Mo 212
Woensdag 11 Juni 1924
88e Jaargang
LEVENSLEED.
Buitenland.
Binnenland.
M^r „é"T Ijf J Ê*m ÈËi^ Mf Ms JMi MÊ? Prijs der Advertentie n:
FEUILLETON.
Hoesters -r-ru'
Abdijsiroop
Drukkers-Exploitanten: êÊBËÈB&W VERSCHIJNTJLKEN WERKDAG.
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES fiTT
f|||f "'^Wsja aEg9 .vfflL Mtfjr /„jOT Abonnementsprijs
Bureaux: Lange Vorststraat 68-70, Goes B 5iA jÊÊËW JÊSk jÊKm W£S WêÊ Per .3 maanden, franco per post, f5
JhSf M^Mw M MfW flr Ka Mkr lew pjW MW Wjf '-W t-M Losse nummers
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58 gSËW JM& Essf itrJfW BEtr Wm Mj BSf ^B Mg
Postrekening No. 36000. EBB ÈÊÊB^^ JfSr B&gS&r SBSjggg^r m? 3&J Jgp BB ^B
te Middelburg: meer
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 jJpMraawlr sjfBlBy IgSgpr Bij abonnement belangrijke korting.
Een aanval op de Pacificatie.
In de Tweede Kamer heeft de Vrijheids
bond bij monde van m-ej. Wte'sterman een
aanval gericht op de Pacificatie, welke
door de redactie van „Het Vaderland"
welks (liberale) politieke hoofdredacteur
)(in deze pacificatie een groot aandeel
heeft gehad, in de volgende bewoordin
gen wordt afgeslagen.
„.Juist om het groote vrijheidsbeginsel,
dat aan de Pacificatie ten grondslag
ligt, betreuren wij het zoo, dat het lid
van den Vrijheidsbond, Mevr. Wiester
man, daartegen in de Tweede Kamer
zoo krachtig stemming heeft gemaakt met
haar: „Het staat te bezien, wie tenslotte
:met de Pacificatie het minst tevreden is,
de rechter- of de linkerzijde". Wjj zouden
wel eens de vraag willen stellen, of zij
die studie gemaakt heeft van 't raplport
der Staatscommissie, welke van haar ver-
eisehl mag worden. Of zij kan ontkennen
dat hoofddoel van de staatscommissie ia
geweest door verhaasting van bereiking
van bet eindpunt, waardoor de school
strijd als politieke strijd zou ophouden,
die onderwijs en land, beide ten verder-
vc moest voeren, is geweest belangrijke
verheffing van het peil van het onder
wijs, ook dooi' veel betere opleiding van
de onderwijskrachten en betere salari-
cering, al is de Staatscommissie daarbij
lang niet zoo ver gegaan als de Onder
wijswet 1920- En als gij, lieve mevrouw,
thans klaagt, dat van al dat moois niets
is gekomen ,dan vergeet gij, dat er zooiets
als oorlog is geweest. Er is gtoote geld
verspilling geweest door te ruim toege
ven aan den wensch, dat ieder zijn school
tje moet hebben. Gij kunt zeker dat niet
meer betreuren dan wij, maar 'tis1 mede
te schrijven op rekening van den waan
waaraan wij allen gelaboreerd hebben
in de eerste jaren na, den oorlog, dat
het geld niet op kom. Eu laten wij
tweeën, gij geachte mevrouw en uw
dienaar, schrijver dezes, daar niet te hard
over vallen, want ,a 1 s w ij b e i cl e n .o n-
ze n zin hadden g-eik r-e gen, ria,n
zou er een s a 1 .a r e e r i n g v 01 o< r
d e 011der w ij z e r s verkregen z ij n
die ons 'thans voor een onder
wij s b e g r o o t i ng z o ude n hebbe n
gezet met een v-e el, veel hoog-er
cij f er dan de 92Vr m i 11 i o-en a,a n
salarissen voor liet Lager On
der w ij s. In dit opzicht doen Regeering
en IVolk, want beiden staan in dezo
schuldig, maar beter, niet naar bet ver
leden te zien, of tegen wien of wat ook
daaruit een wapen te smeden. D|e aan
vallen op Aafberse en D|e Visser, die
het geld zouden hebben zoek gemaakt,
zijn voor ons even abgeschmackt als
glossen over den Millioenenrit, wij kun
nen alle zonder onderscheid een peccavi
stamelen".
In dit stukske worden harde waarheden
gezegd en gulle bekentenissen afgelegd.
Wij hebben er enkele van gespatieerd,
Maar met de slotopmerking zijn wij het
niet eens. Indien toch, in 1918, de Kamer
ware meegegaan mot de voorstellen van
den Vrijheidsbond, bij monde van deszei fs
leider, mr Dresselhuijs, opi het terrein
van den Arbeid, dan zouden wij: nu met
een schuld gezeten hebben van nog meer
dan een paar honderd millioen. Maar
toen was vrees en angst aan die zijde
voor 't roode gevaar de drijfkracht. Die
hebben allicnt ook de regeering parten
gesp'eeld. Doch zoo onzerzijds daaraan
herinnerd wordt, geschiedt dit volkomen
terecht. Terneer, nu de lust tot bezuini
ging aan de zijde van den Vrijheidsbond
131).
Toen meneer Leigh en Gertrude bin
nenkwamen, was er algemeene beweging.
De dames staken de hoofden bij elkaar
en fluisterden elkaar hun oordeel over
baar hoed en mantel toe.
Een oogenblik daarna kwam mevrouw
Murray langzaam het kerkgebouw bin
nen, en Edna's hart scheen bijna stil te
staan, toen zij meneer Murray's krachtige
gestalte achter haar aan zag komen. Hij
opende de deur van hun bank, en wachtte
tot zijn moeder voorging; daarop ging liij
zitten en sloot de deur. Edna had zijn
gezicht slechts half kunnen onder
scheiden.
De predikant kwam binnen, en toen hij
den preekstoel beklom begon het orgel
zijn plechtig praeludium in te zetten.
Toen 'het koor opstond en begon, stond
Edna daar stil, met haar boek in de hand,
baar oogen vast gericht houdend op de
bank der Murray's.
De triomf galmen verstomden, het or
gel snikte nog na en Edna opende haar
hppen en zong haar solo.
®a©n haar heldere stem door de ge-
mr Dresselhuijs voorop, inzake Onderwijs,
nu ook weer, zoo bedroevend gering is
'gebleken.
De Vrijzinnigen tegen!
Betreurenswaard in liooge mate is cle
houding van de vrijzinnige partijen in de
Tweede Kamer, tegenover de pogingen
van de Regeering om te komen tot herstel
van het financieel evenwicht.
Wanneer men de vrijzinnige bladen
leest en de vrijzinnige sprekers hoort
redevoc-ren, clan is het alles bezuiniging
wat de klok slaat.
Dian schijnen zij zelfs meer en beter dan
andere partijen van de noodzakelijkheid
van bezuiniging en versobering overtuigd
te zijn.
Maar als het op daden aankomt, dan
is plotseling de wind gekeerd.
Als voorstellen, die werkelijk bezuini
ging kunnnen brengen aan de orde komen,
dan zijn toevallig altijd de vrijzinnigen
tegen.
Het is waar, op dezen regel bestaat een
enkele uitzondering. Maai' bet zijn zeld
zame uitzonderingen, die den regel be
vestigen.
Men leze maar onderstaand lijstje uit
de „Nieuwe Leidsche":
Toen minister De Visser het vorig jaar
bij de technische herziening der L- O.-wet
voorstelde aan één onderwijzer meer leer
lingen toe te vertrouwen, dan volgens de
wet van 1920 toelaatbaar wa.s, stemden
de vrijzinnigen tegen.
Toen dezelfde bewindsman voorstelde
de leeraren van het M O. en het Voorbe
reidend H.O. met eenige lesuren meer te
belasten, stemden de vrijzinnigen tegen.
Toen een voorstel aan de orde kwam
om de inkomsten te versterken, door de
collegegelden voor studenten te verhoo-
gen, stemden de vrijzinnigen tegen.
Toen minister öolijn voorstelde om cloor
een belasting op bier en thee het tekort
te verminderen, zocht cle vereenigde lin
kerzijde een uitvlucht, om zich tegen het
voorstel tc kunnen verzetten en stemden
de vrijzinnigen tegen.
En nu de vorige week de wijziging van
de Leerplichtwet en de Lager-Onderwijs-
wet aan de orde kwam, door welke wijzi
gingen cle Regeering vele millioenen hoopt
te bezuinigen, nu stemden weer de vrij
zinnigen tegen.
Het wordt steecis duidelijker, dat de
vrijzinnigen, ondanks hun geroep om be
zuiniging toch niet voornemens zijn, of
niet den moed hebben, aan de bezuiniging
daadweikelijk mede te werken.
Als het er op aankomt zijn altijd weel
de vrijzinnigen tegen.
Die praktijk heeft nu reeds overtuigend
bewezen, dat op het stuk van cle bezui
niging van de vrijzinnigheid niets is te
verwachten.
Onophoudelijk klinkt het refrein: cle vrij
zinnigen tegen.
Met 't gevolg, naar wij hopen, dat de
'kiezers, die van de noodzakelijkheid van
bezuiniging overtuigd zijn, in 1925 cle
zaak zullen omkeeren en zich duidelijk
zullen uitspreken tegen de vrijzinnigen.
De crisis in Frankrijk.
De groepen der linkerzijde in de Kamer
namen gisteren voor de Kamerzitting met
alg. stemmende volgende motie aan: „De
Kamer is besloten niet in relatie te tre-
welfde ruimte klonk, vergaten de men-
schen de welvoegelijkheid, en keken om
naar de zangeres. Zij zag, dat mevrouw
Murray opschrikte en nieuwsgierig naar
haar opkeek, en voor een oogenblik beef
de de volle zuivere stem een weinig, toen
zij bemerkte, dat mevrouw Murray haar
zoon iets toefluisterde. Maar hij keerde
het trotsche hoofd niet om, hij leunde
'met de elleboog op de leuning van de
bank, terwijl hij liet hoofd op de hand
liet rusten.
Toen de voorlezer zijn diensten verricht
had, en de predikant opstond in den
preekstoel en zijn preek aanving, voelde
Edna eyen een stille ontroering, want
de tekst behelsde de waarschuwing, wier
vergulde letters de bloedvlek bedekte:
„Oordeelt niet, opdat gij niet geoordeeld
wordt."
Toen liij zijn tekst liad uitgesproken, had
de predikant evengoed voor de met mos
begroeide steenen kunnen spreken, ten
minste voor zoover bet twee personen on
der ^ijn gehoor betrof. Edna zag neer
op het fijn-gevormde hoofd van meneer
Murray, en zij kon de lijnen van het pro
fiel zien. ze waren regelmatig en donker,
als gesneden in brons.
Gedurende het volgende half uur schet
ste en kleurde haar levendige verbeelding
een visioen van verrukking wat had
kunnen zijn, als die beweginglooze man
den met een ministerie, dat door zijn
samenstelling een ontkenning is van het
recht van het parlement. Zij weigert liet
niet-constitutioneel debat aan te gaan,
waartoe zij is uilgenoodigd, en is beslo
ten elke discussie op tè schorten tot op
den 'dag, waarop de souvereine wil des
lands zich zal hebben uitgesproken."
Over deze motie werd de meening dei-
Kamer gevraagd.
Deze motie tot verdaging, die klaar
blijkelijk tegen het aanblijven van presi
dent Millerand gericht was, werd met
239 tegen 214 stemmen aangenomen. De
Kamer besloot de motie met den uitslag
der stemming te doen aanplakken. Daarop
is de zitting geschorst.
In den Senaat ging het evenzoo. Na
voorlezing van cle presidentieele bood
schap en de regeeringsverklaring welke
toejuichingen van reclits, interrupties van
links uitlokten, lieeft de voorzitter van
den Senaat liet verzoek tot uitstel deri dis
cussie in stemming gebracht. D;e verda
ging van het debat is met 154 tegen 144
stemmen aangenomen. D'e vergadering is
vervolgens ook daar geschorst.
Millerand heeft daarop be
sloten af te treden. Frankrijk krijgt
dus een nieuwen president. Herriot wordt
nukabinetsformateur.
Korte berichten.
Een ernstig auto-ongeluk is er op
den eersten Pinksterdag in het bosch
van Compiègne gebeurd. Op een kruis
punt van twee wegen zijn een auto,
waarin behalve de chauffeur, drie dames
zaten, en een toeristenbus met zeventien
mensclien erin met elkaar in botsing
gekomen. Resultaatdrie doorlen en
twaalf gekwetsten, van wie er eenigen in
liopeloozen toestand verkeeren.
Ten noorden van Berlijn is Maandag
een autobus vol passagiers op een over
weg door een lokaaltrein aangereden,
waarbij de autobus omviel en de loco
motief ontspoorde. Vier mensclien zijn
gedood.
De vooruitgang in den toestand ran
den Oostenrijkschen bondskanselier Dr
Seipel is opgehouden. Hij heeft netel-
koorts gekregen. De temperatuur is ge
stegen en de polsslag versneld.
Tengevolge van een hevigen storm
is het Ladogameei' buiten zijn oevers
getreden. De overstrooming heeft groote
schade aangericht en tal van slachtoffers
gemaakt. Niet alleen zijn duizenden dak
loos, maar ook hebben vele mensehen
den dood in de golven gevonden.
Men meldt uit Brussel, dat de fruit
oogst dit jaar, overal in België over
vloedig zal zijn. Vooral in Limburg en
Zuid-Luxemburg zijn de boomen reeds
zwaar beladen en verwacht men onge
meen veel kersen, appelen en peren.
Tengevolge van de mijngasontplof-
fing te jWilkesbarre in den staat Pennsyl-
vanië zijn negen-en-twintig mijnwerkers
gedood, terwijl van veertig, die in de mijn
zijn opgesloten, het lot nog niet bekend is.
Santa Anna aan de kust van Ca-
lifornië is in de Newport Baai een boot,
waarmee een aantal lieden uit visschen
was gegaan, omgeslagen. Die golfslag ver
pletterde zes mannen en twee jongens
op de kustrotsen.
Gedurende de -Pinksterdagen hebben
niet minder dan 2000 bierrestaurants in
Berlijn wegens gebrek aan bier tengevolge
van de staking in de Berlijnsche brouwe
rijen moeten sluiten.
Door de groote drukte op de Pink
daar beneden, daar in die bank met rood-
fluweelen zitting, zijn ziel bewaard had
voor zulke grove zonden. Een visioen
van een gelukkige, trotsche, jonge vrouw
den scepter zwaaiend op „Le Bocage",
haar warm, zonnig liefdelicht latende
vallen in het eenzame leven van zijn
meester; zijn heftige natuur verzachtend,
de hare krachtiger makend; hem helpend,
tot heil der menschheid; al het goede
en schoone liefhebbend; zij samen God die
nend en Hem aanbiddend; zij wandelend
hand in hand met haar echtgenoot door
'de breede vallei der aarde, met gezichten,
stralend van vrede, opwaarts starend ten
hemel.
„Zij God genadig, als de levensavond
zonder vreugd,
Terug doet denken aan den schoonen
droom der jeugd,
Niets dat het hart zoo martelt als de pijn.
Van 't onherstelbaar: ,,'t Had zoo anders
kunnen zijn
1 Eindelijk, een flauwen kreet slakend,
die door geen enkel oor gehoord werd,
dan alleen door Hem, die nooit slui
mert, trok Edna haar oogen los van de
plek, waar meneer Murray zat, en sloeg
ze op naar het- beeld van den Christus,
wiens kleurlooze lippen schenen te lis
pelen
„Hebt goeden moed! Wie volharden zal
sterdagen zijn in de buurt van Berlijn
talrijke auto-ongelukken voorgekomen.
Daarbij is o. a. de bekende teekenaar Ma-
tejka zwaar gewond.
De Moskousche sowjet heeft beslo
ten een nieuwe belasting in te voeren,
welke wordt gelieven van de woningruim
te en waarbij de vloeroppervlakte als
maatstaf dient. Deze belasting wordt al
leen gelieven van de „niet arbeidende"
bevolking en de tarieven zijn zeer boog.
De epidemieën in Rusland breiden
zich uit. Ook Azerbeidzjan is thans in
ernstige mate door de malaria aangesto
ken; bestrijding der ziekte kan slechts op
onvoldoende schaal plaats hebben, wegens
gebrek aan geneesmiddelen. In de repu
bliek Bokhara hebben zich pestgevallen
voorgedaan en vreest men voor het uit
breken van een epidemie.
Die postcheque- en girodienst.
Naar wij vernemen is thans op het Cen
trale Girokantoor een aanvang gemaakt-
met het berekenen van de rente over 1923
Zooals onze lezers zich misschien zullen
herinneren, wesligden wij enkele weken
geleden de aandacht er op, dat de reke
ninghouders nog maar steeds wachten
op den eindstand hunner rekening per
31 December 1923. Gelukkig schijnt on
der de leiding van den nieuwen directeur
thans vast te staan, dat eerst alle werk
zaamheden, welke beteekenen achterstand
opruimen, verricht moeten zijn, aleer tot
opening van dien dienst kan worden be
sloten. 't Is trouwens eigenaardig, dat
thans zelfs geen vermoedelijke datum van
opening van den dienst meer wordt ge
noemd.
Het vaarwater der Schel d e.
Na de Belgische, hebben ook de Neder-
landsche loodsen een klacht ingediend
bij den Nederlandschen .Waterstaat
over den gevaarlijken toestand in den
pas van Bath. Bijzonder gevaarlijk ach
ten zij hem in de scherpe bocht tusschen
de roode ton 39 en de zwarte ton 45,
In de scheepvaartkringen te Antwerpten
is men ook niet gerust over den stand
van zaken te Bath, welke oorzaak zou
kunnen worden van ernstige ongelukken.
Een paar reeders gaven den wensch te
kennen, dat België goed zou doen te Bath
een avido-schip te leggen om het ver
keer in den nauwen, krommen pas te
regelen, zooals dit in het kanaal van
Kiel, van Suez en op vele andere kanalen
én rivieren geschiedt, ten einde botsingen
te voorkomen.
Uit Antwerpen wordt gemeld, dat do
commissie voor de maritieme beweging
Zaterdag op- het stadhuis aldaar beeft
vergaderd om den toestand van de Schel
de te bespreken. O'P deze vergadering
Werd geprotesteerd tegen de alarmeeren-
de berichten over de Antwerpisfche haven,
die door de ooncurreerende haven, wor
den geëxploiteerd. Zoo zou Rotterdam
pogingen doen om den wolhandel te be
machtigen en daarvoor reeds met een
'Amerikaanseh consortium in bespreking
zijn. Die commissie zal er bij het parle
ment op aandringen, om gedaan te krij
gen, dat de wolhandel voor Antwerpen
behouden blijft.
Wie is kostwinner.
Volgens de „Tel." heeft de minister
van onderwijs een uitvoerige circulaire
aan do gemeentebesturen gericht, waarin
tol het einde, die zal zalig worden. Wat
ik doe, weet gij nu niet, maar gij zult heij
na dezen verstaan."
De predikant, die onder de schilderij
van den Meester stond, Dien hij diende,
sloot den Bijbel, en eindigde zijn rede
met zijn tekst nog eenmaal uit te spreken:
„Oordeelt niet, opdat gij niet geoordeeld
wordt."
Het orgel dreunde en de lofzang werd
aangeheven; de zegen werd uitgesproken
en onder het plechtig spel van het orgel
verliet de verzamelde menigte het kerk
gebouw.
Met beide handen op haar liart gedrukt,
leunde Edna zwaar over de leuning der
galerij.
„Morgen ga ik voor altijd vertrekken.
■Nooit zal ik zijn gelaat hier op aarde weer
aanschouwen. O! ik moet het nog een
maal zien."
Toen hij de kerk doorliep, wierp meneer
'Murray zijn hoofd lichtelijk achterover,
en zijn oogen zwierven op naar de ga
lerij en ontmoetten de hare. Het was
een langdurige, ernstige, hartdoorgron-
dende blik. Zij zag een gelaat nog in
drukwekkender dan vroeger; want de
spotlach was er van verdwenen, de bit
terheid, de Uitdrukking van de roekeloos
heid, hadden plaats gemaakt voor een
droevige beslistheid, en de verzachtende
schaduw van diep berouw en manlijke
reinigt Uw keel van het vastzittende
slijm en verruimt Uw borst met AKKER's
ook de vraag wordt behandeld: wie is
kostwinner.
De beslissing omtrent de vraag wie als
kostwinner behoort te worden aange
merkt, behoort in eerste instantie bij het
gemeentebestuur. Zoo noodig kan over
legging van een verklaring, af te geven
door den burgemeester, worden verzocht*
Met betrekking tot lien die zorg dragen
voor het onderhoud van ouders, broeders
of zusters, welke niet in staat zijn in
eigen onderhoud te voorzien en geen
steun van derden genieten, wordt de aan
dacht er op gevestigd, dat alleen wanneer
deze persoon absoluut niet in eigen on
derhoud kunnen voorzien, de betrokken
onderwijzer of onderwijzeres als kost
winner kan worden aangemerkt. Bij
ouders, pleegouders of grootouders zal
dit alleen het geval zijn, wanneer zij
bijv. uitsluitend ouderdomsrente genie
ten. Zoodra echter kan worden aangeno
men, dat die personen ook zonder on
dersteuning kunnen leven, hetzij zelf
standig, hetzij onder inwoning, kan van
kostwinnerschap geen sprake zijn.
De vergoeding der
Kamerleden.
Zooals wij dezer dagen meldden, wei
geren de Socialistische Kamerleden een
offer te brengen aan de schatkist, en
doen ze niet mee met de leden der an
dere fracties, die een gedeelte van hun
schadeloosstelling ter beschikking stel
den.
De Socialistische heeren bedanken voor
deze demagogische drijverij.
Een inzender in „Het Volk" kan zich
met die gedragslijn vereenigen.
Maar hij vindt het toch ook niet noo
dig, dat de roode Kamerleden van die
tactiek zelf profiteeren waarom Jiij komt
met het volgende voorstel
„Om nu echter de andere frakties het
argument uit de handen te slaan, dat bij
onze Kamerleden geen offervaardigheid
aanwezig zou zijn, geef ik aan onze
fraktie in overweging ook 10 pet. te
offeren van hun schadeloosstelling, maar
dan zoo, dat de helft wordt afgestaan
aan de strijdende textielarbeiders en 5
pet. aan de partijkas voor de volgende
verkiezingen."
We zijn werkelijk benieuwd of dit bal
lonnetje zal opgaan. We vreezen.
Niet neutraal, maar rood.
De neutrale Nat. Bond van Handels-
en Kantoorbedienden „Mercurius", die
in Den Haag vergaderde, heeft langdurig
gedebatteerd over het bestuursvoorstel
tot samenwerking met de S. D1. A. P.
Een der bestuursleden, de heer Vogel,
die tot de minderheid behoorde, bestreed
dit voorstel. Hij zei o.m.
Wij willen ons niet binden om alleen
in bepaalde gevallen met de S. D. A. P.
samen te werken. Het kan ons niet sche
len, wie de politieke partij is, doch wii
willen, als het ons voordeel is, met allen
samenwerken. D'eze fusie-verlangens le
ven slechts bij enkele bestuurders. Zij le
ven niet. onder de leden. De voorlichting
van het Dagelijksch Bestuur is eenzijdig
(Applaus). Die minderheid heeft geen ge
legenheid gehad om op bestuurs- en af-
deelingsvergaderingen de fusie-idee te
smart rustten op de trekken? waarop vroe
ger ruw cynisme zoo zrjn stempel had
gedrukt.
De aantrekkingskracht van Normans
oogen was nooit innemender dan wan
neer zij rustten op het gelaat der vrouw,
die hij lief had. In het mystieke, vio
lette licht, waarin de rijk-gekleurde rui
ten de kerk hulden, leek zijin gelaat haar
nog onweerstaanbaarder. Toen hij nader
bij de deur kwam, ging: zij verder over
de leuning hangen, en een sneeuwwitte
crocus, die. zij op haar boezem droeg,
brak van liaar stengel en viel neer op
meneer Murray's schouder. Hij greep de
bloem, en terwijl er een gebed brandde
in zijn schitterende oogen, glimlachten
de hare hem een droevig vaarwel toe.
Door de menigte werd hiji voortgedron
gen, tot onder de pilaren van de galerij
en zij hadden afscheid genomen.
„In het diepst van zijn hart droeg wel
ieder van ons
Een geliefkoosden wensch soms ten
grave;
Maar de dorst naar vervulling leeft stil
in ons voort;
Dat dien dorst eens een Engelenhand
lave!"
(Wprdt vervolgd).