No 181
Zaterdag 3 Mei 1934
38e Jaargang
EERSTE BLAD.
Staten-Generaal.
Binnenland.
Dit de Provincie.
Buitenland.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Drukkers-Exploitanten:
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES f|
Bureaux: Lange Vorststraat 3870, Goes ÊB fflB JÊÈBBm BHSÉt JhK9B MÉS BÉ? JBB jfflÉr /Bw
Tel.: Redactie no. 11Administratie no. 58 MOB mm JtSF ML-~Jr Ml rfftr MS Mf bB Miï Som
Postrekening No. 36000. JjjÈSr JÊBJÊgF jgü Ma gjjjig Jjajf
Bijkantoor te Middelburg: Ëülktoi
Firma F. P. DHUli, L. Burg. Tel. no. 259 JH pF M Br KW7 H SpF Ww&r M Öi| W
Teruggedeinsd?
Taai zijn oude legenden.
Zulle een oude legende is de voorstel
ling dat Groen van Prinsterer na den val
van liet Kabinet-Van Hall een minister
portefeuille is aangeboden en hij door zijn
weigering een oplossing van het school-
vraagstuk in antirevolutionairen zin heeft
verijdeld.
Mannen van naam hebben die voorstel
ling met hun autoriteit gedekt.
Zoo schrijft Van Weideren Rengers in
zijn Parlementaire geschiedenis: „Groen
van Prinsterer werd vanwege Z. M. om
advies gevraagd, maar zonderling genoeg
scheen de staatsman, die niet geaarzeld
had het werk van zijn politieke weder-
partijders als verderfelijk voor het gods
dienstig en zedelijk welzijn der natie af
te schilderen, terug te deinzen voor de
practische oplossing van het door hem
in woord en geschrift sedert jaren be
handelde vraagstuk".
Groen van Prinsterer is teruggedeinsd,
hij kon niet of wilde niet en baande aldus
den weg voor Minister van der Bruggen,
die met zijn Schoolwet van 1857 een zee
5van ellende over ons volk heeft uit
gestort dat is de in breeden kring
lieerschen.de gedachte!
Meermalen reeds is op het valsehe van
dit verhaal der dingen gewezen.
Altijd weer echter duikt de oude
fabel op.
Zoo kwam deze week uit een breed
werk van Prof. Kranenburg over „Neder-
landsch Staatsrecht" en in dit weten
schappelijk boek wordt weer hetzelfde
liedje gezongen: „Groen van Prinsterer
is voor de aanvaarding van een ministers
zetel teruggedeinsd".
Hoe verdrietig de gestadige herhaling
dezer fout ook zijn moge, het gewicht
der zaak wettigt voortzetting van het
pogen om tegen deze verwringing der
historie de waarheid te doen zegevieren.
Want Groen is niet teruggedeinsd.
(Rotterdammer
Een Nederlander.
Wat is een Nederlander?
Een Nederlander is een redelijk wezen,
dat. niet gauw voor rede vatbaar is.
(Verkouteren, Rede Eerste
Kamer 30 April 1.924.)
Eerste Kamer.
In behandeling kwam eerst de mo-
tie-Wibaut. Hij wijzigde zijn motie zoo
danig, dat daarin alleen werd ge
vraagd het voldoen aan de toezegging
yan Minister De Geer inzake de nöod-
uitkeering over 1923 aan gemeenten
die daarop, gerekend hebben.
Ze werd verworpen met 1712
stemmen. Vóór stemden de sociaal
democraten, de vrijzinnig-democraten
en de heeren Janssen (R.K.j en Heer-
k'ens Thijssen (R.K.).
Hoofdstuk I en Hoofdstuk II der
Staatsbegrooting werden goedgekeurd.
Nu volgde bet wetsontwerp* betref
fende verbooging van den accijns op
bier en van bet invoerrecht op. hiel
en thee. De heer Wibaut was tegen
dit wetsontwerp, dat o.m. een zware
belasting legt op. een artikel, dat te
genwoordig valt onder het noodzake
lijke levensonderhoud, n.l. thee. Bo
vendien wil de minister op dezen weg
steeds verder gaan, straks komen rij
wielen, tabak en sigaren, e.d. en dat
allemaal om de directe belastingen
te kunnen sparen, teneinde het par
ticulier kapitaal vrij te laten. Ook dhr
Haazevoet (R.K.) had zeer groote be
zwaren. De groote gezinnen worden
door deze verhooging het zwaarst be
last.
Dhr Mendels (S.D.A.P.) betoogde,
dat de salarissen der ambtenaren nu
weer 10 pet. naar beneden gaan.
Maar behalve dat moeten nu de eerste
levensmiddelen nog zwaarder worden
belast dan ze reeds waren.
Minister -Colijn kon geen bepaalden
datum vaststellen voor het vervallen
dezer belasting. Men zal later het ge-
heele belasting-stelsel moeten herzien
en dan vrij moeten zijn om b.v. den
suiker-accijns te verlagen en den thee-
accijns zoo te laten. De beschouwin-
en over de groote gezinnen van den
eer Haazevoet worden door minis
ter Colijn geheel gedeeld, maar het
is voorzichtiger geen enkele toezeg
ging te doen. Wat het betoog van dhr
Mendels betreft, ten aanzien van de
hooge inkomens is het critieke punt
bereikt. Men kan wel meer heffen,
maar men krijgt niet meer binnen.
Het wetsontwerp werd daarna aan
genomen met 1712 stemmen. Te
gen stemden de soc.-democraten, de
vrijz.-democraten, en de heeren Haa
zevoet en Franssen, beiden R. K.
Na eenige discussie werd de be
grooting van financiën aangenomen.
De voorzitter deelde mede, dat de
Minister van Onderwijs onmogelijk zijn
begrooting kon verdedigen. (Z.Exc.
opende in Oostburg de nieuwe H. B.
S.) Diaarom had de Kamer een vroe
gertje en ging ze tot Dinsdag uiteen.
Vreeselijke storm in het Z.-Oosten der
Ver. Staten.
Tjit New York wordt gemeid, dat in
.len storm van bijna ongelooflijke hevig
heid, welke verwoestingen aanrichtte
over een afstand van ongeveer 1000 mijl
in bet Z.O. der Ver. Staten, 95 perso
nen werden gedood en meer dan 500
gewond. De schade wordt geraamd op
2 millioen pond sterling. Louisiana en Ar
kansas waven de eerste staten die van
den stuirn te lijden hadden. Gemeld
wordt, dat mannen, vrouwen en kinde
ren door aer. hevigen storm werden op
genomen en eenige honderden voeten ver
weggeslingerd. Duizenden boomen wer
den ontworteld. Bruggen werden wegge
slagen, wegen overstroomd en verschei
dene dorpen tolaal vernield. Te Hor-
rclhill in Zuid-Carolina werden 17 per
sonen gedood bij het instorten van een
schoolgebouw. Ter Anderson werden 8
personen gedood door invallende huizen.
Te Florence werden 30 huizen totaal
verwoest, waarbij 15 personen werden
gedood en 50 gewond. Tijdelijke keukens
zijn ingericht en openbare gehouwen
zijn ter beschikking gesteld om de over
levenden onder dak te brengen. De storm
wcedde in 7 Staten, n.l. Noord- en Zuid-
Carolina, Georgië, Alabama, Virginia,
Louisiana en Arkansas.
Uit nadere telegrammen uit Atlanta
blijkt nog, dat de storm- en wervelwinden
van hevigen aard zijn geweest. Gelijk
gemeld, worden reeds meer dan 100 doo-
den gemeld. Alleen in Zuid-Qaroliita kwa
men 50 personen om het leven. Volledige
bijzonderheden zijn nog niet bekend, daar
de verbindingen voor hot grootste gedeel
te zijn gestoord. In Alabama werden 19
personen gedood, in Georgië 20. Op den
Morrill-heuvel woedden twee tornado's,
waarbij 16 personen werden gedood, o.w.
4 kinderen, die onder de ruin© vaneen
vernielde school verbrandden. Te Flo
rence, in Zuid-öarolina, was de storm
op sommige oogenblikken zoo krachtig,
dat menscben en dieren door den storm
weiden opgenomen en meegevoerd, ter
wijl hun dakpannen en boomtakken om
do ooren vlogen. Do stad Ficklin in Ge
orgië, is zoo' goed als verwoest. Dje ont
zettende regens, welke op de van on
weer vergezelde tornado's volgden, ver
oorzaakten overstroomingen, zoodat tal
rijke bruggen door bet stuwende water
zijn weggeslagen. Men vreest, dat, wan
neer alle details bekend zijn, de ramp
nog grooter omvang blijkt te hebben,
dan men thans vermoedt.
Het aantal der nog levende Indianen.
In 1889 waren in de Vereenigde Sta
ten nog 250.000 Indianen. Thans wordt
hun aantal nog op 230.000 geschat. In
Wiest-Indië zijn ze reeds uitgestorven.
In Midden en Zuid-Ameiïka leven er nog
ongeveer 9 millioen; in het Ziuid-Ame-
rikaansche woudgebied zijn er zelfs nog
wilde, gedeeltelijk onbekende stammen.
Hier kunnen zij dus nog langen tijd blij
ven bestaan, in Noord- en Midden-Ame-
rika neemt hun aantal geregeld af.
Engeland en Perzië.
Uit Moskou wordt gemeld: Volgens be
richten van verschillende zijden is En
geland doende zich invloed te verschaffen
op de inwendige politiek van Perzië.
Engelsche agenten hebben een reactio
naire beweging op touw gezet, waarbij
zij vooral pogen invloed te verkrijgen op
de minst beschaafde stammen, teneinde
die tegen de regeering op te zetten. Bo
vendien hebben zij wapentuig verspreid.
Vermoedelijk houdt deze Engelsche actie
verband met een poging om de verkie
zing van koning Hoessein tot khalief
en zijn aanvaarding door Perzië te bevor
deren. Bovendien zal de olierijkdom van
Perzië wel eveneens de drijfveer zijn.
Te veel standbeelden!
Het aantal standbeelden van beroemd
heden neemt in Frankrijk op onrustba,-
renda wijze toe. Men zou niet zeggen, dat
Frankrijk ontvolkt wordt, meent de „Oeu
vre", wanneer men dagelijks in het zon
licht mannen van brons en vrouwen van
marmer ziet verrijzen. Weidra zullen zich
meer standbeelden dan menscben op de
pleinen bevinden. Frankrijk berust niet
in het definitieve vertrek van zijn be
roemdheden. Zoedra er een oude man
verdwijnt, haast het zich om hem in
brons te gieten, opdat hij in den eerbied
en do bewondering der levenden blijft
voortbestaan.
Geen evenredige vertegenwoordiging in
Engeland.
Het Engelsche Lagerhuis heeft het libe
rale voorstel tot invoering van evenredige
vertegenwoordiging en het uitbrengen van
een alternatieve stem bij de Lagerhuis
verkiezingen verworpen met 238 tegen
144 stemmen. Dergelijke voorstellen zijn
'reeds herhaaldelijk in vroegere parlemen
ten verworpen.
Do. regeering liad het Huis geheel vrij
gelaten zoodat de stemming een zeer
gemengd karakter droeg, al stemden zoo
goed als alle liberalen voor de motie.
Door Tdezen afloop is de positie van de
regeering feitelijk versterkt, aangezien zij
thans tegenover de conservatieven deze
houding kan uitspelen als bewijs, dat zij
;zich niet door de liberale partij op sleep
touw laat nemen. Overigens zou de aan
neming van een voorstel tot invoering
yan evenredige vertegenwoordiging vooral
aan de arbeiderspartij groot nadeel heb
ben opgeleverd, aangezien juist deze meer
dan eenige andere partij bij z.g. drie-
hoeksverkiezingen profijt pleegt te hebben.
Mac Donald zelt stemde tegen bet voorstel.
1 Mei-onlusten.
Een telegram 'uit Berlijn maakt nog
van in verschillende deelen des rijks ge
signaleerde 1 Mei-onlusten melding;. Te
Bremen kwam het tot botsingen tusschen
communisten en politie, waarbij deze ge
noodzaakt was, met de blanke sabel tegen
de menigte op te treden. Te Beuzen in
Saksen werd de politie door een dui
zend personen tellende menigte met stok
ken en messen aangevallen. De menigte
werd met gummistokken uit elkaar ge
slagen. Talrijke personen werden gewond
en de raddraaiers gearresteerd. Bij: de
1 Mei-feesten te Saarbrticken kwam het
eveneens tot een botsing. De politie werd
daar ook met steenen en stokken aan
gevallen.
Onrust in Mesopotamië.
Men meldt uit Bagdad: De toestand
heeft zich verscherpt tengevolge van de
'oppositie, door de meerderheid, der con-
stitueerende vergadering gevoerd tegen
het verdrag tusschen Engeland en Irak.
Veertien afgevaardigden op de honderd
toonen zich gunstig voor het verdrag ge
stemd. Er zijn talrijke* arrestaties uitge
voerd, waarvan er twaalf worden gehand
haafd. Twee afgevaardigden werden door
revolverschoten getroffen. De bladen zijn
geschorst. De toestand is nog meer ver
wikkeld geworden door de omstandigheid,
dat de Wahabieten aanvallen ondernemen
'op grens-stammen.
Korte berichten.
Te Athene heeft een plechtige gods
dienstoefening plaats gehad bij gelegen
heid Van de instelling van de republiek.
Die president van de republiek, de minis
ters, hooge ambtenaren en officieren heb
ben den eed van trouw a,an de republiek
afgelegd.
Thans heeft ook de Christelijke mijn-
werkersbond de scheidsrechterlijke beslis
sing omtrent den werktijd in de Roer-
mijnen van 'dé hand gewezen en wel
op grond, dat. de beslissing niet spreekt
van overwerk, doch van een acht-uur-
scben werkdag. Dl© twee grootste mijn
werkersbonden trekken dus in dezen één
lijn.
Dé communistische Italia,ansche Ka
mer-afgevaardigde Picelli, die bij gele
genheid van 1 Mei bij wijze van betoog'ing
een rood© vlag wilde doen wapperen van
het halcon in het parlement is in hech
tenis genomen.
De eerste Mei heeft in W|eenen een-
rustig beloop gehad. Die poging der com
munisten om voor de Hongaarsche lega
tie te betoogen werd door de politie ver-
[hinderd. De „reusachtige" deelneming van
socialisten en communisten bedroeg in
werkelijkheid niet meer dan ongeveer
2000 personen.
Thans zijn in Beieren de bouwvak
arbeiders uitgesloten.
De landarbeidersstaking in Oost-
Pruisen neemt in omvang toe en heeft
zich thans over vrijwel de geheel© pro
vincie verspreid. De technische noodhulp
is aan het werk gezet.
Te Breslau is Adolf Bachner, eerste
luitenant bij de politie, wegens spionnago
voor Frankrijk en Polen tot 15 jaar tucht
huis veroordeeld. Bachner zou in een
dertigtal brieven a,an een Fransbh nieuws
bureau te Kattowitz mededeelingen heb
ben gedaan, waarvan de geheimhouding
'in liet belang van het Duitsohc rijk ge
legen had. t
De glasfabrikanten in het land va,n
Charleroi hebben hun personeel met een
maand (dus tegen 1 Juni) opgezegd, ten
zij dit toestemt in de twee volgende voor-
waaiden; 1. geregelde hervatting van den
Zondagsarbeid en 2. vermindering van
30 pet op het Joon van do blazers.
De staking in het vliagka;mp te
Croydon (Eng.) welke langer dan een
maand geduurd heeft, is geëindigd. Maan
dag hervatten de vliegers en mecani
ciens hun werk.
Te Athene hebben 1 Mei-relletjes
plaats gehad. Uit het officieel bericht
blijkt., dat bij de botsing bij de commu
nistische betooging 17 lieden gewond zijn,
o. a. 5 soldaten. Niemand is getroffen
door militaire wapens. Een communisti
sche poging om een staking uit te roepen
is mislukt.
D,e intèrneeringskoste n.
De Belgische Senaat heeft het wetsont
werp aangenomen inzake de regeling
van de interneeringskosten van de Bel
gische militairen in Nederland, dat reeds
eenigen tijd geleden door de Kamer was
goedgekeurd.
Die Pooische regeering heeft weer een
termijn van haar kleerenschuld aan ons
land ten bedrage van f2.147.691.66 be
taald.
Centrale keuring' van auto
bussen.
Door bemiddeling van de afdeeling
Utrecht der Vereeniging van Nederland-
sche Gemeenten is in Utrecht een centrale
keuring van autobussen tot stand geko
men. Deze regeling komt in 't kort hierop
neer: elke autobus moet minstens 2
portieren hebben, en wel één in den
achter- en één in den rechterzijwand;
zij moeten minstens 60 c.M. breed zijn
en 1.55 M. hoog. Die breedte van do
gangpaden moet zoo zijn, dat zij1 een
onbelemmerden doorgang verzekert. De
ruimte voor een zitplaats moet zijn min
stens 0.40 M. per persoon. Die zitplaats
van den bestuurder moet geheel van an
dere afgescheiden zijn. In gangpaden ee
voor verplichte uitgangen mog'en geen
al of niet wegneembare zitplaatsen zijn;
ook geen staanplaatsen mogen daar wor
den ingenomen. Behalve voorschriften om
trent benzine-reservoir, stuurkolom enz.
bevat de regeling nog de volgende re
gelen: de banden moeten in goeden staat
zijn en minstens één reserve binnen- en
buitenband moet aanwezig zijnvoorts
een vijzel, en brandblusch-apparaat, elec-
trische binnenverlichting, een gordijn of
schot achter de zitplaats van den be
stuurder, een spiegel voor gezicht voor
den bestuurder op het achtergelegen weg-
vak, een ruitenwisscher op de voorruit,
voldoende ventilatie-middelen, een sein-
inrichting voor richting-verandering' of
vaartvermindering, een verbandtro'mlmel
en een reserre-lamp' voor noodverlichting,
onafhankelijk van de lichtinstallatie.
Vooits moet in de passagiersruimte het
opschrift: „Verboden t© rooken" aange
bracht zijn en een bordje, voerende in
witte letters op roeden ondergrond het
op-schrift „Vol" aanwezig zijn, om aange
bracht te kunnen worden als de wagen
het aantal personen bevat, welke mo
gen worden vervoerd, te bepalen bij' de
keuring.
De grootste breedte der wagens (uitste
kende deelen inbegrepen) is bepaald op!
2.20 M. en de minimum1 hoogte der car
rosserie binnenwerks 1.65 M. Die maxi
mum overb'onw (gemeten uit hart achter
as) voor Ford-chassis bedraagt 1.25 M.
Alle gemeenten in de provincie Utrecht
zij'ti overeengekomen, geen standplaatsen,
aan te wijzen, indien de wagens niet
aan deze voorschriften voldoen.
Be p o s t ch q u e- en girodienst.
Naar de Nederl. verneemt, staat liet nu
vrijwel vast, dat het advies van de meer
derheid der girocommissie zal strekken,
den postcheque- en girodienst in het post-
verband onder het departement van wa
terstaat te laten. Mr van Gybland Ooster-
hoff, gewezen directeur van de petro-
leummaatschappij La Corona, die door
den minister van waterstaat, den heer
Van Swaay, was aangezocht, op te tre
den als directeur van den postchèque-
en girodienst, had zich op- het standpunt
gesteld, dat hij deze betrekking alleen
kon aanvaarden, wanneer deze dienst on
der het departement van financiën zou
ressorteeren.
De salarisvermiindering.
D© Gentrale hond van Nederl andsch
post-, telegraaf- en telefoonpersoneel heeft
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf0.05
P r ij s der A d v e r t e n t i n
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 cL
Bij abonnement belangrijke korting.
in een extra bondsorgaan zijn leden,
wier salaris door de korting op 1 Mei
daalt tot beneden het bedrag, dat zij op
1 Juli 1922 ontvingen, verzocht, bij be
taling van 'het eerste salaris aan don
met de uitbetaling belasten ambtenaar
een brief af te geven, ter doorzending
aan den directeur, waarin bezwaar ge
maakt wordt tegen deze inhouding van
salaris en waarin men verklaart, zioh
allo rechten voor te behouden.
De Wies ter Schelde.
Men meldt aan de N. R. €t. uit Brussel:
De regeeringscommissie inzake de ver
zanding van de Schelde heeft gisteren
Broeckaert, de directeur van het Antwerp-
sche loodswezen, en Claes, hoofdingenieur
van den waterstaat, gehoord, die inlich
tingen hebben verschaft over de voorge
schiedenis van het ongeluk in het nauw
van Valkenisse. Volgens deze deskundigen
heeft men te doen m,et een geval van over
macht. In Januari nog was de toestand
volkomen gezond, totdat plotseling een
schip stootte. Van dat oogenblik werd
het steeds erger. Alles werd van 27 of
28 Febr. af in het werkgesteld om verdere
verzanding te voorkomen. Het bestuur
van den (Belgischen) waterstaat richtte
zich tot buitenlandsche zaken, opdat dit
departement bij de Nederlandsche regee
ring vergunning zou vragen voor het bag'-
gerwerk. D|eze vergunning' kwam den
13den Maart af. Den 17en Maart waren!
er al twee zuigers hij Valkenisse aan
het werk. Aanvankelijk hield do ver
zanding vrijwel gelijken, tred met het b'ag
geren, maar ten slotte overwon men en
thans kunnen de grootste schepen hier
weer varen. Thans heeft echter een onge
luk den toestand verergerd. De Sierra
Grande heeft schipbreuk geleden in het
nauw van Bath. Die betonning moest Wor
den weggenomen. Bovendien was de geul
hij Rilland niet op diepte. Het baggerwerk
is met kracht aangevangen. Er werden 3
baggermolens gestuurd en men onderhan
delt met een 4e. De commissie zoekt naar
beschikbare baggermolens, doch deze blij
ken bijna steeds ongeschikt voor dit werk.
Met de zuigers is het al evenzoo. Het
aantal geschikte werktuigen is dus droevig
beperkt. Iloe het ook zij, men spant
gezamenlijk alle krachten in om zoo
spoedig mogelijk de geulen weer voor alle
schepen geschikt te maken.
Het conflict in Twente.
In een gehouden vergadering van het
hoofdbestuur en de besturen van de af
deelingen van St. Lambertus is besloten,
aan de leden te adviseeren de door den
rijksbemiddelaar den heer II. A. van IJs-
selsteyn geformuleerde voorstellen inzake
de beëindiging van de uitsluiting in de
textielnijverheid aan te nemen.
Gistermiddag hebben de Twentsehe
werkgevers vergaderd, 't Genomen besluit
bleef nog geheim. (Van andere zijde werd
gemeld, dat de vergadering nog geen
beslissing inzake bet bemiddelingsvoor
stel heeft genomen.
Unitas heeft zich met groote meerder
heid van stemmen voor het voorstel-Vap
YsSelstein verklaard.
Alle afdeelingen van St Lambertus heb
ben thans besloten het bemiddelingsvoor
stel te aanvaarden.
Het is zeer waarschijnlijk, dat de fa
brieken reeds a.s. Maandag worden open
gesteld.
Allerlei.
Op de Nederlandsche spoorwegen zul
len op verschillende trajecten markt-
kaarten worden ingevoerd tegen verlaagd
tarief.
Door de Commissie van Rapporteurs
is voorgesteld het gewijzigd ontwerp' Leer
plichtwet en Lager Onderwijswet w'eer
naar de afdeelingen der Tweede Kamer
te zenden. Wegens de aangebrachte wij
zigingen is volgens haar een nader af-
deelingsonderzoek gewenscht.
Bij Kon. besl. is aan den directeur van
de Postcheque en Girodienst, den heer
A. Wi. Kymmell, den inspecteur en den!
hoofdcommies bij het bestuur van dien
dienst resp. de heeren M. Pott en L. v. d.
Vorst (men herinnert zich hun namen
uit het „befaamde" Giro-rapport) opi hun
verzoek eervol ontslag als zoodanig ver
leend.
Eenlastige opdracht.Enkele
burgemeesters van gemeenten in de pro
vincie Zeeland ontvingen "dezer dagen
een schrijven van een hunner ambtgenoo-
ten in de huurt, waarin werd medege
deeld, dat vóór een paar dagen in zijne
gemeente een hond door een auto is
overreden en gedood! Verzocht wordt in
dat schrijven den bestuurder van die
a;uto op te sporen en zijn naam mede
te deelen. (G- Ct.)