een kettinkje op het
voorhoofd werd gedragen en zoo gehee-
ten werd naar la Belle Ferronière, een
favorite van Francois I, welke dame
eigenlijk mevrouw Ferron zou moeten
heeten, naar den Parijschen burger, met
wien zij geliuwd was.
Dat de lectuur en liet tooneel per
sonen- als typen hebben geleverd, is een
voudig genoeg na te gaan. Iedereen be
grijpt ons als we van een Tartuffe,
een Harpagon, een H amlet-natuur
sprekenwij lezen in Shakespeare
en liebben een 'G o e t li e in de kast staan
wij slaan v a n Dl ale opwij maken
vergelijkingen en noemen iemand een
Talleyrand of een M a c h i a v e 11 i.
D;at is even eenvoudig, als wanneer
wij spreken van een nieuw ontdekten
Rembrandt en een verdwenen T i-
tiaan. Dje personen, wier werken zoo
worden aangeduid, zijn algemeen bekend.
Maar nu en 'dan komt het voor, dat
de man al lang in vergetelheid ge
raakt is en dat toch zijn naam nog
De geallieerden zullen opnieuw verkla
ren, dat zij dit plan als herstelregeling
aanvaarden.
De commissie van herstel zal den da
tum vaststellen voor 't beëindigen der
economische Roerbezetting na de inwer
kingtreding van het expertenplan.
Gevallen van vrijwillig in gebreke blij
ven van Duitschland zullen door dè com
missie van herstel worden vastgesteld.
Indien echter de leden dier commissie
in hun beschouwing van een eventueel
geval het niet eens zijn, zal een Ame-
rikaansche commissaris voor de betalin
gen aan de herstelcommissie worden toe
gevoegd.
Het fraaiste is echter, dat men in de
Vereen. Staten voor dat laatste idee heele-
maal niets voelt.
In de Fransche Kamer sprak Poiucaré
niet minder dan vier uur lang. Hij zette
zijn bekend standpunt uiteen inzake de
Roerbezetting en eischte opnieuw, dat de
Roer niet ontruimd zal worden, dan na
dat Duitschland zijn verplichtingen is na
gekomen. Poincaré vroeg Herriot, dat
Duitschland niet eer tot de Londensche
conferentie zou toegelaten "worden, dan
nadat een schikking tusschcn de geal
lieerden is getroffen.
Geen wonder, dat men in Duitschland,
waar men eerst vol moed was, nu bitter
teleurgesteld is. De wijziging in de
Fransch-.Engelsche politiek is geheel ten
nadeele van Duitschland.
Korte berichten.
De malaria-epidemie in Oekraine is
hevig toegenomen en heeft de vormen,
van een ramp aangenomen. In eenige ge
bieden is het aantal gevallen van 6000 in
Januari toegenomen tot 208,000 in Mei.
Officieele personen achten de rege
ling' van Slac Donald en Herriot, waarbij
aan Amerika een volle stem zou gegeven
worden in de commissie van herstel in
verband met de toepassing van het rap
port van Dawes, van Amerikaansch stand
punt onuitvoerbaar. Men legt er nadruk
bp, dat de Amerikaan sche vertegenwoordi
ging in de commissie van herstel infor
meel is, overeenkomstig de clausules van
het Duitseh-Amerikaansche verdrag.
In de Fransche Kamer is geducht
gevochten. Generaal Saint-Just achtte het
noodig van zijn plaats af het gebaar te
maken alsof liij een geweer op Maloy aan
legde en toen was het lieve leven eerst
reclit gaande. Maloy stormde op den ge
neraal af, maar werd door Kamerboden
tegengehouden en generaal Saint-Just ver
dween. Een handgemeen, waaraan tal van
leden deelnamen, volgde; klinkende argu
menten troffen velerlei tegenstanders, de
«Kamer-knechts waren onmachtig en Pain-
levé, de voorzitter, zette zijn hoed op en
verliet zijn zetel. De vergadering werd
geschorst.
To Dortmund heeft de linksche
meerderheid van den gemeenteraad de be
grooting verworpen en daarna allerlei
voorstellen aangenomen, voor welker uit
voering de geldmiddelen ontbreken, o.a.
een vérgaande ondersteuning van werk-
loozen. De debatten waren zoo heftig, dat
het dagelijksch bestuur, de burgerlijke ge
meenteraadsleden en de meeste journalis
ten de zaal verlieten.
telkens genoemd wordt. Welke Diuitscher
kent nog den Parijschen advocaat Fran
cois Gayot de Pitaval, die in 1734 en vol
gende jaren zijn „Causes célèbres et in-
téressantes" uitgaf, waarnaar nu nog in
Duitschland §en verzameling van straf-
rechtgevallen Pitaval \yordt genoemd?
Zoo ongeveer is het gegaan met de
•vaders van kleedingstukken, spijzen, dran
ken, handels- en gebruiksartikelen.
Men heeft beweerd, dat ons j a k en het
Duitsche Jacke (een kort overjasje), zoo
genoemd werden naar een Fransch leger
aanvoerder Jacques de Beauvis uit het
midden der 14e eeuw. Zeker is dat niet.
maar het is toch v?el waarschijnlijk, dat de
naam b a 11 i s t herinner! aan een ze
keren Batiste Chambray, die in de 13de
eeuw de linnenweverij in Vlaanderen tot
bloei bracht.
Wie een g r o g j e drinkt, denkt er ze
ker niet aan, dat die naam afkomstig
is van de Engelsclie zeelui, die hun
admiraal Vernon (1745 ongeveer) naar
zijn ruw wollen kleed van „grogram"
„old grog" noemden en die den naam
.naam van grog ook gaven aan de naar
hun smaak te zeer verdunde rum, die
hij hun te drinken gaf uit matigheids
overwegingen.
Merkwaardig is het verder, dat soms in
zulke benamingen de verkeerde gehuldigd
wordt. Wie in een hotel een Biefstukje
ziet aangekondigd met den naam van
den bekenden Franschen schrijver en po
liticus Franpois René Vicomte de Cha
teaubriand, moet niet hem de èer geven
van dit gebraad, maar een beroemden kok
Chabriilan, die echter minder onsterfelijk
ER ZIJN TWEE MANIEREN
om uit te mazen, of gij zwakke nieren
hebt Teil eerste door rugpijn en andere
uiterlijke kenteokenen, en ten tweede door
urine-onderzoek.
Als rugpijn, voortdurend terugkeerende
hoofdpijn, of zenuwachtigheid, vermoeid
heid en duizeligheid u doen vermoeden,
dat gij een nierkwaal hebt, let dan op uw
urine. Sla acht op verschijnselen als de
volgende: te veelvuldige of te weinige
aandrang tot urineeren, te groote of te
kleine hoeveelheden, te donkere of te
lichte kleur, branderig en pijnlijk gevoel
bij de loozing, onaangename reuk, zande
rig, gruisachtig of bewolkt bezinksel. -
Tijdelijke afwijkingen kunnen aan an
dere oorzaken ie wijten zijn, maar als
de verschijnselen blijven optreden, zijn
uw nieren verstoord en behoeven zij hulp.-
'Verwaarloozing kan noodlottig worden.
Foster's Rugpijn Nieren Pillen verbete
ren en regelen de urine, helpen en ver
sterken zwakke nieren en verdrijven zoo
doende rugpijn, duizeligheid, rheumatische
pijnen, zenuwachtigheid en andere gevol
gen van nierkwalen. Zij hebben duizend©
nierlijders voor goed .genezen.
Verkrijgbaar in apotheken en drogist
zaken a f 1.75 per flacon (geel etiket met
zwarten opdruk), (32)
Mr Zimmerman heeft een voorstel
gedaan tot aanstelling voor korten 'tijd
van een adviseur voor het Oostenrijksche
postwezen. Een Zwitser zou tot dit ambt
geroepen worden.
Naar uit Moskou gemeld wordt, he'eft
de sowjet-regeering besloten, alle couran
tenberichten over den toestand van den
oogst, hongersnood, enz. aan een speciale
censuur te. onderwerpen.
Te Budweis in Zuidelijk Bohemen
heeft de overheid wegens het gevaar voor
dolheid het afmaken van alie katten ge
last. Twee duizend katten zijn naar de
gasfabriek gebracht en daar met lichtgas
gedood.
Uit Londen wordt gemeld, dat bij1
Diagenhaan in Essex een Fordfabriek zal
worden gebouwd, waar na voltooi'ng 500
auto,'is pier dag zullen kunnen worden af
geleverd. Vermoedelijk zullen er 10-000
arbeiders in deze fabriek noodig zijn.
Het vaarwater der Schelde.
De baggerwerken in de passen van
Valkenisse en Rilland worden met kracht
voortgezet. Volgens officialise inlichtingen
heeft men daar nagenoeg de normale diept,
te 7 a 8 M. bereikt. Het schijnt
thans zoo goed als zeker, dat de pas van
Bath zal opgeheven worden en die van
Rilland als vaargeul in gebruik zal wor
den genomen. Reeds zijn de noodige ad-
'ministratieve stappen daartoe g daan. De
Nederlandsche waterstaat heeft zich be
reid verklaard, de lichtboeien aan den
pas van Bath naar dien van Rilland te
verleggen. Dientengevolge zullen de bag
gerwerken te Bath en zoo spoedig moge
lijk ook die van Valkenisse worden ge
staakt. Men zal dan te Santvliet en de
is gebleken, dan zijn pasgenoemden land
genoot. De donkere portretten, die hier
en daar nog de 'herinnering levendig
houden aan langgestorven predikanten,
een „zwarte kunst", die in de laatste
jaren weer in zwang is gekomen, heeten
Silhouetten en zeker denkt niemand
bijna aan den Franschen Minister van
Financiën, Etiënne de Silhouette, (gestor
ven 1757). De man heelt aan de plaatjes
en portretten geen schuld; maar hij was
bekend om zijn zuinigheid en krenterig
heid en men noemde alles wat er kaal
en armoedig uitzag „a la Silhouette";
waren die zwarte figuren ook niet maar
een schim: van den persoon dien zij
voorstelden?
In andere gevallen heeft men den per
soon en zijn ontdekking of uitvinding aan
elkaar verbonden. Naar Lord Weymouth,
die in 1705 een bekende soort den uit
Amerika naar Europa overbracht ,heet
deze. boom met lange naalden nog altijd
Wi ey m o u t h s de n. Op dezelfde wijze
wordt er gesproken van 'Be chamel-
saus naar een kok van Lodewijk XIV;
van Chassepot-geweren naar Antoine
Alphonse Chassepot (geboren 1833). La
ter noemde men ze eenvoudig Chasse-
pots, zooals de Duitschers roem droegen
op hun Mausers. Nu en dan is men wat
verder gegaan en heeft men werkelijke
samenstellingen gesmeed met den naam
van den uitvinder. D|e Daguerreoty-
p e, die oude vorm van fotografie, heet
zoo naar den Franschen schilder Louis
Jacques Mandé Daguerre (17891851)>
die in de jaren 18351839 naam maakte?
met deze uitvinding. (Slot volgt.)
