Kerknieuws.
Uit de Provincie.
werkzaamheden verrichten. De Kroon
nam aan, dat de betrokken conduc
teurs op meer dan 90 dagen van het
belastingjaar te Zutphen aanwezig ge
weest. zijn tot vervulling van een
betrekking. (De Gem. Stem)
Telefonische aansluiting
a a n w oonhuizen va. n a, m b t e-
n ar e n.
Verschenen is het verslag van de
Commissie voor de Staatsuitgaven
over het verslag der Algemeene Re
kenkamer betreffende hare werkzaam
heden over het jaar 1923- Naar aan
leiding van het groote aantal tele
fonische aansluitingen, geheel of ge
deeltelijk op 's rijks kosten, aan woon
huizen van onder het departement
van waterstaat ressorteerende ambte
naren „heeft de commissie tot de ove
rige ministers de vraag gericht, hoe
veel telefonische aansluitingen alan
woonhuizen van onder hun departe
ment ressorteerende ambtenaren en
officieren geheel of gedeeltelijk op
's rijks kosten aanwezig zijn. De daar
omtrent, ingekomen opgaven Ioopen
zeer uiteen. (We komen ze niet te
weten. Red. Z.)
•De commissie is in het algemeen
van oordeel, dat het aantal telefo
nische aansluitingen aan de woonhui
zen van ambtenaren, welke niet te
vens bureau zijn, op 's rijks kosten
zooveel mogelijk moet worden be
perkt. hl ieder geval acht de com
missie het onnoodig, dat dergelijke
aansluitingen aanwezig zijn in woon
huizen van ambtenaren, die als regel
den gelieelen dag op hun bureau ver
toeven. In de zeer enkele gevallen,
dat hun buiten de bureau-uren een
mededeeling of vraag moet worden
gedaan, zijn zij ook wel op andera
wijze te bereiken.
De Staat, in 't g e lij k gesteld.
Gisteren deed de Haagsche Recht
bank uitspraak inzake een vordering
van eenige onderofficieren op den
Staat. Deze onderofficieren waren ont
slagen, terwijl hun dienstverbintenis
nog niet was beëindigd en eischten
uitbetaling van hun t.ractement. De
Rechtbank verklaarde de eischers niet
ontvankelijk in hun vordering. De on
derofficieren zullen in honger beroep
gaan.
U i t b r e i d i n g ,,V r e cl e r u s t". De
stichting „Vrederust" tc Bergen op Zoom
heeft dezer dagen een uitbreiding gekre
gen door den aankoop van een bouw
hoeve van ruim 27 gemeten voor de som
van f 27.000. meldt „De Zoom".
Staatscourant 129 bevat de gewijzig
de statuten van de landbonwver'eeniging
St. Philipsland, afdeeling St. Philipsland
der maatschappij tot bevordering van
landbouw en veeteelt in Zeeland, geves
tigd te Sint Philipsland.
D' e verplichte aansluiting
o pi de Thoolsche waterleiding.
Men schrijft naar aanleiding van de
vragen van het Kamerlid, de lieer Ker
sten, inzake de Tholensche waterleiding
het volgende aan de „Micld. CM":
In de' eerste plaats dient opgemerkt te
worden, dat liet onjuist is, dat zij1 die
kunnen aantoonen over goed en vol
doende drinkwater te kunnen beschik
ken, worden verbaliseerd en veroordeeld.
'Allo gemeenteverordeningen op Tholen
'hebben een artikel, waarin uitdrukkelijk
bepaald wordt, da;t dergelijke perceelen
kunnen worden ontheven van de ver
plichting tot aansluiting tot de water
leiding.
"Wat betreft, de veroordeelingen voor
het Kantongerecht, zij1 opgemerkt, dat
allen, die voor den kantonrechter zijn
verschenen, slechts voorwaardelijk zijn
veroordeeld, met gelegenheid om alsnog
aan te sluiten, waaraan zich de meesten,
zoo niet allen, gehaast hebben gevolg te
geven. Slechts zij, die niet ten kantonge
recht zijn verschenen, werden veroor
deeld,
Hoewel de gemeentebesturen slechts
verplicht waren, over vijf jaren de ver
plichte aansluiting in te voeren, ver
kozen zij allen, teneinde de veel goed-
koopere tarieven aan de ingezetenen te
kunnen verschaffen de zoogenaamde ver
plichte aansluiting direct in te voeren.
In verschillende gemeenten zijn de aan
sluitingen reeds geheel vrijwillig zoo aan
zienlijk, dat de verordening niet werd toe
gepast, in anderen gaven de inwoners
'zicli na het zenden van een circulaire
uitgaande van B. en W, in overleg met
den Raad reeds in voldoende getale op,
in anderen is voldoende toename te ver
wachten en slechts in enkelen zal di
recte toepassing van de verordening noo-
dig zijn of is deze toegepast waar het
aantal aansluitingen naar niets leek.
Trouwens in Noord-Holland is ook de
verplichte aansluiting ingevoerd en toe
gepast met sucoes en zonder eenige op
positie.
Dioor den tegenstand van een zekere
categorie personen kost de waterleiding
aan het eiland Tholen het dubbele als
de oorspronkelijke raming, slechts door
algemeene deelname kan de zaak, die
gemeentezaak is, een behoorlijk rendement
geven. Thans aan dezelfde oppositie van
vroeger het oor te leenen is allesbehalve
wenschelijk te achten en niet in het
belang van het eiland Tholen.
Zooals boven omschreven en vroeger
bij de opening voorspeld, is de water
leiding op Tholen populair geworden.
•Middelburg. Alhier heeft zich het plaat
selijk comité Herdenking Mobilisatie 1914
als volgt samengesteld ouder het oerc-
voorzitterschap van dhr P. D'umon Tak,
Burgemeester van Middelburg: Mr H. van
der Beke Callenfels, lid van den gemeen
teraad; S. Brandsma, schoolopziener in-
spiectie Middelburg; ds M. van Emp.el,
predikant Hed. Herv. gemeente; W'. A.
de Groote, oud gemobiliseerd onderoffi
cier; Jhr F. Hooft Graafland, bankier;
F. de Hullu, ambtenaar Inspectie L- 0-;
H. M- Manikus, kapitein-luitenant ter .zee;
L. J- Mes, lid van den gemeenteraad;
K. G- A- Muller, res. luitenant-kolonel
Inf. (secretaris-penningmeester) mr T.
Portheinc, substituut griffier Arr. recht
bank, lid van den gemeenteraad; P. A.
de Reij, gep. sergeant-majoor O. I- leger
(2e secretaris); F. II. Umbgrove, gep.
luitenant-kolonel Art. (voorzitter); C-
A. Zimmerman, directeur R.II.B.S.
Die beide coöperaties „Broederband"
en „Vooruit" hebben, zooals wij reeds
meldden, nadere voorstellen gedaan aan
den Bakkersgezellenbond inzake de loons
verlaging. De Bakkersgezellenbond heeft
thans echter bericht gezonden in geen
loonsverlaging te kunnen treden. Hij
wenschL elke loonsverlaging, af te wijzen
cn is alleen genegen in December as.
te onderhandelen, welke loonen voor het
volgend jaar zullen gelden, meldt het Volk
Tot dusver was de prijs der melk
hier 12 cent pjer L. Br heerscht thans
blijkbaar een hevige concurrentie in het
jnelkersbedrijf, Althans door middel van
advertenties wordt medegedeeld, dat één
dor melkfabrieken er toe zal overgaan
melk langs de huizen te verkoopen tegen
8 cent per L.
Vlissingen. Die stoomvaart-maat-
schap'pij „Zeeland". In de Vrijdag
middag alhier gehouden vergadering van
aandeelhouders der stoomvaartmaat-chap-
pij „Zeeland", waren gedeponeerd 397
aandeelen, uitbrengende 329 stemmen.
Bij de behandeling van het reeds ge
publiceerde verslag werd dooi' een der
aanwezigen verklaard, dat hij verheugd
is over het besluit van commissarissen
tot aankoop van het Grand Hotel, wat hij
in liet belang van de Badplaats Vlissin
gen acht.
Bij de vaststelling van de winst- en
verliesrekening werd de vraag gedaan,
of er grond is- voor de geruchten, die
den laatsten tijd do ronde deden en vol
gens welke er moeilijkheden zouden zijn
ontstaan tusschen do directie en het be
stuur der Vennootschap1, in verband waar
mede enkele commissarissen hun ontslag
zouden hebben genomen.
De president-c,ommissarin zeide hier
over de aandeelhouders geen mededee
ling te willen onthouden. In Mei j.l.
maakten de commissarissen bezwaar de
cijfers van de directie over te nemen. La
ter heeft de directie toegezegd, dat, als
er een verschil mocht blijken, dat zal
worden gerectificeerd.
Bij de behandeling der balans werd
gevraagd, of deze reeds na de aanmer
kingen van commissarissen gewijzigd is,
waarop een ontkennend antwoord werd
gegeven. Opgemerkt werd toen, dat dit
toch wel gewenscht zou zijn, waarop do
president zeide, dat de tijd te kort. was
en de algemeene vergadering moest wor
den gehouden. Op een nadere vraag zeide
hij nog, dat de wijzigingen in het voordeel
der vennootschap zullen zijn.
In antwoord op nog een paar opmer
kingen werd gezegd, dat de moeilijkheden
mede veroorzaakt worden, doordat de di
rectie tevens Vfe cargadoor is, nu heeft
tie cargadoor toegezegd, na te gaan of
kan worden voldaan aan de wcnschen
door het bestuur aan de directie kenbaar
gemaakt
Verslag, rekening en balans werd zon
der hoofdelijke stemming goedgekeurd.
Motorongeluk. Vrijdagmiddag
sloeg op den Boulevard alhier een motor-
wielrijder uit Middelburg met zijn motor
om; het gevaarte kwam op 's mans
been terecht, dat ernstig gebroken was.
Per auto werd de man naar het St Jo-
seph-ziekenhuis vervoerd.
Goes. De bevolking van Goes is in
het eerste halfjaar 1924 vermeerderd met
79 m. en 49 vr. totaal 128 personen en
bestond op 30 Juni uit 8558 personen.
Bevolking gedurende de 2e helft
der maand Juni 1924. Ingekomen: L.
Bogte, grondwerker, van Amsterdam, Sta
tionsplein 6; H. Y. Berg, sergeant op
wachtg., van Amersfoort, Nieuwstraat 3.
J. B. Bierings, kellner, van Tilburg, Groote
Markt 22; S. II. Krijger, onderwijzeres,
van Clinge, Nieuwstraat 30; J. H. Ja
cobs, caféhouder, van Kloetinge, YVilhel-
minastraat 98; W>. C. Geuze, onderwijzer,
van 's H. Arendskerke, J. van Beijeren-
straat 14; R, J. van der Wekken, kan
toorbediende, van Kerkwerve, Magdalena-
straat 11; H. Luitwieler, chauffeur, van
Middelburg, Oostsingel 138.
Vertrokken: L. van Dijk, directeur land
bouwschool, naar Schoondijke; G. C.
Kriense-Lokker, verpleegster, naar Wemel-
dinge; J. B. H. Polfliet, letterzetter, naar
RotterdamJoh. Versé, tuinman, naar
New York, Amerika: Joh. Verhage, kan
toorbediende, naar Den Haag.
Donderdagmiddag ongeveer half twee
stortte een gedeelte van een zijstuk van
het Zuidertransept der Groote Kerk, aan
de restauratie waarvan men bezig is, met
'donderend geraas naar beneden, tot
schrik der omwonenden en viel aan den
ingang van het steegje langs de kerk, dat
de Kreukelmarkt met de Lange Kerk
straat verbindt. Gelukkig passeerde er op
dat oogenblik niemand. (G. Ct.)
's-H. Arendskerke. In de Vrijdag gehou
den raadsvergadering, waarin de heer de
Putter met kennisgeving afwezig was,
werd door den voorzitter officieel mede
gedeeld. dat H. M. de Koningin op Don
derdag 7 Augustus a.s. deze gemeente
hoopt te bezoeken en zich alsdan eenige
minuten voor liet gemeentehuis zal op
houden. Verder wordt goedgekeurd de re
kening en verantwoording van do ont
vangsten en uitgaven over het jaar 1923
van de Gezondheidscommissie gezeteld
te Goes, in ontvang op f 3321.84 en in
uitgaaf op f 1801.47, alzoo met een goed
slot van f 1520.37. Naar aanleiding eener
missive van den Minister van Rinnenl.
Zaken en Landbouw wordt besloten de
heffingsverordening op de leges te wij
zigen en te bepalen dat voor afgifte van
jachtakten als bedoeld in art. 15 onder
a, b, c en d. der jachtwet 1923, zal
verschuldigd zijn resp. f6, f3, f2 en
f 1. Een. verzoek van. C. Rijk, landbouwer
alhier, om afschrijving van hondenbelas
ting voor 6 maanden, wordt ingewilligd.
Vervolgens wordt besloten aan W. Sturm,
vrachtrijder alhier, te verkoopen het
brandspuithuis tc 's Arendskerke voor
f 100. Na vaststelling van pensioensgrond
slagen van enkele gemeenteambtenaren
wordt ten slotte nog besloten voor den
verbouw van de oude schoolgebouwen
te 's Heer Arendskerke en te Nieuwdorp
aan B. en W. een crediet te verleeneni
van respectievelijk f 8000 en f 6000. Hier
na sluiting.
Ovezand. De raad vergaderde gisteren.
Afwezig D|. v. d. Dries met kennisgeving.
De gemeenterekening over 1923 werd
voorloopig vastgesteld op f25910.30 in
ontvang en f 23921.05Ys in uitgaaf, alzoo
met een goed slot van f 1989.2Ji/?. Op een
aanvrage van het R. K. schoolbestuur
tot aanschaffing van 9 nieuwe school
banken en 4 lessenaars wordt een be
drag beschikbaar gesteld van hoogstens
f350 en in verband hiermede de begroo
ting van 1924 tot dit bedrag gewijzigd.
Aan het bestuur der Chr. school wordt
op haar verzoek de onderwijzerswoning
verhuurd voor het tijdvak van 1 Januari
1925 tot 31 Dec. 1925. Op een verzoek
van Jac. Boonman Pz. om opheffing van
het. Blinde wegje in Hollestelle, Wordt be
sloten, de gelegenheid open te stellen
tot het indienen van bezwaren tegen deze
iopheffing, teneinde deze zaak in een vol
gende vergadering af te handelen.
St. Maartensdijk. Vrijdag vergaderde de
raad voltallig. Ingekomenmissive van
den Commissaris der Koningin, houden
de herbenoeming tot burgemeester van
St. Maartensdijk met ingang van 17 Juni
].l. den lieer J. J. Polderman. In. ver
band met een desbetreffend schrijven van
Ged. Staten worden de in de vorige
vergadering vastgestelde leges te heffen
op jachtacten, terug gebracht op 29 pet.
Op een verzoek van Abr. v. d. Hoek Cz.
om in aanmerking te komen een ge-
meentewoning te mogen huren, wordt be
sloten hem onderaan de lijst te plaatsen.
Bij de behandeling van een verzoek om
f 300 uit de gemeentekas, ingezonden door
het Oranjecomité, om tijdens het bezoek
van II. Mr de Koningin een gedeelte van
het marktplein en de voorzijde van het
gemeentehuis te versieren, ontspon zich
een langdurige discussie. Blijkens de toe
lichting is 'door het comité voor dat doel
f 650 ingezameld, welk bedrag evenwel
niet toereikend zou zijn om alle de te
maken kosten te bestrijden. De voorz,
zegt dat destijds bij een gehouden con
ferentie tusschen comité en gemeentebe
stuur, door het comité was gezegd, dat
f500 huns inziens voldoende was. Even
wel was liet comité bevreesd, dit bedrag
niet te zullen innen, vandaar werd ge
vraagd, indien eventueel het geraamde
bedrag niet mocht worden ontvangen,
dan het restant uit de gemeentekas bij
te leggen. Waar evenwel de ontvangsten,
de raming hebben overtroffen en mede
in verband met de vingerwijzing hem door
Z. Ex. den Commissaris der Koningin cn
Baron v. Geen, secretaris van H. AT., ge
geven, om de lioogstmogelijke eenvoudig
heid te betrachten, adviseert spr. tot af
wijzing van het verzoek, temeer Waar lang
niet vaststaat, dat Ged. St. inwilliging
hiervan zouden goedkeuren. Dhr. Kloet
is ook tegen inwilliging, daar z.i. f500
reeds een behoorlijk bedrag is. Dhr. Hage
spijt het, dat het Oranje-comité voor dit
verzoek tegenwerking ontmoet. Immers
dit comité ontlast het gemeentebestuur
voor een groot gedeelte van het dorps
versieren. De raming van f500 is spoedig
genoeg overschreden. In de vorige ver
gadering is de voorz. blanco mandaat ver
leend, om het gemeentehuis van binnen
op eenvoudige wijze te versieren. Nu is
mij aldus spr., ter oore gekomen, dat de
voorz. nog al hooge plannen "had, doch
door de vingerwijzing van zooeven ge
noemde autoriteiten, hiervan is teruggeko
men Waren de plannen van den voorz.
doorgegaan, wij hadden zeker geschrok
ken van de rekening. Kan nu van de be
snoeiing, gemaakt op de kosten van bin
nen, niet een bedrag worden gevoteerd
voor liet comité? De voorz. zegt. dat de
heer Hage met zijn bewering als zou
het blanco crediet zoo hoog zijn opge-_
voerd, wel wat ver gaat. Bovendien,zon
hij toch altijd de raacl niet links hebben
laten liggen. Hij voor zich zou er niet
bepaald tegen zijn, doch nu de aanwijzing
zoo pertinent was, durft spr. niet anders
dan afwijzend adviseeren. Dhr. Koopman
is ook tegen toekenning. Het valt spr.
zelfs tegen, dat het gemeentehuis buiten
wordt versierd. Had hij dat geweten, hij
had dan tegen blanco crediet gestemd.
Wil men wat uittrekken voor de arme
menschen op 5 Aug., daar is hii voor
te vinden. Dihr Vroegop bevreemdt het
zeer, dat door het comité, dat tocli be
staat uit de meestbemiddelden onzer ge
meente f 300 wordt gevraagd. Het is
voor elk der leden een kleinigheid om dat
bedrag bijeen te brengen. De woorden
van dhr Hage dezen winter bii de aan
vrage om werkloözensleun alhier gespro
ken. liggen spr. nog verspil in 't geheugen,
n.l. deze: „ik moet rekening houden met
mijn kiezers, de belastingbetalers". Het
geld dal hij nu wenscht te geven, moet
toch zeker ook door die belastingbetalers
worden opgebracht. Er zijn menschen, die
de laatste jaren veel hebben verdiend
op het land door hen gepacht van H. M.
Laat deze menschen dan, wanneer zii
extra-versiering wensclien, voor het be-
noodigde geld zorg dragen. In-stemming
gebracht wordt het verzoek met 6 tegen
1 -stom verworpen. Voor dhr Hage. Te
gen Kloet, Koopman, Priem, Groenewege.
Quakkelaar en Vroegop. Voorts was inge
komen rekening en verantwoording van
het muziekgezelschap, met een nadeelig
saldo over 1923 van f 22.73 en een to
taal tekort van f 303.60.
Op de begrooting is f 75 voor dat doel
uitgetrokken, met de bepaling, dat dan
door genoemde vereen, rekening en verant
woording moest worden ingediend, waar
uit blijkt, dat er een nadeelig saldo is.
Ter beslissing wordt deze teruggezonden
naar B. en W. Ontheffing schoolgeld wordt
verleend aan J, IJ- v. d. Brouw en M.
v. Gonssel Czn, die ook ontheffing aan
slag inkomstenbelasting hadden ontvan
gen. Op nog een viertal soortgelijke ver
zoeken, kon nog geen beslissing worden
genomen, aangezien deze menschen geen
ontheffing van Inkomstenbelasting hebben
Verkregen, In een volgende vergadering
zal dit nader onder oogen worden gezien.
Opi voorstel van dhr Koopman zullen deze
menschen voorloopig niet worden ver
volgd. Mei 6 tegen 1 st. wordt het kohier
hondenbelasting vastgesteld op. f475, Dlhr
Quakkelaar stemde tegen. Hij zou 'liever
liet zien teruggebracht van f5 op f2,50
per hond. Voorts wordt met 4 tegen 3 st.
de bouwverordening gewijzigd in dien
'geest, dat zij die 25 M. van de hoofcll-
ding der waterleiding verwijderd wonen,
eveneens verplicht zijn om aan te sluiten
Vroegere desbetreffende bepaling was 15
M. Voor Kloet, Groenewege, Quakkelaar,
Vroegop en tegen Hage, Koopman sn
Priem. Nog was ingekomen een schrijven
van clen Commissaris der Koningin, dat
voorloopig niet zal worden overgegaan
tot benoeming van,een 2en veldwachter.
Bij de rondvraag wijst dhr Vroegop op'
het feit, dat nog steeds de gemeentewo
ningen niet zijn opgemeten, ter bepaling
van "het tarief van de waterleiding. De
voorz. vindt het ook jammer, dat dit niet
spoediger gebeurt, maar kan er ook niets
aan doen. Dhr Hage zou het wenschelijk
achten, dat de gemeenteraad gepolst werd
aleer cle raad van Beheer der water
leiding vergadert, over de daar te no
men besluiten. Dhr Koopman vraagt of
■het land vroeger in pacht bij J. Beaufort
dit jaar bij loting zal worden verhuurd.
Die voorz. zegt zulks toe. Naar aanleiding'
van desbetreffende opmerkingen van som
mige leden, zal met de begroeting 1925
een begin worden gemaakt met hot ver
strekken van een exemplaar hiervan aan
de leden. Daarna sluiting.
Ned. Herv. Kerk.
Aangenomen naar Nieuweschans door
B. J. Aris, cand. te Drachten.
Geref. Kerken.
Aangenomen de benoeming tot hulp
prediker te Bloemendaal (voor Santpoort)
door E. L. Smelik, cand. te Den Haag.
Ds A. S. Talma, predikant bij de
Ned. Ilerv. Gemeente te Vlissingen, die
sedert bet laatst van April voor herstel
van gezondheid in het buitenland vertoeft,
zal de volgende week te Vlissingen terug-
keeren en zijn herderlijk werk weer aan
vaarden.
Ds P. F. van den Nieuwenhuizen te
Nijkerk herdenkt 24' Aug. a.s. zijn 25-
jarige evangeliebediening. Hij stond ach
tereenvolgens te 's-Gravenpolder (1884
1888), Woudrichem en (sinds 1894) te
Nijkerk.
Ds P. Bokma te Schiedam herdenkt
1 Sept. a.s. zijn 35-jarigen evangelie-
arbeid. Hij stond achtereenvolgens te
Hien, Bruinisse (18921896), Gorinchem,
Gameren, Veenendaal en (sedert 1904) te
Schiedam.
Naar wij in de „Z. Kerkbode" lezen,
zal ds R. Hamming te Doorn, beroepen
predikant bij de geref. kerk te Middelburg,
Zondag 31 Augustus te Doorn zijn af
scheid prediken, om zich Woensdagavond
17 September aan de gemeente te Middel
burg te verbinden, nadat hij Zondag 14
September door ds L. Bourna zal zijh
bevestigd.
Uit Z u i d-A frik a. Uit clen laat
sten brief van prof. dr H. H. Kuyper in
„De Heraut" nemen wij over wat hij
schrijft over zijn bezoek aan Bloemfon
tein en Colesberg.
Na Natal te hebben bezocht begaf ik
me naar den Oranje-Vrijstaat, om ook dit
deel van de Zuid-Afrikaansche Unie na
der te leuren kennen. Al kan de Oranje-
Vrijstaat in natuurschoon niet Natal niet
wedijveren, hij heeft voor ons Hollandsche
hart toch meer beteelcenis om de trouw,
A^aarmede dit volk in den Boerenoorlog
zich schaarde aan de zijde van de Trans
vaal en daarvoor zelfs zijn zelfstandigheid
op het gpel zette. Het Hollandsch-Afri-
kaansche element is in den Oranje-Vrij-
staat dan ook overlieerschend, meer zelfs
dan in Transvaal:
Over Bloemfontein zelf zal ik niet veel
schrijven, omdat de steden in Zuid-Afrika
alle vrijwel op elkander gelijken. Even
als Pretoria ligt Bloemfontein in een vlakte
door lage bergen omgeven, vanwaar men
oen schitterend uitzicht op de stad heeft.
Groot is Bloemfontein niet; het telt slechts
20.000 blanke inwoners, waar nog even
veel kleurlingen bijkomen. Zooals te Kaap
stad het parlement bijeenkomt en te Pre
toria de zetel der regeering is van de
Zuid-Afrikaansche Unie, is te Bloemfon
tein liet hoogste gerechtshof gevestigd,
wij zouden zeggen: cle Hooge Raacl. Wat
•het meest to Bloemfontein echter de aan
dacht trekt is het in zijn soberen eenvoud
zoo aangrijpende gedenkteeken, hier op
gericht ter gedachtenis aan de duizenden
vrouwen en kinderen, die in cle concen
tratiekampen liet loven hebben verloren.
Een slanke obelisk of zuil rijst omhoog;
ia brons gegoten staat daartegen een
afbeelding van deze vrouwen en kinde
ren. En aan den voet van het monument,
gedekt door reusachtige zerken, liggen
begraven President Steijn en Generaal de
Wet, de groote helden uit den Boeren
oorlog. Hier leert men verstaan, welk
een offer de Oranje-Vrijstaat aan de^zaak
der Boeren heeft gebracht. De klacht, die
ik in den Oranje-Vrijstaat hoorde, dat
men in Nederland te uitsluitend aan
Transvaal als ons broedervolk denkt, en
vergeel, wat cle Oranje-Vrij staat in den
helden strijd heeft gedaan, moge wellicht
overdreven wezen, want cle namen van
de oud-presidenten Steijn en Reitz en
van vechtgeneraals als De Wet leven ook
bij ons volk voort, maar geheel onver
diend is 'deze klacht toch niet. En er
spreekt een behoefte uit aan meerdere
sympathie van ons volk, waaraan men
zich zoo nauw door banden des bloods
verbonden voelt.
Het is daaraan ook wel te danken,
dat de ontvangst te Bloemfontein, me be
reid zoo bijzonder hartelijk was. Hoewel
ik niet afgevaardigd was naar het Uni-
versileitscollege te Bloemfontein, ontving
ik terstond van het hoofd der Universi
teit een uitnoodiging om dc Univertiteits-
gebouwen te bezichtigen, met de profes
soren kennis te maken en voor cle stu
denten een voorlezig te houden. En de
„verwelkomingsavond", waarkan de
hoogstgeplaatste autoriteiten, de admini
strator of gouverneur der kolonie, de bur
gemeester, cle directeur van het. onderwijs
en vele .anderen deelnamen, behoort tot
de aangenaamste herinneringen uit Zuicl-
Afrika, ook om do zoo bijzonder waar-
ileerende woorden aan Holland, Dr A.
Kuyper, onze Kerken en onze Universi
teit gewijd.
Dat ook mijn vriendelijke gastheer, ko
lonel Van Deventer, het hoofd der Vrij-
■staaische legermacht, het aan niets liet
ontbreken om mijn verblijf te bloemfon
tein aangenaam te maken, en mij daartoe
zelfs medenam op een 'jachtpartij op
springbokken, mag ik niet onvermeld
laten.
Een professor, die „bokken schiet", is
voor ons Hollandseh oor wat vreemd-
klinkend, zelfs al vat men dit niet over
drachtelijk op. Maar bet bokschieten be
hoort in Zuid-Afrika tol de meest geliefde
vermaken, waaraan ook predikanten en
professoren met het grootste genot deel
nemen. Het zou clan ook een tekortko
ming zijn in liet beeld, dat ik van lietj
Zuid-Afrikaansche leven teeken, wanneer
ik aan zulk een jachtpartij niet enkele
woorden wijdde. De Zuid-Afrikaner is een
geboren jager; ik ben zelden uit geweest,
of degenen, die we vergezelden, namen
een geweer mede om te schieten. En al
is het groote en gevaarlijke wild de
Zuid-Afrikaner noemt dit „ongedierte"
naar minder bevolkte gedeelten verdre
ven, men heeft overal nog „springbokken"
en „blesbokken", die door cle boeren op
hun plaatsen worden bewaard, om daar
op jacht te kunnen maken. Ik heb twee
maal aan zulk een jachtpartij deelgeno
men, eerst te Bloemfontein en daarna te
Colesberg, en iets daarvan wil ik hier
mededeelen.
Uit Colesberg, in de Kaapkolonie, niet
ver van de grenzen van Oranje-Vrijstaat
gelegen, was de aparte uitnoodiging tot
me gekomen door de beide predikanten,
Dr Lamprecht en Ds Hamersma om daar
heen te komen, teneinde aan zulk een
jachtpartij deel te nemen, en al heb ik
geen Nimrodsnatnur, ik meende toch die
vriendelijke uitnoodiging niet te mogen
afslaan. Een heel jachtgezelschap had zich
gereedgemaakt om me te vergezellen en
per automobiel werden we naar de boe
renplaats gereden, waar we dien dag de
gast van den landheer zouden zijn en
op zijn bokken mochten schieten. Op het
jachtterein aangekomen verdeelden we
ons in verschillende groepen, achter
struikgewas zooveel mogelijk verscholen.
Do boer met enkele knechts te paard
dreven nu ljet wild op, en ik begreep nu,
waarom deze bokken, die zoo groot zijn
als herten, den naam van springbokken
droegen. Zoodra ze achtervolgd worden
beginnen ze te „springen"; ze loopen
niet, maar met de voor- en achterpooten
aan elkander gesloten, springen ze twin
tig voet ver en hei is een der meest
interessante gezichten zulk een kudde
springbokken te zien voorbij springen.
Daarbij komt dan nog de merkwaardig
heid, dal terwijl de rug donkerbruin ge
kleurd is wanneer ze stilstaan, zoodra
ze springen gaan, de bruine opporharen
achter aan den rug worden weggetrok
ken en de witte baren daaronder in hel
len lichtglans te voorschijn komen. Het
heele type van het beest verandert daar
door. Den heelen dag bleven we deels
in het veld, deels op de hellingen der
bergen in afwachting of het wild onder
schot kwam. De dames, die ons verge
zelden, hadden voor een kostelijken
maaltijd in de vrije" natuur gezorgd. En
's avonds keerden we terug met veertien;
springbokken als jachttrofee, waarvan
één mij als buit werd toegewezen. Het
