No 225 Donderdag 26 Juni 1924 38e Jaargang Binnenland Doorzitten bij wielrijders - Stukloopen - Schrijnen en Smetten der Huid - Zonne brand - Doorgeloopen Branderige Voeten verzacht en geneest men met PUROL. Drukkers-Exploitanten OOSTERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: 'Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 Zij, die zich met 1 Juli op „de Zeeuw" abonneeren. ontvangen de vóór dien da tum verschijnende nrs. gratis. ART. 123 R. R. II. Ilct lijkt alsof de S. G. P. begeèrig Wordt om, op hét voetspoor van ande ren, op stembuswinsten, die het anti papisme belooft, te gaan speculeeren. Uit artikel, dat naar zijn opschrift te oor- deelen, een duidelijke uiteenzetting van de kwestie „Art. 123 R. R." zou geven, is in zijn gansche betoog, van begin tot einde een bangmakerij voor „het Room sche gevaar" en met de klaarblijkelijke bedoeling om dat gevaar niet van Rome zelf uit te bezien, maar liet toe te schrijven aan de politiek, welke de A.-R. Partij voert. Dus om niet de R.-K., maar in de eerste plaats de A.-Pi. te bestrijden. We hebben er niet het allergeringste tegen, maardan niet met onware en tendentieuze voorstellingen, als het U be lieft! Moet inderdaad het anti-papisme op geld gaan doen bij de S.-G. partij? Zijn de wapenen van vrouwenkiesrecht, ver plichte verzekering, vaccinedwang, stem plicht dan reeds stomp geworden? 'Ook bij den leider dier partij, Ds Kersten zelf, is Rome in den laatsten tijd sche ring en inslag. Zoo heeft hij bij het jong ste onderwijsdebat in de Tweede Ka mer in zijn overigens veelszins uit nemende rede gezegd: „De financi eele gelijkstelling heeft mijns inziens geen voordeel gebracht aan de Christelijke scholen, kost de schatkist millioenen en leidt tot bevoorrechting vaneen deel van ons volk, dat krachtens onze historie daar op geen aanspraak zou kun nen maken". We kunnen ons levendig voorstellen, dat men bij de groote massa, die zoo 't heet alleen naar beginselen vraagt en de praktische mogelijkheden kortweg aan haar laarzen lapt, met dergelijke uit spraken succes heeftdat ze van dit in-de-hand-werken van het Roomsche ge vaar aanstonds omvalt. Maar wat we niet begrijpen kunnen? Dat een man, die in -de dagelijksche praktijk moet mede- w erken aan de practische staatkunde, zich met dergelijke phrasen vermeien-kan. Laat Ds Kersten nu eens heel eenvoudig vertellen, of hij hot inderdaad mogelijk acnt, een schoolwet te maken, waarbij •de Roomscli-Katholieken zullen uitgeslo ten zijn van de financieele gelijkstelling voor liet onderwijs van hunne kinde ren. Of als hij zegt: ik wil ook die heele .„financieele gelijkstelling" niet! of hij dan weer terug wil keeron tot de bevoor rechte positie der „neutrale" openbare school, de „seete-school der modernen" en in den tegenwoordigen tijd met haar on- denvij s zonder B ij b e I, de kweek plaats van een opvoeding zonder gods dienstige beginselen, zoo uitnemend toe bereid om de zaden van socialisme en ■communisme te ontvangen? Of als hij zegt: neen, ik wil ook dat niet! of hij het dan practisch mogelijk acht, bin- men afzienbaren tijd in Nederland te ko men 't zij tot Me christelijke staats school, 't zij tot de volledige vrijheid op ■schoolgebied? Deze vragen van prakti sche politiek behoeven Ds Kersten, noch iemand te hinderen in liet getuigenis der heilige beginselen. Zeker niet! Maar dan moest Ds Kersten dit getuigenis geven in zulk een vorm, dat het antipapis tische geesten geen wapenen smeedt om •de A.-R. partij op .onwaardige wijze te bestrijden. Althans niet zoolang Ds Kersten zelf nog niet zóó ver is, dat hij het beginsel- der vrije school, dat wij met hem willen propageeren, of de in lichting der christelijke staatsschool, die wij niet hegeeren, in een aannemelijk wetsvoorstel heeft weten te belichamen. Zulk een anti-papistische tend enz, blijk baar om de A.-R. partij te treffen, maar zonder eenige practische aanwijzing, hoe bet dan wèl zou moeten, ademt nu ook het artikel van K. te R. in „De Banier" van 12 Juni. 't Is onbeholpen van betoogtrant we kunnen het heusch niet helpen, dat we 't zoo zeggen moeten. De lezer oordeele! Uit het artikel is geen andere conclu sie te trekken, dan dat art. 123 R. R. ongewijzigd gehandhaafd moet blijven. „Dan" zegt de schrijver „dan worde, als het zoo in Gods raad ligt, in ons Indië met zijn millioenen arme heidenen de strijd maar heropend tusschen de ware •en de valsche Kerk Dat is nu heel vroom gezegd, maar, ge achte heer K. als art. 123 R- R ongewijzigd blijft, dan houdt de Gouver neur-Generaal het recht in handen om in welke gedeelten van den Archipel hem belieft, dien „strijd tusschen de ware en de valsche Kerk" te verbieden, niet al leen, maar ook om U te verbieden zelfs, maar „het Evangelie aan cle arme heide nen ts brengen", mét of zonder strijd te gen Rome. D,at is de consekwentie. Of meent de hoer K., dat het mogelijk is- een Gouverneur-Generaal op den troon te Buitenzorg te zetten, die de Protes- tantsche zending wél za,l toelaten in stre ken, waar Rome haar missie drijft, maar die omgekeerd de Roomsche missionaris sen zal gaan weren? Natuurlijk laat de schrijver deze vraag in zijn artikel geheel ter zijde om des te gemakkelijker te kunnen afdwalen op al lerlei zijpaden, waar hij van achter cle struiken de A.R. partij kan bestoken met giftige pijlen. Met giftige pijlen, ja, want hij zegt onwaarheden en hij speculeert met door 'Sommigen geliefkoosde zaken, die hij zelf 'verwerpt. Speculeert alzo» op de onwe tendheid der massa. Wij zullen het aan- toonen. Er wordt in dat artikel gewerkt met „de Nederduitsch Hervormde Kerk", waarvan zeker het meerendeel der leden der S.-G.-P., haar voorzitter en vermoe delijk ook de schrijver van het artikel zich afgescheiden heeft. „Die verandering van art. 123 R-R. zoo luidt het tot heden een steün voor de Zending, wordt voor de predikang des Evangelies een zware slag. Wieer zal een 'kleine beschutting, die cle Kerk geniet, worden omgewroet". Dieze „beschutte" Kerk is in Indië de Indische Staatskerk, een vrijwel mo dern instituut. Nu geen praatjes en er omheen draaien, heer Kersten, maar kortweg, erkent gij dat instituut als de ware Kerk, de Kerk van Christus, en wenscht gij inderdaad de handhaving ba rer bevoorrechte positie Ofzijt ge .op dit stuk antirevolutionair en onder schrijft ge, wat we lezen in „Ons Pro gram": „Die thans in onzen Archipel bestaan- staande kerkinrichting is, voor wat den Protestantschen kerkgenootschappen aangaat, in zichzelve geoordeeld. Die Roomsch-Katholieken hebben wat ze behoeven; genieten vrijheid; beschik ken over een korps belijdende, bekwa me, ontwikkelde geestelijken; staan door den bisschop in partibus te Batavia met het Rijksbewind in officieel en toch onafhankelijk verband; hebben zich Weinig te beklagen over gebrek aan belangstelling bij de Roomsch-Ka- tholieke ambtenaren; geven schier aan elk zendingsstation gemeentelijke in richting en staan aldus op vasten voet; Winnen; bij den dag; en genieten alge meene achting. Die Protestanten daarentegen zijn zichzelf in' hun kerkinrichting een hin der; indien ze gelooven, een ergernis; ■en voor wat buiten is, tot een aan fluiting, Ze vormen toch het ongerijmde en onbestaanbare van een algemeene Protestantsche Staatskerk, met gemeen ten, die onvrij, geestelijk verarmd en verloopien zijn; onder leeraars, die van buiten door rijksbenoeming ingebracht, schier allen zonder geloof of belijden, met hun eigen figuur verlegen staa,n, eh boven en behalve dooi' dezen drie- voudigen jammer, nog droeviger Schier door het onloochenbaar feit, te schan de gemaakt, dat de Europeesche Chris tenheid onder hen van alle hooger be lijden af, indien niet ma,ar ook aan dieepr, heiliger levensernst gespeend is. Reeds lang liad men op. Plein en Bui tenzorg dan ook behooren in te zien, dat dit niet langer geduld kon of mocht. En de moeilijkheid, dat men a,an de bestaande regeling zich bilateraal ver- honden had, mag geen oogenblik als ■verontschuldiging aangevoerd door de volslagen ontstentenis van een veer kracht, die slechts even had behoeven op te waken, om een zoo ontzenuwd lichaam als het Indische Kerkbestuur tot het handelen na,ar heiliger richt snoer te bewegen. Het dient er toe te komen, dat deze onbestaanbare en zoo geestelijk als staatsrechtelijk geoordeel de Staatskerk door verdwijning op'hou- de de eere van "Christus in onze koloni ën te omsluieren. Toe komen, dat de Gereformeerde gemeenten haar confes sioneel en presbyteria^! karakter her winnen". Over deze Indische Staatskerk gaat het bij de kwestie van art. 123 R. R. in eigen- lijben zin heelemaal niet, maar de heer Kersten sleept het er hij de haren bij en dus moesten wij er wel naar kijken. En nu nog een paar onwaardige aan vallen op de A.-R. partij. „Op het Zendingsterrein, waar het er dus „op aankomt" 'is van coalitie althans van Rome's kant, geen spoor te ontdek ken", zegt de lieer Kersten. Van Anti revolutionairen kant wel? Wij zullen maar vragen; antwoordt gij nu eens, geachte heer K., heeft de A-R. partij niet steeds volstandig vastgehouden, dat op het ter rein der Kerk en der Evangelisatie 'en der zending, trots alle samenwerking op staatkundig terrein, Rome moet worden bestreden? Welk voordeel kimt u er toch wel in speken, om door zoodanige ver warring van begrippen voor de eenvou- •digen van geest, politieke winst voor Uw S.-G.'-P- te bejagen? Wordt niet in de kerken van Gereformeerde belijdenis, waar ook het antirevolutionaire volk zich ver zamelt (sommige Ned. llerv. gemeenten, de Geref. kerken, ook in de gemeenten Van Uw 'eigen kerkformatie) de leer van Rome onafgebroken bestreden? Wiordt van deze kerken geen Evangelisatie in dc landsdeelen met Roiomsch-Katholieke be volking gedreven? En 'heeft de Gerefor meerde zending op Java ooit blijk ge geven, dat ze zich ter wille der „Coali tie", in haar roeping ook tegenover de Roomsche missie tot ontrouw liet ver lokken? Nu niet er omheen redeneeren, maar eerlijk bescheid als 'tu belieft. Juist bet tegenwoordig art. 123 R-R. zou .een struikelblok op den weg der ge reformeerde zending kunnen zijn, ais God lxaar in andere dealen van den Archipel deuren oepnde en er de mannen voor gaf. W|e gaan verder en lezen in het artikel van den heer Kersten; „Blekend is, dat de Antirevolutionaire partij, loerend, dat de Overheid ten ©enenmale onbevoegd is, zich niet de geestelijke Bearbeiding des volks in te laten" de opheffing van art. 123 R.R. steeds heeft gevraagd. Zoodat wat nu te gebeuren staat, geheel ligt in de lijn van wat men belieft te -noemen de „antirevolutionaire beginselen" en wat het erg'ste is, in de lijn dei' sedert eeuwen door Rome gevoerde politiek. Dus alweer een bewijs, hoe de neu traliteit van de overheid leidt tot scha de van de leer des Evangelies. Neu traliteit, het zij nog maar een neer geschreven, bestaat niet. Wlie inzake Gods Koninkrijk niet vergadert, die verstrooit. Die Staatkundig-Gereformeer- de-Partij e r k e n t g e e n n e u t r a, 1 i1- t e i t der O v e r h e i d in den Gods dienst. Art. 5 van „Ons Program" zegt; „Uit wetgeving en bestuur verwijdere de Overheid alles, wat de prediking van liet Evangelie' belemmert of krenkt; zij bescherme de Kerke Ghristi", enz. (Slot volgt.) Hitte in Amerika. Uit New York wordt gemeld: Na een dagenlange ontzettende hitte, die in ge heel Noord-Amerika temperaturen van 90 tot 100 graden Fahrenheit gebracht heeft, brak Dinsdag boven New York een enorme orkaan los. De hitte duurt echter voort. In Californië heerschen onweders, zoo als in geen jaren voorgekomen zijn. In vele plaatsen is de schade ontzettend. Voorloopige schattingen becijferen de schade op rond 4 millioen dollar. De oogstschade is niet te overzien. Tenge volge van den bliksem zijn talrijke ge bouwen afgebrand en in het verkeer zijn talrijke stremmingen voorgekomen. De hitte en het onweder hebben 26 slacht offers geëischt. Een selfmade man. Een self meed man, een, die zichzelf heeft opgewerkt van de minste tot de hoogste plaats in de maatschappij, was de benoemde gouverneur van Tasmania, het Engelsche Lagerhuislid Royce, die, naar wij Maandag meldden, op weg naar de vergadering onverwacht in de autobus overleed. Hij was, geboren als arbeiders zoon in 't dorpje Sp'alding, werd opgeleid voor het timmermansvak, doch liepi als jongen van 17 jaar weg naar Londen, waar hij een vreeselijk leven had, doch tenslotte werk vond bij de piost. Daar bleef hij slechts kort en vertrok als jong man na,ar Zuid Afrika, met het ideaal zooveel geld te verdienen, dat hij van daar kon terugkeeren en in Engeland de boerderij koppen, waar hij was opge groeid. Als jongen van 18 jaar kwam hij in betrekking' bij' de Kaapische spoorwe gen <en klom daar spoedig op tot inspec teur voor den aanleg. Later ging hiji zelf zaken doen en legde verschillende spoor wegen en andere openbare werken in Zuid Afrika aan. Naar Engeland terug gekeerd, werd hij een welvarende boer. Hij trouwde in 1882 met mej. E- L- Broe- delet uit Amsterdam, Zijn vrouw werd lid van het Burgerlijk Armbestuur (Board of Guardians) te Spalding en nam met- haar man en tien kinderen een werkzaam deel aan het openbare leven in da streek. In Engeland sloot Royce zich eerst aan bij do unionisten (vereenigde liberale en con servatieve partij) doch behoorde de laatste zes jaren tot de Arbeiderspartij. Korte berichten. De bakkersgezellen te Parijs hebben de algemeene staking uitgeroepen. Zij eischen afschaffing van den nachtarbeid, en eerbiediging van den achturigen werk dag. Doumergue zal vooral een eenvoudig president zijn. Tot dusver was het ge woonte, dat aan een maaltijd, waaraan de president van dé Republiek aanzat, de door dezen uitgesproken toost staande werd aangehoord. Doumergue schijnt dit niet noodig te vinden. Toen hij onlangs aan een maaltijd van de departementale pers het woord nam en de aanzittenden wilden opstaan, beduidde hij hun te blij ven zitten. Een wervelstorm teisterde Dinsdag Belfast (Ierland) en liet een spoor achter van verwoeste huizen. Verscheidene men- schen kregen letsel. De wind had een snelheid van driehonderd kilometer, wierp voetgangers omver en bracht groote scha de toe aan telefoon en telegraaf. Van de mijnen aan den Zuidrand van 'het Roergebied, die het ergst met financieele moeilijkheden te kampen heb ben, hebben vier met tesamen 2500 a 3000 werklieden hun personeel opgezegd. Deze mijnen zullen op 1 Juli worden stopgezet. Twaalf kleinere mijnen staan al sedert de laatste staking stil. Officieele statistieken melden, dat in Boedapest gedurende de maand Mei 442 personen aan tuberculose zijn over leden; een 'droef bewijs van de groote uitbreiding dezer ziekte in de Hongaar- sche hpofdstad. In de Engelsche pers en in politieke kringen komt meer en meer de vrees tot uiting, dat Mac Donald zich in zijn on derhoud met Herriot heeft- laten bewe: gen meer te beloven aan Frankrijk dan met de wenschen van het land overeen komt. In verschillende kringen wordt er gesproken van een geheime diplomatie, die niet in overeenstemming is met de openhartigheid, waarvoor Mac Donald in zijn oppositietijd steeds heeft, gestreden. In de vergadering van de afgevaar digden der meerderheid heeft Mussolini een rede uitgesproken, waarin hij het vaste besluit der regeering uitdrukte om ;ille verantwoordelijkheid voor den moord op Matteotti vast te stellen en alle schul digen te straffen, want wat gebeurd is, is een groot volk niet waardig. Na tal rijke valsche berichten tegengesproken te hebben, richtte Mussolini zich tot de op positie met de verklaring, dat de regeering niet zal aftreden en op haar post blijven. Gisteren heeft men te Londen den rozenclag gevierd, die destijds door de koningin-moeder Alexandra is ingesteld en sedert jaarlijks wordt gevierd. Over al op straat werden kunstroozen ver kocht ten bate der ziekenhuizen. Er wa ren niet minder dan 20.000 verkoopsters, alle in het wit gekleed, op straat. Hierbij valt op te merken, dat de door hen ver kochte kunstroosjes zijn vervaardigd door verminkte soldaten en andere personen, die in weldadigheidsinrichtingen zijn op genomen. De Britsche ingenieurs die belast zijn mét het uitvoeren van een cler grootste constructiewerken in de geschiedenis, n.l. den bouw van den grootsten dam der wereld in den Blauwen Nijl te Soudan, hebben .getriompheerd na een strijd van zes maanden tegen de Nijl-vloeden. Zij hadden dag en nacht het toezicht over 19.000 man. Die bevaarbaarheid van de Scheld e. Do laatste peilingen in de plassen van Bath werden gedaan op 12 Juni j.L Het blijkt, dat de .toestand aldaar niet noe menswaardig is verbeterd, ondanks de uitbaggeringen. Anderzijds werd een groo- tere diepte in het vaarwater van Rilland vastgesteld, ondanks het feit, dat daar niet meer werd aangehaggerd. Dat zou bewijzen, dat de ebbe aldaar reeds sterk genoeg is. om de diepte te onderhouden en zelfs te vergroe ten. In den pias: van V.a.lkenisse op den VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f3.— Losse nummersf0.05 P r ij s der Advertentie n: 14 rejgeis f 1.20, elke regel meer 30 ct. Bij abonnement belangrijke korting. drempel werden ,o,pi 18 Juni 1.1. de laat ste peilingen verricht. De uitslag is uiterst bevredigend. Die diepten van 8 M- zÜn verhonden. Hier en daar op: enkele plaat sen slechts is iets meer dan 8 M. diepte. In België verwacht men, dat met behulp van de baggerzuigers en van het spel van ebbe en vloed, er binnen korte dagen over een breedte van 250 M. overal een diepte van minstens 8 M. zijn zal en over een breedte van 300 M. minstens 7 M- onder laa,g water. Die „Bel,genland" kan dus door den pas van Valkenisse. Drankgelegenheden in het V redespaleis. B'. en Wi- van den Haagstellen den Raad voor aan de Koningin machtiging te vragen tot het verleenen van een ver gunning, voor twee lokalen in het Vre despaleis, n.l. voor de clublokalen voor professoren en toehoorders van de Aca demie voor Internationaal Recht. Ook daar al drank noodig? Slagschepen va,n Amerika naar Nederland. Omtrent de a.sj. komst naar' Nederland van de Amerikaansche slagschepen „Wy oming" en „Arkansas", vernemen wij, dat deze schepen onder bevel zullen staan van den vice-admiraal Mc Oully. Het juis te getal der opvarenden is, dat zich op ieder der beide schepen bevind is: 425 adelborsten, 800 man bemanning en on geveer 50 officieren, zoodat dus mede- komen 850 adelborsten, 1600 man beman ning en ongeveer 100 officieren. De sche pen zullen den 19en Juli te Rotterdam aankomen >en aldaar' verblijven tot 2-5 Juli. r i Geen legesrechten bij de Vogel- wet. Minister Ruys de Beerenbrouck heeft op de vragen van den heer de Muralt, betreffende het heffen van legesgelden bij uitreiking van vergunningen ingevolge de Vogelwet, geantwoord, dat z. i. de ge meentebesturen niet de bevoegdheid heb ben om leges te heffen van de vergunnin gen in dat artikel vermeld. De vergunning moet worden verleend, wanneer de aan vrager aantoont, dat de voorwaarden voor de vergunning in het artikel gesteld aan wezig zijn. Ten deze is mitsdien geen sprake van een dienst in den zin van art. 238 Gemeentewet en ontbreekt de wette lijke grond voor het vorderen van een retributie. Van dit standpunt kan de mi nister bezwaarlijk afwijken, zoolang al thans de Vogelwet ongewijzigd blijft. De janboel in Jutphaas. In den gemeenteraad van Jutphaas was vastgesteld, nu de geschorste gemeente secretaris had geweigerd te verschijnen voor de raadscommissie van onderzoek in zake zijn beheer en optreden, in den Raad te hooren den accountant B., die adviseur der .commissie is. De burgemeester verzette zich daar tegen, als onnoodig, waarop zich de vol gende discussie ontspon: De heer Vendrig: „Is de burgemeester er nu nog niet van overtuigd wat voor warboel het op de secretarie is geweest onder den secretaris Snellen? Het- is broodnoodig, dat daaromtrent door een deskundige in den Raad eens wat wordt medegedeeld." De voorzitter: „Ik heb er niets geen bezwaar tegen dat de heer Bals de raads zitting bijwoont, maar dan gewoon, op. de publieke tribune, dóch niet in den Raad. Moet deze onverkwikkelijke affaire nu nog verder héél Nederland worden doorgebracht?" De heer Vendrig: „Nu moet u, burge meester, gaan oppassen, hoor. Is de jan boel in de administratie onzer gemeente soms onze schuld? En kunnen wij het helpen dat daar overal over gesproken wordt? Neen, burgemeester, wij zitten hier heusch niet als kwajongens. Het rapport heeft, naar ik hoor, .deskundige toelich ting noodig; ik kan dat niet beoordeelen, want ik weet niet, wat er in dat rapport staat. Maar als men die deskundige toe lichting noodig acht, dan mag die voor lichting den Raad niet worden onthou den. En daarom ga ik mee met het voor- stel-v. d. Berg. De heer Nieuwpoort: „Je moet hier niet zitten liegen, Vendrig, want je weet drom mels goed, wat er in het rapport staat. Wou jij beweren, dat niet te weten? De eerste de beste schooljongen uit het dorp kan het jg anders vertellen. Het is .ge woonweg een schande om zóó te praten." De voorzitter bracht het voorstel in stemming, om den heer Bals als deskun dige in den Raad te hooren als het rap port der commissie in zake de secretaris kwestie aan de orde komt, vermoedelijk dé volgende week. Dit voorstel werd met op 2 na algemeene stemmen aangenomen. Het conflict in Twente. Te Enschede zijn. nu ook alle fabrie ken der fa. van Heek in werking gesteld

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1924 | | pagina 1