No ast Maandag S3 Juni I9S4 38e Jaargang levensleed. RITMEESTER ©CENTS Buitenland. SUMATRA SIGAAR. Drukkers-Exploitanten OOSTERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorststraat 6870, Goes Tel.: Redactie no II; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel no. 259 Zij, die zich met 1 Juli op „de Zeeuw" abonneeren. ontvangen de vóór dien da tum verschijnende nrs. gratis. Lohman en Colijn. In de „Amsterdammer" schrijft H. Co- lijn als volgt over De Savornin Lobman: Naar geest en neiging behoorde Loh man tot de uit den kring van het Réveil voortgekomen Antirevolutionairen, terwijl Ruyper, met wien hij in den aanvang hartelijk saam werkte, de geestelijke leids man was der na het Réveil opnieuw herleefde Gereformeerde beweging in ons land. Die uiteenloopende geestesgesteld heid is de' hoofdooi'zaak geweest van het- conflict dat later die twee corypheeën der Protestantsch-Christelijke richting in de Staatkunde deed uiteengaan. Dat hij, hoewel in geestelijk opzicht veeleer volgeling van Vinet dan van de gereformeerde vaderen, zich niettemin in het kerkelijk conflict van 1886 bij de gereformeerde beweging aansloot, is daar mee niet in strijd. Niet het minst zijn vereering voor Vinet bracht hem tot waar deering voor de vrije-kerkciï gedachte en zijn hartstocht voor Vrijheid en voor Recht deed liet overige. Diaardoor werd hij gedreven in het kerkelijk conflict; daardoor vooral ook werd zijn houding bepaald in den Schoolstrijd. Lve liberale geestesstrooming uit het midden der vorige eeuw had er het hart op gezet, dat de na 1839 verworven en uitgezuiverde nationale eenheid niet meer verstoord zou worden. Die machts middelen 'van den Staat zouden dienst baar worden gemaakt aan een politiek beginsel, dat versterking dier eenheid als doelstelling had en geestelijke neutraliteit het 'beproefde middel achtte om tot die begeerde eenheid te geraken, althans om de verdeeldheid tegen te gaan. Die grondgedachte heeft in ons Staat kundig leven een 'halve eeuw lang den boventoon gevoerd. En het is tegen dien geest dat ook Lohman reeds vroeg den •kamp heeft opgenomen. Het recht der Ouders om hunne kinderen op te voeden bij .het licht van het Woord Gods; de vrijheid om dat te "doen zonder door geldelijke oorzaak daarin verhinderd te worden: daarvoor bond Lohman in 1875 den strijd aan met 2 brochures: „De Staatsschool en de Roomsclie Kerk"; ge volgd door: „Aan Neerland's anti-cleri- •calen." Hij was toen 38 jaar oud. En van toen af is er één onafgebroken worste ling voor het hem heilige doel. 'Pot de strijd, -15 jaar later, zijn bekroning vond in de Schoolwet van 1920. Bijna een halve eeuw van spannende worsteling. Van strijd legen den geest der eeuw; voor een hoog geestelijk ideaal. Wel mocht Elout spreken van den groe ien politieleen tijd die achter ons ligt! In zulk een tijd te leven is een zegen voor wie meeleeft. Vooraan te staan en leiding te geven een onschatbaar voor recht voor hem die zulk .een plaats mag innemen. Maar niet minder gelukkig te prijzen is het land, dat in dagen van strijd en spanning over voorgangers als Lohman beschikt. Wtant ook dit was een zijner kenmer kende eigenschappen, dat hij, hoe fel de strijd ook geweest mocht zijn, van do overwinning niet dan een gematigd ge bruik wens.chte te zien gemaakt. Verdeeld heid was hem in den grond eerder oen gruwel dan een w'enschelijkheid. Vier dagen voor zijn sterven liad ik, daartoe door hem aangezocht, nog het voorrecht een onderhoud van ongeveer FEUILLETON 141). Zij gaf hem een scheut van zijn drank je en legde zijn hoofd zachtjes neer. t Duurde niet lang, of zijn zwaar adem halen zeide haar: dat hij sliep, en zich' zachtjes van hem losmakend, ging zij een grooten stoel aan het hoofdeinde van het bed zitten en bleef hem gade slaan. .Verscheidene maanden was het al, dat h',1 achteruit ging, en zij hadden al van plaats tot plaats gereisd met de vergeef- sclie hoop dat de arme lijder een zegen- Rjken invloed daarvan mocht ondervinden. Dag en nacht had Edna hean verpleegd en had elke gedachte aan hcjm gewijd en bijna, elk gebed was voor hem; en 'hi scheen hij geheel haar hart 'en per soon in beslag te nemen. Die heerlijke omgeving, de schoone muziek en de taaie schilderkunst, ja zelfs haar manu script, alles werd door haar verwaar loosd; zij leefde alleen voor dien armen, tiankelijken jongen, en zij had geen oogenblik rust, als zij niet bij hem was. m wist, dat zijn levensvlam langzaam anderhalf uur mét hem te hebben. Een onderhoud, dat nagenoeg geheel liep over cfe politieke toestanden te onzent; in het verleden, het heden en de toekomst. En ook toen weer, als zoo vaak vroeger, trof mij liet verlangen naar eenheid van het geen niet noodzakelijkerwijze gescheiden moest blijven. Zoo kan men verstaan, dat de indruk dien men van Lohman kreeg, soms ge deeld moest zijn. Wie hem heeft zien toornen tegen wat hij onrecht achtte; wie hem liet vuur zag openen voor dat hoogste volksgoed: de vrijheid; wie de volharding mocht gadeslaan waarmee hij op hoop tegen hoop den kamp bleef voeren, die ziet allicht in hem den nimmer moeden strij der alleen. Maar wie het voorrecht had hem wat intiemer te kennen en nu en dan een blik in het hart kon slaan, wist dat er in Lohman ook een o, zoo zacht moedig Christen tot uiting kon komen. En zoo ligt er over dat leven dat wegvlood een glans van eenvoud, van toewijding, van trouw, van eerlijkheid, onverzettelijkheid en adeldom, die ont roert. Een leven dat als een lijn van licht zal blijven straten. Een leven dat jongere geslachten tot gelijke beginset- irouw en gelijke zelfopoffering .oproept." |P JE FIJNSTE ZANDBIAD fabrikant: N.VCt8R.»5<HUPPIN vunenoaal wacfnincen <«A»r© OH» Een woordspeling. Tijdens de verkiezingen in Zuid-Afrika was een' der verkiezingsleuzen deze: „U se Pact-Soap to wipe out Smuts".. De vier laatste woorden lui den in het Hollandsch „om Smuts weg te krijgen". En het Pact is de naam voor de ooalttie van Natten en Arbeiderspartij (Ge neraal Herzog en kolonel Creswell). Er stond derhalve: „Gebruiktde coalitie om Smuts weg te krijgen". Maar nu kan men 'took zoo vertalen: „Gebruikt Pact's Zeep om vlekken weg te maken". Want Pact is een zeepfabrikant en smuts is,, vlekken". De conferentie tusschen de Engelsche en Fransche premiers. De geheele Engelsche pers erkent de groote beteekenis van bet bezoek, dat de Fransche minister-president Herriot aan Mac Donald brengt. Een nieuw en voor naam hoofdstuk wordt vandaag geopend in de geschiedenis der Fransch-Engelsche betrekkingen, schrijft de „Westminster Ga- zette" en de „Daily Express" spreekt van een wedergeboorte der entente cordiale, welke een einde nam, toen Frankrijk 17 maanden geleden het Roergebied binnen rukte. Op nadrukkelijk verlangen van Ramsay Mac Donald wordt de grootste geheimhou ding omtrent de samenkomst, bewaard. Vrijdagavond nog ontving Herriot een tele gram van den Britscben premier, waarin deze den wensch naar geheimhouding kenbaar maakte, zoodat Herriot, die zich maar zeker uitdoofde, en terwijl zij nu die blecke, vervallen trekken zat gade te slaan, verwrongen zich haar eigen trekken; en zij trachtte haar aandoening te onderdrukken. Zij had zoo hartstochtelijk en onop houdelijk gebeden, dat hij voor haar ge spaard zou mogen blijven; maai' het scheen wel, als zij een afgod gevonden had voor ha,ar hart, dat een jaloersch God de koorden, die haar verbonden hiel den, verscheurde,en het dierbare pand van haar wegrukte, om haai' hart tot bloedens toe te wonden. Als nu die jongen stierf, hoe hopeloos verlaten zou zij dan achter blijven; niets zou 'er zijn, waar zij meer voor te zorgen had, niets waar zij recht opfliad het hare te noemen, en wat zij de liefde van ge heel 'haar warme hart kon geven. Het kleine figuurtje daar in bed lag zóó bewegingloos, dat Edna naar hem too sloop, «ril naar zijn ademhaling te luisteren; en haar tranen vielen neer op zijn krullend haar en op het tuiltje oranje bloesem en viooltjes. Terwijl zij daar zoo stond, vouwde zjj de handen en bad snikkend: „Vader in den hemel. Laat mij hem nog wat mogen behouden. Ik zal mijn leven en het zijne nog meer opnieuw aan bereid had verklaard, de Engelsche dag blad-correspondenten te Parijs den avond voor zijn vertrek te ontvangen, zich er toe moest beperken, dezen mededéeling te doen van den wensctl van hun eer sten minister. In de Engelsche pers is men over de geheimzinnigheid van Ramsay Mac Do nald niet al te best te spreken. Sommige bladen meenen, dat deze geheimzinnig heid in strijd is met het stelsel der open bare diplomatie, waarvan deze premier steeds beweerd heeft een zoo groot voor stander te zijn en welk stelsel onder de vorige kabinetten steeds in practijk werd gebracht, behalve bij de befaamde ont moeting tusschen Baldwin en Poincaré, toen de geheimhouding bovendien leidde tot allerlei misverstand. De „Daily Tel." wijst er op, dat Mac Donald zijn Franschen collega in moei lijkheden brengt door van dezen te ver langen, dat hij zich in dezelfde mate, zal isoleer en. Herriot sprak zich nog de zer dagen voor open diplomatie en ver- trouwen in de pers uit. Op dit beginsel kan hij thans bezwaarlijk terugkomen. Geen Fransch premier, zelfs niet Poincaré, heeft ooit gepoogd de Fransche pers en de Fransche openbare meening te igno- reeren en het zou elke Fransche regee- ■ling, die Mac Donald's voorbeeld mocht trachten te volgen, slecht gaan. Dreigende bakkersstaking te Parijs. Opnieuw dreigen do bakkers te Parijs het deeg er bij neer Ie loggen. Volgens hun uitlatingen zal reeds morgen het werk worden gestaakt, wanneer de nacht arbeid niet wordt afgeschaft. Godart, de minister van arbeid, houdt zich met deze aangelegenheid bijzonder bezig. Zaterdag zouden hem do eischen der bakkers wor den voorgelegd. Deze dringen er o. m. op aan, dat liet nachtwerk niet voor 4 uur zal beginnen. Nieuwe hecren, nieuwe wetten. Dat ondervinden ook de kamerdienaren van Herri ot's departement. De „Matin" vertelt daarvan het vol gende staaltje Een geheele verandering op de Quai d'Orsav! Poincaré rookte nooit en de deu ren der anti-chambre waren altijd zorgvul dig gesloten en onder strenge bewaking van de chefs van zijn kabinet. Bij Her riot staan alle deuren open en hij rookt er wel een pijp. Zoo iets is nooit vertoond in het verheven bureau, waar de leider der Fransche diplomatic de gezanten ont vangt, te midden van meubelen van Louis XIII en tapijten uit de 17de eeuw. In deze- traditioneel e en weinig democratische om lijsting rookt Herriot. vreedzaam zijn pijp. De kamerdienaars weten nog niet goed, hoe zij 't hebben. De vorige ministers hadden hun bepaalde consignes zooals: Stoor me niet op dat en dat uur. Zeg nooit, dat ik er bon. Waarschuw als er ongewenschte bezoekers zijn. Herriot kent zulke orders niet, alleen deze: Zorg goed voor mijn pijp. Onweer in 't buitenland. Boven Vlaanderen heeft een geweldig onweder gewoed, dat groole schade heeft aangericht. Te Gent worden duizenden telefoonleidingen vernield, 'terwijl daken van huizen beschadigd werden. Te Kort- rijk sloeg de bliksem in een bergplaats van vlas, die geheel verbrandde. De scha de bedraagt 350.000 francs. Te Tliielt werd groote schade aan de vruclitboomen en veldgewassen aangericht. In omlig gende gemeenten hadden verscheidene branden plaats. Te Vichte werd een fa ll toewijden! Wilt Gij liem eens maken tot een bedienaar van lUw woord, en laat hij kostbare zielen voor uw zaak mogen win nen. O, neem hem niet van mij weg. Al kunt Gij hem niet voor mijn leven lang sparen, 'gun hem mij dan toch nog enkele jaren 1" Nadat er zoo ongeveer een uur ver- loopen was, zag zij, dat er eenige ver andering had plaats gegrepen op het ge laat van den jongen en zijn pols sloeg 'nog zwakker clan te voren tegen haar koude vingers. Ijlings ging zij naar de aangrenzende kamer, wekte zijn moeder en haastte zich toen weer terug om het stervend kind te ondersteunen. Maar hoe wel hij de groote, zwarte oogen opsloeg, toen zij zijn 'hoofd ondersteunde, toch. was er geen herkenning meer in zijn- starenden, strakken blik; want de ziel was gereed om zijn laatste vlucht te nemen, en was niet meer in staat, om nog door de aardsche vensters te zien. Tevergeefs was het, dat zij de meest krachtige middelen aanwendde, hij bleef in den staat van Verdooving, geen en kel teeken van leven was mei'kbaar, dan alleen het onregelmatig ademhalen en de zwakke slag van zijn hart. Mevrouw Andrews wrong de handen, en Hettie schreide hartstochtelijk, toen 'zij in haar lang, wit nachtgewaad aan briek door het hemelvuur in ascli gelegd. Te Waregem werd een werkmanswoning door den bliksem getroffen en ging in vlammen op. Te Bavichove werd een vlas fabriek door den bliksem vernield. Te Swevezeele werd een hofstede met in boedel en al in asch gelegd, eveneens te Emmelghem. Hetzelfde lot trof een werk manswoning te Lendelede. In het geheel zijn tientallen lvuizen, hoeven en schuren afgebrand, waarbij verschillende stuks vee omkwamen en voorraden vernield werden. Ook boven Berlijn is een lievig onweer losgebroken met regen- en hagelbuien als van een wolkbreuk. Vooral in het Ooste lijk gedeelte der stad werden geheele s'tra- tencomplexen onder water gezet, zoodat het verkeer gedeeltelijk onderbroken werd. Daar het water in een aantal kelderruim ten geloopen was, moest de brandweer ingrijpen. Volgens een telegram uit Themar heeft in de omgeving dezer stad eveneens een ontzettend onweer gewoed. De regen viel zoo bij slroomen neer, dat het geheele dal tot aan de stad in een meer veran derd werd. De spoordijk op liet traject EisenachLichtenfels wercl over een af stand van 300 M. overstroomd. Veel vee is omgekomen. Uitsluiting in de Engelsche bouwbedrijven. De nationale conferentie van werkge vers in de bouwbedrijven in Engeland beeft besloten tot een nationale uitslui ting, welke den öen .Juli zal ingaan. De oorzaak van de uitsluiting is gelegen in de weigering van de leden der vakver- eenigingen om de arbeidsovereenkomst te aanvaarden^ welke het bestuur met de werkgevers gesloten heeft. Ofschoon het conflict uitsluitend Liverpool betrof, zal de uitsluiting voor het geheele lartd gel den en zullen ongeveer 700.000 man er bij betrokken zijn. De uitsluiting beteekent vermoedelijk de stopzetting van nage noeg het geheele bouwbedrijf in Engeland. De ex-koning van Griekenland. Koning George en koningin Elizabeth van Griekenland zijn Vrijdagavond van Boekarest naar Parijs vertrokken. De ex- koningin gaat voor een badkuur naar Evian, doch de koning zal vermoedelijk na eenige dagen doorreizen naai' Lon den, in de hoop, daar door bemiddeling zijner vrienden de een of andere positie te verwerven. Nu de Grieksche regee.ring het hem in uitzicht gestelde bedrag niet betaalt, verkeert de ex-koning met zijn gezin en personeel in moeilijke omstandig heden, vooral nu ook de particuliere be zittingen dér dynastie zijn geconfiskeerd. De verkiezingen in Zuid-Afrika. De meerderheid van de nationalisten en arbeiderspartij samen is tlians tot 29 stemmen gestegen. De groote kwestie is ,thans, of de arbeiderspartij in de regeering zitting zal nemen. Tielman Ross- meent, dat Hertzog aan de arbeiders twee porte feuilles zal aanbieden, maar de arbeiders partij is gekant tegen deelneming, als zijnde strijdig met de partijbeginselen. Een conferentie van de .arbeiderspartij te Jo hannesburg, op 29 Juni te houden, zal de houding der arbeiderspartij in dezen be palen. Herrie in den Keulschen Gemeenteraad. De Vrijdaggehouden zitting van den Keulschen gemeenteraad is door de com munisten onmogelijk gemaakt. Door het indienen van een reeks van voorstellen' en eiken anderen spreker door een waar Indianen-gehuil het zwijgen op te_ leggen, beletten zijeen geregelde afwerking van haar broeders bed stond; maar op Edna's vaal gelaat w,as geen enkele traan te bespeuren. Zij had die al vergoten aan den voet van Gods troon: en nu Hij het beter vond, haar smeekingen af: te wij zen, boog zij zwijgend het hoofd met droge oogen oncler de roede, die Hij voor haar iioodig achtte. Die nacht vlood hoen en daarmede het dierbare; 'leven van don jongen; nu on clan scheen het, of zijn ademhaling zou blijven stilstaan maar ,dan weer deed een zwak hijgen zien, dat de ziel wor stelde om zich van de stof los te maken. Die arme moeder scheen geheel buiten zichzelf te zijn. Zij riep alleen maar, dat haar kind nog eenmaal tot haar spre- tketn 'zou- „Zing nog eens iets voor hem, Edna! O, misschien zal hij dat hooren. Hot zal hem uit zijn verdooving doen opwaken!" Doch Edna schudde haar hoofd. „Hij zon het niet meer hooren, noen, neen. Hij luistert nu naar den zang bij de gouden harpen in het nieuwe Jeru zalem''. De eerste stralen vielen in de doodeii- kamer. Zij kusten de welbekende bloemen op de borst van den kreupele, en vielen warm. en lichtend over de koude oog leden. VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs Per 3 maanden, franco per post, f3. Losse nummersf0.05 P r ij s der A d v e r f e n t i n 14 .iregeis f 1.20, elke regel meer 30 et. Bij abonnement belangrijke korting. de agenda. Uitroepen als: ik zal je over de banken sleuren, jullie hooren aan den eersten den besten lantaarnpaal, schoften, weerklonken onophoudelijk door de zaal. Een communistisch oorlogsinvalide met één arm wilde een sociaal-democratisch afgevaardigde te lijf. Met de grootste moeite konden handtastelijkheden wor den voorkomen. De gasaanval in een Senaat. We hebben Zaterdag melding gemaakt van een gasaanval in den senaat van Rhode Island, waarbij enkele afgevaar digden het bewustzijn verloren. Naar de Engelsche bladen melden, zal deze on welriekende aangelegenheid nog wel een nasleep hebben. Men vreest, dat liet zon der bloedvergieten niet zal afloopen. De pogingen van den gouverneur, om tusschen democraten en republikeinen een compromis tot stand te brengen, hebben gefaald. De republikeinsche senatoren ver schijnen niet meer ter vergadering en ver laten den staat, daar zij hun leven in' gevaar achten. Door den uittocht van deze afgevaardigden is het onmogelijk het be- noodigde quorum (aantal leden) bijeen te krijgen. De gouverneur heeft dan ook reeds gedreigd desnoods niet de militaire macht de republikeinen naar den senaat te zullen laten brengen. Het parlementaire leven staat stil en de regeering krijgt geen volmacht om ze kere uitgaven te doen. Een duizend re- geeringsambtenaren heeft sinds verschei dene weken geen salaris uitbetaald ge kregen. Terwiji do republikeinen niet meer opdagen, zijn de democraten niet voor nemens hun obstructie in verband mot hun eiscben inzake een grondwetsher ziening, zooals men weet op te geven. Deze obstructie duurt reeds vanaf Janu ari! Aan do vergaderingen komt geen eind, wijl de voorzitter van den senaat, zelf democraat, de debatten niet wil slui ten. In elke zitting voeren de democraten liet woord, waarbij iedere spreker van deze groep een rede moet houden van minstens twee uur. De strijd om het presidentschap in Amerika. Terwijl de republikeinen op hun con ventie eenstemmig Coofldge als hun can- didaat voor 't presidentschap hebben aan gewezen, heerscht onder de tweede groep, die der democraten, nog onzekerheid, op wien zij hun stem zullen uitbrengen. Volgens den correspondent, van de „Daily Tel." maakt momenteel als candi- daat der democratische kiezers, mr Da- vis, de vroegere gezant te Londen, goede kansen. Meer genoemd werden tot nog toe Mac. Adoo en mr Smith. Eerstge noemde zou echter veel van zijn popu lariteit hebben ingeboet in verband met de olieschandalen, waarbij hij zijdelings betrokken zou zijn, terwijl mr Smith, de 'katholiek, tegenstanders heeft onder de protestanten en de K.K.K.-mannen. De moord op Matteotti. De „Messagero" meldt, dat Dumini bij zijn laatste verhoor bekend zou hebben aan den aanslag op Matteotti deelgeno men te hebben, met vier andere aanval lers, wier namen nu bekend zijn. Hij zou impliciet aangegeven hebben, dat zijn op drachtgevers waren Rossi, Filipelli en Marinelli. Matteotti zou in een auto ge sleurd en bijna onmiddellijk vermoord zijn. Daarna zou men jnet het lijk naar het Vico-bosch gereden zijn, waar het lijk achter een heg werd neergelegd. De moor denaars waren daarna naar Rome terug gekeerd. Dumini begaf zich naar Filipelti, met wien hij de middelen zou besproken Eidna had baar hand op zijn ha,rt ge drukt. Zij wist, dat het nu zijn laatsten slag gegeven had, en dat Felix Andrews nu 'de kristallen zee was over gestoken om de beloofde morgenster te dragen in den dageraad der eeuwigheid en in vollen vrede te staan v'ooir de lich tend© Zon no der gerechtigheid. iGedurende de twee dagen, die op den dood van Pelix volgden, had Edna haar kamer niet verlaten, en zonder het haar te vragen, diende mevrouw Andrews haar een slaapmiddel toe, wat haar heerlijk deed insluimeren. Laa,t in den morgen van den derden dag werd zij wakker en lag eenigen tijd na te denken, wat er toch eigenlijk voorgevallen was. Haar geest was geheel verward, maar langzamerhand werd alles haai' duide lijk, toen z'j zachtjes hoorde spreken in de aangrenzende kamer, spande zij zich in om de woorden te verstaan. Zij her innerde zich als in een koortsachtigen droom alles wat er gebeurd was, sedert den nacht van Felix' dood; en haar hand op haar van pijn kloppend voorhoofd drukkend, stond zij op en gingoip een hoek van het ledikant zitten. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1924 | | pagina 1