HA dddburg :s I lopie [odarae mis, N© 20i Dinsdag %7Mei 1024 38e -laargang LEVENSLEED. Allerlei. Uit de Provincie. ;erke. feuilleton. Buitenland. :nder foEK [rijd fenste iöp iddelburg. juten Boogkabinet i Dienstbode, !u MzLandbouwer Meid I Tegen Slapeloosheid, Overspanning, Gejaagdheid, Prikkelbaarheid en Examenvrees, I gebruikt men de Zenuwstillende en Zenuwsterkende Mijnhardt's Zenuwtahletten I jenden thans ^ROEF- rEEKEN- lor 100R )UTEN Lrjd der Reling door i 50 cent cent loeite zijn Jer met Ie exem ying te ïor een jen- fii e Jit- Ha ier- félle: Ishuis met 3 paarden, X7.80IH. ^Bouwland boom» ?0.84 H.A. itiën. te ten iW ^rrili ïada- zage schrijving: LöE, van den heer oudekerke, aan het voetpad naar Huis, Schuur, Stal- pstal, Erf, Boom- Weiland, groot r). ft. (467 r.) BQUW- Breeweg, tegen- te. .A. (643 r.) WEI- aan den Breeweg, ofstede. 1 November 1924. H.A. BOUW- en cht volgen. .ingen geeft onder- onderlijk of geza- luni a.s. ten kan- 'Mr. JAN LOEFF. KOOP: 15 b Middelburg. OF IN RUIL Werkpaard, een tweejarig Hlerrie- DOF, Biggekerke. raagd VAN I WAARDEN, itinge. Drukkers-Exploitanten OOSTERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 *De Zeeuw Caivinisme en kunst. Het Calvinisme is puriteinsc.li. Ilot ver bood spel, dans en komediebezoek an had weinig sympathie voor het naakte beeld. Zedelijke motieven golden hier. Datzelfde Calvinisme, dat door zijn eeuwige verkie zing alle verdienste aan het goede werk ontzei, verloor zich zoo weinig in lijde lijk ethisch indifferentisme, dat geen rich ting sterker dan juist de Calvinistische op eerbaarheid en ingetogenheid aandrong. De gedachte, dat liet naakte beeld niet te beitelen nog te penseelen viel, of een vrouw moest haar schaamte overwonnen en zich urenlang naakt in het atelier aan mannenoog vertoond hebben, stuitte. En ook het niet geloochend feit, dat geen schouwburg bloeit zonder offers van vrouwelijke achtbaarheid te vergen, en schier elk acteur door het gestadig zich inspelen in andercr karakter van eigen karakter beroofd, en diens innerlijk on waar wordt, nam niet in. Het drama zelf verwierp men daarom niet. Ook te Genève verklaart Óalvijn zich uitsluitend tegen misbruik. En ware de gesteldheid der geesten ernaar geweest, om een eer- haar drama, tragisch zoowel als komisch, zonder actrices, gelijk eens tc Athene te verkrijgen, liet protest zou niet ge hoord .zijn. Niet tqgen het ideale, maar tegen liet zichzelf verlagend drama ging den strijd. En wie uit Brederoo's tijd dc tooneelen van zijn Lueelle naslaat, waarbij zelfs een Tesselsclia.de lustig toe keek, en in onze dagen iets van liet leven achter en voor de schermen in onze groote steden hoorde, kan kwalijk de klacht onderdrukken, dat de overprik kelende 'genotzucht, die liet publiek naai de schouwburg trekt, met kunstzin weinig meer dan den naam gemeen heeft, en ons volk, niet enkel ethisch maar ook «esthetisch, eer verarmt dan verrijkt. Den echten kunstvriend komt dan ook eer het tegendeel van een lach om de lip pen, als hij in de brandpunten onzer moderne beschaving van weinig anders dan van een dramatische uitspatting en misvorming verneemt, die dc echte dra matische kunst alweer dreigt te dooden. En moge nu al een volk, dat, gelijk in Zuid-Europa, op straat leeft, liet drama niet ontberen kunnen, een Calvinistisch volle, dat zich bij voorkeur in het drama, zoo komisch als tragisch, van het huislijk leven verdiept, blijft van het openlijk drama verre, zoodra dit niet anders dan tot don prijs van zedelijke veraehtering Lc genieten is. Gelukkig mag geconstateerd, dat liet niet enkel onze Puriteinen zijn, die zich aan liet tooneel in zijn tegenwoordige gestalte erg ren. Bijna in alle landen gaat er een geroep op, om aan de zelfverla- ging van het tooneel paal en perk tc stellen. Van veredeling van zin en smaak is geen sprake meer, wel voor verdierlij- kiog van zin en karakter vrees. Het kwaad zit. in de stukken, die men speelt, in de spelers en speelsters, die ze uit voeren, in het personeel van lagere orde, dat in de koren en reien optreedt, en niet het minst in do bezoekers en bezoeksters van deze spelen, die erdoor verlokt wor den tot geldverspilling boven hun krach- ton, tof lust in hot avontuurlijke, Lot genotzucht en onvoegzame ijdelheid. Vei lig kan men zeggen, dat het tooneel in zijn tegenwoordig^ vorm geen goed stirlit, maar kwaad. Dr A. KHYPER. Calvinisme en Kunst, bladz. 25. 122). jÉforman heeft in een duel -een ander gedood en had tevens lichtzinnige flirts met vrouwen, die zwak genoeg waren, om hem te veroorloven zoo met heii te spelen; bovendien zal ik niet ontken nen, dat er een tijdperk in zijn leven is geweest, dat hij zeer verkwistend was, maar dat is alles lang, voordat jij hem ■kende. Hoe vele jonge mannen doen de zelfde dingen, en worden nooit door iemand berispt, laat staan uitgemaakt voor misdadigers? Die wereld erkent het recht van een duel en' laat flirts toe, waarom gaat gij dan uw buitengewoon enge begrippen plaatsen boven cle uit spraak van bet heerschend reclit? Ge woonte rechtvaardigt vele dingen, die jij voor afschuwelijk schijnt tc houden". Na eenig stilzwijgen ging zij voort: „Nu Edna, ik wacht verder om je aan te hooren". „Er is niets, dat ik kan zeggen, dat u niet pijnlijk aan zou doen, of u mishagen; daarom, mevrouw Murray, moet ik zwij gen". „Trek dc haastige woorden in, die je zoo-even sprak; je hebt meer gezegd', dan je gewild hebt". Het groote verschil. Onder dit kopje maakt „Het Centrum" onderstaande zeer juiste opmerkingen: Wie voor liet goed recht der arbeiders wil opkomen in een arbeidsconflict, moet geen bijoogmerken najagen. Hij moet aan het belang der arbeiders denken en daarop geheel zijn actie rich ten, niet op eenig partij-belang. Waar men anders doet, ondervinden juist de arbeiders er den last en het na deel van, al heet liet dan, dat le strijd te hunnen bate wordt gevoerd. Die confessioneele organisaties, die zulk een conflict niet wenschcn J:e mis bruiken, noch te bestendigen, voor hel propageeren van den klassenstrijd of ter wille van haar eigen belang, nemen dan ook het juiste standpunt in en leiden' hare volgelingen op den goeden weg. De zaak der arbeiders moet worden ge diend om haar-zelve. Zij mag niet ondergeschikt of dienst baar worden gemaakt aan revolutionnaire en andore doeleinden, waarmede aan die zaak slechts schade wordt toegebracht. "En zooals nu ook weer in Twente blijkt, zijn het de christelijke organisaties, wier leiding ten slotte uitkomst 'brengt en de toenadering, waaraan ook de arbei ders behoefte hebben. De loop der feiten steil de organisaties in het gelijk. De staking aan de Roer. In den Pruisischen Landdag heeft mi nister Severing in antwoord op tal van vragen betreffende de staking in de mij nen van liet Roergebied geantwoord, dat dit conflict een noodzakelijk gevolg is van „d° veel te groote lasten, die de Micum-overeenkomsten op de industrie heeft gelegd. Slechts 61 pet. van de steen koolproductie kan bij de particuliere mij nen -en bij die welke tot het staats domein behooren nog minder worden verkocht. De minister herinnerde er „aan, dat tengevolge dezer overeenkomst se dert November van liet .vorige jaar de staatsmijnen -een tekort van '25 millioen goudmark li ebben Poinearé aan het woord. 't Is of er tegenwoordig geen andere en geen grootere staatslieden in Europa zijn dan Poinearé, Mussolini, Theunis en Mac Donald. Wij gaven, in de korte berichten al een en ander waarbij zij betrokken zijn. Nu behoort nog de aandacht gevestigd op de door eerstgenoemde te Bar-le-Duc uit gesproken rede. Zijn zwanenzang? Hij zal wol heengaan; maar of een staatsman van zijn talent voor goed van het staats- tooneel kan verdwijnen, kan nooit worden volgehouden. In ieder geval zal de natie wel dezelfde flesch, maar met veranderd etiket, worden voorgezet. Want Poinearé heelt bereids gezegd: er verandert niets; ook niet van de buitenlandsche politiek. Alleen zoo sprak hij alleen liet ge brekkige kiesstelsel, dc noodzakelijke i'i- nancieelo opofferingen, van het land ge vraagd, de malaise en de duurte, handig „Dial; kan ik niet. Ik meen al wat jk zeide. Bel-eedigingen van Gods wet, die u vergeeflijk voorkomen en waarvoor do wereld de oogen sluit en ze veroor looft en zelfs verdedigt beschouw ik als grovo zonden. Ik geloof, dat ieder m-ensch, die -een ander doodt in een duel den 'vloek van Kain verdient en moet worden gemeden als een moordenaar. Mijn gewet-en verzekert mij tevens, "dat eon man, Hie vrijelijk kan zoeken het hart van een vrouw te winnen enkel en alleen om aan zijn ijdelheid te voldoen, of te spelen met het hart, dat hij- ver overde, zulk -een man zou worden dood verklaard door elke ware vrouw. Indien u de moeder van Paul en Annie Hammond was, zou u denken, da,t u dan zoo, ge makkelijk hun moordenaar zou vergeven?" „Hun vader beeft mijn zoon vergiffenis geschonken -en heeft het volste vertrou wen in hem, en dus licb jij, mijns inziens, geen recht zoo over hem te oord-celen. 'Of denk je soms, dat je nog verhevener en heiliger bent dan die oude, grijzo man, wiens .gloriekroon wachtende is in den hemel op hem. Ben jij soms zooveel be ter dan Allan Hammond, dat je bang bent besmet te worden door iemand, met wien hij vriendschappelijk omgaat?" „Neen - neen neenU beoordeelt mij verkeerd. Als u kon weten, hoe nede rig ik over mijzelf denk, zou u mij niet zulke wreeds verwijten maken: u zou uitgebuit, en de zinnelooze hoop van ©enige onverbeterlijke mannen, die van dictaturen en van reactie droomen, heb ben ongeruste republikeinen in de armen van geavanceerde partijen gedreven. Waar wij niet liet recht hebben, de aanwijzin gen van liet grootste deel der kiezers links te laten liggen, moeten wij aan de oppositie .de verantwoordelijkheid voor de macht laten, maar wij moeten niettemin angstvallig waken voor de handhaving van wat wij onmisbaar achten voor de groote nationale belangen, het evenwicht op de begrooting, de openbare orde, de persoonlijke vrijheden, de schadevergoe ding en de veiligheid van Frankrijk. En nu voorspelt hij, dat zjjn opvolger Herriot (radicaal) te doen zal krijgen met do -eiscben der uitersten, die er op uit zul len loopen, dat men de onbeperkte am nestie tot de verraders, deserteurs en op standelingen zal moeten uitbreiden, die 'Frankrijk bijna naar den afgrond hebben ge leid, en tot 'n financieelen warboel ver vallen en binnenkort definitief het uiteen- gescheurde cartel ygrbreken zal en do meerderheid verwezenlijken van 'n groote republikeinsche unie, bevrijd van de voogdij der uitersten. Dit laatste zal wel meer als een wen schcn dan als een dadelijk gelooven te beschouwen zijn. Overigens blijft Dluitsch- land zijn nachtmerrie, -en zijn Roer-po litiek zijn lichtpunt, doc.li hij - verzwijgt daarbij zijn spijt niet dat Engelands staats lieden hem niet ten volle pp zijn pad hebben willen volgen. Toch is er nu een regeling getroffen die ons nader brengen zal aan het doel: Duitschland te laten betalen. Wij zullen, zoo sprak hij, de Roer Verlaten naar gelang van de betalingen, maar wij achten het ver standig waarborgen te behouden, voor het geval van opnieuw in gebreke blij ven van Duitschland ten aanzien van zijn verplichtingen tot herstel. W-ij willen geen slachtoffers worden van ons geduld en onze lankmoedigheid. Het lot van Frankrijk hangt nog meer af van zijn veiligheid dan van het herstel van zijn schade. Ik heb den geallieerden mede- deeling gedaan van inlichtingen, waaruit blijkt, dat Duitschland willens en wetens liet verdrag van Versailles schendt en zijn oorlogstuig en militaire formaties herstelt. Om den oorlog te voorkomen moeten wij op ons quivive blijven. De regeering die op dat punt de geringste zwakheid zou vertoonen, zou mij in de eerste rij van haar tegenstanders vinden. Parallel met deze rede loopt het ver slag door den Belgischen minister Theu nis in den ministerraad te Brussel uit gebracht, inzake zijn samenspreking met Mussolini te Milaan, uit welk rapport blijkt, dat Italië het met België geheel eens is, dat do ten uitvoer legging van de rapporten der deskundigen van Duitschland moet worden geëischt. Er zijn wel enkele punten, Waarover men het nog niet eens is, maar die zijn van ondergeschikten aard. Bovendien kunnen die alleen worden geregeld door een overeenstemming tusschen de geal lieerden, die slechts op eon algemeene conferentie kan worden bereikt, die eind Juni kan worden verwacht. Er valt der halve een zoo goed als geheel geslaagde enkel - medelijden met mij hebben!" Die wanhoop, die uit haar stem sprak, trof mevrouw Murray's trotsche hart, en tranen verzachtten de verontwaardigde uitdrukking in haar oogen, en met innig medelijden keek zij het zwakke meisje aan. „Edna, mijn arm kind, je moet ver trouwen in mij stellen. Eén ding moet ik weten ik heb het recht het te vra gen heb je mijn zoon niet lief? Je be hoeft je niet te schamen het mij- te ver tellen". Zij wachtte ©en oogenblik, maar er kwa.ni geen antwoord, en zac-htjos legde zij ha,a,r arm om het meisje been. „Mijn dochter, je behoeft je niet te schamen voor jo genegenheid tot Nor man Arthur". Edna hief haar hoofd o-p, dat gebogen was - over den lagen schoorsteenmantel, en haar Humden boven haar hoofd in elkaar slaand riep zij uit: „Of ik hem lief heb? O, niemand dan mijn God alleen weet, hoe geheel en al mijn hart hem 'toebehoort I Ik heb gestre den tegen de bekoring, die hij op mij uitoefende o, ja, gestredenIk heb met mijzelf geworsteld en gebeden tegen mijn hart in! Maar vandaag ik be drieg mijzelf niet voel ik, dat ik hem liefheb, zooals ik nooit eenig ander rnen- schelijk wezen zal kunnen liefhebben. U bent zijn moeder en u zult medelijden mot mij hebben, als ik u vertel, dat ik bid- overeenstemming vast te stellen tusschen de vier mogendheden om de quaestië van hot herstel ten spoedigste op te lossen. Donderdag worden de tusschen Poin earé en Macdonald gewisselde brieven publiek gemaakt en dan zal men er wel meer van hooren. Uit hetgeen wij evenwel hierboven uit de rede van Poinearé aanhaalden blijkt overigens wel dat de wisseling van ka binet in Frankrijk nog groote verrassin gen kan baren. Nu zullen de radicalen en socialisten samen aan liet roer moe ten komen, twee uiterste partijen die elkander nooit "hebben kunnen zetten, en van welke hij verwacht dat zij elkaar zullen verslinden, waardoor van zelf dan de gematigden- weer aan het roer zullen komen. Natuurlijk is Herriot, de man van de algemeene amnestie, die Poinearé op volgen gaat, het. hiermede niet eens. Het dilemma, door Poinearé geopend, öf een financieel© janboel, öf een breuk in liet linker kartel, aanvaardt hij niet, dewijl hij plan heeft liet Fra'nsche crediet ste vig te vestigen en hen, die wegens hun politieke nederlaag de frank drukken bij do 'kraag te pakken. Wij zullen zien. Korte berichten. Volgens een bericht uit Washington zouden de dokters van president C'oolidge wegens een verergering van diens toe stand den president hebben verboden ac tief deel te nemen aan de campagne voor zijn verkiezing. Mevr. (Wilson, de weduwe van pre sident Wilson, heeft Vrijdag een leelij- ken val gedaan, waarbij zij haar sleutel been brak. Mac Donald heeft aan Poinearé den wenscli te kennen gegeven de onlangs tusschen lien gewisselde brieven open baar te maken. Poinearé heeft met dit voorstel zijn instemming betuigd, zoodat de brieven nu binnenkort, tegelijkertijd te Parijs en te Londen zullen verschijnen. Die mijnwerkersvereenigingen in liet Roergebied hebben zich accoord ver klaard met het beginnen van nieuwe onderhandelingen tot bemiddeling De Italiaansche koning en de ko ningin met den kroonprins en prinses Mafalda- zijn naar Londen vertrokken. Politie en militairen die een gepant serde auto en een machinegeweer bij zich hadden, hebben te Dublin het hoofd kwartier van liet stakingscomité uit de gasfabrieksarbeiders bezet. Ruim veertig lieden zijn in hechtenis genomen. W.egens een geschil over hun sala rissen heeft liet bureau personeel van de lersche spoorwegen besloten van 5 Juni af liet werk neer te leggen. Het Duitsche rijkskabinet-Marx heeft zijn ontslag ingediend in verband met de samenstelling van den nieuwen rijksdag. De Duftsch nationalen hebben aan de middenpartijen schier onaannemelijke voorstellen tot saamwerking gedaan. Do recherche te Moskou heeft bij een huiszoeking bij oen beambte van de nationale museums juweelen gevonden, d-end voor hem in slaa-p val -dat ik in mijn droomen opnieuw met hem ben 'en dat mijn eerste gedachte bij het ont waken hem geldt. Wat zou u denken, dat bet mij kosten moet, hem op te geven? O, is het niet hard, denk het u even in, in dezelfde wereld.te leven, en nooit zijn gelaat te aanschouwen, nooit zijn stem te hooren? God alleen weet, welk ©en strijd het mij kost! Wjare hij dood, ik zou bet gemakkelijker kunnen dragen". „Maar o, to leven met die oneindige ze© van verwijdering tusschen ons in - - een do,ode, koude, tartende zee, door geen woord ge-kruist, alleen vervuld met lang zaam, droevig, zwevende geesten, kost bare herinneringen wakker roepend! Ja, ja. Niettegenstaande zijn onwaardigheid, niettegenstaande de uitspraak van mijn oordcel, en geheel tegen, mijn geweien in, bemin ik hem. Ik bemin hem! U kunt met mij instemmen. Maak mij g-een ver wijten; heb medelijden met mij, o, heb medelijden met mij in mijn zwakheid I" Zij strekte haar armen uit als een be droefd kind en liet haar gelaat op me vrouw Murray's- schouder vallen. „Mijn kind, als jo hem had kunnen zien den avond, voor dat ik van huis! ging, dan zou je niet langer die dwaze inblazingen, van je hart kunnen weer staan. Hij beeft mij alles verteld, wat er tusschen jullie is voorgevallen; hoe hij je had gadegeslagen en door je bekoord VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonncmentsprij's: Per 3 maanden, franco per post, f3. Losse nummersf0.05 Prijs der Advertentiën: 14 regels f 1.20, elke regel meer 30 cL Bij abonnement belangrijke korting. die in 1920 uit de museums gestolen waren. Te Londen wordt omstreeks 10 'Juni een bezoek van den a.s. premier van Frankrijk verwacht, terwijl gelijktijdig of kort er na ook Mussolini's bezoek tege moet wordt gezien. De Italiaansche koninklijke familie is met groote hartelijkheid door liet En- gelsche volk ontvangen. De groote uitsluiting in Noorwegen is geëindigd. Coolidge heeft de immigratie-wet der V. S. van Noord-Amerika onderteekend, waarbij de Japanners uit Amerika bij aan komst worden geweerd. AI I e r 1 e i. De minister van Arbeid heeft over- werkv-ergunningen verleend voor liet hout bedrijf te Amsterdam, Rotterdam, 's-Gra- venhage en Leiden, alsmede voor sla gerijen. Tot rijksbemiddelaar in het ,1e district •is, als opvolger van dr Ketwich Ver schuur, benoemd de heer J. B. Wester- dijk. Door de regeering is, met instemming van H. M. de Koningin, een regeling ge troffen tot beperking van koninklijke be sluiten, waardoor een belangrijke ver eenvoudiging in de Rijksadministratie mogelijk wordt. Bij de komende reorganisatie van den Rijksbetalingsdienst, ligt het in het voor nomen der regeering de voldoening van alle pensioenen per giro te doen ge schieden. Ongeveer 55 Engelsche journalisten hebben op uitno-odiging van de stoom vaartmaatschappij „Zeeland" ©en bezoek gebracht aan Vlissingen en. Walcheren. Zij hebben een autotocht door Walcheren gemaakt en waren opgetogen over het prachtige natuurschoon dat Walcheren, Zeeland's tuin genoemd, aanbiedt. Ze eu w s c h-V 1 a a, m s c h w a t e r leiding-co m i t Maandag werd te Terneuzen een vergadering gehouden van het Diagelijksch comité der Zeeuwsch- Vlaamsche waterleiding", ter bespreking van de in de naaste toekomst te voeren propaganda. Uit de door den ter vergade ring aanwezigen directeur van het Rijks bureau voor drinkwatervoorziening gedane mededeelingen bleek, dat de benoodigde gelden vermoedelijk tegen een lager rente percentage dan oorspronkelijk werd ver wacht, geleend zullen kunnen worden, terwijl de prijzen van de voornaamste bouwmaterialen aanmerkelijk zijn gedaald zoodat de rentabiliteit van het geheel er zeer gunstig voorstaat, waardoor de totstandkoming der waterleiding nog ze kerder is geworden. Omdat verschillende gemeenten nog niet zijn toegetreden en het ideaal van het comité is en blijft zoowel Oost- als West-Zeeuwsch Vlaande ren geheel aan de waterleiding aan gesloten te krijgen, werd besloten de pro paganda met kracht voort te zetten. Daarom liet het Comité door liet rijks bureau een propagandageschriflj-e samen stollen, hetwelk op bevattelijke wijze het was" geworden; hoe 'oneindig hij je lief heeft; welk oen eerbied hij heeft voor 'je edel karakter; hoe jouw invloed en jouw voorbeeld hem hebben teruggebracht tot zijn eeUs beleden geloof; en toen bedekte hij zijn gelaat eu zeide: „Moeder, als- God haar mij zou willen geven, dan zou ik het goede willen, dan zou ik kunnen wor den wat ik vroeger was!" Edna, het is mij', alsof 't behoud van de- ziel van mijn zoon in jouw handen rust! Als je liem ge heel en al van je afstoot, zou hij in die mat© tot wanhoop kunnen gedreven wor den, dat bij weer naar zijn oude gewoon ten van roëk-elooze uitspattingen en gods lasteringen zou terugkeer en; en als hij dit eens doen zou? O, als hij tenslotte- ver loren zou gaan, zo-u ik er jou voor aan sprakelijk. houden, en jou met den last van zijn ondergang beladen, en zoo in uwe gebeden u voor God doen ver schijnen! Edna, wees voorzichtig! Jij hebt liem in je macht; jij kunt van hem maken wat je maar wilt. Als je niet wilt luisteren naar je eigen lijdend hart, of naar de liefdestem van hem, luister dan naar mij. Hoor een moeder smeeken voor het eeuwig welzijn van haar kind i" (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1924 | | pagina 1