No 221 Zaterdag 21 Juni 1924 38e Jaargang Bank voor Zeeland Staten-Seneraal. EERSTE BLAD. Buitenland. Deposito's Dit nummer bestaat uit twee bladen Pijnen in Tanden en Kiezen verdrijft men door Mijnhardt's Sanaplrin-Tabletten. GOES. lersekeG. D. VAN OOSTEN. Teleïoon 28 's-HeerenhoekJ. A. GLARUS. Teleïoon 4 Keelontsteking Abdijsiroop Drukkers-Exploitanten OOSTERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L, Burg. TeLno. 259 De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs Per 3 maanden, franco per post, f3. Losse nummersf0.05 Prijs der Advertentiën: 1—4 regets f 1.20, eike regel meer 30 et Bij abonnement belangrijke korting. Zij, die zich met I Juli op „de Zeeuw" abonneeren. ontvangen de vóór dien da tum verschijnende nrs. gratis. Gevangenen cn Ballingen. Volgens een opgaaf der „FranKf. Ztg." bevinden zich op liet oogenblilc nog omstreeks 600 Dmtsehers in Fran sche gevangenschap of voorloopige hechtenis. Het aantal ballingen, aan wie is toegestaan naar hun land terug te koeren, bedraagt volgens het blad op 1 Juni 5575 of, wanneer men de ge- zinsleden meerekent, circa. 22.000. (In totaal zijn ongeveer 40.000 gezins hoofden verbannen, dus ca. 150.000 personen). Dedoor de Fransche krijgsraden in liet bezette gebied veroordeelde Duitschers, die naar gevangenissen in Frankrijk waren avergebracht, zijn thans alle teruggevoerd naar gevan genissen in het bezette- gebied. De ge vangenen verklaren, dat zij tijdens liet transport op ze-er tegemoetkomende wijze zijn behandeld. Herrie in de Fransche Kamer. Donderdag is het in de avondzit ting van de Fransche Kamer tot zeer opgewonden tooneelen gekomen naar aanleiding van de regeeringspolitiek tegenover Elz,as-Lotharingen. Van rechts was er een interpellatie inge diend, waarin gezegd werd, dat vol komen gelijkstelling van Elzas-Lotha- ringen op 't oogenblik nog niet mo gelijk is. Bij het debat verklaarde de socialistische afgevaardigde Weil, dat de meerderheid der bevolking van El- zas-Lotharingen voor handhaving van den tegenwoordigen toestand is. Daar entegen verklaarde de Lotharingsohe afgevaardigde Schumann, dat van de 24 Lothariiigsche afgevaardigden er 21 opdracht hebben, tegen de verkla ring van den minister-president le spreken, zoodal de afgevaardigde Weii voor de '3 overige afgevaardigden niet «de meerderheid der bevolking kan op- ei sclien. Nadat hei debat gesloten was, kwam hei bij de stemming to-t een groot, kabaal, dal ten slotte inleen Tech tp art ij, vooral tussohen commu nisten- en socialisten, ontaardde. De zitting moest verdaagd en de tribune ■ontruimd worden. De verkiezing in Zuid-Afrika. De uilslag van deze verkiezing is, dat de Nationalisten zeker zijn van 62 zetels. S.A.P. (partij van Smuts) van 53. oorts zijn gekbz'en 18 leden der arbeiderspartij en één onafhanke lijke. Alleen de uitslag uit het dis trict Barber ton ontbreek! nog. De uitslag, heeft te Bloemfontein groote geestdrift gaande gemaakt. Een geestdriftige menigte juichte het por tret van Hertzog luid toe en joelde tegen dat van Smuts. Onder de geko zenen zijn de generaals Ktempi Muller cn Pinaar. Verser zijn gekozen Piot Grobler en Hjaimar Reitz. De nederlaag van Smuts is dus nog erger uitgevallen dan zij zich eerst liet aanzien. De meerderheid van 8 stemmen, die Smuts in het oude par lement had behouden toen hij liet Uniepariement ontbond, is veranderd in een meerderheid van 26 of 28 stem men voor 'de nationalisten en de ar beiderspartij. Op zichzelf zijn de na tionalisten zelfs nog 8 of' 10 man sterker dan de „Sappen". Vóór do verkiezing waren er 71 Sappten en 47 Natten. Staking bij de post in Canada. Er is .een algemeene staking van postpérsoneel in Canada uitgeroe-pfen als protest tegen nieuwe loonschalen, vastgesteld door de commissie voor herziening van de kosten van de bur gerlijke diensten. Het regeeringsaan- bod is verworpen door den bond "van personeel welke Jiet bevel tot slaking bekrachtigd 'heeft. De post diensten te Ontario en elders zijn ont redderd. De regeering heeft den di recteuren der postkantoren last gege ven om de stakers .te vervangen. Gasaanval in een senaat. In het. Amerikjaansche parlementaire leven is als nieuwe methode om aan obstructietaktiek een einde te makeh de gasaanval ingevoerd. Het terrein van deze innivalie was Donderdagmorgen de senaat van Rho de island, waar de democratische min derheid een dag- en nachtzitting had gearrangeerd, teneinde den republi keinen te beletten de begrooting aan te nemen, voordat een overeenkomst was bereikt inzake liet uitschrijven van een referendum betreffende een herziening van de Grondwet. Het debat, afgewisseld door de noo- dige rake vechtpartijen tusschen de leiders der fractie, had reeds 42 uur geduurd. Plotseling tegen 8 uur Don derdagmorgen verspreidde zich een doordringende afschuwelijke lucht door het senaatsgebouw. Binnen en kele oogenblikken zag mep. drie re publikeinen en een democraat in el- ka are zakken en bewusteloos wegdra gen. Successievelijk verdwenen onder al lerlei grimassen nog verscheidene se natoren en aanwezigen opi de publieke tribune. Bij onderzoek vond men ach ter een. gordijn een krant, van chlo- rine-gas doortrokken, welke waar schijnlijk door republikeinen dg,ar was gedeponeerd. Het was na zulk een debat niet te verwonderen, dat de senatoren niet meer zoo frisch waren en weinig weerstandsvermogen beza ten. De zitting werd geschorst. Na, anderhalf uur begon dé vergade ring opnieuw. De drie republiktemscho senatoren verschenen échter niet. Zij konden niet komen, daar zij volgens hun doktoren knap ziek waren. De voorzitter zond opnieuw boodschap pers uit om den spijbelaars te verzoe ken ter zitting te komen en mach tigde hen desnoods de zaai waar de „vergiftigden" lagen binnen te drin gen. Een politiemacht voorkwam ech ter deze gewelddadigheid. Terwijl de zitting weer in vollen gang was, wer den de drie slachtoffers naar het zie kenhuis gedragen. Korte berichten. Stresemann, de rijksminister van buitenlandsche zaken, heeft in een vergadering te Dessau als zijn over tuiging te kennen gegeven, dat de nieuwe regeering van Frankrijk er niet aan denkt, om de tot dusver gevolg de methode van bestrijding van Duitscliland voort te zetten. De Rijnland-commissie heeft goed gevonden, dat 18 uit de Palts verbannen ambtenaren, onder wie de president van de rechtbank te Pir- masens, hun ambt hernemen. De bezettingsoverheid heeft do besturen van gemeenten in het be zette gebied verzocht lijsten over te leggen van ingezetenen, die door den Franschen krijgsraad zijn veroordeeld of verbannen. Blijkbaar heeft men te doen met een voorbereiding van am nestie. Het bestuur van de gemeente Dusseldorf heeft zich gewend tot ge neraal Douchy van de Fransche be zetting, om hem te wijzen op den moeilijken toestand, waarin de stad zich door de aanwezigheid van het buitengewoon groote garnizoen be vindt, dat het grootste is in het be zette gebied en misschien wel in de geheele wereld. Een groot aantal open bare gebouwen, vooral scholen, zijn in beslag genomen, zoodat 8947 kin deren van onderwijs verstoken zijn. Over geheel Frankrijk zijn de laatste dagen onwe'ders voorgekomen, die groote schade aan het veldgewas hebben aangericht. Er zijn verschei dene menschen door denbliksem ge dood. De Weensche bladen vernemen uit Belgrado, dat de binnenlajidsche politieke toestand zoozteer gespiannen is, dat met verrassingen rekening te houden is. In verschillende doelen van het land zijn afgevaardigden der op positie lastiggevallen. „Twee bóeren- afgevaardigden zijn mishandeld en hehben zich naar aanleiding daarvan met een protest tot den 'koning ge wend. --- Nhar de Weensche bladen uit Belgrado vernemen zijn twee Fransche torpedojagers in de haven van Anti- van aangekomen. In geheel 'Midden-Duitschland heerscht thans een hittegolf. Te Ber lijn werd gister 29 graden Celsius in de schaduw geconstateerd. Een Zweedsch smokkelschip kwam in botsing met een douaneboot. De laatstgenoemde zonk onmiddellijk. De douanen werden echter door de smokkelaars gered. De Zuid-Afrikaansclie partij 'kreeg 150.000 stemmen bij de ver kiezingen, de nationalisten en de la bours tezamen 169.000. Men begint zich in Engeland eenigszins ongerust te maken over de voortdurende nieuwe gevallen van slaapziekte. Er hebben zich thans weer vijf nieuwe gevallen voorgedaan in Glasgow, waardoor het totaal voor liet geheele land sedert begin April is gestegen tot bijna 300, waarvan er reeds 23 een doodelijkten afloop hadden. - De financiën van de stad Stock holm hebben een schitterend ja,ar 1923 gehad. De inkomsten waren veel groo- ter dan 'geraamd was. Er is een sur plus van 19.8 millioen. Inderdaad een gelukkige stad. - Generaal Sir Dighton Probyn, de controleur vau de huishouding van de Engelsche 'Koningin-weduwe Alex andra, is gisteren in den ouderdom van 91 jaar overleden, na meer dan een halve eeuw in dienst der konink lijke familie te zijn geweest. Hij was vroeger schatbewaarder van koning Eduard en ging na diens dood in dienst van de koningin-weduwe over. DirectieMr. ANT. VAN BERCKEL, JOS VELTHUIJSE. Kantoor Groote Markt 21. Telefoon 74 en 204. 1 maand opzegging g 4 6 maanden 4'/j 1 jaar 5 °/0 11 oo bekrompen! B. en W. van Nieuwcr-Amstel zijn voor nemens den raad voor te stellen de straten en wegen van namen te voorzien en te breken, met het ouderwetsche wii- kensysteem. En welmet namen der Hee- ren en Vrouwen van Amstelland en Nieu- wer-Amslel; der- Baljuwcn van Amstel land; van Staatslieden; met oude buurt- namen van Amstelveen en van eonige notabelenen met de namen van Roomsch-Katholieke Geestelijken. Aan dit laatste voorstel heeft „Staat en Kerk", officieel orgaan van de Her vormde (lereformeerde Staatspartij, het blaadje van Ds Gravemeijer, ernstig aan sloot gënomen. Tegen alle voorgaande voorstellen heeft het blad geen bezwaar, maar het laatste voorstel betreffende de namen van Roomsch-Katholieke geestelij ken vindt liet tocli wel te bar. Het blad vindt dat een soort „heiligverklaring' 'van 'gemeentewege. „Hoewel in het gedeelte der gemeente Nieuwer-Amstel, dat thans nog „Boven kerk" heet, de bewoners nagenoeg allen Roomsch zijn schrijft het blad keuren wij toch niet goed, dat de wegen en straten daar ter plaatse naar Room- sclie geestelijken genoemd zouden wor den". Wij vermoeden dat daar in Bovenkerk allereerst zal gedacht zijn aan den be roemden pastoor Jan Willem Brouwers, di.c jarenlang pastoor te Bovenkerk was. Hij was in de jaren van Alberdingk Thijm en D'r P. Cuypers een der meest populaire redenaars van ons land, ge vierd journalist; grondig geschiedkenner, fijn letterkundige en Vondelkenner. Zijn naam had een klank ver over de gren zen van ons land. Maar dat deze nu ver bonden zou worden aan een straat in de gemeente, welke hij zoo lang tot eer en glorie is geweest, dat acht dit blad toch te veel eer. Er zijn mindere goden in ons land, wier nagedachtenis in den naam van een straat "werd vereeuwigd. Staat en Kerk" heeft er geen bezwaar tegen. Maar de naam van een "Roomschen pastooris tocli al to ergerlijk voor dat 'Protestant- sche gemoed. Kan het kleinzielige!'? vraagt de Msb. De haven van V1 i s s in gen. Het Hbld. schrijft Wij mogen den heer Van Swaay het compliment niet onthouden dat hij nu eindelijk eens kleur bekend heeft ten aanzien van de haven van Vlissingen. Hij heeft nu ten minste ronduit als zijn persoonlijke meening te kennen gegeven dat hij, op grond van adviezen van de afdeeling Scheepvaart, Handel en Spoor wegen, niet meende dat er „met eenigcj zekerheid" iets van de havenuitbreiding was te verwachten. Terécht merkte de heer Wibaut in repliek op, dat „met eeni- ge zekerheid" niemand van te voren iets kan voorspellen omtrent eenige ha ven. D:e lieer Smcenge had liet voordeel van een vluchthaven genoemd maar, zoo zei de Minister, het is veel voordeeliger voor do schepen die op den vloed moeten wachten, om dat op de r e e d e van Vlis singen te doen dan zich den last en de kosten .te getroosten van het in- en uitva ren der^ haven. Maar die afgevaardigde merkte in repliek' zeer juist op, dat de reede een heel goede wachtplaats is bij goed weer, docli dat het er bij stormweer minder aangenaam kan zijn. Och ja, dat zou de Minister ook kunnen weten als liij zich niet liet e i n p a u k e n door ambtenaren die op hun bureaustoel ver drogen en b.v. eens bij cle loodsen (bii de loodsen, de mensclien z el ven, niet bij liet Loodswezen, óók weer een administratie) informeerde hoe die reede is wanneer daar, bij stormweer, een schip driftig wordt en tusschen al de veranker den doorknikkert. Wat Vlissingen als „aanloophaven" be trof, ook daarin geloofde de Minister niet. 'tWas wel mogelijk, zeker, maar hij geloofde niet dat het als zoodanig ooit iets zou worden. En al die brieven van buitenlandsche maatschappijen, die de lieer Wibaut had aangehaald, och dat waren maar vriendelijkheden jegens den burgemeester van Vlissingen.- Zoo zoo. En dan die schepen die telkens pogen in Vlissingen binnen te komen in het adres' van liet gemeentebestuur zijn ver leden jaar de gevallen met naam en da tum genoemd waren dat ook manifes tanten van vriendschap jegens dien bur gemeester? En- de deskundigen die in dat adres waren aangehaald ook? En de vorige Commissaris der Koningin in Zee land (wij weten niet hoe de tegenwoor dige er over denkt) eveneens? En de Ka mer van Koophandel voor de Zeeuw- sche eilanden? En danja, hoe zit het dan nog met dien minister van Water staat, die anderhalf jaar geleden, in zijn Memorie van Toelichting schreef: „Voor de toekomst van Vlissingen is het van veel belang, dat de haven verbetering spoedig tot stand komt" en die in de Tweede Kamer zeide: „Vlissingen ligt gunstig en men kan er een schitterende haven maken". Due minister 'tis curieus, maar hij spelde zijn naam n e t eender als de tegenwoordige, tocli was het natuurlijk een ander man geloofde dan toch wèl in het nut van het werk. De tegenwoordige heer V an Swaay dus echter niet (hij had zoo iets trouwens al eern te kennen gegèven, maar nog nooit zoo flink). Hij heeft dan ook al het mogelijke gedaan om de havenuit breiding, waartoe een wet hem ver plichtte en waarachter een Kamermotie stond die hij niet durfde trotseeren, op meer dan één wijze te saboteeren. Eerst heette het: het project voor den kaaimuur moet nog eens worden onderzocht. Toen: de commsisie voor de werkverruiming moet de urgentie beoordeelen. Daarna we der: de Minister van Buitenlandsche Za ken maakt bezwaar. En toen het buiten landsche argument niet houdbaar bleek, werd het beproefd met.... chantage! Jawel, chantage. Wat wij onlangs hoorden van een lid van Gedeputeerden vau Zee land, n.l. dat er pressie op de Staten werd uitgeoefend om de Vlissingsehe ha ven maar los te laten opdat er dan geld zou loskomenvoor andere w erken in Zeeland, is ons nu door eigen woorden van den Minister beves tigd.. In elk geval is dit een manier van doen waarvoor we slechts één juist woord kunnen vindenonwaardig. De staking in Twente geëin digd. In de gisterenmiddag te Enschede ge houden ledenvergadering van „De Een dracht" welke door 1500 arbeiders werd bijgewoond en die duurde van half drie tot zes uur, werd in verband mot de steeds stijgende werkhervatting en de aan melding voor werk door arbeiders van buiten Enschedé en uit de Duilsche grens plaatsen, op voorstel van het hoofdbestuur bij acclamatie besloten aan de commissie ad hoe uit de fabrikanten te berichten, dat voor wat betreft -de Enschedésche fabrieken, Maandag aanstaande het werk door de stakende leden van „De Een dracht" zal worden hervat. Ook de Lan delijke Federatie van Textielarbeiders nam een gelijk besluit. Ook te Almelo, Glanerbrug, Losser en Overdinkel zijn gelijkluidende besluiten ge nomen. Is er smadelijker nederlaag voor de roode schreeuwers denkbaar? Ze krijgen wel hun verdiende loon. De leiding der Chr. en R.-Iv. organisaties kan tevreden zijn. C li r. N. at. Vakverbon d. liet is 1 Juli a.s. 15 jaar geleden, dat het C. N. V. werd opgericht. In verband met dit feit, wordt door het Verbond op dien dag te Utrecht een buitengewone Algemeene Vergadering gehouden. Des morgens wordt o.m. behandeld een Rap port, inzake de samenstelling, taak, enz. der Christelijke Besturenbonden. Des na middags te half drie spreekt de heer J. Schouten, lid der Tweede Kamer, over: „Geestesgesteldheid en werkelijkheid". Door den Utrechtschen Christelijken Be sturenbond wordt des avonds aan de Al gemeene Vergadering een feestavond aan geboden, waarop Prof. Dr J. R. Slote- maker de Bruine een opwekkend woord zal spreken. catarrh, bronchitis, schorheid. Gebruik AKKER's Eerste Kamer. De begroeting voor Curasao is-a&n nomen, nadat dhr v. Kol nog eens weer de regeering van „niets doen", „plichtverzuim" en te groote bezui niging had beschuldigd." De minister van koloniën wees er echter op-, dat Curasao binnenkort een sluitende be grooting zal hebben, wat toch geen slecht teekten is. Bij de begroeting van Koloniën hield dlir y. Kol (soc.-dem.) een interpellatie over de besteding van Indische gel den voor de Nederlandsche marine. Volgens hem is het schande, dat Ne derland de eenige mogendheid is, die de koloniën laat meebetalen aan haar eigen marine. De minister wees er op; dat hand having van rust en orde door leger en vloot, beveiliging van de scheep vaart, enz. toch ook yen groot be lang is voor Indië. Een motie-v. Kol werd ten slptte verworpen met 22 tegen 8 stemmen (vóór alleen de S. D. A. P. en enkele vrijz.-democraten). Toen volgde de oorlogsbegrooting. Dhr de Muralt (V. B.) moest van het roode standpunt ten aanzien der be wapening niets hebben. Hij was van oordeel, dal de sociaal- en vrijzinnig- democraten als zij zelf aa,n het roer kwamen, hun negatief standpunt, op het gebied der defensiepolitiek! .zou den moeten laten varen. Toch zou de Vrijheidsbond tegen deze begroo ting stemmen, omdat de reorganisa tie van het leger voor den Vrijheids bond niet is te aanvaarden. De or ganisatie is te groot en kan niet be wapend worden. Bet wordt een kind met een waterhoofd. Dhr Idenburg bestreed dhr de Mu ralt die zijn hart verpand heeft aan het stelsel-Pop. Dit stelsel van slechts 36 bataljons blijft verre beneden het noodzakelijke minimum. Ook in 1914 was dit minimum niet aanwezig blij kens de ervaringen van den toenmali- gen opperbevelhebber, generaal Snij ders. Het is dus reclit en goed, dat de legerformatie breeder is opgezet. Dinsdag voortzetting. Tweede Kamer. Nadat de voorzitter had meegedeeld, dat het zijn bedoeling was de Kamer op i Juli en zoo noodig ook op 4 Juli in openbare vergadering bijeen te roepen ter behandeling van eenige spoedeischen- de wetsontwerpen, werd de* behandeling van de wetsontwerpen tot naasting van de spoorwegen Zutphen en Almelo naar do Duitsche grens voortgezet. Met nadruk verklaarde de minister dat het .algemeene belang de hoofdreden is van deze naas ting. Kleine stukjes particuliere lijn in het groote spoorwegnet zijn in dat alge meen belang niet toelaatbaar. Na eenige wijziging werd het ontwerp aangenomen. Het voor het verkeer zoo belangrijke onteigeningsontwerp ter verbetering van den weg D;en Haag naar Rotterdam over Delft ondervond weinig tegenkanti ng, al wilden enkele Kamerleden wel eenige wij ziging in de plannen. Tenslotte werd het ontwerp oqgewijzigd aangenomen. Hierna ging de Kamer weer aan hat ruilverkavelen. Dien vorigen keer was z-e-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1924 | | pagina 1