No 18 Maandag 5 Mei I0Ü4 38e Jaargang RITP 1EESTER LEVENSLEED. OCENTS FEUILLETON. XE FIJNSTE ZANDBLAD SUMATRA SIGAAR. N.V.CKRvSCnüPPEN MIJNHARDT's Staal-Tabletten -.sa* ^Maag-Tabletten. .75 Zenuw-Tabletten 75« Laxeer-Tabletten 6ó<*# Hoofdpijn-Tabletten 60«ff Drukkers-Exploitanten OOSTERBAAN LE COINTRE ROES Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, .Goes Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg:' Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f3. Losse nummersf0.0$ Prijs der Advertentiën: 1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 cL Bij abonnement belangrijke korting. ELECTRIFICATIE DER MIDDENGROEP. Tot mijn spijt kan ik mij niet vinden in de wijze waarop in het nummer van „De Zeeuw" van 1 Mei is weergegeven hetgeen door mij werd betoogd ter verga, dering te Middelburg:, waar bet vraagstuk van de elektrificatie der Middengroep werd aan de orde gesteld. Het spreekt vanzelf, dat wanneer de aandacht van den ambte naar, die met het maken van aanteeke- ningen is belast, tijdens de besprekingen eenigcn tijd wordt afgeleid, hot verslag zijns ondanks niet getrouw kan zijn. En hoe goed bedoeld, het verlorene kan dan niet worden aangevuld met de opmerking, dat dit of dat punt, dat wèl werd aan gehoord, uitvoerig werd besproken. Want hetgeen ik opmerkte betreffende de vermeerderde belangstelling voor het vraagstuk der elektrificatie was geen hoofdmoment in mijn betoog, doch had daarin slechts zijdelingsche beteekenis. Had ik dan ook niets anders dan dat in het midden' te brengen, ik zou zon der twijfel .gezwegen hebben. Nu het verslag echter op andere punten zwijgt, zij liet mij vergund uit hetgeen ik aan roerde een tweetal zaken in uw gastvrij blad naar voren te brengen. Betoogd werd door mij de wensche- lijkheid van medezeggenschap der ge meentebesturen bij de oplossing van het vraagstuk en de uitvoering der electrifi catie. Totnogtoe geschiedde zulks niet en aan tj.e voorstellen, die de laatste jaren van Ged. Staten uitgingen, ging niet voor af een onderzoek naar de denkbeelden, die in den kring der gemeente besturen beerschten. Ook het laatste voorstel van Ged. Staten, dat de leve ring van electriciteit. voor de Midden groep aan de Société wilde opdragen, kende aan de gemeenten geen rol toe. Tenzij men als zoodanig beschouwd wenscht te zien de voorwaarde, dat deze zich garant zouden stellen voor afname van een te bepalen quantum K.W.U. en liet voorrecht om eventueel de kosten van het ontbrekende te mogen bijpassen! Ze ker, wil men kans van slagen hebben dan zal men aan het stellen van derge lijke condities niet kunnen ontkomen. Doch dat is de kwestie niet. De vraag is: waar is het stuk medezeggenschap, dat het leed der financieel© verplichtin gen verzacht en tevens de belangstelling voor de goede.zaak gaande houdt? Die .groote belangstelling van de zijde van het platteland in het vraagstuk der ■electriciOeitsvoorziening maakt het te meer gewenscht, om de gemeenten in dezen een rol te doen spelen. Eene intéresse, die allerminst wordt verkleind door ver wijzing naar de houding van onderschei dene gemeenteraden in Zeeüwsch-Vla,an deren, die openlijk terughoudendheid be toonden. Hier was echter niet afkeer van de electrificatie oorzaak van den tegen stand, doch veeleer wantrouwen jegens de P.Z.E.M., een wantrouwen welks al of niet gegrond zijn thans buiten beschou wing blijve. Echter zij. men op zijn hoede, dat hetzelfde zich niet herhale in de Middengroep. Nu de belangstelling daar zich zoo sterk openbaarde (men herin. nere zich de zeer drukbezochte verga deringen, onlangs te Go-es gehouden), die nen ook met zorg de organen gekozen, waardoor de mogelijkheid der electrici teitsvoorziening voor de Middengroep wordt onderzocht en de electrificatie zelve wordt tot stand gebracht. Wie daarbij ■de gemeentebesturen uitschakelt, handi- capt zich reeds van te voren. De weg, ■die thans zal moeten worden ingeslagen, had feitelijk vanaf het begin moeten wor den bewandeld. Eerst wanneer zou zijn 1-05). „Het is zeker, dat er wel ©enig ver schil van opinie hierover bestaat. Ik ben bang, dat hij wel een weinig te barsch opvoeder zal zijn voor een kind als Hui- da R-eed." „Geeft .meneer Hammond haar onder richt?" „O neen. Diaar zit hem juist het won derlijke in. Murray zelf overhoort haar les'sen, zooals Estelle aan mijn zuster had verteld. Apropos. Men zegt, dat het huwelijk van neef en nicht binnenkort te wachten is. Mijn zuster deelde mij mede dat het zou plaats hebben vroeg in het voorjaar. „Zinspeelt u op meneer Murray en- mejuffrouw Handing?" „Ja.. Zij zullen na hun huwelijk onmid dellijk naar Europa gaan". Gordon keek zijn metgezellin onderzoe kend m.aar zag alleen een flauw, ongeleovig lachje over haar gelaat ko men. „Mijn zuster is Estelle's vertrouwde, dus spreek ik uit goede bron. Ik weet, gebleken, dat uitvoering door de gemeen ten een duurdere, ongewenschte oplossing zoU geven, eerst dan zou het zoeken naar andere middelen en wegen wensche- lijk zijn. Voor zulk een onderzoek is het nog niet te laat. Dat overigens samenwerking tusschen gemeentebesturen mogelijk is, werd op Zuid-Beveland wel zeer treffend getoond. In de N.V. Waterleidingmaatschappij Zuid- Beveland hebben we ©en typisch staaltje van de voorbeeldige wijze, waarop platte landsgemeenten ©en gemeenschappelijk belang gezamenlijk kunnen behartigen. Trouwens, ook liet wetsontwerp tot wijzi ging van de Gemeentewet beoogt de sa menwerking tusschen gemeenten voor be paalde doeleinden gemakkelijker temaken. Het zal duidelijk zijn, dat ik mij op grond van deze overwegingen een warm voorstander betoonde van de miotie-Welle- man en aanneming daarvan krachtig aan beval. Instelling teener commissie, be staande uit vertegenwoordigers der ge meentebesturen, die de zaak nader zullen hebben te onderzoeken, ziedaar de be geerde richting ingeslagen. In de tweede plaats sprak ik in mijne qUaliteit van vertegenwoordiger ©ener ge meente, die mede-eigenares is eener gas fabriek, door de Mabeg geëxploiteerd. Welnu, het meermalen geciteerde laatste voorstel van Ged. Staten, dat de Midden groep van electriciteit zou voorzien, be oogde feitelijk enkel maar voorziening van een deel der Middengroep. Zuid-Beve land ten Oosten van het kanaal met z'n Mabeggasfabrieken werd v o o r 1 o o p i g buiten beschouwing gelaten. Waarom? Wanneer de zaak daar voorloopig moet blijven rusten, geschiedt zulks toch ■met de bedoeling om ze later weer aan te vatten. Dit werd door mij principieel onjuist geacht. Dat er ten opzichte van de gemeenten met Mahegfabrieken be zwaren zijn te overwinnen, geef ik voet stoots toe. Zeker zal de Mabeg zich be roepen op haar concessievoorwaarden, doch tot onderhandelen is ze niet on bereid. Waar de Mabeg zelfs verschil lende maten gepoogd heeft om de fabrie ken aan de gemeenten over te doen, komt het mij voor, dat financieel deze gevallen niet zoo heel veel behoeven te verschillen van die, waarin eene ge meente-gasfabriek aanwezig is. In elk ge val, met opschorting alleen worden de moeilijkheden nóch ontzeild nóch weg gewerkt. Hier ligt een belangrijk terrein van werkzaamheid voor de commissie', ■die zal moeten trachten ook voor Oost Zuid-Beveland de zaak onder cijfers te brengen. Ten slotte wil ik nog wijzen op een feit van beteekenis. De heer Streefkerk, directeur der P.Z.E.M., verklaarde mijne bezwaren tegen bet Uitsluiten van de ge meentebesturen in de electriciteitsvoor ziening voor Zeeland te verstaan en zou bereid „zijn hieraan tegemoet te komen door gemeenten en P.Z.E.M. gezamen lijk voor de Middengroep te doen op treden. Een soort „'gemengd bedrijf" dus. Van dit denkbeeld, spontaan opgekomen en dus nog allerminst omlijnd, zij hier nog eens duidelijk akte genomen. Alleen reeds als belangrijke concessie heeft cleze voorslag-Streefkerk beteekenis. Voor de commissie, dio zonder vooringenomenheid de zaken beziet, zal ook ©en dergelijk nader gepreciseerd voorstel zonder twijfel een punt van overweging vormen. Moge ze spoedig slagen in haar zeker niet gemakkelijke taak. P. A. SCHWARTZ. dat zij haar uitzet in Parijs besteld heeft". Edna's vingers sloten zich ©enigszins zenuwachtig, maar zij! zeide lachend: „Maar hoe durft u dan dat vertrouwen te schenden? Meneer Leigh, hoe lang denkt u te New York te blijven?" „Ik zal morgen vertrekken, of Ik zou van jou de hoop moeten Verkrijgen, dat ©en langer bezoek van mij je aangenaam zou zijn. Ik kwam hier alleen om jou te zien". HÜ wilde haar de hand drukken, doch zij weerde hem af en zeide haastig: „Ik weet wat u gaat zeggen, en ik zou liever niet hooren, wat slechts tot verdriet van ons beiden kan leiden. Als u wilt, dat ik achting en vriendschap voor u behouden zal, meneer Leigh, dan moet u nooit meer op dat onderwerp zin spelen, wat, zooals ik u gisterenavond al gevoelen deed, voor mij buitengewoon pijnlijk is. Omdat ik u hoog schat als een vriend en verheugd ben u weer te zien, zou het mij berouwen te weten, dat u om mijnentwille hier één uuï langer zou blijven." „Je bent ondankbaar, Edna. En ik be gin in te zien, dat je geen hart hebt". „Als dat zoo is, dan heb ik toch nooit met het uwe gespeeld, of u bedrogen, meneer Leigh". mp fabrikant: Vf INf NOAAL'WACINIRCEN AWTOOfil - Twee Duitsche socialisten en de be lasting. Kautsky acht 't ook voor een soc. regec- ring onmogelijk de belastingen onmatig te verhoogen; want „de Staat heeft dan wel inkomens- en vermogensbelasting maar zonder inkomen en zonder vermo gen". En Südekum schreef in 1921„Een bovenmatige belasting kan wel eerlijke lieden arm, maar geen arme rijker ma ken". Niet teruggedeinsd. Nog vóór het Kabinet-van Hall was af getreden, werd Groen van Prinsterer door .Koning Willem III over de schoolkwestie geraadpleegd. De door het Kabinet-van Hall inge diende wettelijke regeling had buiten de Kamer ©en buitengemeene oppositie ont ketend, die op den Koning sterken in druk maakte. In het advies, dat Groen toen uitbracht, werd door hem ingegaan op de gedachte, dat hij zich met de oplossing van het probleem zou belasten. Groen schreef toen woordelijk dit aan den Koning: „Ik huiver bij de overweging van de magt der vrijzinnige rig'ting, gelijk ze in drie jaren, door een met haar in hoofd gedachte eenzelvig en daarna weifelend Bewind opgebeurd is geworden. Gelijk ze nu tot vermeestering van het gezag, dat is, volgens de her van een minis- trie e 1 en centraliseerend al vermogen bedacht is. Ik huiver ook om de hartstogtelijkheid der bestrijding, die mij' dikwerf, zoodra men voor een i- gen invloed mijnerzijds beducht was, ten deel viel. Ik huiver om de velerlei werk zaamheden die, vooral hier te lande, in hooge betrekking een nauwkeurig en be daard overleg der vraagstukken, die met hoofdbeginselen in verband staan, bijkans onmogelijk maakt. Daarom zou ik niet ligt de vrije positie verlaten, waarin misschien grootendeels mijne kracht, ligt. Althans zou ik niet zonder rijp beraad daartoe kunnen besluiten. Ik zou vreezen door gebrek aan zelfkennis, een last op mij te nemen, die, vooral in gevorderden ouderdom, mij te zwaar is. Alleen dan zou ik niet langer aarzelen, wanneer ik, door den zamenloop van omstandigheden, de overtuiging verkreeg dat, op den voot'- gestelden voet, ook voor mij welslagen niet onmogelijk en dus het weigeren van medewerking niet verantwoordelijk zijU zou." Gelijk men ziet, is hier van eene wei gering geen sprake. Wanneer een voorzichtig man als Groen op een tijdstip, dat het ontslag van het bestreden Kabinet nog in het verschiet was, verklaart bereid te zijn, indien hij de overtuiging, dat verwezen lijking van zijn plan mogelijk is, heeft, mag toch waarlijk niet van „terugdeinzen" worden gesproken. „Je hebt geen hart, en je zou zekér niet zoo koel een toegenegen hart kunnen teragwijzen, hetwelk een andere vrouw met veel trots zou aanvaarden. Eenige jaren later, als je begeerte naar eer en roem ten volle zal verzadigd zijn en je schrij ven niet langer in den smaak van het publiek zal vallen, en als je vele vleiers niet meer voor je altaar zullen knielen, maar voor dat van een nieuw en meer populair idool, dan zal je dwaasheid je berouwen". Zij stond op en antwoordde rustig: „Dio toekomst mag vele teleurstellin gen voor mij bevatten, maar hoewel mijn lot misschien droevig mag blijken te zijn, ik denk, dat ik toch nooit zoo laag zal zinken, dat het mij spijten zal niet een man te hebben getrouwd, wien het mij onmogelijk zou zijn te beminnen. Hoe spoediger wij dit onderhoud afbre ken, hoe beter het zal zijn voor onze vriendschap. Ik heb niet de vrije be schikking over mijn tijd; en, daar mijn plichten mij naar de leerkamer roepen zoo zeg ik u vaarwel". „Edna, als' je mij zoo van je laat gaan, dan zul je mij wel nooit meer zien". Met tranen bevochtigd zochten haar oogen de zijne; ©n haar stem klonkzacht doch vast, toen zij beide handen naar De eenige? Den heer De Vos van Steenwijk is 't dezer dagen nogal kwalijk genomen, dat hij in onze Eerste Kamer de poli tieke „bonzen" en „strebers" zoo heeft afgestraft. Nu, 't was soms wel wat erg.Maar of hij niet vaak raak sloeg? In Frankrijk komen nu met de ver kiezingen soms rare praktijken aan 't licht. Zoo werd b.v. in 't. jaar '19 zekere heer Mandel, destijds 'n groot vriend van Cle- menceau, Kamerlid. Hij liad er zich voor 't departement Garonde ingewerkt en kwam er, dank zij vooral ook de prach tige reclame-artikelen, die het plaatselijke blad „La Petite Garonde" over hem schreef. Thans zijn de hekken verhangen. En is dat blad mordieus t e g e n hem. En nu heeft 't blad zelf bekend gemaakt, hoe veel spijt het heeft van die artikelen van 'tjaar '19, miaar heeft tevens ver klapt, dat ziji geschreven zijn, van a tot z door den heer Mandei zélf. Z o o krijgt men soms Kamerzetels. Weer eien bisschop verbannen. De rechtbank te Odessa heeft den or thodoxen bisschop van Cherson Proco- pius, wegens „moreelen en materieelen" steun aan de aanhangers van generaal Denikin in 1919, ter dood veroordeeld. Het vonnis is evenwel gewijzigd in ver banning. Is dit een nieuw systeem? Het verbannen schijnt een nieuw systeem der sovjet-'mannen te zijn, om invloedrijke Russen, wier ter 'doodbrenging gevaar lijk kan zijh voor de sovjet-macht, toch te verwijderen. Een huiszoeking in een gezantschap. De Berlijnsche politie heeft een huis zoeking gehouden in de handelsafdeeling' van het Russische gezantschap. Een zeer groot aantal agenten in uniform namen aan cleze huiszoeking deel. Het gebouw van de handelsafdeeling is ex-territori aal. Een huiszoeking is slechts mogelijk indien iemand die een misdaad pieegt en op heeterdaad betrapt wordt een schuilplaats in het gebouw zoekt. Dit was volgens de Berlijnsche politie het geval Een communist, die wegens poging tot landverraad gearresteerd zou worden, slaagde erin te ontkomen en uit de dooi de politie ingewonnen inlichtingen bleek, dat hij een schuilplaats op' de handels afdeeling van het Russische gezantschap had gezocht. Diaarop volgde de huiszoe king. Van den kelder tot den zolder werd het heele gebouw doorzocht, zon der dat men er echter in slaagde den achtervolgden communist te vinden. De aanwezige leden van de handelsafdeeling protesteerden tegen het optreden der pto- litie dat zij als een schending van de ex-territorialiteit beschouwden. Krestinski, de Russische gezant, heeft bij Streseimann, den rijikskanselier van buitenlandsehe zaken, verzet aangetee- kend. Krestinski heeft voorts de handels afdeeling van het gezantschap gesloten en is i n verband met dit incident on middellijk naar Moskou vertrokken, meldt de N. R. Ct. Ongelooflijke Sovjet-misdaad. De „Daily Mail" maakt melding van een bijzonder wreede, door godsdienst haat ingegeven daad, welke door de bolschewiki aan de grens van Mand sjoerije gepleegd zou zijin. Driehonderd Russische emigranten, die Mandsjoerije wilden verlaten en naar hun vaderland wilden terugkeer en, werden aan de grens hem uitstrekte en plechtig zeide: „Vaarwel -clan, mijn vriend. God geve, dat wij elkaar mogen wederzien van aan gezicht tot aangezicht, bestraald doolr het licht van Gods genade in het Hemel rijk daarboven, waai' de zonde niet meer zal zijn, en de vermoeiden en beladenen rust zullen hebben gevonden". Hij nam de hem toegestoken hand, bracht ze aan zijn lippen en verliet haar. Edna keerde naar haar kamer terug en las den brief van den héér Hammond. Het was een vriendelijke brief, vol van toegenegenheid voor haar, en verstan dig© raadgevingen, maar geen enkele zinspeling op meneer Murray. Toen zij den brief weer dicht vouwde, zag zij een klein reepje papier, dat er uit gevallen was, op het karpet liggen. Zij raapte het op en las deze woorden; „Het doet mij leed u te moeten vertellen dat ik vrees, dat Norman Murray tenslotte Estelle Harding huwen zal. Hij heeft haar niet lief: en zij' zal geen invloed kunnen uitoefenen op zijn bekeering; zijn toekomst schijnt dus hopeloos te worden. Edna, mijn kind, wat heb je gedaan. O, wat heb je gedaan!" Plotseling voelde zij een hevige pijn in de hartstreek opkomen, haar hoofd zonk zwaar neer op haar boirfst, en toen Bjj Apotli. en Drogisten^ gearresteerd en aan een verhoor onder worpen betreffende den aard hunner godsdienstige overtuiging. Zij, die het be staan van God niet wilden loochenen, werden, volgens het blad, levend he graven. De gouverneur der provincie ITo- lung-Kiang (Mandsjoerije) zou aan de sovjet-regeering een krachlig protest tegen deze onmenschelijke handelwijze gezon den hebben, 'tls haast ongelooflijk, hoe wel voor de Rolsjewiki niets te dol is. Onlusten in Afghanistan. Stammen uit de streek van Kohat zijn in opstand gekomen tegen zekere hervor mingen van den emier, welke zij beschou wen als strijdig met de mohammedaan- sche wet. D© opstandelingen hebben een Afghaansch regiment in gen hinderlaag gelokt en een aantal geweren en een hoeveelheid munitie buit gemaakt. Ook zouden zij ©enige zwakke buitenposten' tot overgave hebben gedwongen. De Afghaansehe regeering' heeft versterkingen gezonden naar het tooneel der onlusten. De Belgische ministers te Londen. De betrekkelijk korte conferentie tus schen Mac Dionald ©n de Belgische mi nisters Theunis en Hijmans heeft, vol gens den diplomatieken medewerker van de „Evening Standard" bevredigende re sultaten gehad. Bindende besluiten kon den natuurlijk bij afwezigheid van ver tegenwoordigers der andere geallieerde mogendheden niet worden genomen. Te Londen had men enkele dagen geleden nog gevreesd, dat het zeer moeilijk zo-u zijn overeenstemming tusschen de gealli eerden tot stand te brengen met betrek king tot de toepassing van het Diawes- rapport en de kwestie van de Roerbezet ting. Thans evenwel is men optimistisch. Gelijk men weet, had Poincaré de vo rige week in zijn onderhoud met Theunis bepaalde waarborgen verlangd, voor het geval Djuitschlancl in gebreke mocht blij ven. Zonder zulke waarborgen, Welke zich ook tot Frankrijk's veiligheid moesten uitstrekken, zou er geen sprake kunnen zijn van een wijziging der militaire en economische Roerbezetting. Het Belgische plan, dat te Parijs reeds met Poincaré besproken werd, is ge baseerd op automatische waarborgen van economischen aard, 'terwijl streng wordt vastgehouden aan de bekende clausule van het vredesverdrag. Naast de in deze clausule genoemde maatregelen stellen de Belgische ministers een economischen boycot voor in geval Duitschland in ge breke mocht blijven, Engeland, Frank rijk, Italië, België Polen, Jo-ego-Slavië en andere leden van den volkenbond zou den dan een gordel vormen en economi schen druk uitoefenen. Korte berichten. Tengevolge van de overvloedige re gens van de laatste dagen zijn de Maas en haar zijrivieren sterk gezwollen. De Maas wijst 1.70 M. -was aan. Vrijwel alle ka den op den rechteroever van Namen tot Dinant, zijn ondergeloopen. De Lesse is op tal van plaatsen buiten haar oevers getreden en heeft de omliggende velden overstroomd. Als een gevolg van de nieuwe po litiek zijn te Constantinopel 29 christen zij haar bewustzijn terugkreeg-, voelde zij een benauwend gevoel van verstikking. Zij maakte het, raam open en leunde naah huiten, hijgend naar adem, terwijl de koude wind haar de sneeuw in 't gezicht joeg en zijn kristallen bloemen in haar donkere vlechten strooide. De buitenwereld was kil en droevig, de bladlooze takken der hoornen in het park staken spookachtig af tegen de dichte, sombere wolken, die zich sche nen uit te strekken als groote bescher mende vleugels boven de dakenzee; en zoo gezien door de witte sluier van sneeuwvlokken heen leken Brooklyn's hoogte ©n Slateneilands heuvelen wel groote monsterachtige dieren. Edna's lippen verbleekten door pijn, en herhaaldelijk drukte zij1 haar hand op 't hart; toen de pijn gestild Was, keerde haar geest weer terug, en kwam dat ééne zinnetje uil meneer Hammond's brief haar rust Weer verstoren. Een kreet van smart ontsnapte aan haar lippjen. Zij wist, dat die woorden daar niet lichtzinnig waren neergeschreven, en dat zijn verwijtende klacht voortkwam uit het diepst van zijn liefhebbend hart; en liet enkel ten doel had haar aan te sporen tot de een of andere daad. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1924 | | pagina 1