38e Jaargang
No 2
Zaterdag 31 Mei 1924
EERSTE BLAD.
BuMantl.
BiiKilaMl.
Qit nummer bestaat uit twee bladen
HET GÈCONF'JTE V
'De Zeeuw
Drukkers-Exploitanten
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. 11: Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUtJ, L. Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 cL
Bij abonnement belangrijke korting.
Duiischland is er goed voor.
De R. K. afgevaardigde Maenliout heeft
in de Belgische Kamer een interpellatie
gehouden over de fabelachtige bezoldi
ging van de Belgische leden van het per
soneel van de commissie van herstel Ie
Parijs. Minister Theunis heeft geant
woord, dat de commissie een soort de
partement is, waar men werkt van 's och
tends 9 tot 's avonds 7 en zeer stipt
is op het tijdig aanwezig zijn van liet
personeel. In 1.920 is op initiatief der
Franschen besloten het personeel te be
talen in papieren franken. Die Engelsclie
leden hebben zulks geweigerd en worden
nog in ponden betaald, terwijl de Ame
rikanen dollars krijgen. Zoodoende kre
gen de Engelsclien en Amerikanen op
zeker oogenblik 208 pst. k 247 pet. van
wat de Fransch n en Belgen ontvangen.
Intussclien hebben juist de Belgen liet
initiatief genomen om de totale kosten
van de commissie te verminderen. Dela-
croix, de Belgische gedelegeerde, ont
vangt fr. 293.00) 'sjaars, zijn adjunct
Gutt, vroeger Guttentrein aeheeten, fr
200.000.
Het arbeidsconflict aan de Roer.
De 27 Mei door het scheidsgerecht
.tot beslechting van het conflict in den
mijnbouw in het Roergebied gedane uit
spraak is door het ministerie van arbeid
algemeen bindend verklaard.
Nu rekent men er op, dat de volgende
week het werk wordt hervat, na vier We
ken van stilstand. Gisteren vergaderde
de oude (socialistische) mijnwerkersbond
over de bindend-verklaring. In die ver
gadering zou ook gestemd worden over
een eventueele staking, doch deze is
vrijwel uitgesloten. Die Christelijke mijn
werkershond heeft al tot hervatting van
het werk besloten. Gisterochtend reeds
hadden zich tal van werklieden bij de
mijnen aangemeld, doch deze bleven ge
sloten.
Hevige munitieontploffing nabij Boekarest
Een hevige ontploffing, als gevolg van
brand, had plaats in het centrale munitie
magazijn nabij Boekarest.
Om elf uur werden rookkolommen ge
zien, welke uit de vensters van de patro-
nenkamer opstegen. In allerijl worden
de werklieden en de bevolking uit de
omgeving gewaarschuwd de vlucht te
nemen. Kort daarop had een geweldige
ontploffing plaats welke vele mijlen in
den omtrek gehoord werd. Talrijke ruiten
werden vernield, o.a. die van hét konink
lijke paleis. Die vorstelijke familie nam
haastig de wijk naar het paleis in de
hoofdstad. Een reeks van ontploffingen
volgde. Het aantal dooden of gewonden,
alsmede de aangerichte materieele schade
kon nog niet worden vastgesteld.
De ramp verwekte een geweldige pa
niek, óók te Boekarest, ofschoon de
plaats, waar de ontploffing plaats vond,
een kilometer van de stad verwij
derd is. Overal in den omtrek sprongen
de ruiten en talrijke huizen stortten'in.
Koning Ferdinand begaf zich met de
ministers naar de plaats van liet ongeluk
en wilde zoo dicht mogelijk het punt,
waar d? ontploffing had plaats gevonden,
naderen. Hij werd echter door de minis
ters tegengehouden. Tot zijn geluk, want
even nadat hij zich verwijderd had, ont
ploften op de plaats waar hij gestaan
had, verschillende handgranaten. Tal van
personen zijn gedood en gewond; het
juiste aantal is echter nog niet bekend.
Een telegram uit Boekarest meldt nog,
dat de minister van oorlog verklaard
heeft, dat de ontploffing aan een ongeluk
te wijten is, zooals dat overal kan voor
komen. De schade is stellig groot, maar
met catastrofaal. Tot nu toe zijn 4 doo-
•den en ongeveer 20 gewonden geteld.
1 alrijke huizen zijn ingestort. Die stad
J-igt in. een dikken rook gehuld.
Da politieke crisis in Duitschland.
De onderhandelingen tussclien Marx
C e, ulksch"nationalen over deelname
1-," ',a st(.>n aal( de kabinetsvorming
fion ii nüslukt beschouwd wor-
•ïlntto G !ul,scll"nationaleii hebben ten-
tiiel w n vei'langen der middenpar-
likwhU gGg7en maal' Wmen even
w6t mrVe.ie!Schen voor den
Iu i i ayen kereid het program van
bmtenlandsche politiek van het midden-
bloc te aanvaarden, maar stelden daar
tegenover den ersch, dat in de vijfbonds
staten een meuwe regeering gevormd
*ou worden, conform aan de rijksregee
ring. Het was natuurlijk voor Marx Ie
■eenenmale onmogelijk om over deze
kwestie, die geheel buiten zijn compe
tentie ligt., te onderhandelen.
Korte berichten.
Het debat over de werkloosheid in
het Engelsclie Lagerhuis is beëindigd. Het
conservatieve voorstel, welks aanneming
de regeering van Mac Dionald als een
uiting van wantrouwen beschouwd zou
hebben, is met groote meerderheid ver
worpen.
Bedoeld vogrstel (van den conserva
tief Iiorne) wilde als eerste begin van
oplossing van het werkloosheidvraagstuk
het salaris van den minister van arbeid
verminderen, als protest tegen het feit
dat deze nog steeds naar het geneesmid
del zoekt en het toch zoo voor de hand
ligt, namelijk vermindering van salarissen.
Minister Macdonald sprak een ernstig
woord, daarin door Asquith (den leider
der liberalen) gesteund om geen minis
terswisseling uit te lokken op dit oogen
blik, nu de regeering pas vier jaar bezig
is. Het zou Engeland tot schade zijn.
Ingevolge het Diuitsch-Russische in
cident heeft de Sovjetregeering vergun
ningen tot invoer van Duitsche goederen
ter waarde van elf millioen roebel inge
trokken. i i i I
Gisteren is het vliegveld van Deurne
bij Antwerpen in gebruik genomen. Er
zijn allerlei vliegdemonstraties gehouden
in tegenwoordigheid van een zeer talrijk
publiek.
De koning en de koningin van Italië
hebben uit Engeland de terugreis naar
Italië ondernomen.
'Er is gisteren een schade van een
kwart millioen pond aangericht bij een
brand in een electrische centrale te Pon
typridd in Glamorganshire die den
stroom leverde voor acht kolenmijnen.
Tienduizend delvers zijn daardoor buiten
werk gekomen. Die brand was een «evolg
van het inslaan van den bliksem.
De Engelsclie arbeiderspartij is voor
nemens in het lagerhuis een wetsontwerp
in te dienen om den leeftijd waarop
de vrouwen voor het eerst naar de
stembus mogen gaan te brengen van 30
op 21. jaar.
In welingelichte kringen wordt er
van gesproken, dat, als de rijksdag voort
blijft gaan met ruzietooneelen, waardoor
het werk onmogelijk zou worden, presi
dent Ebert met bsroep op art. 48 van de
Grondwet den rijksdag op reces zou zen
den en de afdoening van zaken in han
den van hst tegenwoordige kabinet zou
laten.
Germaine Berton, de beruchte com
muniste, die te Bordeaux wegens het ver
wekken van relletjes tot vier maanden
gevangenisstraf werd veroordeeld, heeft
haar toevlucht genomen tot de honger
staking.
Volgens een bericht aan een Parijsch
blad hebben er te Saloniki troebelen
plaats gehad tengevolge van de uitslui
ting in de tabaksfabrieken. De troepen,
kwamen tusscbenbeide. 12 stakers zijn
gedood, 3 soldaten zijn gewond.
Blijkens een officieele statistiek
werden in 1923 in Rusland ongeveer
300.000 gevallen van vlektyplius en
250.000 gevallen van buiktyphus gecon
stateerd. Voorts zijn 48,000 gevallen van
pokken bekend geworden, waarvan 1000
in St. Petersburg, voornamelijk in de kin
dertehuizen. Buitengewoon "hevig heeftin
1923 de malaria gewoed; het aantal ziek
tegevallen wordt hier op 6 millioen ge
schat.
D;e crisis in de Engelsclie steen-
kolenindustrie is definitief geëindigd. Het
Congres der Mijnwerkersdelegaties te
Londen besloot heden met overgroote
meerderheid de voorwaarden van de
voorgestelde nieuwe overeenkomst met
de mijneigenaren te aanvaarden.
Zulke zondaars!
In Tiel is de Koningin op bezoek
geweest. En om H. M. te ontvangen,
was eenig geld noodig. En daar heb
ben zoowaar drie soc.-dem. Raads
leden gestemd vóór liet voorstel van
B. en W. (wij citeeren verder „Het
Volk" en daarom lette men op. de
heldhaftige, kleine k) om bij het be
zoek der koningin aan hen een blan-
ko krediet voor ontvangst ten stad-
huize en versiering van dat gebouw
etc. te verleenen, omdat men meende
aldus de kosten te kunnen beperken.
Deze houding heeft natuurlijk in de
afdeeling der S. D. A. P. heel wat
stof opgejaagd en al had de fraktie
na gehouden overleg al weer heel wat
goed gemaakt door eenparig van de
audiëntie weg te blijven (dappere ke
rels! Red. Z.) toch bleef er volop
kritiek. Deze had in de afdeelings-
vergadering van Maandagavond vol
op gelegenheid lot. uiting te komen.
In een drukbezochte bijeenkomst,
waarin alle leden aanwezig waren,
werd stevige kritiek uitgeoefend.
Ook hei. bestuur hij monde van den
voorzitter betreurde de aangenomen
houding. De aangevallenen verdedig
den zich door te wijzen op den kor
ten tijd van voorbereiding, die over
leg onmogelijk ma,akte, op de zeer
bescheiden wijze, waarop de ont
vangst was geschied, ook al onder
hun invloed en op den plicht, die
h.i. op een gemeentebestuur rust, om
liet staatshoofd behoorlijk te ontvan
gen.
Na lange discussie werd er ten
slotte een motie aangenomen, waar
in de houding werd afgekeurd en de
verwachting werd uitgesproken, dat
voortaan overleg zoodanige beslissin
gen zal voorkomen.
Een p r o ef s temming.
Aan alle meerderjarige mannen en
vrouwen in „Vreeswijk" (een buiten
wijk van Rotterdam) is namens de
drankbestrijders van alle richtingen
een biljet uitgereikt met 3 vragen,
n.l. of men a. het onbeperkt verlee
nen van bier- en wijnverloven voor
staal, b. een zeer beperkt verleenen
daarvan zou wenschen, of c. het abso
luut niet verleenen wenschelijk acht.
Van de 3305 personen, die voor een
biljet in aanmerking kwamen, lever
den slechts 36, dus 1 p'ct., ditmaal het
biljet niet in, 131 weigerden te stem
men, en gaven het biljet terug, en
nog 172 stemden blanco, terwijl
slechts 17 biljetten ongeldig moesten
worden verklaard. Ruim 89) pet. le
verden dus geldige biljetten in. Daar
van waren 305 voor vraag a. (on
beperkt), 663 voor vraag h. (beperkt)
en 1981 voor vraag c. (tegen elk ver
lof van bier of wijn). Respectievelijk
dus 10.3 pet., 22.5 pet. en 67.2 pet.
Aan te nemen is, dat bijna 90 plet. der
kiezers die inrichtingen dus niet in
zijn nabijheid wenscht. De stemver
houding was in de verschillende buur
ten arbeiders en middenstand
vrijwel gelijk.
Nederland en Rusland.
Naar het Hbl. meldt hebben deze
week de Russen een belangrijke or
der afgesloten voor katoen, die in
de millioenen loopt. Deze katoen
wordt in Rotterdam naar Rusland ver
scheept. In Amsterdam zullen de Rus
sen een zeer groote order voor wol
plaatsen, die op dezelfde wijze wordt
gefinancierd als de order voor ka
toen te Rotterdam.
In aansluiting aan bovenstaande
deelt, het „Hbkl." nog het volgende
mede omtrent Russische handelsza
ken, die in ons land zullen worden
afgesloten.
Deze week hebben te Amsterdam
en elders in ons land vertoefd een
aantal vertegenwoordigers der Russi
sche Handelsvertegenwoordiging te
Berlijn. Deze heeren hebben hier, naai
zij meedeelen de orders geplaatst, die
voor Duitschland bestemd waren.
Grondstoffen, w.o. katoen en wol, che
micaliën en koloniale .waren, waarvan
Rusland zich tot dusver te Bremen
en Hamburg voorzag, worden nu te
Amsterdam en Rotterdam ingekocht.
Indien het geschil tusschen Duitsch
land en Rusland niet spoedig wordt
bijgelegd, zal Rusland den Nederland-
schen handel en industrie nog groo-
tere orders toewijzen dan het tot op
dit oogenblik gedaan heeft.
Wanneer men in aanmerking neemt,
dat ook de graan-afdeeling der Rus
sische Handelscentrale te Berlijn haar
meeste .zaken naar Rotterdam heeft
overgebracht, dan kan men verwach
ten, aldus zeide Prof. Goldstein, dat
de handelsbetrekkingen tusschen Ne
derland en Rusland nog belangrijk' in
omvang zullen toenemen.
De toekenning van subsidies.
Naar blijkt uit een officieel rond
schrijven, staat de Regeering op het
standpunt, dat de voor het jaar 1925
toe te kennen subsidies in geen geval
hooger zullen zijn dan 80 pet. van het
bedrag, dat in 1923 is genoten.
De West er-Scheld e.
Volgens het Hdbl. van Antwerpen
zou de Nederlandsche regeering ge
weigerd hebben, het achtergedeelte
van het Grieksche stoomschip ^Vssi-
mina M. Embiricos, in tweeën gebro
ken buiten de vaargeul te Valkenisse,
te vernielen. En door zijh ligging zou
dit wra'k van invloed zijn op den
stroom van het water en bijgevolg
op de verzandingen in de passen van
Valkenisse en Bath uitwerking heb
ben. Het Antwerpsche blad voegt hier
aan toe, dat, volgens het verdrag van
1839, de Nederlandsche regeering ver
plicht is de Scheldepassen op haar
gebied te onderhouden; maar, aan
gezien hel wrak' buiten de vaargeul
ligt, is zij niet verplicht het wrak
te vernielen.
De commissie ter opsporing van
de middelen tot verbetering van den
toestand, door de verzandingen in de
Schelde teweeggebracht, heeft haar
werk geëindigd. Uit het onderzoek
blijkt ten eerste, dat de verzanding
bij Valkenisse, welke tot instelling der
commissie leidde aan een geval van
duidelijk gebleken overmacht is toe
te schrijven.
Vervolgens vereenigde de commis
sie zich met het denkbeeld om een
driemanschap in te stellen, bestaan
de uit twee ambtenaren van het de
partement van marine, die deel uit
maken van de Scheldecommissie en
een lid van het departement van brug
gen en wegen. Dit lichaam zou zich
op de hoogte houden van de toe
standen in de geulen en de maatre
gelen aangeven, welke de toestand
zou vereischen. Het zou rechtstreeks
onder het departement van openbare
werken moeten staan. De commissie
is intusschen van meening, dat het
onvermijdelijk zal blijken tie commis
sie van toezicht op de Schelde aan
te vullen door het opnemen van een
ingenieur van bruggen en wegen en
een ingenieur van den Nederland-
schen waterstaat.
Ten slotte acht de commissie het
noodzakelijk den hydrografischèn
dienst, zoowel wat personeel als ma
terieel betreft, zoodanig uit te rusten,
dat het toezicht op de geulen nage
noeg volledig zal kunnen zijn.
Nederl. Jongeling s Ver hond.
Het Nederlandsch Jongelingsver
bond vergaderde 28 en 29 Mei te
Groningen. Woensdagmiddag was in
het bijzonder gereserveerd voor het
bespreken van huishoudelijke aange
legenheden. Het verslag van den pen
ningmeester wees een voordeelig sal
do aan van ruim f535. De volgen
de jaarvergadering zal te Dordrecht
worden gehouden. Ruim 500 afgevaar
digden. vertegenwoordigende 160 af-
deelingen, waren den eersten dag aan
wezig. Twee bidstonden werden ge
houden.
De 2e dag werd aangevangen met
een vroegdienst in de Nooraerkerk,
wa(ar Prol. Dr A. v. Veldhuizen voor
ging. De groote morgenvergadering,
waar c.a.. 1500 bezoekers aanwezig
waren, werd gehouden in de concert
zaal van De Harmonie. Ds P. Veen
hield de traditioneele Bondsrede: „Het
Verbond der toekomst". Verschillende
afgevaardigden en vrienden van den
arbeid spreken hun gelukwenschen
uit.
De uitslag van de bestuursverkie
zing is: herkozen zijn de heeren H.
A. "de Boer Azn., A. H. Sillern en
J. A. Amesz, nieuw gekozen zijn de
heeren J. Sparreboom, Ds Hoekstra
en C. B. Koolhaas. Telegrafische ge
lukwenschen worden o.a. gezonden
aan H. M. de Koningin, Z. K. H.
Prins Hendrik en aan den Bond van
J. V. op Geref. Grondslag, die te Rot
terdam vergadert.
In de middagvergadering, die te 2
uur aanvangt, refereede Dr Joh. van
der Spek', van Den Dolder: Het ver
antwoordelijkheidsbesef. Daarna sprak
Prof. Dr W. J. Aalders over
De waarde van geestelijk bezit.
's Avonds werd er nog een zeer
goede samenkomst met de gemeente
gehouden in de Martinikerk. Ds Groot-
'ans van De Meern, sprak', naar aan-
eiding van Ruth 1:1516, over:
Karakter of karikatuur?, daarbij uit
gaande van Optenb. 3:1422.'
Bond van Geref. Jong el.
Vereen.
De Ned. Bond van Jongelingsver-
eenigingen opi Gereformeerden Grond
slag hield dit jaar zijn bondsdag te
Rotterdam. De voorzitter, de heer A.
Zijlstra sprak een openingswoord
over: „Onbewegelijk". Hierna werd
besloten telegrammen te zenden aan
de Koningin, Minister Colijn, Prof.
Gees ink, den oud-Minister ldenburg
en Ds J. E. Vonkenberg.
Tot lid van het Bondsbestuur werd
bij enkele candidaatstelling herkozen
dé heer J. Th. de Lange te Amers
foort. Na eenig debat werd z. h. s.
besloten het Bondsbestuur volmacht
te geven tijd en plaats voor den Bonds
dag in 1925 te bepalen. Veel kans
v - 'V V
is er, dat Zwolle wordt gekozen.
Aangenomen werden de reglements
wijzigingen van de artikelen 17, 18
en 19. Eenige bespreking werd ge
voerd over cle voorloopige niet-ver-
vulling van de vacature van Bonds-
direcleur. Vertrouwen werd uitge
sproken in het Bondsbestuur, van
wien men vóór alles de leiding wilde
zien uitgaan.
Onder daverend apiplaus werd een
stemmig besloten Ds J. E. Vonken
berg te Huizee, het eerelidmaatschap
aan te bieden. De jaarverslagen wer
den goedgekeurd.
De middagvergadering had plaats
in de Nieuwe Wester- en de Znider-
kerk. Prof. Dr T. Hoekstra sprak
over: „De ziel van den Jongeling".
Mr V. II. Rutgers, van 's-Graven-
liage, hield vervolgens een toespraak
over „Het volstrekte en het betrek
kelijke in de Staatkunde". Spr. wees
op 'het betrekkelijke van 's menschen
willen en werkten en daartegenover
het volstrekte, het absolute vau God.
Het slotwoord werd gesproken door
Dr K. Dijk van 's-Gravenhage, die
er zijn gehoor bij bepaalde, hoe door
het heengaan va,n den stichter van
dep Bond, het eerste tijdperk' wordt
afgesloten en een nieuwe periode in
getreden wordt. De erfenis, die daar
bij nagelaten is, is kostbaar en 'bid
dend dient, er de wacht bij te wor
den betrokken.
De middagvergadering in de Nieu
we Zuiderkerk werd geopend door
den heer Jac. van Oversteeg. Dr C.
N. Impeta van Kampen, refereerde
over: „De J. V. en het gezin". De
lieer J. Schouten, lid van de Tweede
Kamer, sprak over „Het volstrekte
en 't betrekkelijke in de Staatkunde".
Ds N. Buffinga van Rotterdam hield
de slottoespraak over: „Van beneden
naar hoven".
D1 e verlaging van de ambte-
naarssalarisse n.
„Het Volk" schrijft:
Naar ons van doorgaans welinge
lichte zijde wordt medegedeeld, heeft
de minister van marine opi verzoek
van de regeering een nieuwe salaris-
regeling ontworpen zoowel voor de
militairen van land- en zeemacht als
voor de burgerlijke ambtenaren. Vol
gens deze regeling zouden de salaris
sen der militairen zooals die voor
komen op de betrekkelijke schalen van
1 Mei 1924, met maximaal 20 pet.
worden verminderd, terwijl voor de
salarisbedragen der burgerlijke amb
tenaren een gemiddelde verminering
van circa 10 a 12 pet. zou zijn voor
gesteld.
D'e postchèque- en giro
dienst.
De directeur-generaal der posterij
en en telegrafie maakt hekend. dat
de houders van postcheques alsnog
edurende de maand Juni 1924 zich
5(ij de post- en hulpkantoren kunnen
vervoegen voor het aanvragen van
machtiging tot uitbetalen van die
chèques. Cheques, van welkte voor 1
Juli 1924 uitbetaling niet is aange
vraagd, worden als vervallen be
schouwd.
schadeloosstelling der
Tweede Kamerleden.
Eenige weken geleden heeft het Se
niorenconvent der Tweede Kamer
zich gewend tot de verschillende frac
ties, met verzoek aan haar leden in
dividueel aan te bevelen, in verband
met den slechten toestand van
's lands financiën van 1 Mei 1924
af 5 pet. van hun schadeloosstelling
als Kamerlid voorloopig niet te toü-
cheeren. Naar het Hdbl. verneemt
hebben de leden van vrijwel alle frac
ties, ingevolge deze aanbeveling, den
minister van financiën medegedeeld,
dat zij van genoemden datum af 5 pet.
van liun schadeloosstelling willen la
ten staan ten behoeve van 's rijks
schatkist. Alleen d e c o m m u n i s-
ten en sociaal-democraten
zijn, naar men het blad mede
deelde, niet geneigd deze
aanbeveling van het senio
renconvent op te volgen.
Van S p> r o n s e n.
In den ouderdom van 60 jaar is
te Loosduinen overleden de heer A.
van Spronsen. Veel heeft hij gedaan
in het belang van den tuinbouw, in-
De