No 199 Zaterdag 24 Mei 1924 38e Jaargang Bank voor Zeeland EERSTE BLAD. Buitenland. Binnenland. Cheque- en Girorekening Staten-Seneraal. Uit dB Promie. Dit mummer bestaat uit twee bladen GOES. Incasseeringen op binnen- en buitenland. MET GÊCONFUTE VR 1"kZeeuw Drukkers-Exploitanten OOSTERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorststraat 6870, Goes Tel.: Redactie no. 11; Administratie no.58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f3. Losse nummersf0.05 P r ij s der A d v e r t e n t i n 14 regels f 1.20, elke regel meer 30 cL Bij abonnement belangrijke korting Onder fascisten. Te Coreglio nabij Napels kwam het tot ongeregeldheden tengevolge van een twist, die ontstond tijdens een banket, waaraan meer dan 150 personen deelnamen en dat gegeven werd door de plaatselijke fascisten-organisatie ter eere van een tweetal onlangs gekozen parlementsleden. Eerst werden alleen stokken gebruikt, doch weldra kwamen de revolvers voor den dag. De feestgenooten verdeelden zich in twee kampen, die zich ieder aan een zijde van de zaal plaatsten. De komst van de politie wist ernstige gevechten te voorkomen. De ex-Krocnprins. De gewezen kroonprins is te Potsdam aangekomen, waar hij twee maanden denkt te blijven, om dan naar Rügen te gaan. Te Potsdam had hij willen deel nemen aan de inwijding van een gedenk- teeken voor gesneuvelden, doch heeft daarvan afgezien, toen minister Severing hem verzocht het na te laten. Van andere zijde wordt gemeld: Ofschoon door de regeering gewaar schuwd niet te komen, is de ex-kroon- 'prins naar Potsdam gekomen om Zondag een reünie van het Garderegiment bij te wonen. Groote nationalistische demon straties worden verwacht. De communis ten hebben eveneens hun aanhangers op geroepen om de demonstraties te verhin deren. De militaire macht te Potsdam is versterkt. Een ernstige toestand in Albanië. De binnenland sche en de internationale toestand van Albanië begint groote be zorgdheid te wekken bij de voornaamste Europeesche kanselarijen. Do grens geschillen met Servië zullen naar alle waarschijnlijkheid naar den Volkenbond worden verwezen. De Nederlandsche re geering zal, volgens den medewerker van de ,,D. T.", wellicht krachtig protestee ren tegen het optreden van de regeering van Tirana, die den Nederlandschen financieelen adviseur, aangewezen dooi den Volkenbond, summier heeft ontsla gen op grond dat Albanië zich niet kon veroorloven 4000 p. st. per jaar te be talen voor zulk een ambtenaar. Wat den binnenlandschen toestand be treft, schijnt Albanië weer eens bedreigd te worden door een burgeroorlog. Te Skoetari, in het Noorden, zijn de bevel hebber en de plaatselijke troepen, ge steund door het gros der plaatselijke be volking, in hoofdzaak Christelijk, in op stand gekomen tegen het bewind te Ti rana; zij eischen de overbrenging van de hoofdstad naar Skoetari. Een dergelijke beweging is uitgebroken te Valona, in 'het Zuiden. Ongeveer 25 afgevaardigden, of een vierde der leden van het parlement van Tirana, hebben de wijk genomen naar Ivorfoe en weigeren terug te kee- ren naar Tirana, uit vrees voor geweld daden hunner tegenstanders. Korte berichten. In Hongarije is de briefcensuur, die nog uit den tijd van den oorlog da teerde, opgeheven. Zoolang het geschil met Duitschland niet geheel geregeld is, zal de Russische centrale commissie voor den handel geen enkele transactie met Duitsche firma's toestaan. -Naar gemeld wordt hebben alle transport-maatschappijen te Odessa be sloten, voorioopig geen Duitsche schepen meer te laden of te lossen. Met spoed 'is de reparatie van Russische schepen ter hand genomen. In Elisabetgrad (R.) zal dezer dagen een groep militaire artsen terecht staan, die beschuldigd worden van het ten on rechte ongeschikt voor den militairen dienst verklaren san dienstplichtigen en liet in ontvangst nemen van een geldelijke belooning daarvoor van de belangheb benden. Bij Schweidnitz in Silezië is tijdens een hevig onweer de hagel een voet hoog gevallen en herschiep het landschap ge- ruimen tijd in een ijswoestenij. In een plaatsje in Thuringen is een Duitsch soldaat teruggekeerd, die sedert 1917 in Russische krijgsgevangenschap heeft vertoefd. Hij beweert, dat er nog een groot aantal Duitschers in Rusland krijgsgevangenen zijn. De vrouw van den reeds lang doodverklaarden soldaat stond juist op het punt een nieuw huwelijk aan ■te gaan. Tot burgemeester van Berlijn is gis teren de tegenwoordige districtsburge meester van Charlottenburg, Scholz, be noemd. De socialistische candidaat werd verslagen. Naar via Scandinavië vernomen wordt, heeft de sovjetregeering het plan opgevat de oude tsaristische uniformen voor het Russische leger in te voeren. De nieuwe wéerplichtwet in Tsjecho- Slowakië vermindert de sterkte van het leger van 150.000 op 120.000 man en voorziet van af 1930 in een verdere ver mindering van 4000 man. Volgens de bladen hebben de bol- schewiki in Archangel een propaganda- bureau opgericht voor de daar komende buitenlandsche matrozen. Bij een lusschentijdsche verkiezing te Liverpool werd de arbeiderscandidaat met lf>.505 stemmen gekozen. Op den conservatieven candidaat werden 13.034 stemmen uitgebracht. In December was de conservatieve candidaat met een meer derheid van 139 stemmen op den labour- candidaat gekozen. Ofschoon men gere kend had met de mogelijkheid van een conservatieve nederlaag, was de groote meerderheid der labours ditmaal toch een verrassing. De Duitsche regeering heeft de on dersteuning aan de stakers in het Ruhr- gebied verboden. Te Gelsenkirclien heb ben „opnieuw relletjes plaats gehad, waar de politie met den blanken sabel tus- schenbeiden moest komen. Onder de be- toogers bevonden zich vele vrouwen. - Uit Berlijn wordt gemeld, dat de Franschen in het filiaal der rijksbank te Ludwigshafen een som van 53.000 francs en 484.000 goudmark in beslag hebben genomen, omdat verschillende ge meenten in de Palts de haar opgelegde boeten wegens sabotage niet konden be talen. Uit Washington wordt gemeld, dat, ofschoon de kuur met ehlorine-gas Coo- lidge's verkoudheid tijdelijk veel verlicht heeft, een bronchitis den president toch gedwongen heeft alle redevoeringen af te zeggen. De geheele Oekraïne wordt door een malaria-epidemie bedreigd. De nationale geneeskundige dienst verwacht, dat zij nog heviger zal zijn dan in 1923. Gedu rende dat jaar werd een half millioen personen dogr de ziekte aangetast en 2500 K.G. kinine gedistribueerd. D e a u t o b u s d i e n s t e n. Op de vragen van den heer R ra.it be treffende het nemen van maatregelen tegen belemmering van het intercommu nale autobusverkeer luidt het antwoord van den Minister van Binnenlandsche Zaken als volgt: Het is den ondergetee- kende gebleken, dat het gemeentebestuur van Den Haag niet aan autobus-onderne mingen, die passagiers vervoeren van het platteland naar den Haag en omgekeerd haar staanplaatsen in die gemeente heeft opgezegd, doch dat dit bestuur de 'be handeling voor de betrokken aanvragen heeft opgeschort totdat omtrent de toe passelijkheid van de desbetreffende bepa ling van de algemesne politie-verordening een beslissing zoude zijn gevallen. Nu de rechterlijke macht de rechtsgeldigheid van die bepaling heeft aangenomen, stellen B. en W. zich voor om, rekening hou dende met de belangen van het verkeer, weldra op die aanvragen te beslissen. Belemmering van het intercommunaal autobusverkeer wordt door de maatre gelen van het voornoemde gemeentebe stuur geenszins beoogd. Van zoodanige belemmering is den ondergeteekende evenmin gebleken ten aanzien van andere gemeentebesturen. Het water cle r Zuiderzee. Het zoutgehalte van het water der Zuiderzee is de laatste, weken bijzonder laag. Is het normaal gehalte 6 pet., dezer dagen bedroeg het slechts 3/10 pet. Door den heer Rankema te Lemmer,' die met de geregelde opneming van het gehalte is belast, is in de meer dan 35 iaren. dat hij dit nu doet, nog nimmer zoo'n laag gehalte waargenomen. Voor een paar jaar in een droge periode, kwam eens een zoutgehalte van 18 pet. voor. Het verschijnsel wordt in hoofdzaak geweten aan de groote uitstrooming van binnen water, vooral door de rivier de Usel. Smokkelen van gedistilleerd. Door den heer Staalman zijn aan den Minister van Financiën o.a. de volgen de vragen gesteld: Heeft het de aandacht van den Minister getrokken, dat groote hoeveelheden in Nederland vervaardigd gedistilleerd ac cijnsvrij naar België worden uitgevoerd en aldaar wordt betaald de door dezen Staat geheven accijns ad 1.1.64 francs, alzoo thans in Nederlandsch geld onge veer f 1..50 per liter ad 50 pet., tegen over f 3.20 in ons land, door welk ver schil Nederlandsch gedistilleerd, in België veraccijnsd, met groot voordeel heime lijk over de Nederlandsche grens kan worden teruggevoerd, hetwelk, blijkens tal van aanwijzingen, op groote schaal geschiedt? Heeft het ook reeds de aan dacht van den Minister getrokken, dat hetzelfde, zij het ook «p eenigszins an dere wijze, langs de Duitsche grenzen plaats vindt? DirectieMr. ANT. VAN EERCKEl, ICS VELTHUIJSE. Kantoor Groote Markt 21- Telefoon 14 en 204- Vraagt onze condlities Sot hei openen eener met rentevergoeding. Tweede Kamer. Ons tegenwoordig zeerecht is oud en verouderd; het dateert van 1838 en kent alleen nog maar de zeilvaart. Een wijzi ging van ons zeerecht was dus dringend noodig. Nu clie wijziging heeft de Kamer dan gisteren na een voorbereiding van 19 jaar aangebracht. Een bijzondere vol doening voor den regeeriiigscommissaris prof. Molengraaff, die dan ook aan het eind der zitting vele gelukwenschen in ontvangst had te nemen. De heeren D'res- selhuijs (V.B.) en. Brautigam (soc.-dem.l poogden nog eenige verandering aan te brengen. De poging van den eerste mis lukte. De Kamer voelde er blijkbaar wei nig voor. De laatste sprak er zijn verwon dering over uit, dat dit wetsontwerp niets regelde omtrent de rechten en verplich tingen van de schepelingen. Van de re- geeringstafel werd opgemerkt, dat het scliepelingenrecht alsnog geheel afzonder lijk zal geregeld worden. Maar -de heer Brautigam was door deze toezegging geenszins tevreden gesteld. Het kon, meende hij, nog zoo lang duren, eer het werkelijk tot een nieuwe regeling van het schepelingenrecht kwam en daar om trachtte hij nu bij amendementen de regeling van de rechten der schepelin gen alvast maar zooveel mogelijk in het algemeen zeerecht opgenomen te krij gen.. De Kamer nam drie van zijn ze ven amendementen aan. In de wet is nu opgenomen het voor schrift, dat onder de papieren, die aan boord moeten zijn, zich ook moeten be vinden de met de schepelingen gesloten arbeidsovereenkomsten, zoo deze schrif telijk zijn opgemaakt. Een ander amende ment verplicht den reeder om aan de le den der bemanning van het schip, dat hulp verleende, een schriftelijke verkla ring af te geven wanneer hulp is ver leend, vermeldende het bedrag van het hulp- of sleeploon en de wijze van ver deeling daarvan. Daarna werd het wetje aangenomen. Stoombootdiensten. Wij her inneren er onze lezers aan, dat zoowel in de stoombootdiensten op Ooster- als Westerschelde met ingang van .1. Juni ver andering intreedt. Men vrage dus ter be- voegder plaatse tijdig inlichtingen. Bij de directe belastingen zijn ver plaatst met 1 Juni a.s. de kommiezen 2e kl. P. Kooij van Vlissingen naar IJzendijke, H. Timmerman van IJzendijke naar Vliss'ng n, J. Ck Springer van Vlis singen naar Hontenisse, L. C. van Duijven- bode van Hontenisse naar Vlissingen en A. Kleijn van Vlissingen naar Etten; de kommies le kl. A. van Baaien van Etten naar Vlissingen. Koninklijk bezoek aan Zeeland. IJ. M. de Koningin zal in de week van 4 tol en met 9 Augustus, zooals bekend, een bezoek aan Zeeland brengen en zul len bij die gelegenheid verschillende fees telijkheden plaats vinden. Burg. en Weth. van Middelburg zijn van pordeel, dat de gemeente niet mag achterblijven in de organisatie en bekos tiging van enkele feestelijkheden. Daar voor vraagt de meerderheid van hun col lege een crediet van f 3000. De minder heid van het college is op principiëele gronden niet voor beschikbaarstelling van een crediet, doch zal, wanneer het ge voteerd wordt, gich kunnen vereenigen met de besteding van het crediet. Zon der twijfel zullen, aldus zeggen B. en W., ons ook weder van verschillende buurt- commissiën en -vereenigingen verzoeken bereiken om palen en d.g.l. in gemeente grond te mogen slaan. B. en W. zouden de desbetreffende kosten voor rekening van de gemeente willen doen zijn én "doen een desbetreffend voorstel. De feestelijkheden zouden B. en W. willen doen bestaan in het doen afsteken van een vuurwerk in den avond van 6 Augustus, in de ontvangst der Koninklijke familie ten stadhuize in den middag van dien dag te ongeveer 4 uur; na afloop van het te houden openluchtspel, ge durende een kort bezoek dat ten stad huize zal worden gebracht. Verder in het doen spelen van enkele volksliederen als welkom bij aankomst der Koninklijke familie in den avond van 5 Augustus en in het doen geven van een Molenwater- concert in den avond van 6 Augustus. B. en W. zouden voorts voor rekening van de gemeente willen nemen 'een een voudige versiering van enkele openbare gebouwen, benevens de kosten, verbon den aan het opslaan van een podium op hel Molenwater, vanwaar de Koninklijke familie in den ochtend van 6 Augustus de provinciale hulde-betooging der Zeeu wen zal kunnen gadeslaan. Uit hot crediet van f 3000 willen B. en W. mede bestrijden belooningen van gemeentepersoneel, dat vóór en tijdens de feestweek allerlei kleine diensten zal heb ben te bewijzen. B. en W. wenschen aan het vorenstaan de nog toe te voegen, dat, waar het open luchtspel op de Markt zal worden ge- honden, een verlichting van het uitwen dige van het stadhuis gedurende een of meer dagen, zooals gedurende de vroegere landbouwfeesten geschiedde, niet mogelijk is en dat het een oogenblik in hun voornemen heeft gelegen voor te stellen om de Lange Jan" (de Abdij toren) yan gemeentewege electrisch te verlichten. Zij hebben evenwel daartoe geen vrijheid kunnen vinden, waar de desbetreffende kosten werden geraamd op f4500. Voorts vonden B. en W. een der gelijke uitgaaf op zichzelf reeds hoog, doch daarnaast meenden zij ook den wensch van Hare Majesteit te moeten eerbiedigen, dat voor Haar bezoek aan Zeeland, zoo min mogelijk uitgaven uit de publieke kassen zullen worden gedaan. Middelburg. In de Raadsvergadering van ■Woensdag 28 Mei a.s. to 2 uur, worden behandeld onderstaande zaken: 1. Onderzoek geloofsbrief nieuw geko zen raadslid. 2. Installatie raadslid W!- Bosbaan. 3. Notulen. 4Stukken. 5 en 6- Eervol ontslag loeraar Avondschool voor Nijv.-Onderwijs en onderwijzeres school C. 7. Benoeming bestuurslid Middelburgsch Muziekkorps (vac. wijlen mevr. Boddaert). 8. Vaststelling nieuwe heftings- en in- vorderings-verordeningen schoolgelden Avondschool voor Nijverheids-onderwijs. 9. Mededeelingen omtrent gemaakte op merkingen bij behandeling Gemeente-be grooting 1924. 10 en 11. Wijzigingen Ge meentebegrooting 1923 en heffingsveror dening Secretarie-leges. 12. Vaststelling monumehtenverordening. 13. Goedkeuring rekening 1923 Armenraad. 14. Ie vvijzi ging gemeentebegrooting 1924. 15. Ont slag aan de vereeniging: .Eerste Zeeinv- sche School- en werktuin" uit huur terrein Dampoort. 16. Verzoek tot verhuring ge deelte Burgerwei aan Spbrtvereeniging „V. i. o. s." 17. Crediet voor uitdieping rioolwatergang Middelburg-Veere. 18. 2e wijziging gemeentebegrooting 1924. 19. Verhuring gemeentegrond Zusterstraat. 20. Eindwijziging 'gemeentebegrooting 1923. 21. Crediet voor feestelijkheden bij Kon. bezoek in 1924. 22. Aangaan rekening- courant overeenkomst bank der Vereen, van Nederlandsche gemeenten. 23. Cre diet voor verbetering der Singels c.a. 24- Primitief kohier 1924 Straatbelasting. B. en W. van Middelburg stellen den gemeenteraad voor een tijdelijke geldleening van f 19.000 aan te gaan, zulks in afwachting van het sluiten eener definitieve leening en tegen een rente van Jen hoogste pet. boven het pro- messie-disconto der Nederlandsche Bank. Goes. Co o pi. Veevoederfabriek Zeeland en West-Brabant. In de Tweede Kamer kwam Donderdag aan de orde de conclusie op het adres van deze fabriek, houdende verzoek om schadeloos stelling in verband met een door die fa briek met den Regeeringsadviseur voor veevoederbereiding gesloten contract. Wij citeeren uit het verslag: De comm. stelt voor, de Regeering dank te zeggen voor de verstrekte in lichtingen en alsnog clen minister van. financiën uit te noodigen aan de coop. Veevoederfabriek te Goes uit te keeren het bedrag door den Landsadvocaat en dhr v. d. Perk vastgesteld. De minister van financiën, dhr Colijn, zegt bezwaar te hebben tegen de con clusie tot uitbetaling van rond f 103.000 aan deze coop, veevoederfabriek. De bouw van de fabriek is aangevangen in Juli 1918 en in September 1918schreef het be stuur van de fabriek, den minister van landbouw een brief met verzoek 0111 steun Daaruit volgt dus, dat toen met deu houw begonnen werd, van toezegging van zoodanigen steun geen sprake was. Is dan op een later tijdstip1 toezegging van geldelijken steun aan die fabriek gedaan? Het bestuur zegt, dat dit is geschied in een vergadering van 29 November 1918, door den minister van landbouw bijgewoond. Dit schreef het bestuur den minister positief in Augus tus 1919. Maar spr heeft in het archief een serie gevonden van eigenhandige aanteekeningen van Minister Van Usel- steyn. Op 25 Maart 1919 heeft dhr v. d. Perk, adviseur van den minister, aan den minister medegedeeld, dat hij in No vember 1918 met den minister de fa briek heeft bezocht en een voorloopige overeenkomst had opgesteld. Op dien brief teekende de minister aan: „Ik heb nooit eenig subsidie aan die fabriek toe gezegd". Op 28 April 1919 heeft de mi nister het bestuur dan ook geschreven, zich niet bewust te zijn eenige toezeg ging te hebben gedaan. Eu op 13 Sep tember antwoordde de minister op een brief van Augustus 1919: „Ik ontken zoo positief mogelijk eenige toezegging yan steun te hebben gedaan. Voorts wees de minister erop, dat hij die toezegging niet kon hebben gedaan, omdat hij het standpunt van de vorige regeering inzake de veevoedervoorziening niet deelde en dat dhr v. d. Perk hem ook positief had verzekerd, dat hij nooit had toegezegd de nadeelige saldi van de coöperatieve fabriek te zullen betalen. Op 's ministers sommatie om te preciseeren wat hij dan wel zou hebben toegezegd, had het be stuur dan ook niet geantwoord. Spr heeft voorts den landsadvocaat gevraagd, of deze had voorgesteld f 103.000 schade- looisstelling te betalen aan de fabriek. Deze heeft hem geschreven, te hebben gehandeld onder een praesumptie die vol komen onjuist is gebleken. Hij heeft een becijfering gemaakt in de onderstelling, dat op bepaalde grondslagen een ver goeding moest worden gegeven. Maar hij had te onderzoeken of er aanspraken hestonden. Er bestaan dus voorhands voor spr geen termen om tot betaling van de f 103.000 over te gaan. Dhr Van der Voort van Zijp (a.-r.) zegt, dat de kwestie door minister Van IJsselsteyn is gesteld in handen 'van de comm. van taldvies voor crisiszaken. Deze stelde de coop, in het ongelijk, om dat van toezegging van steun niets ge bleken is en omdat de minister beslist ontkende, dat in de conferentie van No vember 1918 steun zou zijn toegezegd. Maar in die conferentie werd besloten gevolg te geven aan 's ministers verzoek deel ons uw wenschen mede omtrent den steun dien gij' behoeft. Immers in aan sluiting met dat onderhoud ter conferentie schreef de coöperatie later aan den mi nister: Wij hebben zooveel noodig. Trou wens reeds voor 's ministers optreden had een leidend ambtenaar van het de partement het bestuur steun toegezegd. I11 de vergadering, waarin tot den bouw besloten werd, was verder, in opdracht van minister van IJsselsteyn, een lei dend ambtenaar' van het departement aan wezig. Diaaina deed de directeur van het afvalfcureau, dhr v. d. Perk, financieel© toezeggingen en maakte een contract op>, dat reeds werd uitgevoerd, al was het inog niet door den minister geteekend. Opi 29 November hij bezoek van den minister aan de fabriek, heeft de heer Van der Perk den minister gezegd, dat de fabriek steun noodig had, waarop de minister verklaarde, dien steun te zullen geven. Diat gesprek is bijgewoond door den di recteur van den Wilhelmina,polder en door clr Jenny Weyerman. Nu ontkent de minister in de door den minister van financiën voorgelezen aanteekeningen wel beslist een toezegging te hebben gedaan. Maar daartegenover staat de verklaring van het bestuur der coöperatie. In elk geval rust op den Staat de moreele Ver plichting schadevergoeding te geven. Ook

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1924 | | pagina 1