No 187
Zaterdag 10 Mei f924
38e Jaargang
Bank voor Zeeland
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland.
Effecten - Coupons
Vreemd Bankpapier en
Cheques.
Oit nummer bestaat uit twee bladen
GOES.
Tarief van Uitlotingen.
Drukkers-Exploitanten
OOSTERBAAN LE C01NTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 6870, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHU1J, L. Burg. Tel. no. 259
Echtscheidingen.
Canada heeft zich in het afgeloopen
jaar onderscheiden door het kleinste aan
tal echtscheidingen in de geheele En-
gelsch sprekende wereld. In 1923 zijn
slechts 0,3 pet. Canadeesche huwelijken
(59 in het geheel) ontbonden, tegen 2,2
pet. in Engeland en Wales, 2 pet in
Australië, 6,2 pet. in Nieuw-Zeeland en
13,2 pet. in Amerika. Ook in Engeland
neemt het percentage scheidingen sedert
1919 sterk af. In 1922 zijn 48 pet. min
der aanvragen om scheiding ingekomen
dan in 1919. De onrustbarende vermeer
dering met 355 pet. in Engeiand in de
vijf jaar die aan 1919 voorafgingen (hoofd
zakelijk oorlogsjaren) zal zich naar alle
waarschijnlijkheid niet meer herhalen.
De stakingen in Duitschland.
In liet Roergebied blijft het rustig en
uit die streek is geen ander nieuws te
melden, dan dat het aantal niet-arbei-
ders nog een weinig is toegenomen en
nu ongeveer 95 pet. van het personeel
bedraagt. In sommige steden hebben zij
bij de gemeentebesturen erop aangedron
gen, gratis maaltijden te ontvangen.
De regeering heeft verklaard, dat de
hóeveelheid steenkolen in reserve groot
genoeg is om alle wees ongegrond te
maken, dat in andere bedrijven het werk
stilgelegd zal moeten worden, maar vol
gens binnengekomen berichten zijn ver
schillende fabrieken en hoogovens er toe
over moeten gaan hun vuren te dooven.
Ook hebben de spoorwegen Donderdag
maar 5003 wagons steenkolen ontvangen
in plaats van het gewone rantsoen van
20.000 wagons.
Do directie van Krupp maakt bij aan
plakbiljet bekend, dat met ingang van
Maandag een verkorte werktijd moet wor
den ingevoerd, tengevolge van de mijn
staking. Op het loon zal gekort worden.
Tengevolge van de mijnstaking is de
gasvoorziening op grooten afstand, zoo
als in vele gemeenten in het Bergsclie
land en te Benrath met zijn groote fabrie
ken gestaakt. Andere verafgelegen plaat
sen, die gas uit het Roergebied betrek
ken, krijgen nog slechts zeer geringe hoe
veelheden.
De toestand in het Roergebied schijnt,
indien men geloof mag hechten aan de
te Berlijn ontvangen berichten, sinds gis
terochtend ©enigszins verbeterd. Het aan
tal werkwilligen is aanmerkelijk gestegen.
In het geheel hebben gisteren 28,000 man
gewerkt. Te Bochum en te Dortmund ver
wachtte men, dat in de middaguren een
verder aantal stakers en uitgestotenen den
arbeid zou hervatten.
De rust is tol nog toe vrijwel nergens
verstoord. Alleen hebben in _enkele ge
meenten stakers een dreigende houding
tegenover werkwilligen aan den dag ge
legd, zonder dat de autoriteiten echter
maatregelen dienden te treffen. Op de
mijn Westerholt slaagden de stakers er in,
Werkwilligen te beletten aan den arbeid
te gaan. Het rijksdepartement van den ar
beid is nog steeds niet bemiddelend op
getreden.
De arbeid in de Badensche aniline-
«n sodafabriek is, nadat het werk negen
weken stil had gelegen, te Ludwigshafen
en Oppau door de werkwilligen weer her
vat. De communisten hebben wel is waar
getracht de hervatting van den arbeid te
beletten, maar zij zijn door de politie
verjaagd. Op verscheidene plaatsen in de
buurt van Ludwigshafen hebben commu
nisten daden van geweld bedreven.
Bulow aanstaand rijkskanselier.
In Duitsch-nationale kringen wordt de
naam genoemd van prins Bulow als toe
komstig rijkskanselier. Tal van Italiaan -
sclie en buitenlandsche journalisten heb
ben den prins, die in de buurt van Rome
woont, opgezocht en hem gevraagd, of
hij bereid zou zijn, ten tweeden male
het rijkskanselierschap te aanvaarden. Op
deze vraag heeft Bulow ontwijkende ant
woorden gegeven. De bladen meenen
nochtans te kunnen verzekeren, dat Bu
low voor de eer zal bedanken. Toen hij
onlangs zijn 75en verjaardag vierde, ver
klaarde hij aan zijn talrijke vrienden en
bekenden, die hem kwamen gelukwen-
schen, slechts één wensch te hebben, na
melijk de rest zijner dagen in rust en
vrede op zijn Italiaansche villa te kun
nen doorbrengen. Hij voegde eraan toe,
in geen geval meer een actieve rol in de
politiek van zijn land te willen spelen.
Influenza in Engeland.
In het eerste kwartaal van dit jaar zijn
in Engeland en Wales 12.604 sterfgeval
len te wijten geweest aan griep. Het totaal
sterfgevallen 160.279 was 45.495 groo-
ter dan in het voorafgegane kwartaal en
35.559 grooter dan in het overeenkom
stige kwartaal van 1923. De sterfgevallen
aan influenza waren 7,9 van het totaal.
Ook de haven van Oostende met ver
zanding bedreigd?
De correspondent van de „Standaard"
te Ostende meldt aan zij:n blad:
Nog meer dan Antwerpen wordt de
haven van Ostende door verzanding be
dreigd, indien niet onophoudelijk gebag
gerd wordt. Wegens bezuiniging is deze
dienst den laatsten tijd ingekrompen, wat-
tot gevolg heeft gehad, dat volgens ge
ruchten, de mailbooten tweemaal aan den
grond zouden zijn geraakt nabij de „Vin
dictive". Nu is een nieuw baggerschip'
aangekomen, dat zeer snel werkt.
Korte berichten.
In Zwitserland dreigt een uitsluiting
in de metaalindustrie. De metaalindustri-
eelen zijn voornemens, de uitsluiting te
proclameeren, indien de arbeiders zich
zouden verzetten tegen het invoeren van
de 52-uren-week.
De Italiaansche koninklijke familie
heeft druk meegeholpen aan het blusschen
van een boschbrand, die in de nabijheid
van de koninklijke villa woedde en reeds
een aanzienlijke complex boomen in de
'asch had gelegd.
Naar de Roel meldt is Nowikof, de
door ^ijn aanvallen op patriarch Tichon
bekende leider van de synode van de
„levende kerk" in Rusland, tot twee
maanden dwangarbeid veroordeeld we
gens laster ten opzichte van de keu
kenmeid van het seminarium van dat
kerkgenootschap.
Volgens een telegram uit Moskou
zijn twee industrieele agenten ter dood
en 14 andere tot lange gevangenisstraf
veroordeeld. Zij waren aangeklaagd van
economische spionnage en corruptie. Van
den kant der rechtbank werd verklaard,
dat deze processen dienden om te voor
komen, dat particulier kapitaal zich van
den gelieelen handel meester maakt.
Het Russische leger bij de Dnjester
zou thans reeds tien divisies tellen en
zijn uitgerust, met allerlei technisch ma
teriaal, zooals pontons, enz. om een over
gang van .de rivier te forceeren. Trotzki
heeft zich met zijn staf naar de Oekraine
begeven.
Donderdag heeft bij Amsterdam in
den staat New York een sneltrein, de
bekende Twentieth Century Limited, die
liep met een vaart van 110 K.M., bij
een overgang een auto in splinters ge
reden. Er zaten 8 menschen in de auto
die in stukken werden gescheurd.
De Weensche politie heeft vijf per
sonen in hechtenis genomen, die op groote
schaal valsche Engelsche pondenbiljetten
in omloop brachten. Men heeft nog niet
ontdekt, waar ze gedrukt werden.
De Fransche politie heeft twee man
nen aangehouden, die onlangs het Ka
merlid Gaston Vidal, den oud-onderstaats
secretaris van technisch onderwijs, heb
ben mishandeld op een verkiezings
vergadering, waar hij het woord trachtte
te voeren. De heer Vidal zelf ligt ernstig
ziek aan longontsteking.
Op den gouverneur van Guadeloupe
is een bomaanslag gepleegd, 's Nachts
ontplofte een bom naast zijn werkkamer,
waardoor echter alleen schade werd ver
oorzaakt. Men vermoedt te doen te heb
ben met een politieleen aanslag. Alle te
lefoondraden naar het huis waren afge
sneden.
Te Cassel, nabij Rijssel, zijn twee
auto's op elkaar gebotst. Vier dooden en
twee gewonden.
De Majestic heeft, toen zij Donder
dag uit Southampton naar Amerika ver
trok, een groot aantal insecten van Zuid-
Afrikaansche herkomst meegenomen, die
moeten dienen om in Californië zekere
hardnekkige parasieten in de boomgaar
den te helpen bestrijden.
De staking van de arbeiders in
het bouwbedrijf te Leipzig behoort alweer
tot het verleden. Een door een scheids
gerecht voorgestelde regeling is door bei
de partijen aanvaard.
Vier Fransche torpedo-booten zijn
te Kopenhagen aangekomen. Zij zullen
gedurende zes weken oefeningen houden
dn de Oostzee.
Over sommige gedeelten van
Frankrijk gaat een golf van koude. In
verschillende streken zijn de boeren ge
dwongen het vee weer te stallen.
Uit San Fransisco wordt gemeld,
dat de spoorweghaven van de Southern
Pacific en van de Califomische Scheep
vaartmaatschappij te Sakramento door
brand, zijn vernietigd, terwijl eveneens
verschillende pakhuizen op den linker
oever zijn beschadigd. De algemeene
schade wordt op ruim 5 millioen dol
lar geschat.
Volgens een bericht uit Washington
heeft de minister van marine medege
deeld, dat men in het najaar zal pro-
beeren door middel van de in Duitschland
voor Amerika gebouwde Zeppelin de post
tusschen Amerika en Europa binnen 2
dagen over te brengen.
Het vaarwater der Schelde.
De Antwerpscho redacteur van de Msb.
schrijft
Donderdag' hebben wij andermaal een
bezoek gebracht aan Bath om ons ter
plaatse te gaan overtuigen, hoever de
verbeteringswerken der Schelde-passen
reeds zijn gevorderd.
Allereerst konden we dan met genoe
gen constateeren, dat de vaargeulen van
Valkenisse, na twee maanden werkens
weer hun normale diepte hebben terugge
kregen. De hoofd-aandacht dient dus ge
vestigd op het vaarwater in het nauw
van Bath, dat nog steeds niet in orde is.
Zooals men weet, wordt de diepe pas
van Bath versperd door het wrak van de
„Siërra Grande", en moet men zich sinds
dien behelpen met het nieuw afgebakende
vaarwater, de z.g. Rilland-geul. Deze pas;
waarin Belgische bagigterbooten soms
is er een, dan weer een tweetal ter
plaatse ongeveer vier weken aan het
werk zijn, is tot nu toe weinigVerbe
terd. Schepen met meer dan 27 voet diep
gang mogen nog altijd niet doorvaren en
de booten van die grootte laten zich
nog immer door de gevaarlijke zóne
sleepen.
Die Belgische regeering schijnt thans
DirectieMr. ANT. VAN BERCXEL, JOS VELTHUIJSE.
Kantoor Groote Markt 21. Telefoon T4 an 204.
een contract afgesloten te hebben met
een Nederlandschen aannemer, die nog
twee baggerbooten naar Bath zal zenden,
om de werken in het Rilland-vaarwaler
te bespoedigen. Sommige deskundigen,
die wij te Bath spraken, zijn echter
pessimistisch gestemd over den uitslag
daarvan. Zij meenen, dat het uitdiepen
der Rilland-vaargeul onbegonnen werk
zal zijn en dat de oude, diepe pas
van Bath, als het vaarwater voor Ant
werpen zal aangewezen blijven.
Doch daartoe dient het wrak van de
„Siërra. Grande" eerst opgeruimd. De
Rotterdamsche firma van der Tak heeft,
thans veel materiaal en volk ter plaatse
en werkt met man en macht, om zoo
spoedig mogelijk de geul vrijt te krijgen.
Door middel van een „bok" worden nu
de stukgesprongen wanden en dek ge
licht en naar de slikken, vlak bij het
haventje van Bath, overgebracht. Van
het wrak is dan ook nog slechts een
topje van den mast te zien; de schoor
steen ligt reeds op den „oud-ijzer-hoop".
De opruimingsarbeid, welke alleen bij
stil water d.w.z. bij hoog- en laag-
water kan geschieden, gaat goed voor
uit en men hoopt binnen zes weken, dat
gedeelte van de „Siërra Grande" gebor
gen te hebben, hetwelk belemmerend is
voor de scheepvaart. Naar mge mede
deelde, zal het wrak der „Siërra Grande"
niet geheel worden opgeruimd; het voor
schip zal kunnen blijven zitten, daar
volgens de overeenkomst tusschen de Ne-
derlandsche en Belgische regeeringen,
slechts tot 10 meter diepte zal gewerkt
worden. Sommigen zijn hier echter van
meening, dat het beter ware het geheele
wrak op te ruimen, daar het laten-zit-
ten van een gedeelte, oorzaak zou kun
nen worden van nieuwe verzandingen.
Reeds nu is het achter het wrak veel
„droger", d.w.z. ondieper geworden, ten
gevolge van aanslibbingen. Anderzijds
wordt er ons evenwel op gewezen, dat
een totale berging der „Siërra Grande"
veel tijd en geld zal kosten, en dat
daartoe een nieuwe overeenkomst zou
noodig zijn.
Het is hier zeer opgevallen, dat er
van Belgische zijde zoo weinig belangstel
ling bestaat voor de werken in de Bath-
vaargeul, welke toch voor Antwerpen en
geheel België van zeer groot gewicht
zijn. Tot nu toe werd er, althans volgens
onze zegslieden, door België geen enkele
peiling gedaan en geen expert is er
nog geweest om de vorderingen der op-
ruimingswerken van de „Siërra Grande"
juist na te gaan of een onderzoek in te
stellen naar de gevolgen, welke het zin
ken van dit schip op de vaargeul heeft
gehad.
D e staking b ij W erkspeor.
Door de Directie van Werkspoor werd
naar aanleiding van de eergister te Am
sterdam uitgebroken staking medegedeeld,
dat de vóórgeschiedenis van deze staking
begint op 14 December 1923. De Directie
stelde toen voor het Uurloon te beschou
wen als basis voor tariefsvorming en het
tariefloon met 10 pet. te verlagen. Hier
voor waren volgens de Directie alle re
denen aanwezig. Werkspoor geeft het
hoogste loon aan de geschoolde werklie
den en liet moet concurreeren met Rot
terdam, Vlissingen en Hengelo, waar de
uurloonen 14 tot 30 pet. lager zijn. De
vakorganisaties gingen op die voorstellen
niet in. Er werden onderhandelingen ge
opend, die leidden tot eenige concessies.
Voor de eerste uren overwerk werd uit
betaald 25 pet., de Directie had voor
gesteld 10 pet. en dit werd nu terug
gebracht tot 12V2 pet. Verder wilde men
het uurloon om te beginnen met 5 pet.
terugbrengen en later als de omstandig
heden er aanleiding toe gaven nog eens
met 5 pet. Dit zou echter niet gebeuren
zonder overleg. De Directie bleef bij ver
laging van het tariefloon van 10 pet.
In verband daarmee werd gewezen op
Rotterdam waar geen overwerk bestaat.
De Directie verklaarde zich bereid, dat
de algemeene loonsverlaging zou samen
gaan met een individueel© loonsverhoo-
ging. Van de minderjarigen zouden 91
pet. en van de volwassenen 38 pet. loons-
vorhooging ontvangen. Ook op andere
wijze bleek, dat men tot loonsverlaging
moest komen wei 111 in een fabriek te
Rotterdam werkten vóór de loonsverla
ging: 1500 man en nu 4000.
Men kon tenslotte niet tot overeen
stemming komen en de zaak werd in
handen gegeven van den Metaalbond.
Deze heeft 4 maanden met de organisa
ties onderhandeld. Tenslotte werd dooi
de laatste een tariefsverlaging* van 10
pet. aanvaard, wat echter practisch niets
beteekent zonder verlaging van het Uur
loon. Men is op het dood© punt geko
men. Zoolang mogelijk is getracht tot
overeenstemming te komen tot eindelijk
de knoop is doorgehakt.
Het conflict in de Twentsehe
textieln ij verhei cl.
Uit Enschede meldt men:
De aanneming van de gisteren vermelde
motie heeft tot gevolg gehad, dat vele
leden van Unitas en St. Lambertus Don
derdagmorgen niet meer aan het werk
gingen. Het aantal, dat de fabrieken bin
nenging, was luttel, zoodat verschillende
bedrijven moesten stopzetten. Eén fabriek
moest stoppen, omdat het machinekamer-
en ketelhuispersoneel zich hij de stakers
aansloot. Niettemin blijven alle fabrieken
voor werkwillige arbeiders en arbeidsters
opengesteld.
De strijd tusschen De Eendracht en de
confessioneel© honden is fel. Volgens het
hoofdbestuur van De Eendracht heeft de
afdeeling Rotterdam van Unitas zich van
deze organisatie afgescheiden en hebben
de leden en bloc zich aangesloten bij
De Eendracht.
Er is een wijziging gebracht in het
verbod van samenscholingen. Voor be
paalde gevallen en onder door hem te
bepalen voorwaarden kan de burgemees
ter ontheffing verleenen, waarvan hij
schriftelijk kennis geeft aan den com
missaris van politie en aan de ter plaatse
aanwezige chefs der rijkspolitie en der
politietroepen.
Adjunct-directeur Postc heque-
en Girodienst.
Met zekerheid kan de Msb. mede-
deelen, dat de benoeming van den heer
S. J. II. Wesselink, directeur van het
P. en T.-kantoor te Boskoop, tot adjimct.-
directeur van den Postcheque- en Giro
dienst vast staat. D© heer Wesselink
trad in 1897 als klerk der P. en T.
in dienst, werd in 1906 tot commies
benoemd en was achtereenvolgens direc
teur te Geertruidenberg en Boskoop. Hij
is voorzitter van de Vereen, van Direc
teuren en Commiezen der P. en T., van
welker bestuur hij jarenlang deel uit
maakte. De heer Wesselink is een krach
tige persoonlijkheid en geniet een Uitste
kende reputatie als ambtenaar.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf 0.09
Prijs der Advertentien:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 cL
Bij abonnement belangrijke korting.
Onderzoek van verlofgan gers.
De minister van oorlog heeft met be
trekking tot het onderzoek van verlof
gangers aan de burgemeesters geschre
ven
Zooals mij is gebleken, is twijfel gere
zen, of onder de groot-verlofgangers der
lichtingen 1913, 1914 en 1915, bedoeld
in 1 van de u hij' mijn brief van 24
April gezonden beschikking, ook moeten,
worden begrepen de verlofgangers van.
oudere lichtingten, die om de een of
andere reden uitstel, onderbreking van
dienst, enz. met de lichting 1913, 1914
of 1915 de eerste oefening hebben vol
bracht In verband hiermede heb ik do
eer, voor zooveel noodig, onder uw aan
dacht te brengen, dat aan het onder
zoek in 1924 geen andere verlofgangers
behoeven deel te nemen dan zij, die
voor een der lichtingen 1913, 1914 of
1915 zijn ingelijfd. Degenen, die voor
een dezer lichtingen zijn ingelijfd, maar
ten gevolge van uitstel of om een andere
reden tegelijk met een latere lichting
de eerste oefening 'hebben volbracht,
moeten zich ook aan het onderzoek on
derwerpen, voor zoover zij althans niet
behooren tot hen, die daarvan zij'n vrij
gesteld.
De afkortingsmanie.
Prof. Slotemaker de Bruine zei van
de week in de Eerste Kamer: Ik heb van.
de A.V.M.O. een schrijven ontvangen.
De Voorzitter: Mag ik den spr. verzoe
ken, wat minder afkortingen te bezigen,
ik heb er reeds verscheidene gehoord.
Zooeven sprak hij van de A.S.M.O*., maar
de heide lieeren naast mij weten niet
wat dit beteekent en ik ook niet. Wel
licht zal dit ook het geval zijn imet vele
Kamerleden.
De heer Slotemaker de Bruine: Ik sprak
van de Algemeene Vereeniging voor Mid
delbaar Onderwijs, de A.V.M.O.
De Voorzitter: Ik had A.S.M.O. ver
staan.
De heer Slotemaker de Bruine biedt
zijn verontschuldiging aan, onder ver
zekering, dat het nooit meer zal ge
beuren.
De verzandi ng van de Schelde.
De Minister van Publieke werken van
België heeft een contract gesloten met een
Hollandschen ondernemer, betreffende het
verhuren van twee baggermachines, die
een capaciteit hebben van 500 ton per
'uur. Deze baggermachines, die thans te
Hoek van Holland gebruikt worden, zul
len a.s. Maandag in de Schelde in wer
king* treden.
Bezuiniging bij de marine.
De ministers van marine, van koloniën
en van financiën hebben ingesteld een in
terdepartementale commissie, die een on
derzoek zal instellen naar de mogelijk
heid van bezuiniging op de personeels
organisatie der Koninklijke Marine. De
commissie heeft tot opdracht gekregen:
le. een plan uit te werken, volgens het
welk het Europeesche personeel der
Staatsmarine wordt gesplitst in een deel
uitsluitend bestemd voor den dienst bij
de zeemacht in Nederland en een deel
uitsluitend bestemd voor den dienst bjj
de zeemacht in Nederl.-Indië, en 2e. de
financieele gevolgen van het plan, zoo
wel voor de Staatsbegrooting als voor de
Indische begroeting, te berekenen.
Het conflict in de Twentsehe
textieln ij verheid.
Nu het conflict in de Twentsehe tex
tielindustrie zoodanig gewijzigd is, dat
de strijd van de socialisten en commu
nisten op de eerste plaats gericht is te
gen de katholieke en protestant-christe
lijke organisaties, oordeelde het bestuur
van het r.-k. vakbureau het gewenscht
in een spoedactievergadering, een verga
dering met de besturen der aangesloten
bonden, de situatie onder het oog te
zien, waarbij de vraag aan de orde zal
komen op welke wijze de roode aanval
zal kunnen beantwoord worden. De ver
gadering zal Dinsdag te Utrecht gehouden
worden.
Rijkspersoneel.
Donderdag zijn de afgevaardigden der
af deelingen Rijkspersoneel van den Ned.
Christ. Bond van personeel in publieken
dienst te Amsterdam bijeen gekomen, ter
bespreking van de loonvoorstellen van
minister Westerveld voor de Rijkswerk
lieden. De vergadering sprak haar ver
ontwaardiging en afkeuring uit, dat da
minister bij het samenstellen van^ zijn
ontwerp, de loonen uit de metaalnijver-
